Nonro mag Chenro mar Chokruok mar Ngimawa kod Tijwa
NOVEMBA 1-7
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | JOSHUA 18-19
“Jehova Notiyo gi Rieko e Pogo Lowo”
it-1-E 359 ¶1
Tong’
Nenore ni wach pogo lowo ne itayo gi weche ariyo: goyo ombulu kod kwan mar joma ne nie dhoudi. Ombulu ne nyiso kama dhoot ka dhoot ne dhi yude lowo. Ne onyalo lwar yo imbo, milambo, nyandwat, yo wuok chieng’, dho nam, kata e alwora motimo gode. Wach ma ne ing’ado kokalo kuom goyo ombulu nowuok kuom Jehova to mano ne nyalo geng’o nyiego kod dhawo e kind dhoudi. (Nge 16:33) Kokalo kuom ombuluno bende, Nyasaye ne tayo weche mondo gik ma ne timore ne dhoot ka dhoot oluwore gi weche ma Jakobo nokoro e Chakruok 49:1-33 ka nochiegni tho.
it-1-E 1200 ¶1
Mwandu
Kaka ne opog lowo. Jehova e ma ne opogo ne Jo-Israel lowo kendo en e ma nonyiso Musa kuonde ma tong’ mag lowo ne dhi betie. (Kwa 34:1-12; Jos 1:4) Musa e ma nomiyo yawuot Gad, yawuot Reuben, kod nus mar dhood Manase lowo. (Kwa 32:33; Jos 14:3) Joshua kod Eleazar notiyo gi ombulu mondo gipog lowo ne dhoudi mamoko. (Jos 14:1, 2) Kaluwore gi weche ma Jakobo nokoro e Chakruok 49:5, 7, Jo-Simeon kod Jo-Lawi ne ok omi lowo moluongo nyinggi achiel kachiel. Kar mano, Jo-Simeon ne omi lowo e kind Jo-Juda kaachiel gi taonde ma ne nie lowo ma ne omigino (Jos 19:1-9), to Jo-Lawi ne omi taonde 48 e kind dhoudi duto mag Israel. Nikech Jo-Lawi ne omi migawo makende e od Jehova, mano nomiyo Jehova obedo mwandugi. Ne giyudo achiel kuom apar kaka pokgi kata mwandugi nikech tije ma ne gitimo. (Kwa 18:20, 21; 35:6, 7) Anyuola ne imiyo migepe e dhoudi ma ne gintieree. Kaka ji ne medo nyuolore e dhoudi, e kaka lowo ne imedo pog matindo tindo.
it-1-E 359 ¶2
Tong’
Bang’ ka ombulu ne osenyiso kuonde mopogore opogore ma dhoudi ne dhi yude lowo, koro ne ing’iyo ni dhoot ka dhoot ne dhi yudo lowo ma romo nade. “Ubiro pogo pinyno e kind dhoutu gi ombulu. Dhoot ma nigi ji mang’eny noyud lowo maduong’, to dhoot ma nigi ji matin to noyud lowo matin. Ng’ato ka ng’ato biro yudo lowo ka ma ombulu onyiso.” (Kwa 33:54) Kama ombulu ne onyiso ni dhoot moro ne dhi yude lowo ne ok nyal loki, kata kamano ne inyalo yar lobno mondo obed maduong’ kata ne inyalo diye matin kaluwore gi kwan mar joma ne nie dhoodno. Omiyo ka ne oyud ni lop Jo-Juda ne duong’ ahinya, ne opog bathe ma omi Jo-Simeon.—Jos 19:9.
