1. Wanyalo tiyo nade gi lamo ma yudore Mathayo 6:9-13 sama walendo?

JI MANG’ENY omako Lamo mar Ruodhwa gi wigi kendo ginyalo ole e yo mayot. Sama walendo ot ka ot, thothne wajotiyo gi lamoni mondo wakony ji ong’e ni Pinyruodh Nyasaye en sirkal madier ma biro kelo lokruoge mabeyo ahinya e piny mangima. Seche moko wajasomo mana kare mokwongo mondo wanyisgo ni Nyasaye nigi nyinge sie monego oket “obed maler.”—Mat. 6:9.

2. Wang’eyo nade ni Yesu ne ok dwar ni wanwo weche mag Lamo mar Ruodhwa sa asaya ma walemo?

² Be gima Yesu ne temo wacho en ni ji ool lamono sa asaya ma gilemo kaka Jokristo mag miriambo timo? Ooyo. Kane Yesu pok onyiso jopuonjrene kaka onego gilem, nonyisogi kama: “Sama ulemo, kik unwo anwoya weche.” (Mat. 6:7) Kinde machielo bende, nowuoyo e wi lamono kotiyo gi weche mopogore. (Luka 11:1-4) Omiyo, Yesu nokonyowa ng’eyo gik monego wakwa sama walemo kendo monego waket motelo. Kuom mano, lamono ketonwa mana ranyisi kaka onego walem.

3. Gin penjo mage monego wapar kuomgi matut sama wanono Lamo mar Ruodhwa?

³ E sulani kod ma luwe, wabiro nono matut weche ma yudore e Lamo mar Ruodhwa. Sama wabiro timo mano, onego ipenjri ni, ‘Ere kaka lamoni nyalo konya bero lamoga? To maduong’ moloyo, be adak kaluwore gi lamoni?’

“WUONWA MANIE POLO”

4. Wach ma Yesu notiyogo ni “Wuonwa” paronwa ang’o, to ang’o momiyo Jokristo ma nigi geno mar dak e piny pod nyalo luongo Jehova ni “Wuonwa”?

⁴ Wach motigo ni “Wuonwa” e Lamo mar Ruodhwa to ok “Wuora,” paronwa ni wanie ‘riwruok mar owete’ ma oherore gadier. (1 Pet. 2:17) To mano doko gueth maduong’! Jokristo mowal ma Nyasaye kwano kaka yawuote kendo ma nigi geno mar dhi e polo, nigi ratiro mar luongo Jehova ni “Wuonwa” e yo mowinjore chuth. (Rumi 8:15-17) Jokristo ma nigi geno mar dak e piny nyaka chieng’, bende luongo Jehova ni “Wuonwa.” En e Jachiw-Ngima, kendo nikech ohero jotichne duto madier, omiyogi gik mochuno e ngima. Joma nigi geno mar dak e piny, biro bedo nyithi Nyasaye e yo mowinjore chuth ka gisebedo joma kare kendo bang’ nyiso ni gimakore kode e tem mogik.—Rumi 8:21; Fwe. 20:7, 8.

5, 6. En mich mane maber ma jonyuol nyalo miyo nyithindgi, to nyathi ka nyathi onego otim ang’o gi michno? (Ne picha manie chak sulani.)

⁵ Mich maber ma jonyuol nyalo miyo nyithindgi en puonjogi kaka onego gilem kendo konyogi neno Jehova kaka Wuon-gi manie polo mogundho gi hera. Owadwa moro ma sani en jarit-alwora e piny South Africa wacho niya: “Nalemoga gi nyiwa otieno kotieno chakre nyuolgi, mak mana ka naonge pacho. Nyiwago wacho ni ok ginyal paro weche sie ma najatiyogo e lamo otieno kotieno. Kata kamano, ginyalo paro kaka ne wabedoga mopie seche mwalemo, kaka ne wakawo mapek wuoyo gi Wuonwa ma Jehova, kod kaka chunywa ne bedoga mokue kendo ma onge luoro moro amora. Kane giseng’eyo lemo, najiwogi ni gilem gi dwol ma winjore eka mondo awinj kaka giolo ne Jehova weche manie pachgi kod chunygi. Mano ne en thuolo makende ahinya ng’eyo gik ma ne giparo e chunygi. Kae to ne apuonjogi mos mos kaka ne ginyalo tiyo gi weche madongo manie Lamo mar Ruodhwa mondo lamogi obed gi mise maber.”

