Sula mar Ariyo
Mi Jehova Duong’ Kaka Nyasaye Makende mar Adier
1. Nyasaye makende mar adier en ng’a?
MUMA wacho ni kata obedo ni nitie gik mang’eny ma ji kawo kaka nyiseche, “wan to, wan gi Nyasaye achiel, e Wuoro.” (1 Jo Korintho 8:5, 6) ‘Nyasaye achielno’ en Jehova, Jachwech mar gik moko duto. (Rapar mar Chik 6:4; Fweny 4:11) Yesu ne oluonge ni “Nyasacha kendo Nyasachu.” (Johana 20:17) Yesu ne oyie gi wach ma Musa ne owacho chon niya: “Jehova en e Nyasaye; onge machielo to en kende.” (Rapar mar Chik 4:35) Jehova duong’ moloyo gik moko duto ma ji lamo, kaka gik mopa, dhano ma ji miyo duong’, kata Satan Jachien “nyasach pinyni,” ma en jasik Nyasaye. (2 Jo Korintho 4:3, 4) Mopogore gi mago duto, mana kaka Yesu ne oluonge, Jehova en ‘Nyasaye makende maradier.’—Johana 17:3.
2. Kaka wamedo puonjore e wi Nyasaye, mano onego omi watim ang’o gi ngimawa?
2 Jogo mamor nikech puonjruok kido mabeyo mag Nyasaye, kaachiel gi gik ma osetimo koda ma obiro timonwa, sudo machiegni kode. Kaka gimedo hero Jehova, e kaka gimedo bedo gi gombo mar miye duong’. E yo mane? Yo achiel en kuom wuoyo gi jomoko e wi Nyasaye. Jo Rumi 10:10 wacho ni, ‘ng’ato hulo gi dhoge’ wach warruok ne ji. Yo machielo en kuom luwo tim Nyasaye e wach koda e tim. Jo Efeso 5:1 wacho ni, “Beduru jo ma luwo tim Nyasaye, kaka nyithindo moher.” Mondo watim kamano e yo maber chuth, dwarore ni wang’e kido mag Jehova e yo maber.
3. Gin kido mage mag Nyasaye ma nyisore ahinya?
3 Ei Muma mangima, nitie weche mang’eny mondiki ma nyisowa kido madongo mag Nyasaye. Kido ang’wen mag Jehova ma nyisore ahinya gin rieko, ng’ado bura kare kendo gadieri, teko, kod hera. ‘Rieko ni kode.’ (Ayub 12:13) Ong’ado bura kare kendo ‘gadieri.’ (Rapar mar Chik 32:4) En gi ‘teko’ mang’eny. (Isaiah 40:26) ‘Nyasaye en hera.’ (1 Johana 4:8) Kata kamano, en kido mane kuom ang’wen-go ma nyisore moloyo, kendo makonyowa ng’eyo ni en Nyasaye machalo nade?
“Nyasaye En Hera”
4. Kido maduong’ ma ne omiyo Nyasaye ochweyo piny gi polo kaachiel kod chwech mangima duto en mane?
4 Par ane gima nomiyo Jehova ochweyo piny gi polo kaachiel gi chwech mag roho kod dhano. Be riekone kod tekone ema ne omiyo otimo kamano? Ooyo, nikech kata obedo ni Nyasaye ne otiyo gi teko kod rieko, mago ok e kido ma ne omiyo oneno ni mondo ochwe dhano. Kendo bedone ng’at ma ng’ado bura kare kendo gadieri, ne ok ochune ni nyaka ochwe gik moko mangima. Mopogore gi mago duto, hera maduong’ ma Nyasaye nigo ema ne omiyo ochweyo gik mamoko ma nigi rieko mar paro kaka en. Hera ema ne omiyo ochweyo dhano mondo dhano obi odag e Paradis nyaka chieng’. (Chakruok 1:28; 2:15) Hera ema ne omiyo Nyasaye otimo chenro mar gonyo kum ma ketho mar Adam ne oketo kuom dhano.
5. Kaluwore kod Muma, Jehova owuon en kido mane, to nikech ang’o?
5 Kuom mano, hera e kido mar Nyasaye ma nyisore ahinya moloyo kido mamoko duto ma en-go. Hera e chal mare. Kata obedo ni rieko, bedo ng’at ma ng’ado bura kare, kendo bedo gi teko mang’eny gin kido madongo mag Nyasaye, Muma ok wach ni Jehova en achiel kuom kido-go. Kata kamano, Muma wacho ni Nyasaye en hera. Ee, Jehova owuon e hera. Mani en hera maluwo chik, to ok hera mana maluwo kaka chuny ng’ato dwaro. Hera mar Nyasaye en hera maluwo chike mag adiera koda chike mag gik makare. Hera maluwo chik e kit hera maduong’ moloyo, kendo Jehova Nyasaye owuon e ranyisi maber ahinya mar herano. Hera ma kamano en hera ma onge gi guondo kata matin, kendo en hera ma nyisore gi tim.
