Nonro mag Chenro mar Chokruok mar Ngimawa kod Tijwa
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JANUAR 1-7
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE| AYUB 32-33
Ho Joma Nyagore gi Parruok
it-1-E 710
Elihu
Elihu ne ok oluoro wang’ ng’ato kendo ne oko owuondo ng’ato gi pak manono. Ne ong’eyo ni en be Nyasaye manyalo duto nochueye gi lowo mana kaka Ayub. Elihu ne onge gi paro mar bwogo Ayub, ne oluonge gi nyinge kowuoyo kode kaka osiepne madier, ma en gima Elifaz, Bildad, kata Zofar ne ne ok otimo.—Ayu 32:21, 22; 33:1, 6.
Be Ineno Nyawo mag Jomoko Kaka Jehova Nenogi?
8 Ang’o mabiro konyowa mondo wamed bedo joma nyiso ng’wono ne owete gi nyiminewa ma chandruok nyoso chunygi? Nyalo bedo ni chunygi onyosore nikech tuwo moro, gidak gi joma ok gin Joneno, kata ginyagore gi tuwo mar parruok (depression). Wan bende kinde moko wanyalo po ka wan e chal ma kamano. Kane pok gidonjo e Piny Manosingi, Jo-Israel ne gin joma odhier ka gin Misri, to mano nomiyo oparnegi wach moro. Noparnegi ni ok nonego ‘gidin chunygi’ ne owetegi. Jehova ne dwaro ni gikony owetegi ma ne odhier.—Rapar 15:7, 11; Lawi 25:35-38.
9 Kar bedo joma ng’ado bura ne jowadgi kata tang’ gi Jokristo wetegi, onego wachiw hoch ne Jokristo ma nigi chandruok moro. (Ayub 33:6, 7; Math. 7:1) Kuom ranyisi, sama ng’at mariembo pikipiki ohinyore e masira mar ndara ma otere e osiptal, be lakteche dichga gi penje kabe en ema nokelo masirano? Ooyo, gichakoga thieth mapiyo ahinya. E yo machalo kamano, kapo ni Jakristo ochako nyiso nyawo moko nikech chandruoge momake, gima duong’ monego watim en konye omed bedo gi winjruok motegno gi Nyasaye.—Som 1 Jo Thessalonika 5:14.
10 Ka wakawo kinde moro matin ma wanono chal mag owetewa, wanyalo fwenyo ni kare ok gin gi nyawo kaka ne waparo. Kaw ane ranyisi mar nyiminewa mosebedo kanano kuom higini e akwede mawuok kuom joodgi maok gin Joneno. Moko kuomgi nyalo nenore gi oko ni ok gitegno e wach Nyasaye. Ok en kamano. Sama nyaminwa ma en janyuol achiel timo kinda mar biro e chokruoge gi nyathine kata nyithinde, donge kinda koda yie mare motegno en gima onego omor chunyi? To nade rawera momakore gi adiera kata obedo ni tembe ng’eny e skul? Ka wang’iyo gik moko e yo makare, wabiro fwenyo ni joma waparo ni nyap, kare nyalo bedo ni gin “jomwandu kor ka yie” mana kaka jomamoko kuomwa ma chalgi nenore ni be.—Jak. 2:5.
En Kinde Mane Monego Iwuoye?
17 Ng’at mar ang’wen ma nodhi ir Ayub ne en Elihu wat Ibrahim. Ne ok owacho gimoro amora sama Ayub kod chwo adekka ne wuoyo. Nenore maler ni nochiko ite malong’o ne gik ma ne giwacho. Mano e momiyo ka norieyo pach Ayub, notiyo gi weche moriere kendo mang’won. (Ayub 33:1, 6, 17) Gombo maduong’ ma Elihu ne nigo ne en miyo Jehova duong’, to ok miyore duong’ kata ng’at machielo. (Ayub 32:21, 22; 37:23, 24) Ranyisi mar Elihu puonjowa ni nitie kinde monego waling’ aling’a ka wachiko itwa. (Jak. 1:19) Puonj machielo ma wayudo en ni sama warieyo ng’ato, dwachwa maduong’ onego obed miyo Jehova duong’, to ok wan wawegi.
18 Wanyalo nyiso ni watiyo gi mich mar wuoyo e yo maber kuom luwo puonj ma yudore e Muma ma konyowa ng’eyo kinde monego wawuoye kod gik monego wawachi. Ruoth Solomon nondiko kama: “Wach mowach e kinde mowinjore chalo gi olembe mag dhahabu moket e bakul mar fedha.” (Nge. 25:11) Ka wachiko itwa malong’o sama jomamoko wuoyo kendo waparo matut ka pok wawacho gimoro, wechewa biro chalo gi olembe mag dhahabu, tiende ni, gibiro bedo mabeyo kendo ma konyo. Ka watimo kamano, bed ni wan joma wuoyoga mang’eny kata matin, wechewa biro gero jomamoko, kendo wabiro moro chuny Jehova. (Nge. 23:15; Efe. 4:29) Donge mano e yo maber mogik ma wanyalo nyisogo Jehova ni wamor gi mich ma nomiyowa mar wuoyo?
