Vênnainsâng ONLINE LIBRARY
Vênnainsâng
ONLINE LIBRARY
Mizo
Ṭ
  • â
  • ê
  • î
  • û
  • ṭ
  • Ṭ
  • BIBLE
  • THU LEH HLA CHHUAHTE
  • INKHAWMTE
  • mwbr18 June p. 1-8
  • Inzirna Lehkhabu Atâna Thu Lâk Chhuahnate

I thlanah hian video a awm lo.

A pawi lutuk, he video hi a load theih loh.

  • Inzirna Lehkhabu Atâna Thu Lâk Chhuahnate
  • Nun leh Rawngbâwlna Atâna Thu Lâk Chhuahnate—Inzirna Lehkhabu (2018)
  • Thupuitête
  • JUNE 4-10
  • JUNE 11-17
  • JUNE 18-24
  • JUNE 25–JULY 1
Nun leh Rawngbâwlna Atâna Thu Lâk Chhuahnate—Inzirna Lehkhabu (2018)
mwbr18 June p. 1-8

Nun leh Rawngbâwlna Inzirna Lehkhabu Atâna Thu Lâk Chhuahnate

JUNE 4-10

PATHIAN THU AṬANGA RO HLUTE | MARKA 15-16

“Isua’n Hrilh Lâwkna A Tifamkim”

(Marka 15:3-5) Tin, puithiamte chuan kawng tam takin an hêk a. 4 Tichuan, Pilatan a zâwt leh a, a hnênah, “Eng mahin i chhâng lo maw? Ngai rawh, an hêkna che zozai hi!” a ti a. 5 Isua erawh chuan eng mahin a chhâng ta lo va; chutichuan, Pilata chuan mak a ti hle a.

(Marka 15:24) Tin, kraws-ah an khêngbet a, an chan ṭheuh tûr hriat nân ṭhum vâwrin a silhfênte chu an insem a.

(Marka 15:29, 30) Tin, mi vei apiangte chuan an lu thingin, “Ehei! Nang Pathian biak in ṭhiata ni thuma sa lehtu, 30 intidam la, kraws ata kha lo chhuk ta che,” tiin an tiel a.”

Mk. 15:24, 29 ṭanchhan nwtsty study note

a silhfênte chu an insem a: Johana 19:23, 24-ah chuan Matthaia, Marka, leh Luka te sawi lan loh hêng thu chipchiar takte hi a tel a: Rom sipaite chuan a silhfên leh a kâwr atân ṭhum an vâwr; sipaite chuan a silhfênte chu “phel liah an siam a, sipaiten phel khatin an chang ṭheuh va”; a kâwr chu phel an duh loh avângin ṭhum an vâwr; Messia silfên atân ṭhum an vâwrna chuan Sâm 22:18-a thu chu a tifamkim a ni. Chu chuan hremtute’n an misual mante silhfên an lâksak ṭhîn tih a tichiang a, chuvângin, mi sualte chu tihhlum an nih hmain an silhfênte leh an thil neihte hlihsakin, zahthlâk takin an siam ṭhîn a ni.

an lu thingin: Hei hi thusawi paha tih ṭhin a ni tlângpui, he tih dân hian deuna, hmuhsitna, leh nuihsawhna a kâwk a. Mi vei apiangte chuan Sâm 22:7-a hrilh lâwkna chu tum loh takin an tifamkim a ni.

(Marka 15:43) Josefa, Arimathai khuaa mi, rorêltu zahawm, Pathian ram beisei mi ve bawk chu a lo kal a, huai takin Pilata hnênah a lût a, Isua ruang chu a dîl ta a.

(Marka 15:46) Tin, Josefa chuan puan zai sîn a lei a, amah chu a la thla a, puan zai sîn chuan a tuam a, thlân, lung kerkuakah a zalh a, thlân kawngkaah chuan lung a lum ta a.

Mk. 15:43 ṭanchhan nwtsty study note

Josefa: Chanchin Ṭha ziaktute mizia chu Josefa chungchâng inang lo taka an ziah dânah a lang chiang hle a. Chhiahkhawntu Matthaia chuan “mi hausa” tiin a chhinchhiah a; Rom mite tân deuhva ziaktu Marka chuan “rorêltu zahawm,” Pathian ram beisei mi ve bawk tiin a sawi a; Ngilneihna nei tak doctor Luka chuan Isua chungthu rêltute thlâwp lotu, “mi ṭha tak, fel tak” a ni a ti a. Johana chauhvin “Judate a hlauh avânga a rûka awm a ni,” tiin a sawi.—Mt. 27:57-60; Mk. 15:43-46; Lk. 23:50-53; Joh. 19:38-42.

Thlarau Lam Lunghlute Laih Chhuahna

(Marka 15:25) Tin, Isua an khenbeh chu fehrehsân lai a ni a.

