“Wach Jehova Nomedo Dongo”

1-4. En chal mane matek ma Petro noyudoree, to ka dine bed ni in Petro dine iwinjo nade?

IRWAKO Petro e jela, kae to iloro matek rangach maduong’ molos gi chuma. Otueye gi nyororo e kind jorit ariyo mag Jo-Rumi, ka moro nie bathe konchiel to moro nie bathe komachielo, kendo itere e sel. Obedo kuno kuom seche mang’eny, samoro ndalo mang’eny, ka orito ng’eyo gima dhi timrene. Seche yware kendo onge gimachielo ma ne onyalo neno mak mana ohinga mag jela, nyoroche motueyego, kod jorit.

² Ikelone wach ni ong’adne kum mager ahinya. Ruoth Herode Agripa I dwaro ni oneg Petro.a Ochano tero Petro e nyim oganda bang’ Pasaka, kendo odwaro ni buch tho ma ong’ado ne Petro obed kaka mich ma omorogo Jo-Yahudi. Ok otem mana buogo Petro. Pok obudho nyaka ne Herode neg jaote machielo miluongo ni Jakobo.

³ En odhiambo mogik to kinyne inego Petro. Ang’o ma Petro paro sama en e sel motimo mudhono? Be dibed ni oparo kaka Yesu nonyise higni mang’eny mokalo ni, chieng’ moro ne idhi tueye kendo ne idhi tere kama ok odwar, ma tiende ni ibiro nege? (Joh. 21:18, 19) Nyalo bedo ni Petro paro ni ma e kinde ma Yesu ne wuoyoe.

⁴ Ka dine in Petro dine iwinjo nade? Ji mang’eny chunygi nyalo nyosore ka giparo ni ok nyal resgi. Be nitie chal moro amora ma ok nyal resie jalup Kristo madier? Ang’o ma wanyalo puonjre e wi kaka Petro kod Jokristo wetene notimo ka ne isandogi? We wane ane.

“Kanyakla ne Lamone Nyasaye Ahinya” (Tich Joote 12:1-5)

5, 6. (a) Ang’o momiyo Ruoth Herode Agripa I nosando kanyakla mar Jokristo, kendo notimo kamano nade? (b) Ang’o momiyo tho mar Jakobo ne en gima lit ahinya ne kanyakla?

⁵ Mana kaka ne wapuonjre e sula mokalo e bugni, ka ne Kornelio kaachiel gi joode olokore mi gibedo Jokristo, mano ne en lokruok maduong’ kendo kanyakla nobedo mamor ahinya. Kata kamano, nyaka bed ni Jo-Yahudi ma ne ok gin Jokristo, nosin ahinya ka ne gifwenyo ni Jo-Yahudi mang’eny ma Jokristo koro lemo kanyachiel gi joma ok gin Jo-Yahudi.

⁶ Herode, ma ne en jasiasa ma nigi riekni maricho, noneno mano kaka thuolo mar mako osiep gi Jo-Yahudi, kendo nochako sando Jokristo. Nyaka bed ni ne owinjo ni Yesu Kristo nohero jaote Jakobo ahinya. Omiyo, Herode ne “onego Jakobo owadgi Johana gi ligangla.” (Tich 12:2) Mano ne en gima lit ahinya ne kanyakla! Jakobo ne en achiel kuom joote adek ma ne oneno ka kit Yesu lokore kendo ma ne oneno honni moko ma joote mamoko to ne ok oneno. (Mat. 17:1, 2; Mar. 5:37-42) Yesu noluongo Jakobo kod owadgi ma Johana ni “Yawuot Mor Polo” nikech kinda ma liel ka mach ma ne gin-go. (Mar. 3:17) Omiyo, kanyakla nolalo jaote ma jachir, ma ne omakore gi Nyasaye kendo ma ne gihero ahinya.

7, 8. Kanyakla notimo ang’o ka ne otue Petro e jela?

⁷ Tho mar Jakobo ne omoro Jo-Yahudi ahinya mana kaka Agripa ne dwaro. Omiyo ne oyudo chir mar nego Petro bende. Mana kaka nowach e chak sulani, nogolo chik mondo omak Petro. Kata kamano, nyaka bed ni Agripa ne paro kaka ne ogol joote e jela e yor hono mana kaka ne waneno e Sula mar 5 mar bugni. Mondo ne obed gi adier ni Petro ne ok nyal tony, Herode nochiko mondo otue Petro gi nyororo e kind jorit 2, kod jorit 16 ma ne tiyo ka wilore wilore odiechieng’ gotieno mondo jaoteno kik bwodh. Ka po ni Petro ne dhi bwodho, joritgo e ma ne idhi neg. E kinde matek kaka mago, en ang’o ma Jokristo ne nyalo timo ne Petro?