Puonj Manie Wach Nyasaye
Med Sudo Machiegni gi Jehova
10 En gima owinjore mondo wanon kaka wanenore gi oko. Kata kamano, ok onego watim gik moko mondo watem nenore ka joma pok oti. Lokruok mag del manyiso ni ng’ato oti nyalo nyiso ni wan joma otegno e paro, monego omi luor kendo ma nigi lony. Kuom ranyisi, Muma wacho ni: ‘Luar en osimbo mar duong’ konwang’e e yor tim makare.’ (Nge. 16:31) Kamano e kaka Jehova nenowa, kendo onego watem mondo wanenre kaka Jehova nenowa. (Som 1 Petro 3:3, 4.) Kuom mano, be en gima nyiso rieko adier mondo ng’ato okaw okang’ manyalo hinyo ngimane kuom manyo thieth mitimone yeng’o mondo dende onenre ni pod otin kendo opichni? Kata kamano, “mor mar Jehova” ema miyo ng’ato bedo jachia gadier kendo morno nenore kata bed ni ng’ato oti kata en gi midekre. (Neh. 8:10) Wabiro bedo mangima chuth e ringrewa kendo nenore mapichni mana e piny manyien. (Ayub 33:25; Isa. 33:24) Kapok kindeno ochopo, nyiso rieko kendo bedo gi yie biro konyowa siko machiegni gi Jehova sama watemo rito ngimawa.—1 Tim. 4:8.
JANUAR 8-14
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | AYUB 34-35
Sama Nenore ni Ngima Ok Dhini Maber
Nyasaye Nigi Kido Mage?
Nyasaye timo gik makare kinde duto. Kuom adier, “Nyasaye ok nyal timo richo; Ng’a Manyalo Duto ok nyal timo tim mamono ngang’.” (Ayub 34:10) Buche mong’ado ni kare te, mana kaka jandik-zaburi moro nowacho. Nowuoyo kuom Jehova kama: “Ning’ad buch ji kaka owinjore.” (Zaburi 67:4) Nikech ‘Jehova ng’iyo chuny,’ onge ng’ama nyalo wuondo wang’e; kar mano, kinde duto oneno adiera mar wach kendo ong’ado bura makare. (1 Samuel 16:7) Bende, Nyasaye ong’eyo gik ma ok kare kod mibadhi duto ma timore e piny, kendo osingo ni machiegnini, “nogol jo maricho oko e piny.”—Ngeche 2:22.
Pinyruodh Nyasaye Biro Tieko Ang’o?
5 Jehova biro timo ang’o? Gie sani, Jehova pod omiyo joma richo thuolo mondo gilokre giwe timbegi maricho. (Isa. 55:7) Onge ng’ato ang’ata kuom joma richogo ma Jehova oseng’adone bura mogik. Piny marachni e ma Nyasaye oseng’adone bura. To nade joma otamore lokore kendo ma biro dhi nyime riwo pinyni lwedo nyaka chop e masira maduong’? Jehova osesingo ni obiro golo joma richo duto e piny. (Som Zaburi 37:10.) Joma richo nyalo paro ni ginyalo tony ne bura ma Nyasaye oseng’adonegi. Ji mang’eny ong’eyo pando gik maricho ma gitimo to mano osemiyo pok okawnegi okang’ moro amora, kendo onge rach moro amora ma oseyudogi. (Ayub 21:7, 9) Kata kamano, Muma paronwa kama: ‘Wang’ Nyasaye ng’iyo yore mag dhano, oneno wuodhe duto. Onge kar mudho kata kar tho, kama joma timo mamono dipondie.’ (Ayub 34:21, 22) Onge ng’ato ang’ata ma nyalo pondo ne Jehova Nyasaye. Onge ng’ama nyalo wuonde, bende onge mudho mandiwa ma nyalo mono wang’ Jehova neno gik ma timore. Bang’ Har–Magedon, wabiro rango koni gi koni kama joma richo ne nitie, to ok wabi nenogi. Ibiro tiekgi chuth!—Zab. 37:12-15.
Be Ibiro Yie Mondo Gimoro Ochwanyi Miwe Luwo Yesu?
19 Be gima kamano timore e kindegi? Ee, timore. Ji mang’eny kwedowaga e kindegi nikech ok wadonjrega e weche mag siasa. Gidwaroga ni wago ombulu e kinde yiero. Kata kamano, wang’eyo ni ka luwore gi chike mag Jehova, sama wayiero dhano mondo e ma oloch e wiwa, mano nyiso ni wakwedo Jehova. (1 Sa. 8:4-7) Jomoko bende paroga ni onego wager skunde kod osiptende kaachiel gi timo tije mamoko ma konyo oganda. Ok gimor kodwa nikech waketo pachwa duto e tij yalo wach maber kar temo tieko chandruoge ma yudo dhano e kindegi.
20 Ang’o ma wanyalo timo mondo kik wachwanyre ma yiewa dog chien? (Som Mathayo 7:21-23.) Gima duong’ monego waket mokwongo e ngimawa en timo tich ma Yesu nochikowa ni watim. (Mat. 28:19, 20) Ok onego wayie mondo weche siasa kata gik ma ji timo ka gitemo tieko chandruoge e pinyni ogalwa. Adiera en ni wahero dhano wetewa, kendo wawinjoga marach nikech chandruoge ma gikaloe. Kata kamano, wang’eyo ni yo maber ma wanyalo konyogigo en puonjogi wach Pinyruodh Nyasaye, kendo konyogi mondo gibed gi winjruok maber gi Jehova.
