BIBLIOTECA Watchtower
BIBLIOTECA
Watchtower
Énná
a̱
  • a̱
  • e̱
  • i̱
  • o̱
  • ñ
  • ʼ
  • BIBLIA
  • XO̱N XI TJÍO
  • KJOAJTÍN
  • Ño xti xi kisitjosonle Jeobá
    Xi bakóyana je Biblia
    • Daniel, Ananías, Misael, kao Azarías kʼoatjíotso nga tsín ski̱ne je tsojmile je rey

      KJOAʼMIYA 59

      Ño xti xi kisitjosonle Jeobá

      Kʼianga kikao Nabucodonosor ya Babilonia je xti xi ya tsʼe Judá, jé Aspenaz kisikuinda, jngo chjota xi xá tjínle ya jña batéxoma Nabucodonosor. Je Nabucodonosor kʼoakitsole Aspenaz nga katakjoéjin kʼa je xti xi ngisa ndasʼin matsen kʼoa xi chjine. Je xti xi skoéjin, jan nó nga kʼuínyale ánni nga xángʼa kʼoainile ya Babilonia. Tjínnele nga koa̱nle kʼoexkia je én acadio, xi nokjoa ya Babilonia. Kʼoati tjínnele koa̱nle skí kʼoa koa̱nle kuinchja̱. Kʼoa tjínnele kui ski̱ne je tsojmi xi kjine je rey. Ño xti xi kiskoejin jé xi Daniel, Hananías, Misael kʼoa Azarías tsakʼin kʼoa jaʼaín babilonio tsakʼaile xti jebi. Beltsasar, Sadrac, Mesac kʼoa Abednego kitsole. A kisikjinle je Jeobá nga kjaʼaí kjoachjine tsakʼinyale.

      Nga ño xti jebi koanmele nga kisitjosonle Jeobá. Bení nga tsín koa̱n ski̱ne je tsojmi xi kjine rey nga̱ tjínkʼa xi tsakʼéchjoa kjoatéxomale Niná nga tsín koa̱n chi̱ne. Kuinga i̱ kitsosínile Aspenaz: “Ali bʼenejinnáijin nga kui chi̱naijin tsojmi xi kjine je rey”. Tonga Aspenaz i kitso: “Tsa tsín nda kuicho kʼoa tsa xkʼién kjoaon nga skoe̱ je rey, sikʼienjinna”.

      Tonga je Daniel i kitsole je xi kisikuinda: “Te nichxin nga to tsojmi xi sʼentje tʼaináijin kʼoa kao nandá. Kʼoa xijekoa̱n, tingósonkaonáijin kao xti xi kui ski̱ne jme xi kjine rey”. Kʼoa je chjota xi kisikuinda koanjyole.

      Nga jejaʼato xi te nichxin, je Daniel kʼoa kao xi ngi jan miyole ngisaa ndasʼin matsen tikʼoajinni xti xi ngikʼa. Je Jeobá nʼio nda kisʼele jme xi kisʼin je Daniel kao miyole nga kisitjosonle. Kʼoati kitsjoale kjoachjine je Daniel nga koanjinle josʼin tsoyanile je sén kao nijñá.

      Kʼianga jetʼa xi jan nó nga kinikatíonda xti jebi, je Aspenaz yaa kikaole rey Nabucodonosor. Je Nabucodonosor tsakjákao kʼoa tsabee nga ngisa nʼio chjine Daniel, Hananías, Misael kao Azarías tikʼoajinni xti xi ngikʼa. Kuinga je kiskoejinsíni nga ya kisixá ya jña batéxoma. Xijekoan, je rey kisijéle kjoafaʼaitsjen Daniel kao xi ngi jan xti tʼatsʼe kjoa xi ñʼai tjío. Je Jeobá tsakasenkao xti jebi nga ngisa chjine koan tikʼoajinni je chjota chjine xi tjín ya Babilonia kao chjota xi majia male.