⁸ Kanyakla nong’eyo maber gima ne onego gitim. Tich Joote 12:5 wacho niya: “Omiyo, Petro nosiko e jela. Kata kamano, kanyakla ne lamone Nyasaye ahinya.” Ee, ne gilemo ahinya koa e chunygi mondo Nyasaye okony owadgi ma ne giherono. Tho mar Jakobo ne ok omiyo chunygi onyosore kata miyo gipar ni lamo ok kony. Jehova ohero ahinya lamo mag jotichne. Ka jotichne okwaye kaluwore gi dwache to odwoko lambgi. (Hib. 13:18, 19; Jak. 5:16) Mano en puonj maduong’ ma Jokristo ma kindegi onego okaw mapek.

9. Ang’o ma wanyalo puonjre e wi kaka Jokristo ne olemo ne Petro?

⁹ Be ing’eyo Jokristo weteni ma kalo e chandruok? Nyalo bedo ni ginano e sand, sirkal ogo tijgi marfuk, kata giyudo masiche ma timore apoya. Nyalo bedo maber ahinya ka ilemonegi gi kinda. Samoro ing’eyo Jokristo moko ma kalo e tembe ma ok nere ayanga, kaka chandruoge mag joot, chuny monyosore, kata gik ma nyalo temo yiegi. Ka iparo matut ka pok ilemo, mano nyalo miyo ilem ne Jokristo ma kalo e tembe kaka mago kihulo nyinggi achiel kachiel ne Jehova, ma en “Jawinj lamo.” (Zab. 65:2) Donge in be diher ni oweteni gi nyimineni olemni sama ikalo e chandruok?

‘Luw Bang’a’ (Tich Joote 12:6-11)

10, 11. Ler ane kaka malaika mar Jehova ne oreso Petro e jela.

¹⁰ Be Petro ne parore nikech buch tho ma ne ong’adne? Ok wang’eyo gadier, kata kamano, e otieno mogik ka ne en e jela, nonindo nindo matut e kind jorit ariyo ma ne rite. Ng’at ma ne nigi yie motegnono nong’eyo ni Jehova ne dhi bedo kode kata bed ni ang’o ma ne dhi timorene kinyne. (Rumi 14:7, 8) Bed ni ne oparore kata ooyo, nyaka bed ni Petro ne ok par kata matin ni gik ma luwogi ne nyalo timorene. Apoya nono, sel ma ne entie nopong’ gi ler. Malaika nochung’ kanyo kendo nochiewo Petro mapiyo, kata kamano, nenore ni jorit to ne ok ne malaikano kata gik ma ne timore. Nyoroche motegno kendo ma ne nenore ni ok nyal chot ma ne otuego lwetene, ne ogonyore kendgi molwar!

¹¹ Malaika nonyiso Petro ni otim gik ma luwogi: “A malo mapiyo! . . . Ikri kendo irwak wuocheni. . . . Rwak nangani ma oko.” Petro notimo kamano ma ok odigni. Gikone, malaika nonyise niya: ‘Luw bang’a’ kendo Petro notimo kamano. Ne giwuok e sel, mi gikalo jorit ma ne ochung’ oko, mi gidhi nyaka e rangach maduong’ mar chuma. Ere kaka ne gidhi kalo rangano? Ka po ni paro ma kamano ne ochando Petro, ne en mana kuom kinde machuok. Nikech ka ne gichiegni chopo e rangano, rangach ne “oyaworenegi ayawa kende.” Ka pod Petro ne hum, ne gikalo rangach mi gichopo e ndara, kae to malaikano nolal nono. Petro nodong’ kende, mi ofwenyo ni gigo ne otimre adier. Ne ok gin mana lek. Ne ogonye gadier kendo koro ne en thuolo!​—Tich 12:7-11.

