Bug Muma Namba 53​—2 Jo Thessalonika

Jandiko: Paulo

Ne Ondike: Korintho

Ne Otiek Ndike: Chiegni 51 E.N.

BARUA mar ariyo ma jaote Paulo nondiko ne Jo-Thessalonika ne oluwore machiegni gi barua mokwongo. Gimomiyo wang’eyo ni ne ondike mapiyo bang’ barua mokwongo, kendo ni baruani bende ne ondike e dala mar Korintho, en nikech Silvano kod Timotheo ne oriwore gi Paulo kendo e moso kanyakla man Thessalonika. Giduto ne gin jotich malworo ka gitiyo ne kanyakla mokwongo mag Jokristo, kendo onge kama ondikie ni giduto ji adek ne gichako gibedo kanyachiel ei Korintho. (2 Thes. 1:1; Tich 18:5, 18) Wach mowuoyoe koda yo mowache godo nyiso ni Paulo ne neno ni dwarore mondo orie kanyaklano mapiyo kuom gimoro ma ne gibothie.

² Gik manyiso ni baruani en adier ng’eny, mana kaka barua Mokwongo mar Jo-Thessalonika. Irenaeus (e kind higini mag 100-200 E.N.) bende nwoyo weche man ei baruano, kaachiel gi jondiko mamoko machon, moriwo nyaka Justin Martyr (bende e kind higini mag 100-200 E.N.), ma nenre ni wuoyo kuom 2  Jo-Thessalonika 2:3 kondiko kuom “dhano ma chayo chik [richo].” Baruani bende yudore e oboke machon kama Jo-Thessalonika Mokwongo bende yudore. Kata obedo ni ok onwang’ore ei oboke mar Chester Beatty Papyrus Na. 2 (P⁴⁶), nenre ni ne entie gadier e ite ariyo mokwongo kuom ite abiriyo ma nolal bang’ Jo-Thessalonika Mokwongo.

³ Baruani ne ondiki mondo ochop wach mane? Kaluwore gi siem kod puonj ma Paulo ne ochiwo ne Jo-Thessalonika, wapuonjore ni jomoko ei kanyakla ne jiwo ni bedoe mar Ruoth ne okayo machiegni, kendo ni joma ne wuoyo awuoyagi ne temo matek puonjo parono, kendo ni ne gikelo pogruok maduong’ ei kanyakla. Jomoko to ne tiyo kata gi puonjno e yo marach ka girendore eka kik giti mondo gikonyore giwegi. (2 Thes. 3:11) E barupe mokwongo, Paulo ne owuoyo kuom bedoe mar Ruoth, kendo onge kiawa ni seche ma joma ne wuoyo awuoyagi nowinjo kisomo baruano, ne girikni mino weche mag Paulo, ka giloko tiend wechego e yo mopogore. Bende nyalo bedo ni barua moro mar miriambo miwacho ni Paulo ne ondiko, ne olok tiende ka gima owacho ni “Chieng’no mar Ruoth [“Jehova,” NW] osechopo.”​​—⁠⁠2:1, 2.

⁴ Paulo ne obedo gi gombo maduong’ mar rieyo owetene ma nohero ahinya, nikech nenre ni ne oseyudo ripot kuom chalgi, kowuok kuom jal ma ne okowo barupe mokwongo ne kanyaklano. Kuom mano, e higa mar 51 E Ndalowa, Paulo kaachiel gi jowetene ariyo, ne ooro barua ne kanyakla mar Thessalonika ka en Korintho. Kaachiel gi rieyo paro ma ok kare ma ne nitie kuom wach bedoe mar Kristo, Paulo chiwo jip maber ne owete mondo gichung’ motegno e adiera.

GIMOMIYO BUGNI KONYO

¹⁰ Barua machuokni mondiki kuom much Nyasaye ne Jo-Thessalonika mulo adiera mar Jokristo e yo malach, kendo puonjgi duto onego onon nimar gikonyo. Par ane puonj koda chike madwarore ahinya miwuoyo kuomgi kae: Jehova e Nyasach warruok, kendo opuodho joge kokalo kuom roho kod yie kuom adiera (2:13); Jakristo nyaka tim kinda e bwo chandruok mondo omi owinjore ne Pinyruodh Nyasaye (1:4, 5); Jokristo onego ochoki kanyakla ir Ruoth Yesu Kristo e kinde mag bedoe mare (2:⁠1); Jehova biro ng’ado bura makare ne jogo ma ok oyie winjo wach maber (1:5-8); jogo moluongi nomi duong’ kanyachiel gi Kristo Yesu, kaluwore gi ng’wono mar Nyasaye maok wawinjore yudo (1:12); iluongogi kokalo kuom lando wach maber (2:14); yie en gima dwarore ahinya (1:3, 4, 10, 11; 2:13; 3:⁠2); dwarore ni ng’ato oti mondo oyud gik mokonyorego e tij lendo; ka ng’ato ok ti, jalo nyalo bedo janyawo mochak chuogore e weche mag jomoko (3:8-12); hera mar Nyasaye otudore gi timo kinda (3:⁠5). Mano kaka barua machuokni mondiki kuom much Nyasaye oting’o weche ma gero yie!

¹¹ Ei baruani Paulo nonyiso kaka nodewo yie mar owete man Thessalonika e yo matut, kendo nodwaro ni mondo gibed gi winjruok koda nyak maber ei kanyakla. Ne orieyogi kuom wach biro mar odiechieng Jehova, konyiso ni “dhano ma chayo chik” nyaka bi mokwongo, mabed piny “e hekalu mar Nyasaye, kohulore owuon ni en Nyasaye.” Kata kamano, jogo ‘mikwano ni owinjore donjo e Pinyruodh Nyasaye’ nyalo bedo gadier chuth ni e kinde mowinjore, Ruoth Yesu biro fwenyore koa e polo, kochulo kuor e mach maliel e chieng’no ma obiro “mondo oyud duong’ e kind joge maler, kendo mondo jo moyie duto owuor kaka ochalo.”​​—⁠⁠2:3, 4; 1:5, 10.