‘Yehova Ikeye Lika Njambi Yetu’
“Tolilileni yeni vaIsalele! Shukulu Kalunga ikeye lika Shukulu Kalunga Njambi yetu.”—KWITULUKA MU MASHIKO 6:4.
MYATHO: 138, 112
1, 2. (a) Mwafwa vika majwi ali ku Kwituluka mu Mashiko 6:4 anathsimana manene? (b) Mwafwa vika Mosesa wendekele awa majwi?
MU myaka yaingi, vaYunda vanapangetha majwi aku mukanda wa Kwituluka mu Mashiko 6:4 kupwa majwi amavwa mu lilombelo. Eli lilombelo valithana ngwavo Shema, cho eli linapu lijwi likalivanga mu mavesi a muyati wa chiHevelu. VaYunda vavangi vakalombela eli lilombelo mutondo na mangwethzi, kumwetha kulyana kwavo kuli Njambi.
2 Awa majwi anapu mutamba wa ñanda ya mamanethelelo ya Mosesa ku Mbunga ya vaIsalele. Mu mwaka wa 1473 thimbu kanda Kilisitu athemuke, vaIsalele vakele mu lifuti lya Mowavi valivwahethelele kujavuka Ndonga ya Yondau mangana vakashwane Lifuti lya Likulahetho. (Kwituluka mu Mashiko 6:1) Mosesa watwamenenene vanu vaIsalele ha myaka 40, cho lalo washakele ngwendi vathimpe mangana vathe kulifwita na vukalu vwavavandamenene. Vapandele kukulahela Yehova Njambi yavo na kupwa va kulongwa kuli ikeye. Majwi a Mosesa a mamanethelelo avakanyamethele. Munima ya kuvaleka Mashiko Likumi na mashiko akwavo a Yehova, Mosesa wanukithile vanu majwi ali ku Kwituluka mu Mashiko 6:4, 5. (Tandeni.)
3. Vihula muka vituthimutwiya mu ñanda eyi?
3 VaIsalele vathzivukile ngwavo Yehova “ikeye lika” wapwile Njambi yavo. Vaisalele va kulongwa valemethele Njambi umo lika, Njambi wa va kukulwila vavo. Mwafwa vika Mosesa wavanukithile ngwendi Yehova “ikeye lika” Njambi yavo? Ñanda eyi ya vuthunga yalikwatathana vati na kuthzema Shukulu Kalunga Njambi yetu na mbunge yetu yoshe na mwonyo wetu woshe na ndthzili yetu yoshe? Awa majwi ali ku Kwituluka mu Mashiko 6:4 atha kutukwatha vati matangwa ano?
YEHOVA “IKEYE LIKA” NJAMBI YETU
4, 5. (a) Kwendeka ngwavo Yehova “ikeye lika” kulumbununa vika? (b) Yehova nalithethze vati na vinjambi veka?
4 Wakulitila. Kwendeka ngwavo Yehova “ikeye lika” kulumbununa ngwavo Yehova wapwa wa kulitila, wahi wapwa hamo nendi nambe kulifwa nendi. Mwafwa vika Mosesa wapangethele eli lijwi? Kethi ngwe washakele kumwetha ngwendi likulahelo lya vinjambi vatatu lyapwa lya makuli. Yehova ikeye Ishamatanga wa mwilu na hathi, cho lalo ikeye Muka-kuyula vyoshe vya kutanga. Ikeye lika Njambi wa vuthunga, cho kukwakele njambi walifwa nendi. (2 Samwele 7:22) Ngechi majwi a Mosesa anukithile vaIsalele ngwavo vanapande kulemetha lika Yehova. Kuvapandele kutembwinina vanu va vathzengelekele, vaje vakele na kulemetha vinjambi va makuli. Vaje vanu vakele na kutava ngwavo vaje vinjambi vatha kwendetha vyuma vya kutanga.
5 Chakumwenako,vaka-Ingito vakele na kulemetha njambi wa litangwa Ra na njambi wamunakathzi wa mu mashelwa Nut na njambi wa kaye Geb na njambi wa mu mema na tuthitu vavengi Hapi. Yehova wamwethele ngwendi wakala na ndthzili kuhyana vinjambi va makuli, omwo wanenele Vihitho Likumi. Njambi wakama wa vaKanana wapwile Mbale. VaKanana vatavele ngwavo ou njambi wa makuli ikeye wanenele kuyoya kwa chuma choshe. Vatavele lalo ngwavo ikeye wapwile njambi wa melu na nyondthzi na mpundthzi. Vanu vavangi vashakathzekele vukwathi kuli Mbale. (Kulava 25:3) VaIsalele vapandele kuthinganyeka ngwavo Njambi yavo, ‘Njambi wa vuthunga’, wakulitila, “ikeye lika” Yehova.—Kwituluka mu Mashiko 4:35, 39.
