HOSIYA
1 Lijwi lya Yehova lyezile kuli Hosiya* muna Beeli mu matangwa a Uziya, a Jothamu, a Ahazi, na a Hezekiya, bimyene ba Juda, na mu matangwa a Jeloboamu muna Joashi, mwene wa Isalele. 2 Yehova mwashangumukile kwendeka kwitila muli Hosiya, Yehova walekele Hosiya ngwendi: “Ya, ukambate munakazi wa buhule* na kukala na bana ba mu buhule,* mwafwa lifuti linecela kukabangeya Yehova mu kushula mwafwa ya buhule.”
3 Ngeci waile na kukambata Goma muna Dibilaimu, co wemitile na kumukitila mwana wa munalume.
4 Co Yehova wamulekele ngwendi: “Muluke ngwobe Jezilele,* mwafwa mu simbu yaindondo lika njilingisa bakunjibo ya Jehu balitabele, mwafwa ya bilinga bya kwitila maninga bya Jezilele, co njimanesa ciyulo ca bumwene ca bakunjibo ya Isalele. 5 Ha litangwa olyo, njikapokola buta bwa lusipa bwa Isalele mu Cinema* ca Jezilele.”
6 Wemitile lalo na kukita mwana wa munakazi. Co wamulekele ngwendi: “Muluke ngwobe Lo-luhama,* mwafwa kunjitetela lalo bakunjibo ya Isalele, mwafwa njibasheka. 7 Oloni njitetela bakunjibo ya Juda, co yange Yehova Njambi yabo njibobola. Kunjibobola na buta bwa lusipa nambe mukwale nambe nzita nambe tubalu nambe baka-kulonda tubalu.”
8 Munima ya kushumuna Lo-luhama, wemitile na kukita mwana wa munalume. 9 Co wendekele ngwendi: “Muluke ngwobe Lo-ami,* mwafwa keti mu banu bange, co kunjipu Njambi yeni.
10 “Co banu* ba Isalele bakapwa babangi ngwe mushekesheke wa ku kalunga-ndonga, uje kubasa kupeselesa nambe kutanda. Ku mwela kuje kubabalekelele ngwabo, ‘Keti mu banu bange,’ kukekwo kubakabalekela ngwabo, ‘Mu bana ba Njambi wa kuyoya.’ 11 Co banu ba Juda na banu ba Isalele bakabakungulwila hamo mu kulikwatasana, co bakalyangwila ntwama umo na kutunda mu lifuti, mwafwa litangwa lya Jezilele likapwa lyakama.
2 “Leka bandolome bobe ngwobe, ‘Banu bange!’*
Na kuleka bandokazi bobe ngwobe, ‘Obe munakazi ibanatetela!’*
2 Paya noko. Mupaye,
Mwafwa keti munakazi wange, co keti nji munalume wendi.
Napande kwecela buhule*
Na kwecela bukoi,
3 Keti ngoconi njimushulula na kumuseza mushelengwa mwasemukilile,
Njimupwisa ngwe mambo,
Na kumupwisa ngwe lifuti lya kujeneka mema,
Co njimulingisa atse mwafwa ya lihwila.
4 Kunjitetela bana bendi,
Mwafwa bana ba mu buhule.*
5 Mwafwa inabo nalingi buhule.*
Uje wabemitile nalingi byuma bya shwamwa, mwafwa wendekele ngwendi,
‘Njikaba mapangala bange,
Baje bakanjana byakulya na mema,
Baje bakanjana bizalo bya maka nebi bya lineni, na mazi na byakunwa.’
6 Ngeci, njizika ngila yendi na mingonga,
Na kutunga cibumbe ca mamanya ca kumuzikinina,
Mangana keti awane bingila byendi.
7 Ashatukila mapangala bendi, oloni kabakwata,
Abatonda-tonda, oloni kabawana.
Co endeka ngwendi, ‘Njiluka kuli munalume wange wakulibanga,
Mwafwa njakele mwamubwa ha simbu ije kutubakana hano.’
8 Kanangukile ngwendi yange njamwanene binona, na binyu byabiha, na mazi,
Yange njamwanene na siuva yaingi
Na goldi ije yapangesele mu kulemesa Bale.
9 ‘Ngeci, njiluka na kumunyeka binona byange mu simbu yabyo
Na binyu byange byabiha mu simbu yabyo,
Co njikwebula cizalo cange ca maka na cizalo cange ca lineni bije binapandele kushweka bushwamwa bwendi.
10 Hano njimuseza mutotototo oku mapangala bendi banamutalelela,
Co naumo wahi amwamena ku liboko lyange.
11 Njimanesa kubwahelela kwendi kwoshe,
Njitundisako bilika byendi, bilika byendi bya kutenama kwa ngonde, bisabata byendi, na bisimbu byendi byoshe bya bilika.
12 Co njibiisa miti yendi ya binyu na miti yendi ya mikuyu ije yanendeka ngwendi:
“Ei ikeyo fweto yange ibananjana mapangala bange,”
Njiipwisa shwata,
Co tusitu ba mu shwata bailya.
13 Njimulingisa alitabele mwafwa ya matangwa anene milambu ku tumponya ba Bale,
Mwakele na kuzala mariñi na byuma bya kulicakeya na kushatukila mapangala bendi,
Co yange wanjibalele,’ ngwendi Yehova.
14 ‘Ngeci, njimukokweya,
Njimutwala mu mambo
Na kwendeka nendi mu ngila ije imweta ku mbunge.
15 Ha simbu oyo, njikamwilwisila mahya endi a binyu,
Na Cinema* ca Akori kupwa cikolo citwala ku lilabelelo,
Akanjikumbulwilamo ngwe mwakele na kulingila matangwa a kunima te acili mumbanda,
Ngwe mwalingilile ha litangwa lyatundile mu lifuti lya Ijipiti.