      Je Daniel, Hananías, Misael kao Azarías alikui ya naxinandále tjío, tonga alikʼia kisichajin nga naxinandále Jeobá tjíojin. Kʼoa ji, a si̱tjosonlai Jeobá kʼia tsa tsín ya tjíokaoli xijcháli.

      “Niʼyajin xi taon katabeli, nda tsa xtisai, kʼoasʼin tjandiaalai je chjota xi makjainle kao je énli, kao josʼin ʼmikoai yaoli, kao josʼin tsjoachai, kao josʼin nga makjainli, kao josʼin nga tsjai” (1 Timoteo 4:12).

      Xi kjonangi: Ánni nga kisitjosonnile Jeobá je Daniel kao xi ngi jan miyole. Jósʼin tsakinyakao Jeobá.

      Daniel 1:1-21

  • Jngo chjotaxá xi kʼoéjna ngantsjai nichxin
    Xi bakóyana je Biblia
    • Je rey Nabucodonosor jngo nijñá tsakʼaile jñani jngo xkóson tsabe xi nʼioje kji, kʼoa xkóson jebi jngo la̱jao̱ síxkoa̱ xijemani

      KJOAʼMIYA 60

      Jngo chjotaxá xi kʼoéjna ngantsjai nichxin

      Ñandia nga jngo nijñá tsakʼaile rey Nabucodonosor. Nʼio kisikjaʼaitsjenjin nijñá xi tsakʼaile kʼoa tsín tikisʼefeni. Kinchjaale je xi majia male kʼoa i kitsole: “Kʼoatʼinnáo josʼin tsoyanile nijñá xi kabʼaina”. Kʼoa chjota jebi i kitso: “Kʼoatʼinnáijin jókatsoli nijñá ji rey”. Tonga je Nabucodonosor i kitsole: “Likui kʼoaxínno. Jon kʼoatʼinnáo. Tsa tsín kʼoakʼuínnáo sikʼienno”. Kʼoa chjota xi majia male i kitso: “Kʼoatʼinnáijin jokatsoli nijñá kʼoa kʼoakʼuínlaijin josʼin tsoyanile”. Je rey kitso: “Totichʼanachanáo. Jon kʼoatʼinnáo jokatsona nijñá”. Kʼoa chjota jebi kitso: “Aliʼya xi koa̱nle kuitsoya jokatsoli nijñá”.

      Je Nabucodonosor nʼio koanjtile kʼoa kʼoakitso nga katanikʼien ngatsʼi chjotachjine xi tjín ya naxinandá. Nga ni̱kʼien ngatsʼi chjotachjine kʼoati ni̱kʼien je Daniel, Sadrac, Mesac kao Abednego. Je Daniel kʼoakitsole rey nga katakoyakaola. Kʼoa tsakʼétsʼoale Jeobá je kao xtimiyole nga katabinyakao. Jmé xi kisʼin Jeobá.

      Je Jeobá jngo sén kisichjén nga tsakakóle Daniel je nijñá xi tsakʼaile rey Nabucodonosor kʼoa kʼoati tsakakóle josʼin tsoyanile. Nga koannyaonni, je Daniel kikonle je choʼndale rey kʼoa kitsole: “Aliʼyajin xi nikʼaon, an kʼoaxián josʼin tsoyanile nijñále rey”. Kʼoa je choʼnda kikao Daniel jña tíjna Nabucodonosor. Je Daniel i kitsole rey: “Je Niná tíbakóli jme xi koa̱n nichxin xi nroaján. Kui jebi nijñáli: jngo xkóson xi nʼioje kji tsaʼyai, xi tao̱nsine je jko̱ kʼoa tao̱nchxoa je ʼme̱le kao xjale. Kʼoa ki̱cha̱ní je tsʼoa̱ kao ngʼasole. Kʼoa ki̱chaa je ndso̱ko̱ kʼoa je najmándso̱ko̱ títsʼónjin ndási kao ki̱cha̱. Xijekoan, jngo la̱jao̱ kinroani ya nindo kʼoa ñaki tjen xo̱nxoon nga kiskangi ndso̱ko̱ xkóson jebi. Ñaki koanchao je xkóson nga koanxkoa̱ kʼoa xijekoan ntjao̱ kikao je chaole. Kʼoa je la̱jao̱ jngo nindo tsakʼónya kʼoa ñaki kisʼejna jngo tjíjtsa Sonʼnde”.

