-
Je Jeobá jé Josué kjoejinXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 29
Je Jeobá jé Josué kjoejin
Je Moisés nʼio nkjín nó tsakándiaale naxinandá Israel kʼoa kʼianga tojeme kuiyá, je Jeobá i kitsole: “Ali tsa jijin kuitjásʼenkoai chjota israelita ya ʼnde jña tsjoale. Tonga koaan koakole ʼnde jebi”. Je Moisés kʼoakitsole Jeobá nga jngo chjota katakjoéjin xi koasentítjon xi sikuinda je naxinandá. Je Jeobá kitso: “Kʼoatʼinlai Josué nga je tikjoejian”.
Je Moisés kʼoakitsole naxinandá nga jeme kuiyá kʼoa nga je Josué kiskoejin Jeobá nga koaikao ya ʼNde jña tsakʼinle nga kʼoaile. Je Moisés i kitsole Josué: “Ali nokjonjin. Jé Jeobá koasenkaoli”. Xijekoan, je Moisés yaa kimi jko̱nindo xi Nebo tsakʼin. Kʼianga jeya tíjna, je Jeobá tsakakóle ʼnde xi kitsole Abrahán, Isaac kao Jacob. Je Moisés 120 nóle nga kʼien.
Je Jeobá kitsole Josué: “Titjátojin xo̱ngá Jordán kʼoa titjásʼain Canaán. An koasenkaole tojosʼin tsakasenkoa Moisés. Nyaon nyaon tʼexkiai kjoatéxomana, ali nichajinjin. Ali nokjonjin, nʼiojin katamai. Tʼin kʼoa kʼoatʼiain ngayeje xi tibʼenele”.
Je Josué jao chjota kisikasén xi kikotsenché Jericó. Yaa kjoaʼmiya xi ijngo kuitsoyasaná jmeni xi koan. Nga jekichoni xi kikotsenché, kʼoakitso nga jechoa̱le kjoaʼasʼen Canaán. Xi koannyaonni, je Josué kʼoakitsole naxinandá nga katabʼéxkó ndʼianajñole. Títjon ya xo̱ngá Jordán kisikasén je naʼmi xi bʼa je Kaxa̱ jña kixinya je kjoa xi kisʼendajin. Je xo̱ngá tomakji nandá nya, tonga nga jetsakinyájin ndso̱ko̱ je naʼmi kjitʼanangi kixíya. Je naʼmi koan jaʼa nga jekixí koanchon. Nga kicho ngabasenle xo̱ngá, yaa tsakinya saʼnda nga jaʼa xingoatʼani ngatsʼi naxinandá. Kʼianga tsabe kjoaxkón jebi, a kuixó tse jaʼaitsjenle jme xi kisʼin Jeobá ya ndáchikon Ní, jósingái ji.
Ninga nkjín nó kichomani, tochan kicho je chjota israelita ya ʼNde jña tsakʼinle nga kʼoaile. Koan tsakʼénda niʼya kʼoa kisijeya naxinandá. Koan tsakʼéntje tsojmi kao xka̱totsee. Nʼio nkjín tsojmi kisʼe xi ma chine kʼoa xi ma ʼyo kʼoa kuinga ʼnde jña tjín ndáchiki kao ntsjén tsakʼinsínile.
“Jé Jeobá koandiaali ngantsjai kʼoa tsjoáli jmeni xi koa̱nchjénli ninga ya ʼndekixí” (Isaías 58:11).
-
-
Je Rahab kisikatíoʼma xi kichokotsenché ʼndeleXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 30
Je Rahab kisikatíoʼma xi kichokotsenché ʼndele
Je chjota israelita xi kichokotsenché ya naxinandá Jericó yaa tsakatio ya niʼyale jngo chjoón xi Rahab tsakʼin. Kʼianga kisʼejinle xi rey tsakʼejna Jericó, sondado kisikasén ya niʼyale Rahab. Chjoón jebi, yaa sonndʼiale kisikatíoʼma nga jao chjota xi kichokotsenché ʼndele kʼoa je sondado xi ya kicho niʼyale kʼoakitsole nga xin ʼnde katafikásjai. Xijekoan, je Rahab i kitsole xi kichokotsenché ʼndele: “Koasenkaono nga̱ ʼbeña nga je Jeobá tíjnakaono kʼoa nga je tsjoáno ʼnde jebi. Sijéno kjoanda, kʼoatʼinnáo nga chʼa̱sjentjao familiana”.
