Nonro mag Chenro mar Chokruok mar Ngimawa kod Tijwa
MEI 2-8
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | 1 SAMUEL 27-29
“Riekni ma Daudi Notiyogo e Lweny”
it-1-E 41
Akish
Diriyo ka ne Daudi ringo Saulo, nobworo e alwora ma ne nie bwo loch Ruoth Akish. E kinde mokwongo ka ne iparo ni Daudi en jasigu, Daudi nowuondore ni en janeko ma Akish noweye mondo odhi ka giparo ni en ng’at moro mofuwo ma ne ok nyal hinyogi. (1Sa 21:10-15; Za 34:Wiye; 56: Wiye) E kinde mar ariyo, Daudi nobiro gi jolweny 600 kaachiel gi joutegi kendo Akish nonyisogi ni gidag Ziklag. Kuom higa achiel gi dweche ang’wen ma ne gidakgo kanyo, Akish ne ni gadier ni Daudi gi joge ne monjoga taonde mag Judea to kare ne gimonjoga mana Jo-Geshur, Jo-Girzi, kod Jo-Amalek ma giyak gik moko. (1Sa 27:1-12) Rieko mar Daudino notiyo maber ma Akish nokete jaritne ka ne Jo-Filistia chano mondo gimonj Ruoth Saulo, to dakika mogik jodong Jo-Filistia noramo ni Daudi gi joge odog Ziklag nikech ne ok gidwar dhi kodgi e lweny. (1Sa 28:2; 29:1-11) Ka ne Daudi obedo ruoth ma gidhi kedo gi Jo-Gath, nenore ni ne ok ginego Akish. Akish nodhi nyime bedo mangima nyaka e kinde ma Solomon nochako locho.—1Ru 2:39-41; som bende GATH.
Owete ma Pod Tindo—Ang’o Munyalo Timo Mondo Jomamoko Ogenu?
8 Ne ane pek machielo ma Daudi noromogo. Ka ne osewale mondo obed ruoth, ne nyaka orit kuom higni mang’eny ka pok obedo ruodh Juda. (1 Sa. 16:13; 2 Sa. 2:3, 4) Ang’o ma nokonye hore kuom hignigo te? Ne ok oyie mondo chunye onyosre, kar mano, noketo pache kuom gima nonyalo dhi nyime timo. Kuom ranyisi, nitie kinde ma noringo modhi odak e alwora mar Jo-Filistia, nikech noluor ni Saulo ne nyalo nege. E kindeno, notiyo gi thuolono e kedo gi jowasik Israel. Mano nomiyo orito alwora mar Juda.—1 Sa. 27:1-12.
it-2-E 245 ¶6
Miriambo
Kata obedo ni Muma kwedo tim mar wacho miriambo, mano ok nyis ni koro wawach awacha adiera nyaka ne joma ok owinjore ng’eyo adierago. Yesu Kristo nochiwonwa siem niya: “Kik umi guogi gik maler, bende kik umi anguche kiteu mag lulu, nimar di po ka ginyonogi mi gilokore kodu kendo kidhou.” (Mat 7:6) Mano e momiyo kinde moko Yesu ne ok wachga weche duto kata chiwo dwoko ma achiel ka achiel ne penjo moko kapo ni timo kamano ne nyalo kelo hinyruok. (Mat 15:1-6; 21:23-27; Joh 7:3-10) Nenore ni mano bende e gima Ibrahim, Isaka, Rahab, kod Elisha notimo ka ne giweyo ma ok giwacho weche duto ma ne joma ok lam Jehova ne dwaro ng’eyo.—Cha 12:10-19; sula mar 20; 26:1-10; Jos 2:1-6; Jak 2:25; 2Ru 6:11-23.
Puonj Manie Wach Nyasaye
Be Jomotho Nyalo Konyo Joma Ngima?
Par ane wachno. Muma wacho ni ka ng’ato otho ‘iyike e lowo’ kendo ‘gi moparo lal.’ (Zaburi 146:4) Saulo kaachiel gi Samuel nong’eyo ni Nyasaye kwedo timbe-juok. Mano en adier nikech noyudo Saulo osegolo e piny duto joma ne timo timbe-juok.—Tim Jo-Lawi 19:31.