16 ‘Co ha litangwa olyo,” ngwendi Yehova,
“Ukanjisana ngwobe Munalume wange. Kuukanjisana lalo ngwobe Shukulu yange.’*
17 ‘Njikatundisa mazina a tumponya ba Bale mu kanwa kendi,
Co kakanuka lalo mazina abo.
18 Ha litangwa olyo, njikalingila banu bange cikumiiyo na tusitu ba mu shwata,
Na tuzila ba mwilu na byuma bya kulikoka hasi.
Njikatundisa buta bwa lusipa na mukwale na nzita mu lifuti,
Co njikabalingisa bakale kwa kujeneka bushonde.
19 Njikalikumiiya kukwambata myaka yoshe,
Co njikalikumiiya nobe mu kusungama na mu kwakula mwamubwa,
Mu cizemo cije kucesi kutenguluka na mu kutetela.
20 Njikalikumiiya nobe mu kulongwa,
Co ukazibuka Yehova.’
21 ‘Ha litangwa olyo njikakumbulula,’ ngwendi Yehova,
‘Njikakumbulula melu,
Co melu akakumbulula lifuti-libu,
22 Co lifuti-libu likakumbulula binona na binyu byabiha na mazi,
Co bikebyo bikakumbulula Jezilele.*
23 Njikalikuninaye mu lifuti ngwe mbuto,
Co njikamutetela, uje kubatetelele,*
Njikaleka banu baje kubapwile bange ngwange: “Mu banu bange,”*
Co bakebo bakendeka ngwabo: “U Njambi yetu.”’”
3 Co Yehova wanjilekele ngwendi: “Zema lalo munakazi yanazeme munalume weka, uje ali na kulinga bukoi, ngwe Yehova mwazema banu ba Isalele nameme banatengulukila ku binjambi beka na kuzema makende a bushuka bwa binyu bwa kuma.”*
2 Ngeci, njalilandeleleye na bimbongo bya siuva bya kupwa 15 na homa* imo ya mbali na hafu. 3 Co njamulekele ngwange: “Utwalelelaho kupwa wange ha matangwa amangi. Kuwapandele kulinga buhule,* co kuwapandele kulilala na munalume weka, co nange njilinga ngoco kuli yobe.”*
4 Kufwa ngoco mwafwa ha simbu yailaha* banu ba Isalele bakala kwa kujeneka mwene, kwa kujeneka mwata, kwa kujeneka mulambu, kwa kujeneka ngunzi, na kukala kwa kujeneka Efodi na tumponya ba telafimi.* 5 Munima yebi, banu ba Isalele bakeluka na kutonda Yehova Njambi yabo na Devidi mwene yabo, co bakaija kuli Yehova na ku bubwa bwendi oku bali na kujaja mu matangwa a mamaneselelo.
4 Zibeni lijwi lya Yehova, eni banu ba Isalele,
Mwafwa Yehova ali na ñanda na baje batunga mu lifuti,
Mwafwa mu lifuti kumwesi busunga, nambe cizemo cije kucesi kutenguluka, nambe mangana a kuzibuka Njambi.
2 Kulisinga kwa makuli na kukwisa na kutsiya
Na kwiba na bukoi binatumu manene,
Co kwitila maninga kuli na kulibwezelela.
3 Mukemwo lifuti likala mu busiwa,
Co boshe bakalamo banyonga,
Tusitu ba mu shwata na tuzila ba mwilu,
Nameme bisi ba mu kalunga-ndonga, banyonga.
4 “Nameme ngoco, keti kukale munu alwisa banu nambe kubendekela,
Mwafwa banu bobe banapu ngwe baje balwisa kapilistu.
5 Ngeci, ukatanuka mutanya-mwelu,
Co kapolofweto akatanuka hamo nobe, ngwe butsiki.
Co njikolwesa* noko.
6 Banu bange bakabolwesa,* mwafwa kubanjizibuka.
Mwafwa unabyana kunjizibuka,
Nange kunjikutabesa kupwa kapilistu wange,
Co lalo mwafwa unebala lishiko* lya Njambi yobe,
Njibala bana bobe ba banalume.
7 Mubakele na kulibwezelelela, mukemwo mubakele na kunjibiisila manene.
Njitengulula bumpau bwabo kupwa kushauka.*
8 Bali na kuwanenaho bimo ha bubi bwa banu bange,
Co mwafwa ya nuna, bashaka banu bange basebuke.
9 Byuma bibaliwana nabyo banu, bikebyo byaliwana nabyo kapilistu.
Njibalingisa balitabele mwafwa ya bingila byabo,
Co njibalingisa baliwane na byuma byabibi bitunda mu bilinga byabo.
10 Balya, oloni kubakuta.
Bakala na mesho-mesho, oloni kubatumu,
Mwafwa kubasingimikile Yehova.
12 Banu bange bali na kwihula tumponya babo ba kushonga,
Bali na kulinga biubaleka mulamu* wabo,
Mwafwa lishungu lya kulinga buhule* lili na kubongumuna,
Co buhule bwabo buli na kubalingisa babyane kulyaka kwisi ya Njambi yabo.
13 Bali na kwana milambu helu lya minkinda,
Na kwenyekela milambu ha malundu,
Mwisi ya miti ya oke na miti ya storaki na mwisi ya muti woshe wakama,
Mwafwa minzinze yayo yaibwa.
Mukemwo bana bobe ba banakazi bali na kulinga buhule,*
Co banakazi ba bana bobe bali na kulinga bukoi.