Puonj Manie Wach Nyasaye
Chuny mar Chiwruok Minyiso Mondo Okel ne Jehova Pak!
3 Jehova ne ok orieyo Elihu ka nopenjo niya: “Ka in ng’at makare, [imiyo Nyasaye] ang’o? Ere gi moyudo moa e lueti?” (Ayub 35:7) Be Elihu ne wacho ni kinda ma watimo e tij Jehova en kayiem? Ooyo. Elihu ne wacho ni ok ochuno ni nyaka walam Jehova e ka owinj maber. Onge gima Jehova oremo. Onge gima wanyalo medo Jehova, obed teko kata mwandu. Kar mano, gik moko duto ma wan-go, obed rieko, teko, kata gimoro amora machielo, Jehova e ma miyowagi kendo ong’iyo kaka watiyo kodgi.
JANUAR 15-21
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | AYUB 36-37
Gimomiyo Wan Gadier ni Nyasaye Biro Miyowa Ngima Mochwere Kaka Osesingo
Be Dhano Nyalo Ng’eyo Nyasaye?
HIGNI MA NYASAYE OSEBEDOE: Muma puonjowa ni Nyasaye osebedoe “nyaka nene kendo nyaka chieng’.” (Zaburi 90:2) Tiende ni Nyasaye onge chakruok kendo oonge giko. Dhano ok nyal fwenyo “kar romb hike.”—Ayub 36:26.
Kaka wachno konyowa: Nyasaye singo ngima mochwere ne joma ong’eye. (Johana 17:3) Ere kaka wanyalo geno singo ma kamano kapo ni Nyasaye ok en ng’at mantie nyaka chieng’? En mana “Ruodhwa mochwere” e ma nyalo singonwa wachno.—1 Timotheo 1:17.
Be Igoyoga ne Nyasaye Erokamano Kuom Gik Mosemiyi?
6 Pi yudore e piny nikech bor ma ni e kind piny gi chieng’ oromo aroma e wang’e kak. Ka inyalo sud piny machiegni gi chieng’ kata mana matin, pi duto biro duono nikech liet mar chieng’. To ka ochore kata mabor matin gi chieng’, pi duto ma ni e piny biro lokore baraf. To nikech Jehova noketo piny kama owinjore, pi ma ni e piny nyalo siro ngima gik moko duto ma ni e piny. Chieng’ goyo pi ma ni e nam, aoche, kod kuonde mamoko ma pi yudoree, kae to pigego loso boche polo. Higa ka higa, pi ma losoga boche polo ng’eny ahinya mohingo pige ma yudore e nembe duto mag piny. Pigego bedoga e kor lwasi kuom ndalo apar kama ka pok gichue kaka koth kata pe. Bang’ ka gisechue, gimolga nyaka e nembe, kae to gilokore boche kendo. Yo ma pi lwororegono nyisowa ni Jehova en Nyasaye mariek kendo ma nigi teko.—Ayub 36:27, 28; Ekl. 1:7.
Bed Mamor gi Geno ma In-go
16 Geno ma wan-go mar ngima ma nyaka chieng’ en mich ma jaber moa kuom Nyasaye. Wan gadier chuth gi genono. Genono chalo gi nanga ma konyowa chung’ motegno sama wanano e bwo tembe, sama wakalo e sand, kata sama tho ochomowa. Bende, genono chalo gi ogudu ma rito pachwa mondo okonywa kwedo gik maricho kendo makore gi gik makare. Geno ma wan-gono miyo wasudo machiegni gi Nyasaye kendo waneno maler kaka Nyasaye oherowa. Sama watego geno ma wan-go, wayudo ber lilo.
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 492
Yore mag Tudruok
E kinde machon weche manyien ne chopo ne ji e yore mopogore opogore. Ji ne yudo wechego bed ni ne gitimore e alwora machiegni kata kuonde maboyo. (2Sa 3:17, 19; Ayu 37:20) Jowuoth ma ne wuothoga kanyachiel ne nyisoga jomamoko weche mag kuonde ma giae ka ne gichung’ mondo gimany chiemo, pi, kod gik mamoko e taonde, kata kuonde ma ne gikalee. Nikech Palestina ne nitiere diere, mano ne miyo otudo pinje ma yudore e Asia, Afrika, kod Europe. Jowuoth ma ne wuok e pinjego ne nyaka kal Palestina. Omiyo joma ne odak e piny Palestina ne yudoga weche mag gik ma ne timore e pinje man mabor kodgi. Ji ne yudoga weche mag gik ma timore e alworagi kod gik ma timore e pinje ma oko ka ne gidhi e chiro.
JANUAR 22-28
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | AYUB 38-39
Be Ikawo Thuolo mar Rango Chuech?
Be Ibiro Hori Kirito Jehova?
