MUZIMBU WAUBWA WASONEKELE MAKI

1 Awa akewo maputukilo a muzimbu waubwa wa Yesu Kristu, Muna Njambi: 2 Ngwe muje mwasonekele kapolofweto Isaya ngwendi: “(Taleni! Njituma katumwa kange kulutwe lwobe* mangana akakubwahesele ngila.) 3 Kuli lijwi lya umo ali na kutambeka mu mambo ngwendi: ‘Bwaheseni ngila ya Yehova! Ololeni bingila byendi.’” 4 Iwano Muka-kumbwitika wakele mu mambo, wakele na kwambulula bya cimbwitiko cije cinapu cimweso ca kutenguluka mangana bubi babukonekele. 5 Banu boshe ba ku mutambela wa Judeya na baje boshe batungile mu Jelusalema bakele na kuya kuli ikeye, co wakele na kubambwitika mu Ndonga ya Jodani oku balitabela bubi bwabo kwa kujeneka kushweka. 6 Iwano wakele na kuzala bizalo bya maka a kamele, co wakele na kulikuta mwiba wa cilambu mu mbunda. Wakele na kulya bimbimba na buki. 7 Co wakele na kwambulula ngwendi: “Ou aija munima yange nanjitubakana ku nzili, kunjafwililile kukulama na kuzitula miba ya masanda endi. 8 Yange njinamimbwitika na mema, oloni ikeye akumimbwitika na sipilitu ya kujela.”

9 Mu matangwa aje, Yesu watundile ku Nazaleta ya mu Galileya, co bakamumbwitikile mu Jodani kuli Iwano Muka-kumbwitika. 10 Haje bene mwatufukile mu mema, wamwene melu ashokoloka, co sipilitu yezile na kutongama hali ikeye ngwe liyembe. 11 Co mwilu mwatundile lijwi ngwalyo: “Yobe Munange, injazema, ukanjizibisa kubwaha.”

12 Co haje bene sipilitu yamushongangeyeye aye mu mambo. 13 Wakele mu mambo ha matangwa 40, co Satana wakele na kumweseka. Yesu wakele na tusitu ba mu shwata, oloni tungelo bakele na kumupangela.

14 Iwano mubamwakele mu kamenga, Yesu waile ku Galileya na kwambulula muzimbu waubwa wa Njambi. 15 Wakele na kwendeka ngwendi: “Simbu ibanangula inete, Bumwene bwa Njambi buli muyehi. Tengulukeni, kulaheleni muzimbu waubwa.”

16 Yesu mwakele na kwita kumukulo wa kalunga-ndonga wa Galileya, wamwene Simoni na ndolome yendi Andru bali na kuta manda abo mu kalunga-ndonga, mwafwa bapwile baka-kuta bisi. 17 Yesu wabalekele ngwendi: “Njikabangeyeni, co njikamipwisa baka-kuta banu.” 18 Haje bene basezele manda abo, co bamukabangeyeye. 19 Mwashwenene halutwe, wamwene Jemusi na ndolome yendi Iwano, bana ba Zebedi bali mu bwato bwabo oku bali na kutungulula manda abo, 20 co haje bene wabasanene. Ngeci basezele ishabo Zebedi mu bwato na baka-bipangi bakumwine, co bamukabangeyeye. 21 Baile mu Kapenamu.

Co Sabata muyashangumukile, wakobelele mu sinagogi na kushangumuka kubalongesa. 22 Balikomokelele manene mubazibile kulongesa kwendi, mwafwa wabalongesele ngwe munu uje ali na moko ya kutunda kuli Njambi, keti ngwe baka-kusoneka. 23 Muje mu sinagogi mwakele munalume uje wakele na dimona, co watambekele ngwendi: 24 “Utonda bika kuli yetu obe Yesu muka-Nazaleta? Kuma unaija na kutunyongesa ndi? Njikuzibuka mwamubwa, yobe Wakujela wa Njambi!” 25 Oloni Yesu watenukilile uje dimona ngwendi: “Oloka kuluu, tunda muli ikeye!” 26 Uje dimona mwawisilile uje munalume hasi na kumutunyisa, watetele manene, co watundile muli ikeye. 27 Banu boshe balikomokelele manene, co bashangumukile kwendeka mukati kabo ngwabo: “Bika ebi? Oku kunapu kulongesa kwakuha! Ali na kutenukila na badimona, co bali na kumwononoka.” 28 Ngeci, cuma calingile cajalakanene bwasi mu mitambela yoshe ya mu Galileya.

29 Mubatundile mu sinagogi, baile ku njibo ya Simoni na Andru, baile hamolika na Jemusi na Iwano. 30 Inamweno ya Simoni walalele, mwafwa wabinjile lisika-sika, co haje bene bezile na kuleka Yesu. 31 Yesu waileko, wakamukwatele ku liboko na kumwimika. Co lisika-sika lyamutundile, ngeci washangumukile kubapangela.

32 Ku mangwezi, litangwa mulyalaukile, banu bashangumukile kumunenela babezi na baje bakele na badimona. 33 Nganda yoshe yalikungulwilile ku cikolo ca ije njibo. 34 Wakangwisile banu babangi baje bakele na mishongo ya kuliseza-seza na kutundisa badimona babangi. Oloni katabesele baje badimona bendeke, mwafwa bazibukile ngwabo ikeye Kristu.*

35 Lyamukwabo cimene-mene muje bwi, wendukile, watuhukile hanja na kuya ku mutambela kuje kukwakele banu, co washangumukile kulombela. 36 Oloni Simoni na baje bakele nabo baile na kumutonda-tonda. 37 Mubamuwanene, bamulekele ngwabo: “Banu boshe bali na kukutonda.” 38 Oloni wabalekele ngwendi: “Tuyeni kweka, ku bimbongi bije bili hayehi mangana nakwo njikambulwileko, mwafwa bikebyo binjinezila.” 39 Waile na kwambulwila mu masinagogi abo mu Galileya mwoshe na kutundisa badimona.

40 Co kwezile muka-mbumba umo, wamulambelelele, watsikamene na hasi. Wendekele ngwendi: “Nga ushaka, wasa kunjijelesa.” 41 Yesu wamuzibilile ngozi, ngeci wolwele liboko lyendi na kumukwata, co wamulekele ngwendi: “Njishaka! Jela.” 42 Haje bene ije mbumba yahwile, co wajelele. 43 Wamubindikile ngwendi keti aleke banu, co wamulekele ngwendi aye. 44 Wamulekele ngwendi: “Keti ulekeko munu, oloni ya ukalisholole kuli kapilistu, co ukane byuma bya ku kujelesa bije byashikile Mosesa mangana bipwe bukaleho kuli bakebo.” 45 Oloni uje munalume mwatundile haje washangumukile kulangulula ije ñanda, co yajalakanene kwoshe kwaile. Ngeci Yesu kasele lalo kukobela mu nganda mutanya-mwelu, oloni wakakele kuje kwa kujeneka banu. Nameme ngoco banu batundile ku mitambela yoshe bakele na kwija kuli ikeye.

2 Oloni mukwetile matangwa, Yesu wakobelele lalo mu Kapenamu. Co muzimbu wajalakanene ngwabo ali kwimbo lyendi. 2 Banu babangi balikungulwilileko, ngeci kukwakele nomu mwakwimanena, mwafwa na ku cikolo kwoshe kwashulile banu. Co Yesu washangumukile kubaleka lijwi lya Njambi. 3 Bamunenelele munalume wa kalepa uje ibambatele banalume bawana. 4 Oloni kubasele kumutwala kuli Yesu mwafwa ya mbunga ya banu. Ngeci, bajambunwine ciluli ca njibo. Basungamene haje hakele Yesu. Co mubamanesele kutuba mbengwa, basosele citalatala* cije calalele uje muka-kalepa. 5 Yesu mwamwene likulahelo lyabo, walekele uje muka-kalepa ngwendi: “Munange, bubi bwobe banabukonekela.” 6 Kwakele baka-kusoneka bamo batumamene kuje, co bakele na kwendeka mu bimbunge byabo ngwabo: 7 “Bika byali na kwendekela ngacije ou munalume? Ali na kushaula Njambi. Naumo wahi asa kukonekela bubi kubanga Njambi lika.” 8 Oloni haje bene Yesu wanangukile mu mbunge yendi bibakele na kwendeka mukati kabo, co wabehwile ngwendi: “Bika bimuli na kusinganyekela byuma bya kufwa ngoco mu bimbunge byeni? 9 Cuma cacasi cili, kwendeka kuli muka-kalepa ngwange, ‘Bubi bwobe banabukonekela,’ indi kwendeka ngwange, ‘Katuka wambate citalatala* cobe wende’? 10 Oloni njishaka muzibuke ngweni Muna munu ali na moko ya kukonekela bubi hano hasi—,” co walekele uje muka-kalepa ngwendi: 11 “Njikuleka ngwange, katuka, ambata citalatala* cobe uye kwimbo lyobe.” 12 Haje bene wakatukile na kwambata citalatala* cendi, co wetile halutwe lwabo. Ngeci boshe balikomokelele manene na kushangazala Njambi ngwabo: “Kanda tucimoneho cuma ca kufwa ngacije.”

13 Waile lalo ku kalunga-ndonga, co mbunga ya banu batwaleleleleho kwija kuli ikeye, ngeci washangumukile kubalongesa. 14 Mwakele na kwita, wamwene Levi muna Afeyasi natumama ku ofisi ya kutelela mitelo, co wamulekele ngwendi: “Njikabangeye.” Haje bene wakatukile na kumukabangeya. 15 Ha simbu ikwabo, mwakele na kulya* ku njibo ya Levi, baka-kutelesa mitelo na baka-bubi bakele na kulya nendi* na bandongesi bendi, mwafwa bwingi bwabo bakele na kumukabangeya. 16 Oloni baka-kusoneka ba Bafalisi mubamwene ngwabo ali na kulya na baka-bubi na baka-kutelesa mitelo, bashangumukile kwihula bandongesi bendi ngwabo: “Kuma akali hamo na baka-bubi na baka-kutelesa mitelo?” 17 Yesu mwabazibile, wendekele ngwendi: “Bakukanyama kubesi kutonda muka-kusaka, oloni baje babinja bakebo bakamutondo. Yange kunjezile na kusana baka-kusungama embwe, oloni baka-bubi.”

18 Bandongesi ba Iwano na Bafalisi bakele na kulibindika kulya. Co bezile kuli Yesu na kumwihula ngwabo: “Mwafwa bika bandongesi ba Iwano na bandongesi ba Bafalisi bakalibindika kulya, oloni bandongesi bobe kubesi kulinga ngoco?” 19 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Kuma babusamba ba cambato banapande kulibindika kulya nga cambato acili nabo ndi? Nga bali na cambato, kubapandele kulibindika kulya. 20 Oloni matangwa akaija omwo bakabanyekaye, co bakalibindika kulya ha litangwa olyo. 21 Naumo wahi atungila cikamba ca nanga yaiha ha cizalo ca laja. Nga alinga ngoco, ije nanga yaiha ijamuka haje ha cizalo ca laja, co mbengwa yama manene. 22 Co lalo kukwesi munu aka binyu byabiha mu bingonga bya binyu bya laja. Nga alinga ngoco, co bije bingonga bitabuka, binyu bitikila hasi. Oloni binyu byabiha bakabyaka mu bingonga byabiha.”

23 Co Yesu mwakele na kwita mu lihya lya tiliku ha Sabata, bandongesi bendi bashangumukile kwolomona mitwe ya tiliku. 24 Ngeci, Bafalisi bamwihwile ngwabo: “Tala! Mwafwa bika bandongesi bobe bali na kulinga cuma cije kubatabesa ha Sabata?” 25 Wabakumbulwile ngwendi: “Kuma kanda mutandeho laja byuma byalingile Devidi mwakele mu bujene omwo ikeye na banalume baje bakele nabo batsile njala ndi? 26 Kuma kanda mutandeho laja ñanda ya kapilistu wakama Abiata, omwo Devidi wakobelele mu njibo ya Njambi na kulya makende abanene kuli Njambi,* co lalo waneneko banalume bakele na kwenda nendi nameme kubatabesele munu woshe-woshe kuwalya kubanga tupilistu lika ndi?” 27 Ngeci wabalekele ngwendi: “Sabata bayakeleko mwafwa ya munu keti munu kukalako mwafwa ya Sabata. 28 Ngeci, Muna munu Mwata wa Sabata.”

3 Yesu wakobelele lalo mu sinagogi, co mwakele munalume wa kusekwa liboko. 2 Bafalisi bakele na kumutalelela, bashakele bamone indi akangwisa uje munalume ha Sabata mangana bamuwane na mulonga. 3 Yesu walekele uje munalume wa kusekwa liboko ngwendi: “Katuka, ija hano hakati.” 4 Wabehwile ngwendi: “Cili cibatabesa kulinga ha litangwa lya Sabata? Kulinga cuma cacibwa indi kulinga cuma cacibi? Kwobola mwonyo indi kuutsiya?” Bolokele lika kuluu. 5 Munima ya kubatala na butenu wazibile manene busiwa mwafwa ya kukaluwa kwa bimbunge byabo. Ngeci walekele uje munalume ngwendi: “Olola liboko lyobe.” Walyolwele, co liboko lyendi lyakangukile. 6 Haje bene Bafalisi batuhukile hanja, bakalikungulwile hamolika na baka-munga ya Heloda na kukaliyongola bya kutsiya Yesu.

7 Oloni Yesu waile hamolika na bandongesi bendi ku kalunga-ndonga, co mbunga yakama ya banu baje batundile ku Galileya na ku Judeya bamukabele. 8 Co lalo na ku Jelusalema na ku Idumeya na musambwa lya Jodani na ku mitambela ya Tile na Sidoni kwatundile mbunga yakama ya banu, co bezile kuli ikeye mubazibile byuma byabingi byakele na kulinga. 9 Yesu walekele bandongesi bendi ngwendi bamubwahesele bwato bwabundondo mangana mbunga ya banu keti bamusindakane. 10 Mwafwa wakangwisile banu babangi, ngeci banu boshe baje bakele na mishongo yakama bamujemukilile mangana bamukwate. 11 Nameme basipilitu ba kujwala mubakele na kumumona bakele na kuwila hasi kulutwe lwendi na kutambekela ngwabo: “U Muna Njambi.” 12 Oloni ha bisimbu byabingi wabalekele ngwendi keti bamutsimanese ku banu.