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 359 ¶5
Tong’
Weche ma nyiso kaka ne opog lowo yo podho chieng’ mar Jordan nyiso ni ne okwong ogo ombulu ka ipogo lowo ne Juda (Jos 15:1-63), Josef (Efraim) (Jos 16:1-10), kod nus mar dhood Manase yo podho chieng’ (Jos 17:1-13) kendo nonyisgi kuonde ma lopegi ne gikie kod taonde ma ne gidhi kawo. Bang’ mano, nenore ni ne ochung wach pogo lowo nikech Jo-Israel ne owuok Gilgal ka gidhi Shilo. (Jos 14:6; 18:1) Ok onyiswa ni dargino nokawo thuolo maromo nade, kata kamano Joshua nochiwo siem ne dhoudi mamoko abiriyo ma ne pod digni e wach kawo lowo. (Jos 18:2, 3) Osewach weche mopogore opogore ma nyiso gima ne nyalo miyo dhoudi abiriyogo odigni e wach kawo lowo. Josomo moko wacho ni nikech ne giyudo gik mathoth e lweny ka ne giriembo Jo-Kaanan kendo koro ne gionge luoro moro amora, mano ne miyo ok gikawo wach mar kawo lowo gi pek. Nikech bende ne ok gine tiende kedo mapiyo gi jowasikgi ma ne odong’, mano bende ne nyalo miyo gidigni e wach kawo lowo. (Jos 13:1-7) E wi mano, nyalo bedo ni ne ok ging’eyo weche mathoth e wi lowo ma ne pok gikawono kopim gi lope mamoko ma ne osepogi.
NOVEMBA 8-14
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | JOSHUA 20-22
“Puonj ma Wayudo Kuom Wach Moro ma ne Kelo Chochni”
w06-SW 4/15 5 ¶3
Gik Manyalo Konyi Wuoyo Maber gi Jaodi
Wuoyo e yo moriere ka ji ni thuolo nyalo geng’o chochni ma nyalo betie. E kinde Jo-Israel machon, dhoudi mag Reuben, Gad, kod nus mar dhood Manase ma ne odak yo wuok chieng’ mar Aora Jordan nogero “kendo maduong’ kendo malich miwuoro.” Timno nochwanyo dhoudi mamoko. Nikech ne giparo ni jowetegi ma ne ni loka Jordan ne ong’anyo ne Jehova, dhoudi ma ne ni loka yo podho chieng’ ne dwa dhi kedo kodgi. Kane pok gidhi kedo, ne gioro jomoko mondo okwong odhi onon wachno. To mano kaka ne gitiyo gi rieko! Ne giyudo ni kendono ne ok en mar chiwo misengni ne nyiseche mamoko. Kar mano, dhoudi ma ne ni yo wuok chieng’ ne luor ni kinde mabiro dhoudi mamokogo ne nyalo nyisogi niya: “Uonge gi ratiro mar lamo Jehova.” Kendo ma ne gigerono ne dhi bedo ranyisi ni gin bende ne gilamo Jehova. (Joshua 22:10-29) Ne giwacho ni kendono ne en mana ranyisi e kindgi ma nyiso ni Jehova e Nyasaye madier.—Joshua 22:34.
w08-SW 11/15 18 ¶5
“Waluwuru Gik ma Loso Kuwe”
Jo-Israel moko ne neno ni nitie gima ne nyiso ayanga ni Jo-Israel wetegi notimo marach kendo ni monjogi e yo maling’ ling’ ne dhi miyo ji mang’eny kik tho. Kata kamano, kar kawo okang’ mapiyo, dhoudi ma ne ni yo podho chieng’ mar Jordan nooro jomoko mondo odhi owuo e wi wachno gi jowetegi. Ne gipenjogi niya: “Marang’o usetimo ne Nyasach Israel tim achaya kama? Ang’o momiyo ulokoru ma uweyo Jehova?” Ka kuom adier, dhoudi ma nogero kendo mar misangono ne ok ong’anyo ne Jehova. Kata kamano, ne gidhi kawo okang’ mane e wi wach ma ne ohangnegino? Be ne gidhi yawo lweny gi jowetegi kata tamruok wuoyo kodgi? Dhoudigo nochiwo dwoko mamuol kendo ne giwacho maler ni ne gigero kendo mar misangono nikech ne gidwaro dhi nyime tiyo ne Jehova. Dwoko ma ne gichiwo nokonyogi dhi nyime bedo gi winjruok maber gi Nyasaye kendo noreso ngima ji. Wuoyo e yo mamuol nomiyo giloso weche ma kuwe obetie.—Josh. 22:13-34.
