Biñanda bya Kupangesa mu Mukanda wa Biwano bya Buyoye Bwetu Baka-Kilistu na Cipangi Cetu
MARCH 1-7
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 7-8
“Bika Bitulilolongesa ku Cilombo ca Baisalele”
it-1 497 ¶3
Cikungulukilo
Mu Isalele, kwakele banalume baje bakele na kwimanenako mbunga yoshe. (Ezl 10:14) Ngeci, ‘bantwama ba miyati ya Baisalele’ banenele milambu omwo bamanesele kutunga mbalaka mwakuliwanena. (Kul 7:1-11) Co lalo, mu bisimbu bya Nehemiya, tupilistu, balebi na ‘bantwama ba banu’ bakebo bemaneneneko banu mu cikumiiyo cibalikumiiye. (Neh 9:38–10:27) Baisalele mubakele mu mambo, kwakele “bantwama bakwangunuka mu mbunga ba lutsimo lwalubwa.” Hakati kabo, kwakele bakupwa 250 baje balikwatasanene na Kola na Ndatane na Abilame na Oni mu kushongangeya banu mangana balwise Mosesa na Alone. (Kul 16:1-3) Yehova walekele Mosesa, angule banalume bakupwa 70 hakati ka bakulunu ba banu ba Isalele, mangana bamukwase kutwamenena banu ba Njambi, mwafwa cipangi camwamenene. (Kul 11:16, 17, 24, 25) Ku mukanda wa Valevi 4:15, banendekako bya “bakulunu ba mbunga.” Cisholoka ngwe bakebo bene bapwile bakulunu, bantwama, maako na bamyata.—Kul 1:4, 16; Yos 23:2; 24:1.
it-2 796 ¶1
Lubena
Mu cilombo ca Baisalele, muyati wa Lubena wakele ku mbwela ya mbalaka, co walyatele na muyati wa Simyoni na wa Ngande. Ha simbu ya kujaluka, muyati wa Yunda, wa Isakale na wa Zembuloni bakebo balibangele kukatuka. Co muyati wa Lubena, wa Simyoni na wa Ngande bakebo bateleko. (Kul 2:10-16; 10:14-20) Omu bene mubalikabelele, mukemwo lalo mubakele na kulikabela mubakele na kwana milambu ha litangwa libakundikile mbalaka mwakuliwanena.—Kul 7:1, 2, 10-47.
w04 8/1 25 ¶1
Bisimpi bya Kulitila bya mu Mukanda wa Kulava
8:25, 26. Nga Kalebi nakolo, bakele na kumwecelesa kupanga bipangi byendi mangana bipangi byende mwamubwa, oloni anga wasele kukwasako bakwabo. Nameme kukwesi myaka ibanaka yanapande kwecela munu kwambulula bya Bumwene, oloni kuli bimo bitulilongesa ku Balebi. Nga Muka-Kilistu kasa kulinga mwamubwa bipangi bimo mwafwa ya kukulubala, co asa kulingako bipangi bije biasa kupanga mwamubwa.
Bisimpi bya Seho
it-1 835
Bantwatwa
Bantwatwa ba mu Isalele bakebo bakele na kwimanenako Baisalele boshe, mwafwa bakebo bapwile mitwe ya binaanga. Yehova wendekele ngwendi muyati wa Isalele wapwile ntwatwa yendi mwafwa ya cikumiiyo calingile na Abilahama. (Kut 4:22) Yehova mwobwele bantwatwa boshe ba Baisalele washikile ngwendi “ntwatwa wa munalume wa Baisalele na aba ba tusitu bakulibanga kusemuka” babakundike kuli ikeye. (Kut 13:2) Ngeci, bantwatwa boshe babakundikile kuli Njambi.
