BIBLIOTECA Watchtower
BIBLIOTECA
Watchtower
énná
a̱
  • a̱
  • e̱
  • i̱
  • o̱
  • ñ
  • ʼ
  • BIBLIA
  • XO̱N XI TJÍO
  • KJOAJTÍN
  • w15 1/6 p. 6-7
  • Tochoa jmeni xi be je chjota científico

Tsín video i̱ página jebi.

Likui nda kjima je video.

  • Tochoa jmeni xi be je chjota científico
  • Xo̱n xi Bájinkonná Tʼatsʼe Chjotaxále Jeobá 2015
  • Xi me tikui tínchja̱ni
  • Jmeni xi jetjíobe chjota científico
    Xo̱n xi Bájinkonná Tʼatsʼe Chjotaxále Jeobá 2015
Xo̱n xi Bájinkonná Tʼatsʼe Chjotaxále Jeobá 2015
w15 1/6 p. 6-7
Jngo chjoón xi científico tjín xi tíkotʼa

XI NGISA TÍNCHJA̱NI REBISTA JEBI: JE CIENCIA A KJIN JETÍSÍKʼÉJNA JE BIBLIA

Tochoa jmeni xi be je chjota científico

Nʼio nkjín libro xi chriansʼa tíbitjo xi kui sítoánntjai jmeni xi makjainle je xi Nuevo Ateísmo ʼmi. Nkjín chjota xi kjimandosinle jmeni xi tso xo̱n jebi kʼoa nʼio nkjín chjota xi tokui kjántʼani nga tsín mangóson kjoafaʼaitsjenle. Nga kui kinchja̱ni xi tʼatsʼe jebi, je chjota neurólogo xi David Eagleman ʼmi itso xi kiski: “Tjínkʼa chjota xi kʼoasʼin makjainle kʼianga toje beyeje je chjota científico”. Tonga itsosa: “Je chjota científico xi nʼio nda, kuenta sʼín ngantsjai je kjoafaʼaitsjen xi tjínsa, kʼoa jokji nga tínroa je nó nga tjíokotʼayason je chjota científico nkjín koya jmeni xi tíʼyale”.

Jngo telescopio tíkotsenya jngo chjota astrónomo

Jokji nga tífaʼato nó, je chjota científico nʼio tjíobásjaiya jmeni xi tsín be, kʼoa nga kʼoatjíosʼín nkjín koya jmeni xi jetjíobe. Tonga kʼoati sakʼoa likui nda bichómani jmeni xi sʼín. Tobʼelañá, Isaac Newton, jngo chjota científico xi nʼio ʼyale, tsakakó nga kui gravedad xi jtín sʼin síkatío je planeta, je niño kao galaxia xi tjín. Kʼoati je kisikʼatsen xi cálculo ʼmi, xi machjénle je chjota xi tjín xi síndani kao computadora, kʼoati kui síchjén nga fi ngʼá je chjota kʼoa kʼoati kui machjénle je xi física nuclear ʼmi. Tonga je Newton kʼoati koankjainle tʼatsʼe pseudociencia xi alquimia ʼmi, xi kisichjén chjota xi niño kiskotʼayason kʼoa kao majia xi kʼoatso nga oro síkʼóya je plomo.

Tsʼato jngo jmi basen nó tongini nga tsakʼejna je Newton, jngo chjota xi astrónomo koan xi Tolomeo tsakʼin, tsabe josʼin tjío je planeta kʼoa nʼio nda koanle kisinda mapa ningalani tsín jme ki̱cha̱ kisʼele xi kisichjén. Tonga kʼoasʼin koankjainle nga ngabasenle ngʼajmi tíjna je Sonʼnde. Je chjota xi astrofísico koan, xi nʼio tsaʼyale, xi Carl Sagan tsakʼin i kitso tʼatsʼe Tolomeo: “Jngo jmi basen nó nga kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen chjota nga ngabasenle ngʼajmi tíjna je Sonʼnde, jebi kui xi bakó nga sakʼoa tsínni ñaki kʼoatjín jmeni xi tso je chjota ninga nʼio chjine”.

Jngo chjoón xi científico Biblia tíbʼéxkia

Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, kʼoati kui kjoa tjíosʼele je chjota científico. Kjoaixi nga nʼio nkjín koya xi jebe je chjota científico, tonga kʼoati nkjín koya jmeni xi tsín be. A kjoaʼaí jngo nichxin kʼianga ñaki jchayejee tʼatsʼe ngʼajmi kao sonʼnde. Je chjota físico xi Paul Davies ʼmi itso: “Likuikʼia ñaki sʼe̱jngo tokoán jokuixoán tʼatsʼe josʼin tsʼatsen je sonʼnde”. Ñaki kʼoatjín kjoaixi. Alikuikʼia koa̱njinná ngayeje xi tʼatsʼe ngʼajmi kao sonʼnde. Kʼianga ʼya xi kʼoatso nga ñaki tobeyeje je chjota científico, likui koa̱n tokoa̱nkjainyejená.