Par ane matut kuom wachni. Ka Samuel jal ma noluoro Nyasaye ne pod ngima kamoro kaka roho, be dine oketho chik Nyasaye kuom yie mondo ajuogano otude gi Saulo? Noyudo Jehova osedagi wuoyo gi Saulo. Be ajuogano ne nyalo chuno Nyasaye Manyalo Duto mondo owuo gi Saulo kokalo kuom Samuel ma nosetho? Ooyo. Kuom adier, ‘Samuelni’ ne ok en janabi mar Nyasaye. Mano ne en roho marach, tiendeni achiel kuom jochiende ma notimore ni en Samuel ma nosetho.
MEI 9-15
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | 1 SAMUEL 30-31
“Yud Teko Kuom Jehova Nyasachi”
w06-SW 8/1 28 ¶12
Luor Jehova Mondo Ibed Mamor!
12 Luoro Jehova nokonyo Daudi e yore mathoth to ok mana geng’e mondo kik otim richo. Luoro Jehova nomiye teko mar kawo okang’ mowinjore e kinde ma weche ne tek. Daudi gi jolwenyne ne oringo Saulo ma gidhi dak taon mar Ziklag e piny Jo-Filistia kuom higa achiel gi dweche ang’wen. (1 Samuel 27:5-7) Chieng’ moro ka ne Daudi gi jolwenyne onge, Jo-Amalek nowang’o taondno ma gikawo mondegi, nyithindgi, kod jambgi. Ka ne Daudi gi jolwenygo oduogo ma gineno gima otimore, ne giywak. Mapiyo nono, mirima nomiyo jogo olokore gi Daudi kendo koro ne gidwa goye gi kite. Kata obedo ni weche ne tek kamano, Daudi nohore. (Ngeche 24:10) Nikech noluoro Jehova, nokwaye mondo okonye, to adier “ne oyudo teko kuom Jehova.” Nyasaye nokonyogi ma gilawo Jo-Amalek mi ne gireso gik moko duto ma Jo-Amalek nokawo.—1 Samuel 30:1-20.
Jehova Miyowa Rit Mondo Wabed gi Warruok
14 Nitie gik mang’eny ma ne kelo ne Daudi kuyo. (1 Sam. 30:3-6) Wechene mokudhi gi much Nyasaye nyiso ni Jehova nong’eyo chalne koda kaka nowinjo. (Som Zaburi 34:18; 56:8.) Wan bende Jehova ong’eyo maber chalwa koda kaka wawinjo. Sama wan gi ‘chuny monyosore’ kendo ‘ma chunywa lokore’ kata otur, osudo machiegni kodwa. Ng’eyo mano kende en gima nyalo miyowa hoch kaka notimore ne Daudi ma nowero niya: “Anamor kendo yil ahinya kuom kechni: nimar iseneno sand mara: iseng’eyo chunya ka an gi chandrwok.” (Zab. 31:7) Kata kamano, Jehova timo mokalo mana ng’eyo ni wachandore. Otegowa kuom miyowa hoch kod jip. Yo achiel motimogo mano en kokalo kuom chokruoge mag Jokristo.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w05-SW 3/15 24 ¶8
Puonj Mayudore e Bug Samuel Mokwongo
30:23, 24. Paro ma ne Daudi ong’adono kaluwore gi weche manie Kwan 31:27, nyiso ni Jehova ogeno nyaka jotichne ma timo migepe matindo tindo e kanyakla. Omiyo, gimoro amora ma watimo, ‘watimeuru gi chunywa duto kaka ne Jehova, to ok ne dhano.’—Jo-Kolosai 3:23.
MEI 16-22
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | 2 SAMUEL 1-3
“Ang’o ma Wanyalo Puonjore e Wer mar “Atung’”?
w00-SW 6/15 13 ¶9
Chiw Luor ne Joma Oket Mondo Otayi
9 Be chuny Daudi ne chandore ka ne itimone gik maricho? Daudi noywak ne Jehova niya: “Jonjore dwaro kawo ngimana.” (Zaburi 54:3) Nonyiso Jehova gik manie chunye ka nowacho niya: “A Nyasacha, resa e lwet wasika . . . Joroteke chano kaka digihinya, to onge gimoro amora marach ma asetimo, A Jehova. Onge gima rach ma asetimo, kata kamano gin to gidwaro monja. Winj ywakna kendo ine chandruokna.” (Zaburi 59:1-4) Be gima kamano osetimoreni? Iwinjoga nade kapo ni onge gimarach misetimo ne ng’at ma itiyo e bwoye to osiko ochandi achanda? Daudi nodhi nyime miyo Saulo luor. Ka ne Saulo otho, Daudi ne ok obedo ma mor, kar mano noloso wer moywagogo Saulo kowacho niya: “Saulo gi Jonathan ne ogen kendo ne oher e ngimagi duto . . . E ng’uech ne giloyo otenga, ne gin roteke moloyo sibuoche. Yaye nyi Israel, ywaguru Saulo.” (2 Samuel 1:23, 24) To mano kaka Daudi noketo ranyisi maber mar chiwo luor ne ng’at ma Jehova nowalo kata obedo ni Saulo notimone gik maricho!
