KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 42
Kuinyakoaa je xi tiʼmiyalee Biblia nga koaisʼenngindá (xi majaoni)
“Tikuindai yaoli, kʼoa tikuindai je xi tibakoyai” (1 TIM. 4:16).
KJOAJNDA 77 Lʼí xi tísíʼisen ndʼaibi
XI TÍNCHJA̱NIa
1. Ánni kʼoabixónsíñá nga koa̱n kuitjontjai je chjota xi ʼmiyalee Biblia.
KʼIANGA Biblia ʼmiyalee je chjota kui xi mená nga kuitjontjaile yaole. Ánni kʼoabixónsíñá nga koa̱n kuitjontjaile yaole. Yaa tsoyaná jmeni xi kitso Jesús tojosʼin faʼaitʼa ya Mateo 28:19, 20 (TNM), nga i̱ kitso: “Kuinga tangínsíño, kʼoa chjotana tikao je chjota xi tjín ngakjijnda naxinandá. Cha̱nisʼenngindáo”. Machjén nga koaisʼenngindá ʼyani xi mele kuitjontjai. Kʼoa ʼyani xi mele koaisʼenngindá tjínnele koa̱nkjainle nga totʼatsʼe nga kʼienntjainá kʼoa nga jaʼáyanile Jesús nga koa̱n kuitjo̱ntjé. Kuinga i̱ kitsonile pastro Pedro je chjotale Cristo: “Nga mangínsʼenngindá, je xi kʼoati tíbʼasjentjaino ndʼaibi [...] xi totʼatsʼe nga jaʼáyanile Jesucristo” (1 Ped. 3:21, TNM). Kʼianga jefisʼenngindá jngo chjota kui kjoachoya sʼele nga koa̱n kʼoéjna ngantsjai nichxin.
2. Tojo tso 2 Timoteo 2:24, 25, jméni xi tjínnele sʼiaan nga kʼuínyalee je chjota.
2 Nga chjotatjenngile Cristo si̱koaa je chjota tjínnele nga nda koa̱nná kʼuínyaa je Énle Niná (tʼexkiai 2 Timoteo 2:24, 25).b Nga̱ je Jesús i kitso: “Kuinga tangínsíño, kʼoa chjotana tikao je chjota [...]. Takoyalao”. Je pastro Pablo kʼoakitsole je Timoteo nga tosi tonda katabakóya je Énle Niná, kʼoa i kitsosale: “Kʼoasʼin kuitjo̱ntjai nga tijini, kʼoati je xi nrʼoéli”. Kuinga kui kjoafaʼaitsjen jebi kitsjoanile: “Tikuindai je xi tibakoyai” (1 Tim. 4:16). Tjínnele nda kʼuínyaa je Énle Niná tsa mená nga chjotatjenngile Cristo koa̱n je chjota.
3. Jméni xi jchaa i̱ kjoaʼmiya jebi.
3 Millón chjota ʼmiyale Biblia nga xki̱ xomana. Tojosʼin tsaʼyaa ya kjoaʼmiya xi jejaʼato, kui xi mená nga kuinyakoaa je chjota nga katabe xi tʼatsʼe Niná kʼoa nga koaisʼenngindá. I̱ kjoaʼmiya jebi, aon koya tjínni xi jchaa josʼin koa̱n kuinyakoaa je chjota nga koa̱n koaisʼenngindá.
KUI KOAKOYAA JMENI XI TSO BIBLIA
Kʼoakʼuínlee jngo ndsʼee xi nda male tsoya nga kʼoakatatsoná jméni xi tjínnele sʼiaan nga kui Biblia si̱chjén nga kʼuínyaa (Chótsenlai párrafo 4-6)i
4. Ánni nga tsín koa̱n toñá kuinókjoa ʼndeʼndeñá kʼianga ʼmiyalee Biblia je chjota (kʼoati chótsenlai nota).
