Watchtower LAIBRALI YA HA INTANETI
Watchtower
LAIBRALI YA HA INTANETI
Mbunda
  • MBIMBILIYA
  • MABULU
  • BIWANO
  • w19 September pp. 1-32
  • “Njakengele, Co Njamwene Mbunga Yakama”

Haunanyateka kuhesi vidio.

Cabihya, kuli bukalu bunonowesa ei vidio kushokoloka.

  • “Njakengele, Co Njamwene Mbunga Yakama”
  • Kaposhi Ka Kukengela Kali Na Vumwene Vwa Yehova (Kaposhi ka Kukengela ka Kulilongesa)—2019
  • Tumitwe twa Biñanda
  • Biñanda bya Kulifwa
  • MBUNGA YAKAMA IKAKALA KULI?
  • CEKE CA KUZIBUKA BUSUNGA CILIBWEZELELA
  • EYI MBUNGA IKAPWA YAKAMA
  • BANU BA MU MBUNGA YAKAMA BAKATUNDA MU KAYE KOSHE
  • CIMONA CA YOWANO CITUKWASA BATI?
  • Mbunga Yakama ya Bimanga Beka Bashangazala Njambi na Kilistu
    Kaposhi Ka Kukengela Kali Na Bumwene Bwa Yehova (Kaposhi ka Kukengela ka Kulilongesa)—2021
  • Byuma muka bikalingiwa kulutwe bibanendeka ku mukanda wa Kujombolola?
    Kaposhi Ka Kukengela Kali Na Bumwene Bwa Yehova (Kaposhi ka Kukengela ka Kulilongesa)—2022
  • Yehova Akabezikisa Mbunga Yakama Ije Naumo Wahi Asa Kulaba
    Buyoye Bwetu Baka-Kilisitu na Chipangi Chetu—Mukanda wa Biwano—2019
Kaposhi Ka Kukengela Kali Na Vumwene Vwa Yehova (Kaposhi ka Kukengela ka Kulilongesa)—2019
w19 September pp. 1-32

CILONGESA 39

“Njakengele, Co Njamwene Mbunga Yakama”

“Njakengele, co njamwene mbunga yakama, naumo wahi wasele kulaba banu boshe baje, . . . bemanene kulutwe lwa litanda na kulutwe lwa Muna Manga.”—KUJO 7:9.

MWASO 60 Bautwe, Kuli Bapiliswe

BILI MUNO MU CILONGESAa

1. Kapositolo Yowano wakele mu bukalu muka mu mwaka wa 95 C.E.?

MU MWAKA wa 95 C.E., kapositolo Yowano wakele mu ñababa yakama. Bamukutile ha liñanda lya Patimose, co hamo ikeye lika kapositolo walitulileko. (Kujo 1:9) Wazibukile ngwendi baka-kulwisa bakele na kulongesa bilongesa bya makuli na kulingisa baka-Kilistu balitepe. Casholokele ngwe baka-Kilistu ba busunga boshe baziluka.​—Yunda 4; Kujo 2:15, 20; 3:1, 17.

Ba mu mbunga yakama banazala buzalo bwa kutoka, banakwata minango ya mashakabale mu maboko abo

Kapositolo Yowano wamwene “mbunga yakama” yazalele buzalo bwa kutoka, co yakwatele minango ya mashakabale mu maboko (Taleni palagilafu 2)

2. Cimona muka cacibwa ca byuma bya kulutwe camwene Yowano cije cili ku Kujombolola 7:9-14? (Taleni cikupulo ca ha liputa lya kulibanga.)