Mk. 15:25 ṭanchhan nwtsty study note

fehrehsân lai: Hei hi zîng dâr 9 vêl a ni a. Mi ṭhenkhat chuan Marka ziak hi Johana 19:14-a Pilata’n Isua tihlum tûra a pêk hun, “tûkṭhuan ei hun lai” tia a sawi nên a inmil lo tiin an sawisêl a. Bible-in a inan loh chhan chu chiang takin sawi lang lo mah se, kan ngaihtuah tûr thil ṭhenkhat chu hêngte hi a ni: Leia Isua hun tâwp lama thil thlen hun chungchânga Chanchin Ṭha ziakte chu a inmil tlângpui a. Chanchin Ṭha ziak palite chuan puithiamte leh upate chu khawvâr hnuah an inhmu a, tichuan, Isua chu Rom Awptu Pontia Pilata hnênah an pe tih an târ lang a ni. (Mt. 27:1, 2; Mk. 15:1; Lk. 22:66–23:1; Joh. 18:28) Matthaia, Marka, leh Luka te chuan banah Isua khenbeh a nih chuan “chawfâk hun lai a lo ni a, chumi achin behliang mun hun thlengin,” khawvêl a lo thim ta vek a, tiin an ziak a ni. (Mt. 27:45, 46; Mk. 15:33, 34; Lk. 23:44) Isua tihhlum a nih hun nêna inkûngkaihna awm thei thil pakhat chu hei hi a ni: Mi ṭhenkhat chuan Isua tihhlum a nihnaah savun hruia vuak pawh a tel ve niin an ngai a. A châng chuan, an mi sual man chu an vuak nasat theih êm avângin an thi hial ṭhîn a ni. Isua’n amah khenna tûr nghaisakna ban a put hnu rei vâk lovah mi dangin an putsak a ngaih avângin, an vaw nasa hle tih a chiang a ni. (Lk. 23:26; Joh. 19:17) Vuakna chu tihhlumna inṭanna anga ngaih a nih chuan, nghaisakna bana Isua khenbeh a nih hmain hun engemaw chen a liam a ngai ang. Chu chu thlâwpin, Mt. 27:26 leh Mk. 15:15 chuan savun hruia vuakna leh nghaisakna bana tihhlum chungchâng an târ lang a ni. Chuvângin, Chanchin Ṭha ziaktute chuan hremna inṭan hun chungchâng an thlîr dân a zirin, tihhlum a nih hun an sawi dân pawh a inang lo a ni. Chu chuan nghaisakna bana khenbeh a nih hnua Isua a thi ta mai chu Pilata’n mak a tih chhan min hriat thiamtîr a ni. (Mk. 15:44) Chu bâkah, Bible ziaktute chuan chhûn êng chu zân an ṭhen dân ang bawkin, dârkâr thum dan zêlin hun liah ṭhen a ni ṭhîn tih an târ lang fo va. Zîng dâr 6 aṭanga chhiar ṭan a nih avângin, fehrehsân lai vêl, chawfâk hun lai vêl, leh behliang mun hun lai vêlah tia sawi lan a nih fo chhan kan hre thiam thei a ni. (Mt. 20:1-5; Joh. 4:6; Tirh. 2:15; 3:1; 10:3, 9, 30) Mite chuan hun ruat dân dik tak an neih chiah loh avângin, Johana 19:14-a kan hmuh angin, ni khat chhûnga thil thlen hun sawi nân “lai” tih ṭawngkam an hmang ṭhîn a. (Mt. 27:46; Lk. 23:44; Joh. 4:6; Tirh. 10:3, 9) Khaikhâwm nân: Marka’n vuak a nih hun leh bana khenbeh a nih hun a sawi kawp laiin, Johana chuan bana khenbeh a nih hun chauh a sawi lang a ni. An pahnihin hun an sawi lannaah dârkâr thum vêl chauhvin a inthlau va, Johana’n a hun târ lannaah “lai” tih ṭawngkam a hmang a ni. Chûng kan sawi tâk thute chu Bible-in hun inang lo a târ chhante a ni thei ang. A tâwp berah, Johana chuan kum sawmbi hnua a ziah chanchin ṭha buah, Marka ziah nêna inang lo, hun a sawi lan avângin Marka ziak chu a copy chhâwn mai a ni lo tih a târ lang a ni.

(Marka 16:8) Tichuan, an lo khurha, an lo mangan tâk avângin an chhuak a, thlân aṭang chuan an tlân ta vang vang a; an hlauh avângin tu ma hnênah eng mah an sawi lo.

Mk. 16:8 ṭanchhan nwtsty study note

an hlauh avângin: Marka thu ziak tâwp lam chungchânga kutziak hmuh theih hmasa ber sawi dânin, he Chanchin Ṭha bu hi châng 8-naa thuin a tâwp a ni. Ṭhenkhat chuan chutianga a tâwp chu Marka bua atîra tâwpna nên khaikhin chuan a bung thut niin an ngai a. Mahse, tawi feltêa Marka ziah ṭhin dân en chuan, chutianga ngaih chu pawm theih loh a ni chuang lo. Chu bâkah, kum zabi palinaa mi thiam Jerome-a leh Eusebius-a te’n Bible thu ziak dik takah pawh “an hlauh avângin,” tih thu nên tihtâwp a ni tih an sawi.

Châng 8 zawh hnua tihtâwpna tawi leh sei târ lanna Grik kutziak lehkhate leh ṭawng danga lehlin Bible dang tam tak pawh a awm a. A tihtâwpna sei (châng 12 dang la awm) chu C.E. kum zabi panganaa kutziak lehkha Codex Alexandrinus-ah te, Codex Ephraemi Syri rescriptus-ah te, leh Codex Bezae Cantabrigiensis-ah te hmuh a ni. Latin Vulgate-ah te, Curetonian Syriac-ah te, leh Syriac Peshitta-ahte pawh a chuang bawk. Mahse, kum zabi palina hma lama Grik kutziak lehkha pahnih, Codex Sinaiticus-ah leh Codex Vaticanus-ah, a nih loh leh kum zabi palina emaw, pangana emawa ziah Codex Sinaiticus Syriacus-ah, a nih loh leh kum zabi panganaa Marka kutziak hmasa ber Sahidic Coptic-ahte chuan a chuang lo va. Chutiang bawkin, Armenia leh Georgia ṭawnga ziah Marka kutziak lehkha hlui berah pawh châng 8-nain a tâwp a ni.

Grik kutziak lehkha hnuhnûng ṭhenkhatah leh ṭawng danga lehlin Bible ṭhenkhatah chuan tihtâwpna tawi (thuchângkim pahnih chauh) a chuang a. C.E kum zabi riatnaa ziah Codex Regius-ah chuan tihtâwpna tawi târ lan a nih hnuah tihtâwpna sei pawh a chuang bawk. A thuhmahruaiahte chuan chûng thute chu mi thiamte’n an pawm tih thu tlipna tawite a chuang a. Mahse, Codex Regius chuan tihtâwpna tawi leh sei chu thlarauva thâwk khum a ni lo tih a sawi a ni.

TIHTAWPNA TAWI

Mk. 16:8 zawha tihtâwpna tawi hi thlarauva thâwk khum a ni lo. Heti hian a inziak a ni:

Mahse, thupêk zawng zawng chu Petera bula awmte hnênah tawitêin an va hrilh a. Chu mi hnuah chuan, Isua ngeiin anni chu chatuan chhandamna thu thianghlim leh chhe thei lo hril tûrin khaw chhak aṭangin khaw thlang lamah a tîr chhuak ta a.