⁶ Mano e momiyo nyirigo ne odhi nyime timo dongruok e wach Nyasaye. Sani osekendgi kendo gidak gi kuwe ka gitiyo ne Nyasaye gi thuologi duto kaachiel gi chwogi. Onge mich maber ma jonyuol nyalo miyo nyithindgi moloyo konyogi gibed gi winjruok maber gi Jehova. En adier ni rito winjruok maber gi Nyasaye en ting’ mar ng’ato ka ng’ato. Mano oriwo puonjruok hero nying Nyasaye kendo miyo nyingno luor matut.—Zab. 5:11, 12; 91:14.

“NYINGI MONDO OBED MALER”

7. En thuolo mane ma jo Nyasaye nigo, to mano nyiso ni onego watim ang’o?

⁷ Wan gi thuolo makende ng’eyo nying Nyasaye kendo bedo “joma iluongo gi nyinge.” (Tich 15:14; Isa. 43:10) Wakwayoga Wuonwa manie polo kama: “Nyingi mondo obed maler.” Kwayo ma kamano biro chwali mondo inyis Jehova okonyi mondo itang’ kik itim kata kik iwach gimoro amora ma nyalo chido nyinge maler. Ok wadwa bedo kaka jomoko e kinde Jokristo mokwongo ma ne ok tim gik ma ne gipuonjo jowetegi. Jaote Paulo nowuoyo kuomgi ka nondiko niya: “Nying Nyasaye iyanyo e kind ogendni mamoko nikech un.”—Rumi 2:21-24.

8, 9. Chiw ane ranyisi ma nyiso kaka Jehova guedhoga joma gombo ahinya keto nyinge obed maler.

⁸ Wadwaro timo duto ma wanyalo mondo waket nying Nyasaye obed maler. Nyaminwa moro e piny Norway ne chwore otho apoya ma oweye gi nyathi ma wuowi ma jahigni ariyo. Nowacho kama: “Ngima noridorena ma pok nadwaro ayudo. Nalemoga pile, chiegni sa ka sa mondo Jehova omiyae teko mar chung’ motegno mondo kik ami Satan thuolo mar jare nikech atimo yiero ma ok nyis rieko kata nikech ok achung’ motegno. Nadwaro ni aket nying Jehova obed maler, kendo nadwaro ni wuoda obi one wuon-gi e Paradiso.”—Nge. 27:11.

⁹ Be Jehova nodwoko lamoneno? Ee. Nikech nosiko machiegni gi Jokristo wetene, mano nomiyo gijiwe ahinya. Higni abich bang’e, ne okende gi owadwa moro ma en jaduong’-kanyakla. Sani, wuodecha en jahigni 20 kendo en owadwa mosebatisi. Nyaminwano wacho kama: “Amor ahinya nikech chwora nokonya pidho wuoda.”

10. Ang’o ma dwarore mondo oket nying Nyasaye obed maler chuth?

¹⁰ En ang’o ma dwarore mondo oket nying Nyasaye obed maler chuth kendo ogol achaya duto miketo kuom nyingno? Mondo mano otimre, Jehova nyaka kaw okang’ mar tieko ji duto ma tamore goyiem riwo lwedo ratiro ma en-go mar locho. (Som Ezekiel 38:22, 23.) Richo ma nonywolgo dhano ibiro gol mos mos mondo gibed joma kare. Mano kaka wagombo neno kinde ma ji duto kod malaike biro keto nying Jehova obed maler! Kae to gikone, Wuonwa me polo mogundho gi hera nobed “gik moko duto ne ji duto.”—1 Kor. 15:28.

“PINYRUODHI MONDO OBI”

11, 12. E higa mar 1876 Jehova nokonyo Jokristo madier ong’e wach mane?