13 Yesu waile ha munkinda, co wasanene bandongesi bendi bamo, ngeci bezile kuli ikeye. 14 Co wangwile cibunga ca banu 12 baje balukile lalo ngwendi tupositolo. Aba bakebo bakele na kwenda nabo, co lalo wakele na kubatuma na kwambulula 15 na kubana moko ya kutundisa badimona.

16 Eci cikeco cibunga ca banu 12 baje bangwile: Simoni uje yalukile lalo ngwendi Pita, 17 Jemusi muna Zebedi na Iwano ndolome ya Jemusi, (baje balukile lalo ngwendi Bonagesi, kulumbununa “Bana ba Cililimo”), 18 Andru, Filipu, Batolomeu, Mateu, Tomasi na Jemusi muna Afeyasi, Tadeyasi, Simoni wa Kananeya,* 19 na Judasi Isikalioti uje wendele Yesu bungungu.

Kutundaho, Yesu wakobelele mu njibo. 20 Co mbunga ya banu bakungulukile lalo, ngeci Yesu na bandongesi bendi kubasele kuwana nambe simbu ya kulya. 21 Oloni babushoko bwendi mubazibile byuma byakele na kulingiwa, baile mangana bakamukwate mwafwa bakele na kwendeka ngwabo: “Nazaluka.” 22 Co lalo baka-kusoneka baje basikumukile kutunda ku Jelusalema bakele na kwendeka ngwabo: “Ali na Beuzebabu* mukemwo ali na kutundisa badimona mu nzili ya muka-kuyula badimona.” 23 Co mwabasanene ngwendi baije kuli ikeye, wendekele nabo kupangesa byakumwenako ngwendi: “Satana asa kutundisa bati Satana? 24 Nga bumwene bulyangununa na kulilwisa bukebwo babenya, obwo bumwene kubwasa kukalako. 25 Co lalo nga njibo ililwisa ikeyo babenya kuyasa kwimana. 26 Mu ngila imolika, nga Satana alitengulukila na kulilwisa ikeye babenya, co kasa kukalako, oloni anyonga. 27 Cili bene kukwesi munu akobela mu njibo ya munalume wa nzili na kwiba bufuko bwendi nga kabangele kumukuta. Kubanga namukutu asina asa kupukula njibo yendi. 28 Cili bene njimileka ngwange, bubi bwoshe bubalinga banu nambe bupwe bwakama bati na kushaula kwoshe kubakendeka, bakabakonekela. 29 Oloni woshe ashaula sipilitu ya kujela, Njambi kakamukonekela. Akakala na mulonga wa bubi ku myaka yoshe.” 30 Wabalekele ebi byuma mwafwa bakele na kwendeka ngwabo: “Ali na dimona.”

31 Co ina na bandolome bendi bezile, bemanene hanja, co batumine munu mangana akamusane. 32 Kwakele mbunga yakama ya banu baje batumamene oku banamuzengeleka, co bamulekele ngwabo: “Tala! Noko na bandolome bobe bali hanja bali na kukutonda.” 33 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Iyajo napu nana, co beyajo banapu bandolome bange?” 34 Watalele baje batumamene oku banamuzengeleka, co wendekele ngwendi: “Taleni! Nana na bandolome bange aba. 35 Woshe alinga cizango ca Njambi ikeye ndolome yange na ndokazi yange na nana.”

4 Washangumukile lalo kulongesa banu kumukulo wa kalunga-ndonga, co mbunga ya banu balikungulwilile kuli ikeye. Ngeci wakobelele mu bwato na kutumamamo, co waile halakoko na nunda. Oloni mbunga yoshe ya banu bakele ha nunda kumukulo wa kalunga-ndonga. 2 Co washangumukile kubalongesa byuma byabingi kupangesa byakumwenako. Mwakele na kubalongesa wabalekele ngwendi: 3 “Tolilileni! Muka-kukuba umo waile na kukuba. 4 Mwakele na kukuba, bimbuto bimo byawililile kumukulo wa ngila, co tuzila bezile na kubilya. 5 Bimo byawililile ha mamanya haje kuhakele libu lyalingi, co byamenene bwasi mwafwa hakele libu lyalindondo. 6 Oloni mulyezile litanya, lyakubyenyekele, co byajujwamene mwafwa kubyashimbikile mizi. 7 Bikwabo byawililile mu mingonga. Ije mingonga yakolele na kukimbitisa bije bimbuto, co kubyemine bushuka. 8 Byeka byawililile ha libu lyalibwa, co byamenene na kukola, co lalo byashangumukile kwima bushuka. Bimo byemine 30, bikwabo 60, byeka 100.” 9 Co wendekele lalo ngwendi: “Woshe ali na matwi atolilile.”

10 Mwakele likalyendi, bandongesi bamo na tupositolo 12 bashangumukile kumwihula ngwabo abaleke bibilumbununa bije byakumwenako. 11 Wabakumbulwile ngwendi: “Yeni banamikwasa muzibisise lihungu lya kujela lya Bumwene bwa Njambi, oloni ku banu beka byuma byoshe bili mu byakumwenako 12 mangana nambe batala, oloni kubamono, nameme baziba, oloni kubanangukaho cimo, nambe kutenguluka mangana babakonekele.” 13 Wabehwile ngwendi: “Nga kumuzibuka eci cakumwenako, co ebi byakumwenako byoshe bikwabo mwasa kubizibisisa bati?

14 “Muka-kukuba akuba lijwi. 15 Bimbuto bije bibakubile kumukulo wa ngila binapu banu baje baziba lijwi, oloni haje bene Satana aija na kubanyangula lije lijwi libanakunu muli bakebo. 16 Bimbuto bije bibakubile ha mamanya binapu banu baje baziba lijwi, co haje bene balitambula mu kubwahelela. 17 Oloni kubashimbikile mizi, co batwalelelaho lika ha simbu yaindondo. Mubaliwana na kayando nambe mapakeso mwafwa ya lijwi libanazibi, haje bene batanuka. 18 Kuli lalo bimbuto bikwabo bije bibakubile mu mingonga. Ebi binapu banu baje banazibi lijwi, 19 oloni bishoti bya mu katumameno ka myaka ino* na bufuko buje bwakala na nzili ya kungumuna na mashungu a byuma bikwabo byoshe bibakobela na kukimbitisa lije lijwi, co bije bimbuto kubimi bushuka. 20 Co lalo bimbuto bije bibakubile ha libu lyalibwa binapu banu baje batolilila ku lijwi na kulitambula mwamubwa, co bema bushuka. Bamo 30, bakwabo 60, beka 100.”

21 Wabalekele lalo ngwendi: “Mubakashwameka ndeya, kuma bakaifwikilila mu cizuma nambe kuyaka mwisi ya mwela ndi? Kuma kubesi kuyaka ha citumbikilo ca bindeya ndi? 22 Kukwesi cuma ca kushweka cije kucikajomboloka, co lalo kukwesi cuma cinabanda cije kucikaija hashandangala. 23 Woshe ali na matwi atolilile.”

24 Wendekele lalo ngwendi: “Akeni mbunge ku byuma bimuli na kuziba mwafwa seteko imuseteka nayo bakweni neni ikeyo ibakamiseteka nayo. Cili bene bakamibwezelelako bikwabo. 25 Woshe ali na byuma bakamubwezelelako bikwabo, oloni woshe kesi na byuma bakamunyeka na bije byali nabyo.”

26 Co wendekele lalo ngwendi: “Bumwene bwa mwilu bunapu ngwe munalume uje akuba bimbuto byendi mu libu. 27 Butsiki alala, mutondo enduka, co bije bimbuto bimena na kukola, oloni ikeye kazibuka. 28 Libu likatuhula bimbuto likelyo babenya kamandondo-kamandondo. Cakulibanga cishati, co mutwe, mamaneselelo uje mutwe ukala na binona bya kuhya. 29 Oloni nga bimbuto binahi, etisamo cekesi, mwafwa simbu ya kuteja inete.”

30 Wendekele lalo ngwendi: “Bumwene bwa Njambi tubwesekesa na bika, nambe tubulumbununa na cakumwenako muka? 31 Bunapu ngwe nona ya mastadi* ije ibakunine mu lihya. Ha simbu ibaikunine, yapwile nona yaindondo manene ku binona byoshe bya hano hasi. 32 Oloni nga banaikunu, ikamene na kupwa cimena cakama kutubakana bimena byoshe, co cikala na minango yakama. Ngeci, tuzila bakaija na kukala mu munzinze waco.”

33 Mwakele na kubaleka lijwi wapangesele byakumwenako byabingi bya cifweci kwesekesa na cashu cabo ca kutolilila. 34 Cili bene kendekele nabo kwa kujeneka byakumwenako. Oloni wakele na kulumbunwina bandongesi bendi byuma byoshe kwa likalyabo.

35 Ha litangwa lije bene te kunatoko, walekele bandongesi bendi ngwendi: “Tujabukeni tuye musambwa.” 36 Mubamanesele kusuula ije mbunga, baile nendi mu bwato oku kalibwaheselele. Co kuje kwakele mato akwabo. 37 Ha kalunga-ndonga hakatukile lihunzi lyakama, co mankimba akele na kukobela mu bwato, ngeci bwato bwashakele kubombela. 38 Oloni ikeye wakele ku ntongo ya bwato ya kunima, walalele ha pilo. Co bamwindwile na kumwihula ngwabo: “Mulongesi, kuma kuwamwene ngwobe tutsa ndi?” 39 Ngeci wendukile na kutenukila lihunzi, co walekele kalunga-ndonga ngwendi: “Oloka kuluu!” Co lihunzi lyatulile, kwolokele kuluu! 40 Wabehwile ngwendi: “Bika bimutewa? Kuma na simbu ino kumwesi na likulahelo ndi?” 41 Oloni bazibile manene lyoba, co balihozwele ngwabo: “Iya bene ou? Mwafwa nameme lihunzi na kalunga-ndonga bimwononoka.”

5 Baile musambwa lya kalunga-ndonga mu mutambela wa baka-Gelasini. 2 Yesu mwatundile lika mu bwato, munalume uje watundile ha bihilo uje wakele na sipilitu wa kujwala waliwanene nendi. 3 Uje munalume wakele na kuyoya ku bihilo, co kweta na simbu ije naumo wahi wasele kumukuta malyenge. 4 Ha bisimbu byabingi, bakele na kumukuta malyenge ku maboko na ku mendi. Oloni wakele na kubatozola malyenge a ku maboko na kupokozola malyenge a ku mendi. Co naumo wahi wakele na nzili ya kumuhyana. 5 Simbu yoshe butsiki na mutanya, wakele na kutambeka ku bihilo na ku minkinda oku alilengozola na mamanya. 6 Oloni mwamwene Yesu halako, wamushatukilile na kukamutsikamena. 7 Watambekele ngwendi: “Obe Yesu Muna Njambi Wahakamwa Manene, utonda bika kuli yange? Lisinge ku mesho a Njambi ngwobe kuunjiyandesa.” 8 Uje munalume watambekele ngoco, mwafwa Yesu wakele na kwendeka ngwendi: “Obe sipilitu wa kujwala, tunda muli ou munalume.” 9 Yesu wamwihwile ngwendi: “Lizina lyobe yobe iya?” Wamukumbulwile ngwendi: “Yange Mbunga, mwafwa tubabangi.” 10 Co watwaleleleleho kulambelela Yesu ngwendi keti atundise baje basipilitu ba kujwala muje mu lifuti.

11 Co kwakele butanga bwa bingulu buje bwakele na kulila ku munkinda. 12 Baje basipilitu bamulambelelele ngwabo: “Tutabese tukakobele muje mu bingulu.” 13 Co wabatabesele. Ngeci baje basipilitu ba kujwala batundile na kukakobela mu bingulu, co buje butanga bwa bingulu bwa kweta ku 2,000, bwashatukilile ku mungenyangenya* na kukawila mu kalunga-ndonga, co bwakanyongelelemo. 14 Oloni tunyungi batewele na kukambulula ebi byuma mu nganda na mu membo, co banu boshe bezile na kumona byuma byalingiwile. 15 Ngeci bezile kuli Yesu, co bamwene uje munalume wakele na badimona, uje bene wakele na Mbunga ya badimona natumama, nazala, ali mwamubwa, co bazibile lyoba. 16 Co baje balimwenenene ebi byuma, balekele bakwabo byuma byalingiwile kuli uje munalume wakele na badimona na bije byalingiwile ku bingulu. 17 Ngeci, banu bashangumukile kulambelela Yesu ngwabo atunde mu mutambela wabo.

18 Mwakele na kukobela mu bwato, uje munalume wakele na badimona wamulambelele ngwendi aye nendi. 19 Oloni kamutabesele, wamulekele ngwendi: “Ya kwimbo, kuli babushoko bwobe ukabaleke byuma byoshe byanakulingila Yehova nomu mwanakutetela.” 20 Uje munalume waile, co washangumukile kwambulula mu Dekapoli* mwoshe byuma byamulingilile Yesu, ngeci banu boshe balikomokelele.

21 Yesu mwajabukile lalo musambwa na bwato, mbunga yakama yalikungulwilile kuli ikeye, co wakakele ku ngenge ya kalunga-ndonga. 22 Co Jailosi, umo wa baka-kutwamenena mu sinagogi, wezile. Mwamwene Yesu, wawililile ku mendi endi. 23 Co watwaleleleleho kumulambelela ngwendi: “Munange wamundondo wa munakazi ali na kubinja manene. Shukulu-kambu tuye ukamukambeke maboko obe mangana akanguke, co ayoye.” 24 Yesu waile nendi, co mbunga ya banu bakele na kumukabangeya oku bali na kumusindakana.