Je Biblia kʼoatsoná jmeni xi tsín koa̱nle kʼoakuitsoná je chjota científico

Je Biblia itso tʼatsʼe jme xi kisinda Niná: “Kʼoa jebi tojngola choa̱ jmeni xi male sʼín je Niná. Tosʼaa i̱natjín tinoʼyá jmeni xi sʼín” (Job 26:14, La Palabra de Dios para Todos). Nʼio tse kjoachjine tjín xi tsín majinná kʼoa xi tsín ʼyaa. Ñaki kʼoatjín jotso je én xi jeme jao jmi nó tjínle nga kiski je pastro Pablo: “Li tokʼoakji tse tjín kjoachjinele kao kjoaʼisentakonle Niná. Niʼyajin xi [...] machoyale jotjín kjoatéxomale Niná. Niʼyajin xi male be ndiaale” (Romanos 11:33).

Kjoafaʼaitsjen xi tsín koa̱nle tsjoá je chjota científico

Je chjota científico kui tsoyaná tʼatsʼe Sonʼnde, tonga je Biblia tsjoáná kjoafaʼaitsjen xi basenkaoná nga nda biyokoaa xíngiaa kʼoa nga tsjoa sʼe tokoán. Kataʼyala kʼaa choa̱.

  • Jngo ndsaa xi tisenjnai títso

    Si̱kuindalee yaoná kjoatsʼen

    Jchaxkoán kjoabijnachon

    “Alikui koa̱n si̱kʼain.” (Éxodo 20:13.)

    “Toʼyanibe xi chʼaoke ndsʼe̱, je joni tsa xi kʼen síkʼen.” (1 Juan 3:15.)

    Nyʼán kuiyokoaa xíngiaa

    “Titjoxinlai xi chʼaotjín kʼoa kui kʼoatʼiain xi ndatjín; kjoanyʼán tjasjai kʼoa kui tʼintjenngi.” (Salmo 34:14.)

    “Je chjota xi male síkinjenyʼánjin, jé ní xi nyʼánsʼin bʼéntje kjoakixi.” (Santiago 3:18.)

    Jticha katamaa kjoatsʼen

    “Je Jeobá tíkotʼajin je chjota xi kixi kʼoa kao xi tsʼen, jtike toʼyani xi kjoatsʼen tsjoake.” (Salmo 11:5.)

    “Ali maxinkonchajin je chjotatsʼen, ali ndiaalejin chjóai. Nga̱ je Jeobá alikui tsjoake chjota xi jaonkjaín.” (Proverbios 3:31, 32.)

  • Jngo familia

    Nda kuiyoaa ya yaniʼyaná

    Titjosonlai xijcháli

    “Jon xi ʼndíxtio, titjosonlao xijcháno nga tiyokao Nainá. Jébi xi nda tjín. Jchaxkuín nʼaili kao na̱li, nga jé xi títjon kjoatéxoma xi tjínle xi sísʼengi, jméni nga nda kuijnasíni, kʼoa tse koa̱nsínili i̱ sonʼnde.” (Efesios 6:1-3.)

    Tʼinyalao ʼndíxtino

    “Ali nijtijinlao xtino. Tokʼoasʼin tijcháo nga sin nga nda koakolao koakoyandalao kjoa xi tsoya Niná.” (Efesios 6:4.)

    “Ali sijin nikao xtino, jméni nga tsín tsa si̱kjaʼajensínikon.” (Colosenses 3:21.)

    Tsjoacha katamai kʼoa jchaxkuín je xi chixankoai

    “Jngójngó ngatsʼiobi ñaki kʼoasʼin tsjoacha katamao yánchjínno, josʼin tsjoachao yaono. Je xi chjoón xkón katabe xʼinle.” (Efesios 5:33.)

  • Jngo yá

    Si̱kuindaa Sonʼnde

    Je Biblia itso tʼatsʼe chjota xi tsín síkuinda je Sonʼnde: “Je chjota jekisikitsón sonʼnde [...] kʼoa je xi tjíoson sonʼnde jé tjínle jée” (Isaías 24:5, 6). Kuenta sijéle Niná je chjota xi tjíosíkitsón je Sonʼnde. Je Biblia kʼoatso nga Niná kjoaʼaxin je chjota “xi sikitsón sonʼnde” (Apocalipsis 11:18). Alikui tojchatʼale chjota xi kʼoatjíosʼín.

    Xo̱n xi énná faʼaitʼa (2002-2025)
    Tʼechjoalai cuentali
    Titjásʼain cuentali
    • énná
    • Tikasénlai tsa ʼyani
    • Josʼin meli nga katamatsen
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Josʼin koa̱n koa̱nchjén
    • Josʼin sʼejnatjao én xi faʼainajin
    • Josʼin machjén jme xi betʼai
    • JW.ORG
    • Titjásʼain cuentali
    Tikasénlai tsa ʼyani