¹¹ Kane Yesu pok odok e polo, jootene nopenje kama: “Ruoth, be ma e kinde ma idwaro duokoe pinyruoth ne Israel?” Dwoko ma Yesu nomiyogi nonyiso ni mano ok e kinde ma nowinjore ging’ego ni Pinyruodh Nyasaye ne dhi chako locho karang’o. Nonyiso jopuonjrene mondo oket pachgi ahinya e tich maduong’ mar chiwo neno ma ne dwarore ni gitim. (Som Tich Joote 1:6-8.) Kata kamano, Yesu nopuonjo jolupne mondo ogen Pinyruodh Nyasaye ma ne dhi biro. Omiyo, chakre kinde joote, Jokristo osebedo ka lemo mondo Pinyruodhno obi.

¹² Kane kinde ochopo mondo Pinyruodh Nyasaye ochak locho e polo ka Pinyruodhno nie lwet Yesu, Jehova nokonyo joge ong’e kinde ma mano ne dhi timore. E higa mar 1876, sula moro ma nondik gi Charles Taze Russell noket e gaset miluongo ni Bible Examiner. Sulano ma wiye ne wacho ni, “Ndalo mag Ogendni Rumo Karang’o?,” nonyiso ni higa mar 1914 ne dhi bedo higa makende. Sulano nonyiso ni “higini abiriyo” miwuoyoe e weche ma Daniel nokoro, gin e ‘kinde ma ne oket ne ogendni’ ma Yesu nowuoyoe.a—Dan. 4:16; Luka 21:24.

13. Ang’o ma ne otimore e higa mar 1914, to gik mosebedo ka timore e piny chakre kindeno riwo lwedo wachno nade?

¹³ E higa mar 1914, lweny notugore e pinje mag Ulaya, kendo lwenyno nolandore e piny mangima. Ka lwenyno norumo e higa mar 1918, nok mar chiemo nobedoe, kendo tuwo moro nosieko ma nonego ji mathoth moloyo ma notho e lweny. Omiyo, “ranyisi” ma Yesu nowacho ni ne dhi fwenyo ne ji ni entie e kom loch kendo ni en Ruoth manyien mar piny ma ok ne, nochako nenore. (Mat. 24:3-8; Luka 21:10, 11) Gik mang’eny mosetimore nyiso ratiro ni higa mar 1914 e kinde ma ne omi Ruoth Yesu Kristo “osimbo.” “Nowuok mi odhi kolocho, kendo mondo otiek lochone.” (Fwe. 6:2) Noketo polo obedo maler kane oyawo lweny gi Satan gi jochiendene mi obologi mwalo e piny. Chakre kindeno, dhano oseneno adiera mar weche ma ne ondik kokalo kuom much Nyasaye niya: “Yaye! nobed malit ne piny kod nam, nimar Jachien oselor mwalo iru ka en gi mirima mager, kong’eyo ni odong’ mana gi kinde manok.”—Fwe. 12:7-12.

14. (a) Ang’o momiyo pod dwarore ni wamed lemo mondo Pinyruodh Nyasaye obi? (b) En tich mane makende ma wan-go?

¹⁴ Weche ma ne okor ma yudore e Fweny 12:7-12 lero gimomiyo kinde ma ne ochung Pinyruodh Nyasaye, e kinde bende ma gik maricho miwuoro ma dhano osebedo ka neno e piny nochako timore. Yesu ma e Ruodh Pinyruodh Nyasaye, nochako locho e kind jowasike. Wabiro dhi nyime lemo mondo Pinyruodh Nyasaye obi nyaka chop kinde ma Yesu tiekoe loyo jowasike kendo golo gik maricho duto manie piny. Ka pod warito magi duto otimre, wabiro dhi nyime dak kaluwore gi lamono kuom timo gimoro maber miwuoro ma be yudore e “ranyisi” ma Yesu nowuoyoe. Nokoro kama: “Wach maber mar Pinyruothni ibiro yal e piny mangima mondo ochiw neno ne ogendni duto, eka giko nobi.”—Mat. 24:14.

“DWARONI MONDO OTIMRE . .  E PINY”

15, 16. Ere kaka wanyalo dak kaluwore gi kwayo marwa ni dwach Nyasaye otimre e piny?