2 Yowano wakele mu bukalu bwakama, oloni Njambi wamumwesele cimona cacibwa ca byuma bya kulutwe. Yowano wamwene kangelo aleka tungelo bawana bemike lihunzi lya kunyongesa, kweta noho habakakela kasateso ku cibunga cimo ca bangamba ba Njambi. (Kujo 7:1-3) Eci cibunga cinapu ca banu ba kupwa 144,000 baje bakayula hamo na Yesu mwilu. (Luka 12:32; Kujo 7:4) Kutundaho, Yowano wamwene cibunga cikwabo cakama, co wendekele ngwendi: “Munima yebi njakengele co njamwene mbunga yakama, naumo wahi wasele kulaba banu boshe baje. Batundile ku miyati yoshe na ku mafuti oshe na ku banu boshe na ku bindaka byoshe, co bemanene kulutwe lwa litanda na kulutwe lwa Muna Manga.” (Tandeni Kujombolola 7:9-14.) Yowano wabwahelelele manene, mwafwa wazibukile ngwendi kulutwe kukakala banu babangi baje bakalemesa Njambi mu busunga.

3. (a) Mwafwa bika cimona camwene Yowano cinapande kukanyamesa likulahelo lyetu? (b) Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?

3 Cije cimona ca kanyamesele likulahelo lya Yowano. Oloni cinapande kukanyamesa manene likulahelo lyetu, mwafwa cili na kulishulisilila muno mu matangwa a kukotoka. Ano matangwa, banu babangi banashangumuka kulemesa Yehova, co bali na lilabelelo lya kukoboka ñababa yakama na kukayoya myaka yoshe hano hasi. Muno mu cilongesa, tusimutwiya omwo Yehova wakwaselelemo banu bendi bazibuke mbunga yakama. Tusimutwiya lalo byuma bibali byei mbunga: (1) ikapwa yakama (2) banu bayo bakatunda mu kaye koshe. Ebi byuma binapande kukanyamesa likulahelo lya baje bali omu mu mbunga.

MBUNGA YAKAMA IKAKALA KULI?

4. Bika bibali na kulongesa mu bulombelo bwa makuli, co byaliseze bati nebi bibazibisisile Baka-kulilongesa Mbimbiliya?

4 Bulombelo bwa makuli kubwesi kulongesa ngwabwo baka-busunga bakakala myaka yoshe hano hasi. (2 Koli 4:3, 4) Buli na kulongesa ngwabwo banu bababwa nga batsa baya mwilu. Oloni Baka-kulilongesa Mbimbiliya baje bakele na kusoneka Kaposhi ka Kukengela kushangumuka mu 1879 kubalongesele ngoco. Bazibisisile ngwabo Njambi akelwisa Paladaisi hano hasi mangana banu ba kwononoka bakakaleho, keti kukakala mwilu embwe. Oloni kwetile simbu yailaha kweta noho habazibukilile mwamubwa banu ba kwononoka.​—Mateo 6:10.

5. Bika bibazibisisile Baka-kulilongesa Mbimbiliya ha banu ba kupwa 144,000?

5 Baka-kulilongesa Mbimbiliya bazibisisile lalo ngwabo kuli bamo babanalanda hano hasi, co bakayula hamo na Yesu mwilu. (Kujo 14:3) Aba banu bapwa baka-Kilistu ba kupwa 144,000, co banapangela Njambi mu kulongwa ha simbu ibanakele hano hasi. Bika bibasinganyekele Baka-kulilongesa Mbimbiliya ha mbunga yakama?

6. Bika bibasinganyekele Baka-kulilongesa Mbimbiliya ha mbunga yakama?

6 Yowano wamwene mbunga yakama ‘inemana kulutwe lwa litanda na kulutwe lwa Muna Manga.’ (Kujo 7:9) Awa majwi alingisile Baka-kulilongesa Mbimbiliya basinganyeke ngwabo mbunga yakama na banu ba kupwa 144,000 boshe bakakala mwilu. Oloni nga banu ba kupwa 144,000 na mbunga yakama boshe bakakala mwilu, co banalisezela hali? Baka-kulilongesa Mbimbiliya basinganyekele ngwabo mbunga yakama inapu baka-Kilistu baje kubononokele manene Njambi. Aba baka-Kilistu bakele na futisi yaibwa, oloni hamo bamo bakele na kulikwatasana na Bulombelo bwa makuli. Baka-kulilongesa Mbimbiliya basinganyekele ngwabo baje banu kubazemene manene Njambi, ngeci kubasa kuyula na Yesu. Basinganyekele ngwabo mbunga yakama yasa kuya mwilu na kwimana kulutwe lwa litanda, oloni kubakatumbama mu bitwamo bya bumwene.

