-
Je xi títjon rey koan ya IsraelXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 39
Je xi títjon rey koan ya Israel
Je Jeobá, jues tsakinyánda kʼianga tsakándiaale chjota israelita tonga je naxinandá jngo rey kisijé, i kitsole Samuel: “Ngatsʼi naxinandá xi ngikʼa rey tjínle, kʼoati jngo rey menajin tsandajinjin”. Je Samuel alikui kisasenle. Kʼiaa tsakʼétsʼoale Jeobá, kʼoa je Jeobá kitso: “Ali tsa jijin xi tíbʼasjengili je naxinandá, an xi tíbʼasjengina. Kʼoatʼinlai nga koa̱n sʼe̱le jngo rey, tonga rey jebi nʼio tse jme xi sijéle”. Ninga kʼoatsakʼinle, je chjota kitso: “Alijme xi koa̱nle. Menajin nga jngo rey sʼe̱najin”.
Je Jeobá kʼoakitsole Samuel nga je xi títjon rey koa̱n jéní xi Saúl ʼmi. Kʼianga kichonrʼoe Saúl je Samuel ya Ramá, je Samuel siti̱ tsakʼéjtenson jko̱ nga kiskoejin kʼoa nga jchale nga je xi rey koa̱n.
Xijekoan, je Samuel kisikatíoxkó chjota israelita nga katabe je xi rey sʼin tíjna. Tonga alijña koansjaile je Saúl. A ʼyaní ánni. Kuinga ya tsakʼejnaʼma jñani nya je chʼá. Kʼianga jekoansjaile yaa ngabasenle naxinandá kisikasénjna. Ngisaa nʼio ngʼa kisʼe tikʼoajinni xi ngikʼa kʼoa nʼio naskánakisʼe. Je Samuel kitso: “Chótsenlao je xi kiskoejin Jeobá”. Je chjota tsakʼéjtaa kʼoa kitso: “Katabitjongʼa je rey”.
Nga títjon, je rey Saúl tsakʼaʼénle je Samuel kʼoa kisitjosonle Jeobá. Tonga xijekoan kisikʼantjaiya yaole. Ñandia kʼianga kʼoakitso Samuel nga katakoyalale Saúl nga koaka cho̱. Je Saúl tsínle ʼnde nga je kʼoasʼin. Tonga je Samuel tsʼachxinle kʼoa kuinga tojé Saúl kitsjoatʼasíni je cho̱. Jméni xi kisʼin Samuel. I kitsole: “Tjínneli nga kinitjosonlai Jeobá tonga likui kʼoakinʼiai”. A kisitjoson Saúl nga jekoanni.
Xijekoan, je Saúl kikján kao chjota amalequita kʼoa je Samuel kʼoakitsole nga katasíkʼien ngatsʼi. Tonga je Saúl alikui kisikʼien je rey Agag. Kʼoa je Jeobá i kitsole Samuel: “Je Saúl jekisikʼéjnana, alikui tisítjosonnina”. Nʼio ba kisʼele je Samuel kʼoa i kitsole je Saúl: “Kjaʼaí rey skoéjin je Jeobá nga̱ tsín tinitjosonnilai ji”. Kʼianga jetífini Samuel, je Saúl kiskenʼndó je najñole kʼoa tsakʼéjndaa. Je Samuel kitsole Saúl: “Kʼoakjoan sikaoli Jeobá nga kjoaʼali xáli”. Kui xi kitsonile Samuel nga je tsjoále xá Jeobá jngo chjota xi tsjoake kʼoa xi sitjosonle.
“Nga nitjosoán ngisaa nda tikʼoajinni nga cho̱ bʼaitʼaa” (1 Samuel 15:22).
-
-
David kao GoliatXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 40
David kao Goliat
Je Jeobá kitsole Samuel: “Tʼin ya ndʼiale Jesé. Jngo tile xi rey sʼin kʼoéjnale Israel”. Kʼoa je Samuel ki ya niʼyale Jesé kʼoa nga tsabe je tile xi majchínga isʼin kisikjaʼaitsjen: “Jéjin ti jebi xi kitjoejin”. Tonga je Jeobá kʼoakitsole Samuel kʼianga tsín je kiskoejin. Kitsole: “An, ʼbeña jotjío ni̱ma̱le chjota, ali to sonngʼalejin kotsenle”.