¹⁵ Chiegni higni 6,000 mosekalo, dwach Nyasaye ne timore e yo makare chuth e piny. Mano e gimomiyo ka Jehova nong’iyo kaka ngima dhano nochakore nowacho niya: ‘Ber ahinya.’ (Chak. 1:31) Kae to Satan nong’anyo, to chakre kindeno dhano mosebedo ka timo dwach Nyasaye e piny osebedo manok. Kata kamano, en thuolo makende dak e kindegi ma Joneno ma dirom milion aboro lemo mondo dwach Nyasaye otimre e piny, kendo gitemo kar nyalogi mondo gidag kaluwore gi lamono. Kit ngimagi nyiso ni gimoro Nyasaye kendo gitimo kinda mondo gikony ji obed jopuonjre Yesu.

¹⁶ Kuom ranyisi, nyaminwa moro ma sani jahigni 80 ma nobatis e higa mar 1948 kendo ma nosebedoga jamisonari e Afrika nowacho kama: “Kaluwore gi Lamo mar Ruothni, ajalemo kinde duto mondo joma gin kaka rombe, onwang’re kendo okonygi mondo ging’e Jehova ka pok sa odeko ahinya. E wi mano, ka pok alendo ne ng’ato, alemoga mondo Nyasaye omiya rieko mar chopo e chunye. To kuom joma gin kaka rombe ma osenwang’, alamoga Jehova oguedh kinda ma watimo mar konyogi.” Mano e momiyo nyaminwani niga gi nyak e tij lendo, kendo osekonyo dhano buora obedo Joneno mag Jehova ka iriwe lwedo gi jomamoko! Wan gadier ni in bende inyalo paro ranyisi mabeyo mag joma osechiwore gi chunygi duto mondo gitim dwach Nyasaye kata obedo ni giromo gi pek moko nikech hikgi oseniang’.—Som Jo-Filipi 2:17.

17. Ineno nade gima Jehova biro timo kodwokogo lamo marwa ma wakwayego ni dwache otimre e piny?

¹⁷ Wabiro dhi nyime lamo mondo dwach Nyasaye otimre nyaka chop kinde ma Pinyruodh Nyasaye biro tiekoe jowasike duto e piny. Kae to, wabiro neno ka dwach Nyasaye timore e okang’ malach e kinde ma dhano bilionde ibiro chier e paradiso me piny. Yesu nowacho niya: “Kik uwuor wachni nikech sa biro ma ji duto manie liete nowinj [dwonda] mi giniwuog oko.” (Joh. 5:28, 29) Mano kaka bedo mangima e kindego nobed gima ber ahinya ka warwako jowa mosetho ka koro ichierogi! Nyasaye biro “yweyo pi wang’ duto” e wengewa. (Fwe. 21:4) Thoth joma ibiro chier nobed “joma ok kare,” ma gin joma nodak mi otho ka pok gipuonjore adiera e wi Jehova kod Wuode. Biro bedo thuolo ma jaber ahinya puonjo joma ochiergo dwach Nyasaye ka wakonyogi mondo gibed mowinjore yudo “ngima ma nyaka chieng’.”—Tich 24:15; Joh. 17:3.

18. Gik madongo ahinya ma dhano dwaro mondo ochopi gin mage?

¹⁸ Mondo chuech manie polo kod piny oriwre kanyachiel e tiyo ne Jehova ka gin gi kuwe kod winjruok maber, nying Nyasaye nyaka ket obed maler kokalo kuom Pinyruodhe. Omiyo, dwoko makare ne kwayo adek mokwongo ma yudore e Lamo mar Ruodhwa, biro chopo dwaro madongo ma dhano nigo. Kata kamano, pod wan gi dwaro mamoko ang’wen mochuno ma pok wanono ma be Yesu nowuoyoe e lamo mare. Wabiro wuoyo kuomgi e sula ma luwo mae.

1-3. Ang’o momiyo nyaminwa moro ne nigi adier ni Jehova ong’eyo gigo ma wadwaro?