4 Ngatsʼiñá nga tsjoachaa kʼianga ʼmiyaa je Énle Niná. Kʼoa tsakui nichxin toñá nokjoa ʼndeʼndee kʼianga ʼya xi bakoyalee. Tsa ñá bʼakaoná fandiaa Nga chotʼaya Xo̱n xi Bájinkonná, Nga chotʼaya Biblia ya jinjtín kʼoa nga ʼmiyalee je chjota, alikui koa̱n nga toñá kuinókjoa ʼndeʼndee. Tosa kui Biblia si̱chjén nga koakoyaa. Alikui koa̱n nga toñá kʼoakuixoán ngayeje jmeni xi ʼyaa tʼatsʼe jmeni xi tíchobayani kʼoa tsa textole Biblia tiʼmiyaa (Juan 16:12).c Tikjaʼaitsjenlai jókji ʼyai xi tʼatsʼe Biblia nga tokʼia kʼinsʼenngindái kʼoa jókji jemajinli ndʼaibi. Tokuijin ʼyai tsakai jmeni xi ngisasa chjíle xi tsoya Biblia (Heb. 6:1). Nga̱ nkjín nó bichómani nga sa tse sa tse xi majinná, kuinga tsín koa̱n nga to jngokʼakjoan kʼuínyalee je chjota jmeni xi jeʼyaa ñá xi tʼatsʼe Biblia.
5. 1) Tojo tso 1 Tesalonicenses 2:13, jméni xi mená nga koa̱njinle je xi tiʼmiyalee Biblia. 2) Jméni xi koa̱n sʼiaan nga kʼoakuitsoná je chjota tʼatsʼe josʼin síkjaʼaitsjen nga Biblia tíkotʼaya.
5 Kui xi mená nga katamajinle je xi tiʼmiyalee Biblia nga tʼatsʼe Niná nroani jmeni xi ʼmiyalee (tʼexkiai 1 Tesalonicenses 2:13).d Kuinga koa̱n chjónanginilee jósʼin síkjaʼaitsjen nga Biblia tíkotʼaya. ʼNdele nga toñá kʼoakʼuín ʼndeʼndelee jmeni xi nchja̱ni nga jngó jngó texto, kʼoakʼuínlee nga kʼoakatatsoná josʼin majinle. Kuinyakoaa nga katamajinle josʼin koa̱n sichjén jmeni xi tso Biblia. Chjónangilee josʼin síkjaʼaitsjen tʼatsʼe je texto xi kʼoexkia (Luc. 10:25-28). Tobʼelañá, koaan i̱ kʼuínlee: “Jótso texto jebi tʼatsʼe jokjoan Jeobá. Jósʼin koasenkaoli jmeni xi tso texto jebi. Jótjín tokuin ndʼaibi nga jekoanjinli jmeni xi tso texto jebi” (Prov. 20:5). Je xi ngisa chjíle ali tsakuijin nga nʼio tse xi koa̱nle, kuinga tsjoake koa̱n je Énle Niná kʼoa nga sitjoson jmeni xi tso.
6. Ánni ndatjínsíni nga kʼoakʼuínlee je ndsʼee xi jengisa be josʼin tsoyale Biblia chjota nga katafikaoná nga ʼmiyalee Biblia je chjota.
6 Kʼianga koaikaoná jngo ndsʼee xi jengisa be josʼin tsoyale Biblia chjota, koaan chjónangilee tsa nda kaʼmiyalee je chjota kʼoa kʼoakatatsoná tsakui Biblia kanichjén nga kaʼmiyaa. Kʼianga koa̱nná ngisa nda kʼuínyaa machjén nga nangitokon koaan (tingósonkoai Hechos 18:24-26, TNM). Kʼoati koa̱n chjónangilee jósʼin síkjaʼaitsjen tʼatsʼe je chjota xi tiʼmiyalee Biblia, a kamajinle jmeni xi tíkotʼaya. Tsa jao jan xomana koa̱ntsián, koaan kʼoakʼuínlee nga jela katatsoyale. Ánni nga ntsjaintsjai skótʼayasíni je chjota kʼoa kʼoasʼin skoe̱ni nga nʼio tjínle kjoandosin jmeni xi tíkotʼaya. Alikʼia kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga tsín koa̱n nga kjaʼaí xi kuitsoyale. Nga̱ kui xi mená nga tosi tonda katakotʼaya Énle Niná je chjota xi tiʼmiyalee.