Tim Marach mar Andhoga en Ranyisi mar Ndalo!
8 Muma bende wuoyo kuom ji mang’eny ma ne omakore motegno gi jowetegi. Weuru wanon ane ji ariyo kuomgi mondo wane puonj mwanyalo yudo, kwachako gi jal ma ne omakore chuth gi Daudi. Nenore ni Jonathan, ma ne en wuod Ruoth Saulo makayo, ema dine olocho e Israel—kaok mana gimoro achiel. Jehova noyiero Daudi mondo obed ruodh Israel bang’ Saulo. Jonathan norwako chenro mar Nyasaye. Ne ok obedo gi nyiego kata piem gi Daudi. Kar mano, “chuny Jonathan noriwore gi chuny Daudi” kendo Jonathan ne osingore ni ne odhi makore chuth gi Daudi. E wi mano, nomiyo Daudi lepe, liganglane, atum mare, kod okandane, kendo mano ne nyiso ni ne omiyo Daudi duong’ kaka mar ruoth. (1 Sam. 18:1-4) Jonathan notimo kar nyalone mondo ‘oteg lwet Daudi,’ kendo kuom riwo Daudi lwedo e nyim Saulo, ne oketo nyaka ngimane kamarach. Jonathan nonyiso makruokne gi Daudi kowachone niya: “Inibed ruodh Israel, kendo an nabed ng’at mar ariyo bang’i.” (1 Sam. 20:30-34; 23:16, 17) Mano emomiyo bang’ tho Jonathan, Daudi nonyiso hera kod lit kuom Jonathan e wer mar kuyo.—2 Sam. 1:17, 2
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 369 ¶2
Owadwa
“Owadwa” bende en wach minyalo tigo kiwuoyo e wi joma nigi paro machal e wi gimoro ma gidwa timo. Kuom ranyisi, Ruoth Hiram ma Turo noluongo Ruoth Solomon ni owadgi nikech giduto ne gin jotelo. Bende, samoro noluonge kamano nikech giduto ne gin gi paro machal mar chiwo bepe kod gik mamoko ma ne idhi gergo hekalu. (1Ru 9:13; 5:1-12) Daudi nondiko niya: “Neuru! Mano kaka ber kendo long’o ka owete odak kanyachiel gi kuwe!” Mano nyiso ni ok ochuno ni nyaka ji bed joma onyuol e ich achiel e ka gibed gi kuwe kod winjruok e kindgi. (Za 133:1) Osiep kod paro achiel ma Daudi gi Jonathan ne nigo e ma nomiyo Daudi oluongo Jonathan ni owadgi. (2Sa 1:26) Joma gin-ga osiepe kendo ma nigi paro machal, kata bed ni samoro parogo richo, inyalo wach ni gin owete.—Nge 18:9.
MEI 23-29
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | 2 SAMUEL 4-6
“Luor Jehova Mondo Idhi Nyime Timo Gik ma More”
w05-SW 5/15 17 ¶8
Puonj Mayudore e Bug Samuel mar Ariyo
6:1-7. Kata obedo ni Daudi ne onge paro marach ting’o Sandug Singruok e gari ma dhok ywayo, tiyo gi yorno ne en ketho chik Nyasaye kendo mano nokelo masira. (Wuok 25:13, 14; Kwan 4:15, 19; 7:7-9) Bedo ni Uza nosiro Sandug Singruok mondo kik lwar nyiso ni kata obedo ni samoro ng’ato nyalo timo gimoro gi chuny maler, mano ok lok chik Nyasaye.