7 Sama Muma wuoyo kuom yo ma Jehova nochueyogo pinywani, otiyoga gi weche kaka “ne opime,” “sirnine ne ogur,” kendo “ne oketo kidi mar misene.” (Ayub 38:5, 6) Bende, ne okawo thuolo mondo orang gik ma nosechueyo. (Cha. 1:10, 12) Temie paro kaka malaike ne winjo ka ne gineno gik mabeyo ma Jehova ne chueyo. Nyaka bed ni ne gimor ahinya! To mano e gimomiyo nitie chieng’ ma ne ‘gikok matek gi mor.’ (Ayub 38:7) Mano puonjowa ang’o? Puonj en ni nitie gik ma nyaloga timre mos, to gikone gikelo ber. Jehova nochueyo gik moko kuom higni alufe mang’eny, to ka ne osetieko, ne ong’iyo chuechne mowacho ni “gibeyo ahinya.”—Cha. 1:31.
Chier Nyiso Hera mar Nyasaye, Riekone, kod Horuokne
2 Mokwongo, Jehova nochueyo Wuode. Kae to, kokalo kuom Wuode ma kayono, “ne ochue gik mamoko duto,” moriwo nyaka malaike tara gi tara. (Kol. 1:16) Yesu ne mor ahinya tiyo kanyachiel gi Wuon-gi. (Nge. 8:30) Malaike bende ne mor ahinya. Ne gineno achiel kachiel ka Jehova kod Yesu ma ne en Jatich Molony chueyo polo gi piny. Malaike nonyiso nade ni ne gimor? Ne ‘gikok matek gimor’ sama ne ochue piny, kendo kaka Jehova ne dhi nyime gi tij chuech e kaka gin bende ne gimedo pamo gi mor, to moloyo ka ne ochue dhano. (Ayub 38:7; Nge. 8:31) Gik ma Jehova nochueyo duto nyiso herane kod riekone.—Zab. 104:24; Rumi 1:20.
Puonjri e Wi Jehova Kokalo Kuom Chuechne
8 Onego wagen Jehova. Jehova nokonyo Ayub mondo omed gene. (Ayub 32:2; 40:6-8) E mbaka ma ne gibedogo gi Ayub, Jehova nonyiso Ayub gik mang’eny mosechueyo moriwo sulwe, boche polo, kod mil polo. Bende, Jehova nowuoyo kode e wi le moko kaka jowi kod faras. (Ayub 38:32-35; 39:9, 19, 20) Gigo duto nyiso ni Jehova en Nyasaye ma nigi teko, rieko, kod hera. To mano doko mbaka ma jaber ma nomiyo Ayub omedo geno Jehova moloyo kinde moro amora! (Ayub 42:1-6) Wan bende ka wanono chuech, mano biro konyowa fwenyo kaka Jehova en Nyasaye ma nigi rieko matut kod teko mang’eny moloyowa. Kuom adier, Jehova nyalo tiekonwa chandruogewa kendo obiro timo kamano. Ng’eyo wachno nyalo tego geno ma wan-go kuome.
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-2-E 222
Jachiw Chik
Jehova e Jachiw Chik. Jehova kende e jachiw chik madier e piny gi polo. En e ma noketo chike ma tayo chuech duto ma onge ngima (Ayu 38:4-38; Za 104:5-19), kod ma ngima. (Ayu 39:1-30) Dhano ma bende en chuech Jehova luwo chike ma Jehova noketogo, to nikech dhano nyalo tiyo gi pache kendo onyalo loso winjruok e kinde gi Nyasaye, dwarore ni oluw nyaka chike ma Nyasaye noketo ma tayo timbe mabeyo. (Rum 12:1; 1Ko 2:14-16) E wi mano, chike mag Jehova tayo nyaka chuech mag roho ma gin malaike.—Za 103:20; 2Pe 2:4, 11.
Chike ma Jehova noketo ma tayo chuech duto mangima kod ma ok ngima ok nyal kethi. (Jer 33:20, 21) E piny mangima chike ma noketogo ok lokre kendo gin chike migeno, to mano e momiyo sama josayans nitie kuonde ma ginyalo tiyoe gi chikego maber, ginyalo goyo kwano maber kaka dwe, planet, kod chuech mamoko kaka sulwe ringo, ma ok gichochni ahinya gi kwano. Ng’at ma ok luw chike ma Jehova noketogo nyaka hinyre. E wi mano, chike ma tayo timbe mabeyo ma Nyasaye noketo bende ok lokre kendo ng’at ma ok luwgi biro yudo hinyruok. To en hinyruok ma nyaka yud ng’ato kata bed ni ndalo osekalo mang’eny ma romo nade. Muma wacho niya: “Kik wuondu: Nyasaye ok en ng’at minyalo timgo oyuma. Nikech gimoro amora ma ng’ato chuoyo, mano bende e ma noka.”—Gal 6:7; 1Ti 5:24.
JANUAR 29–FEBRUAR 4
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | AYUB 40-42
Ang’o ma Wanyalo Puonjore Kuom Gima Notimore ne Ayub?
‘Ere Ng’atno Mong’eyo Paro mar Jehova?’