KATABE JE XI ʼMIYALEE BIBLIA NGA TSJOACHAA ÉNLE NINÁ KʼOA NGA MAKJAINNÁ JMENI XI ʼMIYAA
Kʼianga kʼuínyalee Biblia je chjota si̱kʼaxki̱lee jotjíosʼín je ndsʼee xi kui kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa Biblia tjíofitjenngi ánni nga kʼoatisʼinni tsanda je (Chótsenlai párrafo 7-9)j
7. Jméni xi koasenkao je chjota nga tosi tonda koa̱nmenile skótʼaya Biblia.
7 Nʼio tjínle kjoandosin nga katabe je xi ʼmiyalee Biblia nga tsjoachaa je Énle Niná kʼoa nga ñaki makjainná jmeni xi tso Biblia (1 Tes. 1:5). Tsa kʼoasʼiaan, ngisaa koa̱nmele skótʼaya. Tsa kʼoéyanajmílee josʼin tíbasenkaoná ñá jmeni xi tso Biblia, koa̱njinle nga kʼoati koasenkao tsanda je.
8. Jméni xi sʼiaan nga ngisa nda kʼuínyalee Biblia je chjota, kʼoa ánni.
8 Kʼianga tiʼmiyalee je chjota, kʼoéyanajmílee jmeni xi tjíobinyakao kʼa je ndsʼee xi kʼoati kui kjoa tjínle joni je. Tsa ʼyaa nga koasenkao jngo ndsʼee xi tíjna ya jinjtín, koaan kʼoakʼuínlee nga katafikaoná nga kʼuínyalee chjota jebi. Kʼoati koa̱n si̱chjén je choa̱ xi faʼaitʼa jñani “Je Biblia síkʼantjaiyaa chjota” tso, xi faʼaitʼa ya jw.org.e Jmeni xi tso página jebi kʼoa kao video xi faʼaitʼa, koasenkao je xi tiʼmiyalee Biblia nga skoe̱ kʼianga nda bichómani tsa koaitjenngi jmeni xi tso Biblia.
9. Jósʼin koa̱n kuisenkoaa je xi tiʼmiyalee Biblia nga kjoakaonajmíni je xínkjín kʼoa kao miyole jmeni xi kjimajinle.
9 Kʼiatsa jechixan xi tiʼmiyalee Biblia kʼoa tsa tsín tíkotʼaya je xʼinle kʼoa tsa chjoónle, koaan kʼoakʼuínlee nga kʼoati koa̱n skótʼaya tsanda je. Kʼoakʼuínlee nga kʼoati koa̱n kuitsoyale je xínkjín kʼoa tsa miyole jme xi jekjimajinle (Juan 1:40-45). Koaan i̱ kʼuínlee: “Jósʼin koa̱n kʼuínyalai xíngi tʼatsʼe jebi. Jmé texto xi si̱chjáin kʼianga kʼuínyalai jebi je miyoli”. Tsa kʼoasʼin, kʼoaasʼin koa̱nnile tsanda je nga kuitsoya je Énle Niná. Koaan jeya kuitsoyason kao je jtín kʼianga jetíjnanda nga kuitjotsoyason ninga kje fisʼenngindájin. Koaan kʼoakʼuínlee tsa ʼya xi bexkon xi kʼoati mele skótʼaya. Tsa be ʼyani xi mele skótʼaya Biblia, ndi̱to̱n kjuinchónlee nga kʼoakoa̱nná kʼoa kʼoakʼuínlee nga koa̱n kʼuínyalee jmeni xi tso Biblia. Koakolee je video Jósʼin ʼmiyalaijin Biblia je chjota.f
KʼOAKʼUÍNLEE JE XI TIʼMIYALEE BIBLIA NGA KATASÍMIYO JE NDSʼEE
Kʼoakʼuínlee je xi tiʼmiyalee Biblia nga katasímiyo je ndsʼee (Chótsenlai párrafo 10, 11)k
