Tembwinineni Tungelo ba Kulongwa

1-2. (a) Twaliseza bati na tungelo? (b) Twalifwa bati na tungelo?

YEHOVA mwamikokelele mu busunga, waminenele mu naanga yakama ya baka-kumulemesa muje muli na tungelo babangi ba kulongwa. (Dani 7:9, 10) Nga tusinganyekesesa ha tungelo tunanguka ngwetu banaliseze netu. Cakumwenako, tungelo mubabatangele kwetile simbu yailaha asinoni Njambi atange banu. (Yombi 38:4, 7) Tungelo bakala na nzili kututubakana. Co lalo bapwa ba kusungama na kujela manene kututubakana, mwafwa yetu kutwapwile ba kulumbunuka.—Luka 9:26.

² Nameme twaliseze nabo mu bingila byabingi, twalifwa nabo mu bingila bimo. Cakumwenako, tungelo bakatembwinina bifwa bya Yehova, co netu twasa kulinga ngoco. Tungelo bakala na nzili ya kulyangwila byakulinga, co netu twakala nayo. Tungelo bakala na mazina na bifwa na bipangi byakuliseza-seza, co netu twakala nabyo. Tungelo bakalemesa Ishamatanga yetu, co netu tukamulemesa.—1 Pita 1:12.

3. Bika bitulilongesa ku tungelo bakulongwa?

³ Ha kuwana twalifwa na tungelo mu bingila byabingi, kuli bimo bitwasa kulilongesa kuli bakebo bije bituzembeleka na kutukwasa. Kuli byuma byabingi byabibwa bitulilongesa kuli bakebo. Muno mu cilongesa, tusimutwiya ha byuma bitunapande kulinga mangana tutembwinine kulikehesa kwa tungelo ba kulongwa, cizemo cabo ku banu, kukolesa kwabo nomu mubakapangela na nzili mangana cikungulukilo citwaleleleho kupwa ca kujela.

TUNGELO BAPWA BA KULIKEHESA

4. (a) Tungelo bakamwesa bati ngwabo bapwa ba kulikehesa? (b) Mwafwa bika tungelo bapwa ba kulikehesa? (Samu 89:7)

⁴ Tungelo ba kulongwa bapwa ba kulikehesa. Nameme bazibuka byabingi, bakala na nzili, co lalo bakala na mana, bakononoka mashiko a Yehova. (Samu 103:20) Mubakapanga bipangi byabo kubesi kulishasha nambe kumwesa nzili ibakala nayo mangana banu babashangazale. Bakapanga bipangi byoshe byakabana Yehova mu kubwahelela nameme bamo kutuzibuka mazina abo.a (Gene 32:24, 29; 2 Bimye 19:35) Bakabyana kubana bumpau buje bunapande lika Yehova. Mwafwa bika tungelo bapwa ba kulikehesa? Mwafwa bazema Yehova, co lalo bakamusingimika manene.—Tandeni Samu 89:7.

5. Kangelo umo wamwesele bati ngwendi wapwa wa kulikehesa mwanangwile kapositolo Iwano? (Taleni na cikupulo.)

⁵ Tusimutwiyeni ha cuma cimo calingiwile cije cimwesa kulikehesa kwa tungelo. Mu mwaka wa kukokela ku 96 C.E., kangelo uje kubatumbwile lizina wamwesele kapositolo Iwano cimona ca byuma bya kukomokesa. (Kujo 1:1) Iwano walingile bati mwamwene cije cimona? Watsikamene mangana alemese kangelo. Oloni uje kangelo wamubindikile bwasi-bwasi, co wendekele ngwendi: “Habwe! Keti ulinge ngoco! Nange nji ndungo lika ngeci mwobe na bandolome bobe . . . Lemesa Njambi!” (Kujo 19:10) Uje kangelo wapwile wa kulikehesa, co kashakele kumwana bumpau na kumushangazala. Ngeci walekele Iwano alemese lika Yehova Njambi. Kalimwene kupwa wa seho manene kutubakana Iwano nameme wapangelele Yehova ha simbu yailaha, co lalo wakele na nzili manene kumutubakana. Ngeci uje kangelo walikehesele na kuleka kapositolo Iwano ngwendi, nange nji ndungo ngeci mwobe. Uje kangelo wanangwile Iwano kwa kujeneka kumutenukila, co wendekele nendi mwamubwa. Hamo wanangukile ngwendi lyoba likelyo lyalingisile Iwano amutsikamene.