25 Co kwakele munakazi umo uje wabinjile mushongo wa kwita maninga ha myaka 12. 26 Wayandele manene ku baka-kusaka babangi. Co washandwele byuma byendi byoshe, nameme ngoco kakangukile, oloni mushongo wendi wamene manene. 27 Co mwazibile byuma bibakele na kwendeka hali Yesu, wezile kunima yendi mukati ka mbunga, co wakwatele ku cizalo ca Yesu. 28 Mwafwa wakele na kwendeka mu mbunge yendi ngwendi: “Nga njikwata lika ku cizalo cendi, njikanguka.” 29 Haje bene maninga endi alikelele kwita, co wazibile mu mubila wendi ngwendi nakanguka ku mushongo wendi waubi.

30 Haje bene Yesu wanangukile ngwendi nzili inatundu muli ikeye, co watengulukile na kwihula mbunga ngwendi: “Iya nakwata ku bizalo byange?” 31 Oloni bandongesi bendi bamukumbulwile ngwabo: “Unamono muili na kukusindakanena ei mbunga, co wihula ngwobe, ‘Iya nanjikwata?’” 32 Oloni wakele na kutala-tala mangana amone owo wamukwatele. 33 Uje munakazi wazibile manene lyoba, co wakele na kujaja, mwafwa wazibukile byuma byalingiwile kuli ikeye. Ngeci wezile na kuwila kulutwe lwa Yesu, co wamulekele busunga bwoshe. 34 Yesu wamulekele ngwendi: “Munange, likulahelo lyobe linakukangwisa. Ya mu kwoloka, co kanguka ku mushongo wobe waubi.”

35 Simbu wacikele na kwendeka, banalume bamo bakunjibo ya uje muka-kutwamenena mu sinagogi bezile na kwendeka ngwabo: “Munobe natsi. Bikajo lalo biupakesela Mulongesi?” 36 Oloni Yesu mwazibile bibakele na kwendeka, walekele uje muka-kutwamenena mu sinagogi ngwendi: “Keti uzibe lyoba, kulahela lika.” 37 Yesu katabesele munu woshe-woshe amukabangeye, kubanga Pita, Jemusi na Iwano ndolome ya Jemusi.

38 Bezile ku njibo ya uje muka-kutwamenena mu sinagogi, co wamwene banu bali na kuliuya na kulila na kumbolozoka. 39 Mwakobelele mukati, wabehwile ngwendi: “Bika bimuli na kulilila na kuliuya ngacije? Ou mwanike katsile, oloni nalala lika.” 40 Mubazibile ngoco, bashangumukile kumujola na kumushendumuna. Oloni mwamanesele kubaleka ngwendi baye hanja, wambatele ishe ya mwanike na ina na baje bendele nabo, co waile muje mwakele mwanike. 41 Wakwatele uje mwanike ku liboko na kumuleka ngwendi: “Talita kumi.” Awa majwi nga banawanungulula alumbununa ngwawo: “Mwanike wa munakazi, njikuleka ngwange, ‘Induka!’” 42 Co haje bene uje mwanike wakatukile na kushangumuka kwenda. (Wakele na myaka 12.) Bisemi bendi babwahelelele manene. 43 Oloni wababindikile* ngwendi keti balekeko munu nambe umo. Wabalekele lalo ngwendi bane uje mwanike byakulya.

6 Co Yesu watundile kuje, wezile ku mutambela wa kwimbo lyendi, co bandongesi bendi bamukabangeyeye. 2 Mulyetele lya Sabata, washangumukile kulongesa mu sinagogi. Bwingi bwa baje bakele na kumutolilila bakomokele na kwendeka ngwabo: “Ou munalume kuli kwanawana ebi byuma? Co bika bibanamwanena awa mana? Ali na kwasa bati kulinga ebi bipangi bya nzili? 3 Kumou keti ikeye muka-kushonga muna Maliya, co lalo ndolome ya Jemusi, Jozefu, Judasi na Simoni ndi? Kuma bandokazi bendi keti bakebo aba batuli nabo kuno ndi?” Ngeci, bashangumukile kutanuka mwafwa yendi. 4 Oloni Yesu wabalekele ngwendi: “Kapolofweto bakamusingimika kweka, keti ku mutambela kwatunda na ku babushoko bwendi na mu njibo yendi.” 5 Ngeci, kalingilileko bipangi bya nzili, oloni wakambekele lika maboko ha babezi babandondo na kubakangwisa. 6 Yesu walikomokelele manene mwamwene ngwendi kubakele na likulahelo, co waile na kuzenguluka mu membo a muje mu mutambela na kulongesa banu.

7 Yesu wasanene baje 12 na kubatuma babali-babali, co wabanene moko ya kuhyana basipilitu ba kujwala. 8 Wabashikile ngwendi keti bambate cuma cimo mu bungenzi bwabo, oloni bambate lika milamu. Keti bambate likende nambe ngonga ya byakulya nambe bimbongo* mu bikwama byabo. 9 Bazale masanda, oloni keti bazale bizalo bibali.* 10 Wabalekele lalo ngwendi: “Mu njibo mwoshe mumukobela, kalenimo kweta noho hamutundila kuje ku mutambela. 11 Kwoshe kuje babyana kumitambula nambe kumitolilila, mumutundako, totomoneni likungu ku mendi eni mangana bupwe bukaleho kuli bakebo.” 12 Ngeci baile na kwambulwila banu ngwabo batenguluke. 13 Batundisile badimona babangi, co bakwitile mazi babezi babangi na kubakangwisa.

14 Mwene Heloda wazibile ebi byuma, mwafwa lizina lya Yesu lyatsimanene manene, co banu bakele na kwendeka ngwabo: “Iwano Muka-kumbwitika banamusangula ku batsi mukemwo ali na kupanga ebi bipangi bya nzili.” 15 Oloni bakwabo bakele na kwendeka ngwabo: “Napu Eliya.” Beka lalo bakele na kwendeka ngwabo: “Napu kapolofweto ngwe mwa tupolofweto ba kusañulu.” 16 Heloda mwazibile ngoco, wendekele ngwendi: “Iwano injatapele mutwe, ikeye nasanguka ku batsi.” 17 Heloda ikeye bene watumine banu ngwendi bakakwate Iwano, bakamukute na kumwaka mu kamenga mwafwa ya Helodiasi yambatele uje wapwile munakazi wa ndolome yendi Filipu. 18 Mwafwa Iwano wakele na kuleka Heloda ngwendi: “Lishiko kulikutabesa kwambata munakazi wa ndolome yobe.” 19 Helodiasi wakele na nkulundundu hali Iwano, co washakele kumutsiya, oloni kasele kulinga ngoco. 20 Heloda wazibilile Iwano lyoba, mwafwa wazibukile ngwendi wapwile munalume wa kusungama, co lalo wa kujela. Ngeci, wakele na kumunyunga mwamubwa. Heloda mwazibile byuma byendekele Iwano, kazibukile byakulinga. Oloni watwaleleleleho kuziba kubwaha kumutolilila.

21 Helodiasi wawanene ngila ya kulinga byuma byakele ku mbunge yendi omwo Heloda wabwahesele ciwano ca kulya ca mangwezi ca kwanuka litangwa lyendi lya kusemuka. Wacibwaheselele bimyata bendi bakama, bakulunu ba maswalale na banu ba bulemu ba mu Galileya. 22 Muna Helodiasi wa mumbanda wakobelele mukati, wakinine, co wazibisile Heloda kubwaha hamolika na baje bakele na kulya nendi.* Mwene walekele uje mumbanda ngwendi: “Njilombe byoshe biushaka, co njikwanabyo.” 23 Walisingile kuli uje mumbanda ngwendi: “Byoshe biunjilomba njikwanabyo. Njasa kukutabwila nameme bumwene bwange hakati.” 24 Ngeci uje mumbanda watuhukile hanja na kukehula ina ngwendi: “Njikalombe bika?” Ina wamukumbulwile ngwendi: “Mutwe wa Iwano Muka-kumbwitika.” 25 Haje bene wakobelele mukati mwakele mwene, co walombele ngwendi: “Njishaka ngwange hano bene unjane mutwe wa Iwano Muka-kumbwitika ha lilonga.” 26 Mwene walibeyele manene, oloni kashakele kwombwanesa byuma byalombele uje mumbanda, mwafwa ya kulisinga kwalisingile, co lalo mwafwa ya bangenzi bendi.* 27 Haje bene, mwene watumine muka-kunyunga na kumuleka ngwendi akanene mutwe wa Iwano. Ngeci waile mu kamenga na kukamutapa mutwe, 28 co wanenele uje mutwe ha lilonga. Wawanene uje mumbanda, co uje mumbanda wakawanene ina. 29 Bandongesi ba Iwano mubazibile ngoco, bakwambatele mubila wendi, co bakawakele mu mbumbo.

30 Tupositolo balikungulwilile kuli Yesu, co bamulekele byuma byoshe bibalingile nebi bibalongesele. 31 Wabalekele ngwendi: “Tuyeni kwa likalyetu kuje kukwesi banu tukahwimeko kamandondo.” Mwafwa banu babangi bakele na kwija na kwiluka, co kubawanene nambe simbu ya kuhwima na kulya byakulya. 32 Mukemwo bakobelele mu bwato na kuya ku mutambela kuje kukwakele banu mangana bakakale likalyabo. 33 Oloni banu babamwene mubakele na kuya, mukemwo babangi bazibukile. Co banu ba mu binganda byoshe bashatukile ha mendi na kukalibanga kweta. 34 Mwatundile mu bwato, wamwene mbunga yakama, co wabazibilile ngozi mwafwa bapwile ngwe bimanga ba kujeneka kanyungi. Ngeci washangumukile kubalongesa byuma byabingi.

35 Mukwabongabongele, bandongesi bendi bezile kuli ikeye na kumuleka ngwabo: “Kuno kutuli kulako na banu, co lalo lyatoko laja. 36 Baleke baye mu mahya na mu membo mangana bakalilandele byakulya.” 37 Wabakumbulwile ngwendi: “Baneni byakulya.” Co bendekele ngwabo: “Kuma tunapande kuya na kulanda makende a madinari 200 na kuwana aba banu balye ndi?” 38 Wabehwile ngwendi: “Muli na makende angahi? Yeni mukawamone.” Mubawamwene, bendekele ngwabo: “Atanu na bisi babali.” 39 Walekele banu boshe ngwendi bashendabale mu bibunga ha mwila wa kutonola. 40 Ngeci, bashendabalele mu bibunga bya ma 100 na bya ma 50. 41 Co wambatele aje makende atanu na bisi babali, watalele mwilu na kulombela. Co wamungwile aje makende na kushangumuka kuwana bandongesi ngwendi bapangezele banu. Ngeci bapangezelele banu boshe baje bisi babali. 42 Boshe balile, bakutile. 43 Bashulisile bizuma 12 bya bimbazubwila bya makende aje asaleleho, oloni kubatandeleko bisi. 44 Baje balile makende, bapwile banalume 5,000.

45 Haje bene walekele bandongesi bendi ngwendi bakobele mu bwato, balibange kuya musambwa kutalesa ku Betisaida simbu wacikele na kuleka banu ngwendi balishandoke. 46 Mwamanesele kubasalesa, waile ha munkinda na kulombela. 47 Mukwatokele, bwato bwakele hakati ka kalunga-ndonga. Oloni ikeye wakele ku nunda likalyendi. 48 Wabamwene bali na kulifwita kujabula bwato mwafwa lihunzi lyakele na kubanakula. Co ha cilo ca kushwena ku cilo camuciwana* wezile kuli bakebo oku ali na kwenda ha kalunga-ndonga. Oloni walingile ngwe ashaka kubatubakana. 49 Mubamumwene ali na kwenda ha kalunga-ndonga, bendekele ngwabo: “Eci ciyobo!” Co batetubukile. 50 Boshe bamumwene, co bazibile lyoba. Oloni haje bene wabalekele ngwendi: “Simpeni! Yange! Keti muzibe lyoba.” 51 Wakobelele mu bwato muje mubakele, co lihunzi lyabatamene. Ngeci, bakasamene manene, 52 mwafwa kubalilongeseleko bimo ku cikomokeso ca makende calingile, co lalo bimbunge byabo anga kubyakele na kuzibisisa.

53 Mubajabukile musambwa, betele mu Genesaleti, co bakutiiye bwato bwabo kuyehi na nunda. 54 Mubatundile lika mu bwato, banu bamuzibukile. 55 Bakele na kuya na kumbweta* muje mu mutambela mwoshe, bashangumukile kwambatela babezi ha bitalatala* na kubatwala kuje kubazibile ngwabo kukekwo kwali Yesu. 56 Mu membo mwoshe mwaile na mu binganda nambe ku mahya, bakele na kumunenela babezi ha mamaliketi. Co bakele na kumulambelela ngwabo bakwate lika nambe ku tubinzombo twa ku mungundo wa cizalo cendi. Co boshe baje bakwateleko bakangukile.

7 Bafalisi na baka-kusoneka bamo baje batundile ku Jelusalema bezile na kulikungulwila kuli ikeye. 2 Co bamwene bandongesi bali na kulya byakulya na maboko a mazilo, kulumbununa kulya kwa kujeneka kutana ku maboko.* 3 (Bafalisi na Bajuda boshe kubakele na kulya kubanga banatana ku maboko kweta na mu biñokwela, bakakateyeye ku cisemwa ca bakukulwila babo. 4 Co mubakele na kutunda ku maliketi, kubakele na kulya kubanga banatana. Kuli bisemwa bikwabo lalo byabingi bibatambwile na kubikakateya, bya kufwa ngwe kumbwitika binganja, binjaba, na bitenga bya kopa mu mema.) 5 Baje Bafalisi na baka-kusoneka bamwihwile ngwabo: “Mwafwa bika bandongesi bobe kubesi kunyunga bisemwa bya bakukulwila betu, oloni bakali byakulya byabo na maboko a mazilo?” 6 Wabakumbulwile ngwendi: “Isaya wapolofwetele mwamubwa byeni baka-kulikwisa ngwe mubanasoneka ngwabo, ‘Aba banu bali na kunjisingimika na tunwa twabo, oloni bimbunge byabo bili kulako nange. 7 Kulemesa kubali na kunjilemesa kunapu kwangoco mwafwa bali na kulongesa mashiko a banu kupwa ngwe bilongesa bya Njambi.’ 8 Munaseze lishiko lya Njambi, munakakateya ku cisemwa ca banu.”