Je xi kichokotsenché ʼndele Rahab i kitsole: “Kʼiatsa jngo nʼó ní kʼoétʼanʼiotʼai ventanali, alijme xi koa̱nle ngatsʼi xi ya tjíoʼya niʼyali, kuitjontjainí familiali”.
Je Rahab tsakasenkao nga jao chjota xi kichokotsenché ʼndele nga jngo nʼó kitjojenyani ya ventanale. Chjota jebi jan nichxin kikatioʼma ya nindo kʼoa kʼiaa kinrʼoe Josué. Xijekoan, je chjota israelita yaa jaʼatojin xo̱ngá Jordán kʼoa tsakationda nga kiskoé ʼnde jebi. Naxinandá xi títjon kiskoé kui Jericó. Je Jeobá kʼoakitsole nga ñandia katabʼétinndaile naxinandá kʼianga jngo nichxin. Jaon nichxin kʼoakisʼin. Xi koanñatoni nichxin, ñato kʼa tsakʼétinndaile naxinandá. Xijekoan, je naʼmi kisikjane xjaole kʼoa chjotakjoajchán israelita ñaki tsakʼéjtaa jotjín nganʼiole. Je xjáo xi kjindai naxinandá chixojeen. Ninga ya xjáo xi kjindai Jericó kijna je niʼyale Rahab likui jme xi koanle. Je Rahab kao familiale kitjontjai nga̱ jé Jeobá kisinʼiotʼa.
“Kʼoatisʼinni je Rahab, a tsí tsa kichatʼa jéele xi totʼatsʼe xále, kʼianga kisisinle chjota xi jaʼaikao én, kʼoa tʼaxin ndiaa kiskani” (Santiago 2:25).
-
-
Josué kao chjota gabaonitaXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 31
Josué kao chjota gabaonita
Je naxinandá xi kʼoati ya nchja̱ni Canaán kisʼejinle jmeni xi koan ya Jericó. Je xi rey tjío naxinandá xokjoan tojngoo kisʼin yaole kʼianga skaan kao chjota israelita. Tonga je chjota xi tjío ya Gabaón tsakásjaile jokisʼin. Najñojchá tsakʼakjá, kinrʼoe je Josué kʼoa i kitsole: “Nʼio kjin ʼnde jñani kinroanijin. Kinoʼyaníjin xi tʼatsʼe Jeobá kʼoa jmeni xi kisikao Egipto kao Moab nga tsakasenkaono. Kʼoatʼinnáijin nga tsín josi̱kaonáijin, choʼndano katamaijin”.
Je Josué koankjainle kʼoa kʼoakitsole nga tsín josikao. Kʼianga koanjanni nichxin, je Josué kisʼejinle kʼianga tsínni kjin tsʼe je chjota gabaonita, nga yani tsʼe ya Canaán. Kuinga i̱ kitsosínile Josué: “Ánni nga totsakʼendisosíño”. Je chjota gabaonita kitso: “Kinokjonníjin. ʼYaníjin nga je Jeobá Nináno sítoánntjaino. Tʼiaon kjoanda, ali nikʼienjinnáijin”. Je Josué kisitjoson énle kʼoa lijo kisikao.
