Ti Maber gi Kinde ma Pod Kue Nitie

1. Gin kinde mage ma nyalo bedo matek tiyo ne Jehova?

IPARO ni gin kinde mage ma tiyo ne Jehova nyaloga bedo matek? Dibed ni gin kinde ma ikalo e chandruoge mang’eny koso kinde ma kue nitie? Sama waromo gi chandruok, wagenoga kuom Jehova chuth. To nade sama ngimawa nigi kue? Donge wanyalo po ka wadich gi gik mang’eny ma wawe tiyo ne Jehova? Jehova nosiemo Jo-Israel mondo gitang’ gi gima kamano.​—Rap. 6:10-12.

2. En ranyisi mane ma Ruoth Asa noketo?

² Ruoth Asa noketo ranyisi maber ahinya mar geno kuom Jehova chuth. Notiyo ne Jehova e kinde ma ne weche tek kod e kinde ma ne nitie kue. Chakre tinne, “Asa nomakore gi Jehova gi chunye duto kuom ngimane te.” (1 Ru. 15:11) Achiel kuom yore ma nonyisogo ni nomakore gi Jehova en golo lamo mag miriambo e piny Juda. Muma wacho ni “nomuko kendo mag misango mag nyiseche mag pinje mamoko kod kuonde moting’ore. Bende, nomuko sirni mag kite kendo notong’o sirni mag yien.” (2 We. 14:3, 5) Nogolo nyaka Maaka dagi e migawo ma ne en-go e loch mar Juda. Nikech ang’o? Nikech Maaka ne jiwo lamo mag sanamu.​—1 Ru. 15:11-13.

3. Ang’o ma wadwaro nono e sulani?

³ Asa ne ok ogolo agola lamo mar miriambo kae to oweyo gi kanyo. Ne ojiwo ji mondo odog e lamo madier, kokonyo joma nodak e alwora mar Juda mondo gidog ir Jehova. Jehova noguedho Asa kod Jo-Israel wetene kuom miyogi kinde mag kue.b Kuom higni apar e kinde loch Asa, “piny nobedo gi kuwe.” (2 We. 14:1, 4, 6) E sulani, wadwaro neno kaka Asa notiyo maber gi kinde ma ne nitie kue. Kae to wabiro neno ranyisi mar Jokristo mokwongo ma bende notimo mana kaka Asa kuom tiyo maber gi kinde moro ma ne gin gi kue. Kae to mogik wabiro nono penjoni: Ka po ni idak e piny ma sirkal oyie ne Joneno mag Jehova lamo ka gin thuolo, ere kaka inyalo tiyo maber gi thuolono?

KAKA ASA NOTIYO GI KINDE MAG KUE

4. Ka luwore gi 2 Weche mag Ndalo 14:2, 6, 7, Asa notiyo nade gi kinde mag kue?

⁴ Som 2 Weche mag Ndalo 14:2, 6, 7. Asa nonyiso oganda ni Jehova e ma ‘nosemiyogi kue kuonde duto.’ Asa ne ok oneno kinde mag kuego kaka kinde mag yueyo ayueya. Kar mano, ne otiyo gi thuolono e gero taonde, ohingni, kuonde ma jorit bedoe, kod rangeye. Nonyiso Jo-Juda kama: “Pinyni en marwa.” Ang’o ma Asa ne temo wacho? Gima nowacho en ni ji ne ni thuolo wuotho koni gi koni e piny ma Nyasaye nosemiyogi kendo gero ute. Onge ng’ato ang’ata ma ne kwedogi. Nojiwo ji mondo oti maber gi kinde mag kue.