10. Jósʼin koa̱n chjénngiaa je choa̱le Pablo tojo tso 1 Tesalonicenses 2:7, 8.
10 Tjínnele nga koa̱nndosin kjoaixiná tʼatsʼe je chjota xi tiʼmiyalee Biblia. Kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga ndsʼee koa̱nni nga jekoa̱nskanni (tʼexkiai 1 Tesalonicenses 2:7, 8).g Ñʼaijin koa̱nle nga sikatío je miyo xi tjínle kʼoa nga sikʼantjaiya yaole nga sixále je Jeobá. Kuinga machjénni nga kuinyakoaa nga so̱kole miyo ya jinjtín. Tsa si̱kʼayalee nichxin, kʼoasʼin koakonilee nga miyole maa. Koakoñá nga mandosin kjoaixiná xi tʼatsʼe kʼiatsa kuinókjoalee, tsa si̱kasénlee mensaje kʼoa tsa kjuinsi̱xatʼaa.
11. Jósʼin kuinyakoaa je xi tiʼmiyalee Biblia nga kuicho ya jinjtín, kʼoa ánni.
11 Itso én xi síchjén je chjota xi África tsʼe: “Kʼianga koa̱njchá jngo ʼndí, jngoo naxinandá machjén”. Je én jebi kui xi tsonile nga machjénná je nganʼiole ndsʼee xi tjío ya jinjtín kʼiatsa mená nga chjotatjenngile Cristo koa̱n jngo chjota. Jngo xi nda male tsoya Biblia basenkao je xi títsoyale nga katabexkon je ndsʼee xi tjío ya jinjtín, nga̱ kuinyakao nga ngisasa simiyo je Jeobá kʼoa kuinyakao kʼianga kjoa kjoaʼatojin. Kui xi mená nga tsjoa katasʼe kon kʼoa katabe nga tojngo familia mañá ngatsʼiaa. Tsa kʼoasʼin simiyo je ndsʼee, ngisaa choa ñʼai koa̱nle nga sikatío je miyole xi tsín je Jeobá síxále (Prov. 13:20). Tsa sikjinle je miyole xi tsín je Jeobá síxále, koaan ya so̱kole je xi miyole koa̱nni ya jinnaxinandále Niná (Mar. 10:29, 30; 1 Ped. 4:4).
KJITʼA CHJA̱KAONAJMÍÑÁ JÓKOA̱N SʼIN NGA TSJOÁTʼALE YAOLE NINÁ KʼOA NGA KOAISʼENNGINDÁ
Je xi ñaki kʼoatjín kon nga Biblia tíkotʼaya sítjoson jmeni xi tso Biblia ánni nga ma fisʼenngindáni (Chótsenlai párrafo 12, 13)
12. Ánni machjénni nga chja̱kaonajmíñá je xi tiʼmiyalee Biblia tʼatsʼe nga tsjoátʼale yaole je Niná kʼoa nga koaisʼenngindá.
12 Kjitʼa chja̱kaonajmíñá nga nʼio chjíle nga tsjoátʼale yaole je Niná kʼoa nga koaisʼenngindá. Kuinga ʼmiyanilee chjota nga̱ kui xi mená nga koaisʼenngindá kʼoa nga je Jeobá sixále. Tsa jenkjín sá nga ntsjaintsjai tíkotʼaya Biblia je chjota kʼoa tsa jefi kjoajtín, kui xi mená nga katamajinle nga kuinga ʼmiyanilee nga mená nga testigole Jeobá koa̱n.
13. Jméni xi tjínnele sʼin je xi tiʼmiyalee Biblia kʼianga koa̱n koaisʼenngindá.
13 Jngo chjota xi ñaki kʼoatjín kon nga Biblia tíkotʼaya nkjín koya jmeni xi sʼín kʼianga koa̱n koaisʼenngindá. Xi títjon, be xi tʼatsʼe Jeobá, tsjoake ma kʼoa makjainle xi tʼatsʼe (Juan 3:16; 17:3). Xijema, símiyo je Niná kʼoa kao je ndsʼee xi tjío ya jinjtín (Heb. 10:24, 25; Sant. 4:8). Nga jefi nichxin alikui tikui kʼoasʼínni xi chʼaotjín kʼoa kʼoamanile je jéele (Hech. 3:19). Nga makjainle xi tʼatsʼe Jeobá, kui xosíkao nga fákaonajmíni xi kjaʼaí chjota jmeni xi kjimajinle (2 Cor. 4:13). Xijema, tsjoátʼale yaole je Jeobá kʼoa fisʼenngindá (1 Ped. 3:21, TNM; 4:2, TNM). Nʼio tsjoa satío tokoán kʼianga fisʼenngindá jngo chjota. Kʼianga ʼyaa nga jetísítjoson jmeni xi tso je Énle Niná kʼoakʼuínlee nga nʼio nda tísʼín kʼoa nga tosi tonda kʼoakatasʼín.
