Tjínkʼa xi kjonangi
Kʼianga jekitsin Jesús ya Belén, ánni nga ya tsakationi je José kao María kʼoa nga tsín tiya Nazaret kini.
Je Biblia alikui kʼoatso, tonga síkʼaxki kʼa choa̱ xi basenkaoná nga majinná ánni nga ya tsakationi.
Kʼianga kʼoakitsole ánkje je María nga ʼndí sʼe̱le yaa Nazaret tíjna kao José ya naxinandá xi nchja̱ni Galilea (Luc. 1:26-31; 2:4). Nga koanskanni, kʼianga jekitjoni Egipto yaa Nazaret ki ijngokʼa. Nga ya koanjchínga Jesús ya ʼnde jebi, kʼoasʼin tsaʼyale nga Nazaret tsʼe (Mat. 2:19-23). Kʼianga tʼatsʼe naxinandá Nazaret nokjoañá, jé faʼaitsjenná je Jesús, María kao José.
Tsakui nichxin kuinga ya tsakationi ya ʼnde jebi nga̱ je María nʼio nda bexkon naxinandá Judea, nga̱ yaa tjío je xínkjín, je Elisabet kao Zacarías xi xijchále koan Juan (Luc. 1:5, 9, 13, 36). Kʼianga kisíxatʼa je Elisabet, jan sá nga ya kikʼejnakao kʼoa xijekoan ki ijngokʼani Nazaret (Luc. 1:39, 40, 56).
Nga jeki nichxin, kʼoatso kjoatéxoma xi kitjo nga katabáyaxo̱n yaole ngatsʼi naxinandá. Je José kao María kisitjoson kjoatéxoma jebi, kikáyaxo̱n yaole ya “naxinandále David xi Belén ʼmi” kʼoa je én xi tongini kinokjoa kʼoakitso nga ya Belén jtsín je Mesías (Luc. 2:3, 4; 1 Sam. 17:15; 20:6; Miq. 5:2). Yaa ʼnde jebi kitsin Jesús kʼoa je José alikui tokjoán kikao María ya Nazaret nga tokʼiakjoan kitsin je ʼndíleele. Yaa Belén tsakatio, ʼnde jebi to ñajan kilómetro kjin tíjnanile Jerusalén, kʼoa ngisajin chrian koanle je José kao María nga ki ya yo̱ngo̱ nga kitsjoátʼa je cho̱ nga jekitsin je Jesús tojo tso je kjoatéxoma (Lev. 12:2, 6-8; Luc. 2:22-24).
Kʼoati kuenta sʼiaan nga je ánkje kʼoakitsole María nga je kʼoaile ʼndí xi sʼe̱le je “yáxilele David” nga Rey koa̱n. A kuinga ya tsakationi tsokʼoa je José kao María nga ya kitsin Jesús ya naxinandále David (Luc. 1:32, 33; 2:11, 17). Tsakui nichxin kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga ngisa nda nga ya Belén koatio ánni nga sʼe̱jinnile jmesani xi kuitsole Niná.
Tsee nga ya Belén tsakatio. Ningalani tsínkjoan ʼyaa jokjitse ya tsakatio, tonga kʼianga kichosíxatʼa je Jesús chjota xi tʼatsʼe niño kotʼayason, ali tsa tisʼajin ʼndíleeni kʼoa jetjínle ndʼia je José kao María nga kʼia (Mat. 2:11). Alikui tokjoan ki ijngokʼani ya Nazaret, tsee nga ya Belén tsakatio.
Je Herodes kʼoakitso nga katanikʼien “ngatsʼi ʼndíxʼin xi jao nó tjínle, kʼoa xi ngisa ʼndísa xi kisʼe ya Belén” (Mat. 2:16). Jngo ánkje kʼoakitsole je José nga xkón tjío, kuinga ya Egipto kini kʼoa yaa tsakatio josaʼnda nga kʼien je Herodes. Nga jekoan yaa Nazaret ki ijngokʼa. Ánni nga tsín tiya Belén kini. Kuinga je tsakatéxoma ya Judea je tile Herodes xi Arquelao tsakʼin, kʼoa chjota jebi nʼio tsʼen koan. Kʼoa nga jngo ánkje kʼoakitsole José nga xkón tjío, kuinga ya kikaoni familiale ya Nazaret. Alikui xkón tsakʼejna Jesús nga ya Nazaret kikatio kʼoa je xijchále nda tsakakóyale je Énle Niná (Mat. 2:19-22; 13:55; Luc. 2:39, 52).
Nga kinikʼien je Jesús, tjínkʼa chjota xi kui kjoanda tjínle nga ya ngʼajmi koai. Tonga je José tsakui nichxin tongini kʼien. Tsa kʼoalani, i Sonʼnde kjoaʼáyanile kʼoa koaan kʼia chjónangilee ánni nga ya Belén tsakationi nga jekitsin je Jesús.