      Xijekoan, je Daniel kitso: “Isʼin tsoyanile nijñáli: je kjoatéxomali kui tsoyanile je jko̱ xkóson nga tao̱nsine. Kʼoa je tao̱nchxoa jéní xi koatexoma nga jekoa̱nni. Xijekoa̱n, ijngo xi koatexoma jngo tjíjtsa Sonʼnde xi ya mangóson je ki̱cha̱ní. Kʼoa xi ijngo koatexoma kʼoakji taja koa̱n joni je ki̱cha̱. Nga kjoetʼani, xkoa̱ya sʼin koatio xi koatexoma, koatio xi sʼe̱le nganʼio kʼoa koatio xi mai, kʼoa kui koa̱nngóson je ki̱cha̱ kao je ndási. Kʼoa je la̱jao̱ xi nindo tsakʼónya kuiní je Chjotaxále Niná. Kui xi tsonile nga kjoaʼaxin ngatsʼi chjotaxá xi tjín kʼoa tojé kʼoéjna ngantsjai nichxin”.

      Je Nabucodonosor tsakasenxkónyʼintʼale Daniel kʼoa tsakjénjen jko̱ kʼoa kitso: “Je Nináli kabakóli je nijñá xi tsakʼaina. Tsínsa niná xi kjaʼaí xi mangóson Nináli”. Kʼoa ʼndele nga sikʼien je Daniel tosaa je kisikasénjna títjonle ngatsʼi chjotachjine xi tjín ya Babilonia kʼoa jngo ʼnde kitsjoale xi je tsakatéxoma. A kamajinli josʼin tsakasenkao Jeobá je Daniel nga tsakʼétsʼoale.

      “Tsakʼéxkó ya ʼnde xi Armagedón ʼmi nga én hebreo” (Apocalipsis 16:16).

      Xi kjonangi: Jósʼin tsabeni Daniel josʼin tsoyanile je nijñá xi tsakʼaile Nabucodonosor. Jósʼin tsoyanile nijñá jebi.

      Daniel 2:1-49

  • Alikui binyále xkóle je xkóson
    Xi bakóyana je Biblia
    • Sadrac, Mesac kao Abednego likui tjíobinyále xkóle je xkóson xi tao̱nsine koanndani

      KJOAʼMIYA 61

      Alikui binyále xkóle je xkóson

      Nga jejaʼato choatse nga kisinijñále xkóson xi nʼioje kji, je Nabucodonosor jngo xkóson xi tao̱nsine kisinda. Yaa kisikasénjna ya ʼnde jña Dura ʼmi kʼoa kʼoakitsole ngatsʼi chjota xi xá tjínle ya naxinandá nga katafi, jolani Sadrac, Mesac kao Abednego. Je rey kitso: “Kʼianga kuinóʼyalao je xjao, arpa kao gaita, kjoan tinyao xkóno. Je xi tsín kʼoasʼin yaa si̱kʼatsaoya ya nga̱já xi tífaʼájnga̱”. Jókisʼin je xti xi jan, a tsakinyále xkóle je xkóson. Axo toje Jeobá tsabexkón.

      Je rey kʼoakitso nga katafane músika. Kʼoa ngatsʼi tsakinyá xkóle kʼoa tsakʼétsʼoale xkóson. Tonga je Sadrac, Mesac kao Abednego alikui kʼoakisʼin. Je chjota tsabee nga tsín kʼoakisʼin kʼoa i kitsole rey: “Nga jan chjota hebreo xokjoan likui tjíobʼétsʼoale xkóson xi kinindai”. Kʼoa je Nabucodonosor tsakʼéxá nga katafi nokjoale xti jebi kʼoa kitsole: “Tsjoaʼndesa ijngokʼano nga kuinyalao xkóno je xkóson. Tsa tsín kʼoasʼiaon, yaa si̱kʼatsaoyano nga̱já xi tífaʼájnga̱. Kʼoa aliʼya niná xi koa̱nle kʼoasjentjaino”. Kʼoa xti jebi kitso: “Alikui kʼoasʼiainjin. Tsa mele Ninánajin koaan kʼoasjentjainajin. Kʼoa ninga tsín kʼoasjentjainajin, alikui kuinyalaijin xkónajin je xkóson jebi”.