14 Kunjilingisa bana bobe ba banakazi balitabele mwafwa ya buhule bwabo,
Na kulingisa banakazi ba bana bobe balitabele mwafwa ya bukoi bwabo.
Mwafwa banalume bakai na mahule
Na kwana milambu na mahule ba ku tempele.
Banu ba cifweci ba kujeneka kuzibisisa bakanyonga.
15 Nameme uli na kulinga buhule,* obe Isalele,
Juda keti akale na mulonga.
Keti wije ku Giugali nambe ku Bethi-aveni,
Co keti ulisinge ngwobe, ‘Njilisinga hali Yehova wa kuyoya!’
16 Mwafwa Isalele napu wa kutindibala, ngwe ngombe wa kutindibala.
Kuma Yehova amunyunga ngwe muna manga wa nkomba mu bulilo bwakama* ndi?
17 Efremu nalikundika ku tumponya.
Mweceleni!
Baka-kumuyula* bazema manene kushauka.
19 Lihunzi limubunga-bungila* mu mambaba alyo,
Co azibila shwamwa milambu yendi.”
5 “Zibeni ebi byuma, eni tupilistu,
Akeniko mbunge, eni bakunjibo ya Isalele,
Tolilileni, eni bakunjibo ya mwene,
Mwafwa eci kusompa cinamikundama.
Mwafwa munapu muheto ku Mizipa
Na bwanda bubanate ha Taboli.
2 Baka-kutengulukila banalikobelesa manene mu kutsiya,
Co njili na kubanangula* boshe.
3 Efremu njimuzibuka,
Co kuli yange, Isalele kalishwekele.
Mwafwa hano obe Efremu, u wa mesho-mesho.
Isalele nalijwalesa.
4 Bilinga byabo kubibatabesa kwiluka kuli Njambi yabo,
Mwafwa bali na lishungu lya kulinga buhule,*
Co kubakele mbunge kuli Yehova.
5 Kulyalesa kwa Isalele kunana bukaleho bwa kumulwisa.
Isalele na Efremu banatanuka mu kusebuka kwabo,
Co Juda nendi natanuka hamo nabo.
6 Baile na kutonda Yehova na butanga bwabo bwa bimanga nobu bwa bingombe,
Oloni kubamuwanene.
Wabashondolokele.
7 Banatengulukila Yehova,
Mwafwa banakitila bana kweka.
Ngeci, babalya mu ngonde imolika hamo na mitamba* yabo.
8 Ohyeseni limbinga mu Gibea! Ohyeseni lupembo mu Lama!
Tambekeni mutambi wa nzita ha Bethi-aveni. Twama, obe Benjamini!
9 Obe Efremu, upwa cuma ca kukomokesa ha litangwa lya kwana kashitiko.
Njinambulwila miyati ya Isalele byuma bilingiwa.
10 Bamyata ba Juda banapu ngwe baje bali na kushwenesa nginga.
Njibetila butenu bwange ngwe mema.
11 Efremu banamulyatelela. Banamutiki mubanamusompo,
Mwafwa wayongwele kukabangeya citozi cendi.
12 Ngeci, njapwile ngwe kalongolo kuli Efremu,
Njapwile ngwe cuma cije cibolesa ku bakunjibo ya Juda.
13 Efremu mwamwene mushongo wendi, na Juda mwamwene mbandu yendi,
Efremu waile ku Asiria na kutuma tutumwa kuli mwene wakama.
Oloni kasele kumukangwisa,
Na kusaka mbandu yendi.
14 Mwafwa njipwa ngwe muna ndumba kuli Efremu,
Na kupwa ngwe ndumba wa nzili* ku bakunjibo ya Juda.
Yange bene njibasanyozola na kuya.
Njibambata, co naumo wahi abamena.
15 Njikaya, njikeluka ku mwela wange, kweta noho habakaliwanena na byuma byabibi mwafwa ya mulonga wabo,
Co bakashaka ngwabo njibazibile ngozi.*
Mubakakala mu bukalu, bakanjishakezeka.”
6 “Ijeni, twiluke kuli Yehova,
Mwafwa natutetanga bipuka-bipuka, oloni atukangwisa.
Watupupile, oloni atukuta ha bimbandu byetu.
2 Akatukanyamesa munima ya matangwa abali.
Akatusangula munima ya matangwa atatu,
Co tukayoya kulutwe lwendi.
3 Tukazibuka Yehova, eyo, tukashaka manene kumuzibuka.
Twakulahela bene ngwetu aija, ngwe mutunakulahelela ngwetu kukya.
Akaija kuli yetu ngwe nyonzi ije inyoka manene,
Ngwe nyonzi ya mamaneselelo ije ijulisa lifuti-libu.”
4 “Njikulinge bati, obe Efremu?
Njikulinge bati, obe Juda?
Mwafwa cizemo cobe cije kucesi kutenguluka cinapu ngwe mashelwa a mutondo,
Ngwe lime lije likahu bwasi.
5 Mukemwo njibatetanga kupangesa tupolofweto.
Njibatsiya na majwi atunda mu kanwa kange.
Co kusompa kunjibasompa kubyakula ngwe ceke.
6 Mwafwa njashaka manene cizemo cije kucesi kutenguluka,* keti mulambu,
Njashaka manene ngwange munjizibuke yange Njambi yeni, kutubakana kunjana bwana bwa mutunu bwa kwenyeka.
7 Oloni banapokola cikumiiyo, ngwe banu bangoco.
Bananjitengulukila mu lifuti lyabo.
8 Giliyadi inapu mbongi ya baka-kulinga byuma byabibi,
Co inashulu na myanja ya baka-kwitila maninga.