6. Ang’o momiyo luwo ranyisi mar Nyasaye en gima nyalorenwa, kata obedo ni Jehova nigi nyalo moloyowa?
6 Kido maberni mar hera ema miyo luwo ranyisi mar Nyasaye nyalorenwa. Wan kaka dhano morem, ma joricho kendo ma joketho, wanyalo paro ni luwo ranyisi mar Nyasaye nyalo bedonwa matek. Kata kamano, gimachielo manyiso ni Jehova nigi hera maduong’ en ma: Ong’eyo nyawowa kendo ong’eyo ni wanyalo both. Ong’eyo ni, sani ok wan joma kare chuth, kendo wanyalo ketho. (Zaburi 51:5) Mano emomiyo Zaburi 130:3, 4 wacho ni: “A Jehova, ka da irango tim mamono, A Ruoth, ng’a ma dibedi maler e nyimi? To iweyo ni ji richogi.” Ee, Jehova en “Nyasaye man gi kech kod ng’wono, ma ok tim mirima piyo, mogundho gi hera.” (Wuok 34:6) “In, Jehova, iber kendo iyikori weyo richo.” (Zaburi 86:5) To mano kaka wachno en wach maduogo chuny! Ee, tiyo ni Nyasaye maber kama, kendo neno kaka oritowa kuom hera en wach makelo mor ahinya!
7. Hera mar Jehova nenore nade kuom gik mochweyo?
7 Hera mar Jehova bende nenore kuom gik mochweyo. Par ane gik mabeyo mang’eny ma Jehova ochiwo mondo wayud mor kuomgi, kaka gode mabeyo, bunge, nembe matindo kod madongo. Osemiyowa kit chiemo mang’eny mondo omi wayud mor kuom mitgi kendo mondo gimi wamed bedo mangima. Bende, Jehova osechiwo kit maupe mang’eny mabeyo, kendo magolo suya mamit, kaachiel kod le mabeyo. Ne ochweyo gik ma ne dhi miyo dhano obed gi mor kata obedo ni ne ok ochuno ni nyaka otim kamano. En adier ni, nikech wadak e piny ma opong’ gi richo kendo nikech warem, mano monowa yudo mor chuth kuom gik mochweyogo. (Jo Rumi 8:22) Kata kamano, tem ane paro gigo ma Jehova biro timonwa e Paradis! Jandik Zaburi singonwa kama: “Iyawo lweti, kendo iyieng’o gik mangima duto, kaka gidwaro.”—Zaburi 145:16.
8. Gima duong’ moloyo manyiso ni Jehova oherowa en ang’o?
8 Gima duong’ moloyo manyiso ni Jehova ohero dhano en ang’o? Muma nyisowa wachno kama: “Nyasaye nohero piny ahinya, omiyo nochiwo Wuode ma miderma, mondo ng’a ma oyie kuome kik lal, to obed gi ngima mochwere.” (Johana 3:16) Be Jehova ne otimo kamano nikech dhano ne ber? Jo Rumi 5:8 dwoko ni: “Nyasaye onyisowa hera moherowago kama, ni Kristo nothonwa, ka ne pod wan joricho.” Ee, Nyasaye ne ooro Wuode ma onge gi richo mondo obi e piny, mondo ochiw ngimane obed kaka misango mar rawar ma warowa kuom kum mar richo gi tho. (Mathayo 20:28) Mani ne oyawo yo ne jogo mohero Nyasaye mondo oyud ngima ma nyaka chieng’. En wach maber ni hera mar Nyasaye konyo jogo duto madwaro timo dwache, nikech Muma nyisowa ni: “Nyasaye ok odewo wang’ ji; to kuom ogendini duto ng’at moluore, kendo ma timo tim makare, e moyiego.”—Tich Joote 10:34, 35.