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 402 ¶3
Kanaan
Kata obedo ni Jo-Kanaan mang’eny ne ok odar ka ne Jo-Israel kawo pinygi kendo ne gidagi bedo e bwo loch mar Jo-Israel, pod inyalo wach ni “Jehova nomiyo Jo-Israel piny duto ma ne osingo ne kweregi,” “nomiyo gidak gi kuwe,” kendo “onge singo kata achiel ma ok nochopo kuom singo duto mabeyo ma Jehova ne osingo ne Jo-Israel; giduto ne gichopo kare.” (Jos 21:43-45) Jowasigu ma nodak machiegni gi Jo-Israel ne oluoro Jo-Israel, omiyo ne ok ginyal monjogi. Nyasaye nosewacho ni ne odhi riembo Jo-Kanaan “mos mos” mondo le mag bungu ma ne nyalo monjo Jo-Israel kik nyuolre mang’eny nikech piny odong’ ma onge ji. (Wuo 23:29, 30; Rap 7:22) Kata obedo ni Jo-Kanaan ne nigi gige lweny moloyo mag Jo-Israel, ne ok nyal wachi ni Jehova ne ok ochopo gik moko duto ma ne osingo ne Jo-Israel nikech gin e ma ne ok gitimo kinda mondo gikaw lop Jo-Kanaan duto. (Jos 17:16-18; Bur 4:13) E wi mano, ne iloyogi e lweny nikech ne ok gimakore gi Jehova kinde duto.—Kwa 14:44, 45; Jos 7:1-12.
NOVEMBA 15-21
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE| JOSHUA 23-24
“Weche Mogik ma Joshua Nojiwogo Jo-Israel”
it-1-E 75
Winjruok
Jo-Israel noromo gi chal moro mopogore ka ne gidonjo e piny Jo-Kanaan ma en Piny ma Nosingi. Nyasaye Manyalo Duto nomiyo Jo-Israel ratiro mar kawo lowo mondo ochop gik ma ne osingo ne kweregi. Omiyo ne ok gidhi kawo pinyno kaka jodak kendo Jehova nokwerogi ni kik gitim winjruok moro amora gi ogendni ma ne gidhi yudo kanyo nikech ne gilamo nyiseche manono. (Wuo 23:31-33; 34:11-16) Ne onego giluw chike mag Nyasaye kende to ok chike mag ogendni ma ne gichiegni riembo. (Law 18:3, 4; 20:22-24) Ne okwergi achiel kachiel ni kik gikendre gi ogendnigo. Winjruok ma ne gidhi timo gi ogendnigo ne dhi miyo gikend nyi ogendnigo, gilos wat gi jomamoko ma ne wuok e ogendnigo, gichak timo timbe mag ogendnigo, kendo gichak lamo nyisechegi to mano ne dhi bedonegi obadho ma giwe lamo Jehova.—Rap 7:2-4; Wuo 34:16; Jos 23:12, 13.
w07-SW 11/1 26 ¶19-20
Weche mag Jehova Nyaka Chopi
19 Kaluwore gi gik ma waseneno gi wang’wa, wanyalo wacho niya: “Onge singo kata achiel kuom singo mabeyo duto ma Jehova Nyasachu ne osingonu ma pok otimore. Duto osetimore ka uneno gi wang’u. Kendo onge kata achiel morem.” (Joshua 23:14) Jehova reso joge, oritogi, kendo omiyogi gige ringruok ma siro ngimagi. Be inyalo wacho gimoro amora ma Jehova nosingo to ne ok ochopo e kinde ma ne onego ochopie? Gik moko duto mosingo nyaka timre. Wanyalo keto genowa duto e Wach Nyasaye.
20 To nade e kinde mabiro? Jehova osenyisowa ni wanyalo bedo gi geno mar dak e piny molos maber mobedo paradiso. Nitie ji manok e kindwa man gi geno mar locho gi Kristo e polo. Bed ni wan gi geno mar dak e piny kata dhi e polo, pod nyaka wamakre gi Jehova mana kaka Joshua notimo. Ndalo biro ma Jehova biro timonwae gik mosingo. Kae to bang’ neno kaka otimonwa gik moko duto mosingonwa, wabiro wacho niya: “Duto osetimore.”
Puonj Manie Wach Nyasaye
w04-SW 12/1 12 ¶1
Puonj Mayudore e Bug Joshua
24:2—Be Tera ma wuon Ibrahim ne lamoga nyiseche manono? Chon Tera ne ok lamga Jehova Nyasaye. Nenore ni nolamoga nyasach dwe miluongo Sin ma ne en nyasaye ma ji mang’eny ne lamo e piny Ur. Kaluwore gi weche Jo-Yahudi, nyalo bedo ni Tera ne losoga sanamu. Kata kamano, ka ne Nyasaye onyiso Ibrahim ni owuog Ur odhi Haran, Tera nodhi kode.—Chakruok 11:31.
