BUNG 5
Tlanna—Pathian Thilpêk Ropui Ber
Tlanna chu eng nge ni?
Chu chu eng anga ruahman nge a nih?
Chu chu engtin nge i hlâwkpui theih?
Tlanna avânga i lâwmzia chu engtin nge i lantîr theih?
1, 2. (a) Eng hunah nge i thilpêk dawn chuan nangmahah hlutna nasa tak a neih? (b) Engvângin nge tlanna chu i thilpêk dawn theihte zînga hlu ber a tih theih?
THILPEK i dawn tawh zîngah eng nge la hlu ber? Thilpêk hlu ber ni tûr chuan thilpêk chu man to tak a nih kher a ngai lo va. Dik takin, thilpêk a hlutna chu a man to leh to loh lama chhût a ni lo. Chu thilpêk chuan a tihhlim che emaw, i thil mamawh tak a phuhrûk emaw chuan, chu chu i tân thilpêk hlu tak a ni.
2 I dawn atâna duhthusâma ṭha thilpêkte zîngah chuan chungnung lawr lak bîk a awm a. Chu chu mihringte hnêna Pathian thilpêk a ni. Jehova chuan thil tam tak min pe a; mahse, min pêkte zînga hlu ber chu a Fapa Isua Krista tlanna inthawina hi a ni. (Matthaia 20:28) Kan la hmuh tûr angin, tlanna chuan hlimna chhiarsen loh a pêk theih che avâng leh i thil mamawh ber a phuhrûksak theih che avângin, chu chu thilpêk i dawn theih tûrte zînga hlu ber a ni. Tlanna chu Jehova’n a hmangaihzia che a târ lanna ropui ber a va ni tak êm!
TLANNA CHU ENG NGE NI?
3. Tlanna chu eng nge ni a, he thilpêk hlu tak hi hre thiam tûrin eng nge kan hriat thiam hmasak ngai?
3 A awlsam thei ang bera sawi chuan tlanna chu mihringte sual leh thihna lak ata chhan chhuah nâna Jehova thil hman a ni a. (Ephesi 1:7) He Bible zirtîrna hi hre thiam tûrin, Eden huana thilthleng kha kan ngaihtuah lêt a ngai a ni. Adama’n thil sual a tih laia a hloh tâk kha kan hriat thiam chauhvin tlanna hi kan tâna thilpêk hlu tak a nih chhan kan hre thiam thei ang.
4. Adama tân ṭhat famkimnain eng awmzia nge a neih?
4 Jehova’n Adama a siam khân, thil hlu êm êm mai engemaw a pe a—chu chu mihring nun ṭha famkim a ni. Adama tâna ṭhat famkimnain awmzia a neih chu han ngaihtuah teh. Taksa leh rilru ṭha famkim a neih avângin, a na ngai lo vang a, a tarin a thi ngai hek lo vang. Taksa ṭha famkim a neih avângin, Jehova nêna inlaichînna ṭha bîk tak a nei a ni. Bible chuan Adama chu “Pathian fa” tiin a sawi si a. (Luka 3:38) Chutiangin, Adama leh Jehova chuan pa fa inhmangaih takte neih ang inlaichînna ṭha tak chu an nei a ni. Jehova chuan a lei lam fa Adama chu be ṭhînin, hna thawh tûr lungawithlâk tak a pe a, a laka a thil beiseite pawh a hrilh vek bawk a ni.—Genesis 1:28-30; 2:16, 17.
5. Bible-in Adama chu ‘Pathian anpuia’ siam a ni, a tih hian eng a tihna nge ni?
5 Adama chu ‘Pathian anpuia’ siam a ni a. (Genesis 1:27) Chu chu Adama chuan Pathian hmêl ang a pu tihna a ni lo. He lehkhabu Bung 1-naa kan zir tawh angin, Jehova chu mita hmuh theih loh thlarau mi a ni a. (Johana 4:24) Chuvângin, Jehova chuan mihring taksa ang a pu ve lo. Pathian anpuia siam tih awmzia chu Adama chu Pathian mizia hmangaihna te, finna te, rorêl felna te, thiltihtheihna te neia siam a ni tihna a ni. Adama chuan zalên taka duh thlan theihna neiin, kawng dang pawimawh takin a Pa anna a nei bawk. Chuvângin, Adama chu robot ang a ni lo va. A chhia leh a ṭha thliar hrang theiin, mahniin thu tâwp a insiam thei a ni. Pathian thu lo âwih ta sela chuan, lei paradis-ah chatuanin a nung reng mai tûr.