NITIE gimoro ma notimore ne nyaminwa miluongo ni Lana e piny Germany e higa mar 2012 ma wiye ok bi wilgo. Nokwayo Nyasaye gik moko ariyo ma oyudo dwoko. Mokwongo, kane en e gach reru kodhi e paw ndege nokwayo Jehova mondo okonye oyudie ng’ato ma nonyalo lendone. Kae to mar ariyo, kane en e paw ndege nofwenyo ni ndege ma ne odhi idho ochan mondo owuog kinyne. To nikech nosetiyo gi thoth pesa ma ne en-go, noonge gi kama nonyalo nindoe otienono. Mano nomiyo olemo kendo.

² Ka notieko lamone mar ariyo ni i, nowinjo ka ng’ato mose niya: “Nang’o Lana? To itimo ang’o kae?” Ng’at ma ne moseno, ne en wuowi moro ma ne gisomogo chon. Wuowino ne nigi min-gi kod da mare ma nokowe e paw ndege kodhi South Africa. Kane Lana onyisogi chandruok ma ne en-go, Elke ma en min wuowino, nogwelo Lana odhi kodgi e odgi. Elke gi min mare norwako Lana maber ahinya kendo ne gisiko gipenje penjo mathoth motudore gi yie mare kod tije mar tiyo ne Nyasaye gi thuolone duto.

³ Kinyne bang’ gago mokinyi, Lana nomedo dwoko penjo momedore ma ne gin-go e wi Muma, mi okawo adres margi mondo obi otim chenro kaka ne inyalo med konygi. Lana nodok thurgi mi ochopo maber kendo pod en painia mapile. Oneno ni Jawinj “kwayo mar ji” e ma nokonye e wechego duto.—Zab. 65:2.

4. Gin kwayo mage ma wabiro nono?

⁴ Sama chandruok moro oyudowa apoya, yot mondo walem ka wakwayo Jehova okonywa, kendo omor ahinya winjo kwayo ma kamago mowuok kuom jotichne madier. (Zab. 34:15; Nge. 15:8) Kata kamano, ka waparo matut Lamo mar Ruodhwa, wanyalo fwenyo ni nitie weche mamoko madongo ma seche moko wiwa wilgago kwalemo. Kuom ranyisi, ne ane weche moko adek ma yudore e lamono motudore gi winjruokwa gi Nyasaye. Wach machielo mar ang’wen ma yudore e lamono wuoyo e wi chiembwa ma odiechieng’ kodiechieng’. Be nitie gik ma wanyalo medo timo mondo wadag kaluwore gi kwayo mar ang’wenno?—Som Mathayo 6:11-13.

“MIWA KAWUONO CHIEMBWA MAR ODIECHIENG’NI”

5, 6. Ang’o momiyo onego wakwa chiembwa modiechieng’ kodiechieng’ kata obedo ni wan gi gik moromo?

⁵ Yesu nopuonjowa ni walem ka wakwayo “chiembwa” ma odiechieng’ni, to ok ni “chiemba” ma odiechieng’ni. Jarit-alwora moro e piny Afrika ma nyinge Victor wacho kama: “Ajagoyo ne Jehova erokamano kinde duto ni an kaachiel gi jaoda ok waparrega ahinya ni wabiro chamo ang’o kata ni wabiro chulo ot nade. Pile ka pile owetewa ritowaga maber. To alemoga ahinya ne owetewa ma konyowago mondo giyud kaka ginyalo nyagore gi weche mag yuto ma sani tek.”

⁶ Nyalo bedo ni wan gi chiemo ma nyalo chwalowa kuom ndalo mang’eny, to samoro owetewa moko odhier, kata masira moro oyudogi. Lemonegi alema kende ok oromo, to wanyalo kawo okang’ mar konyogi. Kuom ranyisi, wanyalo pogonegi gik ma wan-go. E wi mano, wanyalo gologa chiwo magwa ne tij piny mangima nikech wang’eyo ni chiwogo ibiro tigo e yo maber.—1 Joh. 3:17.

