BIÑANDA BIKWASA NAANGA | BULO
Kukenga Bikupulo bya Mushelengwa Kwasa Kutsiya Bulo Bweni
Munakazi umo wanangukile kalingolingo kakele nako munalume wendi ka kukenga bikupulo bya mushelengwa ku bushweke. Ou munalume walombele likonekelo na kukulahesa ngwendi kakelukilaho lalo kulinga ngoco. Co walikelele kubikenga ha kasimbu kakandondo. Oloni kukapwa muje welukilile kalingolingo kendi, co walombele lalo munakazi wendi likonekelo.
Neni muli na kuliwana na bukalu bwa kulifwa ndi? Nga mukemwo, moneni omwo kukenga bikupulo bya mushelengwa kwasa kuzeyeselamo muka-limbo lyeni nomu mumwasa kwecelela aka kalingolingo kakabi na kujeneka kukelukila.a
Bili muno mu ñanda
Bimunapande kuzibuka
Kukenga bikupulo bya mushelengwa kwasa kutsiya bulo bweni. Kwasa kulingisa muka-limbo lyeni akale na likitikiti na kujeneka kumikulahela.b
Munakazi uje ali na munalume wendi uje akakenge bikupulo bya mushelengwa nasa kuliziba ngwendi:
Kubamulingile bwino. Munakazi umo wa kushomboka wa lizina lya Sarah ngwendi, “Njalizibile ngwe munalume wange welukilile-elukilile kulinga bukoi.”
Keti wamubwa. Munakazi umo wa kushomboka ngwendi munalume wendi mwakele na kukenga bikupulo bya mushelengwa wakele na kumulingisa alizibe “shwamwa na kuliziba ngwe keti wamubwa.”
Kasa kukulahela munalume wendi. “Munakazi umo wa kushomboka wa lizina lya Helen ngwendi, “Simbu yoshe njikashaka kuzibuka byali na kulinga munalume wange.”
Ali mu bishoti. Munakazi umo wa kushomboka wa lizina lya Catherine ngwendi; “Kusinganyekesesa ha kalingolingo ka muka-limbo lyange kwakele na kunjinenela manene bishoti.”
Byakusinganyekesesa: Mbimbiliya ngwayo munalume napande kuzema munakazi wendi. (Efeso 5:25) Kuma ali na kulinga ngoco nga munakazi wendi ali na kuliziba ngwe banakazi batunendeka helu?
Bimwasa kulinga
Kalingolingo ka kukenga bikupulo bya mushelengwa kanasa kupwa kakakalu kukecela. Munakazi wa lizina lya Stacey ngwendi, “Muka-limbo lyange wecelele kusipa makaya aje ambateselele na lyamba na kwecela kunwa bwala. Oloni anga kucili na kumukaluwila kwecela kukenga bikupulo bya mushelengwa.”
Nga kuli na kumikaluwila kwecela kukenga bikupulo bya mushelengwa, byuma binatako byasa kumikwasa kwecela aka kalingolingo na kujeneka kukelukila lalo.
Anukeni ngweni kukenga bikupulo bya mushelengwa kunabihya. Kukenga bikupulo bya mushelengwa kwasa kulingisa munu alinge byuma byasinganyeka ngwendi bimuzibisa kubwaha, okuni byabibi. Co kunasa kulingisa mu bulo mujeneke kukala cizemo, kulikulahela na kulongwa, bije bikalingisa baje bali mu bulo bapwe ba kubwahelela. Aka kalingolingo kukesi kumwesa kasingimiko kuli Yehova Njambi uje wabwahesele bulo.
Cinangulo ca mu Mbimbiliya: “Bulo bukale na kasingimiko.”—Bahebelu 13:4.
Litabeleni byuma bimunabiisa. Keti mwendeke ngweni ngwe munakazi weni wamubwa ngwe kumukenge bikupulo bya mushelengwa. Kumwapandele kwana munakazi weni mulonga. Kulinga ngoco kwasa kumilingisa mwilukile lalo kalingolingo keni kakabi nga mumona ngweni kamilingile bwino.
Cinangulo ca mu Mbimbiliya: “Munu na munu mashungu endi babenya akewo akamweseka na kumukoka na kumukokweya.”—Jemusi 1:14.
Pweni ba kulongwa omwo musimutwiya na muka-limbo lyeni. Munalume wa lizina lya Kevin ngwendi: “Njikalombo munakazi wange endeke biyongola byendi. Njikamwihula indi nananguka ngwendi hamo njili na kukenga byuma bije kubyapandele. Co oku kukalingisa munakazi wange ajeneke kusinganyeka ngwendi kuli bimo binjili na kumushwekela.”
Cinangulo ca mu Mbimbiliya: “Tushaka kupwa baka-busunga mu byuma byoshe.”—Bahebelu 13:18.
Nangukeni byuma byabibi. Munu asa kwilukila kukenga bikupulo bya mushelengwa nameme munima ya myaka yaingi. Kevin itunabanga kwendeka byendi ngwendi: “Kwetile myaka 10 kutunda hanjecelelele kukenga bikupulo bya mushelengwa, co njalizibile ngwange obu bukalu bunahu. Oloni aka kalingolingo kapwile ngwe kasitu uje nabanda na kubandamena simbu yaibwa ya kunjilya.”
Cinangulo ca mu Mbimbiliya: “Uje asinganyeka ngwendi nemana anyanyame mangana keti awe.”—1 Korinte 10:12.
Nga mwaliwana na ceseko, singanyekeseseni mwamubwa. Nameme kumwasa kujeneka kukala na mashungi amabi, mwasa kulyangwila kujeneka kuakabangeya. Mwasa kuhyana mashungu amabi nga mutengulula bisinganyeka byeni na kulinga byuma byeka.
Cinangulo ca mu Mbimbiliya: “Umo na umo weni napande kuzibuka mwakwendesela mubila wendi mu kujela na mu kasingimiko, keti na mashungu a kulilala a kutubakanesa aje aija mwafwa ya nuna.”—1 Tesalonika 4:4, 5.
Jenjukeni ku byuma bije byasa kumilingisa mukenge lalo bikupulo bya mushelengwa. Libulu lya Willpower’s Not Enough ngwalyo, “Nga mushangumuka kusinganyeka bya kukenga bikupulo bya mushelengwa, kunapu lika ngwe munashwameka kaciti ka mancezi. Kutondeka lika bikuni byabindondo, co tuhya tushukuma.”
Cinangulo ca mu Mbimbiliya: ‘Kesi utabese bubi bunjifungulule.’—Myaso 119:133.
Keti muzeye. Kunasa kwambata simbu nambe myaka asina muka-limbo lyeni amikulahele lalo. Oloni kuli bukaleho bumwesa ngwabwo mu kwita kwa simbu asa lalo kumikulahela.
Cinangulo ca mu Mbimbiliya: “Cizemo cili na mbunge ya kubandamena.”—1 Korinte 13:4.
a Nameme byuma bituli na kusimutwiya muno mu ñanda binatalesa manene ku banalume banambata baje bakakenge bikupulo bya mushelengwa, binangulo bilimo bipanga na ku banakazi baje banashomboka.
b Baka-kulyambata bamo bakendeka ngwabo kukengela hamo bikupulo bya mushelengwa kwasa kukanyamesa bulo bwabo. Oloni kulinga ngoco kukulitombola na binangulo bya mu Mbimbiliya.—Visimo 5:15-20; 1 Korinte 13:4, 5; Galatiya 5:22, 23.