4 Sama waparo matut kuom gigo ma Jehova timo, onego watang’ kik wabed gi tim mar keto ketho kuom Jehova kaluwore gi paro mag dhano. Jehova nowuoyo kuom timno e weche mondiki e Zaburi 50:21 niya: “Niparo ka an ng’at ma chalo kodi chutho.” Timno chalo gi gima jasomo moro ma nono Muma nondiko higini 175 mosekalo: “Ji ohero keto ketho kuom Nyasaye, kendo giparo ni chike moket ne dhano, omako koda Nyasaye bende.”
5 Onego watang’ kik wane Jehova kaluwore mana gi pachwa kata dwarowa wawegi. Ang’o momiyo mano dwarore ahinya? Sama wapuonjore Ndiko, parowa morem nyalo miyo wachak neno ni nitie gik moko ma Jehova timo e yo maok kare. Jo-Israel bende nochako paro ni Jehova ne timonegi giko moko e yo maok kare. Ne ane gima Jehova nowachonegi: “Un uwacho niya, Yo ma Ruoth oluwo ok kare. Winjuru koro, dho od Israel, Yo maluwo an, ok kare koso? Ok un e ma uluwo yo ma ok kare koso?”—Eze. 18:25.
6 Gimaduong’ mabiro konyowa kik wadonj e obadho mar keto ketho kuom Jehova kaluwore gi pachwa wawegi, en ng’eyo ni warem e paro, kendo seche moko pachwa nyalo bam marach ahinya. Ayub noyudo puonj kuom wachni. E kinde ma ne Ayub chandore, chunye ne ool ahinya mochako keto paro duto mana kuome owuon. Ne ok one weche madongo ma ne omakore gi chandruokneno. Kata kamano, Jehova ne okonye neno weche e yo momedore. Kuom penjo Ayub penjo 70 mopogore opogore ma Ayub ne ok nyal dwoko kata achiel, Jehova nokonyo Ayub fwenyo kaka parone ne orem. Mano nomiyo Ayub obolore, kendo ne orieyo yo ma ne onenogo gik moko.—Som Ayub 42:1-6.
Ket Pachi Kuom Wach Maduong’
12 Be Jehova notimo marach kuom miyo Ayub siem ma achiel ka achiel kamano bang’ nano e tembe mager? Nyasaye ne ok otimo marach, to Ayub bende ne ok oparo kamano. Kata obedo ni Ayub ne osandore kamano, gikone ne ochako wuoyo maber e wi Nyasaye. Nowacho kama: “Achara awuon, mi alokora kamienora gi lowo gi buru.” Ayub nowacho wechego nikech yo ma Jehova ne orieyego ne ber kendo ne okonye. (Ayub 42:1-6) Kapok Jehova orieyo Ayub, ne oyudo osiepne ma Elihu osetemo rieye. (Ayub 32:5-10) Bang’ Ayub rwako siem ma Nyasaye nomiye ma oloko pache, Jehova ne onyiso ni omor gi kaka nochung’ motegno e bwo tembe mage.—Ayub 42:7, 8.
“Gen Kuom Jehova”
17 Ayub ne en achiel kuom jotich Jehova ma nonyiso chir kendo ma nochung’ motegno ka nokalo e tembe madongo. E barua ma jaote Paulo nondiko ne Jo-Hibrania, nowuoyo e wi jotich Jehova mamoko koluongogi ni “joneno mang’eny molworowa kaka boche polo.” (Hib. 12:1) Giduto ne gikalo e tembe madongo, kata kamano, ne gisiko ka gimakore gi Jehova. (Hib. 11:36-40) Be sinani margi ne en kayiem nono? Ooyo ngang’! Kata obedo ni ne ok gineno ka singo mag Nyasaye chopo e kinde ma ne pod gingima, ne gidhi nyime geno kuom Jehova. Kendo, nikech ne ging’eyo ni Jehova ne mor kodgi, ne gin gadier ni ne gidhi neno singoge duto ka chopo. (Hib. 11:4, 5) Ranyisi ma ne giketonwa nyalo konyowa dhi nyime geno kuom Jehova.
18 Wadak e piny ma gik moko medo mana bedo maricho. (2 Tim. 3:13) Satan pod dhi nyime temo jotich Nyasaye. Bed ni wabiro romo gi chandruoge mage e kinde mabiro, wang’aduru e chunywa ni wabiro dhi nyime tiyo ne Jehova gi kinda ka wan gadier ni “waseketo genowa kuom Nyasaye mangima.” (1 Tim. 4:10) Par ni yo ma Nyasaye noguedhogo Ayub bang’ ka nosenano nyiso ni “Jehova ogundho gi hera matut kendo okecho ji.” (Jak. 5:11) Mad wan bende wang’ad e chunywa ni wabiro siko ka wamakore gi Jehova, ka wan gadier “ni en jachiw-mich ne jo ma manye gi kinda.”—Som Jo-Hibrania 11:6.