MARCH 8-14
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 9-10
“Yehova ali na Kutwamenena Bati Banu Bendi Ano Matangwa?”
it-1 398 ¶3
Cilombo
Yehova wabwahesele mwamubwa bibunga bya Baisalele mangana bende mwamubwa kutunda ha mutambela umo kuya ha mutambela ukwabo. Ku mukanda wa Kulava 33, Mosesa wendekele ngwendi Baisalele batulilile ha mitambela ya kweta ku 40. Baisalele kubakele na kukatuka nga lishelwa lyemanene ha mbalaka mwamukuliwanena, oloni nga lishelwa likatuka, nabo bakele na kukatuka. Mbimbiliya ngwayo: “Omwo Shukulu Kalunga abashika, co batumbamene mu cilombo, co omwo Shukulu Kalunga abashika lalo, co bajalukilemo.” (Kul 9:15-23) Bafulile mapembo abali a siliba aje abakele na kupangesa mu kuleka Baisalele ngwabo banapande kujalukoni. (Kul 10:2, 5, 6) Kutengulula-tengulula ku cilumo ca lupembo kwakwasele Baisalele bazibuke ngwabo banapande kujaluka. Olu lupembo lwohyele lwa kulibanga “ha litangwa lya [bu 20] ku ngonde ya mu cibali mu mwaka wa mu cibali” mu 1512 B.C.E. Mubakele na kujaluka, mbalaka yakele kulutwe, co muyati wa Yunda, wa Isakale na wa Zembuloni wakabele munima. Co ba ku bikota bya Ngeleshone na Melali bambatele byuma byakutungisa mbalaka. Co muyati wa Lubena, wa Simyoni na wa Ngande yakabele munima. Co ba ku cikota ca Kohate bambatele bikwata bya mu mutamba wa kujela, bakatukile na kuya. Kutundaho, muyati wa Efalime, wa Manase, na wa Mbenjemani wabakabele. Co munima yabo kwakele muyati wa Ndani, wa Ashele na wa Nafetali. Ngeci kulutwe na kunima kwakele miyati ije yakele na banu babangi co lalo ba nzili.—Kul 10:11-28.
Muli na Kulimwena Mwali na Kututwamenenenamo Yehova Ndi?
Twasa kumwesa bati ngwetu twamona kutwamenena kwa Njambi kupwa kwa seho? Kapositolo Paulu wendekele ngwendi tunapande kwononoka baje bali na kututwamenena na kulyaka kwisi yabo. (Hev 13:17) Oloni kulinga ngoco keti kwakwasi. Bika twendekela ngoco? Lingeni ngwe munapu umo wa Baisalele mu simbu ya Mosesa. Co omwo munende simbu yailaha, lishelwa lije linakala na kumitwamenena limana. Kumuzibuka ngweni likalaho simbu yakupwa hali, indi litangwa limo, indi calumingo cimo, indi bingonde byabingi, yanini. Ha kulibanga mushangumuka kutundisako bitenga bya seho, co mulihula ngweni, ‘Njitundise bitenga byoshe ndi?’ Co mu kwita kwa matangwa, mutonda-tonda byuma byeni, oloni kumubiwana, co mushangumuka kutundisa byuma byeni byoshe bimunatulikile mwamubwa. Oloni mucimanesa lika kutundisa bitenga byeni, na lishelwa likatuka, co mushangumuka lalo kutulika bitenga byeni mwamubwa na kulibwahesela bya kukatuka. Kulinga ngoco keti kwakwasi indi bati? Nameme ngoco, Baisalele bakele na kujaluka lishelwa licikatuka lika.—Kul 9:17-22.
Tukalingi bati mutukatambula mashiko amaha? Kuma tukawononoka tuciwatambula lika ndi? Indi tucikatwalelelelaho kulinga byuma mutwakele na kubilingila laja? Kuma tuli na kwendelela na mashiko amaha a kufwa ngwe mwakutwamenenena bilongesa bya Mbimbiliya, mwakwambulwila ku banu baje bendeka ndaka yeka na kulinga kulemesa kwa naanga simbu yoshe? Batico aje amwesa bitunapande kulinga mangana tulikwatasane na Komiti ya Kulizibasana na Baka-bipatela na aje amwesa bitunapande kulinga mangana tumwese ngwetu tunaka mbunge bakwetu nga tuli ku biwano? Kutundaho, tumwesa lalo ngwetu twamona kutwamenena kwa Njambi ngwetu kwapwa kwa seho nga tutaba kutunangula. Nga tushaka kulinga byuma bimo bya seho mu kuyoya kutwapandelele kukulahela mana etu, oloni tunapande kukulahela Yehova na munga yendi. Mwanike, akashatukila ku bisemi bendi nga kuli bukalu. Mu ngila imo lika, netu tunapande kushatukila ku munga ya Yehova nga tuliwana na bukalu.