w05-SW 2/1 27 ¶20
Kinde Duto Jehova Timo Gik Makare
20 Nenore ni Uza nong’eyo chike motudore gi Sandug Singruok. Sandugno nochung’ne Jehova. Chik ne nyiso maler ni joma ne ok omi migawo mar ting’o Sandugno ne ok onego omule ma kapo ne ginyalo mule to ne gidhi tho. (Kwan 4:18-20; 7:89) Kuom mano, golo Sandugno kamoro ka itere kamachielo ne en migawo ma ne onego ji okaw mapek. Nenore ni Uza ne en Ja-Lawi (kata kamano ne ok en jadolo), omiyo nyaka bed ni nong’eyo gima Chik wacho. E wi mano, higni moko chien noter Sandugno e od wuon-gi mondo orite maber. (1 Samuel 6:20–7:1) Nobedo kanyo kuom higni 70 nyaka chop kinde ma Daudi nong’ado mar dare. Omiyo nenore ni Uza nong’eyo chakre tinne gima Chik ne wacho e wi Sandug Singruok.
w05-SW 2/1 27 ¶21
Kinde Duto Jehova Timo Gik Makare
21 Mana kaka nosewach motelo, Jehova nyalo somo chuny ji. Nikech Wachne wacho ni Uza “ne ok omiyo Nyasaye luor,” nyalo bedo ni Jehova noneno paro moro marach ma Uza ne nigo ma ok owachnwa e Muma. Dibed ni Uza ne en ng’at ma jasunga ma kaloga tong’ moketi? (Ngeche 11:2) Dibed ni chiko gari ma ne oting’o Sandugno e lela, ma en Sanduku ma ji mang’eny ne ok ong’eyo ni okan e odgi ne omiye ochako nenore kaka ng’at malich? (Ngeche 8:13) Koso dibed ni yie ma Uza ne nigo nosedok chien mochako paro ni lwet Jehova chiek ma ne ok onyal siro sandugno, ma en gima ne nyiso ni en gi Jo-Israel? Kata bed ni Uza ne paro ang’o, gima wan-go gadier en ni Jehova notimo gima kare. Nenore ni noneno gimoro e chuny Uza ma nomiyo okawo okang’ mapiyo mar ng’adone bura.—Ngeche 21:2.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w96-SW 4/1 29 ¶1
Ket Ting’ Mari Kuom Jehova Kinde Duto
Daudi ne nyaka yie ni en bende nomiyo chandruok obetie. Okang’ ma ne okawo nyiso ni kata mana joma nigi winjruok maber gi Jehova nyalo kawo okang’ ma ok owinjore sama giromo gi tembe moko. Mokwongo i Daudi nowang’. Kae to nobedo maluor. (2 Samuel 6:8, 9) Winjruok maber ma ne en-go gi Jehova nobedo kama tek. Nenore ni mae ne en kinde ma keto ting’ne kuom Jehova ne otame nikech ne ok oluwo chikene. Be mano e gima seche moko timorenwaga? Be dibed ni waketoga ketho kuom Jehova bang’ yudo chandruoge moko nikech tamruok luwo chikene?—Ngeche 19:3.
MEI 30–JUN 5
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | 2 SAMUEL 7-8
“Jehova Timo Singruok gi Daudi”
‘Pinyruodhi Nobed Mogurore’
Jehova mor ahinya gi gombo ma Daudi nyiso kowuok e chunye. Konyiso ni omor gi chiwruok mar Daudi kendo kaluwore gi weche mokor, Nyasaye timo singruok gi Daudi ni obiro yiero ng’ato mawuok e anyuola Daudi mabiro locho nyaka chieng’. Nathan nyiso Daudi singo maok lokre mar Nyasaye: “Dhoodi kod pinyruodhi ginibed kogurgi ma ginibed nyaka chieng’ e nyimi: komduong’ mari nobedi ma nyaka chieng’.” (Kwan matindo 16) Ng’ano ma ne dhi bedo Jacham girkeni mosiko mar singoni, tiende ni Jal ma ne dhi locho nyaka chieng’?—Zaburi 89:20, 29, 34-36..
‘Pinyruodhi Nobed Mogurore’
Yesu ma Ja-Nazareth nowuok e anyuola mar Daudi. Malaika moro nowacho kama kane olando nyuol mar Yesu: “Ruoth Nyasaye nomiye kom Daudi kwar mare. En nolo od Jakobo nyaka chieng’; kendo pinyruodhe ok norum.” (Luka 1:32, 33) Kuom mano singo ma Nyasaye notimo gi Daudi chopo kare kuom Yesu Kristo. Omiyo Yesu locho, ok nikech dhano ema oyiere, to nikech singo maok lokre mar Nyasaye mamiye ratiro mar locho nyaka chieng’. Onego wapar ni singo mag Nyasaye chopo kare kinde duto.—Isaiah 55:10, 11.
