BIBLIOTECA Watchtower
BIBLIOTECA
Watchtower
Énná
a̱
  • a̱
  • e̱
  • i̱
  • o̱
  • ñ
  • ʼ
  • BIBLIA
  • XO̱N XI TJÍO
  • KJOAJTÍN
  • Nga kichotʼayakao kjoamakjainle
    Xi bakóyana je Biblia
    • Abrahán kao Isaac yaa tjíofi ya nindo Moria

      KJOAʼMIYA 11

      Nga kichotʼayakao kjoamakjainle

      Je Abrahán kitsoyale je Isaac nga tsjoake katama Jeobá kʼoa nga kʼoakatabʼé kon nga sitjoson jme xi tjínndajinle. Je Jeobá nʼio ñʼai tjín jmeni xi kitsole je Abrahán nga katasʼín. Kʼiala 25 nóle je Isaac. Jméni xi kisijéle Jeobá.

      Je Niná i kitsole Abrahán: “Tʼiain kjoanda, chjoai ʼndíli, xi tojngo mani, ya tʼaitʼanái ya jngo nindo xi tíjna ya ʼnde Moria”. Je Abrahán alikui be anni nga kʼoakitsonile je Jeobá, tonga kisitjosonní.

      Kʼianga jekoannyaonni nga tanjio, je Abrahán kikao Isaac kao jao choʼndale ya Moria. Xijekoan janni nichxin, kjin tsabeni nindo xi tjín ya Moria. Je Abrahán kʼoakitsole je choʼndale nga katakoyala, ánni nga je kʼoa kao Isaac koaitsjoátʼasínile kjoatjao je Niná. Jé Abrahán tsakʼa kichalo kʼoa jé Isaac kisikʼa chikín. Kʼoa je Isaac i kitsole nʼaile: “Jñáni tíjna je cho̱ xi kʼoaitʼalee Niná”. Je Abrahán kitso: “Jé Jeobá tsjoáná, ʼndítá”.

      Kʼianga jekicho ya nindo, kʼiaa tsakʼénda jngo sonxta. Xijekoan, je Abrahán tsakánʼio je ntsja kao ndso̱ko̱ Isaac kʼoa yaa kisikájnason sonxta.

      Isaac kjinʼio kʼoa yaa kijnason je sonxta kʼoa je Abrahán jngo kichalo yʼatonntsja

      Je Abrahán kiskoé je kichalo. Kʼianga jekʼoatísʼín, je ánkjele Jeobá yaa tjen ngʼajmi kinchja̱nile kʼoa kitsole: “Abrahán, lijmejin xi nikoai je tibe. Ndʼaibi ʼbeña nga tjínli kjoamakjain xi kao Niná, nga̱ kʼoatsakʼai tokuin nga kʼoaitʼai je ʼndíli”. Xijekoan, je Abrahán jngo barré tsabe xi ya tjítsʼóngi nra̱le ya jinjñá. Kʼiaa sasa kiskojndáni Isaac kʼoa kui barré kitsjoatʼale je Niná.

      Saʼnda nga kʼia, je Jeobá kʼoakitsole Abrahán nga miyole mani. A ʼyaní anni. Kuinga kʼoakisʼin Abrahán ngayeje xi kitsole Jeobá, ninga tsín koanjinle anni kʼoakitsonile.

      Abrahán tíkjojndá je nʼó xi tjíkjá ntsja Isaac

      Je Jeobá i kitso ijngokʼangánile Abrahán: “Sichikontʼainle kʼoa nkjín xti tsjoale, nʼio nkjín koa̱nni ntje̱li”. Kui xi kitsonile Jeobá nga totʼatsʼe Abrahán koa̱nchikontʼainni ngatsʼi chjota xi nda sʼin.

      “Nga̱ Niná kʼoasʼin koantsjoake sonʼnde nga kitsjoa je xi tojngo ʼndíle, jméni nga ngatsʼisíni xi makjainle tʼatsʼe, likui cha̱, tjínle kjoabijnachon ngantsjai” (Juan 3:16).

      Xi kjonangi: Jósʼin tsakakó Abrahán nga je Jeobá kisinʼiotʼa. Jméni xi tongini kitsole Jeobá je Abrahán.

      Génesis 22:1-18; Hebreos 11:17-19; Santiago 2:21-23

  • Kjoanda xi tsakʼaile Jacob
    Xi bakóyana je Biblia
    • Jacob jngo chxoa̱ tsojmi xi ma chine títsjoále je Esaú ngajaole je kjoanda xi tjínle, nga ʼndítjon ma

      KJOAʼMIYA 12

      Kjoanda xi tsakʼaile Jacob

      Isaac kao Rebeca yaa tjíokao je xtingʼion xi kisʼele, je Jacob kao Esaú

      Je Isaac kʼiaa 40 nóle nga chixan kao Rebeca. Je Isaac nʼio tsjoake koan Rebeca. Nga jeki nichxin, xtingʼion kisʼele.

      Je xi títjon kitsin Esaú tsakʼin, kʼoa je xi majaoni Jacob tsakʼin. Je Esaú nʼio tsjoake koan nga jinjñá kikʼamje kʼoa nʼio koanle kisikʼien cho̱. Tonga je Jacob ngisaa tsjoake koan nga toya tsakʼejna ndʼiale.

      Kʼianga kui nichxin, je ʼndí xi majchínga ngisaa tse nangi kao tao̱n bʼaile tikʼoajinni ndsʼe̱ xi ngikʼa nga jebiya nʼaile. Ya familiale Isaac, kʼoati tse kjoanda kisʼele nga ya kjuinroani jmeni xi kitsole Abrahán je Jeobá. Je Esaú alikui koanndosinle kjoanda jebi. Tonga je Jacob bení nga nʼio chjíle.

      Jacob kao Esaú

      Ñandia kʼianga nʼio kijtale Esaú nga kichoni niʼyale nga kʼoasʼin cho̱ kisíkʼien. Kʼoa kinje̱le tsojmi xi tíbʼénda je Jacob kʼoa kitsole: “Tosíxkón kji baona. Tʼai choanái je xi nísí tjín tíjnali ya”. Je Jacob kitsole: “Koa̱njin. Tonga títjonkjoanla kʼoatʼinnái nga tsʼan koa̱n je kjoatjao xi kʼoaili”. Je Esaú kitso: “Alikui mandosinna. Koaan chjóai. Je xi mena kuinga koakjen”. A nda kisʼin Esaú nga kʼoakisʼin, jósingái ji. Mai. Tojngo chxoaa tsojmi kisikʼantjaini je xi tsakʼaile.

      Kʼianga jekoanjchínga Isaac, kicho nichxin nga tsjoále kjoanichikontʼain je ʼndíle xi majchínga. Tonga je Rebeca, jé Jacob tsakasenkao, kʼianga je katatsjoále kjoanichikontʼain je nʼaile. Je Esaú nʼio koanjtile nga kisʼejinle kʼoa koanmele kisikʼien Jacob. Je Isaac kao Rebeca mele sikuinda Jacob, kuinga i̱ kitsosínile: “Tʼin, ya tʼinkijnakoai Labán, tsinili, je ndsʼe̱ na̱li, saʼnda nga katafaʼajen kjoajtile Esaú”. Je Jacob kisitjosonle xijchále kʼoa tsakangaa nga tsín katanikʼien.

      “Jmé xi kuinje̱le chjota tsa sicha kjoabijnachonle, ninga kuinje̱le ngayije sonʼnde. Axo jméni xi tsjoá je chjota xi tʼatsʼe kjoabijnachonle” (Marcos 8:36, 37).

      Xi kjonangi: Jókoankjoan Esaú. Jókoankjoan Jacob. Ánni nga je Jacob tsakʼainile kjoanichikontʼain ʼndele nga je Esaú kʼoaile.

      Génesis 25:20-34; 27:1-28:5; Hebreos 12:16, 17

  • Je Jacob kao Esaú síchatʼanile xínkjín
    Xi bakóyana je Biblia
    • Je Jacob sénxkónyʼin kʼoa je Esaú nroa tokanrʼoe

      KJOAʼMIYA 13

      Je Jacob kao Esaú síchatʼanile xínkjín

      Je Jeobá kʼoakitsole Jacob nga je sikuinda, tojo kisikao Abrahán kao Isaac. Je Jacob yaa tsakʼejna ya ʼnde jña Harán tsakʼin. Yaa chixan, nʼio nkjín xti kisʼele kʼoa nʼio nyiná koan.

      Nga jeki nichxin, je Jeobá i kitsole Jacob: “Tʼinni ya ʼndele xijcháli”. Kuinga kisíni Jacob kao familiale. Kʼianga tjenya yandiaa, je choʼndale jaʼainrʼoe kʼoa kitsole: “Je Esaú, je ndsʼai, 400 chjota tjenkao nga nroanrʼoená”. Je Jacob kitsokjon kʼiatsa jme xi sikao Esaú je kʼoa kao familiale. Kuinga i̱ kitsosínile Jeobá: “Tʼiain kjoanda, chʼa̱sjentjainái xi tʼatsʼe ndsʼe”. Kʼianga jekoannyaonni, je Jacob tsojmi kisikasénle Esaú. Kisikasénle barré, tindso, nra̱ja̱, camello kao búrró.

      Nga koannjio, nga jetoje tsakʼejna Jacob, jngo ánkje tsabe. Ánkje jebi kiskan kao Jacob saʼnda nga koannyaonni. Ninga kitsiʼaon Jacob, tosi tonda kiskan. Je ánkje i kitsole: “Tʼaiʼndenái nga tifia”. Tonga je Jacob kitso: “Majain, kʼiaa tsjoaʼndele saʼnda nga si̱chikontʼainnái”.

      Xijekoanni, je ánkje kisichikontʼain Jacob. Yaa tsabeni nga tsín tsjoáʼnde Jeobá kʼianga jme xi sikao Esaú.