6. Twasa kutembwinina bati kulikehesa kwa tungelo?

⁶ Twasa kutembwinina bati kulikehesa kwa tungelo? Netu tunapande kupanga bipangi bibanatwana kwa kujeneka kulishasha nambe kulimwesa ngwe twakala na cashu ca kulitila. (1 Kori 4:7) Co lalo kutwapandele kuliziba ngwetu twapwa tu ba seho manene kutubakana bakwetu mwafwa tunapangela Yehova ha simbu yailaha, nambe mwafwa ya kukala na bipangi bimo mu munga. Nga tuli na bipangi byabingi mu munga ya Yehova tunapande kulikehesa manene. (Luka 9:48) Netu tunapande kupangela bakwetu ngwe mwa tungelo. Kutwapandele kulingisa bakwetu balizibe ngwabo bapwa bangoco.

7. Twasa kumwesa bati ngwetu tu ba kulikehesa omwo tunangula bakwetu?

⁷ Simbu imo tunapande kunangula munu kwa kujeneka kumwongoloka. Nameme ngoco, ngila itunangwilamo mukwetu muka-Kristu nambe munetu inapande kumwesa ngwayo tu ba kulikehesa. Ngecilika mwa kangelo uje wanangwile Iwano mu kulikehesa, netu tunapande kulikehesa na kunangula bakwetu mu ngila ije kuibazeyesa. Nga kutulimono kupwa ba seho manene kutubakana bakwetu, co twasa kwana cinangulo ca mu Mbimbiliya mu kasingimiko na mu cizemo.—Kolo 4:6.

TUNGELO BAZEMA BANU

8. (a) Kwesekesa na mukanda wa Luka 15:10, tungelo bakamwesa bati ngwabo bazema banu? (b) Tungelo bakatukwasa bati mu cipangi ca kwambulula? (Taleni lalo )

⁸ Tungelo nabo bazema banu, co bakabamono kupwa ba seho. Bakabwahelela nga uje nalikelele kupangela Yehova eluka mu cikungulukilo. Co lalo bakabwahelela nga munu aseza futisi yendi yaibi na kwija mu busunga. (Tandeni Luka 15:10.) Tungelo bakatukwasa lalo mutukai na kwambulula muzimbu waubwa. (Kujo 14:6) Nameme kubesi kwambulwila banu, basa kututwamenena ku munu uje ashaka kulilongesa bya Yehova. Nameme ngoco, kutwasa kwendeka ngwetu tungelo bakebo bakatutwamenena ku munu woshe-woshe itwambulwila. Yehova asa kupangesa bingila byakuliseza-seza mu kukwasa nambe kutwamenena banu bendi. Cakumwenako, asa kupangesa sipilitu yendi ya kujela. (Bili 16:6, 7) Yehova akapangesa manene tungelo mu kutukwasa twambulule muzimbu waubwa. Ngeci omwo twambulula muzimbu waubwa tunapande kupwa ba kusimpa na kukulahela ngwetu tungelo batukwasa.—Taleni cipalo ca “Malombelo Abo Bawakumbulwile.”b

9. Twasa kutembwinina bati cizemo cibakala naco tungelo ku banu?

⁹ Twasa kutembwinina bati cizemo ca tungelo? Nga tuziba mutambi wa kwendeka ngwawo munu uje natundile mu cikungulukilo neluka, tunapande kubwahelela ngwe mubakalingila tungelo. Tunapande kumwesa ndolome nambe ndokazi yetu uje neluka mu cikungulukilo ngwetu twamuzema, co twabwahelela kumumona apangela lalo Yehova. (Luka 15:4-7; 2 Kori 2:6-8) Twasa kutembwinina lalo tungelo nga tupanga na nzili mu cipangi ca kwambulula. (Ekele 11:6) Ngecilika mwa tungelo mubakatukwasela mu kwambulula muzimbu waubwa, netu twasa kukwasa bandolome na bandokazi betu mu cipangi ca kwambulula. Cakumwenako, tunasa kwangula kupanga na muka-kwambulula wamuha mu lihya. Twasa lalo kukwasa tukulukazi nambe baje kubesi na bukangule bwabubwa bambulule.