TIHTAWPNA SEI

Mk. 16:8 zawha tihtâwpna sei hi thlarauva thâwk khum a ni lo. Heti hian a inziak a ni:

9 Tin, ni sarih ni hmasa ber zînga a thawhleh chuan Mari Magdalini, a kawchhûng ata ramhuai pasarih a hnawh chhuaha hnênah khân a inlâr hmasa ber a. 10 Tin, ani chu Isua awmpui ṭhinte hnênah va kal a, mitthi ngaia an ṭap lai chu a hrilh ta a. 11 Nimahsela anni chuan a nung leh a, hmuh pawh a hmu tih an hre na a, an awi si lo. 12 Tin, chu mi hnuah chuan an zînga mi pahnih ram lam pana an kal laiin hmêl danglam puin an hnênah a inlâr leh a. 13 Tin, anni chuan zirtîr dangte an va hrilh a, anni thu pawh chu an awi chuang lo. 14 Tin, chu mi hnu lehah chuan chaw an kîl laiin sâwm leh pakhatte hnên ngeiah a inlâr a, a thawhleh hnua a hmutute thu chu an awi loh avângin an rin loh leh an thinlung sak kawngah chuan a zilhhau ta a. 15 Tin, an hnênah, “Khawvêl zawng zawngah kal ula, thil siam zawng zawng hnênah chuan Chanchin Ṭha hi hril rawh u. 16 A ringa baptisma chang chu chhandamin an awm ang a; a ring lo erawh chu thiam loh changin an awm ang. 17 Tin, hêng chhinchhiahnate hian ringtute chu a zui zêl ang: Ka hmingin ramhuaite an hnawt chhuak ang a, ṭawng thartein an ṭawng ang a; 18 rûlte kutin an la ang a; thihna tûr engpawh in mah sela engmah an ti lo vang a; damlote chungah an kut an nghat ang a, an dam zêl ang,” a ti a.”

19 Chutichuan Lal Isua chu, an hnêna thu a sawi zawh chuan vâna hruai chhohvin a awm a. Pathian ding lamah a han ṭhu ta a. 20 Tichuan anni chu an kal chhuak a, ram tinah thu an hril ta a, Lalpan anmahni a thawhpui a, a zuitu chhinchhiahnate chuanin thu chu a tinghet zêl a. Amen.

Bible Chhiar

(Marka 15:1-15) Tin, zîng a lo nih veleh puithiamte chu upate leh lehkhaziaktute leh rorêltuho zawng zawng nên an inrâwn a, Isua chu an phuar a, an hruai a, Pilata hnênah an pe ta nghâl a. 2 Tin, Pilata chuan a hnênah, “Judate lal i ni em?” tiin a zâwt a. Tin, ani chuan a hnênah, “Ni e,” tiin a chhâng a. 3 Tin, puithiamte chuan kawng tam takin an hêk a. 4 Tichuan, Pilatan a zâwt leh a, a hnênah, “Eng mahin i chhâng lo maw? Ngai rawh, an hêkna che zozai hi!” a ti a. 5 Isua erawh chuan eng mahin a chhâng ta lo va; chutichuan, Pilata chuan mak a ti hle a. 6 Tin, Pilata chuan kût nîah mi tâng pakhat an ngen apiang a chhuahsak ṭhîn a. 7 Tin, mi pakhat Barabba an tih chu, helte zîngah phuarin a lum reng a, chûng chuan helnaah chuan tual an that a ni. 8 Tin, mipuiho chu an han chho va, an tân a tihsak ṭhin anga ti tûrin an ngên ta a. 9 Tin, Pilatan a chhâng a, an hnênah, “Judate lal hi chhuahsak che u ila in duh em?” a ti a. 10 (Puithiam lalten îtsîkna avângin an rawn hruai tih a hre si a.) 11 Nimahsela, puithiam lalte chuan mipuiho chu Barabba chhuahsak zâwk dîl tûrin an fuih pawrh a. 12 Pilata chuan an hnênah, “Judate lal in tiha hi engtin nge ka tih tâk ang le?” tiin a chhâng leh a. 13 Tin, anniho chu, “Krawsah khêngbet rawh,” tiin an au leh a. 14 Tin, Pilata chuan an hnênah, “Engah maw? Eng nge a tihsual ni?” a ti a. Nimahsela anniho chu, “Krawsah khêngbet rawh,” tiin an au chiam a. 15 Tichuan, Pilata chuan mipuiho chu tihlungawi a duh a, Barabba chu a chhuahsak ta a; tin, Isua chu a vuak zawhin kraws-a khenbeh tûrin a pe ta a.

JUNE 11-17

PATHIAN THU AṬANGA RO HLUTE | LUKA 1

“Mari Inngaihtlâwmna Entawn Rawh”

(Luka 1:38) Tin, Marin “Ngai teh, Lalpa bâwihnu ka ni, i thu ang zêlin ka chungah thleng rawh se,” a ti a. Tin, vântirhkoh chuan a kalsan ta a.

ia-E 149 ¶12

“Ngai teh, Lalpa bâwihnu ka ni!”

12 Inngaihtlâwmna leh thu âwihna ṭawngkama khat a thusawite chuan rinna târ langtute chu a tichak a ni. Gabriela hnênah: “Ngai teh, Lalpa bâwihnu ka ni, i thu ang zêlin ka chungah thleng rawh se,” a ti a. (Luka 1:38) Bâwihnu chu chhiahhlawh azawnga hnuaihnung ber a ni a, a nunna chu a pu kutah a innghat pumhlûm a ni. Chu chu Mari’n a Pu Jehova a thlîr dân a ni. Pathian kutah a him a, a chunga rinawmte lakah a rinawm a, Mari’n a chanvo harsa tak dawn chu theih tâwpa a tih chuan malsâwmna a dawng ang tih a hria a ni.—Sâm. 18:25.