9. Ng’eyo ni Jehova ne ochiwo Wuode mondo obednwa rawar, onego omi wati nade gi ngimawa?
9 Ng’eyo ni Jehova ne ochiwo Wuode mondo obednwa rawar, kendo ni timo kamano ne oyawonwa thuolo mar yudo ngima ma nyaka chieng’, onego omi wati nade gi ngimawa sani? Mano onego omi wamed hero Jehova, Nyasaye mar adier. Mano bende onego omi waher winjo wach Yesu ma e jal ma wuoyo e lo Nyasaye. “[Yesu] notho ni ji duto, mondo jo mangima kik obed mangima ni gin giwegi, to ni en ma nothonigi.” (2 Jo Korintho 5:15) Mano kaka luwo ndach Yesu en gima kelo mor nikech ne oketo ranyisi maber ahinya mar nyiso kit Jehova mar hera kod ng’wono! Waneno mani kaluwore kod gima Yesu ne owacho ne jogo ma bolore: “Biuru ira, un duto mujony kendo mugangoru mapek, to anamiu yueyo. Rwakuru lota kuomu, kendo puonjreuru kuoma, nikech amuol, kendo adembora e chuny, to unubed gi kuwe e chunyu. Nikech lota yom, kendo ting’na yot.”—Mathayo 11:28-30.
Nyiso Jomoko Hera
10. Gin yore kaka mage ma wanyalo nyisogo hera ne Jokristo wetewa?
10 Ere kaka wanyalo nyiso ni wahero Jokristo wetewa mana kaka Jehova kod Yesu oherowa? Ne ane yore mopogore opogore ma wanyalo timogo kamano: “Hera otimo kinda, kendo ong’won; hera ok tim nyiego, kata ok osungre, ok opakre, ok otim gi ma kuodo wich, ok odwar mare kende; iye ok wang’; ok odew gi marach motimne; ok omor gi tim ma ok kare, to omor gi adiera; odhil e weche duto, oyie duto, ogeno duto, otimo kinda e weche duto. Hera ok rem.”—1 Jo Korintho 13:4-8; 1 Johana 3:14-18; 4:7-12.
11. Gin ng’a gini bende ma onego wanyis hera, to onego wanyis herano e yo mane?
11 Gin ng’a gini bende ma onego wanyis hera, to onego wanyis herano e yo mane? Yesu ne owacho kama: “Dhiuru utim ogendini duto jopuonjrena, kubatisogi e nying Wuoro gi Wuowi gi Roho Maler; kupuonjogi rito weche duto ma nachikou; kendo neuru, an kodu ndalo duto nyaka giko mar ndalo.” (Mathayo 28:19, 20) Mani tiende en ni waland ne jogo ma ok gin Jokristo wetewa, wach maber mar paradis e piny manyien ma Nyasaye osingo. Yesu ne onyiso maler ni, ok onego wanyis hera mana ne jogo ma nigi yie kaka marwa kende, kowacho kama: “Kuhero jo ma oherou [kende], ere pok munwang’o? Josol osuru ok tim kamano koso? To kumoso oweteu kende, ere gi muloyogo jo moko? Ogendini bende ok tim kamano koso? ”—Mathayo 5:46, 47; 24:14; Jo Galatia 6:10.
‘Wuoth E Nying’ Jehova’
12. Ang’o momiyo Nyasaye kende ema nyalo bedo gi nying’ ma en-go?
12 Yo moro machielo ma wanyalo miyogo Nyasaye mar adier duong’ en ng’eyo nyinge, tiyo gi nying’no, kendo puonjo jomoko nyinge makendeno ma en Jehova. Jandik Zaburi ne owuoyo kuom gombo ma ne nie chunye kama: “Mondo ging’e ni in, ma nyingi Jehova, in kendi e ng’a Ma Malo Chutho e piny ngima.” (Zaburi 83:18) Tiend nying’ Jehova en ni, “omiyo gima odwaro mondo otimre.” En e ng’at ma nigi teko ahinya, kendo kinde duto omiyo dwaroge mondo otimre chuth kaka oketogi. Bende, Nyasaye mar adier kende ema nyalo bedo gi nying’no, nikech dhano ok nyal bedo gi adieri ni gik ma gichano timo notimre. (Jakobo 4:13, 14) Jehova kende ema nyalo wacho ni wachne “nochop” tich ma oore mondo otim. (Isaiah 55:11, Bible in Luo, 1976) Ji mang’eny bedo mamor bang’ nwang’o ni nying’ Nyasaye yudore ei Muma margi, kendo bang’ ng’eyo tiend nying’no. (Wuok 6:3) Kata kamano, ginyalo yudo konyruok kuom ng’eyo nying’no mana ka ‘giwuotho ka giluoro nying’ Jehova . . . nyaka chieng’.”—Mika 4:5.