9 Wabalekele lalo ngwendi: “Muli na kwombwanesa lishiko lya Njambi mu buse-buse mangana munyunge cisemwa ceni. 10 Cakumwenako, Mosesa wendekele ngwendi, ‘Singimika isho na noko,’ co ‘woshe ashaula* ishe na ina banapande kumutsiya.’ 11 Oloni mukendeka ngweni, ‘Woshe aleka ishe nambe ina ngwendi: “Byoshe binjili nabyo bije binapandele kumikwasa binapu kobani (kulumbununa bwana bubanakundika kuli Njambi),”’ 12 co kumumutabesa kulingila ishe nambe ina cuma cimo. 13 Ngeci, munalingisa lijwi lya Njambi lipwe lyangoco mwafwa ya cisemwa ceni cimunai na kulinungulwila. Co muli na kulinga byuma byabingi bya cifweci.” 14 Yesu wasanene lalo mbunga ya banu ngwendi baije kuli ikeye, co wabalekele ngwendi: “Njitolilileni mubaboshe mangana muzibisise binjilumbununa. 15 Kukwesi cuma ca hanja cije cikobela muli munu casa kumujwalesa, oloni byuma bije bitunda mukati ka munu bikebyo bimujwalesa.” 16 ——

17 Mwasezele mbunga, wakobelele mu njibo. Co bandongesi bendi bashangumukile kumwihula bya cije cakumwenako. 18 Wabakumbulwile ngwendi: “Kuma neni kumwazibisisile ngeci mwabo ndi? Kumuzibuka ngweni cuma ca hanja cije cikobela muli munu kucasa kumujwalesa, 19 mwafwa kucikobela mu mbunge yendi, oloni ciya mwimo lyendi, co cikatubakanena mu cimbushu?” Yesu mwendekele ngoco, wamwesele ngwendi byakulya byoshe byapwa bya kujela. 20 Wendekele lalo ngwendi: “Bije bitunda muli munu bikebyo bimujwalesa. 21 Mwafwa mukati, mu bimbunge bya banu, mukemwo mukatundu bisinganyeka byabibi, bupangala,* bwizi, kutsiya, 22 bilinga bya bukoi, nuna, bilinga byabibi, kukwisa, kulinga byuma byabibi kwa kujeneka shwamwa,* lisho lya cipululu, kushaula, kulyalesa na kujeneka kuzibisisa. 23 Ebi byuma byoshe byabibi bikatundu mu mbunge ya munu, co bimujwalesa.”

24 Watundile kuje na kuya ku mutambela wa Tile na Sidoni. Wakakobelele mu njibo, co kashakele ngwendi munu umo azibuke kwali, oloni banu bamunangukile. 25 Munakazi umo wakele na munendi wa munakazi wamundondo uje wakele na sipilitu wa kujwala. Mwazibile bya Yesu, haje bene wezile na kuwila ku mendi endi. 26 Uje munakazi wapwile Kagriki wa ku Sirofonisha,* co watwaleleleleho kulomba Yesu ngwendi atundise dimona kuli munendi. 27 Oloni Yesu wamulekele ngwendi: “Bana bakebo banapande kulibanga kukuta, mwafwa keti kwakubwa kwana byakulya bya banike ku twana twa tutali.” 28 Uje munakazi wamukumbulwile ngwendi: “Mukemwo bene Mwata, oloni na twana twa tutali tukakala mwisi ya mesa na kulya bungululu buje bubawisa bana babandondo.” 29 Yesu walekele uje munakazi ngwendi: “Mwafwa unakumbulula ngoco, ya. Uje dimona natundu kuli munobe.” 30 Ngeci welukile kwimbo lyendi. Wakawanene munendi nalala ha mwela, uje dimona namutundu laja.

31 Yesu mwelukile kutunda ku mutambela wa Tile, wetile mu Sidoni na mu mutambela wa Dekapoli, co waile ku kalunga-ndonga wa Galileya. 32 Co bamunenelele munalume wa kasinda-matwi uje wakele na kalaka na kumulambelela ngwabo amukambeke maboko. 33 Wamwambatele na kumutwala kwa likalyendi kulako na mbunga. Wakele minye yendi mu matwi a uje munalume, munima ya kujekula mate wakwatele ndaka ya uje munalume. 34 Co watalele mwilu na kututumwisa manene, wendekele ngwendi: “Efata,” kulumbununa ngwabo, “Zikuka.” 35 Haje bene, matwi endi azikukile, co ije ndaka yakele na kalaka yazitukile. Ngeci washangumukile kwendeka mwamubwa. 36 Yesu wababindikile ngwendi keti baleke munu nambe umo, oloni muje mwakele na kubabindikila mukemwo mubakele na kuhyanesela kulangulula ije ñanda. 37 Bakasamene manene, co bendekele ngwabo: “Nalingi byuma byoshe mwamubwa. Nalingisa nameme tusinda-matwi bazibe na tubebebe bendeke.”

8 Mu matangwa aje, kwakele lalo mbunga yakama ya banu, co kubakele na byakulya. Ngeci wasanene bandongesi bendi na kubaleka ngwendi: 2 “Njili na kuzibila mbunga ya banu ngozi, mwafwa banatumama nange matangwa atatu, co kubesi na byakulya. 3 Nga njibaleka ngwange baye ku binjibo byabo na njala yabo, banasa kulezumukila mu ngila mwafwa bamo batunda kulako.” 4 Oloni bandongesi bendi bamwihwile ngwabo: “Munu asa kuwana kulijo makende a kulisa ei mbunga kuno ku mwela kwa kujeneka banu?” 5 Wabehwile ngwendi: “Muli na makende angahi?” Bamukumbulwile ngwabo: “Akupwa 7.” 6 Walekele ije mbunga ngwendi ishendabale hasi. Wambatele aje makende 7, walombelele, wawamungwile na kushangumuka kuwana bandongesi bendi mangana bane banu. Bandongesi bendi bashangumukile kuwana banu. 7 Bakele lalo na tubisi tumo twatundondo, co mwamanesele kulombela wabalekele ngwendi natwo batwane banu. 8 Ngeci balile, bakutile, co bandongesi bakungulwile bimbazubwila bya makende aje asaleleho, bashulisile bizuma byakama 7. 9 Co kwakele banalume ba kweta ku 4,000. Kutundaho, wabalekele ngwendi baye.

10 Haje bene wakobelele mu bwato na bandongesi bendi, co bezile ku mutambela wa Damanuta. 11 Bafalisi bezile, co bashangumukile kulinga nendi bimata, bashakele kumweseka, ngeci balombele ngwabo abamwese cizibukiso ca kutunda mwilu. 12 Co walinyengele manene mu mbunge yendi na kwendeka ngwendi: “Mwafwa bika eci cisemwa cili na kutonda cizibukiso? Cili bene njimileka ngwange kukwesi cizibukiso cibakamwesa eci cisemwa.” 13 Mwamanesele kwendeka ngoco, wakobelele mu bwato na kuya musambwa.

14 Oloni bandongesi bebalele kwambata makende, co kubakele na byakulya mu bwato kubanga likende limo. 15 Yesu wabanangwile manene ngwendi: “Twaleleleniho kutona, nyanyameni na musima* wa Bafalisi na musima* wa Heloda.” 16 Co bashangumukile kulinga bimata mukati kabo mwafwa kubambatele makende. 17 Mwanangukile ngoco, wabehwile ngwendi: “Bika bimuli na kulingila bimata ngweni kumwesi na makende? Kuma na simbu ino kumwanangukile na kuzibisisa ndi? Kuma bimbunge byeni anga kubyesi na kuzibisisa ndi? 18 ‘Mesho muli nawo, kuma kumwesi na kumona ndi? Matwi muli nawo, kuma kumwesi na kuziba ndi?’ Kumwanuka 19 munjamungwile makende atanu aje abalile banalume 5,000? Bizuma byakushula bingahi bya bimbazubwila bya makende bimwashulisile?” Bamukumbulwile ngwabo: “Bizuma 12.” 20 “Munjamungwile makende 7 aje abalile banalume 4,000, bizuma byakama bingahi bimwashulisile na bimbazubwila bya makende?” Bamukumbulwile ngwabo: “Bizuma 7.” 21 Co wabalekele ngwendi: “Kuma na simbu ino anga kumwesi na kuzibisisa ndi?”

22 Bakatutikile ku Betisaida. Banu banenelele Yesu munalume wa kapuputwa, co bamulambelele ngwabo amukwate. 23 Wakwatele uje munalume wa kapuputwa ku liboko na kumutwala hanja ya limbo. Munima ya kumujekwila mate ha mesho, wamukwatele na kumwihula ngwendi: “Kuli bimo biuli na kumona ndi?” 24 Uje munalume wandwile mesho endi na kwendeka ngwendi: “Njili na kumona banu, oloni bali na kumoneka ngwe miti ili na kwendangana.” 25 Yesu wakwatele lalo uje munalume ha mesho, co watonene na kumona mwamubwa. Mesho endi akangukile, ngeci washangumukile kumona byuma byoshe mwamubwa. 26 Wamulekele ngwendi aye, oloni wamushikile ngwendi: “Keti ukobele omu mwimbo.”

27 Yesu na bandongesi bendi baile oni ku membo a ku Sezaliya Filipi. Mubakele mu ngila, Yesu washangumukile kwihula bandongesi bendi ngwendi: “Banu bali na kwendeka ngwabo yange iya?” 28 Bamukumbulwile ngwabo: “Bamo ngwabo Iwano Muka-kumbwitika, bakwabo ngwabo Eliya, beka ngwabo umo wa tupolofweto.” 29 Co wabehwile ngwendi: “Yenico ngweni yange iya?” Pita wamukumbulwile ngwendi: “Yobe Kristu.” 30 Ngeci wababindikile ngwendi keti balekeko munu nambe umo. 31 Co lalo washangumukile kubalongesa ngwendi Muna munu napande kwita mu tuyando twatwingi na kumubyana ku bakulunu na tupilistu bakama na baka-kusoneka na kumutsiya. Co nga kuneti matangwa atatu akasanguka. 32 Wendekele awa majwi ha kujela. Oloni Pita wasanenene Yesu kumukulo na kushangumuka kumutenukila. 33 Yesu watengulukile na kutala bandongesi bendi, co watenukilile Pita ngwendi: “Ita kunima yange obe Satana! Mwafwa bisinganyeka byobe keti bya Njambi, oloni bya banu.”

34 Wasanene mbunga ya banu na bandongesi bendi ngwendi baije kuli ikeye. Co wabalekele ngwendi: “Nga munu ashaka kunjikabangeya napande kulibyana ikeye babenya na kwambata citi cendi ca kuyandesela,* co atwaleleleho kunjikabangeya. 35 Woshe ashaka kunyungilila mwonyo* wendi, auzimbalesa. Oloni woshe azimbalesa mwonyo wendi mwafwa yange na muzimbu waubwa, aunyungilila. 36 Bubwa mukajo bwawana munu nga afuka kaye koshe, oloni azimbalesa mwonyo* wendi? 37 Cuma mukajo canasa kwana munu mangana alande mwonyo* wendi? 38 Woshe anjizibila shwamwa na kuzibila shwamwa majwi ange muno mu cisemwa ca bukoi* na bubi, Muna munu nendi akamuzibila shwamwa mwakaija na tungelo ba kujela mu bumpau bwa Ishe.”

9 Wabalekele lalo ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange kuli bamo banemana hano baje kubakatsi kubanga banamono Bumwene bwa Njambi bunaija mu nzili yabwo.” 2 Mukwetile matangwa 6, Yesu wambatele Pita, Jemusi na Iwano, waile nabo ha munkinda waulaha. Co Yesu watengulukile mweka ku mesho abo. 3 Bizalo byendi byashangumukile kubyakuma, byatokele manene. Kukwesi muka-kukusha bizalo hano hasi asa kubitokesa ngoco. 4 Co bamwene Eliya na Mosesa bali na kusimutwiya na Yesu. 5 Ngeci, Pita walekele Yesu ngwendi: “Rabi, cibwaha nga tukala hano bene. Tutabese tushimbike bitenti bitatu, imo yobe, ikwabo ya Mosesa, ikwabo ya Eliya.” 6 Pita kazibukile bya kwendeka, mwafwa bazibile manene lyoba. 7 Co kwezile lishelwa lyakubafwikile. Muje mu lishelwa mwatundile lijwi ngwalyo: “Ou ikeye Munange injazema. Mutolilileni.” 8 Haje bene batalele noku-noku, oloni naumo wahi ibamwene kubanga Yesu lika.

9 Mubakele na kusikumuka haje ha munkinda, Yesu wababindikile ngwendi keti balekeko munu byuma bibanamono kubanga noho Muna munu nasanguka ku batsi. 10 Banyungile aje majwi* mu bimbunge byabo, oloni bakele na kusimutwiya mukati kabo byalumbunwine mwendekele bya kusanguka ku batsi. 11 Bandongesi bendi bashangumukile kumwihula ngwabo: “Mwafwa bikoni baka-kusoneka bali na kwendeka ngwabo Eliya napande kulibanga kwija?” 12 Wabakumbulwile ngwendi: “Cili bene Eliya alibanga kwija na kwilwisa byuma byoshe ngwe mubyapwile hakulibanga. Oloni mwafwa bika banasonekela hali Muna munu ngwabo napande kwita mu tuyando twatwingi na kumumona kupwa wangoco? 13 Nameme ngoco, njimileka ngwange Eliya naija. Co balingile byuma byoshe bibashakele kulinga kuli ikeye ngwe mubanasoneka hali ikeye.”