7. Yesu notiyo gi ranyisi mane ka nowacho ni ‘kik waparre kuom kiny’?

⁷ Nyaka bed ni kane Yesu wuoyo e wi chiembwa modiechieng’ kodiechieng’, nowuoyo e wi gik mochuno e ngima. Nodhi nyime nyiso kaka Nyasaye rwako maua manie pewe, kae to nowacho niya: “Donge obiro rwakou moloyo, koso, un joma nigi yie matin-gi? Omiyo, kik uparru ka upenjoru ni, . . . ‘Ang’o ma wabiro rwako?’” Notieko konwoyo paro ma konyoni: “Kik uparru kuom kiny.” (Mat. 6:30-34) Mae nyiso ni kar bedo joma dwaro mwandu, onego wabed joma gik mochuno e ngima pile ka pile romo. Gik mochunogo nyalo riwo bedo gi kar dak mowinjore, tich ma nyalo konyowa rito joodwa, kod rieko ma nyalo konyowa nyagore gi weche mag tuoche. To kapo ni wakwayo mana gige ringruokgo kende sama walemo, mano biro nyiso ni nitie gimoro wa wiwa owilgo ma dwarore ahinya. Rito winjruokwa gi Nyasaye en gima duong’ ahinya.

8. Gima Yesu nowacho e wi chiembwa ma odiechieng’ kodiechieng’, onego oparnwa wach mane maduong’? (Ne picha manie chak sulani.)

⁸ Weche ma Yesu nowacho e wi kwayo chiembwa modiechieng’ kodiechieng’, onego oparnwa ni chiemb chuny bende en gima dwarore. Ruodhwa nowachonwa niya: “Dhano ok bed mangima, mana kuom chiemo kende, to kuom weche duto ma wuok e dho Jehova.” (Mat. 4:4) Omiyo, onego wadhi nyime kwayo mondo Jehova odhi nyime pidhowa gi chiemb chuny e kinde mowinjore.

“IWENWA GOPEWA”

9. Richowa chalo ‘gowi’ e yo mane?

⁹ Yesu nowacho ni walem ka wakwayo mondo owenwa “gopewa” to kinde machielo nowacho ni walem mondo owenwa “richowa.” Ang’o momiyo notiyo gi weche ariyo mopogore? (Mat. 6:12; Luka 11:4) Higni 60 gi dire mosekalo, gasedni nolero maber niya: “Ka watimo richo kuom ketho chike Nyasaye, wachalo joma nigi gop Nyasaye. . . . Richo ma watimo ne Nyasaye nyalo miyo obandhwa kendo wachul gi ngimawa. . . . Onyalo mayowa kuwe duto ma nosemiyowa, kendo ketho winjruok moro amora ma ne wan-go kode. . . . Wan gi gowi mar here, kendo wachulo gowino kuom luwo chikene; to sama watimo richo, mano nyiso ni ok wachulo gop hera ma wan-go kuome, nikech Nyasaye ok ohero richo.”—1 Joh. 5:3.

10. En yo mane kende ma Jehova nyalo tiyogo mondo owenwa richowa, to mano miyo wawinjo nade?

¹⁰ Pile ka pile wakwayoga mondo owenwa richowa. Timo mano paronwa yo achiel kende ma Nyasaye jaweyonwago richo, ma en mana kokalo kuom misango mar rawar ma Yesu nochiwo. Kata obedo ni rawarno nochul chiegni higni 2,000 mokalo, onego wakawe gi pek mana ka mich mochiw kawuono. Rawar ma ne ochul mondo ‘owar’ ngimawa, “nengone tek” ma onge gimoro amora ma dhano morem ne nyalo timo mondo ochul rawarno. (Som Zaburi 49:7-9; 1 Petro 1:18, 19.) Wiwa ok onego owil kata matin gi goyo ne Jehova erokamano kuom mich maduong’ni. Bende, wach motigo e Lamo mar Ruodhwa ni “richowa” to ok “richona,” onego oparnwa ni waduto kaka jotich Nyasaye wadwaro mich ma nyiso ng’wononi. Nenore maler ni Jehova dwaro ni kik wabed mana joma dewo winjruokwa kode kende, to bende wadew winjruok ma Jokristo wetewa nigo kode moriwo jogo ma nyalo bedo ni okethonwa. Kinde mang’eny ketho ma gitimonwago tindo kendo mano miyowaga thuolo mar nyiso ni wahero owetewa gadier kendo waikore ng’wononegi mana kaka Jehova bende ng’wononwaga.—Kol. 3:13.