      Nga tanjio, je Jacob kjin tsabeni Esaú je ndsʼe̱ kʼianga 400 chjota tjenkao. Jé kitítjon kʼianga kinrʼoe Esaú, kʼoa nga jekichonrʼoe ñato kʼa tsakjénjenle jko̱. Je Esaú kitokanrʼoe Jacob kʼoa kitsoakjá. Kiskiʼndákao xínkjín kʼoa kisichatʼale xínkjín. A kisasenle Jeobá jmeni xi kisʼin Jacob, jósingái ji.

      Xijekoan, je Esaú kini niʼyale, kʼoa Jacob kʼoati to kini tsanda je. Je Jacob 12 koanni xtile kʼoa i tsakʼin: Rubén, Simeón, Leví, Judá, Dan, Neftalí, Gad, Aser, Isacar, Zabulón, José kao Benjamín. Xijekoanni, je Jeobá jé José kisichjén nga tsakʼasjentjai naxinandále. A meli jchai jmeni xi koan. Kataʼyala.

      “Katamatsjoachao xi jtikeno, tʼetsʼoantjao xi chʼao síkaono, kʼoa xi fitjenngi kontrano, jméni nga koa̱nsínio ʼndíle Nʼaino xi tíjna ngʼajmi” (Mateo 5:44, 45).

      Xi kjonangi: Ánni nga kisichikontʼainsíni ánkje je Jacob. Jméni xi kisʼin Jacob nga nyʼán tsakʼejnakao je ndsʼe̱.

      Génesis 28:13-15; 31:3, 17, 18; 32:1-29; 33:1-18; 35:23-26

  • Kisitjosonle Niná ninga choʼnda kinikao
    Xi bakóyana je Biblia
    • José títokale chjoónle Potifar

      KJOAʼMIYA 14

      Kisitjosonle Niná ninga choʼnda kinikao

      Je Jacob nʼio tjao koanle José, je tile xi maʼndí, kʼoa tsabee je ndsʼe̱ xi majchínga nga ngisa tsjoacha José. Jókisatio kon je ndsʼe̱. Nʼio koanxinkonke kʼoa jtike koan. Ñandia kʼianga nijñá tsakʼaile José kʼoa tsakʼéyanajmíle je ndsʼe̱. Je ndsʼe̱ kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen kʼianga nijñá jebi kui tsoyanile nga kuichoka nichxin nga kʼaonje̱n jko̱ ngixkon José. Kʼoa kuinga ngisa tinʼio koanjtikengáni.

      Ndsʼe̱ José yaa kisikʼatjenya jngo nga̱jao̱

      Ñandia je ndsʼe̱ José ya tjíokoʼnda cho̱ntjele ya chrian naxinandá Siquem. Je Jacob kisikasén José nga katafikotsenle josʼin tjíoni ndsʼe̱. Kʼoa nga tsabe nga nroa je José i kitsole xínkjín: “Nroa ya xi nijñá bʼaile. Si̱kʼieen”. Xijekoan kitsoa kʼoa jngo nga̱jao̱ xi nʼio na̱nga̱ kisikʼatjenya. Tonga Judá, je ndsʼe̱ xi majchínga, i kitso: “Ali nikʼienjion. Tosa koatenaa kʼoa choʼnda katanikao”. Kʼoa kʼoakisʼin, 20 tao̱nchxoa tsakaténanile je chjota madianita, xi negosio sʼín, xi tjíofi ya Egipto.

      Xijekoan, je ndsʼe̱ José, njínle tindso kisikaʼnyi̱ni najñole kʼoa yaa kikaole nʼaile kʼoa i kitsole: “A tsí tsʼe tili najño jebi”. Je Jacob kʼoakitso nga jngo cho̱toán kisikʼien ʼndíle kʼoa nʼio ba koanle. Aliʼya xi tikoan kisinʼioni kon.

      Ndoyá tíjnaʼya José

      Kʼianga kicho Egipto, jngo chjota xi xángʼa tjínle xi Potifar ʼmi tsakatse je José kʼianga choʼndale katama. Tonga je Jeobá yaa tsakʼejnakao José. Je Potifar tsabee kʼianga nʼio nda síxá José kʼoa nga koa̱n sinʼiotʼa. Kʼoa jé tsakánele ngayeje xi tjínle.

      Je chjoónle Potifar tsabee nga naskánakji José kʼoa nga nʼio taja, kʼoa ngotjo ngosá kʼoakitsonile nga katabajnakao. Jókisʼin José. Koankaile kʼoa kitsole: “Majain, nga̱ chʼaotjín jebi. Je naina nda bekonna kʼoa chjoónle mani. Kʼiatsa ji koajnakaole, koanjngijéejian ngixko̱n Niná”.

      Ñandia kʼianga je chjoónle Potifar nʼio tsakʼénele José nga katabajnakao. Kiskenʼndó najñole, tonga kitokaa José. Kʼianga kicho Potifar, tsakʼéndisole, kʼoakitsole nga tjín xi kisikao José. Nʼio koanjtile Potifar kʼoa ndoyá kiskani. Tonga je Jeobá alikui kisichajin José.

      “Nangi tiyolao ntsja Niná xi tjínle nganʼio, ánni nga je sikinngʼasínino kʼianga kuicho nichxin” (1 Pedro 5:6).

      Xi kjonangi: Jméni xi kisikao ndsʼe̱ je José. Ánni nga ndoyá kiskanisíni Potifar je José.

      Génesis 37:1-36; 39:1-23; Hechos 7:9

  • Je Jeobá alikui kisichajin José
    Xi bakóyana je Biblia
    • Je José kui kʼoatítso josʼin tsoyanile je nijñá xi tsakʼaile Faraón

      KJOAʼMIYA 15

      Je Jeobá alikui kisichajin José

      Kʼianga ndoyá tíjnaʼya José, je faraón xi rey tíjna ya Egipto, nijñá tsakʼaile kʼoa aliʼya xi koanjinle. Jngo choʼndale faraón xi kʼoakitsole nga José male bʼéyanajmí josʼin tsoyanile nijñá. Je faraón kʼoakitso nga kjitʼanangi katafichʼa José.

      Je faraón i kitsole: “A koaan kʼoakʼuínnái jósʼin tsoyanile nijñána”. Je José kitso: “Ñato nó nga nʼio nkjín tsojmi sʼe̱ i̱ naxinandá Egipto, kʼoa xijekoa̱n, ñato nó nga kjinrá sʼe̱. Jngo chjota xi chjine chjoéjin xi katabinyátjao tsojmi ánni nga tsín kjinrá kuiyásíni je naxinandá”. Je faraón i kitsole: “Ji skoejinle. Nʼio tse nganʼio sʼe̱li i̱ Egipto nga̱ ji koa̱njaoni”. Tonga jósʼin tsabeni José josʼin tsoyanile nijñá xi tsakʼaile faraón. Kuinga je Jeobá tsakasenkao.

      Je José tíbándiaale je chjota nga katabinyátjao je tsojmi xi ma chine

      Je José, ñato nó nga tsakinyátjao tsojmi. Xijekoanni, kjinrá koan ngakjijnda Sonʼnde tojokjoan kitso, kʼoa je chjota yaa kichokatse tsojmi. Je Jacob, nʼaile José, kisʼejinle nga tjín tsojmi ya Egipto kʼoa kuinga te xtile kisikasénsíni nga katabatse tsojmi.

      Je xtile Jacob kikonle José kʼoa je José sasa tsabeni je ndsʼe̱. Tonga je ndsʼe̱ alikui tsabexkon José. Tsakʼaonjenle jko̱ je José, tojoná tso nijñá xi tsakʼaile nga sʼa ti. Je José mele skoe̱ tsa tojo jtike ndsʼe̱, kuinga i̱ kitsosínile: “Tokafaʼaichotsenchéño, tokui kafaʼaichotsenlao tsa chʼaosʼin tíjna naxinandánajin”. Je ndsʼe̱ i kitso: “Majain, alikui xá kafaʼainijin. Canaán tsainjin, 12 manijin tsakai. Tonga jngo xi jekʼien kʼoa je ndsʼaijin xi maʼndí yaa tíjnakao nʼainajin”. Je José kitsole: “Nroakaonáo je ndsʼao xi maʼndí kʼoa kʼiaa koa̱nkjainna”. Kʼiaa kikon ijngokʼanile nʼaile.

      Je familiale Jacob koantsín ijngokʼangánile xi kiskine kʼoa kisikasén ijngokʼangáni je xtile ya Egipto. Kʼoa nga ki kikao Benjamín, je ndsʼe̱ xi maʼndí. Je José kiskotʼayakao je ndsʼe̱, yaa kisikʼéjnaya naxále Benjamín je cho̱tsín tao̱nchxoale kʼoa ché kitsole. Kʼianga jekoansjaile choʼndale José nga ya tíjnaya naxále Benjamín je cho̱tsínle tokʼoakoanle je ndsʼe̱. Kʼoakitso nga tosa je katabʼaile kjoañʼai kʼoa nga tsín jokatanikao Benjamín.

      Kʼoasʼin tsabeni José nga jetsʼantjaiya je ndsʼe̱. Alikui tikoanjenile kon, kiskiʼndá kʼoa i kitso: “Anña José, je ndsʼao. A tojo tíjnakon nʼaina”. Tokʼoakoanle je ndsʼe̱. Je José kitsole: “Li jonjin fanao jée yaono jmeni xi kinikaonáo. Jéní Niná xi kʼoasʼin kisikasénna nga kʼoasjentje chjota. Tonga kjitʼanangi, tangínchʼao je nʼaina”.

      Je ndsʼe̱ José ki ijngokʼani ya niʼyale nga kikʼéyanajmíle je nʼaile jmeni xi koantʼain kʼoa kikao ya Egipto. Nʼio nkjín nó jaʼato nga chan tsabeni xínkjín je José kao nʼaile.

      José tísítiʼnda je Jacob xi nʼaile mani

      “Tsa tsín si̱chatʼalao chjota jéele, kʼoati je Nʼaino likui sichatʼano jéeno” (Mateo 6:15).