14 Mubezile kuli bandongesi bakwabo, bamwene mbunga ya banu banabazengeleka. Co baka-kusoneka bakele na kulinga nabo bimata. 15 Mbunga ya banu mubamumwene, balikomokelele manene, ngeci bamushatukilile na kukamukandelela. 16 Co wabehwile ngwendi: “Byuma muka bimuli na kulinga nabo bimata?” 17 Munu umo wakele mu mbunga wamukumbulwile ngwendi: “Mulongesi, njinakunenelele munange wa munalume ali na sipilitu uje akamwonowesa kwendeka. 18 Hoshe hakamukwatela, akamuwisila hasi, co akatutumuna lifulu ku kanwa na kulishuma ku mayo, co nzili ikamuhu. Njalombele bandongesi bobe ngwange bamutundise, oloni banonowa.” 19 Wendekele ngwendi: “Eni cisemwa ca kujeneka likulahelo njikala neni simbu ya kupwa hali? Njimyecelela simbu ya kupwa hali? Munene kuno.” 20 Co banenele uje mwanike wa munalume kuli ikeye, oloni uje sipilitu mwamwene Yesu, watunyisile uje mwanike. Mwamuwisilile hasi, uje mwanike watwaleleleleho kulyalanga oku atutumuna lifulu ku kanwa. 21 Yesu wehwile ishe ya uje mwanike ngwendi: “Tangwa lika washangumukile kulinga ngacije?” Wamukumbulwile ngwendi: “Kushwa lika ku bwanike bwendi. 22 Bisimbu byabingi akamuwisila mu tuhya na mu mema mangana amunyongese. Oloni nga wasa kulingako bimo, co tuzibileko ngozi na kutukwasa.” 23 Yesu wamulekele ngwendi: “Bika biunendekela ngwobe, ‘Nga wasa’? Byuma byoshe byasiwa kuli munu uje ali na likulahelo.” 24 Haje bene ishe ya mwanike watambekele ngwendi: “Njili na likulahelo! Njikwase haje hanjinajeneka likulahelo!”

25 Yesu mwamwene mbunga ya banu bali na kuzambwila kuli bakebo, watenukilile uje sipilitu wa kujwala ngwendi: “Obe sipilitu wamwonowesa kwendeka na kuziba, njikushika ngwange utunde muli ikeye, co keti ukamwilukile lalo!” 26 Uje mwanike mwalikelele kuteta na kutunya manene, uje sipilitu watundile. Co uje mwanike washolokele ngwe natsi. Ngeci, banu babangi bakele na kwendeka ngwabo: “Natsi!” 27 Oloni Yesu wamukwatele ku liboko na kumwindula, co wemanene. 28 Yesu mwakobelele mu njibo, bandongesi bamwihwilile kwa likalyabo ngwabo: “Yetwoni bika bitunonowela kumutundisa?” 29 Wabakumbulwile ngwendi: “Sipilitu wa cifweci asa kutunda lika kubanga na lilombelo.”

30 Batundile kuje, betile mu Galileya, oloni kashakele munu nambe umo azibuke. 31 Wakele na kulongesa bandongesi bendi na kubaleka ngwendi: “Muna munu bakamwenda bungungu na kumwana mu maboko a banu, co bakamutsiya. Nameme bakamutsiya, mukuketa matangwa atatu, akasanguka.” 32 Oloni kubazibisisile awa majwi endi, co batewele kumwihula.

33 Bezile mu Kapenamu. Yesu mwakele mu njibo wabehwile ngwendi: “Bika bimunakala na kulingila bimata mu ngila?” 34 Bolokele kulu, mwafwa mu ngila bakele na kulinga bimata ngwabo iya wakama mukati kabo. 35 Watumamene hasi, co wasanene baje 12 na kubaleka ngwendi: “Nga munu ashaka kupwa wakulibanga, napande kupwa wamamaneselelo ku banu boshe, co lalo napande kupwa muka-kupangela banu boshe.” 36 Wambatele mwanike wamundondo na kumwimika mukati kabo. Co wamukwatele na kwendeka ngwendi: 37 “Woshe atambula mwanike wamundondo ngeci mwou, mwafwa ya lizina lyange, nange nanjitambula. Co lalo woshe anjitambula, katambula lika yange, oloni atambula na Uje wanjitumine.”

38 Iwano wamulekele ngwendi: “Mulongesi, tunamwene munu umo nakele na kupangesa lizina lyobe mu kutundisa badimona, co tunamubindikile mwafwa keti umo wetu.” 39 Oloni Yesu wendekele ngwendi: “Keti mumubindike, mwafwa kukwesi munu umo alinga bipangi bya nzili kupangesa lizina lyange, co haje bene endeka byuma byabibi hali yange. 40 Mwafwa woshe kesi na kutulwisa ali ku mutambela wetu. 41 Woshe amyana nganja ya mema a kunwa mwafwa mu bandongesi ba Kristu, cili bene njimileka ngwange kakazimbalesa cikandelela cendi. 42 Oloni woshe atanwisa umo wa aba babandondo baje bananjikulahela, mwamubwa kwambata limanya lya kulolela bunga lije lyakazengulwisa cimulu na kumukutiiyalyo mu nsingo na kumumbila mu kalunga-ndonga.

43 “Nga liboko lyobe likutanwisa, libatule. Mwafwa kwakubwa ukawane kuyoya oku unatenguka kutubakana ukobele mu Gehena,* mu tuhya tuje kutwesi kuzima oku uli na maboko abali. 44 —— 45 Nga lindi lyobe likutanwisa, libatule. Mwafwa kwakubwa ukawane kuyoya oku uciyanga kutubakana bakakumbile mu Gehena* oku uli na mendi abali. 46 —— 47 Nga lisho lyobe likutanwisa, lyumbile kuti. Mwafwa kwakubwa ukakobele mu Bumwene bwa Njambi oku uli na lisho limo kutubakana bakumbile mu Gehena* oku uli na mesho abali 48 muje mabuno kubesi kutsa, co lalo tuhya kutwesi kuzima.

49 “Munu woshe banapande kumububungiya mwongwa wa tuhya. 50 Mwongwa wapwa waubwa, oloni nga mwongwa unashamuka, mwasa kwilwisa bati nzili yawo? Kaleni na mwongwa, co kaleni mu kwoloka na bakweni.”

10 Yesu mwatundile kuje, waile ku binginga bya Judeya musambwa lya Jodani, co mbunga ya banu balikungulwilile lalo kuli ikeye. Ngeci washangumukile kubalongesa ngwe muje mwakele na kulinga simbu yoshe. 2 Bafalisi bezile mangana bakumweseke, co bamwihwile indi batabesa munalume kulukulula* munakazi wendi. 3 Wabehwile ngwendi: “Bika byamishikile Mosesa?” 4 Bamukumbulwile ngwabo: “Mosesa watabesele ngwendi munalume asa kusonekela munakazi wendi mukanda wa kutsiya bulo na kumulukulula.” 5 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Wamisonekelele eli lishiko mwafwa ya kukaluwa kwa bimbunge byeni. 6 Oloni ku mashangumukilo a kutanga byuma, ‘Wabatangele munalume na munakazi. 7 Ngeci bene, munalume akaseza ishe na ina, 8 co aba babali bakapwa situ imolika,’* kubapu lalo babali, oloni banapu situ imolika.* 9 Co canaka hamo Njambi, munu keti acangunune.” 10 Mubakele lalo mu njibo, bandongesi bendi bashangumukile kumwihula ha ñanda ei. 11 Wabakumbulwile ngwendi: “Woshe alukulula munakazi wendi na kwambata weka, alinga bukoi kuli munakazi wendi uje yanalukulula. 12 Nga munakazi aseza munalume wendi na kukashomboka kweka, co alinga bukoi.”

13 Banu bashangumukile kumunenela banike babandondo ngwabo abakwate, oloni bandongesi bendi babatenukilile. 14 Yesu mwamwene ngoco, walubalele, co wabalekele ngwendi: “Eceleni banike babandondo baije kuli yange, keti mubabindike mwafwa Bumwene bwa Njambi bunapu bwa aba ba cifweci. 15 Mwa busunga bene njimileka ngwange woshe katambula Bumwene bwa Njambi ngwe mwanike wamundondo kakakobelamo.” 16 Wakwatele baje banike mu maboko endi, washangumukile kubabezikisa oku ali na kubakambeka maboko.

17 Yesu mwakele na kuya, munalume umo wamushatukilile, wakamutsikamenene ha mabuli na kumwihula ngwendi: “Mulongesi Wamubwa, bika binjinapande kulinga mangana njikawane kuyoya kwa myaka yoshe?” 18 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Bika biunjisanena ngwobe wamubwa? Naumo wahi wamubwa, kubanga Njambi lika. 19 Awa mashiko uwazibuka na laja a kwendeka ngwawo: ‘Keti utsiye munu, keti ulinge bukoi, keti wibe, keti wane bukaleho bwa makuli, keti ukale na linyanyamena, singimika isho na noko.’” 20 Uje munalume wamukumbulwile ngwendi: “Mulongesi, ebi byuma byoshe njinabinyungu kushwa ku bwanike bwange.” 21 Yesu wamutalele, co wamuzemene na kumuleka ngwendi, “Kuli cuma cimo cinalituluko: Ya ukalandese byuma byobe na kwana bimbongo ku tuhutu. Co ukakala na bufuko mwilu. Kutundaho, wije wakunjikabangeye.” 22 Oloni mwazibile majwi amukumbulwile Yesu, wazibile busiwa. Co waile oku nazeye mwafwa wakele na bufuko bwabwingi.

23 Yesu watalele banu, co walekele bandongesi bendi ngwendi: “Kukapwa kwakukalu kuli baje bali na bimbongo kukobela mu Bumwene bwa Njambi.” 24 Oloni bandongesi bakomokele mubazibile majwi endi. Co Yesu wabalekele ngwendi: “Bana bange, kwakukalu kukobela mu Bumwene bwa Njambi! 25 Kwakwasi kuli kamele kwita mu lisho lya nguya kutubakana muka-kufuka akobele mu Bumwene bwa Njambi.” 26 Bakasamene manene ngeci bamwihwile* ngwabo: “Co iyoni asa kwoboka?” 27 Yesu wabatalele, co wendekele ngwendi: “Ku banu kucasiwa, oloni kuli Njambi keti ngoco, mwafwa kuli Njambi byuma byoshe byasiwa.” 28 Pita washangumukile kwendeka ngwendi: “Tala! Yetu tunaseze byuma byoshe na kukukabangeya.” 29 Yesu wendekele ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange naumo wahi naseze njibo, nambe bandolome, nambe bandokazi, nambe ina, nambe ishe, nambe bana, nambe mahya, mwafwa yange na muzimbu waubwa 30 uje kakatambwilaho byuma bikwabo bya kutubakana 100 mu simbu ino, bya kufwa ngwe binjibo, bandolome, bandokazi, baina, bana, mahya, hamolika na tuyando. Co mu katumameno ka myaka* kaje kali na kwija kulutwe, akatambula kuyoya kwa myaka yoshe. 31 Oloni babangi baje banalibanga bakapwa bamamaneselelo, co bamamaneselelo bakapwa bakulibanga.”

32 Mubakele na kukanduka mu ngila iya ku Jelusalema, Yesu watwamene kulutwe lwabo, co bakomokele manene. Oloni baje bamukabele bashangumukile kuziba lyoba. Co watwalele lalo baje 12 kumukulo na kushangumuka kubaleka byuma bije bilingiwa kuli ikeye, ngwendi: 33 “Taleni! Tuli na kuya ku Jelusalema, co Muna munu bakamwana mu maboko a tupilistu bakama na mu maboko a baka-kusoneka. Bakamusompela kutsa na kumwana mu maboko a baka-mafuti. 34 Co bakamushendumuna na kumujekwila mate na kumupupanga makote na kumutsiya, oloni mukukaita matangwa atatu akasanguka.”

35 Jemusi na Iwano, bana ba Zebedi bamushwenene na kumuleka ngwabo: “Mulongesi, tushaka ngwetu utulingile coshe citukulomba.” 36 Wabehwile ngwendi: “Bika bimutonda ngweni njimilingile?” 37 Bamukumbulwile ngwabo: “Tutabese tukatumame umo ku liboko lyobe lya cilyo, mukwabo ku liboko lyobe lya cimoshwe, mu bumpau bwobe.” 38 Oloni Yesu wabalekele ngwendi: “Kumuzibuka cuma cimuli na kulomba. Kuma mwasa kunwa nganja injili na kunwa, nambe kumimbwitika na cimbwitiko cibali na kunjimbwitika ndi?” 39 Bamukumbulwile ngwabo: “Eyo twasa.” Yesu mwazibile ngoco wabalekele ngwendi: “Nganja injili na kunwa neni mukainwa, co cimbwitiko cibali na kunjimbwitika naco neni bakamimbwitika naco. 40 Oloni bya kutumama ku liboko lyange lya cilyo na lya cimoshwe kubyesi mu nzili yange, oloni ei myela inapu ya baje babanaibwahesela.”

41 Bandongesi bakwabo 10 mubazibile ngoco, balubalelele Jemusi na Iwano. 42 Oloni Yesu wabasanene na kubaleka ngwendi: “Muzibuka ngweni baje basholoka ngwe bali na kuyula* baka-mafuti bali na kulyatelela banu bali mwisi yabo, co banu ba bulemu bali na moko ha banu babo. 43 Oloni yeni kumwapandele kulinga ngoco. Woshe ashaka kupwa wakama hakati keni napande kupwa muka-kumipangela. 44 Co lalo woshe ashaka kupwa wakulibanga hakati keni napande kupwa ndungo yeni mubaboshe. 45 Mwafwa nameme Muna munu nendi kezile mangana bamupangele, oloni wezile na kupangela banu na kwana kuyoya* kwendi kupwa ndando ya kupatula mangana apatule babangi.”