7. Baka-kulilongesa Mbimbiliya basinganyekele ngwabo beya bakakala hano hasi ha myaka 1000? Co bika bibasinganyele ha banu ba kulongwa baje batsile simbu kanda Kilistu aije hano hasi?

7 Co beyoni bakakala hano hasi? Baka-kulilongesa Mbimbiliya basinganyekele ngwabo munima ya kukungulwila baje ba kupwa 144,000 na mbunga yakama mwilu, maunzi a banu beka bakalikuwa kuyoya hano hasi ha myaka 1000 yakayula Kilistu. Baka-kulilongesa Mbimbiliya basinganyekele ngwabo aje maunzi a banu kubalilongesa bya Yehova simbu kanda Kilistu ashangumuke kuyula. Oloni bakabalongesa bya Yehova ha myaka 1000 yakayula Kilistu. Munima yebi, co baje bakononoka mashiko a Yehova bakayoya myaka yoshe hano hasi, oloni baje kubakononoka bakabanyongesa. Baka-kulilongesa Mbimbiliya basinganyekele ngwabo baje bakapwa “baka-kuswana” ha myaka 1000 bakaya mwilu ku mamaneselelo a myaka 1000. Basinganyekele lalo ngwabo “baka-kuswana” banambateselela na banu ba kulongwa baje batsile simbu kanda Kilistu aije hano hasi.—Myaso 45:16.

8. Baka-kulilongesa Mbimbiliya basinganyekele ngwabo Njambi wabwahesele bibunga muka bitatu?

8 Ngeci, Baka-kulilongesa Mbimbiliya basinganyekele ngwabo Njambi wabwahesele bibunga bitatu. (1) Banu ba kupwa 144,000 baje bakayula na Yesu mwilu. (2) Mbunga yakama ya baka-Kilistu baje kubononokele manene Njambi baje bakemana kulutwe lwa litanda lya Yesu mwilu. (3) Maunzi a banu beka baje bakalilongesa bya Yehova ha myaka 1000 yakayula Kilistu.b Oloni mukwita kwa simbu, Yehova wabakwasele bazibisise mwamubwa eyi ñanda.​—Visi 4:18.

CEKE CA KUZIBUKA BUSUNGA CILIBWEZELELA

Banu babangi baje bali na lilabelelo lya kuyoya hano hasi bali na kubambwitika ha ciwano ca mutambela ca mu 1935

Banu babangi baje bali na lilabelelo lya kuyoya hano hasi bali na kubambwitika ha ciwano ca mutambela ca mu 1935 (Taleni palagilafu 9)

9. (a) Mbunga yakama ikemana bati “kulutwe lwa litanda na kulutwe lwa Muna Manga” okuni ili hano hasi? (b) Kuzibisisa kwakuha kwa mukanda wa Kujombolola 7:9 kunapu bati kwa busunga?

9 Mu 1935, Bakaleho ba Yehova bazibisisile mwamubwa bya mbunga yakama yamwene Yowano. Bazibisisile ngwabo mbunga yakama kuikai mwilu na ‘kukemana kulutwe lwa litanda na kulutwe lwa Muna Manga.’ Oku kwimana kwapwile lika kwa cifwisa, keti kwimana mwilu mpundu embwe. Bazibisisile ngwabo nameme ba mu mbunga yakama bakakala hano hasi, oloni ‘bakemana kulutwe lwa litanda’ mwafwa banangula Yehova kupwa muka-kubayula na kwononoka kuyula kwendi. (Isaya 66:1) ‘Bakemana kulutwe lwa Muna Manga’ mwafwa banakulahela ñombelo ya Yesu. Cakumwenako, ku Mateo 25:31, 32 banendeka ngwabo “miyati yoshe ya banu,” kwambateselela na banu bababi, “bakakungulukila” ku litanda lya Yesu omwo akakala mu bumpau bwendi. Eyi “miyati yoshe ya banu” kuyesi mwilu oloni ili hano hasi. Oku kuzibisisa kwakuha kunapu kwa busunga. Mbimbiliya kuyendekele ngwayo baje bali mu mbunga yakama bakasanguka na kuya mwilu embwe. Banu ba kupwa 144,000 bakebo lika bakayoya myaka yoshe mwilu, co bakayula lifuti-libu hamo lika na Yesu.​—Kujo 5:10.