9 Cibunga ca tupilistu cinapu ngwe cibunga ca bikenya baje babandelela munu.
Batsiila banu mu ngila ha Shekemu,
Mwafwa futisi yabo izibisa shwamwa.
10 Njinamono cuma ca kukomokesa mu njibo ya Isalele.
Efremu ali na kulingilamo buhule.
Isalele nalijwalesa.
11 Oloni yobe, obe Juda njakunonekela simbu ya kuteja,
Munjikakungulula banu bange baje banapu bafunge na kubelwisa.”
7 “Ha simbu injikakangwisa Isalele,
Mulonga wa Efremu nawo ukajomboloka,
Na bubi bwa Samaliya.
Mwafwa bali na kukwisa.
Bezi bali na kutuba na kukobela, co bibunga bya bikenya bili na kulwisa banu hanja.
2 Oloni mu bimbunge byabo kubesi na kusinganyeka ngwabo njanuka bilinga byabo byabibi byoshe.
Hanwoni bilinga byabo binabashetula.
Bali bene ku mesho ange.
3 Balingisa mwene abwahelele mwafwa ya bilinga byabo byabibi,
Na kulingisa bamyata babwahelele mwafwa ya makuli abo.
4 Boshe banapu baka-bukoi,
Bali na kushukuma ngwe liko lya kwocela makende lyanabweke muka-kwoca makende,
Uje alikela kushambeya tuhya munima ya kutika mukasha kweta noho haufutunukila.
5 Ha litangwa lya mwene yetu, bamyata banabinji.
Banalubala mwafwa bananu binyu.
Nolwela liboko lyendi baka-kushendumuna.
6 Mwafwa bamushwena na bimbunge bije bili na kushukuma ngwe liko lya kwocela makende.*
Muka-kwoca makende alala butsiki bwoshe,
Mutondo, liko lya kwocela makende lihezuka milangi.
7 Boshe banashaluka ngwe liko lya kwocela makende,
Co bali na kulya baka-kubayula.*
Bimyene babo boshe banahu.
Naumo wahi hakati kabo ali na kutambeka kuli yange.
8 Efremu nalipandakana na baka-mafuti.
Efremu napu ngwe likende lya mubundungulu lije kubatengulwile.
9 Banu baje kazibuka banamanesa nzili yendi, oloni kazibukile.
Co binkambu byendi binapu bya kutoka, oloni kanangukile.
10 Kulyalesa kwa Isalele kunana bukaleho bwa kumulwisa,
Oloni kelukile kuli Yehova Njambi yendi,
Nambe kumutonda-tonda, nameme ebi byuma byoshe binalingiwa kuli ikeye.
11 Efremu napu ngwe liyembe wa kweba, uje kesi na mana.*
Natambeka kuli Ijipiti, nai ku Asiria.
12 Kwoshe-kwoshe kubaya, njibatela bwanda bwange.
Njibawisila hasi ngwe tuzila ba mwilu.
Njibana kashitiko kwesekesa na binangulo binjinanene mbunga yabo.
13 Banabindama, mwafwa banatewe kuli yange!
Banyonga, mwafwa banapokola mashiko ange!
Njalibwaheselele kubapatula, oloni banendeka makuli hali yange.
14 Kubatambekele kuli yange kulomba bukwasi kutundilila kwisi ya bimbunge byabo,
Nameme batwaleleleleho kumbolozoka ha myela yabo.
Bakele na kulilengozola mwafwa ya binona byabo na binyu byabo byabiha.
Bananjitengulukila.
15 Nameme njabanangwile na kukanyamesa maboko abo,
Bananjitengulukila, co bali na kutumba matumbe amabi.
16 Batengulwile bingila byabo, oloni kubatengulukilile ku ngila ya helu.*
Kubabakulahelele, ngeci mwa buta bwa lusipa bwa kumbwembwela.
Bamyata babo bawa na mukwale mwafwa bali na kushaula na bindaka byabo.
Ngeci, bakabashendumuna mu lifuti lya Ijipiti.”
8 “Aka limbinga ku kanwa kobe!
Kuli umo aija ngwe ngonga na kulwisa bakunjibo ya Yehova,
Mwafwa banapokola cikumiiyo cange na kupokola lishiko lyange.
2 Batambeka kuli yange ngwabo, ‘Obe Njambi yetu, yetu baIsalele, tukuzibuka!’
3 Isalele nabyana byabibwa.
Citozi amukilimise.
4 Banangula bimyene, oloni keti kwesekesa na cizango cange.
Banangula bamyata, oloni yange kunjibazibuka.
Siuva na goldi yabo banaipangesa tumponya,
Baje babatwala ku kunyonga.
5 Njinabyana muna ngombe wobe, obe Samaliya.
Butenu bwange bunakwepukila.
Utwalelelaho kukala na mulonga* ha simbu ya kupwa hali?
6 Mwafwa ou muna ngombe atunda kuli Isalele.
Ngangula ikeye wamupangele, co kapwile Njambi.
Muna ngombe wa Samaliya bamutika.
7 Mwafwa bali na kukuna lihunzi,
Co bateja lihunzi lyakama.
Kukwesi cishati cima binona bije bihya,
Byoshe bimena kubimi binona bya kutwa bunga.
Nga kukala bimo bimako, banu ba ku lifuti lyeka babilehula.
8 BaIsalele babalehula.
Hano bakala hakati ka baka-mafuti,
Ngwe cikwata cije kubatondo banu.
9 Mwafwa banakanduka ku Asiria, ngwe donki* wa mu shwata uje nalyangununa ku bakwabo.
Efremu nakumuna mapangala.
10 Nameme abakumuna hakati ka baka-mafuti,
Hano njibakungulula.