46 Co bezile mu Jeliko. Oloni Yesu mwatundile mu Jeliko na bandongesi bendi na mbunga yakama ya banu, Batimeyasi (muna Timeyasi wa munalume), kapuputwa uje wapwile muka-kulomba watumamene kumukulo wa ngila. 47 Mwazibile ngwabo Yesu muka-Nazaleta ikeye ali na kwita, washangumukile kutambeka ngwendi: “Yesu, Muna Devidi, njiteteleko!” 48 Mubazibile ngoco, banu babangi bashangumukile kumutenukila ngwabo oloke. Oloni ikeye wahyanesele oni kutambeka ngwendi: “Muna Devidi, njiteteleko!” 49 Co Yesu wemanene na kubaleka ngwendi: “Musaneni aije kuno.” Ngeci basanene uje kapuputwa na kumuleka ngwabo: “Simpa! Katuka, ali na kukusana.” 50 Co wombilile cizalo cendi, wakatukile bwasi-bwasi na kuya kuli Yesu. 51 Yesu wamwihwile ngwendi: “Ushaka ngwobe njikulingile bika?” Uje kapuputwa wamukumbulwile ngwendi: “Raboni,* njishaka ngwange utonese mesho ange.” 52 Yesu wamulekele ngwendi: “Ya. Likulahelo lyobe linakukangwisa.” Haje bene mesho endi ashangumukile kumona, co washangumukile kumukabangeya mu ngila.

11 Mubetele kuyehi na Jelusalema, ku Betifagi na ku Bethani ha Munkinda wa Olive, Yesu watumine bandongesi bendi babali. 2 Wabalekele ngwendi: “Yeni muje mu limbo limuli na kumona, mumukakobelamo, mukawana muna cimulu ibanakutu uje kanda balonde laja ku munu kweta na lelo lino. Mukamuzitule mumunene kuno. 3 Nga munu umo akamihula ngwendi, ‘Bika bimuli na kulingila ngacije?’ Mukamuleke ngweni, ‘Mwata ali na kumutonda, co ololo amwilwisa.’” 4 Ngeci baile, co bakawanene muna cimulu banamukutiiya hanja ku cikolo ca njibo ije yakele kumukulo wa ngila. Co bamuzitwile. 5 Oloni banu bamo baje bemanene kuje, babehwile ngwabo: “Bika bimuli na kuzitwila ou cimulu?” 6 Babalekele majwi abalekele Yesu, co babatabesele baye.

7 Banenele uje cimulu kuli Yesu, co bandongesi bajalele bizalo byabo bya helu hali uje cimulu. Co Yesu walondeleho. 8 Banu babangi nabo bajalele bizalo byabo bya helu mu ngila. Bakwaboco batetele minango ya maputa mu mahya. 9 Co baje bakele kulutwe lwendi na baje bakele na kumukaba munima, bakele na kutambeka ngwabo: “Tukulomba, mwobole! Nabezika uje aija mu lizina lya Yehova! 10 Bunabezika Bumwene bwa tate yetu Devidi! Tukulomba, mwobole! Yobe wakala mwilu!” 11 Yesu wakobelele mu Jelusalema, co waile mu tempele. Watala-talele byuma byoshe, oloni mwafwa lyatokele, waile ku Bethani na baje 12.

12 Lyamukwabo mwakele na kutunda mu Bethani, wazibile njala. 13 Wamwene mukuyu halako uli na maputa, co waileko mangana akamone indi asa kuwanako bimo. Oloni mwaketeleko nabimo byahi byakawaneneko kubanga maputa lika mwafwa kuyapwile simbu ya bikuyu. 14 Ngeci waulekele ngwendi: “Keti kukale lalo munu akalya bushuka kuli yobe.” Bandongesi bendi bakele na kutolilila.

15 Bezile mu Jelusalema. Co Yesu wakakobelele mu tempele, washangumukile kusheka baje bakele na kulandesa na kulanda byuma mu tempele. Co lalo wandumwine bimesa bya baka-kucinca bimbongo na bitwamo bya baka-kulandesa mayembe. 16 Katabesele munu ambate cuma na kungwangwasana naco mu tempele. 17 Wakele na kubalongesa ngwendi: “Kuma Bisoneka kubyendekele ngwabyo, ‘Njibo yange bakaisana ngwabo njibo ya kulombelela baka-mafuti oshe ndi’? Oloni yeni munaipwisa njibo ya mapwepwe.” 18 Tupilistu bakama na baka-kusoneka bazibile byalingiwile. Co bashangumukile kutonda ngila ya kumutsiilamo, mwafwa bamuzibilile lyoba omwo mbunga ya banu balikomokelele mubamwene mwakele na kulongeselamo.

19 Mulyatokele, batundile mu nganda. 20 Oloni mubakele na kwita cimene-mene, bamwene uje mukuyu unomu cau kweta na ku mizi yawo. 21 Pita mwanukile uje muti, walekele Yesu ngwendi: “Rabi, tala! Mukuyu uunasingile unomu.” 22 Yesu wabalekele ngwendi: “Kulaheleni Njambi. 23 Cili bene njimileka ngwange woshe aleka ou munkinda ngwendi, ‘Junduka aha ukalyashe mu kalunga-ndonga,’ co kauwasana mu mbunge yendi, oloni akulahela ngwendi byuma byanendeka bilingiwa, co bilingiwa ngoco bene. 24 Mukemwo njimileka ngwange, byuma byoshe bimulomba, kulaheleni ngweni munabitambula laja, co mukala nabyo bene. 25 Nga mwimana mangana mulombele, konekeleni munu woshe namibulumwina mangana Ishweni uje ali mwilu nendi amikonekele bimunabulumuna.” 26 ——

27 Bezile lalo mu Jelusalema. Co mwakele na kwenda mu tempele, tupilistu bakama na baka-kusoneka na bakulunu bezile 28 na kumwihula ngwabo: “Unawana kuli moko ya kulinga ebi byuma? Nambe iya nakwana ei moko ya kulinga ebi byuma?” 29 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Nange njimihula cihula cimo. Munjikumbulule, co nange njimileka kunjinawana moko ya kulinga ebi byuma. 30 Moko yapangesele Iwano mu kumbwitika banu yatundile mwilu indi ku banu? Njikumbululeni.” 31 Ngeci bashangumukile kwendeka mukati kabo ngwabo: “Nga twendeka ngwetu, ‘Yatundile mwilu,’ endeka ngwendi, ‘Mwafwa bikoni kumwamutabele?’ 32 Twendeke ngwetu, ‘Yatundile ku banu ndi’?” Oloni bazibilile mbunga ya banu lyoba mwafwa boshe bamwene ngwabo cili bene Iwano wapwile kapolofweto. 33 Ngeci bakumbulwile Yesu ngwabo: “Kutuzibuka.” Co Yesu wabalekele ngwendi: “Kumani nange kunjimileke kunjinawana moko ya kulinga ebi byuma.”

12 Washangumukile kwendeka nabo mu byakumwenako ngwendi: “Kwakele munalume umo wakunine binyu mu lihya lyendi, co watungileko cipatanga.* Kutundaho, wendile citikilo ca binyu na kutungamo kaposhi, co wabisezele mu maboko a bandimi. Ikeye waile ku lifuti lya kulako. 2 Ha simbu ya kuteja, watumine ndungo yendi kuli bandimi ngwendi akambateko bushuka bumo mu lihya lyendi lya binyu. 3 Oloni bamukwatele, bamupupile na kumwilwisa maboko-boko. 4 Watumine lalo ndungo mukwabo, co bamupupile ku mutwe na kumushaula. 5 Watumine lalo mukwabo, co bamutsiile. Watumine lalo bakwabo babangi, bamo babapupile bakwabo babatsiile. 6 Wasalele lika na munendi umo, yazemene, co ikeye yatumine lwamamaneselelo. Wendekele ngwendi, ‘Munangeni bakamusingimika.’ 7 Baje bandimi bendekele mukati kabo ngwabo, ‘Ou ikeye swana. Tuyeni tumutsiye, co buswana bupwa bwetu.’ 8 Ngeci bamukwatele, co bamutsiile na kumukokela hanja ya lihya lya binyu. 9 Bika byakulinga babenya lihya lya binyu? Akubatsiya na kwana lije lihya lya binyu ku banu beka. 10 Kuma kanda mutandeho eci cisoneka cendeka ngwaco: ‘Limanya libabyanene baka-kutunga likelyo linapu limanya lya seho lya mu mbango* ndi? 11 Yehova ikeye nalingisa ngoco, eci cinapu cuma cacibwa manene mu mesho etu.’”

12 Mubazibile ngoco bashakele kumukwata,* oloni batewele mbunga ya banu, mwafwa bazibukile ngwabo wakele na kwendeka bakebo mu cakumwenako. Ngeci bamusezele, co baile.

13 Kutundaho, batumine Bafalisi bamo na baka-munga ya Heloda mangana bawaneneho Yesu mulonga mu byuma byendeka. 14 Mubaketele, bamulekele ngwabo: “Mulongesi, tuzibuka ngwetu ukendeka busunga, co kuwesi kushaka banu bakushangazale, mwafwa kuwesi kutala ha cifwa ca banu ca hanja, oloni ukalongesa ngila ya Njambi mu busunga. Kuma batabesa* kutela mutelo kuli Sezale indi embwe? 15 Tunapande kufweta indi kutwapandele kufweta?” Mwanangukile bisinganyeka byabo byabibi, wabalekele ngwendi: “Bika bimuli na kunjesekela? Njineneleni dinari mangana njiimone.” 16 Bamunenelele dinari imo, co wabehwile ngwendi: “Eci cihanga cili aha nawa majwi byeya?” Bamukumbulwile ngwabo: “Bya Sezale.” 17 Co Yesu wabalekele ngwendi: “Aneni Sezale byuma bya Sezale, oloni aneni Njambi byuma bya Njambi.” Byuma byendekele byabakomokesele manene.

18 Co Basaduki baje kubakulahelele ngwabo kwakala kusanguka bezile na kumwihula ngwabo: 19 “Mulongesi, Mosesa watusonekelele ngwendi nga munu atsa, co aseza munakazi wendi kwa kujeneka mwana, ndolome yendi napande kwambata uje munakazi mangana akitile ndolome yendi bana. 20 Kwakele bandolome 7 ba mwimo limo. Wakulibanga wambatele munakazi, oloni mwatsile kasezele bana. 21 Wamucibali wamwambatele, oloni nendi watsile, co kasezele bana. Omu mukemwo mukwapwile na kuli wamucitatu. 22 Co boshe 7 kubasezele bana. Mamaneselelo uje munakazi nendi watsile. 23 Ha simbu ya kusanguka, uje munakazi akapwa weya? Mwafwa boshe 7 bamwambatele.” 24 Yesu wabakumbulwile ngwendi: “Munalimbenje, mwafwa kumuzibuka Bisoneka nambe nzili ya Njambi. 25 Mwafwa mubakasanguka ku batsi, banalume kubakambata, banakazi kubakashomboka, oloni bakapwa ngwe tungelo mwilu. 26 Ha ñanda ya kusanguka kwa batsi, kuma kumwatandele mu libulu lya Mosesa, mu muzimbu wa ciputa ca mingonga omwo Njambi wamulekele ngwendi: ‘Yange Njambi ya Abrahamu, Njambi ya Isaki na Njambi ya Jakobu ndi’? 27 Kapwile Njambi ya batsi, oloni wapwa Njambi ya baje bali na kuyoya. Munalimbenje manene.”

28 Muka-kusoneka umo wezile kuje, wabazibile bali na kulinga bimata. Co mwamwene ngwendi Yesu nabakumbulula mwamubwa wamwihwile ngwendi: “Lishiko muka lyakulibanga ku mashiko oshe?” 29 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Lyakulibanga eli, ‘Tolilila obe Isalele, Yehova Njambi yetu wapwa Yehova umolika. 30 Ngeci, unapande kuzema Yehova Njambi yobe na mbunge yobe yoshe na mwonyo* wobe woshe na bisinganyeka byobe byoshe na nzili yobe yoshe.’ 31 Lyamucibali eli, ‘Unapande kuzema mukweni ngwe muwalizema yobe babenya.’ Kukwesi lishiko likwabo lyakama kutubakana awa.” 32 Uje muka-kusoneka wamukumbulwile ngwendi: “Mukemwo Mulongesi, unendeka busunga, ‘Njambi wapwa umolika, co kukwesi weka lalo,’ 33 co kumuzema na mbunge yoshe na kuzibisisa kwoshe na nzili yoshe na kuzema mukweni ngwe muwalizema yobe babenya kwa seho manene kutubakana kwana bwana bwa mutunu bwa kwenyeka, na milambu.” 34 Ngeci, Yesu mwanangukile ngwendi nakumbulula mwamubwa wamulekele ngwendi: “Kuwesi kulako na Bumwene bwa Njambi.” Co naumo wahi wamwihwile lalo cihula.

35 Yesu mwatwaleleleleho kulongesa mu tempele, wabehwile ngwendi: “Kwija batyoni baka-kusoneka bali na kwendeka ngwabo Kristu wapwa muna Devidi? 36 Oloni muyamutwamenenene sipilitu ya kujela Devidi babenya wendekele ngwendi, ‘Yehova walekele Mwata wange ngwendi: “Tumama ku liboko lyange lya cilyo kweta noho hanjikakela bitozi bobe mwisi ya mendi obe.”’ 37 Devidi babenya wamusanene ngwendi Mwata, co napu bati munendi?”

Ije mbunga yakama ya banu bakele na kulikuwa kumutolilila. 38 Mwakele na kubalongesa wendekele lalo ngwendi: “Nyanyameni na baka-kusoneka baje bashaka kwendangana oku banazala mikanjo, co lalo bashaka kubameneka mu mamaliketi. 39 Bashaka lalo bitwamo bya kulutwe* mu masinagogi na myela ya bulemu ku kulya ca mangwezi. 40 Bakali bufuko bwa bifwile* na kulombela malombelo amalaha mangana balimwese ku banu. Kusompa kubakabasompa kukapwa kwakama manene.”

