Mukatavetha Muka-Kumunga Wakama Amimunge Ndi?

1, 2. Mwafwa vika Njambi ‘wathzemene manene’ Ndanyele, cho twatha kwononoka vati ngwe Ndanyele?

VAYUNDA muvavatwalele ku Mbambilone, vakakele mu nganda muje mwashulile vanu vaka-kulemetha tumponya na vaka-vundemone. Oloni vaYunda va kulongwa vakufwa ngwe Ndanyele na vavuthamba vendi vatatu, kuvongumukile na vilinga vya vanu va mu Mbambilone. (Ndanyele 1:6, 8, 12; 3:16-18) Ndanyele na vavuthamba vendi vatavethele Yehova avamunge, cho vatwaleleleho kulemetha ikeye lika. Nameme Ndanyele wayoyele na vanu vavavi thimbu yailaha, oloni kangelo wa Njambi wamulekele ngwendi: “Njambi wakuthzema.”—Ndanyele 10:11, 19.

² Mu thimbu ya Mbimbiliya, muka-kumunga wakele na kupangetha lithanda mangana ndeho nambe njava yamunga isholoke mu vutongwe. Matangwa ano vaka-kulemetha va vuthunga vathzivuka ngwavo Yehova ikeye Muka-kuyula vyuma vyoshe vya kutanga. (Tandeni Njelemiya 18:6.) Njambi ali na ndthzili ya kutumunga tuvavoshe. Oloni kethi kuthindiya vanu vatenguluke. Ashaka ngwendi yetu vavenya tumutavethe kutumunga. Muno mu ñanda tulilongetha mutwatha kupwila vuma vwa kuvothsiya mu mavoko a Njambi. Tuthimutwiya ha vihula evi vitatu: (1) Twatha kujenjuka vati vilinga vije vyatha kutupwitha ngwe vuma vwa kuma na kuvyana kunangula kwa Njambi? (2) Twatha kukala vati na vifwa vyavivwa vije vitukwatha twononoke ngwe vuma vwa kuvothsiya? (3) Vithemi vaka-Kilisitu vatha kulikwatathana vati na Njambi omwo vanangula vana vavo?

JENJUKENI VILINGA VIJE VYATHA KUKALUWITHA MBUNGE

3. Vika vyatha kukaluwitha mbunge yetu? Aneni chakumwenako.

³ Ku mukanda wa Vithimo 4:23 ngwavo: “Nyunga viyongola vyove, omwo viyongola vikevyo kavwelu-vwelu ka mwonyo.” Tunapande kujenjuka kukala na likulahelo lya kuthzeya na kulyaletha na vilinga vya mathzilo, mangana mbunge ipwe ya kuvothsiya. Nga kutunyanyama, evi vyuma vyatha kutupwitha vaka-kutengulukila. (Ndanyele 5:1, 20; VaHevelu 3:13, 18, 19) Evi vikevyo vyalingiwile kuli Mwene Uziya wa Yunda. (Tandeni 2 Mithzimbu 26:3-5, 16-21.) Ha kulivanga, Uziya wapwile wa kwononoka, ngechi Njambi wamwanene ndthzili. Oloni omwo “wakele na ndthzili, cho washangumukile kulyaletha.” Kulyaletha kwendi kwamunenethelele alinge chipangi chambala cha tupulisitu cha kwenyeka insense. Tupilisitu muvamunangwile, Uziya waluvalele manene. Yehova wathingile ou mwene wa kulyaletha, cho wapwile na mbumba kweta na ku kuthsa kwendi.—Vithimo 16:18.

4, 5. Vika vyatha kulingiwa nga tulyaletha? Aneni chakumwenako.

⁴ Nga tulyaletha, twatha kuthinganyeka ngwetu tuvatheho kutuvakana vakwetu, cho tunatha kuvyana kunangula kuje kutunda mu Mbimbiliya. (Vithimo 29:1; Loma 12:3) Ovyo vikevyo vyalingiwile kuli mukulunu umo wa lithzina lya Jim. Thimbu imo walipyakanene na vakwavo vakulunu ha ñanda imo. Jim ngwendi: “Njalekele vandolome ngwange kuvakele na chithzemo, cho njatundile mu chiwano.” Omwo kwetile vingonde 6, wajalukilile ku chikungulukilo cheka, oloni kuvakamwangwile kupwa mukulunu. Jim wathzivile manene shwamwa. Wathinganyekele ngwendi walingile vyuma vyavivwa, cho walikelele kupangela Yehova ha myaka 10. Endeka ngwendi sipilitu ya kulyaletha ikeyo yamukovelele, cho washangumukile kwana Yehova mulonga ha vyuma vyatundilemo. Vandolome vamwendelele ha myaka yaingi na kumunangula, oloni Jim wavyanene kunangula kwavo.