Yehova Njambi kethi kulyangununa. Kethi kutenguluka, wapwa wa vuthunga na kulongwa
6, 7. Kwendeka ngwavo “ikeye lika” kulumbununa vika lalo, cho Yehova namwetha vati ngwendi “ikeye lika”?
6 Wapwa wa Kulongwa, cho kethi Kutenguluka. Kwendeka ngwavo Yehova “ikeye lika” kulumbununa lalo ngwavo akashulithilila vikulahetho vyendi na kulinga vyanendeka. Yehova Njambi kethi kulyangununa. Kethi kutenguluka, wapwa wa vuthunga na kulongwa. Chakumwenako, wakulahethele Avilahama ngwendi vatekulwila vendi vakakala mu Lifuti lya Likulahetho. Yehova walingile vikomoketho vyavingi mangana athe kunyungilila chikulahetho chendi. Yehova katengulwile vithinganyeka vyendi nameme mwetile myaka 430 kutunda hakulahethelele echi chikulahetho.—Kushangumuka 12:1, 2, 7; Kutuhuka 12:40, 41.
7 Mukwetile myaka yaingi, Yehova wathanene vaIsalele ngwendi Vakaleho vendi na kuvaleka ngwendi: “Yange lika njapwa nji Njambi. Kukwethi weka lalo njambi, kukwakele njambi weka lalo wahi, cho kakalako.” Yehova wamwethele ngwendi vithinganyeka vyendi kuvyethi kutenguluka omwo wendekele ngwendi: “Yange njapwa nji Njambi, cho thimbu yoshe njikakalako.” (Isaya 43:10, 13; 44:6; 48:12) VaIsalele vavethzikile manene kupangela Njambi uje wapwa wa vuthunga thimbu yoshe. Netu matangwa ano twavethzika ngwe vaIsalele.—Malakiya 3:6; Yakomba 1:17.
8, 9. (a) Yehova ashaka ngwendi vaka-kumulemetha valinge vika? (b) Yesu wakanyamethele vati majwi endekele Mosesa?
8 Mosesa wanukithile vaIsalele ngwendi chithzemo cha Yehova kuchatha kutenguluka, cho lalo atwalelelaho kuvanyunga. Yehova washakele ngwendi vapangele ikeye lika na kumuthzema na vimbunge vyavo vyoshe na mwonyo wavo woshe na ndthzili yavo yoshe. Vithemi vapandele kulongetha vana vavo mangana navo valemethe lika Yehova.—Kwituluka mu Mashiko 6:6-9.
9 Yehova kethi kutengulula viyongola vyendi, ngechi kakatengulula vyuma vyashaka kuli vaka-kumulemetha va vuthunga. Nga tushaka kuthzivitha Yehova kuvwaha mu kulemetha kwetu, tunapande kupangela lika ikeye na kumuthzema na vimbunge vyetu vyoshe na mana etu oshe na ndthzili yetu yoshe. Yesu wendekele ngwendi eli likelyo lishiko lyakama. (Tandeni Mako 12:28-31.) Tulilongetheni mutwatha kumwethela ngwetu twatava ngwetu Yehova Njambi “ikeye lika” Njambi yetu.
PANGELENI LIKA YEHOVA
10, 11. (a) Twatha kumwetha vati ngwetu tukalemetha lika Yehova? (b) Vakwenje va vaHevelu vamwethele vati ngwavo vashaka kupangela lika Yehova omwo vakele mu Mbambilone?
10 Yehova ikeye lika Njambi yetu wa vuthunga. Tulyana kuli ikeye nga tulemetha ikeye lika. Kutwapandele kulemetha vinjambi veka nambe kutolilila ku viñanda vya makuli nambe kulinga vyuma vyavivi, omwo tulemetha Yehova. Kapwile lika njambi wa hakamwa nambe muka-ndthzili kutuvakana vinjambi veka. Wapwa Njambi wa vuthunga. Tunapande kulemetha lika Yehova.—Tandeni Kujombolola 4:11.
11 Mu livulu lya Ndanyele, tukatanda vya vakwenje va vaHevelu va Ndanyele na Hananiya na Mishaele na Azaliya. Vamwethele ngwavo vashaka kupangela lika Yehova omwo vavyanene kulya vyakulya vya kujwala kuli vaka-kulemetha Yehova. Vavuthamba va Ndanyele vatatu, vavyanene lalo kuthsikamena kamponya wa ngolinde wa Nevukataneza. Vakevo vatwamekele Yehova kulutwe. Vapwile va kulongwa kuli ikeye.—Ndanyele 2:1–3:30.