5. Ang’o momiyo Asa nomedo jolwenyge teko?

⁵ Asa notiyo bende gi kinde mag kue e medo jolwenyge teko. (2 We. 14:8) Be mano nyiso ni ne ok ogeno kuom Jehova? Ooyo. Kar mano, Asa nong’eyo ni kaka ruoth, ne en gi migawo mar neno ni oiko joge maber ne chandruok moro amora ma ne ginyalo romogo e kinde ma biro. Asa nong’eyo ni kinde mag kuego ne ok dhi siko nyaka chieng’. To adier mano e gima notimore!

KAKA JOKRISTO MOKWONGO NOTIYO GI KINDE MAG KUE

6. Jokristo mokwongo notiyo nade gi kinde mag kue?

⁶ Kata obedo ni Jokristo mokwongo ne isando ahinya, nitie bende kinde ma ne gibedoga gi kue. Ne gitiyoga nade gi kinde ma kamago? Ne giyalo wach maber ma ok giwe. Bug Tich Joote wacho ni, “ne gimedo wuotho ka giluoro Jehova.” Ne gidhi nyime yalo wach maber, to mano nomiyo ‘kwan mar jopuonjre osiko ka medore.’ Jehova noguedho kinda ma ne gitimo e yalo wach maber e kinde mag kuego.​—Tich 9:26-31.

7-8. Jaote Paulo gi Jokristo mamoko notimo ang’o ka ne kinde mag kue oneno? Ler ane.

⁷ Jokristo mokwongo notiyo gi thuolo moro amora moneno e yalo wach maber. Kuom ranyisi, ka ne jaote Paulo ofwenyo ni ne nitie thuolo malach mar lendo e Efeso, ne okawo okang’ mar dhi yalo wach maber kuno, kendo nokonyo ji mang’eny e taondno mobedo jopuonjre Yesu.​—1 Kor. 16:8, 9.

⁸ Thuolo machielo noneno e higa mar 49 bang’ ka joote gi jodongo ma ne ni Jerusalem notieko ywaruok ma ne nitie e wach tero ji nyange. Jaote Paulo gi Jokristo mokwongo notiyo gi thuolono maber. (Tich 15:23-29) Bang’ ka noseter wach ma jodongo nong’ado e kanyakla mopogore opogore, jopuonjrego nomedo kinda e lando “wach maber mar Jehova.” (Tich 15:30-35) En ber mane ma nobetie? Muma wacho kama: “Kanyakla man kuondego nomedo gurore e yie kendo kwan-gi ne medore pile ka pile.”​—Tich 16:4, 5.

KAKA WANYALO TIYO GI KINDE MAG KUE E NDALOWAGI

9. En thuolo mane ma jotich Jehova nigo e pinje mang’eny e kindegi, to penjo mane ma wanyalo penjore?

⁹ E pinje mang’eny e kindewagi, Joneno mag Jehova lendo ma onge joma chandogi. Be idak e piny ma kamano? Ka en kamano, kara penjri kama: ‘Atiyo nade gi thuolo ma an-goni?’ E kinde mag gikogi, jotich Jehova odich ahinya e tij lando wach maber kod puonjo ji e okang’ ma pok notimee nyaka nene. (Mar. 13:10) Nitie gik mang’eny ma wanyalo timo e tijno.

10. Ndiko mar 2 Timotheo 4:2 jiwowa mondo watim ang’o?

¹⁰ Ere kaka wanyalo tiyo maber gi kinde mag kue? (Som 2 Timotheo 4:2.) Donge inyalo nonori iwuon kata gi joodu mondo une ka be achiel kuomu nyalo bedo painia? Magi ok e kinde monego wabedie modich gi manyo mwandu​—gik ma ok bi tony e masira maduong’.​—Nge. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Joh. 2:15-17.

11. Ang’o ma jomoko osetimo mondo gilend ne ji mang’eny kaka nyalore?

¹¹ Nitie jolendo mang’eny mosepuonjore dhok ma wendo mondo gilend gi dhokno e okang’ momedore kendo gipuonj ji Muma. Riwruok mar oganda Jehova siro joma kamago kuom loso buge kod vidio e dhok mang’eny mopogore opogore. Kuom ranyisi, e higa mar 2010, bugewa ne yudore e dhok 500 kama. Sani to dhok ma bugewa yudoree osekalo 1,000!