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-2-E 808
Ajara
Ayub ne en ng’at ma nomakore gi Nyasaye kata bed ni ne ijare ahinya. Kata kamano, bang’e nobedo gi paro ma ok owinjore kendo ne orieye nikech wachno. Elihu nowacho kama e wi Ayub: “Be nitie ng’at ma chal gi Ayub, ma modho ayany mana ka pi?” (Ayu 34:7) Ayub ne neno ni en ng’at makare ahinya moloyo Nyasaye kendo nodwaro nyiso mano. (Ayu 35:2; 36:24) Sama osiepe adek ma miriambo mag Ayub ne jare, Ayub ne neno ni en ma jogo ne jare to ok Nyasaye. Kuom bedo gi parono, ne ochalo ng’at ma ne oikore ne ayany kod ajara kendo ne omorgo, ne chalo mana ka gima omodhogi ka pi. Bang’e, Nyasaye ne olero ne Ayub ni en ma jogo ne jare kuom wacho miriambo e wi Nyasaye. (Ayu 42:7) Mano bende e gima Jehova nonyiso Samuel ka ne Jo-Israel oramo ni gidwaro ruoth ma dhano. Jehova nowacho kama: “In ok e ma gidagi, to an e ma gisedaga mondo kik abed ruodhgi.” (1Sa 8:7) Yesu bende nonyiso jopuonjrene niya: “Ogendni duto nosin kodu nikech nyinga [to ok nikech nyingu].” (Mat 24:9) Bedo gi wechego e paro biro konyo Jokristo mondo onan ka gin gi paro mowinjore sama ijarogi kendo biro miyo giyud pok margi ka gitimo sinani.—Luk 6:22, 23.
FEBRUAR 5-11
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 1-4
Riw Lwedo Pinyruodh Nyasaye
“Abiro Yiengo Ogendni Duto”
8 Ji osebedo ka rwako nade ote ma walando? Ji mang’eny kwedoga oteno. (Som Zaburi 2:1-3.) Ogendni nigi mirima. Gitamore yie gi jaloch ma Jehova oseketo. Ok gine ni ote ma walando mar Pinyruoth en “wach maber.” Nitie kata sirkende moko mosegoyo tijwa mar lendo marfuk! Kata obedo ni thoth jolochgo wachoga ni gitiyo ne Nyasaye, pod gitamore bolore e bwo lochne. Bende, mana kaka jotelo ma nosando jolup Kristo e kinde mag Jokristo mokwongo, jotelo ma kindegi bende sando jolup Kristo.—Tich 4:25-28.
Chung’ Motegno ma Ok Iriwo Lwedo Ywaruok mag Pinyni
11 Hero mwandu. Ka po ni wahero ahinya gigewa mag ringruok, yot ahinya mondo wabed joma nyalo riwo lwedo konchiel ka po ni tem moro oyudowa. Nyaminwa miluongo ni Ruth ma wuok Malawi, noneno kaka Joneno mang’eny nohero mwandugi e kinde ma nisandogi e higni mag 1970. Owacho kama: “Ne ok gidwar weyo ngima mayom ma ne gidakie. Moko kuomgi ma ne waringogo bang’e nodonjo e chama mag siasa kae to gidok thuchegi nikech ok ne gidwar dak e ngima matek e kambi ma joma noweyo thuchegi nodakie.” Kata kamano, nitie jotich Nyasaye mathoth mosechung’ motegno ma ok giriwo lwedo weche siasa kata e kinde ma weche yuto tek kata ka gilalo mwandugi.—Hib. 10:34.
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 425
Mihudhi
En pot cham mopogore opogore kaka michele, ngano kod mamoko. Kata obedo ni Muma tiyo gi mihudhi e yor ranyisi, gima biro e paro en kaka ne idino cham e kinde machon. Bang’ keyo, pot chamgo ne igolo nikech ne ok chamgi omiyo ne inenogi kaka gik manono. Kuom mano ne owinjore oti gi wachno e yor ranyisi ka iwuoyo e wi gima yot, ma ok kony, ma ji ok gombi, kendo ma onego oket mabor gi gik mabeyo nikech ne idhi witgi.
Dino cham e ma ne miyo mihudhi wuok e cham. Kae to sama ikworo cham, yamo ne tero mihudhi mabor to cham dong’ ka ler. (Ne WINNOWING.) Mano nyiso kaka Jehova Nyasaye golo joma ong’anyo ne adiera e kind joge kendo ketho joma richo kaachiel gi ogendni ma kwede. (Ayu 21:18; Za 1:4; 35:5; Isa 17:13; 29:5; 41:15; Hos 13:3) Pinyruodh Nyasaye biro ng’injo jowasike matindo tindo ma gikere mana ka mihudhi ma yamo tero.—Dan 2:35.
FEBRUAR 12-18
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 5-7
Makri gi Jehova Kata Bed ni Jomoko Timo Ang’o
Kaka Somo Muma Nyalo Konyi Nano e Tembe
7 Be dibed ni osiepni moro migeno kata achiel kuom joodu osetimoni gimoro marach? Ka en kamano, ibiro yudo puonj ma nyalo konyi nyagori gi pekno kuom nono gima notimore ne Ruoth Daudi ka ne wuode miluongo ni Absalom ondhoge kendo temo maye loch.—2 Sa. 15:5-14, 31; 18:6-14.
8 (1) Lem. Ka pok ichako somo wechego, nyis Jehova kaka iwinjo e wi gima rach ma notimnino. (Zab. 6:6-9) Wachne achiel kachiel kaka wachno nochwanyi. Kae to kwa Jehova mondo okonyi neno puonj ma nyalo tayi mondo inyagri gi tem ma ikaloeno.