Bisimpi bya Seho
it-1 199 ¶3
Kulikungulula
Seho ya Kulikungulula. Cilika ca Paseka citukwasa tumone ngwetu biwano byapwa bya seho. Mashiko amwesele ngwawo nga munu najele, co kesi mu bungenzi, oloni alikela kunyunga ciwano ca Paseka, bapandele kumutsiya. (Kul 9:9-14) Mwene Hezekiya mwalekele banu boshe ba mu Yunda na miyati ikwabo ya Baisalele ngwendi bakungulukile mu Yelusalema na kulinga cilika ca Paseka, wendekele ngwendi: “Eni banu ba Isalele . . . ilukeni kuli Shukulu Kalunga. . . Keti mukaluwise bimbunge byeni ngwe mubalingile bakukulwila beni, oloni ononokeni Shukulu Kalunga, ijeni ku njubo yendi mu Yelusalema, ije yanajelesa Shukulu Kalunga Njambi yeni ku myaka yoshe, co mulemeseni ngeci bukalu bwendi bumitunde. . . Shukulu Kalunga Njambi yeni wakala na ngozi na mema ku mbunge, nga mwiluka kuli ikeye, co akamitambula.” (2 Mi 30:6-9) Baje balingilile shakelo kujeneka kuya ku ciwano bamwesele ngwabo banabyana Njambi. Nameme Baka-Kilistu kubesi kulinga bilika bibakele na kulinga Baisalele, oloni kapositolo Paulu wabalekele ngwendi: “Tuliyongoleni umo na mukwabo na kulikwasa umo na umo na kumwesa cizemo na kulinga mwamubwa. Keti tulikele kulikungulula hamo lika, ngwe futisi ya bamo. Oloni tulikoleseni umo na mukwabo na kuhyana, omwo litangwa lya Mwene lili muyehi.”—Hev 10:24, 25.
MARCH 15-21
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 11-12
“Mwafwa Bika Kutwapandele Kupwa Baka-kuyayabala?”
w01 6/15 17 ¶20
Pangeseni Bimuli na Kulilongesa
20 Baka-Kilistu babangi kubesi kulinga bupangala. Oloni tunapande kunyanyama mangana keti tuwile mu mweto wa kuyayabala na kulingisa Yehova ecele kutubezikisa. Kapositolo Paulu wendekele ngwendi: ‘Kutwapandele kweseka Mwene ngwe mubalingile Baisalele bamo, co batsile ku manyoka. Nambe kutwapandele kuyayabala ngwe mubalingile bamo babo, co babanyongesele kuli kangelo Muka-kunyongesa.’ (1 Ko 10:9, 10) Baisalele mubakele na kuyayabala ngwabo banenukwa kulya maana, batengulukilile Mosesa na Alone hamo lika na Njambi. (Kul 16:41; 21:5) Kuma Yehova walubalelele lika baje balingile bukwizi indi na baje bayayabalele? Mbimbiliya ngwayo banu babangi baje bayayabalele batsile ku manyoka. (Kul 21:6) Baisalele mubayayabalele lwa kulibanga, kwatsile banu ba kutubakana 14,700. (Kul 16:49) Ngeci, kutwapandelele kupwa baka-kuyayabala mangana Yehova keti atulubalele.