Bed gi Yie Motegno Kuom Pinyruoth
14 We koro wawuo ane e wi singruok ma Nyasaye notimo gi Daudi. (Som 2 Samuel 7:12, 16.) Jehova notimo singruogno gi Daudi e kinde ma Daudi ne locho Jerusalem, kosingone ni Mesia ne dhi wuok e kothe. (Luka 1:30-33) Omiyo Jehova nomedo nyiso maler anyuola mar kodhino, konyiso ni koth Daudi ema ne dhi bedo gi ratiro mar bedo ‘wuon’ kom Pinyruodh Mesia. (Eze. 21:25-27) Kokalo kuom Yesu, loch mar Daudi “nobed nyaka chieng’.” Kuom adier, koth Daudi “nosik nyaka chieng’ kendo kom ruodhe nobedi kaka wang’ chieng’.” (Zab. 89:34-37) Loch mar Mesia ok nobedi gi mibadhi moro amora kendo nokel gueth mosiko nyaka chieng’!
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-2-E 206 ¶2
Ndalo mag Giko
Weche ma Balaam Nokoro. Ka ne Jo-Israel pok odonjo e Piny ma Nosingi, janabi Balaam nonyiso Balak ruodh Moab kama: “Bi anyisi gik ma Jo-Israel biro timo ne jou e kinde mabiro. . . . Sulwe nobi koa kuom joka Jakobo, kendo ludh duong’ nobi koa kuom Jo-Israel. Obiro baro pat wang’ Moab kendo obiro baro wi jo ma rori.” (Kwa 24:14-17) Ka ne weche ma nokorgo okwongo chopo, “sulwe” ne en Ruoth Daudi ma noloyo Jo-Moab. (2Sa 8:2) E wi mano, nenore ni “kinde mabiro” nochakore ka ne Daudi obedo ruoth. To nikech Daudi nochung’ ne Yesu kosebedo Mesia kendo Ruoth, mano nyiso ni Yesu bende biro chopo weche ma nokorgo e kinde ma obiro tieko jowasike.—Isa 9:7; Za 2:8, 9.
JUN 6-12
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | 2 SAMUEL 9-10
“Daudi Nonyiso Ng’wono”
w06-SW 6/15 14 ¶6
Ee, Inyalo Bedo Mamor
Daudi nondiko niya: “Ng’at mamor en ng’at ma kecho jachan; Jehova biro rese ka chandruok omake. Jehova biro rite kendo miye ngima. Nodag gi kuwe.” (Zaburi 41:1, 2) Yo ma Daudi nokechogo Mefibosheth ma ne ong’ol kendo ma ne en wuod Jonathan osiepne, en ranyisi maber mar dewo jachan.—2 Samuel 9:1-13.
w05-SW 5/15 17 ¶12
Puonj Mayudore e Bug Samuel mar Ariyo
9:1, 6, 7. Daudi notimo kaka nosingore. Wan bende onego watim mana kaka wasewacho.
w02-SW 2/15 14 ¶10
Ne Ginyagore gi Kuthe ma ne Chwoyo Ringregi
10 Nikech hera ma Daudi noherogo Jonathan, mano nomiyo onyiso Mefibosheth ng’wono higni moko bang’e. Daudi nokawo lop Saulo duto momiye kendo nonyiso Ziba mondo opur ne Mefibosheth lowo ma omiyeno. E wi mano, Daudi nonyiso Mefibosheth niya: “Ibiroga chiemo e mesana pile.” (2 Samuel 9:6-10) Onge kiawa ni ng’wono ma Daudi nonyiso Mefibosheth nokonye kendo noduoko piny lit ma ne en-go e chunye kaluwore ng’ol ma ne en-go. Mano doko ranyisi maber! Wan bende onego wanyis ng’wono ne joma nyagore gi kuthe moko ma chwoyo ringregi.