NOVEMBA 22-28
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | JONG’AD BURA 1-3
“Weche ma Puonjowa Bedo gi Chir”
w04-SW 3/15 31 ¶3
Ehud Reso Jo-Israel e Lwet Jowasikgi
Chenro ma Ehud ne nigo ne ochopo kare, to mano ne ok otimore nikech riekone kata nikech nitie gima jowaskgi ne ok otimo maber ma Ehud oloyogi. Yore ma Nyasaye chopogo dwache ok otenore kuom gik ma dhano timo. Gima duong’ momiyo Ehud noloyo jowasigu en nikech Nyasaye ne okonye kendo noluwo chenro ma Nyasaye noketo mar reso joge. Nyasaye noyiero Ehud kendo “kinde duto ma ne Jehova miyo Jo-Israel jang’ad bura, Jehova ne bedo gi jang’ad burano.”—Bura 2:18; 3:15.
w04-SW 3/15 30 ¶1-3
Ehud Reso Jo-Israel e Lwet Jowasikgi
Okang’ mokwongo ma Ehud nokawo ne en loso “pand ligangla.” Ne en pala ma dhoge ariyo kendo ne ochiek ma ne inyalo pande ei law. Nyaka bed ni Ehud ne paro ni ne inyalo goye peksen. Ligangla ne isoyoga koracham kama joma ne tiyoga gi lwedo mar achich ne nyalo wuodhogi mapiyo. Nikech Ehud ne en racham, nopando liganglne “ei lawe e bamne ma korachwich” ma en kama jorit mag ruoth ne ok nyal paro mar seto. Nikech onge ng’ato ang’ata ma ne ogeng’e, ‘ne otero ne Eglon ruodh Moab osuru.’—Bura 3:16, 17.
Muma ok wach gik ma ne okwongo otimore kane Ehud odonjo kama Eglon ne odakie. Owacho mana niya: “Ka ne Ehud osetieko chulo osuru, ne oa kaachiel gi jo ma ne oting’o osurugo.” (Bura 3:18) Ehud notero osuru kae to bang’ chiwo osuruno, nowuok mokowo joma ne oting’one osuruno, bang’ kowogi noduogo. Nikech ang’o? Dibed ni nodhi gi jogo mondo gimiye rit, koso dibed ni ne giluwo chik moro ma ne oseketi, koso ne gikowe akowa kotero osuru? To dibed ne okwongo okowogi mondo gimoro kik hinygi kapok otimo gima ne ochano timo? Bed ni ne en gi paro mane, nobedo gi chir motimo gima nochano timono ka en kende.
“Ka ne gichopo kar sanamu man Gilgal, ne odok ir ruoth en kende, mi nowacho ne ruoth niya: ‘A ruoth, an gi wach moro maling’ ling madwaro nyisi.’” Muma ok nyiswa kaka nokalo mochopo nyaka ir ruoth. Donge jorit nonego ochich kode? Dibed ni ne giparo ni onge gima Ja-Israel achiel kende ne nyalo timo ne ruodhgi? Be birone kende ne omiyo onenore ni ondhogo Jo-Israel wetene? Kata bed ni jogo ne paro ang’o, gima duong’ en ni Ehud nomanyo thuolo mar wuoyo gi ruoth ka en kende to noyudo.—Bura 3:19.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w05-SW 1/15 24 ¶7
Puonj Mayudore e Bug Jong’ad Bura
2:10-12. Nyaka wabed gi chenro maber mar puonjruok Muma mondo ‘wiwa kik wil gi gik moko duto ma Jehova osetimo.’ (Zaburi 103:2) Jonyuol onego otem matek mondo gipidh adiera mar Wach Nyasaye e chuny nyithindgi.—Rapar mar Chik 6:6-9.
