Ka Nyathini Nigi Tuwo Masiko

Be inyalo paro kaka ne uwinjo chieng’ ma ne onyuolie nyathiu? Nyaka bed ni ne umor ahinya. To kuom jonyuol kaka Carlo kod Mary, kata obedo ni gimor, gibedo gi kibaji bende sama onyisgi ni nyathigi nigi tuwo masiko kata ni nyathigi ong’ol.

Be dibed ni in gi nyathi mong’ol kata ma ni nigi tuwo masiko? Ka en kamano, chunyi nyalo chandore. To kik chunyi tho. Nitie jonyuol mang’eny mosenyagore gi chal ma kamago. Non ane pek adek ma jabedoe koda kaka rieko mawuok e Muma nyalo konyi.

PEK 1: IWINJO KA TEKNI YIE NI NYATHINI NIGI TUWO MASIKO

Jonyuol mang’eny chunygi nyosore ka onyisgi ni nyathigi tuwo. Juliana, miyo modak e piny Mexico wacho kama: “Kane lakteche okona ni nyathiwa miluongo ni Santiago ne ohinyore e obwongo, ne chalona mana lek, ne ok ayie.” Jomoko winjo kaka miyo miluongo ni Villana modak e piny Italy wacho: “Kata obedo ni nang’eyo pek manyalo bedoe ka ng’ato onyuol ka en gi higni ma ne an-go, pod ne ayiero bedo gi nyathi. Omiyo sama nyathina yudo chandruoge nikech tuwo mar Down syndrome, ajaketo ketho kuoma.”

Kapo ni chunyi nyosore kata ijaketo ketho kuomi, ng’e ni mano en gima jatimore. Kane Nyasaye ochweyo dhano, ne ok ochano ni gibed matuwo. (Chakruok 1:27, 28) Ne ok ochweyo jonyuol gi nyalo mar rwako mayot tuwo mar nyathi. Nyalo dwarore ni iywag nikech tuwo okethoni ngima nyathi. Ng’e ni biro kawo kinde mondo ilo paro ma kamago.

To nade kiwinjo ni in ema imiyo nyathini obedo matuwo? Ng’e ni onge ng’ama ong’eyo maber chuth kaka jonyuol, alwora, kod weche mamoko chiko kaka inyuolo nyathi. To komachielo, chunyi nyalo dwaro ni iket ketho kuom jaodi. Kik idonj e obadhono. Gima biro konyi en riwo jaodi lwedo kendo keto pachi duto e rito nyathiuno.​—Eklesiastes 4:9, 10.

PARO MANYALO KONYO: Yud weche e wi tuwo mar nyathini. Muma wacho ni: “Rieko e ma ji gerogo ot; lony e momiyo obedoe.”​—Ngeche 24:3.

Inyalo yudo weche mang’eny kuom lakteche koda buge mogo gi jo molony. Ng’eyo kor tuwo machando nyathini chalo gi puonjruok dhok manyien. Sama ichako to otek, kata kamano, inyalo ng’eyo kore.

Carlo gi Mary, ma owuo kuomgi e chak sulani, nomanyo weche e wi tuwo nyathigi kuom laktar ma ne thiedho wuodgino koda riwruok moro ma ne olony e weche tuwono. Giwacho kama: “Mano ne okonyowa ng’eyo chandruoge ma ne wanyalo romogo kendo ng’eyo gigo ma ng’at ma nigi Down syndrome nyalo loyo. Ne wafwenyo ni nitie gik mang’eny ma wuodwano ne nyalo timo mana kaka jomoko. Mano ne ohoyo chunywa ahinya.”

PEK 2: IWINJO KA IOL AHINYA KENDO INENO NI IONGE NG’AMA DIWUOGO.

Inyalo winjo ni rito nyathini matuwo oli ahinya. Jenney, miyo modak New Zealand, wacho kama: “Kuom higni manok bang’ ka noseyud ni nyathina nigi tuwo lihumblu kata lumbru makelo ng’ol, ne aol ahinya ka atimo tije ot momedore kendo ne aywak.”

Pek machielo nyalo bedo ni ineno ni onge ng’ama diwuogo. Wuoro miluongo ni Ben, nigi wuoyi ma nigi tuwo mamiyo dende nyosore anyosa kende koda obwongo ma dongruok mare orem. Owacho kama: “Thoth ji ok ding’e gadier pek duto mwakaloe.” Samoro diher wuoyo gi ng’ato, to nikech thoth osiepeni nyithindgi ok tuwo, inyalo yudo ka pekni nyisogi gik mikaloe.