Bed Gadier ni Iseyudo Adiera
3 Yiewa ok onego otenre mana kuom hera ma jotich Nyasaye nyiso. Nikech ang’o? En nikech ka hera kende e ma yiewa otenoree, yot mondo yiewa okethre mi wawe tiyo ne Jehova sama gik ma luwogi otimore: Jakristo wadwa moro otimo richo maduong’, to samoro en jaduong’-kanyakla kata painia. Kata, Jakristo moro ochwanyowa. Kata, Jakristo moro ong’anyo moweyo adiera, mi ochako wacho ni Joneno mag Jehova ok puonj adiera. Puonj maduong’ en ma: Ka wagero yiewa mana kuom gik ma jomamoko timo kar keto pachwa kuom winjruokwa gi Jehova, yiewa nyalo kethore mayot. En adier ni yo ma wanenogo Jehova kod joge nyalo tego yiewa e okang’ moro; kata kamano, gima biro konyowa moloyo en puonjruok Muma adimba kendo timo nonro mondo wasik ka wan gadier chuth ni Muma puonjo adiera e wi Jehova.—Rumi 12:2.
4 Yesu nowacho ni jomoko ne dhi rwako adiera “gi mor,” kata kamano, yiegi ne dhi ner ka giromo gi tembe. (Som Mathayo 13:3-6, 20, 21.) Samoro joma kamago ok noiko pachgi ne pek ma jolup Yesu nyaka romgo. (Mat. 16:24) Kata, samoro ne giparo ni ka ng’ato osebedo Jakristo, to koro gueth lilo e molwore koni gi koni. E piny ma sanini, nyaka warom gi pek kinde ka kinde. Ngima nyalo lokore. Sama mano otimore, mor ma wan-go nyalo dok piny kuom kinde.—Zab. 6:6; Ekl. 9:11.
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 995
Liel
E Jo-Rumi 3:13, jaote Paulo nowacho weche ma yudore e Zaburi 5:9, ma pimo dwond jomaricho gi joma wuondo ji gi “liel ma dhoge ni nono.” Mana kaka liel ma dhoge ni nono ipong’o gi jomotho kod gik mokethore, dho jomaricho yawore gi weche ma kelo tho kod gik maricho.—Pim gi Mat 15:18-20.
FEBRUAR 19-25
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 8-10
“A Jehova, Abiro Paki”!
Kaw Mapek Migawo Mari e Od Jehova
6 Jehova ne olosonwa kar dak makende. Higni mang’eny ka ne pok ochue dhano mokwongo, Jehova noloso piny ma jaber mondo dhano odagie. (Ayub 38:4-6; Jer. 10:12) Nikech Jehova en Nyasaye mang’won kendo ma jachiwo, ne omiyowa gik mang’eny ma nyalo miyowa mor. (Zab. 104:14, 15, 24) Nitie kinde ma nong’iyo gik ma nochueyo, “moneno ni gibeyo ahinya.” (Cha. 1:10, 12, 31) Ne omiyo dhano duong’ kuom kete “e wi gik moko duto” ma nochueyo e pinyni. (Zab. 8:6) Dwach Nyasaye en ni dhano makare orit gik ma nochueyogo nyaka chieng’. Be pile ka pile igoyonega Jehova erokamano kuom singo ma jaberno?
Be Igoyoga ne Nyasaye Erokamano Kuom Gik Mosemiyi?
10 Nitie joma wachoga ni gik moko nosieko kendgi ma ok ochuegi. Achiel kuom yore ma wanyalo nyisogo ni wagoyo erokamano kuom mich mar wuoyo, en lero ne joma kamago gimomiyo wayie ni Nyasaye e ma nochueyo gik moko. (Zab. 9:1; 1 Pet. 3:15). Joma oyie gi puonjno nyalo temo yondhowa mondo wan bende wayie ni ngima kod gik ma ni e piny nosieko kendgi. Ka watiyo gi Muma kod weche moko ma wasenono e sulani, wanyalo kedo ne Wuonwa me polo, kendo lero ne joma oikore winjowa gimomiyo wan gadier ni Jehova e Jachuech mar polo gi piny.—Zab. 102:25; Isa. 40:25, 26.
Be Kit Wuoyoni Keto ne Jomamoko Ranyisi Maber?
13 Wer gi chunyi duto. Sama wawero wendewa mag Pinyruoth, gombowa maduong’ onego obed pako Jehova. Nyaminwa moro ma nyinge Sara wachoga ni en ok en jawer mang’ula, kata kamano, doher pako Jehova gi wer. Nikech mano, oikorega maber ne wer sama pok odhi e chokruok mana kaka otimoga gi migepe mamoko. Oweroga wendego, kendo temo fwenyo kaka weche motigo otudore gi wach ma idhi wuoye e chokruok. Owacho kama: “Timo mano konyaga keto pacha kuom weche mag wer kar keto pacha kuom kaka awer.”