NOVEMBA 29–DESEMBA 5
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | JONG’AD BURA 4-5
“Jehova Tiyo gi Mon Ariyo e Reso Joge”
“Nawuok Mabedo Kaka Miyo e Israel”
Winjo awinja nying Sisera kende ne miyo Jo-Israel bedo maluor ahinya. Din mar Jo-Kanaan kod timbegi nopong’ gi gero, kaka chiwo nyithindgi obed misango kod timbe mag terruok e hekalu maggi. Iparo ni ngima Jo-Israel ne chal nade ka ne Sisera kod jolweny ma Jo-Kanaan locho e wigi? Wer ma Debora ne oloso nyiso kaka wuoth ne tek, kendo ni onge ng’at ma ne odak gweng’. (Jobura 5:6, 7) Tem ane paro kaka ji ne pondo e bunge kod gode, kendo kaka ne giluor pur kata dak e gwengegi ma ne ok ochiel gi ohinga. E wi mano, ne giluor wuotho e nderni nikech ninyalo monjgi ma magi nyithindgi, kendo mondegi bende ninyalo nindgo gi thuon.
“Nawuok Mabedo Kaka Miyo e Israel”
Jo-Israel nodak gi luoro kamano kuom higni 20, nyaka Jehova noneno ni joge ma wigi ne tek koro ne oyie lokore, mana kaka inyiso e wer ma Debora kod Barak nowero ni, “Nyaka an Debora nawuok, nawuok mabedo kaka miyo e Israel.” Muma ok wachnwa kapo ni Debora ma chwore niluongo ni Lappidoth ne nigi nyithindo ma sie, kata kamano, ndikono to ne wuoyo e wiye e yor ranyisi. E yo machielo, en ni Jehova noketo Debora e migawono mondo omi Jo-Israel rit makende kaka miyo ma rito nyathine. Jehova ne ochike oluong Barak, jal ma ne nigi yie motegno, kendo mondo onyise ni ne odhi kedo gi Sisera.—Jobura 4:3, 6, 7; 5:7.
“Nawuok Mabedo Kaka Miyo e Israel”
Ne dwarore ni Jael okaw okang’ mapiyo. Ne omiyo Sisera kar yueyo e hembe. Sisera nochike ni kik onyis ng’ato ang’ata ni en kanyo. Ne oume kama nonindoe, kendo ka ne Sisera okwaye pi modho, nomiye chak mopuo. Mapiyo nono, nindo matut notero Sisera. Kae to Jael nokawo loch kod gi migurego ma gin gik ma mon ma ne dak e hema nolony e tiyogo. Ne ogwom but wi Sisera, kendo Jehova notiyo kode e nego Sisera. Dine odigni kata dakika matin, dine oromo gi mak olwer. Dibed ni noparo kuom jo Nyasaye kod kaka Sisera nosebedo ka sandogi kuom higni mathoth? Koso nyalo bedo ni noparo kuom migawo maduong’ ma ne koro en-go mar chung’ kor Jehova? Muma ok nyiswa gima ne nie pache. Kata kamano, gima wang’eyo en ni notimo gima nonego otim. Nonego Sisera!—Jobura 4:18-21; 5:24-27.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w05-SW 1/15 25 ¶5
Puonj Mayudore e Bug Jong’ad Bura
5:20—Ere kaka sulwe manie polo ne okedo ne Barak? Muma ok nyiswa ka malaike e ma nokonyo Barak koso ka ne gin kite madongo dongo ma ajuoke mag Sisera ne oluongo ni sulwe, kata samoro ne gin gik ma ajuoke Sisera ne okoro to ok otimore. Kata kamano, Nyasaye ne okonyo Barak.
DESEMBA 6-12
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | JONG’AD BURA 6-7
“Dhi gi Teko ma In-go”
w02-SW 2/15 6-7
Puonj mag Nyasaye Nyalo Konyi
Gideon ma ne en jang’ad bura e piny Israel machon ne nigi paro maber kuome owuon kendo ne ok ochare. Ne ok omany bedo jatelo e piny Israel. Kata kamano ka ne oyiere mondo obed jatelo, ne onenore kaka ng’at manono. Nowacho niya: “Dhoodwa e dhoot matinie mogik e dhood Manase, kendo an e ma atinie mogik e od wuora.”—Bura 6:12-16.
w05-SW 7/15 16 ¶3
“Lwenyni En mar Jehova gi Gideon!”