⁵ Jim ngwendi: “Yange njamwene lika ngwange vakwetu vakevo valimbenjele.” Vyalingiwile kuli Jim vimwetha ngwavo kulyaletha kwatha kutwonowetha kumona tupenga twetu. Cho kutupu vuma vwa kuvothsiya. (Njelemiya 17:9) Kuli ndolome nambe ndokathzi uje wamiluvalethele ndi? Mwalithzivaho laja kuthzeya mwafwa ya kuvethzika chimo chimwathzimbalethele ndi? Mwalingile vati? Mwaluvalele indi mwalikehethele na kunanguka ngweni kukala mu kwoloka na vandolome na kulongwa kuli Yehova chikecho chuma cha theho?—Tandeni Myatho 119:165; Kolose 3:13.

6. Vika vyatha kulingiwa nga tulinga vuvi?

⁶ Nga munu atwalelelaho kulinga vuvi na kushweka vuvi vwendi, kumukaluwila kutambula vukwathi vwa mu Mbimbiliya. Vuvi lika vukevwo vupwa vwavwathi kuvulinga. Ndolome umo wendekele ngwendi kakele na kulithziva kuvihya ha vuvi vwakele na kulinga. (Muka-kwambulula 8:11) Ndolome mukwavo uje washakele manene kuyongola vikupulo vya mushelengwa thimbu imo wendekele ngwendi: “Njashangumukile kukala na vithinganyeka vya kulwitha vakulunu.” Kalingo-lingo kendi kaviyithile vuthamba vwendi na Yehova. Vanu vamo muvathzivukile vyakele na kulinga, vakulunu vamukwathele. Tuvavoshe kutwathungamene. Oloni nga tulinga vimata na vaje vali na kutunangula nambe kulimanena ha vuvi vutunalingi na kujeneka kulomba Njambi atuthambethe, cho tukala na vimbunge vya kukola.

7, 8. (a) VaIsalele va kuthañulu vamwethele vati kukaluwa vimbunge na kujeneka likulahelo? (b) Vika vitulilongethako?

⁷ Yehova mwapatwile vaIsalele mu Ingito, vamwene vikomoketho vyalingile. Oloni nameme vavimwene, omwo vashwenyene kuyehi na Lifuti lya Likulahetho, vakaluwithile vimbunge vyavo. Mwafwa vika? Kuvakulahelele Njambi. Vakevo vathzivile lyova na kuyayavalela Mosesa kutuvakana kukulahela Njambi. Vashakele lalo kwiluka ku Ingito, kuje kuvapwile vindthzinda. Yehova waluvalele manene, cho wehwile ngwendi: “Vithimbu vingai vanu ava vakanjishaula?” (Kulava 14:1-4, 11; Myatho 78:40, 41) Ovo vaIsalele vathsililile mu mambo mwafwa ya kukaluwa kwa vimbunge vyavo na kujeneka kukulahela.

⁸ Netu tuli muyehi na kaye kakaha, cho likulahelo lyetu vali na kulyetheka. Ngechi tunapande kwilula likulahelo lyetu. Twatha kukanyametha vati likulahelo lyetu? Tunatha kuthinganyeka ha majwi a Yesu aje ali ku Mateo 6:33. Lihuleni ngweni: ‘Vilengo vyange na vyuma vinjangula kulinga vimwetha ngwavo njitava majwi a Yesu ndi? Njilikela kuya ku viwano na kuya mu lihya mangana njitonde vimbongo vyavingi ndi? Njilinga vati nga ku chipangi vatonda njipange thimbu yakama? Njitava kaye kanjungumune na kunjonowetha kupangela Yehova ndi?

9. Mwafwa vika tunapande kutwalelelaho ‘kwilula’ likulahelo lyetu, cho twatha kulinga vati ngocho?

⁹ Nga kutukavangeya viyendeka Mbimbiliya ha vuilanyo vwavuvi na ha vanu va kutunda mu chikungulukilo na ha kulivwaheleletha, vimbunge vyetu vikaluwa. Munapande kulinga vati nga kumikaluwila kukavangeya viyendeka Mbimbiliya? Munapande kwilula likulahelo lyeni vwathi vwathi. Mbimbiliya ngwayo: “Lyethekeni yeni vavenya na kulilula nga munapu vaka-kukulahela.” (2 Kolinte 13:5) Litanekeyeni yeni vavenya, cho thimbu yoshe tavetheni Lijwi lya Njambi litwamenene vithinganyeka vyeni.