      Xi kjonangi: Jósʼin tsakasenkao Jeobá je José. Jósʼin tsakakó José nga kisichatʼale ndsʼe̱.

      Génesis 40:1–45:28; 46:1-7, 26-34; Salmo 105:17-19; Hechos 7:9-15

  • ʼYáni xi Job tsakʼin
    Xi bakóyana je Biblia
    • Je Job jtsé yajon ngayeje yaole kʼoa jan chjota nroakotsenle

      KJOAʼMIYA 16

      ʼYáni xi Job tsakʼin

      Jngo chjota tsakʼejna xi je Jeobá tsakʼétsʼoale ya jñani Uz tsakʼin. Jéní Job. Nʼio nyiná koan kʼoa nʼio nkjín koanni familiale. Nda chjota koan kʼoa tsakasenkao xi ma̱ tjío, yánchjín xi jekʼien xʼinle kao ʼndíxti xi tsínle xijchá. A tsínkʼia kisʼele kjoa nga nda chjota koan, jósingái ji.

      Na̱i

      Je Job alikui be tsa tíkotsenle je Na̱i. Je Jeobá i kitsole je Na̱i: “A tiʼyaní je choʼndana Job. Tsínsa ʼyani xi kʼoasʼín joni tsa je i̱ Sonʼnde. Sítjosonna kʼoa nda sʼín”. Je Na̱i i kitso: “Toxá sitjosonnili nga̱ nikuindaní, nichikontʼainní, tjínle nangi kao cho̱. Chja̱ʼalalai ngayeje, a tsí likuilaxó tiskoe̱xkónnili”. Je Jeobá i kitso: “Koaan chótʼayakoai, tonga alikui tsjoaʼndele nga si̱kʼain”. Je Jeobá kitsjoaʼnde nga kiskotʼayakao Na̱i je Job. Ánni kitsjoaʼndesíni. Kuinga be Jeobá kʼianga tosi tonda sitjoson je Job.

      Je Na̱i nʼio nkjín koya josʼin kiskotʼayakao Job. Jé títjon chjota sabeo kisichjén kʼianga kisiché je nra̱ja̱le kao búrróle. Xijekoan, lʼí kisikjesonni ngatsʼi je barréle. Kʼoa xi koanskanni, jngo jtín chjota caldeo kisiché camellole. Kʼoati kʼien choʼndale xi síkuinda cho̱ntjele. Tonga je xi ngisasa tse kjoa kuiní nga kʼien ngatsʼi je xtile kʼianga chixojenne je niʼya kʼianga tjíokjen. Je Job nʼio ba koanle tonga tosi tonda je Jeobá tsabexkón.

      Je Na̱i kui xi koanmele nga nʼiosa tse kjoañʼai katafaʼá Job, jé xokisikao nga jtsé tsakajon ngakjijngo yaole. Nʼio baojon koan. Je Job alikui be anni nga kʼoasikji kjoa kichoneni, tonga tosi tonda je Jeobá tsakʼétsʼoale. Je Niná tsabení jmeni xi kisʼin Job kʼoa nʼio tsjoa kisʼele.

      Xijekoan, jan chjota kisikasén je Na̱i kʼianga kiskotʼayakao Job. Kitsole: “Tochale jée tsakijnyi kʼoa totibʼeʼmai. Kuinga kjoañʼai títsjoánili Niná”. Je Job i kitso: “Alijme xi chʼaotjín xi tisʼian”. Tonga chan kʼoakitso nga je Jeobá tjínle jée tʼatsʼe kjoa xi tífaʼatojin kʼoa nga tsín kixi jmeni xi tísʼín Niná.

      Jngo ti xi Elihú tsakʼin xi totínrʼoé nga tjíofáonajmí ngatsʼi. Tonga tochan kinchja̱ kʼoa i kitso: “Alikui kʼoatjín jmeni xi tibixón. Je Jeobá nʼio nda chjota kʼoa alikʼia kui kʼoasʼin xi chʼaotjín. Tíkotsenní kʼoa basenkao je chjota xi kjoa tjínle”.

      Job kao chjoónle kʼoa kao jngo ʼndílee

      Je Jeobá kʼoati kinchja̱le Job, kitsole: “Jñáni tijnai kʼianga tsakʼenda je ngʼajmi kao sonʼnde. Ánni nga kʼoatisisíni nga tsín nda tisʼian. Saʼnda tsín nikjaʼaitsjain nga nokjoai anni nga kʼoakjimani”. Je Job tsabee nga tsín ndatjín jme xi kisikjaʼaitsjen kʼoa i kitso: “Alikui kʼoatjín jme xi kixian. Tichatʼanái. Kisʼejinna xi tʼatsi, tonga ndʼaibi ñaki nda ʼbele kʼoa ʼbeña nga tsín jme xi ñʼai koa̱nli”.

      Kʼianga jekichotʼayakao Job. Je Jeobá kisindaya chʼinle kʼoa ngisaa nkjín tsojmi kitsjoale jotjín tjínle tsakai. Je Job tsesa tsakʼejna kʼoa tsjoa kisʼele. Je Jeobá kisichikontʼain nga kisitjoson ngantsjai ninga sakʼoa ñʼai koanle. Kʼoa ji, a kʼoasʼiain jokisʼin Job, a tojo je Jeobá jchaxkuín ngantsjai tojmeyeje xi koa̱ntʼain.

      “Jekinoʼyao nga kjoatsejta kisʼele Job kʼoa jme xi kisʼin Niná tʼatsʼe” (Santiago 5:11).

      Xi kjonangi: Jósʼin kiskotʼayakao Na̱i je Job. Jósʼin kisichikontʼain Jeobá je Job.

      Job 1:1–3:26; 4:7; 32:1-5; 34:5, 21; 35:2; 36:15, 26; 38:1-7; 40:8; 42:1-17; Santiago 5:11

  • Je Moisés jé Jeobá tsakʼétsʼoale
    Xi bakóyana je Biblia
    • Jé tsotile faraón koansjaile je ʼndílee Moisés kʼoa yaa tíkotsen chrian je Míriam

      KJOAʼMIYA 17

      Je Moisés jé Jeobá tsakʼétsʼoale

      Je chjota xi ya kitjenni familiale Jacob, chjota israelita sʼin tsaʼyale nga tjío ya Egipto. Kʼianga jekʼien Jacob kao José, kjaʼaí faraón tsakatéxoma. Faraón jebi nʼio kitsokjon kʼianga ngisa tse nganʼio tjíosʼele chjota israelita tikʼoajinni je chjota egipcio. Kuinga je faraón choʼnda kisikaosíni chjota israelita. Nʼio tsakʼénele nga katasínda ladrillo kʼoa nga nʼio katasíxá ya jinjñá. Ninga je chjota egipcio sa taon sa taon tsabe, sa nkjín sa nkjín koanni chjota israelita. Kʼoa nga tsín kisasenle faraón kʼoakitso nga katanikʼien ngatsʼi ʼndíleexʼin kʼoa nga katanikatíokon ʼndí xi yánchjín. A majinli jokji kitsokjon je chjota israelita.

      Jngo chjoón israelita xi Jokébed tsakʼin jngo ʼndílee xi naskánakji kisʼele. Kʼianga tsín jme xi koa̱nle, jngo ni̱si̱nyá kisikájnaya kʼoa yaa kisikʼéjnaʼmajin jñángʼa xi tjín xo̱ngá Nilo. Kʼoa je Míriam, ndichja ʼndílee, yaa tsakʼejna chrian nga skoe̱ jme xi koa̱n.

      Je tsotile faraón yaa kichokangoya ya xo̱ngá kʼoa tsabee je ni̱si̱nyá. Jngo ʼndílee xi tíkjiʼndá tsabe kʼoa koanmale. Je Míriam i kitsole: “A meli tikasje jngole chjoón xi sikaki je ʼndílee”. Koanjyole tsotile faraón kʼoa je Míriam kjoan kikʼá Jokébed je na̱le ʼndílee. Je tsotile faraón i kitsole Jokébed: “Tʼinkoai ʼndílee jebi, tikuindai kʼoa kʼoechjíle”.

      Moisés títokaa

      Kʼianga jekoanjchínga je ʼndílee, je Jokébed kikaole tsotile faraón kʼoa Moisés kitsole, ñaki kʼoasʼin kisijchínga joni tsa tsʼe. Je Moisés tile kitsole faraón kʼoa koan kisʼele tojmeni xi koanmele. Tonga Moisés alikʼia kisichajin Jeobá. Bení nga chjota israelita ma, nga tsín chjota egipcio kitjenni kʼoa kuinga tosa je Jeobá kisixásínile.

      Kʼianga jekichole 40 nó je Moisés koanmele nga tsakasenkao naxinandále. Ñandia kʼianga jngo chjota egipcio tsabe xi tíbʼéle jngo chjota israelita. Je Moisés toxkia nʼio tsakʼéle je chjota egipcio kʼoa kʼien kʼoa yaa kisikájnaʼmajin ya tsomí. Kʼianga kisʼejinle faraón koanmele kisikʼien Moisés, tonga Moisés yaa kitoka ya Madián. Jé Jeobá kisikuinda nga ya tsakʼejna.

      “Nga koankjainle Moisés koankaile nga tile tsotile Faraón tsakʼinle. Tosa kui tsakjaʼájin nga tsakjaʼá kjoañʼai kao chjotale Niná” (Hebreos 11:24, 25).

      Xi kjonangi: Jméni xi koantʼain chjota israelita kʼianga tsakatio ya Egipto. Ánni nga tsín tiya Egipto tsakʼejnasíni Moisés.