      Je Nabucodonosor nʼio koanjtile. I kitsole chjotale: “Ñato kʼa kʼoakji sje tikao je nga̱já”. Xijekoan i kitsole je sondadole: “Tjanʼio xti jebi kʼoa tikʼatsaoyao nga̱já”. Je sondado xi kisikʼatsaoya xti jebi ya nga̱já ngotjo kʼienni nga̱ nʼio sje. Tonga nga kiskotsenya Nabucodonosor ya nga̱já ño chjota tsabe xi ya tjíotsomaya. Nʼio kitsokjón kʼoa i kitsole chjotale: “A tsí jan mani chjota xi kanikʼatsaoyaa nga̱já. Ño mani chjota tiʼbe kʼoa jngo xi jo ánkje kji”.

      Je Nabucodonosor kitso: “Titjoo choʼndale Niná xi nʼio ngʼa tíjna”. Ñaki tokʼoakoanle ngatsʼi nga tsabe Sadrac, Mesac kao Abednego nga kitjo nga̱já kʼoa nga tsín jme xi koanle. Likui kití ntsja̱jko̱ kao najñole kʼoa saʼnda tsín niʼndi̱ nje̱.

      Je Nabucodonosor kitso: “Tokʼoamaná josʼín je Ninále Sadrac, Mesac kao Abednego. Nga̱ kasíkasén ánkjele nga kabʼasjentjai je choʼndale. Niʼyajin niná xi mangósonkao”.

      Nga jan xti hebreo ñaki kʼoatsakʼé kon nga kixi koaitʼale Jeobá ninga tojme xi koa̱n. A tsí meli kʼoati sʼiain tsanda ji.

      Je rey Nabucodonosor ñaki tokʼoakjimale nga lijme xi koanle je Sadrac, Mesac kao Abednego ninga lʼí kisʼetsaojin

      “Tojé Naili Nináli xi jchaxkuín kʼoa toje tojngo xi si̱xálai” (Mateo 4:10).

      Xi kjonangi: Jméni xi tsakʼinle Sadrac, Mesac kao Abednego tonga xi tsín kʼoakisʼin. Jmé xi kisʼin Jeobá nga tsakʼasjentjai xti jebi.

      Daniel 3:1-30

  • Jngo chjotaxá xi jngo yáje kiningósonkao
    Xi bakóyana je Biblia
    • Ti je yá xi kisinijñále Nabucodonosor

      KJOAʼMIYA 62

      Jngo chjotaxá xi jngo yáje kiningósonkao

      Ñandia nga jngo nijñá tsakʼaile Nabucodonosor kʼoa nʼio kitsokjon. Kinchjaale je chjotachjinele nga kʼoakatatsole josʼin tsoyanile nijñále tonga nijngojin xi koanle kitsoyale. Xijekoan, jé Daniel kinchja̱le.

      Je Nabucodonosor i kitsole Daniel: “Ya yanijñána jngo yá kaʼbe xi kabichó saʼnda ngʼajmi nga kamangʼa. Ñaki kamatsen yá jebi ngakjijnda Sonʼnde. Nʼio naskánakjoan xka̱le kʼoa nʼio nkjín to yale. Je cho̱ yaa tjíongʼián kʼoa je nise yaa tjíondale tjéle. Xijekama, jngo ánkje kanroajenni ngʼajmi kʼoa i katso: ticháo je yá kao xka̱ntsja. Tonga tikʼéjnao xkótsʼi̱nle kao ja̱ma̱le. Kʼoa jngo ki̱cha̱ tʼekjáo. Kʼoantjaiyaa je ni̱ma̱le yá. Alikui ti ni̱ma̱le chjota kʼoa̱ni, ni̱ma̱le choo kʼoa̱. Ñato nichxin kjoaʼato. Kʼoa skoee ngatsʼi chjota nga je Niná batéxoma kʼoa nga je tsjoále xá ʼyani xi mele”.

