vitatu vinatako, vanu vavangi vanamono vuvwa vwa kupangetha vinangulo vya mu Mbimbiliya ha thimbu ya vukalu. Vanalimwena ngwavo Mbimbiliya inapu ngwe chije chuma cha kumunga cha mu miziyamu chitunendeka ku maputukilo. Viñanda vyakalamo kuvyalifwile na vije vili mu mavulu amo, vije kuvyethi na kupanga ano matangwa. Cho vika vinalingitha Mbimbiliya ipwe ya kulitila? Kuma vaipangele ha vyuma vimo vya kulitila ndi? Mu Mbimbiliya mwakala vithinganyeka vya Njambi indi vya vanu?—1 Tesalonika 2:13.

Hamo neni munalimwena ngweni matangwa a kuyoya apwa amandondo, cho anashulu na vukalu. Mu mukaliwana na vukalu, iya akamithzembeleka na kuminangula na kumikwatha?

Tuchithimutwiyeni ha vyuma vitatu mangana mumone muimikwathelamo Mbimbiliya mu kuyoya kweni. Imilongetha mwa:

1. kujenjukila ku vukalu nga chitava.

2. kumanethela vukalu vumukaliwana navwo.

3. kukolethela vukalu vuje kumwatha kumanetha.

Tuthimutwiya ha vyuma evi vitatu mu vilongetha vinatako.

KULINYUNGILILA KU MISHONGO.

NAMEME MBIMBILIYA KUYAPWILE LIVULU LYENDEKA VYA VUMBANDA, OLONI ILI NA VINANGULO VIJE VITUKWATHA KULINYUNGILILA KU MISHONGO.

Kulyangununa na Vavethzi.

Mu Mashiko a Mosesa vendekelemo ngwavo vakangule kuvapandele kulipandakana na vaka-mbumba. Vandotolo vashangumukile kupangetha echi chinangulo kushwa mu 500 C.E kutwala mu ma 1500 C.E, cho na lelo lino hanga chichipanga.—Valevi, kapetulu 13 na 14.

Kujwela hanima ya kukwata chivimbi.

Kushwa kuthañulu kweta na ku mamanethelelo a chita cha myaka cha vu 19, vandotolo vakele na kukwata vivimbi na kuthaka vavethzi kwa kujeneka kujwela ku mavoko. Oku kwalingithile vanu vavangi vathse. Oloni mu Mashiko a Mosesa vendekelemo ngwavo woshe akwata chivimbi, cho apwa wa kujwala. Omwo mu mashiko vendekelemo lalo ngwavo munu napande kujwela nga nakwata chivimbi. Awa mashiko anyungililile vanu ku mishongo.—Kulava 19:11, 19.

Kushitika mathzilo aje anatundu mwimo.

Mwaka na mwaka vanike vavangi vakathsi ku mushongo wa kapwele, mwafwa ya kujeneka kushitika mathzilo a mwimo. Mu Mashiko a Mosesa vendekelemo ngwavo, mathzilo a mwimo vanapande kuwashitikila kulako na vinjuvo vya vanu.—Kwituluka mu Mashiko 23:13.

Thimbu ya kutuhula vimbututu

Mu Mashiko a Njambi vamwethelemo ngwavo vimbututu vavatuhule, nga vali na matangwa 8 kutunda ha kuthemuka. (Valevi 12:3) Mivila ya vimbututu ikashangumuka kukanyama hanima ya chalumingo chimo kutunda ha kuthemuka. Kuthañulu, te kanda kuchikale vipatela, vanu vamwene ngwavo kutuhula vanike munima ya chalumingo chimo kutunda ha kuthemuka, kwapwile kwa theho.

Vithinganyeka vyavivwa vikakangwitha muvila.

Vaka-kutondethetha vya vumbanda na vaka-sayansi vanawana ngwavo kukala na vithinganyeka vyavivwa vya kufwa ngwe kuvwahelela na lilavelelo na kukandelela na kuthambetha vakwetu na mbunge yetu yoshe kukanene vukangule ku muvila. Mbimbiliya ngwayo: “Mbunge ya kuvwahelela ikakangwitha muvila, oloni mbunge ya kulinyenga thimbu yoshe iyondwetha muvila.”—Vithimo 17:22.