Mendi a Musanga wa Kulifwa na Liku

Twasa lalo kulilongesa byabingi ku tusitu ba ha nunda. Cakumwenako, musanga wamundondo wa kulifwa na liku wakala na cashu ca kulonda ha bibumbe na kulamata mu tushongwa oku nakengesa ca mongo hasi. Bika bikalingisa ou musanga ajeneke kuwa nga ali ha cibumbe nambe mu kashongwa?

Tubwaka-bwaka twakala ku mendi endi tuketwo tukamulingisa ase kulamata nambe kukala ha gilasi nambe ha byuma byeka bya kuseneta. Mendi endi kuwesi kutundisa byuma bya kusata, embwe. Ku mendi ou musanga kwakala nzili ije ikapangela hamo na nzili yoho hanakwata, co ei nzili muikaliwana ikapu yakama kutubakana nzili ije ikakokela byuma hasi. Yetu banu kutwesi na nzili ya cifweci mukemwo kutwasa kulonda ha cibumbe. Ou musanga ikeye nameme apwe wakama bati, asa kulamata nambe kukala ha cibumbe nambe ha byuma byeka bya kuseneta mwafwa ya nzili ya ku bwaka-bwaka bwakala ku mendi endi ije ikapangela hamo na nzili yoho hanakwata.

Kuzibuka mwafwila ou musanga kukwasa bati baka-kupanga byuma? Banu basa kuwanako ngila ikwabo ya kupangelamo bipapa bya kulamatela bije bibakashokesa ku bimboloso bya bingonga na bipapa bya byuma bikwabo mu kutembwinina mendi ou musanga. Magazini ya The Economist ili na majwi endekele muka-kutondesesa umo uje wendekele ngwendi ngwe kuli “binanga bya kuzenga haje hanabetwa munu bibanapanga mu kutembwinina mendi ou musanga” ngwe bikwasa manene “mu kusaka banu baje banabetwa nga kucitaba kupangesa binanga bili na bumbanda.”

[Majwi]