      Génesis 49:33; Éxodo 1:1-14, 22; 2:1-15; Hechos 7:17-29; Hebreos 11:23-27

  • Je yánaʼyá xi tíbʼájnga̱
    Xi bakóyana je Biblia
    • Moisés yaa tíjnatʼale je yánaʼyá xi tíbʼájnga̱

      KJOAʼMIYA 18

      Je yánaʼyá xi tíbʼájnga̱

      Je Moisés 40 nó tsakʼejna ya Madián. Yaa chixan kʼoa kisʼele xti. Ñandia kʼianga tísíkuinda barréle ya chrian nindo Sinaí tokʼoakoanle jme xi tsabe. Jngo yánaʼyá tsabe xi tíbʼájnga̱ tonga alikui títi. Kʼianga jekichochrian Moisés jngo jta̱ kinchja̱ ya jinyánaʼyá xi kitsole: “Moisés. Ali i̱jin nichriain. Chʼa̱sjai jténʼóli nga̱ ʼndetsje jñani tijnai”. Jé Jeobá xi jngo ánkje kisichjén nga tsakjákao Moisés.

      Je Moisés kitsokjon kʼoa tsakʼéʼma nkjaín. Je xi kinchja̱ i kitsole: “Tiʼbeña nga nʼio tse kjoañʼai tjíofaʼá je chjota israelita. Kuinga sikatíondaísíña xi tʼatsʼe chjota egipcio kʼoa yaa kjuíkoa jngo nangi xi nda chon. Kui xi mena nga ji chʼa̱sjai naxinandána”. Jókoanle Moisés nga kʼoatsakʼinle, jósingái ji.

      Je Moisés i kitso: “Kʼoa jóxián kʼiatsa kui skónangina ʼyáni xi kasíkasénna”. Je Niná kitso: “Kʼoatʼinlai nga je Jeobá, je Ninále Abrahán, je Ninále Isaac kʼoa je Ninále Jacob kasíkasénli”. Je Moisés i kitso: “Kʼoa tsa tsín sitjosonna je naxinandá”. Je Jeobá jngo choa̱ tsakakóle nga je koasenkao. Kʼoakitsole nga katasíkʼatjenjinʼnde yánisele. Nga jekʼoakisʼin Moisés, je yánisele jngo ye̱ tsakʼónya. Xijekoan, je Moisés yaa nitsʼin ye̱ kiskoé kʼoa ijngokʼá yánise tsakʼónya. Je Jeobá i kitsole: “Kʼianga kʼoéjnai kjoaxkón jebi, yaa jchanile nga an tisikasénle”.

      Je Moisés kitso: “Alikui mana nchja jinle chjota”. Je Jeobá kitsole: “An kʼoaxínle jmeni xi sí kʼoa kʼoati sikasén je ndsʼai Aarón nga koasenkaoli”. Kʼianga jekisʼejinle Moisés nga je Jeobá koasenkao ki ya Egipto, kikao chjoónle kao xtile.

      “Ali bʼexkónjinlao yaono josʼin kuinókjoao kʼoa jme xi kuixón, nga̱ tikʼiani kʼoaino josʼin kuinókjoao” (Mateo 10:19).

      Xi kjonangi: Jméni xi tsabe je Moisés kʼianga tísíkuinda barréle. Jméni xi kitsole Jeobá nga katasʼín je Moisés.

      Éxodo 3:1–4:20; Hechos 7:30-36

  • Je xi títjon jan kjoañʼai
    Xi bakóyana je Biblia
    • Moisés kʼoa kao Aarón yaa tjío ngixko̱n faraón

      KJOAʼMIYA 19

      Je xi títjon jan kjoañʼai

      Je chjota israelita choʼnda koan kʼoa je chjota egipcio tsakʼénele nga nʼio katasíxá. Je Jeobá kisikasén je Moisés kao Aarón nga i̱ katatsole faraón: “Tʼaiʼndelai naxinandána nga katafikʼétsʼoana ya ʼndekixí”. Tonga je faraón nʼio ngʼakon koan, kitso: “Alikui kuenta tsʼan jmeni xi tso Jeobá. Alikui tsjoaʼndele nga koai chjota israelita”. Xijekoan, je faraón ngisaa tinʼio tsakʼénengánile nga katasíxá. Kuinga kjoa kichokaonesíni Jeobá. Jméni xi kisʼin. Te kjoañʼai kichokaone Egipto. Je Jeobá i kitsole Moisés: “Je faraón alikui tísítjosonna. Nyaon tanjio yaa kuicho ya xo̱ngá Nilo. Tʼin kʼoa kʼoatʼinlai nga njín kʼónya ngayeje nandále xo̱ngá kʼianga tsín títsjoáʼndele nga tífi naxinandána”. Je Moisés kisitjoson kʼoa kinrʼoe faraón. Je faraón tsabee nga kitsjonjin yánisele Aarón ya xo̱ngá Nilo kʼoa njín tsakʼónya je nandá. Je xo̱ngá nʼio chʼao kinje̱, alikui tiʼya xi koan tsakʼini kʼoa kʼien je jti̱. Tonga je faraón tojo koankaile kisikasén chjota israelita ya ʼndekixí.

      Kʼianga jekoanñatoni nichxin, je Jeobá kʼoakitsole Moisés nga katafinrʼoe faraón kʼoa nga i̱ katatsole: “Kʼiatsa tsín kuichonsjai naxinandána nʼio nkjín xke̱ sʼe̱ i̱ Egipto”. Kʼianga tsín kisitjoson faraón, je Aarón tsakjénngʼa yánisele kʼoa nʼio nkjín xke̱ kisʼe ya Egipto. Kisʼe xke̱ ya niʼyale chjota, ya sonnachanle kao ya chxoa̱ xi kjenya. Kisʼe xke̱ ngakjijnda. Je faraón i kitsole Moisés: “Kʼoatʼinlai Jeobá nga katafaʼáxin kjoañʼai jebi kʼoa tsjoaʼndele nga katafi chjota israelita”. Je Jeobá tsakjaʼáxin kjoañʼai jebi kʼoa je chjota egipcio tomakji nkjín xke̱ xi jekʼien tsakʼéxkó. Je ʼnde nʼio chʼao kinje̱, tonga je faraón alikui tikitsjoaʼndengánile nga kitjo chjota israelita.

      Xijekoan, je Jeobá i kitsole Moisés: “Je Aarón katabále nangi kao yánisele. Kʼianga kʼoasʼin, je chao na̱tse̱xkoaa kʼónya”. Kʼoa kʼoakoan, kisʼe ngakjijnda na̱tse̱xkoa̱ xi tsakʼéle chjota. Tjínkʼa chjota egipcio xi i̱ kitsole faraón: “Tʼatsʼe Niná tínroani kjoañʼai jebi”. Tonga tojo tsín kitsjoaʼnde faraón nga kitjo chjota israelita.

      Jan xi te kjoañʼai xi kichone Egipto kuiní nga njín koan je xo̱ngá Nilo, je xke̱ kʼoa kao na̱tse̱xkoa̱

      “Koakole nganʼiona kʼoa skoee nga Jeobá ʼmina” (Jeremías 16:21).

      Xi kjonangi: Jñánile je xi títjon jan kjoañʼai. Ánni nga kui kjoañʼai kisikasénsíni Jeobá.

      Éxodo 5:1-18; 7:8–8:19; Nehemías 9:9, 10

  • Ngi jaon kjoañʼai
    Xi bakóyana je Biblia
    • Jngo jtín chjo̱ba̱

      KJOAʼMIYA 20

      Ngi jaon kjoañʼai

      Je Moisés kao Aarón kinrʼoe je faraón kʼoa i kitsole: “Tsa tsín kʼoaiʼndelai nga koai naxinandána, chíjtóyʼai sikasén”. Chíjtóyʼai jebi nʼio bao bʼé. Nʼio nkjín jmi jaʼasʼen ya niʼyale chjota egipcio, xi nyiná kao xi ma̱ tjío. Ngakjijnda naxinandá ñaki to chíjtó kisʼe. Tonga ya ʼnde Gosén, jñani tsakatio chjota israelita, alijme xi kisʼe. Kjoañʼai jebi kʼoa kao xi kisatiosa nga koanskanni tojé kisikiʼaon chjota egipcio. Je faraón i kitsole Moisés: “Kʼoatʼinlai Jeobá nga katafaʼáxin chíjtó xokjoan kʼoa koaan koai naxinandáli”. Nga jetsakjaʼáxin Jeobá je chíjtóyʼai, je faraón alikuini kisitjoson énle. A chan koankjainle faraón, jósingái ji.

      Xijekoan je Jeobá kitso: “Kʼiatsa tsín tsjoáʼnde je faraón nga kuitjo naxinandána, je cho̱le chjota egipcio tjóchʼinle kʼoa kuiyání”. Kʼianga jekoannyaonni, kʼoakoan jokitso Jeobá. Tonga je cho̱le chjota israelita alijme xi koanle. Je faraón alikui kisijyo, nʼio xíjin koan.

      Je Jeobá kʼoakitsole Moisés nga katafi jña tíjna faraón kʼoa nga chaolʼí katabʼétsaojinsén. Je chaolʼí ñaki tsangabason kʼoa kitsaojon ngatsʼi chjota egipcio. Chao jebi, jtsé kisikitjole je chjota kao cho̱ kʼoa nʼio baojon koan. Tonga kʼoati kitsongáni faraón nga tsín tsjoáʼndele nga koai chjota israelita.

      Kjoañʼai xi mani 4 saʼnda xi mani 6 chíjtóyʼai, kitjochʼinle cho̱, jtsé tsakajon

      Je Jeobá tikisikasénngáni Moisés nga i̱ kuitsole faraón: “A tojo kaili nga si̱kitjui naxinandána. Kʼiatsa mai, jtsílao̱ sikʼa nyaon”. Kʼianga koannyaonni, jtsílao̱ kisikʼa Jeobá, kao chʼao̱n kao lʼí. Kjesa kʼoamajin jtsínʼio xi bʼa ya Egipto. Kisikjeson yá kao tsojmintje tonga lijo koan ya Gosén. Je faraón i kitso: “Kʼoatʼinlai Jeobá nga katafaʼáxin jebi kʼoa koaan koanngíon”. Nga jekoanxa̱n je jtsílao̱ kao jtsí, alikuini kitsjoaʼndele nga ki.