10. Baje bali mu mbunga yakama, bika bibanapande kulilongesela bya Yehova simbu kanda Kilistu ashangumuke kuyula?

10 Kushwa mu 1935, Bakaleho ba Yehova banazibisisa ngwabo baje bali mu mbunga yakama ije yamwene Yowano banapu baka-Kilistu ba kulongwa baje bali na lilabelelo lya kukayoya myaka yoshe hano hasi. Banapande tahi kulilongesa bya Yehova na kumulemesa asina bakoboka ñababa yakama. Banapande lalo kukala na likulahelo lya kukanyama asina ‘bakoboke byoshe bije bikalingiwa’ simbu kanda Kilistu ashangumuke kuyula ha myaka 1000.​—Luka 21:34-36.

11. Bika byalingisile baka-kulilongesa Mbimbiliya basinganyeke ngwabo banu bamo bakaya mwilu munima ya myaka 1000 yakayula Kilistu?

11 Baka-kulilongesa Mbimbiliya basinganyekele ngwabo banu bamo ba kulongwa bakaya mwilu munima ya myaka 1000 yakayula Kilistu. Omu mukemwo mubendekele mu Kaposhi ka Kukengela ka February 15, 1913. Bamo hamo balihwile ngwabo, ‘Mwafwa bika bangamba bamo ba Njambi ba kulongwa ba kusañulu bakayoya hano hasi, oloni baka-Kilistu baje kubononokele manene Yehova bakebo bakaya mwilu?’ Eci cihula cemanene ha bisinganyeka bibali bya kuhenga. (1) Banu basinganyekele ngwabo ba mu mbunga yakama bakakala mwilu. (2) Basinganyekele ngwabo mbunga yakama inapu baka-Kilistu baje kubononokele manene Njambi.

12-13. Bika bibanazibuka bakubwabesa na mbunga yakama ha lilabelelo libali nalyo?

12 Ngwe mutunamwena, kushwa mu 1935, Bakaleho ba Yehova banazibisisa mwamubwa ngwabo mbunga yakama yamwene Yowano ikeyo ikoboka ha Alamagidoni. Bakatunda “mu ñababa yakama” ije ikakala hano hasi, co ‘bakatambeka na majwi akama ngwabo, kwamena kwatunda kuli Njambi yetu uje natumbama ha litanda na kuli Muna Manga.’ (Kujo 7:10, 14) Kutundaho lalo, Bisoneka bimwesa ngwabyo baje basanguka na kuya mwilu bakatambula byuma byabibwa kutubakana bangamba ba kulongwa ba kusañulu. (Heve 11:40) Bandolome betu bashangumukile kulongesa banu babangi bapangele Yehova na kukala na lilabelelo lya kukayoya myaka yoshe hano hasi.

13 Baje bali mu mbunga yakama banabwahelela kukala neli lilabelelo. Banazibisisa ngwabo Yehova ikeye ali na kwangula kubanapande kumupangela bangamba bendi, ipwe mwilu nambe hano hasi. Bakubwabesa na mbunga yakama banazibuka ngwabo kutetela kwa Yehova kuje kwanatwana kwitila mu ndando ya kupatula ya Yesu Kilistu kukekwo kunasiwisa ngwabo bakale na lilabelelo.​—Loma 3:24.