      Je Jeobá kʼoakitsole Daniel josʼin tsoyanile nijñá jebi. Kʼianga tsabe Daniel josʼin tsoyanile ñaki kitsokjón. Kʼoa i kitsole rey: “Tsa je xi jtikeli kʼoakatamatʼain tsakai josʼin tsoyanile nijñáli, tonga ji xokoa̱ntʼain. Jiní je yáje xi kati. Kʼoa kui xi tsonile nga tsín tiji koatexomani kʼoa to jñása kuichi josʼín je cho̱ xi tjín jinjñá. Kʼoa nga kʼoakatso je ánkje nga katabʼejna je xkótsʼi̱nle yá kao ja̱ma̱le kui xi tsonile nga rey koa̱n ijngokʼai”.

      Nga jejaʼato jngo nó, je Nabucodonosor yaa tsoʼbason sonndʼiale kʼoa kiskotsenle Babilonia kʼoa i kitso: “Síxkónngó kisika naxinandána”. Kʼianga kʼoatítso, jngo jta̱ kinoʼyanile ngʼajmi xi kitso: “Nabucodonosor, jelikui tiji koatexomani”.

      Xi tiʼa kʼiani koanskáyale Nabucodonosor kʼoa jo choo kisʼin. Tsakichonsjee ndʼiale kʼoa yaa kikʼejnajinle cho̱ ya jinjñá. Koanndoo ntsja̱le, ñaki jo ntsja̱le ja̱a koankjoan. Kʼoa jo tsʼe nise koankjoan je yongole.

      Xi jejaʼato ñato nó, je Nabucodonosor koanndayani kʼoa je Jeobá ijngokʼa rey sʼin kisikʼéjnani ya Babilonia. Kʼoa je Nabucodonosor kitso: “Bʼasjengʼaña je Jeobá, je xi Rey sʼin tíjnale ngʼajmi. Kjoasoa síkatíojin je chjota xi ngʼakon. Ndʼaibi ʼbeña nga je Jeobá xi Batéxoma kʼoa nga je xi tsoni ʼyani xi tsjoále xá”.

      “Je kjoangʼatokon síkʼatjenjennginá; kʼoa ʼyani xi ngʼakon saténgi” (Proverbios 16:18).

      Xi kjonangi: Jósʼin kitsoyanile nijñá xi tsakʼaile Nabucodonosor. Jmé xi tsakakóyale Nabucodonosor jme xi koantʼain.

      Daniel 4:1-37

  • Én xi kichjitʼa tʼaxjáo
    Xi bakóyana je Biblia
    • Jngo ntsja chjota xi ya tíkjitʼa xjáo

      KJOAʼMIYA 63

      Én xi kichjitʼa tʼaxjáo

      Nga jeki nichxin jé Belsasar xi rey sʼin tsakʼejna ya Babilonia. Ñandia kʼianga jngo sʼuí tsakʼéjna nga njio kʼoa jngo jmi chjota kinchja̱le. Je chjota xi kicho jé xi ngisa ngʼa xá tjínle ya naxinandá. Je Belsasar kʼoakitsole choʼndale nga katafikʼá je cho̱tsín xi tsʼe tao̱nsine xi ya kiskoé Nabucodonosor ya yo̱ngo̱le Jeobá. Je Belsasar kao chjota xi kicho sʼuí kui tsakʼiya cho̱tsín jebi kʼoa tsakʼasjengʼaa ninále. Kʼoa toxijña jngo ntsja chjota tsʼatsen ya tʼaxjáo jña tísʼejna sʼuí kʼoa tjín xi kiski.