(Luka 1:46-55) Tin, Marin, “Ka nunin Lalpa a chawimawi e, 47 Ka thlarau pawh mi chhandamtu Pathian chungah a lâwm ta êm êm a. 48 A bâwihnu hnam tlâwmzia a hmu a, a khawngaih a; ngai rawh, tûn achinah ṭhangthar zawng zawngin nihlawh mi ti dâwn a ni. 49 Mi chak khân ka chungah thil ropui tak mi tihsak a, a hming pawh a thianghlim a ni. 50 A ṭihtute chu ṭhangthar thlengin a khawngaih zêl ṭhîn. 51 A bânin a tha chakzia a entîr a, mi chapote chu an inngaihtuahnain a tidarh ta a. 52 An ṭhutphaha lal ṭhute chu a hnûk thla a, hnam tlâwmte chu a chawimawi ta a. 53 Rilṭâmte chu thil ṭha takin a tipuar a, hausate chu kutruakin a kal botîr ta a. 54 Kan thlahtute hnêna a sawi ang khân, 55 Abrahama leh a thlahte chu chatuana a khawngaih tûrzia hriat reng nân, a chhiahhlawh Israelte chu a chhawmdâwl ta a,” a ti a.

ia-E 150-151 ¶15-16

“Ngai teh, Lalpa bâwihnu ka ni!”

15 Mari’n a sawi ve leh a. A thusawite chu Pathian Thuah ṭha taka chhinchhiah a ni. (Luka 1:46-55 chhiar rawh.) Hei hi Bible-a târ lan, Mari thusawi sei ber a ni a, a thusawi chuan a chanchin a târ lang tam hle. Messia nu nihna chanvo hlu pêk a nih avânga Pathian Jehova a chawimawinaah lâwmna châng a hriatzia a lang a ni. Jehova chuan mi chapote leh thuneitute chu tihniamin, a rawngbâwl duhtu mi inngaitlâwmte leh mi retheite chu a ṭanpui tia a sawina chuan a rinna thukzia a târ lang a. A hriatna zauzia pawh a lang bawk a ni. Chhût dân pakhatah chuan, Hebrai Pathian Lehkha Thu-a mi vawi 20 chuang a sawi chhuak tiin a sawi.

16 Mari chuan Pathian Thu chu ngun takin a ngaihtuah tih a chiang a. Chuti chung pawhin, a inngaitlâwm reng a, a ma irâwm chhuaka sawi aiin Bible sawitîr chu a duh zâwk a ni. A chhûla ṭhang lian a fapa pawhin chutiang rilru put hmang chu a lantîr a ni: “Ka thu zirtîr hi ka ta a ni lo va, mi tîrtu ta a ni zâwk,” tia sawiin. (Johana 7:16) Heti hian kan inzâwt tûr a ni: ‘Pathian Thu chu chutiangin ka zahin ka hlut ve em? Nge ni a, ka ngaih dânte leh ka zirtirnate chu ka ngai hlu zâwk?’ tiin. Mari chuan Pathian Thu a ngaina zâwk tih a chiang a ni.

Thlarau Lam Lunghlute Laih Chhuahna

(Luka 1:69) A chhiahhlawh Davida chhûngte zîngah chuan, chhandamna ropui tak [kî, NW] min siamsak ta si a.

Lk. 1:69 ṭanchhan nwtsty study note

chhandamna ropui tak [kî, NW]: Bible-ah chuan, ramsa kî chuan chakna leh hnehna a entîr a. (1 Sam. 2:1; Sâm 75:4, 5, 10; 148:14) Chu bâkah, thuneitu a nih loh leh lalte chu an ṭha emaw, an sual emaw pawh ni se, kî nêna entîr an ni a, an hlawhtlinnate chu kîa tauh nên tehkhin a ni. (Deut. 33:17; Dan. 7:24; 8:2-10, 20-24) He Bible chânga “chhandamna ropui tak [kî]” hian mite chhandam theitu, chhandamtu ropui tak Messia a kâwk a ni.

(Luka 1:76) A ni, Taitê, nang hi Chungnungbera zâwlnei an ti ang che; a kawngte siam tûrin Lalpa hmaah i kal dâwn si a;

Lk. 1:76 ṭanchhan nwtsty study note

Lalpa hmaah i kal dâwn si a: Baptistu Johana chu ‘Lalpa hmaah a kal dâwn’ a ni, chu chu a Pa ai awhtu tûr leh a Pa hminga lo kal tûr Isua kawng buatsaihtu a ni ang tihna a ni.—Johana 5:43; 8:29; he chânga Lalpa tihna study note en rawh.

Bible Chhiar

(Luka 1:46-66) Tin, Marin, “Ka nunin Lalpa a chawimawi e, 47 Ka thlarau pawh mi chhandamtu Pathian chungah a lâwm ta êm êm a. 48 A bâwihnu hnam tlâwmzia a hmu a, a khawngaih a; ngai rawh, tûn achinah ṭhangthar zawng zawngin nihlawh mi ti dâwn a ni. 49 Mi chak khân ka chungah thil ropui tak mi tihsak a, a hming pawh a thianghlim a ni. 50 A ṭihtute chu ṭhangthar thlengin a khawngaih zêl ṭhîn. 51 A bânin a tha chakzia a entîr a, mi chapote chu an inngaihtuahnain a tidarh ta a. 52 An ṭhutphaha lal ṭhute chu a hnûk thla a, hnam tlâwmte chu a chawimawi ta a. 53 Rilṭâmte chu thil ṭha takin a tipuar a, hausate chu kutruakin a kal botîr ta a. 54 Kan thlahtute hnêna a sawi ang khân, 55 Abrahama leh a thlahte chu chatuana a khawngaih tûrzia hriat reng nân, a chhiahhlawh Israelte chu a chhawmdâwl ta a,” a ti a. 56 Tin, Mari chu thla thum lai a hnênah a awm a; tin, a in lamah a haw leh ta a. 57 Tin, Elizabeti nau hrin chu a lo hun ta a; tichuan, fapa a rawn hring a. 58 Tin, a vêngte leh a laichînte chuan Lalpan a khawngaih êm êm tih an lo hria a, an lâwmpui a. 59 Tin, heti hi a ni a, a ni riat nîah chuan nausên serh tan tûrin an lo kal a; a hmingah a pa hming vêk Zakaria bawk sak an tum a. 60 Tin, a nuin, “Ni lo ve, ani zawng Johana sak zâwk tûr a ni,” a ti a, a chhâng a. 61 Tin, annin a hnênah, “I laichînte zîngah he hming pu hi tumah an awm hlei nêm,” an ti a. 62 Tin, a pa hnênah chuan zaizirin, “A hmingah eng nge sa ila i duh?” an ti a. 63 Tin, lehkha ziakna phêk a dîl a, “A hming Johana a ni e,” tiin a ziak a. Tin, an zain mak an ti hle a. 64 Tin, chawplehchilhin a kâ leh a lei chu a lo inphelh a, Pathian fakin a lo ṭawng chhuak ta nghâl a. 65 Tin, an vêla awmte zawng zawng chuan an hlau ta a. Tin, chûng thu chu Judai ram thingtlâng zawng zawngah a thang vêl ta a. 66 Tin, a hria apiangin an rilruah lungkhamah an nei a, “Chu nausên chu engtin tak la awm ang maw?” an ti a; Lalpa kutin amah a ṭanpui si a.