6. Adama’n Pathian thu a âwih loh khân eng nge a hloh va, chu chuan a thlahte chu engtin nge a nghawng?
6 Chuti chu, Adama’n Pathian thu a âwih loh avânga thi tura thiam loh chantir a nih khân, a thil hloh chu a nasa hle tih a lang chiang a. A sualna avângin a mihring nun ṭha famkim leh chu miin a ken tel malsâwmna zawng zawng chu a hloh ta a ni. (Genesis 3: 17-19) Lungchhiatthlâk takin, Adama chuan he nunna hlu tak mai hi ama tân mai ni lovin, a thlah lo la awm tûr zawng zawngte tân pawh a hloh tel a. Pathian thu chuan: “Mi pakhat [Adama] avângin sual khawvêlah a lût a, sual avângin thihna a lût bawk a, chutiang bawkin mi zawng zawngin thil an tihsual avângin thihnain mi zawng zawng a fan chhuak ta a,” tiin a sawi. (Rom 5:12) Ni e, kan vai hian Adama sual chu kan rochun vek a. Chuvângin, Bible chuan amah leh a thlahte chu sualna leh thihna bâwiha ‘inhralh tawh’ angin a sawi a ni. (Rom 7:14) Adama leh Evi chuan anmahni duh thlanna liau liauva Pathian thu an âwih loh avângin, an tân chuan beisei tûr rêng a awm lo. Mahse, keini pawh tiamin an thlahte hian beisei tûr kan nei em le?
7, 8. Tlannaah chuan eng thil pawimawh pahnihte nge tel tlângpui ṭhîn?
7 Jehova chuan tlanna hmangin mihringte a rawn chhan chhuak a. Tlanna chu eng nge ni? Tlannaah chuan thil pahnih a tel tlângpui ṭhîn a. A hmasa berin tlanna chu mi tuemaw chhuah zalên nân emaw, thil engemaw neih lêt leh nân emawa an sum pêk hi a ni. Chu chu sal tâng tlan chhuah nâna sum pêk nên tehkhin theih a ni a. A pahnihnaah chuan, tlanna chu thil engemaw man pêk tlâkna emaw, rulhna emaw a ni a. Tawh sual tawh avânga zângna dawmna pêk nên a inang a ni. Entîr nân, tuemaw ran chu mi dang huanah lûtin, an thlai tihchhiatsak ta sela, ran neitu chuan a tihchhiatsak man hu chiah chiah chu a chawi a ngai ṭhîn a ni.
8 Engtin nge Adama’n kan zaa chunga chânna nasa tak a thlentîr chu rûl a, sual leh thihna bâwih aṭanga chhuah zalên theih kan nih ang? Jehova min pêk tlanna leh chu mi kan hlâwkpui theih dân chu i lo ngaihtuah ang u.
JEHOVA’N TLANNA A RUAHMAN DAN
9. Eng ang chi tlanna nge mamawh a nih?
9 Mihring nun ṭha famkim chu hloh a nih tâk avângin, mihring ṭha famkim lo tumah hian chu dinhmun chu an lei lêt thei lo. (Sam 49:7, 8) Kan hloh tâk thil hlutna nêna intluk chiah chiah tlanna pêk chu a lo ṭûl ta a. Chu chu rorêlna ṭha famkim, Pathian Thua kan hmuh: “Nun aiah nun,” tih thu bul nên chuan a inrem chiah a ni. (Deuteronomy 19:21) A nih leh, Adama hloh tawh hnu nun ṭha famkim hlutna chu engin nge rûl thei ang? “A tlukpui tlanna” atâna thil ṭûl chu mihring ṭha famkim dang nunna chu a ni.—1 Timothea 2:6, New World Translation.