41 Yesu watumamenene haje hakele na kumona mwamubwa bikasha bya kulambwila, co washangumukile kutala mbunga ya banu mubakele na kwakela bimbongo muje mu bikasha bya kulambwila, co na baka-kufuka babangi bakele na kwakamo makoini amangi. 42 Fwile umo wa kahutu wezile na kwakamo tukoini tubali twa ndando ya kwisi manene.* 43 Ngeci wasanene bandongesi bendi na kubaleka ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange ou fwile wa kahutu nakamo byabingi kutubakana banu boshe baje banaka bimbongo mu bikasha bya kulambwila. 44 Mwafwa aba boshe banakamo bibanambata ha bufuko bwabo, oloni ikeye kwesekesa na bujene* bwendi nakamo byoshe byanakele nabyo bije binapandele kumukwasa mu kuyoya kwendi.”

13 Mwakele na kutunda mu tempele, umo wa bandongesi bendi wamulekele ngwendi: “Mulongesi, tala kubwaha kwawa mamamya nei mitungo.” 2 Oloni Yesu wamulekele ngwendi: “Wamono ei mitungo yakama? Hano kuhakakala limanya likasala helu ya likwabo kwa kujeneka kuliwisila hasi.”

3 Mwatumamene ha Munkinda wa Olive haje hakele na kumona mwamubwa tempele, Pita, Jemusi, Iwano na Andru bamwihwilile kwa likalyabo ngwabo: 4 “Tuleke, ebi byuma bikalingiwa mwaka uka, co cizibukiso muka cikamwesa ngwaco ebi byuma byoshe binete kumamaneselelo?” 5 Yesu washangumukile kubaleka ngwendi: “Nyanyameni mangana munu keti amyungumune. 6 Banu babangi bakaija mu lizina lyange na kwendeka ngwabo, ‘Yange bene ikeye,’ co bakongumuna banu babangi. 7 Kutundaho lalo, mumukaziba binzita na mizimbu ya binzita, keti mukalijujukile. Ebi byuma binapande kulingiwa, oloni mamaneselelo kanda acete.

8 “Mwafwa muyati ukalwisa muyati ukwabo, bumwene bukalwisa bumwene bukwabo. Kukakala mandunduma mu mitambela ya kuliseza-seza. Co lalo byakulya bikapwa byabindondo. Ebi byuma bikapwa mashangumukilo a bukalu.

9 “Oloni yeni munapande kunyanyama, mwafwa banu bakamitwala ku binkuta byabindondo, bakamipupa mu masinagogi. Co bakamimika ku mesho a bangubulu na bimyene mwafwa yange mangana bukapwe bukaleho kuli bakebo. 10 Co lalo muzimbu waubwa banapande tahi kuwambulula mu mafuti oshe. 11 Mubakamitwala na kumyana mu maboko abo, keti mukalishoshomwene ha byuma bimukendeka. Oloni mukendeke byuma bibakamyana ha simbu oyo, mwafwa keti yeni mukendeka, oloni sipilitu ya kujela ikeyo ikendeka. 12 Kutundaho lalo, ndolome ya munu akatsiisa ndolome yendi, ishe ya munu akatsiisa munendi, co bana bakatengulukila bisemi babo na kubatsiisa. 13 Banu boshe bakamizinda mwafwa ya lizina lyange. Oloni uje nakolesa* kweta na kushongo akoboka.

14 “Ngeci, mumukamona cuma ca bunyengwe cije cinena kunyonga cinemana muje kucapandele kwimana, (muka-kutanda anangukeho cimo). Ngeci, baje bali mu Judeya bashangumuke kutewela ku minkinda. 15 Munu uje ali ha ciluli ca njibo keti ashulukeho, nambe kukobela mu njibo yendi na kwambata cuma cimo. 16 Co munu uje ali mu lihya keti elukile byuma byanaseze kunima na kukambata cizalo cendi. 17 Lubinda ku banakazi baje bakakala na bikute na baje bakajamwesa mu matangwa aje! 18 Twaleleleniho kulombela mangana ebi byuma keti bikalingiwe ha simbu ya cisika, 19 mwafwa aje matangwa, akapwa matangwa a kayando kaje kanda kakaleko laja kutunda hatangelele Njambi byuma kweta na simbu ije, co lalo kukakakalako nawa. 20 Ngwe Yehova kakatepulula aje matangwa, ngwe naumo akoboka bene wahi. Oloni mwafwa ya baje banangula, aje matangwa bakawatepulula.

21 “Co lalo nga munu akamileka ngwendi, ‘Kristu uno ali kuno,’ nambe ngwendi, ‘Taleni! Uje ali kuje,’ keti mutabe. 22 Mwafwa kukaija Bakristu ba makuli na tupolofweto ba makuli, bakalinga bizibukiso na byuma bya kukomokesa mangana bakongumune banu, nga citaba, bakongumune baje babanangula. 23 Oloni yeni nyanyameni, njinamilekela cimweja byuma byoshe.

24 “Oloni mu matangwa aje, mukakahwa kaje kayando, litangwa likazibala, ngonde kuikatu ceke, 25 bingongonosi bikawa kutunda mwilu, co binzili bya mwilu bikaninganga. 26 Bakamona Muna munu aija ha mashelwa na nzili yakama na bumpau. 27 Akatuma tungelo na kukungulwila hamolika banu bendi baje babanangula kutunda ku bimbango biwana,* kutunda ku shongo ya lifuti-libu kutwala ku shongo ya lilu.

28 “Lilongeseniko bimo ku cakumwenako ca mukuyu: Ucisoka lika minango yaiha na kujobelela maputa, muzibuka ngweni ntondwe ili muyehi. 29 Mu ngila imolika, mumukamona ebi byuma bilingiwa, muzibuke ngweni ali kuyehi, ku bikolo bene. 30 Cili bene njimileka ngwange, eci cisemwa kucikahu kubanga ebi byuma byoshe binalingiwa. 31 Lilu na lifuti-libu bikahwa, oloni majwi ange kuwakahu.

32 “Naumo wahi azibuka lije litangwa nambe simbu, ipwe tungelo mwilu nambe Mwana, kubanga Tate lika. 33 Twaleleleniho kutala, twaleleleniho kutona, mwafwa kumuzibuka simbu ibanangula. 34 Kunapu lika ngwe munu uje waile ku lifuti lya kulako uje wasezele njibo yendi, co wanene moko ku bindungo bendi. Wanene umo na umo cipangi, co washikile muka-kunyunga ku cikolo ngwendi atwaleleleho kutona. 35 Ngeci, twaleleleniho kutona, mwafwa kumuzibuka simbu yaija babenya njibo. Kumuzibuka indi aija mangwezi, indi mukati ka butsiki, indi ha bindemba, indi cimene-mene, 36 mangana mwaija mukukasumuna, keti akumiwane munalala. 37 Byuma binjimileka, njibileka banu boshe ngwange: Twaleleleniho kutona.”

14 Kwasalele matangwa abali mangana Paseka na Cilika ca Makende a Kujeneka Musima* bikaleko. Tupilistu bakama na baka-kusoneka bakele na kutonda ngila ya kukwatelamo* Yesu kupangesa makuli mangana bamutsiye, 2 oloni bakele na kwendeka ngwabo: “Keti tumukwate ha simbu ya cilika, hamo banu basa kunena mpindangano.”

3 Mwakele na kulya* mu njibo ya Simoni muka-mbumba mu Bethani, kwezile munakazi umo wambatele njaba ya alabasta ya mazi a lwengo lwalubwa, a nadi hayo, a kutula manene. Wafukwile ije njaba ya alabasta, co washangumukile kwitila aje mazi ku mutwe wa Yesu. 4 Bamo mubamwene ngoco, balubalele manene.* Ngeci bashangumukile kusimutwiya mukati kabo ngwabo: “Bika byakubiisila ngacije awa mazi a lwengo lwalubwa? 5 Mwafwa awa mazi a lwengo lwalubwa ngwe banawalandesa na bimbongo bya kutubakana madinari 300 na kubyana tuhutu.” Ngeci balubalelele manene uje munakazi. 6 Yesu wendekele ngwendi: “Mweceleni. Bika bimuli na kumupakesela? Nalingi cuma cacibwa kuli yange. 7 Mwafwa tuhutu muli nabo simbu yoshe, co mwasa kubalingila byuma byabibwa simbu yoshe imushaka, oloni yange kumukala nange simbu yoshe. 8 Ou munakazi nalingi mwoshe mwanasela. Nanjitila mazi a lwengo lwalubwa mangana anjibwahesele bya kunjitsinda. 9 Cili bene njimileka ngwange, kwoshe kubakambulula muzimbu waubwa mu kaye koshe, nebi byanalingi ou munakazi bakabyambulula mangana bakamwanukileho.”

10 Judasi Isikalioti umo wa baje 12, waile ku tupilistu bakama mangana akende Yesu bungungu. 11 Mubazibile ngoco, babwahelelele, co bamukulahesele ngwabo bamwana bimbongo bya siuva. Ngeci washangumukile kutonda simbu yamwenda bungungu.

12 Ha litangwa lyakulibanga lya Makende a Kujeneka Musima,* lije libakele na kwana mulambu wa Paseka, bandongesi bendi bamwihwile ngwabo: “Kuli kuutonda ngwobe tukakubwahesele mangana ukalileko Paseka?” 13 Mwazibile ngoco, watumine bandongesi bendi babali, co wabaleleke ngwendi: “Yeni mu nganda, mukaliwana na munalume nambata njaba ya mema, mukamukabangeye 14 mwoshe mwakakobela. Co mukaleke babenya njibo ngweni, ‘Mulongesi ngwendi: “Mulili wa bangenzi uli kuli uje unjasa kulila Paseka na bandongesi bange?”’ 15 Akamimwesa mulili wakama wa helu uje ubanabwahesa uli na byuma byoshe. Co mukatubwaheselemo Paseka.” 16 Ngeci bandongesi baile, bakakobelele mu nganda. Co bakawanene byuma byoshe ngwe muje bene mwabalekelele Yesu. Ngeci babwahesele Paseka.

17 Mukwatokele, Yesu wezile na baje 12. 18 Co mubashendabalele ku mesa na kulya, Yesu wabalekele ngwendi: “Cili bene njimileka ngwange umo weni uje ali na kulya nange anjenda bungungu.” 19 Bashangumukile kulinyenga, co umo na umo wabo wamwihwile ngwendi: “Yange ndi?” 20 Wabalekele ngwendi: “Umo hali yeni 12, uje akobelesa liboko lyendi hamo nange mu lilonga. 21 Muna munu ali na kuya ngwe mubanasoneka hali ikeye, oloni lubinda lwa munu uje enda Muna munu bungungu. Kwakubwa ngwe uje munu kasemukile.”

22 Mubakele na kulya wambatele likende, walombelele, co walimungwile na kubanalyo. Wabalekele ngwendi: “Kwateni. Eli likende limanena mubila wange.” 23 Wambatele nganja, walombelele na kubanayo. Co boshe banwinemo. 24 Wabalekele ngwendi: “Ebi binyu bimanena ‘maninga ange a cikumiiyo,’ aje etika mwafwa ya banu babangi. 25 Cili bene njimileka ngwange, kunjikanuho lalo binyu kweta na ha litangwa linjikanwa binyu byabiha mu Bumwene bwa Njambi.” 26 Mubamanesele kwimba myaso* ya kushangazala Njambi, baile ha Munkinda wa Olive.

27 Yesu wabalekele ngwendi: “Mubaboshe mutanuka, mwafwa banasoneka ngwabo: ‘Njikatsiya kanyungi, co bimanga bakalishandoka.’ 28 Oloni munjikasanguka, njikalibanga kuya ku Galileya.” 29 Oloni Pita wamulekele ngwendi: “Nameme bakwetu boshe batanuka, yange kunjitanuka.” 30 Yesu mwazibile ngoco, wamukumbulwile ngwendi: “Cili bene njikuleka ngwange, lelo bene, buno bene butsiki, simbu kanda ndemba atambeke lubali, unjibyana lutatu.” 31 Oloni Pita watwaleleleleho kubyana ngwendi: “Kunjikubyana, nameme kutsa njitsa nobe.” Co bandongesi bakwabo nabo bendekele byuma bya kulifwa.

32 Co bezile ku mutambela ubasana ngwabo Getisemani. Yesu walekele bandongesi bendi ngwendi: “Tumameni hano simbu njicilombela.” 33 Wambatele Pita, Jemusi na Iwano waile nabo, co washangumukile kushota manene mbunge na kulishoshomwena manene. 34 Wabalekele ngwendi: “Njili* mu busiwa bwakama manene ngwe njitse. Tumameni hano, co twaleleleniho kutona.” 35 Waile halutwe kamandondo, co wawililile hasi na kushangumuka kulombela ngwendi nga citaba, ei simbu ya kayando keti ije kuli ikeye. 36 Wendekele ngwendi: “Abba,* Tate, byuma byoshe byabyasi kuli yobe. Tundisa ei nganja kuli yange. Nameme ngoco keti ngwe munjishakela yange, oloni muushakela yobe.” 37 Welukile, wabawanene banalala. Co wehwile Pita ngwendi: “Simoni, unalala? Kuma unonwa kukala na nzili ya kutwalelelaho kutona ha ola imolika ndi? 38 Twaleleleniho kutona na kulombela simbu yoshe mangana keti mukobele mu ceseko. Cili bene mbunge* ishaka, oloni situ* inazeye.” 39 Waile lalo na kulombela, co wakendekele byuma bya kulifwa. 40 Wezile lalo, co wakubawanene banalala, mwafwa mesho abo alemene na tulo. Ngeci kubazibukile mwakumukumbulwila. 41 Welukile lalo lwamucitatu, co wabalekele ngwendi: “Ha simbu ya cifweci yeni munalala na kuhwima. Kunahu! Simbu inete! Taleni! Muna munu bakamwenda bungungu na kumwana mu maboko a baka-bubi. 42 Katukeni tuye. Taleni! Uje nanjende bungungu ali hayehi.”