w06 7/15 15 ¶7
‘Lingeni Byuma kwa Kujeneka Kuyayabala’
7 Baisalele bashangumukile kukala na biyongola byabibi. Ha kulibanga mubabapatwile mu Ingito nomu mubajabukile Kalunga-ndonga wa Kubenga, bembilile Yehova mwaso wa kumushangazala. (Kut 15:1-21) Byuma byabibi bibaliwanene nabyo Baisalele mubakele mu mambo na kuzibila lyoba Bakanana byabalingisile bashangumuke kuyayabala na kujeneka kujauka na byuma byabalingilile Njambi. Baisalele bapandele kukandelela kuli Yehova mwafwa ya kubapatula mu Ingito. Oloni bakebo bayayabalele mwafwa basinganyekele ngwabo nabomina byuma byabibwa. Ngeci, omwo Baisalele bayayabalele bamwesele ngwabo kubakele na mbunge ya kukandelela. Mukemwo Yehova wabalekele ngwendi: “Bisimbu bingai aba banu baka-bubi bakalinyenyeta kuli yange?”—Kul 14:27; 21:5.
it-2 719 ¶4
Bimata
Kuyayabala. Kuyayabala kwapwa kwakubi. Baisalele mubatundile lika mu Ingito, bashangumukile kuyayabalela Yehova na kwendeka ngwabo Mosesa na Alone kubakele na kubatwamenena mwamubwa. (Kut 16:2, 7) Omwo Baisalele bayayabalele manene, Mosesa wazeyele, ngeci walombele ngwendi Yehova amutsiye. (Kul 11:13-15) Banu baje bashaka kuyayabala basa kulikobelesa mu bukalu. Baisalele mubayayabalelele Mosesa, Yehova wamwene ngwendi bakele na kuyayabalela Ikeye bene, co bakele na kulwisa ciyulo cendi. (Kul 14:26-30) Baisalele babangi batsile mwafwa ya kuyayabala.
Bisimpi bya Seho
it-2 309
Maana
Maana afwile bati? Maana apwile a kutoka. Asholokele ngwe bimbuto byabindondo, co lalo afwile ngwe lemba. Butobalesi bwawo bwalifwile ngwe bwa makende “a kulinga ha buki” nambe ngwe makende “a kukumbasana na mazi a olive.” Maana bakele na kuwatseka na mamanya nambe kuwatwa mu cini, amo bakele na kuwateleka, amoco bakele na kuwalinga mikasha na kuwoca.—Kut 16:23, 31; Kul 11:7, 8.
MARCH 22-28
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 13-14
“Likulahelo Lyasa Kutukwasa Bati Tupwe ba Kusimpa?”
w06 10/1 16-17 ¶5-6
Likulahelo na Kuzibila Njambi Lyoba Bitukwasa Tusimpe
5 Yoshwa na Kalembi bakele na lishungu lyakama lya kukakobela mu Lifuti lya Cikulaheso. Mukemwo bendekele ngwabo: ‘Tukabafungulula omwo Yehova ali hamo netu, wahi abamena, ngeci bene kesi muzibe lyoba embwe.’ (Kul 14:9) Kuma Yoshwa na Kalembi bakele na kutobalesa lika biñanda ndi? Embwe. Baisalele boshe balimwenenene omwo Yehova wamwesele ngwendi binjambi ba Baingito kubesi na nzili, omwo walingile bikomokeso 10. Co lalo balimwenenene omwo Yehova wanyongeselelemo maswalale ba Falo ha Kalunga-ndonga wa Kubenga. (Mya 136:15) Ngeci, baje tunenga 10 kubapandele kuziba lyoba. Mukemwo Yehova wendekele ngwendi: “Bisimbu bingai bakabyana kunjikulahela nameme bamwene bikomokeso byoshe bije binjalingile hakati kabo?”—Kul 14:11.
6 Yehova wendekele ngwendi Baisalele bazibile lyoba mwafwa kubakele na likulahelo. Obu bukaleho bumwesa ngwabwo likulahelo litukwasa tusimpe. Mukemwo kapositolo Yowano wasonekelele cikungulukilo ca Baka-Kilistu ngwendi: ‘Likulahelo likelyo litukwasa tuhyane bya kaye.’ (1 Yo 5:4) Ano matangwa, kukala na likulahelo lya kufwa ngwe lya Yoshwa na Kalembi kunakwasa Bakaleho ba Yehova bakutubakana 6 milyoni bambulule muzimbu waubwa wa Bumwene mu kaye koshe. Bali na kwambulula mu kusimpa ipwe banike, bakulunu, biyanga nameme bakangule. Kukwesi citozi nonowesa aba baka-kwambulula ba kusimpa.—Lom 8:31.