12. Sama ji owinjo wach Pinyruoth e dhok ma ne gipon-go, mano mulo chunygi e okang’ ma romo nade? Chiw ane ranyisi.

¹² Sama ji owinjo wach maber e dhok ma ne gipon-go, mano mulo chunygi e okang’ maromo nade? Ne ane ranyisi mar nyaminwa moro ma wacho dho Kinyarwanda ma nodhi e chokruok maduong’ mar ndalo adek kama iluongo ni Memphis ma ni Tennessee, e piny Amerka. Chokruogno nitimo gi dho Kinyarwanda, ma en dhok mitiyogo ahinya-ahinya e piny Rwanda, Congo (Kinshasa), kod Uganda. Bang’ chokruogno, nyaminwano nowacho kama: “Nyaka ne abi Amerka higni 17 mokalo, wang’ni e ka achamo chiemb chuny mochopo e chunya ma iye.” Nenore maler ni nyaminwano ne mor ahinya ka nowinjo chokruogno kitimo gi dhok ma nopon-go. Ka po ni nyaloreni, be inyalo puonjori dhok machielo mondo ikony joma wacho dhokno e alworau? Samoro mano paro maber nikech nyalo bedo ni e alworau nitie jomoko ma wacho dhok mopogore gi mutiyogo e kanyakla. Kinda ma kamano ok dhiga nono.

13. Ere kaka owetewa ma Russia notiyo maber gi kinde mag kue?

¹³ Nitie owete moko ma ni e pinje ma ok ginie thuolo lando wach maber ayanga. Seche moko sirkal nyalo goyowa marfuk. Kuom ranyisi, par ane owetewa ma ni e piny Russia. Bang’ ka sirkal nosesandogi kuom higni mang’eny, ne omigi ratiro mar lamo e dwe mar Mach 1991. E kindego ne nitie joyal wach Pinyruoth 16,000 e piny Russia. Higni 20 bang’e, kwanno nomedore mochopo jolendo 160,000 gi wiye! Mano nyiso maler ni owetewago notiyo maber gi thuolo mar lendo e kinde mag kue. To, kinde mag kuego ne ok osiko. Kata kamano, lokruok mosetimore e pinygi pok omiyo kindagi odok chien. Pod gitimo duto ma ginyalo mondo gidhi nyime tiyo ne Jehova.

KINDE MAG KUE OK BI SIKO

14-15. Ere kaka Jehova nonyiso tekone e lo Asa?

¹⁴ E ndalo Ruoth Asa, kinde mag kue nochopo e gikone. Jolweny ma romo milion achiel nobiro monjogi kowuok e piny Ethiopia. Zera jatend jolwenygo ne ni gadier ni ne gidhi loyo piny Juda. Kata kamano, Ruoth Asa nogeno mana kuom Jehova to ok kuom kwan mar jolweny ma ne en-go. Asa nolemo kowacho niya: “A Jehova Nyasachwa, konywa nikech in e ma wageno kuomi, kendo wabiro kedo gi ogandani e nyingi.”​—2 We. 14:11.

¹⁵ Kata obedo ni jolweny mag Ethiopiago nohingo mag Asa chiegni nyadiriyo, Asa ne ni gadier ni Jehova nigi teko kod nyalo mar reso joge. To mano e gima notimore. Jehova nokonye moloyo jogo.​—2 We. 14:8-13.

