Ber Ma Giyudo Ka Joma Dongo Otayogi

TAYO NYITHINDO ORIWO TIMO ANG’O?

Dwarore ni joma dongo ota nyithindo kendo omigi paro ma nyalo konyogi e ngimagi. Kaka janyuol, in e ma inyalo tayo nyathini e yo maberie moloyo nikech mano en ting’ni. Kata kamano, jomamoko madongo ma ketoga ranyisi maber bende nyalo konyo nyathini.

ANG’O MOMIYO DWARORE NI JOMA DONGO OTA NYITHINDO?

E pinje mang’eny, nyithindo yudoga thuolo matin mar bedo gi joma dongo. Par ane wachni:

• Nyithindo tiyoga gi thuologi mang’eny e skul kama nyithindo ng’enyie moloyo jopuonj.

• Bang’ skul, rowere moko dokga e ot ma onge ji nikech jonyuolgi odich ahinya e tich.

• Nonro moro ma notim e piny Amerka, noyudo ni nyithindo manie kind higni aboro kod apar gariyo tiyoga gi seche auchiel e odiechieng’ ka gineno TV, giwinjo thum, kata gitugo tuke mag vidio.a

Buk miluongo ni Hold On to Your Kids wacho kama: “Nyithindo oheroga ni mbesegi e ma opuonjgi kata otagi, to ok minegi, wuonegi, jopuonjgi, kata jomamoko ma dongonegi.”

KAKA INYALO TAYO NYITHINDI

Many thuolo mar bedo kodgi.

PUONJ MA MUMA CHIWO: “Tieg nyathi e yo monego oluw; kata kobedo ng’at maduong’ ok obi a e yorno.”​—Ngeche 22:6.

Nyithindo ong’eyoga ni jonyuolgi e ma onego otagi. Jomoko molony e weche mag joot wachoga ni sama nyithindo chako pong’, gichakoga geno ahinya puonj ma jonyuolgi miyogi moloyo mag mbesegi. E buk miluongo ni You and Your Adolescent, Profesa Laurence Steinberg nondiko kama: “Chakre higni ma nyithindo chako pong’ ma chop kama koro gichako bedo joma dongo, gik ma jonyuolgi timo e ma chikoga pachgi kata timbegi.” Odhi nyime wacho kama: “Rowere dwaroga ng’eyo ahinya gima jonyuolgi paro kendo winjo gima giwacho, kata obedo ni ok gibi yie gi moko kuom gik ma giwachonegi.”

Nikech iseng’eyo ni nyithindi dwaro ni mondo itagi, tim duto minyalo mondo itim kamano. Many thuolo mar bedo kanyachiel gi nyithindi, kendo inyisgi pachi, gik ma ihero, kod gik ma isekaloe e ngima.

Konygi mako osiep gi joma dongo ma nyalo ketonegi ranyisi maber.

PUONJ MA MUMA CHIWO: “Ng’at ma wuotho gi jo mariek nobed mariek.”​—Ngeche 13:20.

Be inyalo paro ng’at moro maduong’ ma nyalo keto ne nyathini ranyisi maber? Donge inyalo chano mondo nyathini ong’i kode. Mano ok nyis ni koro imiyo ng’atno ting’ mari. Kar mano, jip ma a kuom ng’at ma kamano nyalo pong’oni kamoro e tiego nyathini. Par ane ranyisi mar Timotheo. Kata obedo ni nosebedo maduong’, osiep ma ne en-go gi Paulo nokonye ahinya. To Paulo bende noyudo ber mathoth nikech osiep ma ne nie kindgino.​—Jo-Filipi 2:20, 22.

E kindewagi, joot mang’eny ok odak kamoro achiel. Inyalo yudo ka wede machiegni odak e alwora mopogore opogore. Ka in bende wedeni odak kuonde mopogore opogore, tem loso thuolo mondo nyithindi opuonjre kuom jomamoko madongo ma nigi kido mabeyo ma diher ni nyithindi obedgo.