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 832
Lith Lwedo
Muma wacho ni Nyasaye nochopo dwache kotiyo gi lith lwete. Kuom ranyisi, nondiko Chike Apar e kite mopamore kotiyo gi lith lwete (Wu 31:18; Rap 9:10), notimo honni (Wu 8:18, 19), kendo nochueyo polo (Za 8:3). “Lith lwet” Nyasaye ma Muma wuoye en roho maler mana kaka waneno e sigand chuech ma yudore e bug Chakruok ma wacho ni ka ne Nyasaye chueyo gik moko, roho mar Nyasaye ne wuotho koni gi koni e wi pi. (Cha 1:2) Ndiko mag Dho Grik konyowa bedo gadier ni lith lwet Nyasaye ochung’ ne roho maler sama Injili mar Mathayo wacho ni Yesu ne golo jochiende ‘ka otiyo gi roho mar Nyasaye’ to Luka wacho ni notiyo gi “lwet Nyasaye.”—Mat 12:28; Luk 11:20.
FEBRUAR 26–MACH 3
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 11-15
Tem Nenori e Piny Manyien Mokuwe mar Nyasaye
w06-SW 5/15 18 ¶3
Puonj Mayudore e Buk Mokwongo mar Zaburi
11:3—Gin mise mage ma kethore? Gin mise ma tayo ngima dhano mondo obed maber, tiende ni chike kod timbe makare. Sama dhano ok luw chikego, dhano bedo gi tungni kendo itimo ne ji gik maricho. Sama mago timore, “ng’at makare” nyaka gen kuom Nyasaye gi chunye duto.—Zaburi 11:4-7.
Be Pinyni Chieng’ Moro Nobed ma Onge Timbe Mahundu?
Muma singonwa ni Nyasaye chiegni tieko timbe mahundu chuth e piny. Mahundu mopong’o pinyni ibiro tiek chuth “chieng’ mibiro kethie joma ok oluoro Nyasaye.” (2 Petro 3:5-7) Ji ok nochak chandre kendo e lwet jomahundu. Ere kaka wanyalo bedo gi adier ni Nyasaye biro tieko timbe mahundu chuth?
Muma wacho ni chuny Jehova ‘osin kod ng’a mohero timbe gero.’ (Zaburi 11:5) Jachuechwa ohero kue kod weche makare. (Zaburi 33:5; 37:28) Mano e momiyo ok obi weyo jomahundu odag nyaka chieng’.
Be Ibiro Dhi Nyime Rito Ka Ihori?
15 Ang’o momiyo Daudi noikore hore korito? Omiyowa dwoko e zaburi ma nopenjo nyading’wen niya: “Nyaka karang’o?” Nowacho niya: “To asegeno kuom kechni; chunya noyil ahinya kuom resrwokni: anawer ni Jehova, nikech osepogona mathoth.” (Zab. 13:5, 6) Daudi nogeno ni Jehova ne dhi konye. Norito gi siso mondo Jehova orese nikech noparo kaka Jehova nosekonye kinde mokalo. Onge kiawa ni Daudi noneno ni horuok ma nohorego ne ok obedo kayiem nono.
Kaka Pinyruoth Miyo Dwach Nyasaye Timore e Piny
16 Dak gi kue ma onge gima kelo luoro. Gikone, weche ma nokor e Isaiah 11:6-9 biro chopo kaka ginno, ok mana e yor ranyisi kende. Chwo, mon, kod nyithindo biro dak gi kue ma onge gima kelonegi luoro kamoro amora e piny ngima. Onge chuech moro amora—obed dhano kata le—ma biro hinyo ng’ato ang’ata. Parie kaka ngima biro chalo ka koro pinyni duto en gweng’u, kendo inyalo goyo abal e aore kod nembe, inyalo idho wi gode ma onge gima hinyi, kendo inyalo yoro lum ka in gadier ni onge gima nyalo kayi. Ok ibi luor kata sama mudho olil. Weche ma nokor e Ezekiel 34:25 biro timore, kendo koro biro nyalore chuth mondo ng’at mohero ‘odag e thim kendo onind e bunge’ ma onge gima miye luoro kata matin.”
Puonj Manie Wach Nyasaye
Be Wach Nyasaye Oseloko Kiti?
12 Wan bende wadak e piny mopong’ gi joma nigi kido machalo gi ma Paulo nowuoyo kuomgigo. Giparo ni Muma nigi puonj koda chike ma nyachon maok onego otigo e kindewagi, kata paro ni jomoko chunogi mondo giluw gima Muma wacho. Jopuonj koda jonyuol mang’eny joweyo mondo nyithindo wegi ema otim kaka gidwaro. Gipuonjogi ni ng’ato ka ng’ato nigi ratiro mar luwo gima chunye oneno ni berne. Joma kamago paro ni ng’ato owuon ema onego oyier gimarach gi gimaber. Kata mana thoth ji mawacho ni giyie kuom Nyasaye, ok ne gimomiyo onego giluw chike Nyasaye. (Zab. 14:1) Bedo gi paro machalo kamano nyalo hinyo Jokristo madier. Ka ok watang’ to wanyalo chako weyo luwo puonj ma wayudo e riwruok mar oganda Jehova, kendo chako ng’ur e wi chenro moket e kanyakla. Seche moko wanyalo tamore yie chuth gi puonj mawuok e Muma mamulo weche mag manyo mor, tiyo gi Intanet, koda luwo somo mamalo.