Ashangumuka kuyanda mwafwa ya citele camutwika mwene na bamyata.
11 Mwafwa Efremu nabwezelela ku mitula, co nalingi bubi.
Inapu mitula yendi ya kupangesa mu kulinga bubi.
12 Njamusonekelele byuma byabingi bya mu lishiko* lyange,
Oloni wabimwene ngwe byuma bije kazibuka.
13 Banjana bwana bwa mulambu na kulya situ,
Oloni yange Yehova kubinjizibisa kubwaha.
Co hano njanuka milonga yabo na kubana kashitiko mwafwa ya bubi bwabo.
Banatengulukila lalo* ku Ijipiti.
14 Isalele nebala Uje wamutangele, co natungu bitempele,
Co Juda nabwezelela ku binganda bya kukola.
Oloni njituma tuhya mu binganda byendi,
Co twenyeka tuposhi twa nganda na nganda.”
9 “Keti ubwahelele, obe Isalele,
Keti ubwahelele ngwe miyati ya banu.
Mwafwa buhule* bunakulingisa utunde kuli Njambi yobe.
Unazeme fweto ibakafwete lihule ha lijungwilo lyoshe lya binona.
2 Oloni lijungwilo na citikilo ca binyu kubikushuku,
Co kuukala na binyu byabiha.
3 BaIsalele kubatwalelelaho kukala mu lifuti lya Yehova.
Efremu eluka ku Ijipiti,
Co bakalya byakujwala mu Asiria.
4 Kubaketilila lalo Yehova bwana bwa binyu.
Milambu yabo kuikamuzibisa kubwaha.
Banapu ngwe likende lya busiwa.
Boshe balilya balijwalesa bakebo babenya.
Mwafwa likende lyabo, likapwa lyabo lika,
Kulikakobela mu njibo ya Yehova.
5 Bika bimukalinga ha litangwa lya ciwano,*
Ha litangwa lya cilika ca Yehova?
6 Mwafwa taleni! bakatewa kunyonga.
Ijipiti akabakungulwila hamo, co Memufisi akabatsinda.
Biputa bya mambimbo bikaswana byuma byabo bya seho bya siuva,
Co biputa bya mingonga bikamena mu bitenti byabo.
7 Matangwa a kwilwisila bubi akaija,
Matangwa a kuhisa akaija,
Co Isalele akananguka.
Kapolofweto kendi akapwa cilema, co munalume ibanahwiminina akazaluka,
Mwafwa kusebuka kwobe, obe Isalele kunatumu, co banakuzindi manene.”
8 Muka-kunyunga Efremu wakele na Njambi yange.
Oloni hano bingila byoshe bya tupolofweto bendi binapu ngwe miheto ya muka-kuta tuzila.
Mu njibo ya Njambi yendi muli kulizinda.
9 Banambwitama mu byuma bije binena kunyonga, ngwe mukwafwililile mu matangwa a Gibea.
Akanuka kusebuka kwabo na kubana kashitiko mwafwa ya bubi bwabo.
10 “Njawanene Isalele ngwe bushuka bwa binyu mu mambo.
Njamwene bakukulwila bobe ngwe bushuka bwakulibanga bwa mikuyu ku muti wa mukuyu.
Oloni baile kuli Bale wa Peole.
Balikundikile ku cuma cije cizibisa shwamwa,*
Co bapwile ba bunyengwe ngeci mwa cuma cibazemene.
11 Bumpau bwa Efremu bupulwila kweka ngwe kazila.
Kukwesi akita, kukwesi akala na cikute nambe kwimita.
12 Nameme balele bana,
Njitsiya bana babo kweta noho habakazilukila.
Eyo, babindama munjibaseza!
13 Efremu uje ibakunine mu bulilo, wapwile ngwe Tile kuli yange.
Hano Efremu napande kunena bana bendi bakubatsiye.”
14 Obe Yehova, bane biunapande kubana.
Bane shibu ije itubakanesa bana, na mabele a kujeneka mabele.*
15 “Bilinga byabo byoshe byabibi babilingilile mu Giugali, co mukemwo munjabazindilile.
Njibasheka mu njibo yange mwafwa ya bilinga byabo byabibi.
Kunjibazeme lalo.
Bamyata babo boshe ba kutindibala.
16 Efremu bakamutsiya.
Mizi yabo ikoma, co kubakemi bushuka.
Nameme bakite, njitsiya bana babo babazema.”
17 Njambi yange akababyana,
Mwafwa kubamutolililile,
Co bakapwa baka-kuyebangela hakati ka baka-mafuti.
10 “Isalele napu muti wa binyu waubi* uje uli na kwima bushuka.
Mubuli na kulibwezelelela bushuka bwendi, mukemwo mwali na kubwezelelela ku mitula yendi.
Mulili na kwimina mwamubwa lifuti lyendi, mukemwo mubili na kubwahela manene bingunzi byendi bya kujela.
2 Bimbunge byabo binapu bya kulikwisa.
Hano babawana na mulonga.
Kuli umo apujula mitula yabo na kubiisa bingunzi byabo.
3 Co bendeka ngwabo, ‘Kutwesi na mwene, mwafwa kutwazibilile Yehova lyoba.
Na mwene bene wali?’
4 Bendeka majwi angoco, balisinga bisingo bya makuli, na kulinga bikumiiyo.
Ngeci, kusompa kwabo kunapu ngwe shaku ya bushungu ije imena mu myonzongolo* ya mu lihya.
5 Banu ba mu Samaliya bakaziba lyoba mwafwa ya kamponya wa muna ngombe wa mu Bethi-aveni.
Banu bendi bakaziba busiwa mwafwa yendi,
Ngwe mubakalingila tupilistu ba njambi weka baje babwahelelele mwafwa yendi na bumpau bwendi,
Mwafwa akabaseza na kuya mu bufunge.