KUENTA SʼIAAN TSA TÍSÍTJOSON JMENI XI TSO ÉNLE NINÁ JE XI TIʼMIYALEE BIBLIA
14. Jósʼin koa̱nni jchaa tsa me kjoaixile nga je Jeobá sixále je xi tiʼmiyalee Biblia.
14 Machjén nga tsejta koaan kʼiatsa mená nga tsjoátʼale yaole je Niná kʼoa koaisʼenngindá je xi tiʼmiyalee Biblia. Tonga kʼoati machjén nga si̱kjaʼaitsjenjiaan tsa me kjoaixile nga je Jeobá sixále kʼoa tsa mai. A bakó nga tísítjoson jmeni xi kitso je Jesús. Axo tokui kotʼayani nga nda tsole jmeni xi faʼaitʼa Biblia.
15. Jméni xi bakó tʼatsʼe jngo chjota xi tíkotʼaya Biblia tsa mele nga je Jeobá sixále.
15 Kjitʼa si̱kjaʼaitsjenjiaan tsa me kjoaixile nga je Jeobá sixále. Tobʼelañá, a kʼoatso jotjín kon xi tʼatsʼe Jeobá, a bʼétsʼoale Jeobá (Sal. 116:1, 2). A tsjoake nga bʼéxkia Biblia (Sal. 119:97). A ntsjaintsjai fi kjoajtín (Heb. 2:12). A jetísíkʼantjaiya yaole (Sal. 119:112). A fákaonajmíni xínkjín kao miyole tʼatsʼe jme xi jekjimajinle (Sal. 9:1). Kʼoa a mele nga testigole Jeobá koa̱n (Sal. 40:8). Tsa tsín kʼoatísʼín, chósonnilee jokʼuínlee nga chjónangilee ánni nga tsín kʼoatísʼínni, kʼoa ngasin nganda kʼoakʼuínlee jmeni xi tjínnele sʼin.h
16. Jméni xi kuenta sʼiaan kʼianga tsín tikoakoyanilee Biblia jngo chjota.
16 Kʼoati kjitʼa si̱kjaʼaitsjenjiaan tsa koa̱n nga tosi tonda kʼuínyalee Biblia jngo chjota. Koaan kui kuenta sʼiaan jebi: “A tongini kotʼayajin jmeni xi chotʼayá. A fi je kjoajtín. A tsín tikui kʼoasʼínni je xi tsín kixi tíjna. A tsín tiya sísinni tʼatsʼe religión xi tsakʼejnajin ngasʼa”. Tsa tsín tísíkʼantjaiya yaole kʼoa tsa tsín kʼoatísʼín jotso Biblia, toxitsjoajin nga tosi tonda koakoyalee, nga̱ yaa mangóson tsa kjoanʼio sʼianle jngo chjota nga katamale nandá tonga xi tsín mele sikaʼnyi̱ yaole.
17. Tojo tso 1 Timoteo 4:16, jméni xi tjínnele sʼiaan nga kʼuínyalee Biblia je chjota.
17 Nʼio chjíle xá xi nʼia nga Biblia ʼmiyalee je chjota. Kʼoa mená kuinyakoaa nga koa̱n koaisʼenngindá. Kuinga kui Biblia si̱chjénsíñá nga kʼuínyalee. Katabe nga makjainná jmeni xi tso Biblia kʼoa kao kjoatsjoa kʼuínyalee. Kʼoakʼuínlee je xi tiʼmiyalee Biblia nga katasímiyo je ndsʼee, kjitʼa si̱kʼaxki̱lee nga koa̱n tsjoátʼale yaole je Niná kʼoa nga koa̱n koaisʼenngindá. Kʼoa kjitʼa si̱kjaʼaitsjenjiaan jósʼin tíbichómani nga Biblia tiʼmiyalee jngo chjota (chótsenlai je recuadro “Xi tjínnele sʼin xi Biblia bakóya”). Tsjoa satío tokoán nga Biblia ʼmiyalee je chjota, nga̱ kuitjontjaile yaole tsa kjuinrʼoé. Kuinga machjénsíni nga kuinyakoaa jokji tjen kʼoakoa̱nná nga koa̱n koaisʼenngindá.