Mano doko luoro ma Jo-Midian nobedogo! Apoya nono, ling’ ma piny ne oling’go ne orumo ka ne oto agulni 300, ogo tung’ 300, kod koko mag chwo 300. Jo-Midian ne obwok ahinya ma gichako goyo koko ka ne giwinjo ka Gideon gi joge kok niya, “Lwenyni en mar Jehova gi Gideon!” Nikech chochni ma nobetie, ne ok ginyal fwenyo ni jowasigu gin jomage to osiepegi gin jomage. Jolweny mag Gideon 300 nodhi nyime chung’ kuonde ma ne oketgie sama Nyasaye ne omiyo Jo-Midian ochako negore kendgi giwegi. Ne odinne jolweny mag Jo-Midian e kambi kendo ma ne otemo ringo ne olaw momaki, onge ng’ato ang’ata ma ne otony. Mano e kaka Jo-Israel noloyo Jo-Midian kendo Jo-Midian ne ok otemo kedo kodgi kendo.—Bura 7:19-25; 8:10-12, 28.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w05-SW 1/15 26 ¶6
Puonj Mayudore e Bug Jong’ad Bura
6:25-27. Gideon notiyo gi rieko mondo kik ochwany joma ne kwede. Sama walando wach maber, onego wabed motang’ mondo yo ma wawuoyogo kik chwany jomamoko.
DESEMBA 13-19
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | JONG’AD BURA 8-9
“Bolruok Ber Moloyo Sunga”
w00-SW 8/15 25 ¶3
Itimoga Nang’o Sama Jomoko Ochwanyi?
Ka ne Gideon dhi kedo gi Jo-Midian, noluongo dhood Efraim mondo obi okonygi kedo. Kata kamano, ka ne lweny oserumo, Jo-Efraim nolokore gi Gideon kendo ne ging’ur ahinya ka giwacho ni Gideon ne ok oluongogi ka ne lweny chakore. Gideon nodwokogi niya: “Gima atimoni en ang’o kopim gi gik ma usetimo? Donge hulo mag Jo-Efraim oloyo mzabibu ma Jo-Abiezer kayo? Donge un e ma Nyasaye ne oketo Oreb gi Zeeb, ruodhi Jo-Midian e lwetu?” (Bura 8:1-3) Kuom yiero weche mabeyo ma kueyo mirima, Gideon nogeng’o lweny mager ma ne nyalo betie e kind dhoudi. Nyalo bedo ni jo dhood Efraim ne gin josunga kendo ne gineno ni gibeyo moloyo jomamoko. Kata kamano, mano ne ok omono Gideon timo kinda mondo okel kuwe. Donge wan be wanyalo timo kamano?
Ang’o Momiyo Bolruok en Kido ma Dwarore?
15 Gideon noketo ranyisi maber mar bedo gi bolruok. Ka ne malaika mar Jehova obiro ne Gideon, nowacho ni gin jochan kendo anyuolagi e ma ne tinie moloyo kopim gi dhoudi mamoko mag Israel. (Bura 6:15) Ka ne Gideon oseyie gi migawo ma Jehova nomiye, notemo matek mondo ong’e gik ma ne dwarore e ka otim migawono e yo maber kendo nogeno kuom Jehova mondo otaye. (Bura 6:36-40) Gideon ne en jachir ahinya. Kata kamano, ne en ng’at motang’ kendo mariek. (Bura 6:11, 27) Ne ok otiyo gi migawo ma noyudono e manyo duong’. Kar mano, ne odok kama nodakie mi obedo kuno.—Bura 8:22, 23, 29.
Wuothi e Yore mag Jehova
9 Mondo wabed osiepe Nyasaye, nyaka wabed gi “paro mamuol.” (1 Pet. 3:8; Zab. 138:6) Jobura sula 9 nyiso gimomiyo bolruok en gima dwarore. Jotham wuod Gideon nowacho niya: “Yien nowuok ndalo moro mondo gidhi giyier ruoth.” Sulano luongo nyinge yien mag zeituni, ng’owo, kod mzabibu. Yien-go ochung’ne jogo mabeyo ma ne ok omanyo locho e wi Jo-Israel wetegi. To yadh kudho—mitiyogo mana e chweko—ne ochung’ne loch mar Abimelek, jal ma ne janek ma ne dwaro mana chiko jomoko gi thuon. Kata obedo ni ‘nobedo gi loch kuom Israel nyaka higini adek,’ ne otho apoya. (Bura 9:8-15, 22, 50-54) Mano kaka bedo gi “paro mamuol” en gima ber moloyo!