11. Ang’o momiyo dwarore ni wabed joma weyo ne jowetegi kethogi?

¹¹ Gima lit en ni nikech wan dhano morem, seche moko wamakoga sadha ne dhano wetewa. (Lawi 19:18) Kapo ni wawacho gima ochwanyowano ne jomoko, ginyalo doknwa kendo mano nyalo kelo pogruok e kanyakla. Ka wadhi nyime mako sadha, mano nyiso ni ok wakaw mapek ng’wono mogundho ma Nyasaye nyisowa kaachiel gi rawar. Wuonwa me polo ok bi weyonwa richowa kotiyo gi misango ma Wuode nochiwo ka wan to ok wadwar weyo ne jomoko kethogi. (Mat. 18:35) Yesu nomedo lero wachno maler mana bang’ tieko puonjo jopuonjrene Lamo mar Ruodhwa. (Som Mathayo 6:14, 15.) Mogik, mondo Nyasaye ong’wonnwa, nyaka watem matek mondo kik wabed joma siko timo richo. Gombo ma wan-go mar weyo bedo joma siko timo richo, kelowa e kwayo machielo.—1 Joh. 3:4, 6.

“KIK ITERWA E TEM”

12, 13. (a) Ang’o ma notimore ne Yesu mapiyo bang’ batiso? (b) Ang’o momiyo ok onego waywag ne ng’ato ka wadonjo e richo? (c) Yesu nonyiso ang’o ka nochung’ motegno nyaka thone?

¹² Nono gik ma notimore ne Yesu mapiyo bang’ batisone, nyalo konyowa ng’eyo gimomiyo dwarore ni wakwa kama: “Kik iterwa e tem.” Roho mar Nyasaye notayo Yesu nyaka e thim. Nikech ang’o? “Mondo Jachien oteme.” (Mat. 4:1; 6:13) Be mano onego okawwa gi wuoro? Ok onego obed kamano kapo ni wang’eyo gima duong’ momiyo Nyasaye nooro Wuode e piny. Noore mondo okony e chiwo dwoko e wi wach moro ma nochakore kane Adam gi Hawa okwedo loch mar Nyasaye. Ne nitie penjo moko ma nosieko ma ne dhi kawo thuolo malach mondo dwokogi oyudre. Kuom ranyisi, be yo ma Nyasaye nochueyogo dhano norem e yo moro? Be ne nyalore mondo dhano makare oriw lwedo ratiro ma Jehova nigo mar bedo jaloch kata bed ni “Ng’at Marach” teme? To be dhano ne nyalo bedo gi ngima maber ka ok gin e bwo loch Nyasaye kaka Satan ne temo wacho? (Chak. 3:4, 5) Yudo dwoko mag penjo ma chalo kamago ne dhi dwaro kinde malach. Kata kamano, dwokogo ne dhi nyiso chuech duto ni Jehova tiyo gi ratiro mare mar locho e wi gik moko duto e yo maber.

¹³ Jehova ler, omiyo ok onyal temo ng’ato gi richo. Kar mano, Jachien e “Jatem.” (Mat. 4:3) Jachien nyalo ketowa e chal moro ma miyowa tem. Kata kamano, ng’ato owuon e ma biro yiero ka be obiro donjo e temno kata ooyo. (Som Jakobo 1:13-15.) Yesu nokwedo mapiyo tembe duto ma ne otemego kotiyo gi weche manie e Wach Nyasaye. Omiyo, Yesu noriwo lwedo ratiro ma Jehova nigo mar bedo jaloch e wi gik moko duto. To Satan ne ok ool. Norito “nyaka chop kinde machielo mowinjore.” (Luka 4:13) Yesu nodhi nyime kwedo tembe duto ma Satan ne kelone mondo kik ochung’ motegno e nyim Nyasaye nyaka giko. Kristo nonyiso ayanga ni loch mar Jehova e ma ni kare kendo nonyiso ni dhano makare nyalo chung’ motegno kata e bwo tembe mager. Kata kamano, Satan pod kelo tembe ne jolup Yesu moriwo nyaka in.