EYI MBUNGA IKAPWA YAKAMA

14. Munima ya 1935, bika byalingisile banu bamo balihule mubulishulisilila bupolofweto bwa mbunga yakama?

14 Munima ya 1935, banu ba Yehova mubazibisisile mwamubwa bya mbunga yakama, bamo balihwile ngwabo, ‘Baje bali na lilabelelo lya kuyoya hano hasi basa kupwa bati mbunga yakama?’ Cakumwenako, Ronald Parkin wakele na myaka 12 mubalumbunwine mwamubwa bya mbunga yakama. Parkin wendekele ngwendi: “Ha simbu ije kwakele lika baka-kwambulula ba kweta ku 56,000 mu kaye koshe, co bwingi bwabo bapwile ba kubwabesa. Ngeci, banu ba mu mbunga yakama bapwile babandondo.”

EYI MBUNGA INAPU YAKAMA

Mu 1935, Bakaleho ba Yehova bazibisisile mwamubwa bya banu baje bali na lilabelelo lya kukayoya hano hasi. Banu babangi banapu baka-kwambulula, munima ya kulilongesa mabulu abanamwesa ha cati. Bwingi bwabo banapu ba mu mbunga yakama (Taleni palagilafu 14-15)

Libulu muka (nambe lije kulyesi aha), limwapangesele mumwalilongesele busunga?

Cati ili na kumwesa kulibwezelela kwa baka-kwambulula kushwa mu 1935 na mabulu a kulilongesa kushwa mu 1943 kweta na lelo

Mabulu: 1943 “The Truth Shall Make You Free”; 1946 “Let God Be True”; 1968 Niti ye Isa Kwa Bupilo Bwa Kamita; 1982 Mwakona Kupila Kuya Kuile Mwa Paradaisi fa Lifasi; 1995 Zibo Ye Isa kwa Bupilo bo Bu Sa Feli; 2005 Bibele I Lutañi Luli?; 2015 Bibele Ilulutañi?

15. Banu ba mu mbunga yakama banalibwezelela bati?

15 Mu kwita kwa simbu, bamishinali babatumine ku mafuti amangi, co Bakaleho ba Yehova balibwezelelele. Mu 1968, Bakaleho ba Yehova bashangumukile kulongesa banu Mbimbiliya kupangesa libulu lya Niti ye Isa Kwa Bupilo Bwa Kamita. Eli libulu lyalumbunwine busunga bwa mu Mbimbiliya mu ngila yayasi, co lyakwasele banu babangi bapangele Yehova. Mu myaka iwana lika banu ba kutubakana 500, 000 babambwitikile. Bulombelo bwa Katolika kubwakele lalo na nzili ya kuyula mafuti a mu Latin America na mafuti akwabo. Co lalo cipangi cetu bacitabesele mu Eastern Europe na kumitambela imo ya mu Africa, ngeci banu babangi babambwitikile. (Isaya 60:22) Mu myaka ino, Munga ya Yehova inasoneka mabulu amangi mangana akwase banu balilongese busunga bwa mu Mbimbiliya. Co ha simbu ino, banu ba mu mbunga yakama banatubakana 8 milyoni.

BANU BA MU MBUNGA YAKAMA BAKATUNDA MU KAYE KOSHE

16. Banu ba mu mbunga yakama bakatunda kuli?

16 Yowano wasonekele ngwendi banu ba mu mbunga yakama bakatunda “ku miyati yoshe na ku mafuti oshe na ku banu boshe na ku bindaka byoshe.” Kapolofweto Zakaliya nendi wapolofwetele majwi a kulifwa. Wasonekele ngwendi: “Ha matangwa aje, banalume likumi ba ku bindaka bya ku mafuti oshe bakakwata ku cikobelo ca Kayunda na kwendeka ngwabo: “Tuya nobe, mwafwa tunazibi ngwabo Njambi ali nobe.’”​—Zaka 8:23, NWT.