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 753 ¶1
Efod, I
Kata obedo ni Gideon ne nigi paro maber mar miyo Jehova duong’ ka giparo kaka noresogi, efod ma ne oloso ne “obedo obadho ne Gideon kod joode” nikech Jo-Israel nochako dwanyo lamo maler kuom lamo efodno. (Bur 8:27) Kata kamano, Muma ok nyiswa ni Gideon be nolamo efodno. Kar mano, jaote Paulo noluongo nyinge kaka achiel kuom “joneno mang’eny” ma notiyo ne Jehova e kinde machon.—Hib 11:32; 12:1.
DESEMBA 20-26
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | JONG’AD BURA 10-12
“Jeftha Noketo Pache Duto e Weche Jehova”
Luwo Chike Nyasaye Miyo Oyie Kodwa
9 Ranyisi mag joma noluoro Nyasaye kaka Josef, ma nong’wono ne owetene kata bed ni “ne gisin kode,” samoro nokonyo Jeftha mondo kik ochul kuor. (Cha. 37:4; 45:4, 5) Paro matut kuom ranyisi machalo kaka mago, ne nyalo konyo Jeftha mondo oyier timo gima ne dhi moro chuny Jehova. Onge kiawa ni nowinjo malit ahinya kane owetene oriembe. Kata kamano, timno ok nomone tiyo ne Jehova kendo konyo joge. (Bura 11:9) Kedo mondo nying Jehova obed maler e ma ne gima duong’ie ne Jeftha moloyo bedo gi sigu gi jomoko. Nong’ado e chunye mar luwo chike Jehova to mano nokelone ber en kaachiel gi jomamoko.—Hib. 11:32, 33.
it-2-E 27 ¶2
Jeftha
Jeftha, ma ne en ng’at ma jachir ne ok odigni e weche mag tayo Jo-Israel. Ne ooro wach ne ruodh Jo-Amon konyise ni Jo-Amon e ma ne sando Jo-Israel kuom monjo pinygi. Ruodhno nodwoke ka nyise ni Jo-Israel e ma nokawo lop Jo-Amon. (Bur 11:12, 13) Jeftha nonyiso ni en ng’at ma nono gik ma Nyasaye nosetimo ne joge e kinde mosekalo to ok ni ne en jalweny ma rori ma ne ok ong’eyo gik ma nosetimore. Ne ok orwako wach ma Jo-Amon nowachono konyisogi ni (1) Jo-Israel ne ok osando Jo-Amon, Jo-Moab, kata Jo-Edom (Bur 11:14-18; Rap 2:9, 19, 37; 2We 20:10, 11); (2) Noyudo Jo-Amon ne pok okawo lowo ma koro ne gilaro gi Jo-Israelno e kinde ma Jo-Israel ne monjo ogendni mamoko nikech lobno ne en mar Jo-Kanaan kod Jo-Amor ma ruodhgi ne en Sihon kendo Nyasaye nokonyo Jo-Israel mokawo lobno; (3) Noyudo Jo-Israel osebedo e lobno kuom higni 300, omiyo, ere kaka Jo-Amon ne nyalo wacho ni mano ne lopgi bang’ hignigo te?—Bur 11:19-27.
it-2-E 27 ¶3
Jeftha
Jeftha nochopo e chuny wach ka ne owacho ni wach ma ne kelo ywaruok ne otudore gi lamo. Nolero ni Jehova Nyasaye e ma nomiyo Jo-Israel lobno, omiyo ne ok ginyal poge kata matin ne joma lamo nyiseche mag miriambo. Ne oluongo Kemosh ni nyasach Jo-Amon. Jomoko paro ni wiye nowil. Kata kamano, kata obedo ni Jo-Amon ne nigi nyasaye miluongo ni Milkom, to Kemosh ne en nyasach Jo-Moab, ogendnigo ne lamo nyiseche mang’eny. Solomon nokelo lamo mar Kemosh e piny Israel nikech kendo mon ma ne wuok e ogendnigo. (Bur 11:24; 1Ru 11:1, 7, 8, 33; 2Ru 23:13) Nyalo bedo ni Jeftha noluongo nying nyasayeno nikech Jo-Amon ne pake ka giwacho ni en ma nomiyo Jo-Amon oloyo ogendni mamoko ma gikawo lopegi.