Bisimpi bya Seho
it-1 740
Lifuti lya Cikulaheso
Lifuti lya Cikulaheso lyapwile lyalibwa. Mosesa mwatumine tunenga ngwendi bakanenge lifuti lya cikulaheso, belukile na mikuyu, mapomingilanete na likasha-kasha limo lya bushuka bwa mikolobozi ya binyu, co lyamenene manene ngeci balyambatele banu babali ha muweti. Nameme bazibile lyoba mwafwa ya kujeneka kukala na likulahelo, oloni bendekele ngwabo: “Tunakawana ngeci linapu lifuti lya bufuko na bwilo.”—Kul 13:23, 27.
MARCH 29–APRIL 4
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 15-16
“Keti Mulyalese na Kulikulahela Yeni Babenya”
Kuma Yehova Amizibuka Ndi?
12 Baisalele mubakele na kuya mu Lifuti lya Cikulaheso, Kola washangumukile kuyayabala mwafwa wamwene ngwe byuma kubyakele na kwenda mwamubwa. Co bantwama 250 nabo balikwatasanene nendi. Kola na baje banalume balikwatasanene nendi hamo basinganyekele ngwabo bibakele na kulinga byakele na kuzibisa Yehova kubwaha. Balekele Mosesa ngwabo: “Yeni bantwama muli na kulyalesa manene! Mbunga yoshe eyi yapwa ya kujela, co Shukulu Kalunga ali netu boshe.” (Kul 16:1-3) Bibendekele byamwesele ngwabo bapwile bakulyalesa, co balikulahelele manene bakebo babenya. Mosesa wabakumbulwile ngwendi: “Shukulu Kalunga akatumwesa baje banapu bendi.” (Kul 16:5) Litangwa lyateleko, Kola na baje balikwatasanene nendi boshe batsile.—Kul 16:31-35.
Kuma Yehova Amizibuka Ndi?
11 Mosesa na Kola balisezele mwafwa Kola kasingimikile byuma byabwahesele Yehova. Byuma bibalingile bitukwasa tuzibuke mwakalizibila Yehova nga tulinga byuma bimo. Kola wapwile Kalebi wa ku cikota ca Kohate, ngeci wapangele bipangi byabingi. Walimwenenene bikomokeso bya Yehova. Cakumwenako, walimwenenene omwo Yehova wobwolelemo banu bendi ha Kalunga-ndonga wa Kubenga. Co lalo, wakundwiiye kulemesa kwa busunga. Cakumwenako, nendi watsiile Baisalele baje bamungile kamponya wa ngolinde ku Munkinda wa Sinai. Kutundaho, wakele na kukwasa mu kujalwisa cikasha ca cikumiiyo. (Kut 32:26-29; Kul 3:30, 31) Kola wapwile wa kulongwa kuli Yehova ha myaka yaingi, co na Baisalele babangi bamukulahelele.
Bisimpi bya Seho
w98 9/1 20 ¶1-2
Twamekeni Byuma bya Seho
Munu uje wapokwele lishiko lya Sabata wakele na mulonga wakama kuli Yehova. Mbimbiliya ngwayo: “Shukulu Kalunga wendekele kuli Mosesa ngwendi, ‘Munu owo napande kutsa.’” (Kul 15:35) Mwafwa bika Yehova wamwene kupokola lishiko lya Sabata kupwa mulonga wakama?
Banu bakele na matangwa 6 abapandele kulinga bipangi byabo byoshe bya kufwa ngwe kucaba bikuni, kutonda byakulya na bya kuzala, hamolika na kubwahesa binjibo byabo. Ha litangwa lya bu 7 bapandele kulinga lika bipangi bya ku sipilitu. Kucaba bikuni kukwabihile, oloni cuma cabihile capwile kupangesa simbu ya kulemesa Yehova mu kucaba bikuni. Nameme kutwesi mwisi ya Lishiko lya Mosesa, oloni ei ñanda imwesa ngwayo tunapande kwaka byuma bya ku sipilitu mu mutamba wa kulibanga.—Fil 1:10.