16. Wang’eyo nade ni kinde mag kue biro rumo?

¹⁶ Kata obedo ni ok dwang’e ni weche biro chalo nade ne ng’ato ka ng’ato kuomwa e kinde ma biro, gima wan-go gadier e ni kue ma jotich Nyasaye nigo e kinde moro amora gikone rumoga. Yesu nowacho ni e ndalo mag giko, ogendni ne dhi sin gi jopuonjrene. (Mat. 24:9) Jaote Paulo bende nowacho ni “ji duto ma dwaro chiwore chuth ne Nyasaye gi ngimagi ka gin e winjruok achiel gi Kristo Yesu, bende ibiro sand.” (2 Tim. 3:12) Satan nigi “mirima mager,” kendo nyaka waket e pachwa kinde duto ni onyalo monjowa sa asaya.​—Fwe. 12:12.

17. Gin gik mage ma nyalo temo yiewa?

¹⁷ Machiegnini, waduto wabiro romo gi tembe ma biro nyiso okang’ ma wamakorego gi Jehova. Kiny-kiny kae, “masira maduong’ nobedie ma pok ne otimore a chakruok piny nyaka sani.” (Mat. 24:21) E kindego, kata mana joodwa nyalo lokore kodwa, kendo tijwa bende inyalo go marfuk. (Mat. 10:35, 36) Mana kaka Asa, be wabiro geno kuom Jehova mondo en e mokonywa kendo oritwa?

18. Ka luwore gi Jo-Hibrania 10:38, 39, ang’o ma biro konyowa ikore ne kinde ma koro kue ok bi betie?

¹⁸ Jehova osebedo ka ikowa ne gik ma wabiro romogo e nyimwa kae. Osebedo kotayo “jatich mogen kendo mariek,” mondo omiwa chiemb chuny e kinde mowinjore mondo wasik ka wagurore motegno e lamo madier. (Mat. 24:45) Kata kamano, mondo wabed gi yie motegno kuom Jehova, nitie gik ma wan bende nyaka watim.​—Som Jo-Hibrania 10:38, 39.

19-20. Ka luwore gi 1 Weche mag Ndalo 28:9, gin penjo mage monego wapenjre, to ang’o momiyo ber penjore penjogo?

¹⁹ Mana kaka Ruoth Asa, dwarore ni ‘wamany Jehova.’ (2 We. 14:4; 15:1, 2) Okang’ mokwongo mar manyo Jehova en timo kinda mondo wang’eye kendo obatiswa. Watiyo gi thuolo moro amora ma wayudo e medo tego hera ma waherogo Jehova. Mondo wang’e okang’ ma watimogo mano, wanyalo penjore kama: ‘Be adhiga e chokruoge mag kanyakla ma ok abara?’ Sama wadhi e chokruoge ma riwruok mar oganda Jehova ochano, wayudo chiemb chuny ma duogo chunywa, kendo wayudo jip mowuok kuom owetewa gi nyiminewa. (Mat. 11:28) Penjo mamoko ma wanyalo penjore gin magi: ‘Be atimoga puonjruok ma mara awuon e yo makare? To ka in gi joot, kata idak gi joodu, be uketoga thuolo moro juma ka juma tenge mondo utim lamo mar joot? To kata ka po ni idak kendi, be iketoga thuolo moro tenge mondo ibed gi chenro mar puonjruok mana ka gima in gi joodu? E wi mago, be itimo duto minyalo mondo iyal wach maber kendo ipuonj ji ka ikonyogi mondo gibed jopuonjre Yesu?’

²⁰ Ang’o momiyo onego wapenjre penjogo? En nikech Muma nyisowa ni Jehova nono pachwa kod chunywa. Omiyo, wan bende ber ka watimo kamano. (Som 1 Weche mag Ndalo 28:9.) Sama wafwenyo kuonde ma dwarore ni watimie lokruok, obed e gik ma wachano timo, paro ma wan-go, kata gik mamoko kaka kamago, onego wakwa Jehova okonywa watim lokruogego. Ma e sa monego waikre ne tembe ma wabiro romogo machiegni. Omiyo, kik iyie mondo gimoro amora omoni tiyo maber gi kinde mag kue ma wan-gogi!