JUNE 18-24

PATHIAN THU AṬANGA RO HLUTE | LUKA 2-3

“Naupangte U—Thlarau Lamah Hma In Sâwn Em?”

(Luka 2:41, 42) Tin, kum tinin, Kalhlên Kût hunin a nu leh a pa chu Jerusalem khuaah chuan an kal ṭhîn a. 42 Tin, ani chu kum sâwm leh kum hnih a nihin kût dân pângngaiin an han kal a;

Lk. 2:41 ṭanchhan nwtsty study note

a nu leh a pa chu . . . an kal ṭhîn a: Dân chuan hmeichhiate chu Kalhlên Kûta kal tûrin a phût lo va. Mahse, Mari chu kum tin Jerusalema kût hmang tûrin Josefa rualin a kal ṭhîn a ni. (Ex. 23:17; 34:23) Kum tinin, an chhûngkaw hung tak chu zin kawng thui zâwng belhkhâwm km 300 (mêl 190) vêl an zin ṭhîn a ni.

(Luka 2:46, 47) Tin, heti hi a ni a, ni thum chinah chuan Pathian biak inah, zirtîrtute zînga ṭhua an thu lo ngaithlaa lo zâwtin an hmu ta a. 47 Tin, a thu hria apiang chuan a hriatzia leh a chhânzia chu mak an ti hle a.

Lk. 2:46, 47 ṭanchhan nwtsty study note

lo zâwtin: Isua thusawi ngaithlatute chhân lêt dân aṭangin, a zawhnate chu naupangin a hriat duh zâwng hre tûra a zâwt ang mai a ni lo. (Lk. 2:47) “Lo zâwtin” tia lehlin Grik thu mal hian rorêlna hmuna an hman ṭhin zawhna leh dâwp chhuah nâna hman zawhna ang chite pawh a kâwk thei a ni. (Mt. 27:11; Mk. 14:60, 61; 15:2, 4; Tirh. 5:27) Thilthleng chanchin ziaktute sawi dânin, sakhaw lama hruaitu langsâr zual ṭhenkhatte chu kût hman zawhah biak inah an awm hnufual ṭhîn a, biak in luhna kawngka zau tak zînga pakhatah mite an zirtîr ṭhîn a. Mite chuan chûng hruaitute hmaah ṭhuin, an thusawi ngaithlain, zawhnate an zâwt ṭhîn a ni.

mak an ti hle a: Thiltih sawina Grik thu mal “mak ti” tih hian mak ti lutuk tih awmzia a nei thei a ni.

(Luka 2:51, 52) Tin, an hnênah a kal thla a, Nazaret khua chu a zu thleng a, an thu zâwmin a awm a. Tin, a nu chuan chûng thil zawng zawng chu a rilruah a vawng reng a. 52 Tin, Isua chu a fing deuh deuh va, a lo lian telh telh a, Pathian leh mihring duhsakin a awm deuh deuh va.

Lk. 2:51, 52 ṭanchhan nwtsty study note

thu zâwmin a awm a: A nih loh leh, “thu zâwm zêl; thu âwih zêl.” Thiltih zawm zêl sawina Grik thu mal chuan biak ina zirtîrtute’n Pathian Thu a hriatzia mak an tih hnu chuan, Isua chu inah a haw a, inngaitlâwm takin a nu leh pa thu a zâwm tih a târ lang a. A thuâwihna chu chipchiar taka Mosia Dân tihfamkimna zînga tel a nih avângin, naupang dangte thuâwihna aiin a pawimawh zâwk a ni.—Ex. 20:12; Gal. 4:4.

Thlarau Lam Lunghlute Laih Chhuahna

(Luka 2:14) “Chungnung berah Pathian ropui takin awm rawh se, Lei chunga a lawm êm êm mihringte hnênah rem thu lêng rawh se,” an ti a.

Lk. 2:14 ṭanchhan nwtsty study note

lei chunga a lawm êm êm mihringte hnênah rem thu lêng rawh se: Kutziak lehkhabu ṭhenkhatah chuan “leiah hian a lawm êm êm mihringte zîngah rem lêng rawh se” tia chhiar theiha lehlin a ni a, chutiang chuan Bible ṭhenkhatah lehlin a ni bawk. Mahse, New World Translation lehlin dân chu kutziak lehkhabu hmasa zâwk leh rin tlâk zâwkte ṭanchhana lehlin a ni. He vântirhkoh thupuan hian mihringte rilru put hmang leh thiltihte chu eng ang pawh ni se, an chungah Pathian a lâwm tih a kâwk lo. Chu aiin, he ṭawngkam hian a chunga rinna dik tak lantîr a, a Fapa hnungzui an rawn nih avânga a lawm hlawhte a kâwk a ni.—He Bible chânga a lawm êm êm mihringte tih study note chu en rawh.