Xijekoanni, aon xi rey tjío ya Canaán kao chjotakjoajchánle kikʼétʼale chjota gabaonita. Je Josué kao chjotakjoajchánle tsakʼema tsʼajnda nitje̱n nga kikʼasjentjai chjota gabaonita. Kʼiaa tsakʼéjna kjoajchán nga koannyaonni kʼianga tanjio. Je chjota cananeo xin xin ʼnde kitoka, tonga je Jeobá nʼio yʼai kjoan jtsílao̱ kisikʼatsaonele. Xijekoan, je Josué kʼoakitsole Jeobá nga katabasenjyo je tsʼuí. Nisañandiajinla sa basenjyo je tsʼuí. Ánni nga kʼoakitsosínile Josué je Jeobá. Kuinga nʼio kisinʼiotʼa. Je tsʼuí tsakasenjyo, alikui kiskantjai. Alikui koannjio saʼnda nga je chjota israelita kisikinjele nga aon rey jebi kao chjotakjoajchánle.
“Tsa jaon kasi, jaonní, kʼoa tsa mai kasi, mainí. Je xi faʼatosa jebi yaa nroani xi chʼaotjín” (Mateo 5:37).
-
-
Xi tsakasentítjon kao jao yánchjín xi nʼiojin koanXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 32
Xi tsakasentítjon kao jao yánchjín xi nʼiojin koan
Je Josué nʼio nkjín nó tsakándiaale naxinandále Jeobá kʼoa 110 nóle nga kʼien. Jé Jeobá tsakʼétsʼoale chjota israelita kʼianga tíjnakon Josué. Tonga nga jekʼien, niná ndiso tsakʼétsʼoale tojo sʼín chjota cananeo. Nga tsín tije Jeobá tsakʼétsʼoanile, je Jeobá kitsjoaʼnde nga kjoa kichokaone Jabín, reyle Canaán. Kʼoa je naxinandá kisijéle nganʼio je Jeobá nga katabasenkao. Je Jeobá jngo chjota tsakaséntítjon xi Barac tsakʼin kʼoa jé tsakasenkao nga ijngokʼa je Jeobá tsakʼétsʼoanile.
Je Débora, chjoón xi profeta koan, kinchjaale Barac nga tsakʼéyanajmíle jme xi kitsole Jeobá, kitsole: “Tʼin ya xo̱ngá Cisón kʼoa 10,000 chjota tʼinkoai nga katakján kao je chjotakjoajchánle Jabín. Yaa si̱kinjelai Sísara, xi séntítjonle chjotakjoajchán”. Je Barac i kitsole Débora: “Kjuíña, tonga kʼiaa tsa kʼuínkaonái”. Débora kitso: “Kjuíkaole, tonga likui ji si̱kʼain Sísara. Je Jeobá kʼoakitso nga jngo chjoón sikʼien”.
Je Débora kimi ya nindo Tabor kao Barac kʼoa kao chjotakjoajchánle kʼianga tsakationda nga skaan. Nga kisʼejinle Sísara, kisikatíondaa karretale xi tsʼe kjoajchán kao chjotakjoajchánle ya konga. Je Débora kitsole Barac: “Ndʼaibi ji kuinje̱li nga̱ jé Jeobá koasenkaoli”. Je Barac kao chjotale xi 10,000 mani kitjojeen ya nindo nga skaan kao chjotakjoajchánle Sísara.
Xijekoan, jé Jeobá xokisʼin nga kitsendá xo̱ngá Cisón, kʼoa jotjín karreta tjenkao Sísara yaa kisatiojinnʼio ndási. Je Sísara kitjojeen karretale kʼoa kitokaa. Je Barac kao sondadole kisikinjele chjotakjoajchánle Sísara. Tonga je Sísara kitjoʼale yaole kʼoa yaa kikʼejnaʼma ya ndʼianajñole jngo chjoón xi Jael tsakʼin. Je Jael, ndáchiki kitsjoa choale kʼoa jngo najño kisikájtsa. Je Sísara tsakajnafe nga̱ nʼio kijtale. Je Jael chéché jaʼasʼennrʼoe, jngo yá tsakasénsʼen jko̱ kʼoa kisikʼieen.
Xijekoanni, je Barac jaʼaikásjai Sísara. Je Jael kitjoo ndʼianajñole kʼoa kitsole: “Tjásʼain, i kijna ibi chjota xi tifasjai”. Nga jejaʼasʼen Barac tsabee nga kijnakʼien Sísara. Je Barac kao Débora kisele Jeobá kʼianga tsakʼasjengʼa nga kʼoasʼin kisikinjele chjotakontrale. Je chjota israelita 40 nó nga nyʼán sʼin tsakatio.
