Be Ing’eyo?

Be nitie ng’at ma niluongo ni Mordekai adier?

BUG Esta wuoyo nyading’eny e wi Ja-Yahudi moro ma niluongo ni Mordekai. Ne en Ja-Yahudi ma ne nie tuech kendo notiyo e od ruoth ma Persia. Mago ne gin kinde chakruok mar senchari mar abich Ka Kristo Podi ‘e kinde Ruoth Ahasuerus’ (ma bende ong’ere e kindewagi kaka Xerxes I). Mordekai noketho chenro mar joma ne dwaro nego ruoth. Ruoth ne mor ahinya gi wachno, kendo nochano mondo omi Mordekai duong’ e lela. Bang’e, ka ne Haman ma ne en jasik Mordekai kod Jo-Yahudi mamoko otho, ruoth noketo Mordekai obedo jatelo maduong’ (prime minister). Migawono nomiyo Mordekai thuolo makende mar ketho chenro ma noseketi mar nego Jo-Yahudi duto ma ne nie bwo loch ma Persia.​—Esta 1:1; 2:5, 21-23; 8:1, 2; 9:16.

Moko kuom joma ne nono gik machon e chak senchari mar 20 nowacho ni bug Esta en mana sigana mochuogi kendo ni onge ng’at ma niluongo ni Mordekai. Kata kamano, e higa mar 1941, joma kunyo gik machon noyudo gik ma nyalo siro weche ma Muma wacho e wi Mordekai. Ang’o ma jogo noyudo?

Jogo noyudo weche moko machon ma nondiki e dho Persia ma wuoyo kuom ng’at miluongo ni Marduka (kata Mordekai e Dholuo). Ng’atno ne en jatelo, kendo nenore ni nochung’ ne weche mag pesa e Shushan. Arthur Ungnad molony e nono weche mag joma chon nowacho ni gik ma noyud e kindego, “e weche kende ma ne wuoyo e wi Mordekai mopogore gi weche manie Muma.”

Chakre ne Ungnad wach wechego, jolony moko oseloko weche mang’eny mag dho Persia e dhok mamoko. Moko kuom weche ma giselokogo nie kite ma noyud kama ne ikanoe mwandu mag Persia, machiegni gi ohingni mag dala. Weche manie kitego nondiki e kinde loch Xerxes I. Ondikgi e dho Elam kendo giting’o nyinge mang’eny ma yudore e bug Esta.a

Thoth weche mondik e kitego, wuoyo kuom Marduka, ma ne en jandiko e od ruoth ma Shushan e kinde loch Xerxes I. Achiel kuom weche manie kitego wacho ni Marduka ne en jalok dhok. Wachno winjore ahinya gi gima Muma wacho e wi Mordekai. Ne en jatelo ma ne tiyo e laru mar Ruoth Ahasuerus (Xerxes I) kendo ma nolony e wacho dhok ariyo kama. Mordekai ne betga e dho ranga od ruoth ma ne ni Shushan. (Esta 2:19, 21; 3:3) Rangano ne nigi ot moro maduong’ ma jotelo mag od ruoth ne tiyoe.

Nitie gik mang’eny machalre e kind gik ma kitego wacho e wi Marduka kod weche ma Muma wacho e wi Mordekai. Giduto ne gidak e kinde machalre, ne gidak e alwora machalre, kendo ne gitiyo tich machalre. Weche machalrego nyiso ni gik ma nokunygo nyalo bedo ni wuoyo kuom Mordekai miwuoyoe e bug Esta.