APRIL 5-11
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 17-19
“Yange Njinapu Buswana Bweni”
Twamona Yehova Kupwa Buswana Bwetu Ndi?
9 Balebi kubakele na libu mu Lifuti lya Cikulaheso. Bapangesele simbu yabo yoshe mu kulemesa Yehova. Ngeci, bapandele kukulahela ngwabo Yehova ikeye abanyunga mwafwa wabalekele ngwendi: ‘Yange buswana bweni.’ (Kul 18:20) Nameme kutwesi na kupangela ku tembele ngwe mwa tupilistu na Balebi, oloni twasa kubatembwinina nga tukulahela ngwetu Yehova atwana bitutonda. Omwo tushwenya kumamaneselelo a matangwa a kukotoka, tunapande kukulahela manene ngwetu Yehova atukwasa.—Kuj 13:17.
Yehova Ikeye Buswana Bwange
4 Yehova wapwile bati buswana bwa Balebi? Yehova wapwile buswana bwa Balebi omwo wabanene cipangi ca kulitila kutubakana kubana libu ngwe mwalingile ku Baisalele bakwabo. Kupwa tupilistu ba Yehova bukebwo bwapwile buswana bwabo. (Yos 18:7) Ku mukanda wa Kulava 18:20, Yehova wakulahesele ngwendi na cimo cahi cibakajeneka Balebi. (Kul 18:19, 21, 24) Balebi bakele na kubana ca mu likumi kupwa fweto yabo mwafwa ya bipangi bibakele na kulinga. Bakele na kubana ca mu likumi ku byakulya bibakele na kuteja Baisalele na ku bimuna babo. Co Balebi nabo bakele na kwana ca mu likumi ku byuma bibanatambula mangana bakwase tupilistu. Banene byuma byabibwa manene. (Kul 18:25-29) Co lalo milambu yoshe ya kujela ibalambwile Baisalele kuli Njambi, bayanene tupilistu. Ngeci, tupilistu bakulahelele bene ngwabo Yehova abana byuma bibatonda.
Bisimpi bya Seho
g02 6/8 14 ¶2
Mwongwa Wapwile wa Seho
Mwongwa wemaneneneko lalo cuma cije cikalako simbu yailaha. Mukemwo mu Mbimbiliya, cikumiiyo cakama bakele na kucendeka ngwabo “cikumiiyo ca mwongwa.” Baje bakele na kulikumiiya, bakele na kulya hamo byakulya na kwakaho mwongwa kumwesa ngwabo cikumiiyo cibanalikumiiya cakanyama. (Kul 18:19) Mu Lishiko lya Mosesa, kwakele lishiko lije lyamwesele ngwalyo bapandele kwaka mwongwa ha mulambu uje ubakele na kwana ku mutula kumwesa ngwabo kuwabolele.
APRIL 12-18
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 20-21
“Kaleni na Mbunge Yaibotsi Nameme Banamilubalesa”
Kaleni na Mbunge Yaibotsi Mangana Muzibise Yehova Kubwaha
19 Nga tukala na mbunge yaibotsi, co kutusebuka. Tusimutwiyeni hali Mosesa. Wakele na mbunge yaibotsi ha myaka yaingi, co wazibisile Yehova kubwaha. Oloni ku mamaneselelo a myaka 40 ibakele Baisalele mu mambo, Mosesa wonowele kukala na mbunge yaibotsi. Ha simbu ije, Mosesa wakele mu busiwa bwa kutsa kwa ndokazi yendi. Hamo uje ndokazi yendi ikeye wamwobwele mu Ingito. Uje ndokazi yendi bamutsindile mu Kandeshe. Kutundaho lalo Baisalele batatokesele Mosesa ngwabo kakele na kubanyunga mwamubwa. Baisalele “balinyenyetele kuli Mosesa” mwafwa ya kujeneka mema. Yehova wanene Mosesa nzili ya kulinga bikomokeso. Co lalo Mosesa watwamenenene Baisalele mwamubwa, oloni batwaleleleleho kulinyenyeta. Kubayayabalele lika ha mema, oloni bayayabalele na hali Mosesa ngwabo ikeye nanene bukalu bwa kujeneka mema.—Kul 20:1-5, 9-11.