“Je yánchjín xi nchja̱ni je énnda chjotse ñaki jo chjotakjoajchán chon” (Salmo 68:11).
-
-
Rut kao NoemíXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 33
Rut kao Noemí
Ñandia kʼianga kjinrá kisʼe ya Israel. Kuinga je Noemí, jngo chjoón israelita, kao xʼinle kʼoa nga jao xtile ya kikatiosíni ya naxinandá Moab. Xijekoan, kʼieen xʼinle Noemí. Nga jao xtile, yánchjín moabita chixankao. Je xi Rut kʼoa Orpá tsakʼin. Nga jeki nichxin, kʼoati kʼien nga jao xtile Noemí.
Kʼianga kisʼejinle Noemí nga jetsín kjinrá ya Israel, ijngokʼa koanmenile ki. Je Rut kao Orpá kikao. Tonga nga tjenya yandiaa je Noemí kitsole: “Nʼio ndasʼin tsakiyokao je xtina, kʼoati nda tsakiyokaonáo an. Kui xi mena nga kuixan ijngokʼao. Tangínño ya niʼyano ya Moab”. Je yánchjín kitso: “Nʼio tsjoachalaijin, alikui menajin toji si̱kʼéjnalaijin”. Nkjín kʼa kʼoakitsole Noemí nga katafini ʼndele. Xijekoan, je Orpá ki, tonga je Rut tsakʼejna. Je Noemí kitsole Rut: “Je Orpá jekafini ya ʼndele kʼoa ijngokʼa kʼoetsʼoanile ninále. Tʼinkoai. Tʼinni ndʼiale mali”. Tonga je Rut kitso: “Alikui sikʼéjnale. Naxinandáli naxinandána koa̱n, je Nináli Ninána koa̱n”. Jóxótse koanle je Noemí nga kʼoatsakʼinle, jósingái ji.
Je Rut kao Noemí kʼiaa kicho ya Israel nga tísʼexkó cebada. Nga kui nichxin, je Rut kikʼéxkó je tsojmintje xi kinjengi ya nangile Boaz, tile Rahab. Je Boaz tokʼoa jetjínjinle nga chjoón moabita kitjenni Rut kʼoa nga tsín kitsjionkon Noemí. Kʼoakitsole choʼndale nga tsesa ʼnde katasíkʼéjna jña kʼoexkó tsojmintje je Rut.
Kʼianga jekoannjio, je Noemí kitsole Rut: “ʼYá tsʼe nangi jñani kanixái ndʼaibi”. Je Rut kitso: “Yaa nangile Boaz”. Noemí kitso: “Je Boaz tjen xínkjínni xʼinna. Tosi tonda ya tixái ya nangile kao xtiyánchjín xi ngikʼa. Aliʼya xi jokuitsoli”.
Je Rut tosi tonda ya kisixá ya nangile Boaz saʼnda nga kisʼexkó je tsojmintje. Je Boaz tsabee nga nʼio nda sʼín Rut kʼoa nga nʼio síxá. Nga kui nichxin, kʼiatsa kuiyá je xi xʼin ma kʼoa tsín kasʼele xti, ma nga tije xínkjín xʼinle bixankaoni je chjoónkʼan. Kuinga Boaz je chixankaosíni Rut. Jngo ʼndí kisʼele kʼoa Obed kitsole. Xijekoan, je Obed pajchále koanni je rey David. Je miyole Noemí nʼio tsjoa koanle. Kitsole: “Jé Jeobá kitsjoali Rut nga̱ nʼio tjao beli. Kʼoa ndʼaibi jngo tindai tíjnali. Chʼa̱sjengʼaa Jeobá”.
“Tíjna jngo miyo xi ngisa tsjentʼalee tikʼoajinni jngo xi ñaki ndsʼee mani” (Proverbios 18:24).