KJOAJNDA 79 Kʼuínyalee nga kixi katafitʼale Niná
a Tsee kjoanda tjínná kʼianga Biblia ʼmiyalee jngo chjota, nga̱ kui ʼmiyalee nga kʼoasʼin sikjaʼaitsjen josʼin mele Jeobá. I̱ kjoaʼmiya jebi tsjoásaná kjoafaʼaitsjen josʼiaan nga ngisa nda kʼuínyalee Biblia je chjota.
b 2 Timoteo 2:24, 25: “Je choʼndale Nainá alikui machjén nga chjotakjoasi koa̱n, tonga machjén nga ndʼé koa̱n xi tʼatsʼe ngatsʼi, nga male bakóya, nga síkjaín xi chʼao síkao. 25 Kao kjoanda katatsoyandale je xi batiotajale, tsa tsjoásale Niná nga sikʼantjaiya kjoafaʼaitsjenle, jméni nga skoe̱ni xi kjoakixi”.
c Chótsenlai je kjoaʼmiya “Jmeni xi tsín koa̱n sʼiaan kʼianga bʼailee estudio chjota”, xi jaʼaitʼa Xo̱n xi tjítʼa jme xi chotʼayá xi tsʼe sá septiembre nó 2016.
d 1 Tesalonicenses 2:13: “Kui kjoa kʼoati jinjin likui nichajinjin nga bʼailaijin kjoanda Niná nga kʼoasʼin kichjobáo énle Niná xi kinoʼyanajin. Likui kichjobáo joni tsa énle chjota, tonga joni tsa énle Niná xi ñaki kʼoatjín, je xi tísíxájinno xi koankjainno”.
e Tjasjai ya XO̱N KAO GRABACIÓN > VIDEO > JME XI BʼÉYANAJMÍ KʼA XÍNGIAA.
f Ya JW Library®, tjasjai ya MULTIMEDIA > NUESTRAS REUNIONES Y MINISTERIO > AYUDAS PARA LA PREDICACIÓN.
g 1 Tesalonicenses 2:7, 8: “Tosa koanʼindajinjin kao jon, joni tsa jngo na̱ xi síkaki, xi kjoétjao ʼndíle. 8 Kʼoasʼin tonʼio tjaochalaijin, nga menajin nga kʼoailaijin ali tsa toje énnda tʼatsʼe Niná, saʼnda menajin kʼoailaijin ni̱ma̱najin. Kjaínga tjaocha koanlaijin”.
h Chótʼai je kjoaʼmiya “Nga mangínsʼenngindá bakoñá nga tsjoachaa je Jeobá” kao “A jetijnandai nga kʼuínsʼenngindái”, xi jaʼaitʼa je Xo̱n xi Bájinkonná xi tsʼe marzo 2020.
i XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Kʼianga jekatsoyale tichjaa je xi Biblia tíbakóyale, je tichjaa xi jejchínga tsjoále kjoafaʼaitsjen je tichjaa xi títsoya Biblia nga tsín koa̱n nga toje kuinchja̱ ʼndeʼnde nga kuitsoyale Biblia je chjota.
j XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Je xi Biblia tíkotʼaya kjimajinle jósʼin nga ngisa nda sitjoson je xá xi kjinele. Kʼoa xijema, bʼéyanajmíle je xʼinle jmeni xi kjimajinle.
k XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Je chjoón xi Biblia tíʼmiyale kao je xʼinle tsjoa tjío kon nga ya tjío ya ndʼiale tichjaa xi ya tsabexkon nga ki je kjoajtín.