      Je Moisés i kitso: “Chjo̱baa ski̱ne je tsojmi xi tsín kisikjeson jtsílao̱”. Miyón mani chjo̱ba̱ xi kiskine je yá kʼoa kao tsojmi xi kinjengi. Je xi chjo̱ba̱ ʼmi jo chákjiyʼai kjoan. Je faraón tiʼi kitsongánile Moisés: “Kʼoatʼinlai Jeobá nga katafaʼáxin chjo̱ba̱ xokjoan”. Nga jetsakjaʼáxin Jeobá je chjo̱ba̱, tosi tonda xíjin koan faraón.

      Je Jeobá i kitsole Moisés: “Tjenngʼai ndsai”. Nga jekʼoakisʼin, sa njio sa njio koanchon. Jan nichxin nga tsín tijme xi koan tsabeni je chjota egipcio. Toje chjota israelita xi isen koanchonle ya jñani tjío.

      Kjoañʼai xi mani 7 saʼnda xi mani 9 jtsílao̱ tsʼa, jngo jtín chjo̱ba̱, kisʼenjio

      Je faraón i kitsole Moisés: “Ji kʼoa kao naxinandáli koaan koanngión, tonga tikatío je cho̱ntjeno”. Je Moisés kitso: “Kʼoati koanngínkoaijin cho̱ntjenajin nga̱ kui kʼoaitʼalaijin Ninánajin”. Je faraón nʼio koanjtile kʼoa i kitso: “Tʼin ján. Tsa ijngokʼa skoele, sikʼienle”.

      “Jchaa ijngokʼangáño, nga tsín mangóson je chjota xi kixi kao chjotatsʼen, kao xi síxále Niná kʼoa kao xi tsín síxále” (Malaquías 3:18).

      Xi kjonangi: Jñánile nga jaon kjoañʼai xi kisikasén Jeobá. Ánni nga tsín koanngósonsíni kao je kjoañʼai xi títjon jan kisikasén Jeobá.

      Éxodo 8:20–10:29

  • Kjoañʼai xi mani te
    Xi bakóyana je Biblia
    • Jngo chjota israelita xi njín tísíkajon ya ndai xo̱ntjoale

      KJOAʼMIYA 21

      Kjoañʼai xi mani te

      Je Moisés kʼoakitsole faraón nga tsín tiya kuichokonnile. Tonga nga kjesa fijin Moisés, i kitsole: “Sʼai nitje̱n, je ʼndítjonle ngatsʼi chjota egipcio kuiyání, ninga je ʼndíle faraón kʼoa ninga tsʼe choʼndale”.

      Je Jeobá kʼoakitsole chjota israelita nga jngo tsojmi katabʼénda, kitsole: “Jngo barré kʼoa tsa jngo tindso xi sʼa jngo nóle tikʼaon kʼoa ya tʼejndijon choao njínle ya ndai xo̱ntjoa niʼyano. Tʼechjáon je yao kʼoa chi̱nao kao nioxtila xi tsínle naʼyo̱san. Tiyondao nga koanngión, chʼa̱kjáo najñono kʼoa tjayao jténʼóno. Nitje̱n jebi sikatíondaíno”. A majinli jokji tsjoa kisatiole chjota israelita.

      Kʼianga jebasen nitje̱n, je ánkjele Jeobá jaʼa ngakjijnda ya niʼyale chjota egipcio. Jñani tsín njín yajon ndai xo̱ntjoa niʼyale, kʼienní je xi ʼndítjon ma. Kʼoa ya niʼya jñani yajon je njín, je ánkjele Jeobá alikui jokisikao ʼndíxti xi ya tjío. Ngatsʼi ʼndítjonle chjota egipcio kʼienní, ni xi nyiná ni xi ma̱ tjío. Je ʼndítjonle chjota israelita nijngojinla xi kʼien.

      Je ʼndítjonle faraón kʼoati kʼien. Je faraón alikui tikiskanile. I kitsole Moisés kao Aarón: “Tangíon. Titjoo kʼoa tʼetsʼoalao Nináno. Tangínkao je cho̱ntjeno kʼoa tangíon”.

      Kjijngo je sá kʼianga kui nitje̱n. Je chjota israelita ñaki xki̱ familia kʼoa xki̱ ntje̱ kitjen nga kitjoni ya Egipto. Je xi chjotaxʼin 600,000 mani, xínnile yánchjín kao xtiʼndí. Kʼoati nkjín chjota kitjokao xi tsín chjota israelita ma nga je Jeobá kʼoetsʼoale. Tsakationdaí je chjota israelita.

      Kʼianga tsín cha̱jinle nga je Jeobá tsakʼasjentjai, xki̱ nó xki̱ nó tsakʼénda tsojmi xi tsakʼinle kʼoa sʼuí Paxko kitsole.

      Chjota israelita nga tjíobitjoni ya Egipto

      “Kui xá tisikʼéjnakonnile, nga koakoa nganʼiona xi totʼatsi, kʼoa nga kataʼyale jaʼaínna ngakjijnda sonʼnde” (Romanos 9:17).

      Xi kjonangi: Jñánile kjoañʼai xi mani te. Jméni xi kisʼin je chjota israelita kʼianga tsín jme xi koanle nga kicho kjoañʼai xi mani te.

      Éxodo 11:1–12:42; 13:3-10

  • Kjoaxkón xi kisʼejna ya ndáchikon Ní
    Xi bakóyana je Biblia
    • Faraón kao chjotakjoajchánle

      KJOAʼMIYA 22

      Kjoaxkón xi kisʼejna ya ndáchikon Ní

      Kʼianga kisʼejinle faraón nga jekitjo chjota israelita ya Egipto, kʼoakoannile nga kitsjoaʼndele. I kitsole sondadole: “Tationdao ngayeje karreta kjoajchán kʼoa tjintjenngilee. Alikuini kanikatíondé tsakai”. Xijekoan, je faraón kao chjotale kitjenngile chjota israelita.

      Jé Jeobá tsakándiaale naxinandále. Jngo yojbi kisichjén nga nichxin kʼoa nga njio jngo lʼí kisichjén. Yaa kikao jña kijna ndáchikon Ní nga yala katabatio.

      Xijekoan, je chjota israelita tsabee nga nroatjenngile je faraón kao chjotakjoajchánle. Likui titsabeni jña ki nga ndáchikon kijna kʼoa nga je tjíochjoa chjotakjoajchán egipcio. Tsakʼéjtaa kʼoa i kitsole Moisés: “I̱jin kuiyá. Ánni nga kichʼasjesínináijin ya Egipto”. Tonga Moisés kitso: “Ali nokjonjion. Chóyalao kʼoa jchaño josʼin kʼoasjentjainá je Jeobá”. Je Moisés nʼio kisinʼiotʼa je Jeobá, a tsí jaon.

      Je Jeobá kʼoakitsole chjota israelita nga katabʼéxkó ndʼianajñole. Kʼianga kui nitje̱n, je Jeobá kisikjanle yojbi xi tísíchjén kʼoa kui kisikájnachjoale je chjota egipcio. Jñani tjío chjota egipcio njio koanchon kʼoa jñani tjío chjota israelita isen koanchon.

      Je Jeobá kʼoakitsole Moisés nga katamjé ntsja jña kijna ndáchikon. Jé Jeobá xokisʼin nga jngo ntjao̱nʼio jaʼa tsʼajnda nitje̱n. Je ndáchikon koanjaoyaa kʼoa jngo ndiaa kisʼejna ngabasenle. Miyón mani chjota israelita jaʼato nga kixinyakixi je nandá.

      Je chjota israelita yaa tjíotsoma ya jña kixí chon, kʼoa nyanʼio je nandá

      Je chjotakjoajchánle faraón kitjenngile ya ndiaa xi kisʼenda jinnandá. Jé Jeobá xokisʼin nga tsín titsabeni jokisʼin je chjota egipcio. Je yanta xi tjíongile karretale kitjokangi. Je chjotakjoajchán kiskiʼndáxá, kitso: “Tosa tikʼoasʼin tjinñá. Je Jeobá tísítoánntjai naxinandále”.

      Je Jeobá i kitsole Moisés: “Tjain je ndsai jña kijna ndáchikon”. Nga jekʼoakisʼin, je nandá xi kixinyakixi kinroane chjotakjoajchán egipcio. Je faraón kao chjotale yaa kʼien. Nijngojin xi kinjengi.

      Kʼoa ya ndaindáchikon, ngatsʼi je chjota kisele Niná nga tsakʼasjengʼa, kitso: “Sele Jeobá, nga̱ nʼio ngʼa kʼoa jeya tíjna. Je naxín kao chjota xi tjíosonle yaa kasíkʼatsaojin ndáchikon”. Kʼianga tjíose je naxinandá, je yánchjín kite kʼoa kisikjane pandereta. Nʼio tsjoa kisʼele ngatsʼi nga tsakationdaí.

      “Kuinga koa̱n kʼoakuixónñá: Jé Nainá basenkaona, likui tsokjoan. Jmé xi sikaona chjota” (Hebreos 13:6).

      Xi kjonangi: Jméni xi koan ya ndáchikon Ní. Jósʼin tsakʼasjentjai Jeobá je chjota israelita.

      Éxodo 13:21–15:21; Nehemías 9:9-11; Salmos 106:9-12; 136:11-15; Hebreos 11:29

  • Kʼoakitsole Jeobá nga sitjoson
    Xi bakóyana je Biblia
    • Je chjota israelita yaa nya ngitotsʼin nindo Sinaí

      KJOAʼMIYA 23

      Kʼoakitsole Jeobá nga sitjoson

      Kʼianga jekoanni jao sá nga kitjo chjota israelita ya Egipto, yaa kicho nindo Sinaí kʼoa yaa tsakatio. Je Jeobá kʼoakitsole Moisés nga katafimi ya nindo, kitsole: “An tsakʼasjentje chjota israelita. Kʼiatsa kʼoaʼénna kʼoa sitjoson kjoatéxomana ñaki naxinandána koa̱n”. Kʼianga kitjojen Moisés ya nindo, kʼoakitsole chjota israelita jmeni xi kitso Jeobá. Jókitso naxinandá. I kitso: “Kʼoasʼiainjin ngayeje jmeni xi kuitso Jeobá”.