6 Bakamunena ku Asiria kupwa bwana kuli mwene wakama.
Efremu bakamuzibisa shwamwa,
Co Isalele akaziba shwamwa mwafwa ya cinangulo cakabele.
7 Samaliya na mwene yendi bakanyonga,*
Ngwe munango ubanapamuna uje uli na kufumuka ha mema.
8 Myela ya kulunduka ya mu Bethi-aveni, ije ili na kulingisa Isalele alinge bubi, ikanyonga.
Mingonga na mambimbo bikamena ha mitula yabo.
Banu bakaleka minkinda ngwabo, ‘Tufwikeni!’
Na kuleka malundu ngwabo, ‘Tuwileni!’
9 Unatwalelelaho kulinga bubi kutunda mu matangwa a Gibea, obe Isalele.
BaIsalele banatwalelelaho kulinga bubi.
Nzita kuyanyongesele bana ba kujeneka kusungama mu Gibea.
10 Njibana kashitiko hoshe hanjishakela.
Co miyati ya banu bakabajemukila na kubalwisa,
Mubakabajeka milonga yabo ibali.*
11 Efremu wapwile muna ngombe wa lwabo ibalongesele, uje wazemene kujungula,
Ngeci, njecelelele singo yendi yaibotsi.
Hano njilingisa munu umo alonde* hali Efremu.
Juda akekela, co Jakobu amupupulwila masinde.
12 Likunineni mbuto yeni babenya mu kusungama na kuteja cizemo cije kucesi kutenguluka.
Likekeleleni libu lyalibwa
Simbu kucili simbu ya kushakezeka Yehova,
Kweta noho hakezila na kumilongesa mu kusungama.
13 Oloni munalimi bilinga byabibi,
Na kuteja kujeneka kusungama,
Co munali bushuka bwa makuli,
Mwafwa munakulahela bingila byeni babenya,
Munakulahela maswalale beni babangi.
14 Banu baje bali na kuliuya bakalwisa banu bobe,
Co binganda byobe bya kukola bakabibiisa,
Ngwe Shaumani mwabiisile njibo ya Alabele
Ha litangwa lya nzita, banakazi mubabatikile hamo na bana babo.
15 Ebi bikebyo bikalingiwa kuli yobe, obe Betheu, mwafwa ya bilinga byobe byabibi manene.
Mutondo, mwene wa Isalele bakamunyongesa.”*
11 “Isalele mwapwile mwanike, njamuzemene,
Co njasanene munange kutunda mu Ijipiti.
2 Mubabasanenene,*
Mukemwo mubaililile kulako nabo.
Batwaleleleleho kwana milambu ku tumponya ba Bale
Na kwana milambu ku tumponya ba kushonga.
3 Yange njalongesele Efremu kwenda, co njabambatele ha maboko ange,
Oloni kubamwene ngwabo njinabakangwisa.
4 Njatwaleleleleho kubakoka na mikole ya banu,* na mikole ya cizemo,
Co kuli bakebo, njapwile ngwe uje atundisa joko ha bisingo byabo,
Co njanenelele umo na umo wabo byakulya mu kuwa mbunge.
5 Kubeluka mu lifuti lya Ijipiti, oloni Asiria ikeye apwa mwene yabo,
Mwafwa babyanene kwiluka kuli yange.
6 Co mukwale ukalihwinga ha binganda byabo
Na kubiisa tupateso twabyo na kubilya, mwafwa ya matumbe abo amabi.
7 Banu bange banajendamena ku kujeneka kupwa ba kulongwa kuli yange.
Nameme babasanene ngwabo bakanduke,* naumo wahi nemana.
8 Njasa kukumbila bati kuti, obe Efremu?
Njasa kukwana bati mu maboko a bitozi bobe, obe Isalele?
Njasa kukulinga bati ngwe Adima?
Njasa kukupwisa bati ngwe Zeboimi?
Njinatengulula mbunge yange,
Co ha simbu imolika, njinakuzibila mema ku mbunge.
9 Kunjikusholwela kulubala kwange.
Kunjinyongesa lalo Efremu,
Mwafwa nji Njambi, keti nji munu,
Yange Wakujela uje ali hakati keni,
Co kunjikwizila na butenu.
10 Bakakabangeya Yehova, co akabuluma ngwe ndumba.
Mwakabuluma, bana bendi bakaija kutundilila ku bulahukilo bwa litangwa oku bajaja.
11 Bakajaja ngwe kazila mubakatunda mu Ijipiti,
Ngwe liyembe mubakatunda mu lifuti lya Asiria,
Co njikabalingisa bakale mu binjibo byabo,” ngwendi Yehova.
12 “Efremu nanjizengeleka na makuli,
Co bakunjibo ya Isalele bali na kunjikwisa.
Oloni Juda acili na kwendangana* na Njambi,
Co napu wa kulongwa kuli Uje Wakujela Manene.”
12 “Efremu ali na kulya lihunzi.
Asheka lihunzi lya ku butuhukilo bwa litangwa, litangwa lyoshe lya mutunu.
Abwezelela ku makuli na bukenya.
Balinga cikumiiyo na Asiria na kutwala mazi ku Ijipiti.
2 Yehova ali na ñanda na Juda,
Alingisa Jakobu alitabele kwesekesa na bingila byendi,
Co amwana fweto kwesekesa na bilinga byendi.
3 Mwakele mwimo, wakwatele ndolome yendi ku linsinsinye,
Co lalo na nzili yendi, walwile na Njambi.