12. Ang’o momiyo paro kaka Jehova noreso Petro nyalo hoyowa?

¹² Donge paro kaka Jehova nigi teko mar reso jotichne e chal moro amora hoyo chunywa? Ruoth ma ne otueyo Petro, ne otelo ne sirkal ma ne nigi teko moloyo sirkal moro amora ma ne osegabedo e piny. To e ma Petro nowuok e jela kofwayo afwaya lwete! En adier ni Jehova ok tim honni kaka mago ne jotichne duto. Ne ok otimo hono ma kamano ne Jakobo; kendo higni moko bang’e, ne ok otimo kamano ne Petro, sama weche ma Yesu nokoro e wi jaoteno nochopo. Jokristo ma kindegi ok gen ni Jehova biro resogi e yor hono. Kata kamano, wang’eyo ni Jehova pok olokore. (Mal. 3:6) Machiegnini, obiro tiyo gi Wuode mondo ogony milionde mag dhano e tuech mosiko mar tho. (Joh. 5:28, 29) Singo kaka mago nyalo miyowa chir ahinya sama wakalo e chandruoge e kindegi.

“Ne Ginene mi Gihum Nono” (Tich Joote 12:12-17)

13-15. (a) Kanyakla ma ne nie od Maria nowinjo nade ka ne Petro obiro? (b) Bug Tich Joote koro chako wuoyo e wi ang’o, to Petro nodhi nyime timo ang’o ne owetene gi nyiminene ma Jokristo?

¹³ Petro nochung’ e ndara motimo mudho koparo kama nonyalo dhiye. Kae to nong’ado mar dhi e od Jakristo moro miluongo ni Maria ma ne odak machiegni gi kanyo. Nyalo bedo ni Maria ne en chi liel ma nigi mwandu e okang’ moro, kendo ne en gi ot maduong’ ma kanyakla ne nyalo romoe. Ne en min Johana Mariko. Ma e kinde mokwongo ma bug Tich Joote wuoyo kuom Johana Mariko, kendo bang’e nobedo kaka wuod Petro. (1 Pet. 5:13) E otienono, ng’eny jo kanyaklano ne nie od Maria ka gilemo gi kinda kata obedo ni seche ne oseniang’. Onge kiawa ni ne gilemo mondo ogony Petro, kata kamano, ne ok gipar ni Jehova ne dhi dwoko lambgi e yor hono!

¹⁴ Petro ne odwong’o rangach mochomo laru mar odno. Jatich ma nyako miluongo ni Roda, ma dho Grik luongo ni “Rose” nobiro e rangach. Ka ne owinjo dwond Petro, ne ohum nono! Kar mondo oyaw rangach, nyakono noweyo Petro e rangach kendo noringo kodok e ot ka mor dwa nege. Ne otemo nyiso jo kanyakla ni Petro e ma ne dwong’o rangach. Ne giwacho ni nyakono wiye owilre, kata kamano, ne oramo ni Petro e ma ne nie rangach. Nodhi nyime nyisogi ni gima ne owachono en adier. Moko kuomgi ne ochako yie kode matin ka giwacho ni nyalo bedo ni ne owinjo mana dwond malaika mar Petro. (Tich 12:12-15) E kindeno duto, Petro nodhi nyime dwong’o, kae to gikone ne gidhi mi giyawo rangach.

¹⁵ “Ne ginene mi gihum nono”! (Tich 12:16) Nochuno Petro mondo onyis jo kanyakla ma ne koro mor ahinya ni giling’ matin mondo onyisgi gik ma ne otimrene, kae to giter wechego ne japuonjre miluongo ni Jakobo kod owete mamoko, mondo en oring ka pok askeche Herode ojuke. Petro nowuok kanyo mi odhi tiyo ne Jehova kama ne ok nyal make mayot. Bug Tich Joote ok wuo kuome kendo mak mana e kinde ma ne ochiwo paro sama ne iwuoyo e wi wach tero ji nyangu ma yudore e Tich Joote sula mar 15. Koro bug Tich Joote chako wuoyo e wi tij jaote Paulo kod wuodhene. Kata kamano, wanyalo bedo gadier ni Petro nojiwo yie mar owetene kod nyiminene kama ne odhiye. Nyaka bed ni joma ne nie od Maria, ne mor matamre gi nono sama Petro ne wuok.

16. Ang’o momiyo wageno bedo gi mor mogundho e kinde mabiro?

¹⁶ Kinde moko Jehova timonega jotichne gik madongo ma ok gipar kata, kendo mano miyo gibedoga mamor ahinya. Mano e kaka owete gi nyimine ma Jokristo nowinjo e otienono. Kendo mano e kaka wan be wawinjoga sama Jehova oguedhowa ahinya e kindegi. (Nge. 10:22) Machiegnini, wabiro neno kaka Jehova chopo singo mage duto e piny mangima. Weche biro bedo mabeyo ahinya moloyo kaka wanyalo paro sani. Omiyo, ka wadhi nyime makore motegno gi Jehova, wabiro bedo gi mor mogundho e kinde mabiro.