      Xijekoan, je Moisés tikimingáni ya nindo. Je Jeobá i kitsole: “Ndʼai jan nichxin kjoakoa je naxinandá. Kʼoatʼinlai je chjota nga tsín i̱ katanroami nindo Sinaí”. Je Moisés kitjojeen kʼoa kʼoakitsole chjota israelita nga katabationda nga kjuinrʼoéle Jeobá.

      Je chjota israelita tjíokotsenle lʼíle chʼao̱n kao yojbijma ya nindo Sinaí

      Kʼianga koanjanni nichxin, je chjota israelita lʼíchʼao̱n tsabe kao yojbi xi kijna njio njio ya nindo. Kʼoati kinrʼoéle chʼao̱n xi nʼio jane kʼoa kao xi joninda koan xi jane. Xijekoan, je Jeobá kitjojeen ya nindo ya ngabasenle lʼí. Je chjota israelita nʼio kitsokjon. Ngakjijnda nindo ñaki niʼndi kisʼejnajtsa kʼoa nʼio tsʼatsé. Sa nʼio sa nʼio jane je xi joninda koan. Kʼoa je Jeobá i kitso: “Anña Jeobá. Alikui koa̱n kjaʼaí niná kʼoétsʼoalao”.

      Je Moisés tikimingáni ya nindo. Je Jeobá yaa kitsjoale kjoatéxoma xi sitjoson naxinandá. Yaa jaʼaitʼa kjoatéxoma jebi josʼin skoe̱xkón Niná kʼoa josʼin koaikao yaole. Jé Moisés kiski kʼoa kʼiaa tsakʼéxkiale je naxinandá. Kʼoa i kitso naxinandá: “Kʼoasʼiainjin ngayeje jmeni xi tso Jeobá”. Kitsjoa énle nga sitjoson. Tonga a kʼoakisʼin.

      “Katamatsjoachai Naili Nináli kao ngayije ni̱ma̱li, kao ngayije kjoabijnachonli kʼoa kao ngayije kjoafaʼaitsjenli” (Mateo 22:37).

      Xi kjonangi: Jméni xi koan ya nindo Sinaí. Jméni xi kitso nga sʼin chjota israelita.

      Éxodo 19:1–20:21; 24:1-8; Deuteronomio 7:6-9; Nehemías 9:13, 14

  • Alikui kisitjoson énle
    Xi bakóyana je Biblia
    • Je chjota israelita tjíose kʼoa tjíote jña sénjna je nra̱ja̱ʼndí xi tao̱nsine koanndani

      KJOAʼMIYA 24

      Alikui kisitjoson énle

      Je Jeobá i kitsole Moisés: “Nroami i̱ nindo jñani tijna. La̱jao̱te skitʼa kjoatéxomana kʼoa ji tsjoale”. Je Moisés kimi ya nindo kʼoa 40 nichxin 40 nitje̱n tsakʼejna. Kʼianga ya tíjna, je Jeobá jao la̱jao̱te kiskitʼa je xi Te Kjoatéxoma kʼoa jé Moisés kitsjoale.

      Je Moisés tímʼaotʼaʼnde la̱jao̱te xi yʼa

      Xijekoan, je chjota israelita kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga jekitsjionkon Moisés. Kuinga i̱ kitsosínile Aarón: “Menajin nga tjín xi koasentítjonnajin. Jngo niná tindanáijin”. Je Aarón kitso: “Nroakaonáo je tao̱nsine xi tjíono”. Kisinandá je tao̱nsine nga kisinda jngo xkóson xi jo nra̱ja̱ʼndí kisʼe. Je chjota i kitso: “Nra̱ja̱ʼndí jebi jéní nináná xi tsakʼaonsjená ya Egipto”. Tsakʼéjna sʼuí kʼoa tsakʼétsʼoale nra̱ja̱ʼndí xi tao̱nsine koanndani. A chʼaotjín jme xi kisʼin. Jaon, nga̱ je naxinandá kʼoanákitso nga toje Jeobá kʼoetsʼoale. Alikuini kisitjoson énle.

      Je Jeobá tsabee jmeni xi koan kʼoa i kitsole Moisés: “Tʼinjennrʼoai je naxinandá nga̱ tsín tjíosítjosonna. Jngo niná ndiso tjíobʼétsʼoale”. Je Moisés kitjojenni ya nindo kʼoa yʼatonntsja nga jao la̱jao̱te.

      Kʼianga kichochrian Moisés jñani tjío je chjota israelita kinrʼoéle nga tjíose. Kʼianga jekicho, tjíote kʼoa kui nra̱ja̱ʼndí tjíobʼétsʼoale. Moisés nʼio koanjtile, kisikʼatsaojinʼnde nga jao la̱jao̱te kʼoa koanxkoaa. Xijekoan, kisixkoaa xkóson jebi kʼoa i kitsole Aarón: “Ánni nga kinijyosínilai nga kʼoakitsoli nga kui xochʼaokji kinindai”. Aarón kitso: “Ali majtijinli, jeʼyai jokjoan naxinandá. Jngo niná kisijéna kʼoa je tao̱nsine xi kitsjoana yaa kisikʼatsaojian lʼí kʼoa kui nra̱ja̱ʼndí xokji tsʼatsen”. Alikuini kʼoakisʼin Aarón tsakai. Je Moisés tikimingáni ya nindo kʼoa kʼoakitsole Jeobá nga katasíchatʼale naxinandá.

      Je Jeobá kisichatʼale je chjota israelita xi kisitjosonle. Je chjota israelita tjínnele kisitjosonle Jeobá kao Moisés, a tsí jaon.

      “Kʼiatsa énli kʼoailai Niná, ali tijijin bisenneni énli, nga̱ je alikui sasénle je chjotachini. Kʼiatsa énli kʼoai, kʼoatʼiain jokasi” (Eclesiastés 5:4).

      Xi kjonangi: Jméni xi kisʼin chjota israelita kʼianga ya tíjna Moisés ya nindo. Jméni xi kisʼin Moisés kʼianga kitjojen nindo.

      Éxodo 24:12-18; 32:1-30

  • Ndʼianajño jña tsaʼyaxkón Jeobá
    Xi bakóyana je Biblia
    • Ndʼianajño kao nitsinle

      KJOAʼMIYA 25

      Ndʼianajño jña tsaʼyaxkón Jeobá

      Ya nindo Sinaí, je Jeobá kʼoakitsole Moisés nga jngo ndʼianajño katabʼénda. Jngo ndʼia xi toxá koa̱nndani jñani skoe̱xkón Niná je chjota israelita, xi koa̱n koaikao tojñani nga koai.

      Je Jeobá kitso: “Kʼoatʼinlai je naxinandá nga katatsjoá jmeni xi sʼe̱ndani ndʼianajño”. Je chjota israelita kikao tao̱nsine, tao̱nchxoa, ki̱cha̱ní, la̱jao̱ xi naskánakjoan kao tsojmichjí. Kʼoati kitsjoa najño lana, najño lino, xjoa̱le cho̱ kʼoa xi kjaʼaísanile. Nʼio tse kitsjoa, kuinga chan i̱ kitsosínile Moisés: “Jenʼio nkjín tsojmi tjío. Alijmejin xi tinroakaoño”.

      Je chjota israelita tjíobichókao tsojmi nga katasʼenda je ndʼianajño

      Nkjín xi xʼin kao xi yánchjín kitsjoanganʼio nga kisʼenda je ndʼianajño. Jé Jeobá kitsjoale kjoachjine nga koanle tsakʼénda. Tjínkʼa xi najño kisinda, xi kiskonyani kʼoa xi tjínni xi kisindajon. Tjínkʼa xi tao̱nsine kisixákao, xi la̱jao̱ kisixákao kʼoa xi yá kisixákao.

      Je naxinandá kʼoakisiká je ndʼianajño jokitsole Jeobá. Naskánakji najño kisinda je xi kitsjenchjoa ya ʼNdetsje kao ʼNde xi nʼio tsje kʼianga jao ngaya kisikao. Ya ʼNde xi nʼio tsje yaa kisʼejna je Kaxa̱ jña kixinya je kjoa xi kisʼendajin je xi yá acacia kao tao̱nsine koanndani. Kʼoa ya ʼNdetsje yaa kisatio xi tiya lʼí xi tao̱nsine koanndani, jngo yámixa̱ kʼoa kao sonxta jña kisaka xongó. Ya nditsinle jngo xjoa̱ xi nandá kixinya xi ki̱cha̱ní koanndani kisʼejna kao jngo sonxta. Kʼianga tsabe chjota israelita je kaxa̱ jña kixinya je kjoa xi kisʼendajin, kui kisikjaʼaitsjenle kʼianga kʼoakitso nga sitjosonle Jeobá.

      Je Jeobá jé Aarón kao xtile kiskoejin kʼianga naʼmi koan nga ya kisixá ya ndʼianajño. Jé kisikuinda kʼoa yaa kitsjoatʼale cho̱ je Jeobá. Tojé Aarón xi koan jaʼasʼen ya ʼNde xi nʼio tsje nga̱ naʼmitítjon koan. To jngokʼa jaʼasʼen nga xki̱ nó kʼianga kichotsjoátʼa cho̱ xi tʼatsʼe jéele kao tsʼe familiale kʼoa kao tʼatsʼe naxinandá Israel.

      Je chjota israelita jngo nó koanjngonile je ndʼianajño kʼianga jekitjo ya Egipto. Kʼoasʼin kisʼenile jngo ʼnde jñani koan tsakʼétsʼoale Jeobá.

      Je Jeobá nʼio tsjoa kisʼele nga kisʼenda je ndʼianajño kʼoa jngo yojbi kisikʼéjnason. Kʼianga ya tsakʼejnason yojbi je ndʼianajño, je chjota israelita tosi tonda ya batio. Tonga tsa mingʼa je yojbi jebe nga tjínnele xin koaikatio. Síkixoyaa ndʼianajño kʼoa kui yojbi fitjenngile.