4 Watwaleleleleho kulwa na kangelo, co wahyanene.
Walilile na kumulambelela ngwendi amubezikise.”
Wamuwanene ku Betheu, co kukekwo kwendekelele netu.
5 Yehova Njambi wa maswalale,
Yehova likelyo lizina lyendi lya canukiso.*
6 “Ngeci, iluka kuli Njambi yobe,
Twalelelaho kumwesa cizemo cije kucesi kutenguluka na kwakula mwamubwa,
Na kukulahela Njambi yobe simbu yoshe.
7 Oloni mu liboko lya muka-mingoso* muli bipeseleso bya makuli,
Wazema kulyapula.
8 Efremu ali na kutwalelelaho kwendeka ngwendi, ‘Cili bene, njinafuku.
Njinawana bufuko.
Co mu kuundangana kwange, kubawanamo ngwabo njinabiisa nambe kulinga bubi.’
9 Oloni yange Yehova Njambi yobe tunde* mu lifuti lya Ijipiti.
Njikulingisa uyoye lalo mu bitenti
Ngwe muwalingilile mu matangwa a simbu ibanangula.
10 Njendekele ku tupolofweto,
Njabwezelelele ku bimona byabo,
Co njendekele bisimo kwitila mu tupolofweto.
11 Mu Giliyadi muli manene kukwisa* na makuli.
Banana bingombe ba nkomba kupwa milambu mu Giugali,
Co mitula yabo inapu ngwe mitumbo ya mamanya ije ili mu myonzongolo* ya mu lihya.
12 Jakobu watewelele ku mutambela* wa Alamu,*
Isalele wakapangelele munakazi kuje,
Co wakanyungile bimanga mwafwa ya munakazi.
13 Yehova watundisile Isalele mu Ijipiti kupangesa kapolofweto,
Co wamunyungile kupangesa kapolofweto.
14 Efremu nalingi mulonga wakama.
Mulonga wendi wa maninga utwalelelaho kukala hali ikeye.
Mwata wendi amwana fweto kwesekesa na kushaula kwendi.”
13 “Efremu mwendekele, banu bajajele,
Watsimanene mu Isalele.
Oloni wakele na mulonga mwafwa ya kulemesa Bale, co watsile.
2 Hano bali na kubwezelela ku bubi bwabo.
Bali na kufula tumponya ba bikubo ha siuva yabo.
Bali na kupanga tumponya mu butongwe, co ebi byoshe binapu bipangi bya bangangula.
Babaleka ngwabo, ‘Banu boshe baje bakana milambu batsembe bana ba bingombe.’
3 Ngeci, bapwa ngwe mashelwa a mutondo,
Ngwe lime lije lihwa bwasi.
Bapwa ngwe lijungu lije lipekumuka ha lijungwilo na lihunzi lyakama,
Ngwe bwisi buje butuhukila mu mbengwa ha ciluli.
4 Oloni yange Yehova Njambi yeni tunde* mu lifuti lya Ijipiti.
Kumwazibukile Njambi weka kubanga yange,
Co kukwesi mwobole weka kubanga yange.
5 Njamimwene mumwakele mu mambo, mu lifuti lya lilanga.
6 Bajaukile na bulilo bwabo,
Bajaukile, co bimbunge byabo byalyalesele.
Co banjibalele.
7 Njipwa ngwe muna ndumba kuli bakebo.
Njipwa ngwe ingwe uje nabandelela ku ngila.
8 Njibezila ngwe mbeya uje nazimbalesa bana bendi,
Co njitabozola binulo byabo.
Njibalya ngwe ndumba.
Cikashama wa mu shwata abasanyozola.
9 Akunyongesa, obe Isalele,
Mwafwa unanjitengulukila, unatengulukila mukwasi wobe.
10 Mwene yobe ali kulyoni mangana akwobole mu binganda byobe byoshe,
Co baka-kukuyula* bali kuli, baje bawendekele ngwobe,
‘Njane mwene na bamyata’?
11 Njakwanene mwene mu kulubala,
Co njikunyekaye na butenu.
12 Mulonga wa Efremu banaubunga-bunga,*
Bubi bwendi banabutulika.
13 Mushongo wa kukita ukamwizila.
Oloni keti mwana wa kunyanyama,
Kasholoka ha simbu yanapande kusemuka.
14 Njibapatula ku nzili ya Cihilo,*
Njibamena ku kutsa.
Obe Kutsa, nzili yobe ya kuzibisa kubabala ili kuli?
Obe Cihilo, nzili yobe ya kunyongesa ili kuli?
Kunjibazibila mema ku mbunge.
15 Nameme asikime hakati ka mahongo,
Lihunzi lya ku butuhukilo bwa litangwa lija, lihunzi lya Yehova,
Lija kutundilila mu mambo, kwakumisa lisima lyendi na kumisa kabwelubwelu kendi.
Njibo yendi ya kutulikila byuma byendi bya seho bakaipukula.
16 Samaliya bakamwana mulonga, mwafwa natengulukila Njambi yendi.
Bakawa na mukwale,
Bana babo bakabatika,
Co banakazi babo baje bali na bikute bakabatabula hakati.”
14 “Iluka kuli Yehova Njambi yobe, obe Isalele,
Mwafwa unatanuka omwo ya kusebuka kwobe.
2 Ilukeni kuli Yehova
Na kumuleka ngweni, ‘Tukonekele mwafwa ya kusebuka kwetu na kutambula byuma byabibwa bitukwana,
Co tukushangazala na tunwa twetu, ngwe mutunesi kukwanena milambu ya bana ba bingombe ba nkomba.
3 Asiria katwobola.
Kutulondo ha tubalu,
Co kutuleke lalo bipangi bya maboko etu ngwetu, “Yobe Njambi yetu!”