Je Jesé ngi jaon xtile jaʼaikaole Samuel. Tonga Samuel kitso: “Je Jeobá alikui je tjíokjoejin. A tjíosali xti”. Je Jesé kitso: “Tojesa xi maʼndí xi cha, David ʼmi, barré tísíkuinda”. Kʼianga kicho David, je Jeobá kitsole Samuel: “Jéní xi tikjoejian”. Kʼoa je Samuel tsakʼéjtenson siti̱ jko̱ David. Kʼoasʼin kiskoejinni nga je xi rey koa̱n ya Israel.
Kʼianga jeki nichxin, je chjota israelita kjoajchán tsakʼéjna kao chjota filisteo. Je chjota filisteo jngo chjotakjoajchán xi síxkón kji ngʼa tíjnale je xi Goliat tsakʼin. Nyaon nyaon tsabesin Goliat je chjota israelita, kitsole: “Jngo chjota tikasáon kao xi kuixkainjin. Tsa sikinjena, choʼndano koai̱njin. Tonga tsa an kuinje̱na, jon koaon choʼndanajin”.
Je David yaa ki jñani tjío je chjotakjoajchán israelita nga kikaole tsojmi xi ski̱ne je ndsʼe̱ nga̱ sondado koan. Yaa kinrʼoéle je Goliat nga tíkjiʼndáxá, kʼoa David kitso: “Kao an kuixkainjin”. Je rey Saúl kitsole: “Tonga sʼa tijin”. Je David kitso: “Jé Jeobá koasenkaona”.
Je Saúl kisikinyale David najño kjoajchánle, tonga David kitso: “Ñʼaijin koa̱nna tsakui kʼoakjá”. Je David kiskoé xjoa̱xín xi basénni la̱jao̱ kʼoa ki ya xo̱ngá, aon la̱jao̱ xi xjaʼai kjoan kiskoé kʼoa yaa tsakinyá najño xijtsale. Kʼoa kitokanrʼoe Goliat. Je Goliat kitso: “Ti, tichrianlanái kʼoa jchalaxóni. Je sikjine yaoli je nise kao cho̱jñá”. Je David alikui kitsokjon, kitso: “Jngo ki̱cha̱ espada kʼoa jngo ki̱cha̱ lanza kichʼai ji, tonga an kao jaʼaínle Jeobá tifinrʼoenile. Ali kaojin jin tibixkain kao je Niná. Ngatsʼi je xi tjío ibi skoe̱ní nga je Jeobá ngisa tse nganʼio tjínle tikʼoajinni jngo ki̱cha̱ espada kʼoa jngo ki̱cha̱ lanza. Kʼoa jé Niná koasenkaonajin nga si̱kinjelaijin”.
Xijekoan, je David jngo la̱jao̱ tsakʼéjnaya xjoa̱xín xi yʼa kʼoa kao jotjín nganʼiole tsakasénle Goliat. Jé nganʼiole Jeobá xokisikao nga ya jaʼasʼenkjá totjen Goliat je la̱jao̱ kʼoa kʼieen. Kʼoa je chjota filisteo kitokaa nga tsín katanikʼien. A kʼoati je Jeobá ninʼiotʼai tsanda ji jokisʼin je David.
“Chjota likui koa̱nle, tonga Niná koaanle. Ngayije kjoa koaanle Niná” (Marcos 10:27).
-
-
David kao SaúlXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 41
David kao Saúl
Kʼianga jekisikʼien David je Goliat, je rey Saúl jé David kitsjoale xá nga tsakasentítjonle chjotakjoajchánle. Je David nkjín kjoajchán kinjele kʼoa nʼio tsʼaxki̱. Kʼianga jebichóni kjoajchán, je yánchjín te kʼoa see, itso: “Je Saúl jmi chjotakontrale kisikinjele, tonga je David tsʼato te jmi kisikinjele”. Je Saúl nʼio koanxinkonke je David kʼoa koanmele kisikʼien.