10. Engtin nge Jehova’n tlanna a pêk?
10 Engtin nge Jehova chuan tlanna a pêk? Ani chuan a thlarau thil siam ṭha famkimte zînga pakhat chu leiah a rawn tîr a. Mahse, Jehova chuan thlarau thil siam a hmuh hmasak sak a rawn tîr ngawt lo. An zînga a ngainat leh a hlut ber a Fapa mal neih chhun a rawn tîr zâwk a ni. (1 Johana 4:9, 10) Chu a Fapa chuan inhuam takin a vân in chu a kalsan a. (Philippi 2: 7) Bung 4-naa kan zir tawh ang khân, Jehova chuan a Fapa nunna chu Mari pum chhûnga dah sawnin thilmak a ti a ni. Tichuan, Isua chu Pathian thlarau thianghlim ṭanpuinain sual avânga hremna hmuh tûr nei lo, mihring ṭha famkim angin a lo piang ta a ni.—Luka 1:35.
Jehova chuan a Fapa mal neih chhun chu min tlan nân a pe
11. Engtin nge mi pakhat maiin mi maktaduai tam takte tân tlanna a pêk tlâk theih?
11 Engtin nge mi pakhat maiin mi maktaduai tam takte tân tlanna a pêk tlâk theih? Aw le, atîrin engtin nge tûna mi maktaduai têlte hi sualnaa an lo tlûk luh? Adama chuan thil sual a tih avângin a mihring ṭhat famkimna chu a hloh tih hre chhuak leh la. Chuvângin, a thlahte hnênah nun ṭha famkim a hlân chhâwng thei ta lo va. Sualna leh thihna chauh a hlân chhâwng thei ta zâwk a ni. Bible-in “Adama hnuhnûng” tia a koh Isua chuan mihring nun ṭha famkim a nei a, thil sual a ti ve ngai lo. (1 Korinth 15:45) Chutiang chuan, Isua chuan min chhanhim tûrin Adama hmun chu a rawn luah chiah kan ti thei ang. Ani chuan sawisêl bova Pathian thu zâwm chunga a nun ṭha famkim chu hlânin, Adama sual man zawng zawng chu a rawn pe tla ta a. Chutiangin, Isua chuan Adama thlahte tân beiseina a rawn pe ta a ni.—Rom 5:19; 1 Korinth 15:21, 22.
12. Isua hrehawm tawrhna chuan eng nge a finfiah?
12 Bible chuan Isua’n a thih hmaa hrehawm a tawrh zawng zawngte chu kimchang takin min hrilh a. Isua chuan hruihruala vuak te, râwng taka khenbeh te, leh nghaisakna bana thihna te a tâwk a ni. (Johana 19:1; 16-18; phêk 204-6-naa Thu Belhna chu en rawh.) Engati nge chuti fakauva Isua’n hrehawm a tawrh chu a ngaih? A chhan hre thiam tûr chuan, Jehova’n hrehawm tawrhna hnuaiah pawh a laka rinawm tlat tûr mi a neih leh neih loh chungchânga Setana chona hriatna chuan a ṭanpui thei ang che a, chu chu he lehkhabuah hian kan la zir belh dâwn a ni. Isua chuan hrehawm nasa tak hnuaiah pawh chhel taka rinawmin, Setana chona chhân lêtna ṭha ber mai chu a pe a. Setana’n eng ang pawhin bei mah sela, zalên taka duhthlan theihna nei mihring ṭha famkim chuan Pathian laka rinawmna famkim a vawn theihzia a finfiah a ni. Jehova chu a fapa duh tak rinawmna avângin a va lâwm dâwn êm!—Thufingte 27:11.
13. Engtin nge tlanna chu pêk a nih?
13 Engtin nge tlanna chu pêk a nih? Juda thla chhiar Nisan ni 14, C.E. 33 chuan, Pathianin a fapa sualna rêng nei lo leh ṭha famkim chu tihhlum a remti ta a. Chutiang chuan Isua’n a nun ṭha famkim chu inthâwina atân ‘vawi khatah a hlân’ tling tla ta nghâl a ni. (Hebrai 10:10) Tichuan, a ni thum tûkah Jehova chuan ani chu thlarau nun neiin a kai tho leh ta a. A hnuah, vânah Isua chuan Pathian hnênah a nun ṭha famkima inthawina hlutna chu Adama thlahte tlan nân a han hlân ta a ni. (Hebrai 9:24) Jehova chuan Isua inthawina hlutna chu mihringte sual leh thihna bâwih ata chhan chhuah nâna mamawh tlanna angin a lo pawmsak ta a ni.—Rom 3:23, 24.