      Je Daniel kikonle rey, kʼoa kʼianga kicho je Belsasar kitso: “Tsa koa̱nli kʼoéxkiai kʼoa kʼuínyanái jotsonile én jebi, jngo kadena xi tsʼe tao̱nsine tsjoale kʼoa ji koa̱njanni nga koatexomai”. Kʼoa je Daniel kitsole: “Alijme xi mena nga kʼoainái tonga kʼoaxínle josʼin tsoyanile én jebi. Je Nabucodonosor nʼaili nʼio ngʼakon koan, tonga je Jeobá nangi sʼin kisikʼéjna. Ninga ʼyai ngayeje jme xi koanle nʼaili tojo tsín tiʼyaxkuín je Jeobá. Kui kaʼyoyai bino je cho̱tsín xi tsʼe yo̱ngo̱le Jeobá. Kuinga i̱ tsosíni én xi kakji Niná: MENÉ, MENÉ, TEQUEL, PARSÍN. Én jebi kui xi tsonile nga je chjota medo kao chjota persa tjoéle Babilonia, kʼoa ji alikui ti rey koa̱nni”.

      Je chjotakjoajchánle Ciro yaa tjíofijin je xo̱ngá nga koa̱n kuicho jña tíjna je xo̱ntjoale Babilonia

      Aliʼya xi kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen tsa tjín xi sikinjele naxinandá Babilonia. Nga̱ nʼio ngʼa kji je xjáo xi kjindai kʼoa jngo xo̱ngá xi nʼio na̱nga̱ kijnandaile. Tonga nga tikuini nitje̱n, je chjota medo kao persa jaʼasʼen Babilonia. Je Ciro, rey xi tsʼe Persia, xin tsakándiaale xo̱ngá kʼoa koan jaʼatojin chjotakjoajchánle saʼnda nga kicho jña tíjna xo̱ntjoale naxinandá. Kʼianga kicho totixʼaa xo̱ntjoa. Je chjotakjoajchán kitjoéle naxinandá kʼoa kisikʼien je rey Belsasar. Kʼoa jé Ciro tsakatéxomale Babilonia.

      Kʼianga jngo nó jetíbatéxoma Ciro, i kitso: “Je Jeobá kʼoatítsona nga kʼoendaya yo̱ngo̱le xi tíjna ya Jerusalén. Toʼyani xi mele koai, koaan koaitsjoánganʼio”. Nga kʼoakitso Ciro, nʼio nkjín chjota judío ki ya Jerusalén, 70 nó jejaʼato nga kinikjeson Jerusalén. Kʼoasʼin kitjoson jme xi tongini kitso Jeobá. Kʼoa je Ciro kitsjoani je cho̱tsín xi tsʼe tao̱nsine kao xi tsʼe tao̱nchxoa kʼoa kao ngayeje tsojmi xi kiskoé Nabucodonosor ya yo̱ngo̱le Jeobá. Tojosʼin tiʼyaa, jé Ciro kisichjén je Jeobá nga tsakasenkao naxinandále.

      “Chixojen, chixojen je Babilonia xi je, ʼndele na̱i” (Apocalipsis 18:2).

      Xi kjonangi: Jósʼin tsoyanile je én xi tsʼatsen ya tʼaxjáo. Jmé xi kitsole Jeobá je Ciro.

      Esdras 1:1-11; Daniel 5:1-30; Isaías 44:27–45:2; Jeremías 25:11, 12

  • Nga kinikʼatjenjinle xa je Daniel
    Xi bakóyana je Biblia
    • Je chjota xi koanxinkonke Daniel tíbee nga tíbʼétsʼoa ya jchxo ventanale

      KJOAʼMIYA 64

      Nga kinikʼatjenjinle xa je Daniel

      Ijngosa rey xi Persia tsʼe, xi ya tsakatéxoma Babilonia, jé Darío. Je Darío tsabee nga tsín kʼoakjoan je Daniel jokjoan xi kjaʼaí chjota kʼoa kuinga je ngʼajko̱ kisikʼéjnanile ngatsʼi je chjota xi xá tjínle ya naxinandá. Chjota jebi koanxinkonke je Daniel kʼoa koanmele kisikʼien. Bení nga jan kʼa bʼétsʼoale Jeobá nga jngo nichxin kʼoa kuinga i̱ kitsosínile je Darío: “Ji rey, jngo kjoatéxoma katabitjo xi kʼoatso nga toji katasʼetsʼoali. Kʼoa tsa ʼya xi tsín sitjoson kjoatéxoma jebi ya katanikʼatjenya jña tjío je xa”. Je Darío kisasenle jme xi kitso chjota jebi kʼoa kisʼin firma xo̱n xi kʼoatso.