PARO MANYALO KONYO: Nyis jomoko mondo okonyi kendo rwak kony ma gimiyi. Juliana, mowuo kuome motelo, wacho kama: “Samoro an gi chwora wiwa kuot kwayo mondo jomoko okonywa.” Kata kamano, omedo wacho kama: “Wasepuonjore ni nyaka ji konyre. Sama jomoko konyowa, ok wawinj ka wan kendwa.” Kapo ni osiepni moro kata achiel kuom joodu oyie betni gi nyathi ka un e nyasi moro kata e chokruok mar Jokristo, rwak konyno gi chuny moyangore. Muma wacho kama: “Osiep ng’ato ohere ndalo duto; kendo omin ng’ato nonyuole mondo okonye chieng’ chandruok.”​—Ngeche 17:17.

Rit ngimani. Mana kaka dwarore ni omed petrol ne mtoka mating’o jotuwo mondo eka mtokano odhi nyime gi tijno, dwarore ni in bende imed tekreni kuom chiemo maber, rieyo dendi, koda yueyo moromo mondo eka idhi nyime rito nyathini kaka dwarore. Javier, ma wuode ong’ol, wacho niya: “Nikech an ema ating’o wuodano kodwaro dhi kamoro amora, nyaka abed gi teko, omiyo atemo chiemo maber. Tiendena e tiendene!”

Ere kaka inyalo yudo kinde mar rito ngimani? Jonyuol moko jowilore e rito nyathigi matuwo. Janyuol achiel nyalo yueyo kata loyo yorene mamoko sama machielo rito nyathi. Ok yot, kata kamano, dwarore ni iwe gik maok ochuno eka iyud thuolo mar loyo yoreni. To mana kaka miyo moro modak India, miluongo ni Mayuri wacho, “Bang’ kinde, ibiro bedo gi chenro maber.”

Wuo gi osiepni migeno. Kata osiepe maonge gi nyithindo matuwo nyalo jiwi. Bende inyalo kwayo Jehova Nyasaye mondo okonyi. Be lamo konyo adier? Yazmin ma nyithinde ariyo nigi tuwo mathung’o korgi, wacho kama: “Nitie kinde moko ma ne awinjo ka weche ohewa ahinya mana ka gima adhi tho.” Kata kamano, owacho ni nojatimo kama: “Akwayo Jehova e lamo mondo omiya kuwe koda teko. Kae to ayudo teko mar nano.”​—Zaburi 145:18.

PEK 3: NENORE KA GIMA NI IHERO NYATHINI MATUWO MOLOYO JOODI MAMOKO.

Tuwo mar nyathi nyalo chiko chiemo ma joot chamo, kuonde ma gidhiye, koda seche ma jonyuol tiyogo kuom nyathi ka nyathi. Mano nyalo miyo nyithindo mamoko opar ni ok ohergi. E wi mano, seche moko kend ok dhi maber nikech jonyuol odich ahinya gi nyathigi matuwono. Lionel, ma en wuoro modak Liberia wacho kama: “Seche moko chiega wachona ni en ema aweyone tij rito nyathiwa matuwo. Awinjo ka gima ochaya kendo kinde moko adwoke marach.”

PARO MANYALO KONYO: Mondo inyis nyithindi ni iherogi giduto, timuru kanyachiel gik mamorogi. Jenney, ma ne owuo kuome motelo, wacho kama: “Seche moko watimo ne wuodwa makayo gimoro mohero, kata ka en mana tere chiemo e otel moro maberne.”

Mondo urit kend maru, lemuru kendo wuouru kanyachiel. Wuoro moro modak India, miluongo ni Aseem, ma wuode nigi tuwo mamiyo oriere, wacho kama: “Kata obedo ni kinde moko an gi chiega wawinjo ka waol ahinya kendo chunywa ojok, waneno ni wakawo kinde mar bet piny, wuoyo, kendo lemo kanyachiel. Okinyi kokinyi kapok nyithindwa ochiewo, wakawo kinde mar somo kendo wuoyo e wi wes moro e Muma.” Jonyuol moko wuoyo ka gin kendgi kapok ginindo. Wuoyo ma kamano kod lamo mowuok e chuny nyalo tego kend maru e kinde ma weche pek ahinya. (Ngeche 15:22) Jonyuol moko nowacho niya: “Moko kuom kinde ma ne winjruokwa ne berie moloyo ne gin kinde ma ne weche tek ahinya.”

KET PACHI KUOM GENO MAN NYIME

Muma singonwa ni machiegnini Nyasaye biro golo tuoche koda ng’ol machando jomatindo kaachiel gi jomadongo. (Fweny 21:3, 4) Kindeno, onge ng’ama nowachi ni, “Atuwo.”b​—Isaiah 33:24.

Gie sani, inyalo nyagori maber kaka janyuol ma nyathine tuwo. Carlo kod Mary, ma ne owuo kuomgi motelo wacho ni: “Kik chunyi nyosre sama weche ok dhini maber. Ket pachi e gik mabeyo mineno e nyathini nimar gidhuro.”