14. Ang’o monego watim mondo kik wadonj e tem?

¹⁴ Nikech wach ma nosieko ni en ng’a ma nigi ratiro mar locho e wi gik moko duto pod dhi nyime, Jehova oweyo ne Jatem thuolo mondo otemwa kotiyo gi pinyni. Nyasaye ok e ma terwa e tem. Kar mano, en gadiera kodwa kendo odwaro konyowa. To nikech Jehova omiyowa thuolo mar timo yiero, ok ogeng’wa nyalhodia kik wadonj e tem. Nyaka watim gik moko ariyo: Wasik ka wachung’ motegno e winjruokwa gi Jehova, kendo wasik ka walemo. Ere kaka Jehova dwoko lamo magwa?

15, 16. (a) Moko kuom tembe monego wakwed gin mage? (b) Sama ng’ato odonjo e tem moro ok onego oket ketho kuom ng’a?

¹⁵ Jehova chiwonwa rohone maler ma miyowa teko kendo rohono konyowa kwedo tem. Jehova bende miyowa siem chon e wi gik monego watang’go, kaka tiyo gi pesa, tekrewa, kod thuolo mang’eny e gik ringruok ma ok ochuno. Espen gi Janne odak e achiel kuom pinje mag Ulaya ma ji omewie. Ne gin jopainia mapile kuom higni mang’eny e alwora moro ma jolendo ne dwarore ahinya e pinygi. Kane ginyuolo nyathigi mokwongo, nochunogi weyo bedo jopainia, kendo sani gin gi nyathi mar ariyo. Espen wacho kama: “Kinde duto wajakwayo Jehova okonywa mondo kik wadonj e tem nikech sani ok wati gi thuolo mang’eny e tij Nyasaye kaka ne wajatimo chon. Pod wakwayo Jehova mondo okonywa wasik ka wan gi winjruok maber kode kendo wadhi nyime bedo gi kinda e tij lendo.”

¹⁶ Tem machielo ma sani onya ahinya en tim ng’iyo ponografi. Kapo ni wadonjo e tem ma kamano, ok onego waket ketho kuom Satan. Nikech ang’o? Nikech Satan kaachiel gi piny ok nyal chunowa mondo watim gimoro amora ma ok wadwar. Jomoko osedonjo e temni nikech giweyo mondo pachgi osik ka paro mana gik mochido. Kata kamano, wanyalo kwedo timno mana kaka owete gi nyiminewa mathoth osetimo.—1 Kor. 10:12, 13.

“IRESWA KUOM NG’AT MARACH”

17. (a) Wanyalo dak nade kaluwore gi lamo ma wakwayogo Nyasaye mondo oreswa kuom Ng’at Marachno? (b) En ang’o maber ma wakiyo machiegnini?

¹⁷ Mondo wadag kaluwore gi kwayo ma wacho ni “ireswa kuom Ng’at Marach,” nyaka watim kinda mondo kik wabed “mag piny” Satan kendo ‘kik waher pinye kata gik manie piny.’ (Joh. 15:19; 1 Joh. 2:15-17) Mano en lweny ma wasiko wagoyo. To mano kaka wabiro yueyo ka Jehova dwoko kwayoni kuom golo Satan kendo ketho pinye marachni! To gima wiwa ok onego owilgo en ni kane owit Satan koa e polo, nong’eyo ni ndalone odong’ matin. Nikech en gi mirima, otimo duto monyalo mondo oketh winjruok motegno ma wan-go gi Nyasaye. Omiyo, nyaka wadhi nyime lemo mondo oreswa kuom Ng’at Marachno.—Fwe. 12:12, 17.

18. Mondo watony sama iketho piny Satanni, ang’o ma nyaka wadhi nyime timo?

¹⁸ Be diher dak e piny ma Satan onge? Kare dhi nyime lamo mondo Pinyruodh Nyasaye oket nying Nyasaye obed maler kendo omi dwache otimre e piny. Gen Jehova omiyi chiemb chuny kod mag ringruok. Ee, dhi nyime dak kaluwore gi Lamo mar Ruodhwa.