a lawm êm êm mihringte: Heta vântirhkoh sawi “a lawm êm êm” tih hian mihringte lawm zâwng ni lovin, Pathian lawm zâwng a kâwk tih a chiang a. Grik thu mal eu·do·kiʹa hi “duhsakna; lawm zâwng; pawm hlawh,” tia lehlin theih a ni. Mt. 3:17; Mk. 1:11; leh Lk. 3:22-a hman thiltih sawina thu mal eu·do·keʹo hi (Mt. 3:17; Mk. 1:11 study note chu en rawh), Pathianin a Fapa baptisma a chan zawh ve leha a sawi a ni. Chu ṭawngkam awmze bul ber chuan, “pawm; lawm êm êm; duhsak tak; ngainat tak” tih a kâwk a ni. He ṭawngkam hman dân nêna inmilin, “a lawm êm êm mihringte” (an·throʹpois eu·do·kiʹas) tih ṭawngkam hian Pathian pawm hlawh leh lawm hlawhte a kâwk a, “a pawm hlawhte; a lawm êm êmte,” tih pawha lehlin theih a ni. Chuvângin, he vântirhkoh thusawi hian mihringte lawm hlawhna ni lovin, Pathian lawm hlawhna a kâwk a; mahse, chu chu a chungah rinna dik tak lantîr a, a Fapa hnungzuitu an rawn nih avânga a lawm êm êmte a kâwk a ni. Bible châng ṭhenkhata hman Grik thu mal eu·do·kiʹa hian mihringte lawm hlawhna kâwk thei mah se (Rom 10:1; Phil. 1:15), Pathian lawm hlawhna, a nih loh leh a ṭha tih zâwng, a nih loh leh a pawm hlawh zâwng sawi nân hman fo a ni bawk. (Mt. 11:26; Lk. 10:21; Eph. 1:5, 9; Phil. 2:13; 2 Thes. 1:11) Septuagint Bible-a Sâm 51:18-ah [50:20, LXX] chuan, chu ṭawngkam chu Pathian “duh zâwng” sawi nâna hman a ni.

(Luka 3:23) Tin, Isuan a zirtîr ṭantirh lai khân amah chu kum sawmthum lai a ni tawh, mi ngaih chuan Josefa fapa a ni a. Chu mi chu Helia fa a ni a,

wp16.3-E 9 ¶1-3

I Lo Hre Tawh Em?

Josefa Pa Chu Tu Nge Ni?

Nazaret khuaa thingrem siam Josefa chu Isua pa hrawn a ni a. A nih leh, Josefa pa chu tunge ni? Chanchin Ṭha Mathiaa ziakah chuan, Isua thlahtute zîngah Jakoba tih hming pu a awm a, Luka erawh chuan Josefa chu “Helia fa” niin a sawi thung. Engvângin nge inang lo anga a lan?—Luka 3:23; Matthaia 1:16.

Matthaia ziakah chuan: ‘Jakoban Josefa a hring a,’ tiin kan chhiar a, heta Grik ṭawngkam hian Jakoba chu Josefa pa dik tak a ni tih chiang takin a târ lang a ni. Chuvângin, Matthaia chuan Josefa thlah chu Davida lal thlah kal zêl aṭangin a chhui a, chuta ṭang chuan Josefa fa pawm Isua’n lalna a chang ang.

Kawng lehlamah, Luka chuan: ‘Josefa chu Helia fa a ni a,’ tiin a ziak a. “Fa” tih ṭawngkam hi “mâkpa” tih pawha hriat thiam theih a ni. Chutiang chiah chu, Luka 3:27-ah hmuh a ni a, chutah chuan Jekonia fa Salathiela chu “Neria fa a ni a,” tia târ lan a ni. (1 Chronicles 3:17; Matthaia 1:12) Salathiela chu hming târ lan loh Neria fanu nên an innei a nih hmêl a, chuvângin, Neria mâkpa a ni. Chutiang bawkin, Josefa pawh Helia fanu Mari nên an inneih avângin Helia “fa” tia koh theih a ni. Luka chuan Isua thlahtu chu, “tisa lam thu-ah,” a hringtu nu Mari aṭangin a chhui a. (Rom 1:3) Chuvângin, Bible chuan Isua thlahtu chungchângah chhui dân chi hnihin a târ lang a ni.

Bible Chhiar

(Luka 2:1-20) Tin, chûng lai chuan heti hi a ni a, Kaisara Augustan khawvêl zawng zawng hming ziak tûr thu a pe a. 2 Chu chu Suria rama Kurinia chu Ram Awptu a nih laia hming ziak hmasa ber chu a ni. 3 Tichuan, mi zawng zawng chu an hming ziak tûrin anmahni khua ṭheuhvah an kal a. 4-5 Tin, Josefa pawh, Davida chhûngte leh a thlah a nih avângin, Galili rama Nazaret khua aṭangin, Mari, a nupui hual, rai ṭeuh chung nên chuan hming ziak tûrin, Judai rama Davida khua Bethlehem an tihah chuan an kal ta a. 6 Tin, heti hi a ni a, chuta an awm lai chuan a hrin a lo hun ta a. 7 Tin, a fa tîrah mipa a hring a; puanin a tuam a, khualbûka an len ve tâk loh avângin ran chaw pêkna thlêngah a muttîr a. 8 Tin, chumi ram vêkah chuan berâm vêngtute an awm a, zânah an berâmho an vêng a, phûlah an riah chilh a. 9 Tin, Lalpa vântirhkoh pakhat an kiangah a lo ding a, Lalpa ropuinain an vêl chu a rawn chhun êng a; tichuan, an hlau ta êm êm a. 10 Tin, vântirhkoh chuan an hnênah, “Hlau suh ulang, ngai rawn u, mi tin ta tûr chanchin ṭha lâwmawm êm êm ka rawn thlen che u a ni. 11 Vawiinah hian in tân Davida khuaah Chhandamtu a piang ta, Lal Krista chu. 12 Tin, hei hi in tân chhinchhiahna tûr a ni; nausên puana tuam, ran chaw pêkna thlênga mu in hmu ang,” a ti a. 13 Tin, thâwklehkhatah vântirhkoh hnênah chuan vâna miho mipui an lo awm ta chiam a, Pathian an fak a. 14 “Chungnung berah Pathian ropui takin awm rawh se, Lei chunga a lawm êm êm mihringte hnênah rem thu lêng rawh se,” an ti a. 15 Tin, heti hi a ni a, vântirhkohte chuan vâna an kalsan veleh, berâm vêngtute chuan, “Tûnah Bethlehem khaw thlengin kal ila, Lalpan thu min hrilh lo thleng chu i en ang u,” an ti a. 16 Tichuan, an kal thuai thuai a, Mari nên, Josefa nên, ran chaw pêkna thlênga nausên mu nên chuan an hmu a. 17 Tin, an va hmuh chuan nausên chanchin thu vântirhkohvin a hrilh kha an sawi vêl a. 18 Tin, a hria apiang chuan berâm vêngtute thusawi chu mak an ti hle a. 19 Mari erawh chuan thusawi zawng zawng chu a rilruin a ngaihtuah a, a vawng reng a. 20 Tin, berâm vêngtute chuan vântirhkoh hrilh ang ngeia engkim an hmuha an hriat avângin, Pathian chawimawi leh fak chung zêlin an kîr leh ta a.