      “Jngo jta̱ kinrʼoe xi nʼio ya ngʼajmi, xi kitso: Koeni je niʼyale Niná kijnajinle chjota, kʼoa Niná kʼoéjnakao. Chjotanaxinandále koa̱n. Tijéni Niná Ninále koa̱n” (Apocalipsis 21:3).

      Xi kjonangi: Jméni xi kitsole Jeobá je Moisés kʼianga katabʼénda. Jmé xá kitsjoale Jeobá je Aarón kao xtile.

      Éxodo 25:1-9; 31:1-11; 40:33-38; Hebreos 9:1-7

  • Je xi 12 chjota xi kikotsenché
    Xi bakóyana je Biblia
    • Chjota israelita xi kikotsenché ya Canaán

      KJOAʼMIYA 26

      Je xi 12 chjota xi kikotsenché

      Je chjota israelita alikui tiya tsakationi ya nindo Sinaí, yaa ki ya ʼndekixí xi kijna Parán saʼnda nga kicho ya ʼnde xi Cadés tsakʼin. Je Jeobá i kitsole Moisés: “Tejao chjota tikasáin, jngó jngó chjoéjin nga jngó jngó ntje̱, kʼianga koaikotsenché Canaán, je ʼnde xi tsjoale chjota israelita”. Je Moisés 12 chjota kiskoejin kʼoa kitsole: “Tangíon ya Canaán kʼoa chótsaon kʼiatsa nda chon je nangi, tsa koa̱n kʼoéntjé tsojmi. Kʼoati chótsenlao tsa taja kʼoa tsa mai je chjota, tsa ndʼianajño tjíoʼya kʼoa tsa naxinandá jekijnale”. Je chjota xi 12 ki ya Canaán, kʼoa yaa koanxki̱kao je Josué kao Caleb.

      Tsakjayojée chjota israelita kʼoa kisikinroajen kon

      Je xi kikotsenché Canaán kʼiaa kichoni nga jekoanni 40 nichxin. Yʼaa higo, granada kao totsee kʼoa i kitso: “Nʼio nda chon nangi Canaán, tonga nʼio taja chjota xi ya tjín, kʼoa nʼio ngʼa xjáo xi kjindai naxinandále”. Tonga je Caleb kitso: “Koaan si̱kinjelee. Tjinkjoán xi ndʼai”. A ʼyaní ánni nga kʼoakitsoni. Kuinga je Caleb kao Josué jé Jeobá kisinʼiotʼa. Tonga xi ngi te i kitso: “Alikui koa̱n ya koanngián. Síxkón kjoanyʼai chjota xi ya tjín. Tsa si̱ngósonkoaa yaoná, toyaa mangósoán je chákji”.

      Je chjota israelita kisikinroajen kon kʼoa i kitsole xínkjín: “Kjaʼaí chjota chjoéjiaan xi koasentítjonná kʼoa tjinñá Egipto. Ánni nga ya Canaán kjuinsíñá. A kuinga ya katanikʼienná”. Josué kao Caleb kitso: “Tosa je Jeobá si̱tjosonlee. Jé sikuindaná. Ali bijkonjion”. Tonga je chjota israelita alikui tsakʼaʼénle. Tosaa koanmele kisikʼien Josué kao Caleb.

      Jméni xi kisʼin Jeobá. I kitsole Moisés: “Nʼio tse kjoanda tibakole je chjota israelita, tonga tojo tsín sítjosonna. Ñachan nó sikatíoa i̱ ʼndekixí saʼnda nga kuiyá. Tojé xtile kʼoa kao je Josué kao Caleb xi ya koatio ʼnde xi kixinle nga tsjoale chjota israelita”.

      “Ánni nga bijkonsínio, chjota xi choa makjainno” (Mateo 8:26).

      Xi kjonangi: Jméni xi koan nga jejaʼaini xi 12 chjota xi kikotsenché Canaán. Jósʼin tsakakó Josué kao Caleb nga je Jeobá kisinʼiotʼa.

      Números 13:1–14:38; Deuteronomio 1:22-33; Salmo 78:22; Hebreos 3:17-19

  • Chjota xi kisixíjinkao Jeobá
    Xi bakóyana je Biblia
    • Coré kao chjotale yaa nya ngixko̱n Moisés kao Aarón

      KJOAʼMIYA 27

      Chjota xi kisixíjinkao Jeobá

      Kʼianga jekoanni, nga tojo ya tjío ya ʼndekixí je chjota israelita, je Coré, Datán, Abiram kʼoa 250 chjota kisixíjinkao je Moisés, i kitso: “Jekichobenajin xi tʼatsaon. Ánni nga ji ngʼajko̱ tijnasínináijin. Ánni nga jésíni Aarón xi naʼmitítjon sʼin tíjna. Je Jeobá ali tsa tojonjin tjíokaono, ji kao Aarón, i tjíokaoná ngatsʼiaa”. Je Jeobá alikui kisasenle nga kʼoakitso chjota xokjoan. Kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga je kisixíjinkao.

      Je Moisés i kitsole Coré kao chjota xi ya tjíokao: “Nroao nyaon ya ndʼianajño kʼoa chʼao chxoa̱ʼíno kʼoa tʼekitsao xongó. Yaa koakoná Jeobá ʼyani xi kiskoejin”.

      Kʼianga koannyaonni, je Coré kao xi 250 mani yaa koanña kao Moisés jña tíjna ndʼianajño. Yaa tsakaká je xongóle tojo sʼín je naʼmi. Kʼoa je Jeobá i kitsole Moisés kao Aarón: “Tinyaxinlao je Coré kao chjota xi ya tjíokao”.

      Je Coré yaa ki ya ndʼianajño jñani tíjna Moisés. Tonga je Datán, Abiram kao familiale alikui ki. Je Jeobá i kitsole chjota israelita: “Titjoxinlao jñani tjío ndʼianajñole Coré, Datán kao Abiram”. Je chjota israelita kjitʼanangi tsakinyaxin. Je Datán, Abiram kao familiale yaa tsakinya ya nditsinle jñani tjío ndʼianajñole. Kʼoa toʼikoan tsakjan kʼoa kitjoxʼá nangi kʼoa yaa kitsaosʼen xi xíjin koan. Jña kijna ndʼianajño, jngo lʼí jaʼaijenni ngʼajmi kʼoa kisikjeson je Coré kao chjota xi 250 mani.

      Je nangi kjimajaoyaa kʼoa yaa tjíotsaosʼen je Datán, Abiram kao yaniʼyale

      Xijekoan, je Jeobá i kitsole Moisés: “Je xi tjíotítjonle ngatsʼi je ntje̱ katanroakao yánisele. Ya tʼetʼai yánisele nga jngó jngó jaʼaínle xi nyatítjon. Tonga je ntje̱le Leví, kui jaʼaínle Aarón tʼetʼai. Ya tatioʼyai ya ndʼianajño. Je yánisele chjota xi an skoéjian, naxó kuinroale”.

      Kʼianga koannyaonni, je Moisés tsakʼasjee ngayeje je yánise kʼoa tsakakóle xi nyatítjon. Je yánisele Aarón naxó kinroale kao almendra xi jekoanjchá. Kʼoasʼin tsakakóni Jeobá nga je Aarón kiskoejin nga naʼmitítjon koa̱n.

      “Titjosonlao je xi bándiaano kʼoa nangi tiyolao” (Hebreos 13:17).

      Xi kjonangi: Ánni nga kisixíjinsíni Coré kao chjotale kʼoa nga tsín tsakʼaʼénnile Moisés. Jósʼin ʼyañá kʼianga je Jeobá kiskoejin Aarón nga naʼmitítjon koa̱n.

      Números 16:1–17:13; 26:9-11; Salmo 106:16-18

  • Jngo búrró xi kinchja̱
    Xi bakóyana je Biblia
    • Je búrróle Balaam tsakajnaa ya yandiaa kʼianga tsabe je ánkjele Niná

      KJOAʼMIYA 28

      Jngo búrró xi kinchja̱

      Je chjota israelita jeme 40 nó nga ya tjío ʼndekixí. Jenʼio nkjín naxinandá xi tse nganʼio tjínle kitjoéle. Kʼoa jeya tjío ya nangi Moab, ya chrian xo̱ngá Jordán. Tochoatsesa chale nga kjoaʼasʼen ya ʼNde jña tsakʼinle nga kʼoaile. Je Balac, xi rey tsakʼejna Moab, kitsokjon kʼiatsa je chjota israelita kjoaʼale nangile. Kuinga kʼoakitsosínile je xi Balaam tsakʼin nga ya Moab katafi nga katanchja̱ʼaonle chjota israelita.

      Tonga Jeobá i kitsole Balaam: “Ali jejin chjota israelita nokjoaʼaonlai”. Kuinga tsín kini je Balaam ya Moab. Je rey Balac tikʼoa tikitsongánile Balaam nga katafi kʼoa nga tsjoále tojmeni xi mele, tonga alikui ki. Je Niná i kitsole Balaam: “Tsjoaʼndele nga kʼuín. Tonga tokuikjoán kʼoasí jmeni xi xínle”.

      Je Balaam tsakʼejnasonle búrróle nga ki ya Moab. Kui xi koanmele nga kuinchja̱ʼaonle chjota israelita ninga kʼoakitsole Jeobá nga tsín kʼoakatasʼín. Je ánkjele Jeobá jan kʼa tsʼatsenle ya yandiaa. Je Balaam alikui tsabe je ánkje, tonga je búrró tsabení. Je búrró alikui tiya kiyani je ndiaa, toyaa jinjñá ki. Xijekoan, sa yaa kitʼanʼiongá ya tʼaxjáo kʼoa tsakʼéʼnyonʼio ndso̱ko̱ Balaam. Kʼoa xi koanni, je búrró yaa tsakajna ngabasenle ndiaa. Kʼianga kʼoakisʼin, yá tsakále Balaam.