TLANNA KAN HLAWKPUI THEIH DAN
14, 15. “Kan sualte ngaihdamna” dawng tûr chuan eng nge kan tih ngai?
14 Mi sual kan ni chung pawhin, tlanna avângin malsâwmna nasa tak kan dawng thei a. Tûnah chuan he Pathian thilpêk ropui ber tûn la la leh nakina kan hlâwkpui theih dân ṭhenkhat chu i lo en ang u.
15 Sualte ngaihdamna. Kan rochun ṭhat famkim lohna avângin, thil ṭha ti tûr chuan nasa taka kan beih a ngai a ni. Kan vai hian ṭawngkamin emaw, thiltihin emaw thil sual kan ti vek a. Mahse, Isua tlanna avângin “kan sualte ngaihdamna” kan dawng thei a ni. (Kolossa 1:13, 14) Amaherawhchu, chu ngaihdamna dawng tûr chuan kan sim tak zet tûr a ni a. Jehova hnênah a Fapa tlanna inthawina kan rinna ṭanchhanin, kan sualte ngaihdam kan dîl bawk tûr a ni.—1 Johana 1:8, 9.
16. Engin nge chhia leh ṭha hriatna thiang tak nei chunga Pathian chibai min buktîr thei a, chu chu eng anga hlu nge ni?
16 Pathian hmaa chhia leh ṭha hriatna thiang tak neih. Chhia leh ṭha hriatna a thian loh avânga inthiam lohna neih rengna chuan beisei bona leh hlu lo nia inhriatna awlsam têin min neihtîr thei a. Mahse, Jehova chuan tlanna ṭanchhanin kan sualte min ngaidam a; chuvângin, ṭha famkim la ni hrih lo mah ila, chhia leh ṭha hriatna thiang tak neiin a rawng kan bâwl thei a ni. (Hebrai 9:13, 14) Chu chuan inthlahrunna nei lova Jehova nêna inbiak pawhna min neihtîr a. Chuvângin, inthlahrung hauh lova ṭawngṭaiin, huai takin amah chu kan pan thei a ni. (Hebrai 4:14-16) Chhia leh ṭha hriatna thiang tak neihna chuan rilrua thlamuanna min pe a, mahni inhlutna min neihtîrin, hlimna min pe bawk a ni.
17. Isua kan tâna a thih avângin, eng malsâwmnate nge lo awm thei?
17 Lei Paradis-a chatuana nun beiseina. Rom 6:23 chuan: “Sual man chu thihna a ni si a,” a ti a. “Pathian thilthlâwnpêk erawh chu kan Lalpa Krista Isua zârah chuan chatuana nunna a ni,” tiin a sawi belh a ni. Bung 3-naah khân, paradis lo awm tûra malsâwmna awm tûrte kan sawiho tawh a. (Thu Puan 21:3, 4) Hrisêlna ṭha famkim neia chatuana nun pawh tiamin, chûng malsâwmna lo awm tûr zawng zawngte chu Isua kan tâna a thih vâng chauhva lo awm thei a ni a. Chûng malsâwmnate dawng tûr chuan, tlanna thilthlâwnpêk avânga kan lâwmzia kan lantîr a ngai a ni.
I LAWMZIA CHU ENGTIN NGE I LANTIR THEIH?