TWALELENIHO KUPWA NGWE VUMA VWAVUVOTHSI

10. Vika vyatha kutukwatha tupwe ngwe vuma vwa kuvothsiya mu mavoko a Yehova?

¹⁰ Njambi natwana Lijwi lyendi na chikungulukilo cha vaka-Kilisitu na chipangi cha kwambulula vije vitukwatha kupwa ngwe vuma vwa kuvothsiya. Omwo tutanda Mbimbiliya litangwa na litangwa na kuthinganyekaho, tupwa vuma vwa kuvothsiya mu mavoko a Yehova mangana atumunge. Yehova washikile vimyene va Isalele vathoneke mutamba wa Mashiko a Njambi na kuwatanda litangwa na litangwa. (Kwituluka mu Mashiko 17:18, 19) Tupositolo vathzivukile ngwavo kutanda na kuthinganyeka ha Vithoneka kuvakwatha mu chipangi cha kwambulula. Vapangethele viñanda vimo vya mu Vithoneka vya chiHevelu mu mikanda ivathonekele, cho lalo muvakele na kwambulula vakele na kushongangeya vanu vapangethe Vithoneka. (Vilinga 17:11) Netu twamono ngwetu kutanda Lijwi lya Njambi litangwa na litangwa na kuthinganyekeho kwapwa kwa theho. (1 Timateo 4:15) Echi chitukwatha tupwe va kulikehetha mangana Yehova atumunge.

11, 12. Yehova atha kupangetha vati chikungulukilo cha vaka-Kilisitu mu kutumunga kwetheketha na vuthzeye vwetu vwa ha kapandi? Endekeni chakumwenako.

¹¹ Yehova athzivuka vyatonda munu na munu, cho akapangetha chikungulukilo cha vaka-Kilisitu mu kutumunga. Jim ivanendekele ha kulivanga, watengulwile vithinganyeka vyendi omwo ndolome umo wamumwethele chithzemo. Jim ngwendi: “Ou ndolome kanjijolele nambe kunjipaya ha vyuma vinjangwile kulinga. Oloni wanjimwethele chithzemo, cho wakele na lishungu lya kunjikwatha.” Munima ya vingonde vitatu, ou mukulunu walanyene Jim ku viwano. Jim ngwendi mwaketele ku chikungulukilo, vakamutambwile mwamuvwa cho chithzemo cha vandolome na vandokathzi chamulingithile atengulule vithinganyeka vyendi. Wanangukile ngwendi kukavangeya vithinganyeka vyendi kethi kwa theho. Vakulunu va mu chikungulukilo cha Jim na munakathzi wendi vamutakamethele, cho washangumukile lalo kupangela Yehova. Chuma chikwavo chakwathele Jim chapwile kutanda ñanda ya “Jehovah Is Not to Blame” na ya “Serve Jehovah Loyally,” ya mu Kaposhi ka Kukengela ka Vundele ka November 15, 1992.

¹² Mukwetile thimbu, Jim wapwile mukulunu lalo. Kushwa vene oho, akakwatha vandolome vakwavo vaje valiwana mu vukalu vwakulifwa na vwendi na kukanyametha likulahelo lyavo. Endeka ngwendi wathinganyekele ngwendi vuthamba vwendi na Yehova vwakanyama, kumani embwe. Akalimono kweva ha kwanuka omwo kulyaletha kwamulingithile evale vyuma vya theho manene na kutala lika ha tupenga twa vakwavo.—1 Kolinte 10:12.