43 Haje bene simbu wacikele na kwendeka, Judasi umo wa baje 12 wezile na mbunga ya banu baje babatumine tupilistu bakama na bakulunu. Bambatele bimoko bya mikwale na bimbweti. 44 Uje wamwendele bungungu walizibasanene nabo kubana cizibukiso. Wabalekele ngwendi: “Woshe injikatsemba ikeye bene. Mukamukwate, co mumutwale, mumunyungilile mangana keti atewe.” 45 Mwezile wasungamene bene hali Yesu, na kwendeka ngwendi, “Rabi!” Co wamutsembele. 46 Ngeci bamukwatele na kumukuta. 47 Oloni umo wa baje bemanene kuje, washomwene moko yendi ya mukwale. Wabatwile litwi lya ndungo ya kapilistu wahakamwa. 48 Yesu wabehwile ngwendi: “Bika bimunezila na kunjikwata na bimoko bya mikwale na bimbweti ngwe munaija na kukwata lipwepwe?* 49 Ha litangwa na litangwa njakele neni mu tempele na kulongesa, oloni kumwanjikutile, nameme ngoco ebi binalingiwa mangana bishulisilile Bisoneka.”

50 Boshe batewele na kumuseza. 51 Oloni mukwenje umo uje wazalele lika cizalo ca lineni yaibwa, washangumukile kumukaba hayehi, co bashakele kumukwata. 52 Ngeci wasezele cije cizalo ca lineni yaibwa, co washatukile mutotototo.*

53 Batwalele Yesu kuli kapilistu wahakamwa, co tupilistu bakama na bakulunu ba baka-kusoneka balikungulwilileko. 54 Oloni Pita wamukabele oku ali halako. Waketele na mu cipango ca kapilistu wahakamwa, wakatumamene hamo na baka-kupanga ku njibo, co wakele na kwota tuhya. 55 Tupilistu bakama na baka-nkuta ya Sanihedrini boshe bakele na kutonda bukaleho bwa makuli hali Yesu mangana bamutsiye, oloni kubabuwanene. 56 Banu babangi bakele na kwana bukaleho bwa makuli hali ikeye, oloni kubwalitombwele. 57 Kutundaho lalo, bamo bakele na kwimana na kwana bukaleho bwa makuli hali ikeye ngwabo: 58 “Twamuzibile endeka ngwendi, ‘Njikawisa ei tempele ya kutunga na maboko, co mu matangwa atatu njikatunga yeka ije kuikapu ya kutunga na maboko.’” 59 Nameme bendekele ebi byoshe, bukaleho bwabo kubwalitombwele.

60 Kapilistu wahakamwa wemanene mukati kabo, co wehwile Yesu ngwendi: “Kuma kuukumbululako ndi? Kuwesi na kuziba biñanda bibali na kukukutiiya aba banalume ndi?” 61 Oloni wolokele lika kulu, nabimo byahi byamukumbulwile. Kapilistu wahakamwa wamwihwile lalo ngwendi: “Kuma yobe Kristu, Muna Njambi wa Kujela ndi?” 62 Yesu wamukumbulwile ngwendi: “Yange bene. Co mukamona Muna munu natumama ku liboko lya cilyo lya nzili aija ha mashelwa.” 63 Kapilistu wahakamwa mwazibile ngoco watabwile bizalo byendi, co wendekele ngwendi: “Bika lalo bitutondela bakaleho beka? 64 Mwazibi mwanashaula Njambi. Yeni mwayongola bati?”* Boshe bendekele ngwabo napande kutsa. 65 Bamo bashangumukile kumujekwila mate, kumufwika ku mesho, kumwasha mafaindi na kumuleka ngwabo: “Polofweta!” Co mubamupupile bimbanda ku mesho, tupasu bamwambatele.

66 Pita mwakele mwisi mu cipango, ngamba umo wa mumbanda wezile. Uje mumbanda wapwile ngamba ya kapilistu wahakamwa. 67 Mwamwene Pita ali na kwota tuhya, wamutalele manene, co wendekele ngwendi: “Nobe nawa unakele hamo nou Yesu muka-Nazaleta.” 68 Oloni wabyanene ngwendi: “Kunjimuzibuka, co lalo kunjizibisisa biuli na kwendeka.” Ngeci waile hanja kuje kwa kukobelela. 69 Mwakele kuje, uje ngamba wa mumbanda wamumwene, co washangumukile lalo kuleka baje bakele kuje ngwendi: “Ou munalume na ikeye napu umo wabo.” 70 Pita wabyanene lalo. Mwetile lika simbu yaindondo, baje bemanene kuje bashangumukile kuleka Pita ngwabo: “Cili bene nobe unapu umo wabo, mwafwa u wa ku Galileya.” 71 Oloni washangumukile kulisinga na kulikuñwila ngwendi: “Ou munalume imuli na kwendeka kunjimuzibuka!” 72 Haje bene ndemba watambekele lwamucibali. Co Pita wanukile majwi amulekele Yesu ngwendi: “Simbu kanda ndemba atambeke lubali, unjibyana lutatu.” Ngeci wazibile manene kubabala ku mbunge, co washangumukile kulila.

15 Mukwaile na kukya, tupilistu bakama na bakulunu na baka-kusoneka na baka-nkuta ya Sanihedrini boshe balikungulwile hamo na kuliyongola, bakutile Yesu, co bamutwalele na kukamwana mu maboko a Pilato. 2 Ngeci Pilato wehwile Yesu ngwendi: “Yobe Mwene wa Bajuda ndi?” Wamukumbulwile ngwendi: “Omwo bene muunendeka.” 3 Oloni tupilistu bakama bakele na kumubangeya byuma byabingi. 4 Pilato washangumukile lalo kumwihula ngwendi: “Kuma kuukumbululako ndi? Tolilila bwingi bwa biñanda bibali na kukukutiiya.” 5 Oloni Yesu na bimo byamukumbulwile bene byahi. Ngeci, Pilato walikomokelele manene.

6 Ha paseka na paseka, Pilato wakele na kupatwila banu lipanditi ibalombele. 7 Ha simbu ije, kwakele munalume wa lizina lya Balabasi. Ikeye na bakwabo bakele mu kamenga mwafwa batengulukilile fulumende, co batsiile banu. 8 Mbunga ya banu bezile, co bashangumukile kulomba Pilato abalingile byuma byakele na kubalingila-lingila. 9 Ngeci wabehwile ngwendi: “Mushaka ngweni njimipatwile Mwene wa Bajuda ndi?” 10 Pilato wazibukile ngwendi tupilistu bakama bamwaneneye mwafwa bamuzibilile cipululu. 11 Oloni tupilistu bakama bashongangeyeye mbunga ya banu ngwabo balombe Pilato abapatwile Balabasi. 12 Pilato wabehwile lalo ngwendi: “Indi ou imusana ngweni Mwene wa Bajuda njimulinge bati?” 13 Batwaleleleleho kutambeka ngwabo: “Mupameye ha citi!” 14 Pilato watwaleleleleho kubehula ngwendi: “Mwafwa bika? Cuma muka cacibi canalingi?” Oloni batwaleleleleho kutambeka manene ngwabo: “Mupameye ha citi!” 15 Pilato mwazibile ngoco washakele kuzibisa mbunga ya banu kubwaha, ngeci wabapatwilile Balabasi. Mubamanesele kupupa Yesu makote ngwe muje mwashikile Pilato, wabaneneye mangana bamutsiile ha citi.

16 Maswalale batwalele Yesu mu cipango, ku njibo ya ngubulu. Co bakungulwilile hamo cibunga coshe ca maswalale. 17 Bamuzikile cizalo ca mubala wa pepo, co bamupangelele cilongo ca mingonga na kumuzikaco. 18 Bashangumukile kutambeka ngwabo: “Bulye, obe Mwene wa Bajuda!” 19 Bakele lalo na kumupupa na lihongo ku mutwe na kumujekwila mate. Co babulyamene na kumutsikamena. 20 Mubamanesele kumushendumuna, bamushulwile cije cizalo ca mubala wa pepo, co bamuzikile bizalo byendi bya helu na kumutwala mangana bakamupameye ha citi. 21 Co basindiiye munalume umo uje wakele na kwita kutunda kwimbo ngwabo ambate citi ca kuyandesela ca Yesu. Uje munalume lizina lyendi Simoni, wapwile wa ku Sailini, ikeye ishe ya Alekizanda na Lufusi.

22 Co batwalele Yesu ku mwela ubasana ngwabo Gologota, eli lijwi nga banalinungulula lilumbununa ngwabo, “Mwela wa Cikola.” 23 Mubakele kuje, bamwanene binyu bya kukumbasana na bumbanda bwa mira,* oloni kabinwile. 24 Bamupameyeye ha citi, co batele biñela mangana balipangele bizalo byendi bya helu na kumona canapande kwambata munu na munu. 25 Bamupameyeye ha citi kuma 09:00.* 26 Co basonekele mulonga ubamwanene ngwabo: “Mwene wa Bajuda.” 27 Bamupameyeye hamo na mapwepwe babali ha biti, umo ku liboko lyendi lya cilyo, mukwabo ku liboko lyendi lya cimoshwe. 28 —— 29 Baje bakele na kwita mu ngila bakele na kumwendeka mwamubi oku bapika ku mitwe yabo. Bakele na kwendeka ngwabo: “Lelo tumona! Yobe wakele na kwendeka ngwobe wasa kusiula tempele na kuitunga mu matangwa atatu, 30 shuluka oho ha citi ca kuyandesela* mangana ulyobole.” 31 Tupilistu bakama na baka-kusoneka nabo bakele na kumushendumuna ngwabo: “Wakele na kwobola bakwabo, oloni ikeye kasa kulyobola! 32 Ngwetu Kristu Mwene ya Isalele, ashuluke ha citi ca kuyandesela* mangana tulimwene, co tumutaba.” Baje babapameyeye hamo nendi ha biti nabo bakele na kumushaula.

33 Kuma 12:00,* mu lifuti lyoshe mwakele lisusulungu kutwala kuma 15:00.* 34 Kuma 15:00,* Yesu watambekele ngwendi: “Eli, Eli, lama sabakitani?” Awa majwi nga banawanungulula, alumbununa ngwawo: “Njambi yange, Njambi yange, bika biunanjisezela?” 35 Banu bamo baje bemanene kuyehi, mubazibile ngoco bashangumukile kwendeka ngwabo: “Tolilileni! Ali na kusana Eliya.” 36 Co munu umo washatukile, wakambwitikile ciponci mu binyu bya kungangamena, co wacakele ku lihongo na kumwanabyo ngwendi anwe. Wendekele ngwendi: “Mweceleni! Tumoneni indi Eliya aija na kumushulwisaho.” 37 Oloni Yesu watambekele na lijwi lyakama, co watsile.* 38 Co nanga ya mu mwela wa kujela yatabukile hakati kutunda kwilu kweta na kwisi. 39 Kapitau ka maswalale uje wemanene oku natala Yesu mwamwene byuma byalingiwile ha kutsa kwa Yesu, wendekele ngwendi: “Cili bene ou napwile Muna Njambi.”

40 Kwakele lalo banakazi baje bemanene halako oku bali na kumona byuma bili na kulingiwa. Hakati kabo hakele Maliya Magadalena, Maliya ina ya Jemusi Wamundondo (kulumbununa wa mwanike nambe wamwihi) na Jose, na Salome. 41 Aba banakazi bakele na kukabangeya Yesu na kumupangela mwakele mu Galileya na bakwabo banakazi babangi baje bezile hamo nendi ku Jelusalema.

42 Mukwabongabongele, co nawa lyapwile Litangwa lya Kulibwahesela, kulumbununa litangwa libalingile ngwabo lyamukwabo Sabata, 43 kwezile Jozefu wa ku Alimathiya, munalume wa mu Nkuta* ibasingimikile manene uje lalo wakele na kubandamena Bumwene bwa Njambi. Ou munalume wasimpile, co waile kuli Pilato na kulomba mubila wa Yesu. 44 Pilato washakele kuzibuka indi Yesu natsi laja. Ngeci wasanene kapitau ka maswalale, co wamwihwile indi Yesu natsi laja. 45 Mwawanene bukaleho kuli kapitau ka maswalale, watabesele Jozefu ambate mubila wa Yesu. 46 Co Jozefu walandele nanga ya lineni yaibwa, wamutundisile ha citi, co wamubungilile haje ha nanga ya lineni yaibwa na kumwaka mu mbumbo ibacakwile mu limanya. Co wasindumwinine libwe ku cikolo ca mbumbo. 47 Oloni Maliya Magadalena na Maliya ina ya Jose batwaleleleleho kutala kuje kubamwakele.

16 Muyahwile Sabata, Maliya Magadalena, Maliya ina ya Jemusi, na Salome balandele byuma bya lwengo lwalubwa* mangana bakabikwite ha mubila wa Yesu. 2 Co cimene-mene, ha litangwa lyakulibanga mu calumingo, bezile ku mbumbo litangwa te linatuhuka laja. 3 Bakele na kulihula ngwabo: “Iya akatutundisila lije libwe ku cikolo ca mbumbo?” 4 Oloni mubandwile mesho bamwene lije limanya banalitundisako nameme lyapwile lyakama manene. 5 Mubakobelele mu mbumbo, bamwene mukwenje umo natumama ku cilyo, nazala mukanjo wa kutoka, co bazibile manene lyoba. 6 Wabalekele ngwendi: “Keti muzibe lyoba. Njizibuka ngwange muli na kutonda Yesu muka-Nazaleta uje ibanatsiilile ha citi. Wahimo muno, banamusangula. Taleni! Omu mukemwo mu mwela mubanamwakele. 7 Yeni mukaleke bandongesi bendi na Pita ngweni, ‘Nalibanga kuya ku Galileya, kukekwo kumukamumwena ngwe muje mwamilekele.’” 8 Ngeci batuhukilemo, batundile kuje ku mbumbo lumbisi, co bajajele na kukomoka manene. Kubalekeleko munu nambe umo, mwafwa bazibile manene lyoba.*