Je David nʼio nda kisikjane je arpa. Ñandia kʼianga tísíkjanele je rey Saúl, ki̱cha̱ lanza tsakasénle David. Tonga je David kjitʼanangi tsakasenxin kʼoa toyaa tʼaxjáo kichosasénsʼen je ki̱cha̱ lanza. Xijekoan, je Saúl nkjín kʼa koanmesale kisikʼien David. Tonga David yaa ʼndekixí kitoka nga kikʼejnaʼma.
Je Saúl 3,000 chjotakjoajchán kikao nga kitjenngile David. Kʼoakjoán tiya kicho ya ngijao jñani tjíoʼma David kao chjotale. Je chjotale David chéché i̱ kitsole: “Ndʼaibi koaan si̱kʼain Saúl”. Je David chéché kinrʼoe Saúl kʼoa tsakatetʼaa i̱natjín najñole. Nga jekʼoakisʼin chʼao kisʼe kon nga̱ tsín tsabexkón je rey xi kiskoejin Jeobá. Alikui kitsjoaʼndele chjotale nga je Saúl jokatasíkao. Nga jekitjo Saúl, je David i kitsole: “Kama kasikʼienle tonga likui kʼoakasʼian”. A ngisaa nda tsabekon Saúl je David nga tsín kisikʼien.
Majain. Tosi tonda kitjenngike. Ñandia kʼianga nitje̱n, je David kao Abisái, je tikjaʼmele, chéché ki jñani tjío je Saúl. Saʼnda je Abner, xi síkuinda Saúl, kijnafe. Abisái kitsole David: “Totiʼndená ndʼai nga si̱kʼieen Saúl. Tʼaiʼndenái nga sikʼien”. Je David kitso: “Jé Jeobá xi be josikao. Tosa tokui chjóai ki̱cha̱ lanzale kao tii xi bʼéya nandá kʼoa tjían”.
Xijekoan, je David yaa ki jngo nindo xi ya tíjnachrian. Yaa tjen kiskotsenni jñani tjío Saúl, tsakʼésonxá kʼoa i kitso: “Abner. Ánni nga tsín tinikuindasíni je reyli. Jñáni tíjna tii xi bʼéya nandá kao ki̱cha̱ lanzale”. Je Saúl kinrʼoé nga je David xi tínchja̱ kʼoa kitsole: “Kama kanikʼiennái tonga likui kʼoakanʼiai. Jeʼbe ndʼaibi nga ji xi rey kuijnai ya Israel”. Je Saúl kini jñani tíbatéxoma. Tonga tsakatio kʼa familiale Saúl xi tsjoake koan David.
“Jokji kʼoakoa̱nno nyʼán tiyokao ngatsʼi chjota. Jon xi tsjoake̱no, ali nijndajinnio, tonga tʼaiʼndelao Niná kao kjoajtile” (Romanos 12:18, 19).
-
-
Nʼiojin koan kʼoa kixi koan JonatánXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 42
Nʼiojin koan kʼoa kixi koan Jonatán
Je tile Saúl xi majchínga, Jonatán tsakʼin, nʼiojin koan kʼoa sondado koan. Je David kʼoakitso nga je Jonatán ngisa nʼio xátíya tikʼoajinni jngo ja̱ kʼoa ngisa nʼio taja tikʼoajinni jngo xa. Ñandia kʼianga 20 chjotakjoajchán filisteo tsabe je Jonatán ya nindo. Kʼoa kuinga i̱ kitsosínile je xi bʼa ki̱cha̱ kjoajchánle: “Tokʼiaa kjuinrʼoé tsa jngo choa̱ koakoná Jeobá. Tsa kʼoakuitsoná chjota filisteo nga kjuinmiaa, yaa jchañá nga kjuinkixkan”. Je chjota filisteo i kitso: “Nroamio ibi kʼoa kuixkan”. Nga jao chjota jebi kimi ya nindo kʼoa kisikinjele chjotakjoajchán filisteo.
Nga ʼndítjonle mani Saúl je Jonatán, jé tjínnele rey koa̱n nga jekuiyá je nʼaile. Tonga Jonatán be kʼianga je David kiskoejin Jeobá nga rey koa̱n kʼoa alikui koanxinkonke. Tosaa nʼio miyo koanle xínkjín. Kʼoakitsole nga sikuinda kʼoa nga sitoánntjai xínkjín. Kʼoa je Jonatán kitsjoale David je najño xi bʼakjásonngʼa, ki̱cha̱ espadale, xi basénni flecha kao xjoa̱xínle nga tsakakóle nga nʼio miyo tsakjáo.