18. Engvângin nge tlanna min pêk avângin Jehova chungah kan lâwm hle ang?
18 Engvângin nge tlanna avânga Jehova chûngah nasa taka kan lâwm ang? Aw le, thilpêk rêng rêng hi a petuin hun te, tha leh zung te, leh sum leh paite a hman tel hian a hlu lehzual ṭhîn. Thilpêk chu a petu min hmangaihna dik tak târ lanna a ni tih kan han hriat hian, kan rilru a khawih lehzual a. Tlanna pe tûra Pathianin inpêkna nasa ber a neih avângin, tlanna chu thilpêk zawng zawng zînga hlu ber a ni. Johana 3:16 chuan: “Pathianin khawvêl a hmangaih êm êm a, chutichuan a Fapa mal neihchhun a pe a,” tiin a sawi. Tlanna chu Jehova min hmangaihzia a lan chhuahna ropui ber a ni. Tin, Isua pawhin inhuam taka kan tâna a nun a pêk avângin, chu chu Isua min hmangaihna finfiahna a ni bawk. (Johana 15:13) Chuvângin, tlanna thilpêk chuan Pathian leh a Fapa-in a mi mal takin min hmangaih hle tih min rin nghehtîr tûr a ni.—Galatia 2:20.
Jehova hriat chian lehzual hi tlanna a pêk che avânga i lâwmzia lantîrna kawng khat a ni
19, 20. Eng kawngin nge Pathian thilpêk tlanna avânga i lâwmzia chu i lantir theih?
19 A nih leh, engtin nge Pathian thilpêk tlanna avânga i lâwmzia chu i lantîr ang? A ṭan nân, tlanna min Petu Ropui Jehova chungchâng zir belhin i lantîr thei a ni. (Johana 17:3) He lehkhabu hmanga Bible zirna hian a chanchin hre tam lehzual tûrin a ṭanpui ang che. Jehova chungchâng i hriat tam poh leh amah i hmangaihna a zual sauh vang a, chu chuan a duhzâwng tih duhna a neihtîr ang che.—1 Johana 5:3.
20 A dawtah, Isua tlanna inthawina i rinzia lantîrin i lâwmzia i lantîr leh thei a. Isua ngei chuan: “Tupawh Fa ring apiangin chatuana nunna an nei tawh,” tiin a sawi. (Johana 3:36) Engtin nge Isua kan rinzia kan lantîr theih? Chutiang rinna chu ṭawngkam maia lantîr a ni lo. Jakoba 2:26 chuan: “Thiltihte tel lovin rinna . . . chu thi a ni,” a ti. Ni e, rinna dik tak chu “thiltihte,” a nih loh leh chêtzia hmanga lantîr a ni. Isua kan rinzia târ lanna kawng khat chu, kan ṭawngkam chauh ni lo va, thiltiha amah entawn tum tlat hi a ni.
21, 22. (a) Engvângin nge kum tinin Lalpa Zanriah hmannaah kan tel ang? (b) Bung 6 leh 7-naa sawifiah tûr chu eng nge ni?
21 Tin, kum tina Lalpa Zanriah hmannaah telin i lâwmzia i lantîr thei bawk. C.E. 33, Nisan ni 14 tlai lamah, Isua chuan kum tina hman tûr thil pawimawh tak mai a hmêlhriattîr a. Chu chu Bible chuan “Lalpa Zanriah” tiin a ko va. (1 Korinth 11:20; Matthaia 26:26-28) Krista thih Hriatrengna tia koh a ni bawk. Isua chuan a tirhkohte leh an hnua Kristian lo la ni tûr zawng zawngte’n tlan nâna a nun ṭha famkim a pêkzia an hriat reng theih nân chu Hriatrengna chu a lo hmang ṭan a ni. Chu mi chungchângah, Isua chuan: “Mi hriat reng nân hei hi ti ṭhîn rawh u,” tiin thu a pe a. (Luka 22:19) Hriatrengnaa kan telna chuan Jehova leh Isua’n hmangaihna nasa tak kan chunga an lantîrzia min hriatnawntîr a. Isua thih Hriatrengna kum tina neihah tel ziahin, tlanna avânga kan lâwmzia kan lantîr thei a ni.a
22 Jehova’n tlanna min pêk hi thilpêk hlu a ni tak zet a. (2 Korinth 9:14, 15) He thilpêk hlu tak hi mitthite pawhin an hlâwkpui thei a ni. An hlâwkpui theih dân chu Bung 6 leh 7-nain a sawifiah ang.
a Lalpa Zanriah nihna tak hriat chian lehzual nân, phêk 206-8-naa Thu Belhna chu en rawh.