13. Ng’eyo nying’ Jehova kendo wuotho e nying’no tiende en ang’o?
13 Zaburi 9:10 wacho kama kuom nying’ Nyasaye: “Jogo mong’eyo nyingi ginigeni.” Mani ok en mana wach mar ng’eyo ni nying’ Jehova nitie, nikech mano ok onyiso ni ng’ato koro ogene. Ng’eyo nying’ Nyasaye en ng’eyo ni Jehova en Nyasaye machalo nade, bolruok e bwo loch mare, winjo chikene, kendo keto geno kuome e weche duto. (Ngeche 3:5, 6) Kamano bende, wuotho e nying’ Jehova nyiso ni wachiworene, kendo wamiye luor kaka achiel kuom jogo ma lame, ka kuom adier watiyo gi ngimawa e yo maluwore gi dwaro mar Nyasaye. (Luka 10:27) Be mano e gima in itimo?
14. Mondo omi wati ne Jehova nyaka chieng’, en ang’o ema dwarore kar neno ni chik moro otweyowa?
14 Mondo omi wati ne Jehova nyaka chieng’, ok onego watim kamano mana nikech chik moro otweyowa. Jaote Paulo ne ojiwo Timotheo ma ne osetiyo ni Jehova kuom higini mang’eny niya: “Bed kipuonjori timo timbe mowinjore gi luoro Nyasaye.” (1 Timotheo 4:7) Chiwruok kata nyiso luor bedoe nikech ng’ato nigi chuny mamor kuom ng’atno ma onyiso chiwruokno. Chiwruok kata “luoro Nyasaye” en miyo Jehova owuon duong’ kod luor matut. En gima nyiso ni ng’ato omakore ahinya gi Jehova nikech oluore kaachiel gi yorene. Chiwruok ma kamano miyo wabedo gi gombo mar neno ka ji duto miyo nying’no duong’. Mondo omi wawuothi nyaka chieng’ e nying’ Jehova, ma e Nyasaye makende mar adier, nyaka wachiwrene, kata wabed gi luoro kuome.—Zaburi 37:4; 2 Petro 3:11.
15. Ere kaka wanyalo chiwore ne Nyasaye kende ma ok wariw chiwruokno gi gimoro machielo?
15 Mondo wati ne Nyasaye e yo ma odwaro, nyaka walame ma ok wariw lamono gi gimoro machielo nikech en “Nyasaye ma janyiego” tiendeni odwaro ni mondo olame en kende. (Wuok 20:5) Onge kaka wanyalo hero Nyasaye to kendo podi waher piny ma opong’ gi richoni, piny ma Satan e nyasache. (Jakobo 4:4; 1 Johana 2:15-17) Jehova ong’eyo maber ahinya ni ng’ato ka ng’ato kuomwa temo bedo ng’at machalo nade. (Yeremia 17:10) Ka kuom adier wahero chikene makare, oneno mano kendo obiro konyowa mondo walo tembe ma yudowa pile. Kokalo kuom kony momiyowa kotiyo gi teko mar roho mare maler, obiro konyowa chung’ motegno e bwo richo ma osebedo mang’eny e pinyni. (2 Jo Korintho 4:7) Bende, obiro medo jiwo geno marwa mar yudo ngima mochwere e paradis ma nobedi e piny. Mano en geno maber ndi! Onego wadwok erokamano maduong’ kuom wachno, kendo wachiwre tiyo ne Nyasaye mar adier ma en Jehova, nimar en ema omiyo ngima ma nyaka chieng’ bedo gima nyalore.
16. En ang’o ma onego itim ka in kaachiel gi tara mag ji mamoko?
16 Tara gi tara mag dhano e piny mangima osetimo kaka jandik Zaburi ne okwayo kane ondiko ni: “An kod un kaachiel, wamiuru Jehova duong’; Kendo wating’uru nyinge malo kaachiel.” (Zaburi 34:3) Jehova gweli mondo ibed achiel kuom jogo ma kwan-gi medore e pinje duto, matimo kamano.
Be inyalo Paro?
• Jehova en ng’at machalo nade? Ng’eyo kido mag Nyasaye e yo maber konyowa nade?
• Ere kaka wanyalo konyo jomoko mondo omi gipuonjre adiera kuom Nyasaye?
• Ng’eyo nying’ Jehova kendo wuotho e nyinge tiende en ang’o?
[Picha manie ite mar 14]
Nikech hera maduong’ ma Jehova nigo, ‘obiro yawo lwete kendo obiro yieng’o gik mangima duto, kaka gidwaro’