Kʼianga kitokachjingale Saúl je David, je Jonatán kikonle kʼoa kitsole: “Nʼiojin katamai kʼoa tajajin katamai. Jé Jeobá kiskoejinli nga rey koai̱n. Kʼoa kʼoati be je nʼaina”. A meli nga kʼoati sʼe̱ jngoli miyo xi kʼoasʼín joni tsa Jonatán.
Nkjín kʼa nga tsín yaole kini Jonatán ninga si̱kʼien nga tsakʼasjentjai je miyole. Bení nga je nʼaile mele sikʼien je David, kuinga i̱ kitsosínile nʼaile: “Tsa David si̱kʼain, jée kuijnyí. Ali jme xi tísíkaoli”. Je Saúl koanjtile kao Jonatán. Xi jeki nó, je Saúl kao Jonatán jngo kjoajchán kʼienjin.
Nga jekʼien Jonatán, je David tsakásjai Mefibóset je xi tile koanni Jonatán. Kʼianga koansjaile, kitsole: “An sikuindale jokji tse kuijnai nga̱ je nʼaili nʼio miyona koanni. Yaa kuijnai ya niʼyana kʼoa yaa kuichitʼai yámixa̱na”. Je David nikʼiajinla kisichajin Jonatán je miyole.
“Katamatsjoachao xíngio josʼin tsjoake̱no an. Liʼyasa xi ngisa tsjoake joni jngo xi tsjoántjai yaole xi tʼatsʼe miyole” (Juan 15:12, 13).
-
-
Jée xi tsakajngi rey DavidXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 43
Jée xi tsakajngi rey David
Kʼianga jekʼien Saúl, jé David tsakʼejnangajaonile nga rey koan kʼoa kʼiaa 30 nóle. Xi jeki nó, ñandia nga njio nga jngo chjoón xi naskánakji tsabe ya tjen sonndʼiale. Je David kisʼejinle nga Bat-seba ʼmi chjoón jebi kʼoa nga je chixankao jngo sondado xi Urías ʼmi. Kʼoa kʼoakitso David nga katafichʼale Bat-seba. Xijekoan tsakajnakao kʼoa ʼndí kisikʼa. Je David koanmele kisikʼéjnaʼma jme xi kisʼin. Kʼoakitsole je xi séntítjonle kjoajchán nga je Urías katasíkasén títjon jinkjoajchán kʼoa nga katabanga kʼoa toje katasíkʼéjna. Je Urías yaa kʼienjin kjoajchán. Xijekoan, David je chixankao Bat-seba.
Tonga je Jeobá tsabee nga chʼaotjín jmeni xi kisʼin David. Jméni xi kisʼin Jeobá. Jé profeta Natán kisikasén nga tsakjákao David. I kitsole: “Jngo chjotanyiná tsakʼejna xi nʼio nkjín barré kisʼele, kʼoati jngo chjota xi ma̱ tíjna tsakʼejna xi jngo mani ʼndíbarréle xi nʼio tsjoake. Je chjotanyiná tsakjáʼale ʼndíbarréle je xi ma̱ tíjna”. Je David nʼio koanjtile kʼoa kitso: “Chjotanyiná jebi tjínnele ni̱kʼien”. Je Natán kitso: “Ji mangósuin chjotanyiná jebi”. Je David nʼio ba koanle kʼoa i kitsole Natán: “Tsakajngijéeña xi kao Jeobá”. Je jée xi tsakajngi David tse kjoa kichokaone, je kʼoa kao familiale. Je Jeobá kjoañʼai kitsjoale tonga kitsjoaʼndele nga tsakʼejnakon nga̱ kʼoakoannile jme xi kisʼin kʼoa nga̱ nangitokon koan.