13. Kwambulula kutukwatha tukale na vifwa muka, cho vitukwatha vati?

¹³ Chipangi cha kwambulula nacho chatha kutumunga na kutukwatha tupwe vanu va kulumbunuka. Mu ngila muka? Omwo twambulula muthzimbu wauvwa, tunapande kupwa va kulikehetha na kusholola vushuka vwa kulithethzathethza vwa sipilitu ya Njambi. (Ngalatiya 5:22, 23) Anukeni vifwa vyavivwa vimuli navyo mwafwa ya kupanga chipangi cha kwambulula. Omwo tutembwinina Kilisitu, vanu vathzema muthzimbu wetu, cho vakala na vithinganyeka vyavivwa hali yetu. Chakumwenako, Vakaleho vavali va ku Australia muvetele ha njuvo ngechi, vashakele kwambulula kuli munakathzi ivawaneneho, oloni waluvalele manene na kuvayalumukila. Oloni ovo Vakaleho valikehethele na kumutolilila. Kutundoho, owo munakathzi walimwene kweva ha vyuma vyalingile cho wathonekelele ku ofisi ya munango. Walombele likonekelo ha vilinga vyendi. Wendekele ngwendi: “Njalimbenjele omwo njayalumukilile vanu vambulula Lijwi lya Njambi.” Vyuma vyalingiwile kuli ava Vakaleho vitukwatha tumone vuvwa vwa kukwata mbunge mu chipangi cha kwambulula. Chili vene chipangi cha kwambulula chikakwatha vakwetu, oloni netu chikatukwatha.

PANGELENI HAMO NA NJAMBI OMWO MUNANGULA VANA VENI

14. Vithemi vanapande kulinga vika nga vatonda vana vavo vathzive vivavalongetha?

¹⁴ Vanike vavangi vapwa va kulikehetha cho vashaka kulilongetha. (Mateo 18:1-4) Ngechi vithemi valinga mwamuvwa nga valongetha vana vavo vavandondo kuthzema vuthunga. (2 Timateo 3:14, 15) Nga vithemi vathzema vuthunga na kupangetha viyendeka Mbimbiliya, cho vatha kukwatha vana vavo. Vana vavo navo vathzema vuthunga. Cho lalo vathzivithitha ngwavo kuvanangula kumwetha ngwavo vithemi na Yehova vavathzema.

15, 16. Vithemi vanapande kumwetha vati likulahelo lyavo kuli Njambi nga munavo atunda mu chikungulukilo?

¹⁵ Nameme vithemi valongetha vana vavo vuthunga, oloni vana vamo hanga vanatha kuthethza Yehova na kutunda mu chikungulukilo. Nga vana valingamo, nanga yoshe iyanda. Ndokathzi umo wa ku South Africa wendekele ngwendi: “Ndolome yange mwatundile mu chikungulukilo, chapwile lika ngwe nathsi. Njathzeyele manene.” Oloni walingile vika hamo lika na vithemi vendi? Vakavangeyeye viyendeka Mbimbiliya. (Tandeni 1 Kolinte 5:11, 13.) Vithemi vathzivukile ngwavo kukavangeya kunangula kwa Njambi kuvakwatha voshe. Cho lalo vanangukile ngwavo kutunditha munu mu chikungulukilo kunapu ngila ya chithzemo yakanangwilamo Yehova. Ngechi valikwatathanene na uje munavo mu vipangi vimo vya nanga lika.

¹⁶ Owo munavo walithzivile vati? Wendekele ngwendi: “Njathzivukile ngwange vaka-nanga yange kuvanjithzindile, oloni vakavele mashiko a Yehova na mbunga yendi.” Wendekele lalo ngwendi: “Nga kuli vyuma vithindiya munu kulomba vukwathi na ngothzi ya Yehova, ananguka ngwendi kumani atonda vukwathi vwendi.” Thinganyekeni kuvwaha kuvathzivile vaka-nanga owo mukwenje welukile kuli Yehova. Chili vene, nga twononoka kuli Njambi thimbu yoshe, tulinga vya kulumbunuka na kupwa va kuvwahelela.—Vithimo 3:5, 6; 28:26.

17. Mwafwa vika tunapande kwononoka kuli Yehova mu kuyoya kwetu, cho kulinga ngocho kutukwatha vati?

¹⁷ Kapolofweto Isaya wapolofwetele ngwendi vaYunda mu Mbambilone, vakatenguluka na kwendeka ngwavo: “Yove Shukulu Kalunga wapwa u tate yetu, yetu tunapu ngwe vuma cho yove unapu ngwe muka-kushonga. Yove watutangele.” Cho lalo vakalambelela Yehova ngwavo: “Kethi utuyongwele vuvi vwetu ku myaka yoshe. Anuka ngwove yetu tu vanu vove, tuthzivileko mema ku mbunge.” (Isaya 64:8, 9) Nga tulikehetha na kwononoka kuli Yehova thimbu yoshe, cho atuthzema ngwe mwathzemene Ndanyele. Yehova atwalelelaho kutumunga kupangetha Lijwi lyendi na sipilitu yendi na mbunga yendi mangana kulutwe tukapwe “vana va Njambi” va kuthungama.—Loma 8:21.