Gin Joneno mag Jehova adi ming’eyo? Nyalo bedo ni moko kuomwa odak machiegni kodi, moko gin jotich, kata joskul weteni. Kata nyalo bedo ni wasewuoyo kodi e wi Muma. Kuom adier, wan jomage, to ang’o momiyo wawuoyo gi ji e wi puonj ma wayiego?

Wan mana jo mapile. Kit ogendini ma wawuokie koda chal marwa mar ngima opogore opogore. Moko kuomwa ne nie dinde mopogore, to moko ne ok oyie ni Nyasaye nitie. Kata kamano, kapok wabedo Joneno, waduto ne wakawo kinde mar nono adimba puonj mag Muma. (Tich Joote 17:11) Ne wayie gi weche ma ne wapuonjore, kae to ne wayiero wan wawegi ni wadwaro lamo Jehova Nyasaye.

Puonjruok Muma konyowa. Mana kaka jomamoko, wan bende wanyagore gi chandruoge koda nyawowa wawegi. Kata kamano, nikech watemo tiyo gi puonj mag Muma e ngimawa mapile, waneno lokruok mabeyo ahinya e kit ngimawa. (Zaburi 128:1, 2) Mano en achiel kuom gimomiyo wawuoyo gi ji kuom gik mabeyo mwasepuonjore e Muma.

Wadak kaluwore gi chike mag Nyasaye. Luwo puonj mayudore e Muma miyo ng’ato owinj e chunye ni ngimane dhi maber, jiwe omi ji luor, kendo obed gi kido kaka bedo ja adiera koda bedo ng’at mang’won. Puonjgo konyo e miyo ji obed gi ngima maber e ringregi, gibed joma kawo ting’ margi e oganda, kendo gijiw tudruok maber koda timbe mabeyo e ngima mar joot. Nikech wan gadier ni “Nyasaye ok buon ng’ato ang’ata,” wan e oganda Nyasaye moriwo owete mawuok e piny mangima, oganda maok ng’i anyuola kata piny ma ng’ato owuokie. Kata obedo ni wan jo mapile, wan oganda makende.—Tich Joote 4:13; 10:34, 35.

• Gin yore mage ma Joneno mag Jehova chalie gi jomamoko?

• Gin chike mage ma Joneno mag Jehova osepuonjore e Muma?

Ji mang’eny paro ni Joneno mag Jehova en din moro manyien. Kata kamano, chon, higini mokalo 2,700, Nyasaye makende madier noluongo jotichne ni ‘jonenone.’ (Isaiah 43:10-12) Nyaka chop higa mar 1931, ne wang’ere kaka Jopuonjre mag Muma. Ang’o momiyo ne waluongore ni Joneno mag Jehova?

Nyingno fwenyo ni Nyasachwa en ng’a. Kaluwore gi buge machon, nying Nyasaye, ma en Jehova, yudore nyadi gana gi gana e Muma. Loko mang’eny mag Muma osewilo nyingno gi nyinge mag telo kaka Ruoth kata Nyasaye. Kata kamano, Nyasaye madier ne ofwenyore ne Musa kotiyo gi nyinge owuon, Jehova, kowacho niya: “Ma e nyinga nyaka chieng’.” (Wuok 3:15) Kuom tiyo gi nyinge, nonyiso ni opogore gi nyiseche duto ma miriambo. Waneno ni bedo joma iluongo gi nying maler mar Nyasaye en gima duong’ ahinya.

Nyingno lero gima tijwa en. E kinde machon, ji mogwaro, chakre gi jal makare Abel, ne ochiwo neno kuom yie ma ne gin-go kuom Jehova. E senchari duto, Noa, Ibrahim, Sara, Musa, Daudi, koda jomamoko ne ikwano kaachiel e “joneno mang’eny molworowa kaka boche polo.” (Jo-Hibrania 11:4–12:1) Mana kaka ng’ato nyalo chiwo neno manyiso ni ng’at moro modonjne onge ketho, e kaka wan bende wang’ado mar lando adiera e wi Nyasaye.

Waluwo ranyisi mar Yesu. Muma luongo Yesu ni “jal mogen kendo ma en janeno madier.” (Fweny 3:14) Yesu owuon nowacho ni ne ‘osemiyo nying Nyasaye ong’ere,’ kendo ni ne ‘ochiwo neno e wi adiera’ kuom Nyasaye. (Johana 17:26; 18:37) Omiyo, jolup madier mag Kristo nyaka luongre gi nying Nyasaye kendo giland nyingno. Mano e gima Joneno mag Jehova temo timo.

• Ang’o momiyo Jopuonjre mag Muma ne okawo nying ni Joneno mag Jehova?

• Jehova osebedo gi joneno mage e pinyka kuom kinde maromo nade?

• Janeno mar Jehova maduong’ie moloyo en ng’a?