      Kʼianga kinrʼoé Daniel nga kʼoatso kjoatéxoma xi kitjo, ki ya ndʼiale, tsakasenxkónyʼin kʼoa tsakʼétsʼoale Jeobá kʼoa títixʼaa ventanale. Kʼoa chjota xi koanxinkonke kichonrʼoe kʼoa tsabee nga tíbʼétsʼoa. Kjitʼanangi kikonle rey Darío kʼoa kitsole: “Je Daniel alikui tísítjosonli, jan kʼa bʼétsʼoale Ninále nga jngo nichxin”. Je Darío likui koanmele nga ni̱kʼien je Daniel nga̱ kisasenle jokjoan. Kʼoa kisikjaʼaitsjen tsʼajnda nichxin josʼin koasenkao Daniel, tonga tsín jme xi koan kisʼin nga̱ jekoan firma xo̱n xi kʼoatso. Kuinga kʼoakitsoni nga ya katanikʼatjenya Daniel jña tjío je xa.

      Nga kui nitje̱n je Darío nʼio koankjáojinle xi tʼatsʼe Daniel saʼnda tsín kisʼefe. Xi jekisʼesén kjoan yaa kitoka jña tjíoʼya je xa, kiskotsensʼen kʼoa i kitso: “Daniel, a kabʼasjentjaili Nináli”.

      Je Darío kinrʼoéle Daniel nga kitso: “Je ánkjele Jeobá tsakʼéchjoa tsʼoa xa nga tsín jokisikaona”. Je Darío nʼio tsjoa koanle kʼoa tsakʼéxá nga katachʼasje Daniel. Nga kitjo nijñajinla jokji. Kʼoa je rey i kitso: “Tikʼatsaoyao jña tjío xa je chjota xi tsakángi Daniel”. Kʼianga jekinikʼatsaoya je chjota jebi kjitʼanangi kiskine je xa.

      Je Darío i kitsole naxinandále: “Tjínneno nga jchaxkón ngatsʼio je Ninále Daniel. Nga̱ jé tsakʼasjentjai nga kinikʼatjenjinle xa”.

      Kʼoa ji a kʼoati bʼetsʼoantsjailai Jeobá.

      Daniel yaa tíjnaya nga̱jao̱ jña tjíoʼya xa

      “Kʼianga faʼá kjoañʼai, je Nainá male bʼasjentjai chjota xi bexkón nga je” (2 Pedro 2:9).

      Xi kjonangi: Jméni xi jan kʼa kʼoakisʼin je Daniel nga jngo nichxin. Jósʼin tsakʼasjentjai Jeobá je Daniel.

      Daniel 6:1-28

  • Je Ester tsakʼasjentjai naxinandále
    Xi bakóyana je Biblia
    • Je Ester yaa tíjna ya nitsinle je rey Asuero, jñani nga nʼio nkjín chjota tjíole xi síkuinda

      KJOAʼMIYA 65

      Je Ester tsakʼasjentjai naxinandále

      Reina Ester

      Je Ester chjota judío kitjenni kʼoa yaa tsakʼejna ʼnde xi Susa tsakʼin ya Persia. Jé Mardoqueo kisijchá kʼoa primole koanni. Je Mardoqueo choʼndale koan je Asuero, rey xi tsʼe Persia.

      Je rey Asuero jngo reina tsakásjai. Kʼoa je choʼndale kichokaole je xtiyánchjín xi ngisasa naskákjoan xi tjín ya naxinandá. Kʼoati ya kichokao Ester. Je Asuero jé Ester kiskoejin nga reina koan. Je Mardoqueo kʼoakitsole Ester nga tsín jokatatso nga chjota judío ma.