-
-
Je Gedeón kisikinjele chjota madianitaXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 34
Je Gedeón kisikinjele chjota madianita
Kʼianga jeki nichxin, je chjota israelita alikui tije Jeobá kitʼanile, ijngokʼa niná ndiso tsakʼétsʼoale. Ñato nó kʼianga je chjota madianita kichosíchéle cho̱le kʼoa kisikjeson tsojmintjele. Kʼianga kisikuinda yaole chjota israelita, yaa ngijao kikatioʼma kao ya nindo. Xijekoanni, je naxinandá kʼoakitsole Jeobá nga katabʼasjentjai. Kuinga jngo ánkje kisikasénsíni Jeobá nga i̱ kitsole jngo ti xi Gedeón tsakʼin: “Ji tíkjoejinli Jeobá nga chʼa̱sjentjai Israel”. Je Gedeón kitso: “Jósʼin kʼoasjentjaiña Israel nga tsín ngʼa tijna”.
Jméni xi kisʼin Gedeón nga tsabe nga ñaki je Jeobá kiskoejin. Kisikájnajinʼnde choa ntsja̱le barré kʼoa i kitsole Jeobá: “Kʼiatsa nyaon tanjio je xoñojtsí kasíkaʼnyi̱ je ntsja̱le barré, tonga kixí chon tʼanangi, skoeña nga an kichjoéjinnái nga kʼoasjentje Israel”. Kʼianga koannyaonni, je ntsja̱le barré nʼio ʼnyi̱ kji kʼoa kixí chon tʼanangi. Xijekoan, je Gedeón kʼoakitsole Jeobá nga kixí katasʼe ntsja̱le barré nga koa̱nnyaonni kʼoa ʼnyi̱ katamachon tʼanangi. Jmeni xi kitso Gedeón tikitjosonngáni. Kʼoasʼin tsakʼéjngoni kon nga je Jeobá kiskoejin. Kisikatíoxkó sondadole kʼianga koaikján kao chjota madianita.
Je Jeobá kitsole Gedeón: “Koasenkaoña chjota israelita nga katanjele. Tonga nga nkjín mani je sondado, kʼoajinsʼin sikjaʼaitsjen nga totsʼe nganʼio kuinje̱nile kjoajchán. Tosa kʼoatʼinlai nga katafini niʼyale je xi tsokjón”. Kʼoa 22,000 sondado ki, to 10,000 tsakatio. Xijekoan, je Jeobá kitso: “Tojo nʼio nkjín mani. Tʼinkoai ya xo̱ngá kʼoa kʼoatʼinlai nga kataʼbi nandá. Toje tikatúi je xi tjíosíkuinda yaole xi tʼatsʼe chjotakontrale ninga nandá tjíoʼbi”. To 300 chjota xi kisikuinda yaole kʼianga tjíoʼbi nandá. Je Jeobá kʼoakitsole nga ninga tochoa mani nga sikinjele chjotakjoajchán madianita xi 135,000 masonni.
Kʼianga kui nitje̱n je Jeobá kitsole Gedeón: “Jekoa̱n kʼoétʼalao chjota madianita”. Je Gedeón kitsjoale chjotale, ninda kao tii xi jngo yá xi lʼí tjíjko tíjnaya kʼoa kitsole: “Chótsennáo kʼoa kʼoatʼiaon jme xi sʼian”. Je Gedeón kisikjane nindale, kisixkoaa tiile kʼoa ngaʼi̱ ngaján kisikjanle je yá xi yʼa xi lʼí tjíjko kʼoa kitso: “Je ki̱cha̱ espadale Jeobá kao tsʼe Gedeón”. Kʼoati kisʼin chjota xi 300 mani. Je chjota madianita nʼio kitsokjon kʼoa tsín titsabeni jñani kitoka. Nga kʼoakisʼin, tije kisikʼienni xínkjín. Jé Jeobá tsakasenkao je chjota israelita nga kisikinjele chjotakontrale.
“Je nganʼio xi nʼio tse tsʼe Ninání, ali tsainjinjin” (2 Corintios 4:7).
-