      Xijekoan, jé Jeobá xokisʼin kʼianga kinchja̱ je búrró kʼoa i kitsole je Balaam: “Ánni nga tifasíninái”. Je Balaam kitso: “Ánni nga to chjotachini tiʼyakonsíninái. Tsa jngolani ki̱cha̱ espada yʼa, sikʼienjinle”. Je búrró kitso: “Jenʼio nkjín nó tibijnasonnái. A jesa kʼoakisikaole”.

      Kʼoa jé Jeobá xokisʼin nga tsabe ánkje je Balaam. Je ánkje i kitso: “Je Jeobá kʼoakitsoli nga tsín kʼuínkinókjoaʼaonlai Israel”. Je Balaam kitso: “Alikuini kʼoasʼian, tosa tifiña ya niʼyana”. Tonga je ánkje kitso: “Koaan tʼin ya Moab, tonga tokui kʼoasí jmeni xi mele je Jeobá”.

      A kisikʼantjaiyaa kjoafaʼaitsjenle Balaam, jósingái ji. Mai. Jan kʼa koanmele kinchja̱ʼaonle naxinandá Israel. Tonga jé Jeobá xokisʼin nga tosa kjoanichikontʼain tsakʼónya nga jan kʼa tjínni kinchja̱ʼaonle naxinandá. Xijekoanni, je chjota israelita kichosíkje Moab kʼoa yaa kʼien Balaam. Ngisajin nda kisʼin Balaam tsa kisitjosonle Jeobá saʼnda nga títjon.

      “Tikuindalao yaono tʼatsʼe ngayije kjoachi̱nga̱, nga̱ je kjoabijnachonle chjota, alikuijin xi tsonile nga nkjín tsojmi tjínle” (Lucas 12:15).

      Xi kjonangi: Ánni nga ya Moab kisíni Balaam. Jméni xi koan nga tjenya yandiaa.

      Números 22:1–24:25; 31:8; Nehemías 13:2; 2 Pedro 2:15, 16; Judas 11

  • Je Jeobá jé Josué kjoejin
    Xi bakóyana je Biblia
    • Je naʼmi kui yʼa je kaxa̱ jña kixinya je kjoa xi kisʼendajin nga tjíofaʼatojin xo̱ngá Jordán

      KJOAʼMIYA 29

      Je Jeobá jé Josué kjoejin

      Je Josué tíbʼéxkiaa je xo̱n xi tjítʼa kjoatéxoma

      Je Moisés nʼio nkjín nó tsakándiaale naxinandá Israel kʼoa kʼianga tojeme kuiyá, je Jeobá i kitsole: “Ali tsa jijin kuitjásʼenkoai chjota israelita ya ʼnde jña tsjoale. Tonga koaan koakole ʼnde jebi”. Je Moisés kʼoakitsole Jeobá nga jngo chjota katakjoéjin xi koasentítjon xi sikuinda je naxinandá. Je Jeobá kitso: “Kʼoatʼinlai Josué nga je tikjoejian”.

      Je Moisés kʼoakitsole naxinandá nga jeme kuiyá kʼoa nga je Josué kiskoejin Jeobá nga koaikao ya ʼNde jña tsakʼinle nga kʼoaile. Je Moisés i kitsole Josué: “Ali nokjonjin. Jé Jeobá koasenkaoli”. Xijekoan, je Moisés yaa kimi jko̱nindo xi Nebo tsakʼin. Kʼianga jeya tíjna, je Jeobá tsakakóle ʼnde xi kitsole Abrahán, Isaac kao Jacob. Je Moisés 120 nóle nga kʼien.

      Jé Josué tísíkasénnda Moisés ngixko̱n naʼmi kao xi kjaʼaí chjota

      Je Jeobá kitsole Josué: “Titjátojin xo̱ngá Jordán kʼoa titjásʼain Canaán. An koasenkaole tojosʼin tsakasenkoa Moisés. Nyaon nyaon tʼexkiai kjoatéxomana, ali nichajinjin. Ali nokjonjin, nʼiojin katamai. Tʼin kʼoa kʼoatʼiain ngayeje xi tibʼenele”.

      Je Josué jao chjota kisikasén xi kikotsenché Jericó. Yaa kjoaʼmiya xi ijngo kuitsoyasaná jmeni xi koan. Nga jekichoni xi kikotsenché, kʼoakitso nga jechoa̱le kjoaʼasʼen Canaán. Xi koannyaonni, je Josué kʼoakitsole naxinandá nga katabʼéxkó ndʼianajñole. Títjon ya xo̱ngá Jordán kisikasén je naʼmi xi bʼa je Kaxa̱ jña kixinya je kjoa xi kisʼendajin. Je xo̱ngá tomakji nandá nya, tonga nga jetsakinyájin ndso̱ko̱ je naʼmi kjitʼanangi kixíya. Je naʼmi koan jaʼa nga jekixí koanchon. Nga kicho ngabasenle xo̱ngá, yaa tsakinya saʼnda nga jaʼa xingoatʼani ngatsʼi naxinandá. Kʼianga tsabe kjoaxkón jebi, a kuixó tse jaʼaitsjenle jme xi kisʼin Jeobá ya ndáchikon Ní, jósingái ji.

      Ninga nkjín nó kichomani, tochan kicho je chjota israelita ya ʼNde jña tsakʼinle nga kʼoaile. Koan tsakʼénda niʼya kʼoa kisijeya naxinandá. Koan tsakʼéntje tsojmi kao xka̱totsee. Nʼio nkjín tsojmi kisʼe xi ma chine kʼoa xi ma ʼyo kʼoa kuinga ʼnde jña tjín ndáchiki kao ntsjén tsakʼinsínile.

      “Jé Jeobá koandiaali ngantsjai kʼoa tsjoáli jmeni xi koa̱nchjénli ninga ya ʼndekixí” (Isaías 58:11).

      Xi kjonangi: Kʼianga jekʼien Moisés, ʼyáni xi tsakasentítjonle chjota israelita. Jméni xi koan ya xo̱ngá Jordán.

      Números 27:12-23; Deuteronomio 31:1-8; 34:1-12; Josué 1:1–3:17

  • Je Rahab kisikatíoʼma xi kichokotsenché ʼndele
    Xi bakóyana je Biblia
    • Je Rahab xin tíkaní je sondado nga tsín katabe je chjota xi kichokotsenché ya Jericó

      KJOAʼMIYA 30

      Je Rahab kisikatíoʼma xi kichokotsenché ʼndele

      Je chjota israelita xi kichokotsenché ya naxinandá Jericó yaa tsakatio ya niʼyale jngo chjoón xi Rahab tsakʼin. Kʼianga kisʼejinle xi rey tsakʼejna Jericó, sondado kisikasén ya niʼyale Rahab. Chjoón jebi, yaa sonndʼiale kisikatíoʼma nga jao chjota xi kichokotsenché ʼndele kʼoa je sondado xi ya kicho niʼyale kʼoakitsole nga xin ʼnde katafikásjai. Xijekoan, je Rahab i kitsole xi kichokotsenché ʼndele: “Koasenkaono nga̱ ʼbeña nga je Jeobá tíjnakaono kʼoa nga je tsjoáno ʼnde jebi. Sijéno kjoanda, kʼoatʼinnáo nga chʼa̱sjentjao familiana”.

      Je xi kichokotsenché ʼndele Rahab i kitsole: “Kʼiatsa jngo nʼó ní kʼoétʼanʼiotʼai ventanali, alijme xi koa̱nle ngatsʼi xi ya tjíoʼya niʼyali, kuitjontjainí familiali”.

      Je ventanale Rahab, jngo nʼó ní tjítʼa kʼoa lijme xi kjimale ndʼiale ninga tíbixojen je xjáo xi kjindai Jericó

      Je Rahab tsakasenkao nga jao chjota xi kichokotsenché ʼndele nga jngo nʼó kitjojenyani ya ventanale. Chjota jebi jan nichxin kikatioʼma ya nindo kʼoa kʼiaa kinrʼoe Josué. Xijekoan, je chjota israelita yaa jaʼatojin xo̱ngá Jordán kʼoa tsakationda nga kiskoé ʼnde jebi. Naxinandá xi títjon kiskoé kui Jericó. Je Jeobá kʼoakitsole nga ñandia katabʼétinndaile naxinandá kʼianga jngo nichxin. Jaon nichxin kʼoakisʼin. Xi koanñatoni nichxin, ñato kʼa tsakʼétinndaile naxinandá. Xijekoan, je naʼmi kisikjane xjaole kʼoa chjotakjoajchán israelita ñaki tsakʼéjtaa jotjín nganʼiole. Je xjáo xi kjindai naxinandá chixojeen. Ninga ya xjáo xi kjindai Jericó kijna je niʼyale Rahab likui jme xi koanle. Je Rahab kao familiale kitjontjai nga̱ jé Jeobá kisinʼiotʼa.

      “Kʼoatisʼinni je Rahab, a tsí tsa kichatʼa jéele xi totʼatsʼe xále, kʼianga kisisinle chjota xi jaʼaikao én, kʼoa tʼaxin ndiaa kiskani” (Santiago 2:25).

      Xi kjonangi: Ánni tsakasenkaosíni Rahab je xi kichokotsenché ʼndele. Jméni xi kisʼin chjota israelita nga kitjoéle Jericó. Jméni xi koanle Rahab kao familiale.

      Josué 2:1-24; 6:1-27; Hebreos 11:30, 31; Santiago 2:24-26

Xo̱n xi énná faʼaitʼa (2002-2025)
Tʼechjoalai cuentali
Titjásʼain cuentali
  • Énná
  • Tikasénlai tsa ʼyani
  • Josʼin meli nga katamatsen
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Josʼin koa̱n koa̱nchjén
  • Josʼin sʼejnatjao én xi faʼainajin
  • Josʼin machjén jme xi betʼai
  • JW.ORG
  • Titjásʼain cuentali
Tikasénlai tsa ʼyani