Je David mele nga jngo yo̱ngo̱ kʼoendale Jeobá. Tonga Jeobá jé Salomón, tile David, kiskoejin nga je kʼoenda yo̱ngo̱. Je David tsakatíondale jme xi koa̱nchjénle Salomón kʼoa kitso: “Je yo̱ngo̱le Jeobá nʼio naskákatasʼe. Je Salomón sʼa ti, tonga an koasenkoa nga sa̱tíonda ngayeje xi koa̱nchjén”. Je David nʼio tse tao̱n kitsjoa xi kisʼendani yo̱ngo̱. Tsakásjai chjota xi male síxá, tsakʼéxkó tao̱nsine kao tao̱nchxoa, kʼoa jaʼaikao yákon xi tjín ya Tiro kao Sidón. Kʼianga tojeme kuiyá David, jé Salomón kitsjoale choa̱ josʼin sʼe̱ je yo̱ngo̱ kʼoa i kitsole: “Jé Jeobá xokitsona xi tʼatsʼe jebi kʼianga skia kʼoa nga tsjoale. Jé koasenkaoli. Ali nokjonjin. Tajajin katamai kʼoa kʼoatʼiain xá jebi”.
“Je xi bʼéʼma jéele alikui nda kʼoéjna, tonga je xi bʼéjnatsen kʼoa síkʼéjna jéele sa̱kóle kjoamatokon” (Proverbios 28:13).
-
-
Yo̱ngo̱ xi kisʼendale JeobáXi bakóyana je Biblia
-
-
KJOAʼMIYA 44
Yo̱ngo̱ xi kisʼendale Jeobá
Kʼianga jetsakatéxoma Salomón ya Israel, je Jeobá i kitsole: “Jméni xi meli nga tsjoale”. Je Salomón kitso: “Sʼa xtia kʼoa kje nanda jme xi mana sʼian. Tʼainái kjoachjine josʼin sikuinda naxinandáli”. Je Jeobá kitso: “Nga kjoachjine kanijénái. Jiní xi ngisa chjine koai̱n ngakjijnda Sonʼnde. Kʼoati tsjoale kjoanyiná. Kʼoa tsa si̱tjosonnái tse kuijnai”.
Je Salomón tsakʼéndaa je yo̱ngo̱. Kisichjén tao̱nsine, tao̱nchxoa, yá kao la̱jao̱ xi nʼio chjíle. Jmi mani xi nʼio nda síxá tsakʼénda je yo̱ngo̱, xi xʼin kao xi yánchjín. Ñato nó koanjngoni, kʼoa kʼiaa tsakʼaitʼale Jeobá. Jngo sonxta kisʼejnale kʼoa yaa kisakale cho̱ je Niná. Je Salomón tsakasén xkóle jña tíjna je sonxta kʼoa i kitso: “Ji Jeobá, jngo yo̱ngo̱ xi ngisa nʼioje kji kʼoa xi ngisa naskánakji machjénli tikʼoajinni yo̱ngo̱ jebi. Tonga katasasénli josʼin tiʼyaxkónlaijin kʼoa tinóʼyai kjoabʼetsʼoanajin”. A kisasenle Jeobá yo̱ngo̱ xi tsakʼéndale Salomón kʼoa a kinrʼoé kjoabʼetsʼoale. Kʼianga jetsakʼétsʼoa, jngo lʼí jaʼaijenni ngʼajmi kʼoa tsakaká je xi tjíoson sonxta. Kʼoasʼin tsakakóni Jeobá nga kisasenle je yo̱ngo̱. Kʼianga tsabe jebi je chjota israelita nʼio tsjoa koanle.
Je rey Salomón nʼio tsʼaxki̱ ngakjijnda Israel kʼoa ninga ya ʼnde jñani nʼio kjin nga̱ nʼio chjine koan. Je chjota kichonrʼoe nga katabʼéndajinle je kjoale. Saʼnda kichokonle je xi reina sʼin tíjna ya Seba kʼoa nʼio ñʼai tjín xi kiskonangile. Kʼianga jekinrʼoéle Salomón, kitso: “Alikui koankjainna jmeni xi kitsona chjota xi tʼatsi, tonga tiʼbeña ndʼaibi nga ngisani nʼio chjinai jonga tsakʼinna. Je Jeobá Nináli, jé tísíchikontʼainli”. Ya naxinandá Israel nʼio ndasʼin tsakatio chjota kʼoa tsjoa kisatio kon. Tonga toʼikoan tsʼantjaiya jokoanchon.
“I tíjna ibi jngo xi ngisasa ngʼa tíjna tikʼoajinni Salomón” (Mateo 12:42).
-