JUNE 25–JULY 1

PATHIAN THU AṬANGA RO HLUTE | LUKA 4-5

“Isua Angin Thlêmnate Do Rawh”

(Luka 4:1-4) Tin, Isua chu thlarau thianghlimin a khat a, Jordan lui aṭangin a kîr leh a, diabola thlêm chungin thlalêrah ni sawmli thlarau hruaiin a awm a. 3 Tin, chûng ni chuan eng mah a ei lo; tin, a tâwpah chuan a ril a lo ṭâm ta a. Tin, Diabola chuan a hnênah, “Pathian Fapa i nih chuan he lung hi chhanga chang tûrin thu pe rawh,” a ti a. 4 Tin, Isuan a hnênah, “‘Mihring hi chhang chauhvin an nung lo vang,’ tih ziak a ni,” a ti a, a chhâng a.

w13 8/1 25 ¶8

Mi Eng Ang Nge In Nih Tur Ngaihtuah Rawh U

8 Setana chuan chu tih dân bawk chu thlalêra Isua a thlêm khân a hmang a. Ni 40 leh zan 40 chaw a nghei hnua Isua chaw châkna chu hmang ṭangkaiin Setana chuan a thlêm a. “Pathian Fapa i nih chuan he lung hi chhanga chang tûrin thu pe rawh,” a ti a. (Lk. 4:1-3) Isua chuan duh thlan tûr pahnih a nei a: Chaw a mamawhna phuhru tûr maiin a thiltih theihna mak tak chu a hmang thei a, a hmang lo thei bawk a ni. Chutiang thiltih theihna chu mahni hmasial nâna hman tûr a ni lo tih a hria a. Rilṭâm hle mah se, Jehova nêna an inlaichînna vawn ṭhat chu a rilṭâmna phuhrûk aiin a dah pawimawh zâwk a ni. Isua chuan: “‘Mihring hi chhang chauhvin an nung lo vang a, Pathian kaa thu tin chhuakin an nung zâwk ang,’ tih ziak a ni,” tiin a chhâng a ni.—Mt. 4:4.

(Luka 4:5-8) Tin, a hruai chho va, mit khap kâr lovah khawvêl ram zawng zawng a entîr a. 6 Tin, Diabola chuan a hnênah, “Hêng zawng zawng chunga thuneihna leh a ropuina hi ka pe ang che; ka hnêna pêk a ni tawh si a, ka duh apiang hnênah ka pe bawk ṭhîn a ni. 7 Chutichuan, chibai mi bûk la, a zain i ta a ni vek ang,” a ti a. 8 Tin, Isuan a hnênah, “‘Lalpa i Pathian chibai bûk la, ama rawng chauh bâwl rawh,’ tih ziak a ni,” a ti a, a chhâng a.

w13 8/1 25 ¶10

Mi Eng Ang Nge In Nih Tur Ngaihtuah Rawh U

10 Isua chungchângah engtin nge ni ve? Setana’n Isua chu “mit khap kâr lovah khawvêl ram zawng zawng a entîr a. Tin, diabola chuan a hnênah, ‘Hêng zawng zawng chunga thuneihna leh a ropuina hi ka pe ang che,’” a ti a ni. (Lk. 4:5, 6) Isua thil hmuh chu leia ram tak takte a ni lova, an ropuina chu inlârnaah a hmu a ni zâwk. Setana chuan Isua chu a thil hmuh hmanga thlêm theih a inbeisei a ni ngei ang. Setana chuan zak lo takin: “Chibai mi bûk la, a zain i ta a ni vek ang,” a ti a. (Lk. 4:7) Isua chuan Setana’n ni tûra a duh ang mi nih chu engti zâwng mahin a duh lo a ni. “‘Lalpa i Pathian chibai bûk la, ama rawng chauh bâwl rawh,’ tih ziak a ni,” tiin a chhâng lêt nghâl vat a ni.—Lk. 4:8. 8.

(Luka 4:9-12) Tin, Diabola chuan Jerusalem khuaah a hruai a, Pathian biak in chhîp zumah chuan a dah a; tin, a hnênah, “Pathian Fapa i nih chuan heta ṭang hian tla thla rawh; 10 ‘Nangmah humhim tûr chein i chung thu-ah zawng a vântirhkohte chu thu a pe ang,’ tih leh, 11 ‘An kutin an dâwm ang chia; chuti lo chuan, i kein lung i chhuih hlauh dah ang e,’ tih ziak a ni si a,” a ti a. 12 Tin, Isuan a hnênah, “‘Lalpa i Pathian fiah suh,’ tih a ni e,” tiin a chhâng a.

nwtsty media

Biak in chhîp zumah

Setana chuan Isua chu “biak in chhîp zumah [a nih loh leh “a sâng lai berah”]” a hruai tak tak pawh a ni mai thei, chuta ṭanga zuang thla tûrin a hrilh a ni; mahse, Isua dinna hmun chiah chu chiang taka hriat theih a ni lo. Heta “biak in” tih ṭawngkam hman hian biak in awmna hmun zau tak a kawh theih avângin, Isua chu biak in awmna hmun chhimchhak lamah a ding a ni thei a. A nih loh leh, biak in awmna hmuna kil pakhatah a ding pawh a ni mai thei bawk. Chûng hmun aṭanga a tlâkthlâk a, Jehova a inrawlh loh chuan thihna a thleng thei a ni.

w13 8/1 26 ¶12

Mi Eng Ang Nge In Nih Tur Ngaihtuah Rawh U

12 Evi nêna inang lo takin, Isua chuan inngaihtlâwmna chungchângah entawn tûr ṭha a va siam tak êm! Setana chuan kawng dangin thlêm a tum a, mahse, Isua chuan Pathian fiahna thlen thei thil engemaw tih chu ngaihtuah pawh a ngaihtuah lo a ni. Chu chu chapona thiltih a ni dâwn si a! Isua chuan “‘Lalpa i Pathian fiah suh,’ tih a ni e,” tiin chiang tak leh tlang takin a chhâng zâwk a ni.—Luka 4:9-12 chhiar rawh.