Yehova ikeye napande kwambata mutamba wa kulivanga mu kuyoya kwetu
12. Vika vitunapande kujenjuka mangana tupangele lika Yehova?
12 Yehova ikeye napande kwambata mutamba wa kulivanga mu kuyoya kwetu. Nga tushaka kumupangela, cho kutwapandele kutwameka vyuma vyeka kulutwe kutuvakana ikeye. Evi vyatha kupwa vyuma muka? Mu Mashiko Likumi, Yehova wendekele ngwendi vanu vendi kuvapandele kulemetha vinjambi veka. Kuvapandele kuthsikamena kamponya woshe woshe. (Kwituluka mu Mashiko 5:6-10) Matangwa ano, kulemetha tumponya kuli mu vifwa vya kulithethza-thethza, vimo vyavikalu kuvinanguka. Oloni Yehova katengulwile mashiko endi. Hanga “ikeye lika” Yehova. Tumoneni mutwatha kujenjukila kulemetha tumponya matangwa ano.
13. Twatha kushangumuka kuthzema vika kutuvakana Yehova?
13 Ku Kolose 3:5 (tandeni), vatuleka vyuma vije vyatha kuvihitha vuthamba vwetu na Yehova. Kukala na chipululu kulifwa na kulemetha tumponya. Mu ngila muka? Nga tuthzema manene vimbongo nambe vyuma vyeka, vinatha kwendetha vuyoye vwetu ngwe njambi wa ndthzili. Vuvi vwoshe vuvanendeka ku Kolose 3:5 vunalifu na chipululu, chije chinapu chifwa cha kulemetha tumponya. Ngechi nga tukala na lishungu lyakama ha vyuma evi, tunatha kuvithzema manene kutuvakana mutwathzemena Njambi. Cho Yehova kapu “ikeye lika” Njambi yetu. Kutushaka kuthzema manene chuma cheka kutuvakana kuthzema Njambi.
14. Vyuma muka vyanangwile kapositolo Yowano ha chithzemo chetu kuli Njambi?
14 Kapositolo Yowano nendi wanangwile ha chuma cha kulifwa. Wendekele ngwendi, nga munu athzema vyuma vyakundama ku kaye, vyakufwa ngwe “vije vishungwiya mashungu amavi a vunu, vije vanu vamona na kuvishungwiya na vyuma vyoshe vya muno mu kaye vije vanu vali na kulyaletha navyo,” cho ‘kethi na kuthzema Tate.’ (1 Yowano 2:15, 16) Ngechi tunapande kulilula thimbu yoshe mangana tumone indi twathzema kaye. Twatha kuwana ngwetu twashangumuka kuthzema thenga na vanu na thzalethi ya vaka-kaye. Nambe hamo tushaka kulilongetha manene mangana tulinge “vyuma vyakama.” (Njelemiya 45:4, 5) Lifuti lyaliha lili muyehi. Ngechi tunapande kwanuka majwi a Mosesa a ndthzili. Nga tuthzivithitha na kutava ngwetu Yehova “ikeye lika” Njambi yetu, cho tupangela lika ikeye mu ngila yashaka.—VaHevelu 12:28, 29.
TWALELELENIHO KULIKWATATHANA
15. Mwafwa vika Paulu wanukithile vaka-Kilisitu ngwendi Yehova “ikeye lika” Njambi wa vuthunga?
15 Kwendeka ngwavo Yehova “ikeye lika” kutukwatha tuthzivithithe ngwetu Yehova ashaka vangamba vendi valikwatathane na kupwa na vithinganyeka vimo mu vuyoye. Mu Chikungulukilo cha vaka-Kilisitu va kulivanga, mwakele vaYunda na vaNgiliki na vaLoma na vanu vakwavo va mu mafuti eka. Vatundile ku mafuti na ku vithemwa vya kulithethzathethza, cho vashakele vyuma vya kulithethzathethza. Echi chalingithile vamo kuvakaluwile kushangumuka kulemetha Njambi mu ngila yaiha nambe ngwetu kwechela vivakele na kulinga laja. Ngechi Paulu wavanukithile ngwendi vaka-Kilisitu vakala na Njambi umo lika Yehova.—Tandeni 1 Kolinte 8:5, 6.
Yehova ashaka vangamba vendi valikwatathane na kupwa na vithinganyeka vimo mu vuyoye
16, 17. (a) Vupolofweto muka vuli na kulishulithilila matangwa ano, cho vika vyatundumo? (b) Vyuma muka vyatha kutwonowetha kulikwatathana?