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-2-E 26
Jeftha
Jeftha ne Ok En Nyathi Kimirwa. Min Jeftha ne en “dhako ma ochot” kata kamano, mano ok nyis ni Jeftha ne onyuol ka chode kata ni ne en nyathi kimirwa. Min-gi ne en ochot ka ne Gilead pok okende kaka dhako mar ariyo mana kaka Rahab bende ne en ochot ka ne Salmon pok okende. (Bur 11:1; Jos 2:1; Mat 1:5) Gima nyiso ni Jeftha ne ok en nyathi kimirwa en ni owetene ma bathe ma ne gin yawuot dhako maduong’ noriembe mondo kik oyud pok kanyachiel kodgi. (Bur 11:2) E wi mano, Jeftha bang’e noduogo obedo jatelo ma Jo-Gilead noyiego (kendo nyaka bed ni owetene bende noyie gi wachno). (Bur 11:11) Bende, nochiwo ne Nyasaye misango e tabernakel. (Bur 11:30, 31) Ne ok onyal timo gigo duto dine bed ni en nyathi kimirwa nimar Chik nowacho achiel kachiel niya: “Wuoyi ma kimirwa kik donj e kanyakla mar Jehova. Kata mana nyikwaye ma tieng’ mar apar kik donj e kanyakla mar Jehova.”—Rap 23:2.
DESEMBA 27–JANUAR 2
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | JONG’AD BURA 13-14
“Gik ma Jonyuol Nyalo Puonjore Kuom Manoa gi Chiege”
Un Jonyuol Tieguru Nyithindu Chakre e Tin-gi
Muma miyowa ranyisi mar jal miluongo ni Manoa ma ne wuok e anyuola mar Dan, e dala mar Zora e piny Israel machon. Malaika mar Jehova nonyiso chi Manoa ma ne en migumba, ni ne odhi nyuolo wuoyi. (Bura 13:2, 3) Onge kiawa ni Manoa gi jaode ne mor ahinya kuom winjo wachno. Kata kamano ne gipenjore kuom kaka ne gidhi pidho nyathino. Omiyo Manoa nolamo niya: “Yaye Ruoth, asayi, yie mondo ng’at Nyasaye cha ma ne ioro obinwa kendo, mondo opuonjwa kaka dwatim gi nyathi mibiro nyuolo.” (Bura 13:8) Manoa gi chiege ne dewo ahinya kaka nyathigi ne biro dongo. Onge kiawa ni ne gipuonjo nyathigi ma Samson chike Nyasaye.—Bura 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.
w05-SW 3/15 25-26
Samson Nolocho gi Teko Jehova!
Kaka Samson ne medo dongo, “e kaka Jehova bende ne guedhe.” (Bura 13:24) Chieng’ moro Samson nodhi ir wuon-gi gi min-gi monyisogi niya: “Ka ne an Timna, ne aneno nya Jo-Filistia moro momako wang’a, omiyo adwaro ni udhi unyuomnago.” (Bura 14:2) Temie paro kaka wachno nobwogogi. Kar reso Jo-Israel e lwet joma ne sandogi, wuodgi ne dwaro kendo nyargi. Chik Nyasaye ne okwero wach kendo nyi ogendni ma ne lamo nyiseche manono. (Wuok 34:11-16) Omiyo, jonyuolne nokwere ka nyise niya: “Ok diyud nyako e kind wedewa kata kuom jowa? Nyaka ikend mana nyar jo ma ok oter nyangu?” Kata kamano, Samson pod noramo niya: “Nyuomnagouru anyuoma, nikech oberna.”—Bura 14:3.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w05-SW 3/15 26 ¶1
Samson Nolocho gi Teko Jehova!
Nya Filistia ne ber ne Samson e yo mane? McClintock and Strong’s Cyclopedia wacho ni ne ok en “ber mineno” to ni “ne en ber ma ne dhi konye chopo dwache.” Dwacheno ne en mane? Jong’ad Bura 14:4 wacho ni Samson “ne manyo thuolo mar kedo gi Jo-Filistia.” Omiyo ne odwaro nyako ma ne nyalo konye chopo dwacheno. Kaka Samson ne medo dongo, ‘roho mar Jehova nochako tiyo kuome.’ (Bura 13:25) Kuom mano, roho mar Jehova e ma ne chwalo Samson mondo onyis jonyuolne onyuomne dhako ma ne ok lam Jehova kendo rohono e ma taye e kinde ma ne en jang’ad bura e piny Israel. Be Samson noyudo thuolo ma ne omanyono? Mokwongo wane ane kaka Jehova nosingone ni ne odhi konye.