Mwafwa yobe ukatetela muna siwa.’
4 Njikangwisa kujeneka kulongwa kwabo.
Njilyangwila kubazema,
Mwafwa njinecela kubalubalela.
5 Njipwa ngwe lime kuli Isalele,
Atemuna ngwe ntemo,
Co ashimbika manene mizi ngwe miti ya mu Lebanoni.
6 Minango yendi ijalakana,
Bubwa bwendi bupwa ngwe bubwa bwa muti wa olive,
Co lwengo lwendi lupwa lwalubwa ngwe lwa miti ya mu Lebanoni.
7 Bakakala lalo mu munzinze wa Njambi.
Bakema binona na kushamwina bishani ngwe muti wa binyu.
Lutsimo lwendi lukapwa* ngwe binyu bya mu Lebanoni.
8 Efremu akendeka ngwendi, ‘Tumponya ba bika lalo kuli yange?’
Njikamukumbulula na kumunyunga.
Njikapwa ngwe muti wa junipa uje usikima.
Ukawana bushuka bwobe kuli yange.”
9 Iya ali na mana? Azibisise ebi byuma.
Iya wa kunyanyama? Abizibuke.
Mwafwa bingila bya Yehova byapwa bya kusungama,
Co banu ba kusungama bendamo,
Oloni baka-kupokola mashiko batanukamo.
Lizina lya Hoshaya mu bwihi, lije lilumbununa ngwalyo “Yanobola Jah; Jah nobola.”
Nambe “bupangala; mesho-mesho.”
Nambe “bupangala; mesho-mesho.”
Kulumbununa “Njambi Akuna Mbuto.”
Nambe “Cana ca Kunyekama.”
Kulumbununa “Uje Kubatetelele.”
Kulumbununa “Banu Baje Keti Bange.”
Lijwi na lijwi “bana.”
Taleni futunoti ili ha Hosiya 1:9.
Taleni futunoti ili ha Hosiya 1:6.
Nambe “bupangala; mesho-mesho.”
Nambe “bupangala; mesho-mesho.”
Nambe “nalingi bupangala (napu wa mesho-mesho).”
Nambe “Cana ca Kunyekama.”
Nambe “Bale wange.”
Kulumbununa “Njambi Akuna Mbuto.”
Taleni futunoti ili ha Hosiya 1:6.
Taleni futunoti ili ha Hosiya 1:9.
Kulumbununa, makende a kupangesa mu kulemesa binjambi ba makuli.
Homa yapwile hamo na malita 220. Taleni Biñanda bya Kushongo ha B14.
Nambe “kulinga bupangala (kupwa wa mesho-mesho).”
Nambe “kunjililala nobe.”
Lijwi na lijwi “matangwa amangi.”
Nambe “binjambi ba mu njibo.”
Nambe “njikanyongesa.”
Nambe “bakabanyongesa.”
Nambe “bilongesa.”
Nambe hamo “Banengisa bumpau bwange na kushauka.”
Nambe “Bupangala; Mesho-mesho.”
Nambe “mbweti ya kutahesa.”
Nambe “bupangala; mesho-mesho.”
Nambe “bupangala; mesho-mesho.”
Nambe “bupangala; mesho-mesho.”
Lijwi na lijwi “mwela wakama.”
Nambe “Bwala bwendi bwa tiliku.”
Nambe “Alinga manene bupangala; Alinga buhule.”
Lijwi na lijwi “Bintelo byendi.”
Nambe “limupekumuna.”
Nambe “kubakanda.”
Nambe “bupangala; mesho-mesho.”
Nambe “mahya.”
Nambe “muna ndumba wa kukola.”
Lijwi na lijwi “bakashakezeka cihanga cange.”
Nambe “njashaka manene kutetela.”
Nambe hamo “Bimbunge byabo binapu ngwe liko lya kwocela makende omwo bamushwena na matumbe abo amabi.”
Lijwi na lijwi “maako babo.”
Lijwi na lijwi “mbunge.”
Kulumbununa, kubatengulukilile ku bulombelo bwa busunga, buje bwapwa bwa hakamwa.
Nambe “kujeneka kupwa wa kujela.”
Nambe “cimulu.”
Nambe “bilongesa.”
Nambe hamo “Beluka.”
Nambe “bupangala; mesho-mesho.”
Nambe “cilika ceni ca simbu ibanangula.”
Nambe “njambi uje azibisa shwamwa.”
Nambe “a kusobotela.”
Nambe hamo “uje uli na kutanda.”
Nambe “mifolo.”
Lijwi na lijwi “bakabolwesa.”
Kulumbununa, mubakambata kashitiko kabo ngwe joko.
Nambe “ajeke joko.”
Lijwi na lijwi “bakamwolwesa.”
Kulumbununa, tupolofweto na banu beka baje babatumine kukalongesa baIsalele.
Nambe “mikole ya ngozi,” ngwe ya cisemi.
Kulumbununa, kuya ku bulombelo bwa busunga, buje bwapwa bwa hakamwa.
Nambe “kwenda.”
Nambe “lya kumwanukilaho.”
Nambe “muka-kulandulula.”
Nambe “kushwa.”
Nambe “manseno; biyobo.”
Nambe “mifolo.”
Lijwi na lijwi “mu lihya.”
Nambe “Siria.”
Nambe “kushwa.”
Lijwi na lijwi “maako bobe.”
Nambe “bali na kuunyunga.”
Nambe “Sheo,” kulumbununa cihilo ca cifwisa ca banu boshe. Taleni Majwi Abanalumbununa.
Lijwi na lijwi “Bakamwanuka.”