“Malaika mar Jehova ne Ogoye” (Tich Joote 12:18-25)

17, 18. Ang’o momiyo oganda ne ochako pako Herode?

¹⁷ Kata obedo ni Herode be ne obwok ka ne owinjo ni Petro onge e jela, wachno ne ok omore. Mapiyo, Herode ne ochiko mondo omany Petro, kendo openj jorit mondo giler ane kaka Petro nopondo. Ne “otergi e kum,” to samoro mano nyiso ni ne oneggi. (Tich 12:19) Herode Agripa ne ok en ng’at ma ng’won kata matin. Be ne okum Herode?

¹⁸ Samoro wi Agripa nokuot nikech ne ok onego Petro, kata kamano, mapiyo nono, ne oyudo thuolo mar nyiso sunga mare. Ne odhi e romo moro kama jowasike ne dwaro loso kuwe kode, kendo onge kiawa ni ne ogombo wuoyo gi oganda ma ne dhi biro e romono. Luka wacho ni ka ne oikore ne romono, “Herode ne orwako nangane mar ruoth.” Jahistori ma Ja-Yahudi miluongo ni Josephus nondiko ni law ma Herode norwako, ne olos gi fedha ma sama ler orieny e lepe, to ne ochalo ng’at ma rieny gi duong’. Kae to jasiasa ma janyadhino ne oyudo thuolo mar wuoyo gi ji. Ogandano ma ne temo pako Herode, ne okok gi dwol maduong’ niya: “Mani en dwond nyasaye, to ok mar dhano!”​—Tich 12:20-22.

19, 20. (a) Ang’o momiyo Jehova nokumo Herode? (b) Gima notimore apoya ne Herode Agripa hoyowa nade?

¹⁹ Duong’ kata pak ma kamano owinjore omi Nyasaye, to Nyasaye ne ng’iyo gik ma ne timorego! Herode ne nigi thuolo mar geng’o masira. Ne onyalo kwero ogandano mondo kik gipake kata ne onyalo tamore duong’ ma ne gimiye. Kar mano, ne omiyo ngero ma wacho ni “sunga telo ne masira” ochopo kuome. (Nge. 16:18) “Malaika mar Jehova ne ogoye gikanyono,” mi jasungano ne otho tho mar wich-kuot. “Kute ne ochamo Herode mi otho.” (Tich 12:23) Josephus bende wacho ni tuo ne ogoyo Agripa apoya, kendo ne owacho ni ruoth noyie ni ne odhi tho nikech noyie gi duong’ ma ne oganda omiye. Josephus nondiko ni Agripa notho bang’ ndalo abich.b

²⁰ Seche moko nyalo nenore ni joma ok oluoro Nyasaye dhi nyime timo richo ma ok giyudo kum moro amora. Mano ok onego okawwa gi wuoro, nikech “piny duto ni e teko mar ng’at marach.” (1 Joh. 5:19) To e ma pod nitie kinde moko ma jotich Nyasaye ma omakore kode winjoga marach sama joricho ok yud kum mowinjore kodgi. Mano en achiel kuom gimomiyo ranyisi kaka mae hoyowa. Sama waneno ka Jehova kawo okang’ mar kumo joricho, mano paro ne jotichne duto ni ohero tim makare. (Zab. 33:5) Machiegnini, obiro kawo okang’ mar neno ni tim makare obetie.

21. En puonj mane maduong’ ma wayudo e Tich Joote sula mar 12, to ang’o momiyo puonjno hoyowa?

²¹ Ranyisino rumo gi weche ma jiwowa ahinya ma wacho niya: “Wach Jehova nomedo dongo kendo landore.” (Tich 12:24) Ripot ma nyisowa kaka tij lando wach maber nomedore paronwa kaka Jehova pod guedho tij lendo e kindewagi. Nenore maler ni Tich Joote sula mar 12 ok wuo mana kuom tho mar jaote achiel kod kaka nores jaote machielo. To onyisowa kaka Jehova ketho chenro maricho ma Satan nigo mar tieko kanyakla mar Jokristo kendo chungo tij lendo. Monj kaka mago ok nomono jotich Jehova makore kode, kendo chenro mamoko duto mag Satan bende ok bi pogowa gi Jehova. (Isa. 54:17) Mopogore gi mano, joma ni kor Jehova kod Kristo timo tich ma ok bi keth ngang’. Donge mano en wach ma jiwowa? Mano kaka wan gi migawo makende mar lando “wach Jehova” e kindegi!