17. Bika ili na kulinga munga ya Njambi mu kukwasa banu ba miyati yoshe na bindaka byoshe?

17 Bakaleho ba Yehova bazibuka ngwabo kukungulula banu babangi kunemana ha kwambulula muzimbu waubwa mu bindaka byabingi. Ha myaka ya kutubakana 130, tunanungulula mabulu a kupangesa mu kulongesa banu Mbimbiliya mu bindaka byabindondo. Oloni hano tunakwata cipangi cakama ca kuwanungulula mu bindaka byabingi. Yehova ali na kukungulula mbunga yakama kutunda ku mafuti oshe mu ngila ije kutwasa kuzibisisa. Mbimbiliya na mabulu aje anemana ha Mbimbiliya bili mu bindaka byabingi, ngeci ba mu mbunga yakama bali na kulemesa Yehova mu kulikwatasana nameme batunda mu kaye koshe. Aba banu bali na kwambulula na nzili, co bazema bandolome babo. Eyi ñanda ikanyamesa likulahelo lyetu.​—Mateo 24:14; Yowa 13:35.

CIMONA CA YOWANO CITUKWASA BATI?

18. (a) Kwesekesa na Isaya 46:10, 11, bika kutukomokela kumona Yehova mwanashulisilila bupolofweto bwa mbunga yakama? (b) Baje bali na lilabelelo lya kuyoya hano hasi, bika kubesi kulizibila ngwabo Njambi nabayengula?

18 Tunabwahelela kuzibuka bya bupolofweto bwa mbunga yakama. Kutukomoka kumona Yehova mwanashulisilila obu bupolofweto mu ngila ije kutwasa kuzibisisa. (Tandeni Isaya 46:10, 11.) Baje bali mu mbunga yakama banabwahelela ha lilabelelo lyanabana Yehova. Kubesi kuliziba ngwabo Njambi nabayengula mwafwa kababwabesele na sipilitu yendi mangana bakayule na Yesu mwilu. Mu Mbimbiliya muli banalume na banakazi ba kulongwa baje bayatwamenenene sipilitu ya kujela, oloni kubesi mu cibunga ca banu ba kupwa 144,000. Cakumwenako, Yowano muka-kumbwitika kakai mwilu. (Mateo 11:11) Ndabiti nendi kakai mwilu. (Vili 2:34) Aba banalume na bakwabo babangi bakasanguka na kuyoya mu paladaisi hano hasi. Baje bakasanguka, hamo lika na mbunga yakama bakatwalelelaho kupwa ba kulongwa kuli Yehova na kwononoka ku ciyulo cendi.

19. Bika bitunapande kulinga omwo tunazibisisa cimona ca Yowano ca mbunga yakama?

19 Njambi ali na kukungulula banu babangi ba kutunda ku miyati yoshe mangana bamulemese. Nameme tuli na lilabelelo lya kukayoya mwilu nambe hano hasi, tunapande kukwasa banu babangi bakale mu mbunga yakama ya “bimanga beka.” (Yowa 10:16) Yehova ololo anena ñababa yakama ije ikanyongesa bifulumende na bulombelo bwa makuli mwafwa bili na kuyandesa banu. Ba mu mbunga yakama banabezika manene mwafwa bakatwalelelaho kupangela Yehova hano hasi myaka yoshe.​—Kujo 7:14.

MWASA KUKUMBULULA BATI?

  • Kuzibisisa muka ca kuhenga ca kutalesa ku mbunga yakama cije cibalumbwinine mwamubwa mu 1935?

  • Mbunga yakama inama bati?

  • Bukaleho muka bumwesa ngwabwo Yehova ali na kukungulula mbunga yakama kutunda mu kaye koshe?

MWASO 139 Muipone Kuli mu Mwa Lifasi Lelinca

a Muno mu cilongesa tusimutwiya bya cimona camwene Yowano ca kukungulula “mbunga yakama.” Eci cimona cikanyamesa likulahelo lya baje bali na lilabelelo lya kukayoya hano hasi.

b Taleni libulu lya Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, lipu 159-163.

    Mabulu a Mbunda (1987-2025)
    Tundaho
    Kobela
    • Mbunda
    • Anako bakweni
    • Biushaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mashiko a Mwakuipangesela
    • Mwakupangesela Mizimbu Yobe
    • Mwakunonekela Mizimbu Yobe
    • JW.ORG
    • Kobela
    Anako Bakweni