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 266
Pidho Tik
E kinde machon, ji mathoth ahinya ma nodak yo Wuok Chieng’ moriwo nyaka Jo-Israel nogeno ahinya wach pidho tik nikech mano ne miyo chwo yudo luor. Chik Nyasaye ne dwaro ni joma chwo kik tit yie wigi kod yie tikgi. (Law 19:27; 21:5) Mano ne en chik ma nyaka ne giluw nikech tim mar tito wich kod yie tik ne en tim ogendni ma ne lamo nyiseche manono.
JUN 13-19
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | 2 SAMUEL 11-12
“Kik Iyie Gombo Maricho Ochiki”
Inyalo Tony e Obadho mag Jachien!
10 Ich-lach nomiyo Ruoth Daudi wiye owil gi gik ma Jehova nomiye moriwo mwandu, huma, kaachiel kod loyo jowasike. Daudi noyie ni kuom adier mich ma Nyasaye nomiye ne ‘ng’eny miwuoro!’ (Zab. 40:5) To e ma chieng’ moro, Daudi ne wiye owil gi mago duto. Gik ma ne en-gogo ne ok orome; nogombo gik momedore. Kata obedo ni ne en gi mon mang’eny, nochako gombo dhako moro ma ne en chi ng’ato. Dhakono niluongo ni Bathsheba, to chwore ne en Uria Ja-Hiti. Daudi nonindo gi Bathsheba, mi nomako ich. Timno ne rach ahinya, to marachie moloyo, nochano mondo oneg Uria! (2 Sa. 11:2-15) Iparo ni Daudi ne paro ang’o seche ma notimo gigo? Be dibed ni ne oparo ni Jehova ne ok nene? Jatich Jehova ma nosemakore kode kuom kinde malachno, noyie donjo e richo nikech ich-lach, kendo mano nokelone masira malit. Gima ber en ni Daudi noyie kethone kendo noloko chunye. Onge kiawa ni Daudi nobedo mamor nikech Jehova nong’wonone kendo keche!—2 Sa. 12:7-13.
Ang’o Momiyo Onego Wayie Mondo Jehova Ochikwa, to Ere Kaka Wanyalo Timo Mano?
15 Jehova nomiyo Daudi migawo mar tayo joode kaachiel gi oganda Israel duto. Nikech ne en ruoth, ne en gi teko mang’eny. Nitie kinde moko ma ne otiyo marach gi tekone mi otimo richo madongo. (2 Sa. 11:14, 15) Kata kamano, ne oyie mondo Jehova orieye. Mano nyiso ni noyie mondo Jehova ochike. Nolemo konyiso Jehova gik moko duto ma ne chando chunye. Bende, notemo matek mondo otim lokruok. (Zab. 51:1-4) E wi mago, nobolore ka noyie rwako paro mowuok, ok mana kuom chwo kende, to nyaka kuom mon bende. (1 Sa. 19:11, 12; 25:32, 33) Nopuonjore kuom richone, kendo gima noketo motelo e ngimane ne en tiyo ne Jehova.
Yie Mondo Chike Nyasaye kod Puonjge Otieg Chunyi
7 Gima ber en ni ok ochuno ni waketh chike Nyasaye ma wahinyre e ka wapuonjre ni kare chikego beyo. Wanyalo yudo puonj mang’eny kuom joma Muma wuoyo kuomgi ma ne oketho chike Nyasaye. Ndiko wacho niya: “Ng’at mariek chiko ite kendo opuonjore weche momedore.” (Nge. 1:5, NW) Kuom adier, wayudo puonj mabeyo mogik kowuok kuom Nyasaye sama wasomo sigand joma iwuoyo kuomgi e Muma kendo paro matut kuomgi. Kuom ranyisi, par ane chandruoge ma Ruoth Daudi noyudo ka ne oketho chik Jehova kuom terore gi Bathsheba. (2 Sa. 12:7-14) Sama wasomo wechego kendo waparo matut, wanyalo penjore niya: ‘Ang’o ma Ruoth Daudi ne onego otim mondo kik odonj e chandruok ma kamano? Ka aromo gi tem ma kamano, be abiro tang’ mondo kik adonj e temno? Be abiro ringo aa kanyo kaka Josef notimo, koso abiro lwar ka Daudi?’ (Cha. 39:11-15) Sama waparo matut kuom rach ma nyalo yudowa ka watimo richo, wabiro tiego chunywa mondo ‘ocha gik maricho.’
