MOA E GIWA MACHON
Joneno mag Jehova e Piny New Zealand Gin Jokristo Mohero Kue Kendo ma Jokinda
Tarik 21 dwe mar Oktoba 1940, sirkal ma New Zealand nolando ni grup mar Joneno mag Jehova en grup marach. Kata obedo ni Joneno mag Jehova nokalo e pek mang’eny nikech lendono, chunygi ne ok onyosore. Kuom ranyisi, pod ne gidhi nyime chokore ne lamo kata obedo ni mano ne nyalo miyo omonjgi kendo omakgi gi jotend sirkal.
Andy Clarke ma ne ok en Janeno, noneno kinda ma Mary jaode ne nigo mar dhi e chokruoge kata obedo ni ne isandogi. Andy ne luor ni ne inyalo mak jaode sama odhi e chokruok. Kuom mano, nochako dhi e chokruok gi jaode kata obedo ni pok notimoga kamano. Nonyiso Mary niya: “Ka po ni gibiro maki, to an be gimaka!” Andy nodhi e chokruoge gi jaode ma ok obare. Bang’ kinde, nobatise mobedo Janeno. Kinda ma ne Mary nigono e ma Joneno mag Jehova mamoko be ne nigo e piny New Zealand e kinde Lweny mar Ariyo mar Piny.
Ne Gidhi Maber Kata Obedo ni ne Gin e Tuech
Chieng’ moro, polise nochungo John Murray ma ne jahigni 78 ka olendo ot ka ot. Ka notere e kot, nong’adne bura ni otimo tich mitayo gi riwruok ma kwedo sirkal. Joneno mang’eny noter e kot, kendo nogo moko kuomgi fain to moko notue kuom dwe achiel, dweche ariyo, kata dweche adek.
Jonenogo notamore donjo e lweny nikech puonj ma ne giyiego motenore gi Muma. (Isaya 2:4) Nikech mano, nosandgi ahinya kinde e kinde mag lweny. Notue Joneno moko 80 kama e kembe e kindeno. Kata obedo ni ndalogo ne gin ndalo mag koyo kendo ne isando owetego malit, ne gidhi nyime lamo Jehova gi mor.
Jonenogo nochano mapiyo chenro mag lamo kama notuegieno. Ne gidhi nyime gi timo gik moko kaka kanyakla, kuom ranyisi, ne gichokorega kendo lendo ne jowetegi ma ne otuegigo. Noyie ne Jonenogo timo chokruoge mag alwora ka iritogi gi polise e kembe ma ne gidakie. Moko kuom joma ne gin-go e kembego nopuonjore Muma mobatisi.
Joneno moko molornegi e kambi chano chokruok mar Skul mar Tij Nyasaye
Mary kod Andy ma nosewuo kuomgi mokwongo ne nigi wuodgi moro matin miluongo ni Bruce. Wuodgino nowacho ni noneno thuolo mar bedo kanyo kaka thuolo mar medo puonjore mathoth e wi Nyasaye. Owacho kama: “An ne chalna mana ka gima an e skul, nikech ne anyalo puonjora gik mathoth kokalo kuom owete ma ne nigi lony e tij Nyasaye.”
E higa mar 1944, sirkal ne dwaro ni ogony moko kuom owete ma ni e kembego. Kata kamano, jotelo mag jolweny notamore ni kogony Jonenogo to pod gibiro mana dhi nyime wuoyo gi ji e wi yiegi. Ne giwacho kama: “Loro ne jogi kae nyalo tamogi tiyo tijgi e okang’ moro, kata kamano, mano ok bi lokogi.”
Ok Gin Joma Richo
Nikech nogo tij Joneno mag Jehova marfuk, jomoko ne koro dwaro ng’eyo ni to Joneno mag Jehovago gin jomage. Bang’ kinde, thoth ji nofwenyo ni Joneno mag Jehova ok gin joma richo kaka ne ji paro. Ne gifwenyo ni Joneno mag Jehova gin joma onge wach, kendo mohero kue. To nikech mano, kwan mar Joneno mag Jehova nochako medore e piny New Zealand. E higa mar 1939 ne gin Joneno 320, to chop higa mar 1945 ne gin Joneno 536!
Jotelo moko ma ne nigi paro mowinjore noneno ni marfuk ma nogo Joneno mag Jehova ne ok en gima kare. Jaj moro norucho kes mar owadwa moro ma nodonjnego ni olendo bang’ ka jajno nosewinjo kesneno. Jajno nowacho kama: “Ka luwore gi pacha kod chike mag piny, ok en gima kare ng’ado ni pogo buge motudore gi Muma en ketho chik.”
Gikone nogol marfuk, kendo bang’eno Joneno mag Jehova nong’ado e chunygi ni ne gidhi timo kinda momedore mondo gipuonj jomamoko wach maber mar Pinyruoth. E higa mar 1945, ofis ne ooro ne kanyakla duto ma ni e piny New Zealand barua ma nowacho kama: “Ng’ato ka ng’ato onego olend gi rieko, kendo obed ma muol gi ji duto. Kik wayware kodgi kata dwokore kodgi. Par ni joma wadhi lendonegi nigi puonj ma gin be giyiego koa e chunygi kendo gitemo luwo puonjgo e ngimagi. . . . Thothgi nigi kido mag rombe kendo dwarore ni wakonygi ging’e Jehova gi Pinyruodhe.”
E kindegi, Joneno mag Jehova e piny New Zealand dhi nyime lando wach maber ma wuok e Muma ne jowetegi kod joma olimo pinygi. Nitie chieng’ moro ma Joneno moko ang’wen e taon mar Turangi nolendo ne ji 67 moa e pinje 17 mana kuom seche manok!
Joma odak e piny New Zealand nofwenyo ni Joneno mag Jehova gin joma ohero kue, Jokristo ma jokinda, kendo momiyo puonj mag Muma luor ahinya. Ji miche gi miche ne ibatisoga higa ka higa. Chop higa mar 2019, Joneno mag Jehova mokalo 14,000 ne tiyo ne Jehova ka gimor e pinje man yo milambo.