10. Bika bitulilongesa ku byuma byaliwanene nabyo Sara?

¹⁰ Oloni bati nga kuli bimo bili na kutwonowesa kulinga byabingi mu cipangi ca Yehova? Tunapande kukulahela ngwetu tungelo batukwasa omwo twambulula. Tucisimutwiyeniko byaliwanene nabyo ndokazi Sarac wa ku India. Munima ya kulinga bupainiya ha myaka 20, Sara washangumukile kubinja, co kasele kwinduka ha mwela. Wazeyele manene. Oloni Sara wakanyamene mwafwa ya kutanda Mbimbiliya ha litangwa na litangwa na bukwasi bwatambwile ku bandolome na bandokazi bendi. Washakazekele bingila byabiha bya mwakulingilamo cipangi ca kwambulula. Wakele na kwambulula kupangesa foni mwafwa kasele kwinduka nambe kusoneka mikanda. Ngeci watuminine baje bambulwilile ha kulibanga, co bakele na kumulekako na bakwabo baje batondele kulilongesa Mbimbiliya. Bika byatundilemo? Mu kwita kwa simbu, Sara wakele na bilongesa bya Mbimbiliya bya kupwa 70. Co kasele kubitwamenena byoshe, ngeci waneneko bilongesa bimo ku bakwabo mu cikungulukilo. Bwingi bwabo bali na kukunguluka. Acisinganyekeni kubwahelela kubakakala nakwo tungelo mubakapangela hamo na bandolome na bandokazi ba kufwa ngwe ndokazi Sara, baje bali na kulinga mwoshe mubasela kwambulula muzimbu waubwa.

TUNGELO BAPWA BA KUKOLESA

11. Tungelo ba kulongwa banakolesa bati?

¹¹ Tungelo bakulongwa banatumwesa mwanja waubwa wa kukolesa. Banatwalelelaho kukolesa ha myaka yaingi nameme bali na kumona byuma byabibi bili nakulingiwa. Balimwenenene Satana na tungelo babangi batengulukila Yehova. (Gene 3:1; 6:1, 2; Juda 6) Mbimbiliya inatuleke bya kangelo umo wa kulongwa uje waliwanene na bukalu bwa kumulwisa ku kangelo wamubi wa nzili. (Dani 10:13) Co lalo, kutunda lika mu simbu ya Adama na Eva, tungelo banalimwena ngwabo banu babandondo lika banangula kupangela Yehova. Nameme ngoco, aba tungelo bali na kutwalelelaho kulemesa Yehova mu kubwahelela, co lalo na ntwima. Bazibuka ngwabo Njambi akatundisako bubi bwoshe ha simbu inapande.

12. Bika bitukwasa tukolese?

¹² Twasa kutembwinina bati kukolesa kwa tungelo? Ngecilika mwa tungelo, netu tunasa kumona banu balinga bakwabo mwamubi nambe kutulwisa. Oloni ngeci mwabo, netu twakulahela ngwetu Njambi akatundisako bubi ha simbu inapande. Tungelo kubesi kujuka, co netu “keti tujuke kulinga byuma byabibwa.” (Gala 6:9) Njambi nakulahesa ngwendi atukwasa tukolese. (1 Kori 10:13) Twasa kulomba sipilitu ya Yehova mangana itukwase kukala na mbunge ya kubandamena na kupwa ba kubwahelela. (Gala 5:22; Kolo 1:11) Nga bali nakumilwisa, kulaheleni Yehova, co keti muzibe lyoba. Yehova amikwasa na kumikolesa simbu yoshe.—Hebe 13:6.