      Je Hamán, xi séjnatítjonle chjota xi síxále rey, nʼio ngʼakon koan kʼoa koanmele nga katamjéjenle jko̱ ngatsʼi chjota. Tonga Mardoqueo alikui kʼoakisʼin. Kʼianga kisʼejinle Hamán nga chjota judío je Mardoqueo kisikjaʼaitsjeen jme xi sʼin nga sikʼien ngatsʼi chjota judío. I kitsole rey: “Si̱kʼieen ngatsʼi chjota judío nga̱ xkón sikatíoná”. Je rey kitso: “Kʼoatʼiain jme xi kjenndiaali”. Kitsjoaʼndele nga tsakʼasje kjoatéxoma xi kʼoatso nga katanikʼien je chjota judío kʼianga 13 sá adar. Tonga je Jeobá kuenta kisʼin ngayeje jmeni xi koan.

      Je Ester alikui tjínjinle tʼatsʼe kjoatéxoma xi kitjo, kuinga Mardoqueo jngo copia kisikasénsínile je Ester kʼoa kitsole: “Tʼeyanajmílai je rey”. Kʼoa Ester kitso: “Tsa jngo chjota xi tsín toxá kanokjoanile kuichokonle je rey nikʼienní. Kʼoa jekante nichxin nga tsín tínchja̱na. Tonga kjuíkonle. Tsa kjoenna yánisele alikui joni̱kaona, tonga tsa mai, ni̱kʼienjinna”.

      Je Ester kikonle rey. Kʼianga tsabe je rey tsakjénle yánisele kʼoa kitsole: “Kʼoatʼinnái, jméni xi meli Ester”. Je Ester kitso: “Mena nga koanngínkicho sʼainjio ji kʼoa kao Hamán”. Kʼianga kichokjen kʼoakitsole nga katafikjenkao ijngokʼa nga koa̱nnyaonni. Kʼoa nga koannyaonni, je rey i kitsole Ester: “Tijái jmeni xi meli”. Je Ester kitso: “Jngo chjota tíjna xi mele sikʼienna an kʼoa kao naxinandána, tisenkaonáijin”. Je rey kitso: “ʼYáni xi mele sikʼienli”. Je Ester kitso: “Jé Hamán, je chjotatsʼen xokji”. Je Asuero nʼio koanjtile kʼoa kʼoakitso nga katanikʼien Hamán.

      Tonga aliʼya xi tikoan tsakjaʼáxinni je kjoatéxoma xi tsakʼénda Hamán, nijejinla rey Asuero. Je Asuero jé Mardoqueo kisikʼéjnatítjonle chjota xi ya síxále kʼoa kitsjoaʼndele nga jngo kjoatéxoma tsakʼasje xi kʼoatso nga koa̱n sitoánntjai yaole je chjota judío kʼianga ʼya xi josikao. Kʼianga 13 sá adar, je chjota judío kisikinjele chjotakontrale. Kʼoa saʼnda nga kʼia, xki̱ nó tsakʼasje sʼuí nga kʼoasʼin kinjele.

      “Xi totʼatsʼan koaikaono ngixko̱n chjotaxá, kʼoasʼin kʼoailao én je chjotabe kao chjota xi li judíojin” (Mateo 10:18).

      Xi kjonangi: Jmé xi tsakʼéndajin je Hamán nga sikao je chjota judío. Jósʼin tsakakó Ester nga je Jeobá kisinʼiotʼa.

      Ester 2:5-20; 3:1–5:8; 7:1–8:14; 9:1-28

Xo̱n xi énná faʼaitʼa (2002-2025)
Tʼechjoalai cuentali
Titjásʼain cuentali
  • Énná
  • Tikasénlai tsa ʼyani
  • Josʼin meli nga katamatsen
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Josʼin koa̱n koa̱nchjén
  • Josʼin sʼejnatjao én xi faʼainajin
  • Josʼin machjén jme xi betʼai
  • JW.ORG
  • Titjásʼain cuentali
Tikasénlai tsa ʼyani