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 590 ¶1
Daudi
Kata kamano Jehova ne neno gik moko duto ma ne timore kendo ne oelo richono. Ka dine Jehova oyie mondo jong’ad bura ma dhano e ma mondo oyal wach Daudi gi Bath-sheba ka gitiyo gi Chike Musa, giduto dine oneggi to mano ne dhi riwo nyaka nyathi ma Bath-Sheba nomako ichne nikech terruok. (Rap 5:18; 22:22) Kata kamano, Jehova nong’ado bura kende owuon monyiso Daudi ng’wono nikech mokwongo, singruok mar Pinyruoth ma ne otimo kode, (2Sa 7:11-16), mar ariyo, Daudi bende ne nyisoga ji ng’wono (1Sa 24:4-7; pim gi Jak 2:13) kae to mar adek, jorichogo noloko chunygi gadier. (Za 51:1-4) Kata kamano pod ne nitie chandruoge moko ma ne oyudogi nikech richono. Jehova nowacho kama kokalo kuom janabi Nathan: “Akeloni masira koa e odi iwuon.”—2Sa 12:1-12.
JUN 20-26
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | 2 SAMUEL 13-14
“Gombo Marach ma Amnon ne Nigo Nokelo Masira”
it-1-E 32
Absalom
Nek mar Amnon. Ber ma Tamar nyamin Absalom ne jabergo nomiyo Amnon owadgi ma bathe ochako here e yo ma ok owinjore. Amnon nowuondore ni otuo mi nokwayo mondo Tamar obi otedne chiemo e ode kae to nonindo kode githwon. Bang’ mano, hera ma Amnon noherogo Tamar norumo mi noriembe nikech koro nonene kaka jasike. Absalom noromo gi Tamar koyiecho law makende ma nyi ruoth ma silili ne rwakoga mobuko wiye gi buru. Bang’ ka Absalom nosefwenyo gima notimore, mapiyo nono nogo milome konyisogo gombo marach ma Amnon ne nigo. Absalom nonyiso Tamar ni oling’ aling’a kae to nokawe ma gidhi dak kode e ode.—2Sa 13:1-20.
Tim Kinda Mondo Ibed gi Kido mar Ritruok
11 Muma wuoyo bende kuom joma ne ok obedo gi ritruok mi gidonjo e obadho mar terruok. Bende, onyisowa gik maricho ma nyalo yudo ng’ato ka odonjo e timbe ma kamago. Ng’ato ang’ata ma romo gi tem ma chal gi ma Kimberly noromogo onego opar matut kuom rawera moro ma ok riek ma iwuoyo kuome e Ngeche sula mar 7. Par bende gima Amnon notimo kod gik maricho ma timneno ne okelo. (2 Sa. 13:1, 2, 10-15, 28-32) Jonyuol nyalo konyo nyithindgi mondo gibed gi kido mar ritruok kendo gibed mariek. Ginyalo timo mano kuom wuoyo e weche mag kisera e lamo mar joot ka gitiyo gi ndiko ma ni e paragrafni.
it-1-E 33 ¶1
Absalom
Higni ariyo nokalo. Nochopo kinde mag lielo rombe kendo ne itimoga nyasi, omiyo Absalom noloso nyasi kama iluongo ni Baal-hazor ma dirom kilomita 22 kiwuok Jerusalem. Nogwelo Daudi kaachiel gi yawuote duto. Ka ne Daudi okwayo ni ne ok onyal biro e nyasino, Absalom nosaye mondo oyiene Amnon wuode ma kayo odhi ma kare. (Nge 10:18) Ka ne Amnon osemer, Absalom nonyiso jotichne mondo onege. Yawuoyi mamoko nodok Jerusalem, to Absalom noringo modhi odak gi kwargi ma ne en Ja-Suria e pinyruoth ma Geshur ma ne ni yo wuok chieng’ mar Nam Galili. (2Sa 13:23-38) Ligangla ma janabi Nathan nokoro ni ne dhi donjo e od Daudi koro nodonjo kendo nodhi siko kanyo e ngima Daudi duto.—2Sa 12:10.