Thlarau Lam Lunghlute Laih Chhuahna

(Luka 4:17) Tin, zâwlnei Isaia lehkhabu chu a hnênah an pe a. Tin, lehkhabu zial chu a phelh a, he thu ziakna lai hi a chhiar a,

Lk. 4:17 ṭanchhan nwtsty study note

zâwlnei Isaia . . . lehkhabu zial: Isaia Dead Sea lehkha zial chu savuna siam lehkha 17 inzawm khâwm a ni a, column 54 awm, 7.3 m (ft 24) a sei a ni. Nazaret khua inkhâwmnaa an hman lehkha zial pawh chutiang vêla sei a ni thei a ni. Kum zabi khatnaah chuan, a bung leh châng siam a la nih loh avângin, Isua’n a chhiar duh lai chu a zawn hmuh nghâl a ngai ngei ang. Mahse, hrilh lâwkna thute ziahna lai chu a chhiar a tih hian Pathian Thu a hriat belzia a târ lang a ni.

(Luka 4:25) Chutichuan, dik takin ka ti a che u, Elija dam laia kum thum leh thla ruk vân a pina, khawvêla ṭâm nasa tak a lo tlâk khân, Israel ramah hmeithai tam tak an awm a;

Lk. 4:25 ṭanchhan nwtsty study note

kum thum leh thla ruk: 1 Lalte 18:1-ah chuan, Elija’n “a kum thum kumah” khawkhêng a tâwp ang tih a puang a. Chuvângin, mi ṭhenkhat chuan Isua sawi chu Lalte pakhatnaa thu nên inmil lo niin an sawi a. Mahse, Hebrai Pathian Lehkha Thu chuan khawkhêng chu kum thum aiin a tlêm tih a sawi lo. “A kum thum kumah” tih thu hlawm hian Elija’n khawkhêng chungchâng Ahaba hnêna a puan hmasak hun tîr lam pawh a huam tel tih a chiang a ni. (1 Lalte 17:1) Chu thu a puan chuan nipui—thla ruk chhûng a awh tlângpui a; mahse, chu aia rei pawh a ni thei—chu a inṭan tawh niin a lang. Chu bâkah, khawkhêng chu Ahaba hmaa Elija a va inlan leh hun, “a kum thum kumah,” a tâwp nghâl mai lo va, Karmel tlânga meia inelna a awm hnuah chauh a tâwp a ni. (1 Lalte 18:18-45) Chuvângin, Isua ṭawngkam leh Jakoba 5:17-a chhinchhiah, Krista unaupa ṭawngkamte chu 1 Lalte 18:1-a hun sawi nên a inmil a ni.

Bible Chhiar

(Luka 4:31-44) Tin, Galili rama khaw pakhat, Kapernaum-ah chuan a zuk kal ta a. Tin, Chawlhniin mite a zirtîr a; 32 tin, thu nei taka a sawi avângin a thu zirtîr chu mak an ti hle a. 33 Tin, inkhâwmna inah chuan ramhuai bawlhhlawh thlarau pai mi pakhat a lo awm a; ani chu aw ring takin, 34 “A! Nazaret Isu, keini leh nang eng nge kan inzâwlna awm? Min tiboral tûrin i lo kal em ni? Nang ka hria a che, Pathian Mi Thianghlima i ni e,” tiin a au chhuak a. 35 Tin, Isuan a hau va, “Ngawi la, a chhûng ata lo chhuak rawh,” a ti a. Tin, ramhuai chuan a laiah a titlu zet a, tina lovin a chhûng ata chu a lo chhuak ta a. 36 Tin, an zain mak an ti hle a, “Hei hi eng thu nge ni le? Thu nei tak leh thil tithei takin ramhuai bawlhhlawhte thu a pe a, an chhuah hi,” tiin an inbia a. 37 Tin, chu mi vêl ram khaw tinah a chanchin a thang ta a. 38 Tin, a tho va, inkhâwmna in ata chu a chhuak a, Simona inah a lût ta a. Tin, Simona nupuia nu chu nasa takin a khua a lo sik a; tichuan, a tân an lo ngensak a. 39 Tin, a kiangah a ding a, khawsik chu a hau va, a reh ta a; tin, a tho ta nghâl a, an rawng a bâwlsak ta a. 40 Tin, ni tlâk dâwn laiin natna hrang hranga nâ, damlo nei apiangin a hnênah an rawn hruai a; tin, an zaa chungah chuan a kut a nghat ṭheuh va, a tidam ta zêl a. 41 Tin, ramhuaite pawh, “Pathian Fapa i ni,” tia auvin mi tam tak kawchhûng ata an lo chhuak a. Tin, anmahni a hau va, Krista a ni tih an hriat avângin an ṭawng a phal lo. 42 Tin, khawvâr veleh a chhuak a, thlalêr hmunah a kal a; tin, mipuite chuan an zawng a, a hnênah an lo kal a, anmahni a kalsan loh nân chelh an tum a. 43 Nimahsela, ani chuan an hnênah, “Khaw dangahte pawh Pathian ram Chanchin Ṭha ka hril tûr a ni, chu mi avâng chuan tirh ka ni si a,” a ti a. 44 Tichuan, Galili rama inkhâwmna inahte thu a hril a.

    Mizo Thu leh Hla Chhuahte (1990-2025)
    Chhuahna
    Luhna
    • Mizo
    • Share
    • I Duh Dânte
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Hman Dân Tûr
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Luhna
    Share