Muma nokoro ni bang’ tho Kristo, jopuonj ma miriambo ne dhi bedoe e kind Jokristo mokwongo, kendo ne gidhi puonjo weche maketho adiera manie Muma. (Tich Joote 20:29, 30) Bang’ kinde, mano e gima ne otimore. Ne gikiko puonj mag Yesu gi puonj mag joma lamo nyiseche manono, ma mano onyuolo Jokristo ma miriambo. (2 Timotheo 4:3, 4) Wanyalo bedo gadier nade ni e kindewagi, wang’eyo e yo makare gima Muma puonjo kuom adier?

Kinde Jehova mar eloe adiera nochopo. Jehova nokoro ni ndalo giko nochopi ma “ng’eyo kit weche [puonj madier] nomedre.” (Daniel 12:4) E higa mar 1870, grup moro matin mar joma ne manyo adiera nofwenyo ni thoth puonj mag kanise ne ok winjre gi Ndiko. Omiyo ne gichako manyo mondo ging’e puonj madier mag Muma, kendo Jehova nogwedhogi kuom konyogi ng’eyo adiera mayudore e Wach Nyasaye.

Chwo ma ne manyo adiera gi chuny maler ne opuonjore Muma adimba. Jopuonjre mag Muma me kinde machon-go ma sani waluwo ranyisi margi ne puonjore gi yo ma wan bende pod watiyogo e kindegi. Ne gigudo paro e wi puonj achiel achiel mayudore e Muma. Kane giyudo kamoro e Muma ma winjo tiende tek, ne gimanyo ndiko mamoko mondo okonygi winjo tiende. Kane giyudo ni puonj moro winjore gi Muma mangima, ne gindike piny. Omiyo, kuom weyo mondo Muma ema olerre owuon, jopuonjrego ne ochako ofwenyo kendo adiera e wi nying Nyasaye koda Pinyruodhe, gimomiyo Nyasaye nochweyo dhano koda piny, chal mar jomotho, koda geno mar chier. Nonro ma ne gitimono noketogi thuolo kuom puonj koda timbe mag dinde mag miriambo.—Johana 8:31, 32.

Kane ochopo higa mar 1879, Jopuonjre mag Muma nofwenyo ni kinde osechopo mar lando adiera ne ji duto. Omiyo e higano, ne gichako goyo gaset mapod wagoyo sani miluongo ni Ohinga mar Jarito Malando Pinyruodh Jehova. Gie sani walando adiera mag Muma e pinje 240 kendo e dhok ma dirom 750. Onge kinde moro amora ma adiera oselandi e okang’ mamalo kama!

• Bang’ tho Kristo, ang’o ma ne otimore ne puonj madier mag Muma?

• Ang’o mosekonyowa fwenyo kendo adiera mayudore e Wach Nyasaye?

Kuom higini pieche, Joneno mag Jehova nosebedo ka goyo, pogo, kendo tiyo gi loko mopogore opogore mag Muma. Kata kamano, ne waneno ni dwarore ni wabed gi loko moro manyien ma ne dhi konyo ji e yo maber moloyo mondo “gibed gi ng’eyo malong’o chuth e wi adiera,” ma en gima Nyasaye dwaro ne ji duto. (1 Timotheo 2:3, 4) Omiyo, e higa mar 1950 ne wachako golo kidienje mopogore opogore mag Muma ma wan-go sani miluongo ni Loko mar Piny Manyien. Oselok Mumani e yo makare kendo ma adimba kaka dwarore e dhok mokalo 130.

Muma mayot winjo ne dwarore. Dhok lokore kaka kinde kalo, kendo loko mang’eny tiyo gi weche maok ong’ere kendo ma tinde ok tigo. Bende, oseyud kitepe moko machon makare moloyo kendo ma wechegi chiegni gi dhok ma ne okwongo ndikgo Muma, mosemiyo winjo tiend weche mag dho Hibrania, dho Aram, kod dho Grik obedo mayot moloyo.

Loko momakore chuth gi wach Nyasaye ne dwarore. Kar paro ni ginyalo loko wach Nyasaye mana kaka gidwaro, joloko mag Muma onego omakre gi weche ma ne dhok mokwongo otiyogo. Kata kamano, loko mang’eny ok ti gi nying Jehova e Ndiko Maler.

Muma ne dwarore mamiyo Nyasaye duong’ kaka Jalno ma nondike. (2 Samuel 23:2) E Loko mar Piny Manyien, oseduok nying Jehova kuonde 7,000 ma ne oyudore e Muma machon mana kaka onyis kae . (Zaburi 83:18) Nikech nonro motim adimba, lokoni en mamit somo nimar onyiso maler paro mar Nyasaye. Bed ni in gi Muma mar Loko mar Piny Manyien e dhou kata ooyo, wajiwi ni iket chenro maber mar somo Wach Jehova pile ka pile.—Joshua 1:8; Zaburi 1:2, 3.

• Ang’o momiyo ne wang’ado ni loko manyien mar Muma ne dwarore?

• En ang’o ma ji duto madwaro ni opuonjre dwaro mar Nyasaye onego otim pile ka pile?