Puonj Manie Wach Nyasaye
g04-SW 12/22 8-9
Chia Maberie Moloyo
Mopogore gi mano, wane ane ranyisi mar Absalom wuod Daudi. Nobedo ng’at ma ji ne ok dwar kata obedo ni ne ojachia. Muma wacho kama e wi Absalom: “Koro e Israel duto, ne onge ng’at ma ipako maloyo Absalom nikech ne ojachia miwuoro. Ne oonge gi mbala moro amora chakre e tiende nyaka e wiye.” (2 Samuel 14:25) Kata kamano, gombo marach ma ne en-go nomiyo ong’anyone wuon-gi kendo notemo maye loch. Nonindo nyaka gi monde wuon-gi. Mano nomiyo Nyasaye obedo kode gi mirima ma otho tho malit.—2 Samuel 15:10-14; 16:13-22; 17:14; 18:9, 15.
Be inyalo hero Absalom? Mano gima ok nyalre. Ne en ng’at marach. Chia mare ma oko ne ok omone bedo ng’at ma jasunga kendo ma ok makre gi jowetene, to bende ne ok ogeng’one tho. Mopogore gi mano, Muma oting’o ranyisi mabeyo mag joma ne riek kendo ma ne kitgi beyo ma Muma ok wuo e wi kaka ne ginenore gi oko. Nenore ni gima ne ikawo kaka gima duong’ ne en kitgi ma iye.
JUN 27–JULAI 3
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | 2 SAMUEL 15-17
“Sunga Nomiyo Absalom Ong’anyo”
it-1-E 860
Jalos Yo
E kinde machon, jong’wech ne teloga e nyim ruoth mondo giland biro mare kendo mondo giik ne gik mamoko ma ne dwarore. (1Sa 8:11) Absalom gi Adonija bende notimo kamano bang’ ka ne giseng’anyo. Ne giketo jong’wech 50 mondo otel e nyimgi ka gilando ni koro gin e ma gin ruodhi.—2Sa 15:1; 1Ru 1:5; somo JONG’WECH.
Ti ne Nyasaye Maketo Ji Thuolo
5 Muma oting’o ranyisi mathoth mag joma ne gin osiepe maricho. Achiel kuomgi ne en Absalom, wuod Ruoth Daudi. Absalom ne en ng’at ma jachia ahinya. Kata kamano, mana kaka Satan, noweyo gombo marach odong e chunye nimar nochako gombo bedo e kom ruoth mar wuon mare kata bed ni nong’eyo maber ni Nyasaye ok ne oyiere mondo obed ruoth. Mondo okaw kom ruoth, Absalom notiyo gi rieko marach mar wuondo Jo-Israel wetene opar ni ne odewogi moloyo kaka ruoth ne dewogi. Ee, mana kaka Jachien e puodho mar Eden, Absalom nomiyo ji oparo ni odewogi, ka komachielo to ohango wach e wi wuon mare.—2 Sam. 15:1-5.
it-1-E 1083-1084
Hebron
Higni moko bang’e, Absalom ma wuod Daudi nodok Hebron kendo kanyo e ma notemo mayoe wuon-gi loch to weche ne ok odhine maber. (2Sa 15:7-10) Nyalo bedo ni Absalom noyiero dhi kawo loch githuon Hebron nikech Hebron nosegabedo taon maduong’ mar Juda kendo nikech taondno bende e ma nodongee. Bang’e, nyakwar Daudi ma Ruoth Rehoboam nogero Hebron kendo. (2We 11:5-10) Bang’ ka ne Jo-Babulon oseketho Juda kendo ka Jo-Yahudi nosea e tuech, moko kuom Jo-Yahudigo nodak Hebron (Kiriath-arba).—Neh 11:25.
Puonj Manie Wach Nyasaye
Be Ing’eyo Weche Duto Adier?
11 Ng’ato ka ng’ato kuomwa inyalo timne gik maricho nikech weche moting’o adiera ma nus-nus ma jomoko wacho kuomwa. Ne ane ranyisi mar Ruoth Daudi gi Mefibosheth. Daudi nokecho Mefibosheth kuom dwokone lop Saulo kwargi duto. (2 Sa. 9:6, 7) Kata kamano, bang’e Daudi noyudo ripot moro marach e wi Mefibosheth. Daudi ne ok okawo thuolo mondo onon wachno maber; kar mano, nomayo Mefibosheth lowo te ma nomiye. (2 Sa. 16:1-4) Kata kamano, bang’e ka ne Daudi owuoyo gi Mefibosheth, nofwenyo ni ne ok ong’ado paro mowinjore, omiyo, nodwokone lowo moko. (2 Sa. 19:24-29) Daudi ne nyalo geng’o gima kamano ka di ne okaw thuolo mondo onon weche duto ka pok orikni ng’ado paro.