TUNGELO BALI NA KUKWASA CIKUNGULUKILO CITWALELELEHO KUPWA CA KUJELA

13. Cipangi muka ca kulitila cibali naco tungelo muno mu matangwa a mamaneselelo? (Mateu 13:47-49)

¹³ Muno mu matangwa a mamaneselelo, Yehova nana tungelo cipangi ca kulitila. (Tandeni Mateu 13:47-49.) Mamilyoni a banu mu kaye koshe bali na lishungu lya kushaka kutolilila ku muzimbu waubwa. Bamo babo bali na kutengulula yoyesi yabo na kupwa baka-Kristu, co beka kubesi na kulinga ngoco. Tungelo banabana cipangi ca ‘kwangununa banu bababi ku banu ba kusungama.’ Oku kulumbununa ngwabo bali na cipangi ca kulingisa cikungulukilo citwaleleleho kupwa ca kujela. Oloni kukulumbununa ngwabo woshe alikela kulikwatasa na cikungulukilo kasa kwiluka lalo. Co lalo kukulumbununa ngwabo mu cikungulukilo kumwasa kukala bukalu. Oloni twakulahela ngwetu tungelo bali na kupanga na nzili mu kulingisa cikungulukilo citwaleleleho kupwa ca kujela.

14-15. Twasa kutembwinina bati tungelo na kumwesa ngwetu tutonda cikungulukilo citwaleleleho kupwa ca kujela? (Taleni na bikupulo.)

¹⁴ Twasa kutembwinina bati tungelo baje bashaka cikungulukilo cipwe ca kujela? Tunapande kupanga na nzili mangana tunyungilile busamba bwetu na Yehova. Twasa kulinga ngoco nga twangula kulikwatasana na banu baje bamuzema na kujeneka kulinga byuma bije byasa kutsiya busamba bwetu nendi. Nga tulinga ngoco, co tulingisa cikungulukilo citwaleleleho kupwa ca kujela. (Samu 101:3) Twasa kukwasa lalo bandolome na bandokazi betu batwaleleleho kupwa ba kulongwa kuli Yehova. Cakumwenako, tulinga bati nga tunanguka ngwetu ndolome nambe ndokazi yetu nalingi bubi bwakama? Cizemo cinapande kutushongangeya tuleke owo munu akasimutwiye na bakulunu mu cikungulukilo ha byuma byanalingi. Nga kalingi ngoco, co yetu tunapande kuleka bakulunu byanalingi. Tushaka ngwetu ndolome yetu uje natsii busamba bwendi na Yehova awane bukwasi bwasi-bwasi.—Yako 5:14, 15.

¹⁵ Calubinda, banu bamo baje bakalingi bubi bwakama bakabatundisa mu cikungulukilo. Nga munu banamutundisa mu cikungulukilo ‘tukecela kulikwatasana’ nendi.d (1 Kori 5:9-13) Oku kukwasa cikungulukilo citwaleleleho kupwa ca kujela. Co lalo, kujeneka kulikwatasana na munu uje natundu mu cikungulukilo, yapwa ngila ya kumumweselamo cizemo. Kujeneka kulikwatasana nabo kubakwasa bananguke ngwabo banapande kwiluka kuli Yehova. Nga beluka, tubwahelela hamolika na Yehova na tungelo bendi.—Luka 15:7.

16. Mu bingila muka mumwasa kutembwinina tungelo?

¹⁶ Twabezika manene mwafwa Yehova natutabesa kulilongesa bya tungelo na kupangela hamo nabo. Ngeci tutembwinineni bifwa byabo byabibwa bya kufwa ngwe kulikehesa, cizemo cabo ku banu, kukolesa kwabo, nomwo mubakapangela na nzili mu kulingisa cikungulukilo cipwe ca kujela. Nga tutembwinina tungelo bakulongwa, co netu tukala mu naanga ya bangamba ba Yehova baje batwalelelaho kumulemesa myaka yoshe.