16 Vati cho chikungulukilo cha vaka-Kilisitu matangwa ano? Kapolofweto Isaya wendekele ngwendi: “ku matangwa a kulutwe,” vanu vakutunda mu mafuti oshe vakaija na kulemetha Yehova hamo lika. Vakendeka ngwavo: “Akatulongethe vije ashaka ngechi tuvilinge, ngechi twende mu vingila vyendi.” (Isaya 2:2, 3) Twavwahelela kumona ovu vupolofweto mu vuli na kulishulithilila matangwa ano. Vandolome na vandokathzi vetu vatunda ku mitambela ya kulithethzathethza na vithemwa vya kulithethzathethza, cho lalo vakendeka miyati ya kulithethzathethza. Oloni tunalikwatathana mu kulemetha Yehova. Oloni vithimbu vimo tunatha kulithevuka mwafwa tu vanu va kulithethzathethza.
Muli na kupanga na ndthzili mangana chikungulukilo chilikwatathane ndi? (Kengeni palangilafu 16-19)
17 Chakumwenako, mukalithzivi vati nga mumona vandolome na vandokathzi vetu vaje vaka-vithemwa vyeka? Muyati wavo na thzalethi yavo na futithi yavo na vyakulya vyavo, vinatha kulithethza na vyeni. Mukavajenjuka na kuthikama lika na vaje vakala na vithemwa vya kufwa ngwe vyeni ndi? Mukalithzivi vati nga mumona vakulunu va mu chikungulukilo cheni vaje va chili vakwenje nambe vaje vatunda mu lifuti lyeka? Nga kutunyanyama, tunatha kwonowa kulikwatathana mwafwa ya kulithehza kwa vithemwa.
18, 19. (a) Kunangula muka chituwana ku Efeso 4:1-3? (b) Vika vitwatha kulinga mangana tukwathe chikungulukilo chitwaleleleho kulikwatathana?
18 Twatha kujenjuka vati ovu vukalu? Paulu wanangwile vaka-Kilisitu va mu Efeso, nganda ya kufuka muje mwakele vanu va kulithethzathethza. (Tandeni Efeso 4:1-3.) Paulu wendekele ha vifwa vya kufwa ngwe kulikehetha na lukakateya na kuthimpa na chithzemo. Evi vifwa vinapu ngwe vithini vya njuvo vya kukola. Oloni munu napande kupanga na ndthzili mangana njuvo yendi itwaleleleho kupwa ya kukola. Paulu watondele vaka-Kilisitu va mu Efeso vapange na ndthzili mu kutwalelelaho kunyunga “kulitombola kwa mbunga.”
19 Tuvavoshe tunapande kupanga na ndthzili mangana tutwaleleleho kulikwatathana mu chikungulukilo. Twatha kulinga vati ngocho? Chakulivanga, tunapande kukala na vifwa vije vyendekele Paulu na kuvimwetha. Evi vinapu kulikehetha na kukakateya na kuthimpa na chithzemo. Chamuchivali, tunapande kupanga na ndthzili mangana tukundwiye ‘kwoloka chije chinatukutila hamolika.’ Kulithevuka chinapu ngwe tumyandthzi tuje tushaka kutwangununa, ngechi tunapande kupanga na ndthzili mu kumanetha echi kulithevuka mangana tutwaleleleho kulikwatathana.
20. Twatha kumwetha vati ngwetu twathzivithitha ngwetu Yehova “ikeye lika” Njambi yetu?
20 Yehova Njambi yetu “ikeye lika” Njambi. Ou muthzimbu unapu wa ndthzili. Eyi ñanda yakwathele vaIsalele kukanyamena vukalu vuvaliwanene navwo ha kukovela na kushwana Lifuti lya Likulahetho. Awa majwi atutakametha mangana tukathe kukanyama mu ñavava yakama na kukakovela mu Palandaisi itunavandamena. Tutwaleleleniho kulyana kupangela Yehova na mbunge yoshe. Tunapande kumuthzema na kumupangela na mbunge yetu yoshe na mana etu oshe na ndthzili yetu yoshe, cho lalo tunapande kupanga na ndthzili mangana tukale mu kwoloka na kutwalelelaho kulikwatathana na vandolome vetu. Nga tutwalelelaho kulinga vyuma evi, Yesu akatwakula kupwa vimanga, cho tukamona majwi endi kupwa a vuthunga. Wendekele ngwendi: “Ijeni yeni vanavethzikitha Tate. Shwaneni Vumwene vuje vamivwahethelele tunde ku kutanga kwa kaye.”—Mateo 25:34.