Kaleni na Mbunge Yaibotsi Mangana Muzibise Yehova Kubwaha
20 Mosesa walubalele, co wonowele kulikongomeka. Yehova walekele Mosesa ngwendi endeke ku limanya, oloni ikeye watenukilile Baisalele na kubaleka ngwendi abalingila cikomokeso. Mosesa wapupile ha limanya lubali, co mema amangi angongomokele. Mosesa wasebukile mwafwa ya kulyalesa na kulubala manene. (Mya 106:32, 33) Mosesa kakobelele mu Lifuti lyabakulaesele Njambi mwafwa wonowele kupwa wamubotsi ha simbu ije.—Kul 20:12.
21 Mwanja wa Mosesa unatulongesa byabingi. Ca kulibanga, simbu yoshe tunapande kulifwita kupwa bababotsi. Nga tulikela kulinga ngoco, tunasa kushangumuka kulyalesa na kulinga byuma bije kubyapandele. Ca mu cibali, bishoti byasa kutuzeyesa, ngeci tunapande kulifwita kupwa bababotsi nga tuli na bishoti.
w09 9/1 19 ¶5
Lyako Muka-kwakula mu Busunga
Ca kulibanga, Njambi kalekele Mosesa ngwendi endeke ku banu na kubendeka ngwendi baka-kutengulukila. Ca mu cibali, Mosesa na Alone kubanene Njambi bumpau. Mukemwo Njambi wendekele ngwendi: ‘Kumwanjisingimikile.’ (Kul 20:12) Mosesa mwendekele ngwendi “tumituhwisile mema” wamwesele ngwendi ikeye na Alone bakebo bakele na nzili ya kutuhula aje mema, keti Njambi. Ca mu citatu, kashitiko kanene Yehova kuli baje bamutengulukilile lwa kulibanga kakeko kashitiko ka kulifwa kanene Mosesa na Alone. (Kul 14:22, 23) Ca mu ciwana, Mosesa na Alone bakebo bapwile bantwama ba Baisalele. Anukeni ngweni munu mubamwanena bipangi byabingi, mukemwo lalo mwakalitabela kuli Njambi.—Luk 12:48.
Bisimpi bya Seho
w14 6/15 26 ¶12
Mukamono Tupenga twa Bakweni Ngwe Mwakatumwena Yehova Ndi?
12 Ha bisimbu byoshe byasebukile Alone, Yehova wapandele kumwana kashitiko, oloni kalingile ngoco mwafwa kamwene ngwendi Alone wapwile munu wamubi nameme ha bisimbu bimo wasebukile. Cisholoka ngwe Alone walingile byuma byabibi mwafwa ya byuma byaliwanene nabyo nambe mwafwa ya kumungumuna ku bakwabo. Oloni Alone walitabelele bubi bwendi, co watabele kumunangula kuli Yehova. (Kut 32:26; Kul 12:11; 20:23-27) Alone wazemene Yehova, co watengulukile, ngeci Yehova wamukonekelele. Mukemwo nameme kwetile myaka yaingi, Alone na bana bendi anga bacibanukile ngwabo bapwile banu ba kulongwa kuli Yehova.—Mya 115:10-12; 135:19, 20.
APRIL 19-25
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 22-24
“Yehova Watengulwile Cisingo Kupwa Bibezikiso”
bt 53 ¶5
Kwambulula “Biñanda Byabibwa bya Yesu”
5 Ano matangwa, banu ba Njambi bali na kubayandesa ngwe mubakele na kulinga kusañulu, oloni cipangi ca kwambulula kucemanene. Banu ba Njambi anga bacili na kubayandesa manene. Bamo bali na kubaka mu tumenga, bakwabo bali na kubatwala ku mitambela yeka, oloni ebi bili na kulingisa lika muzimbu wa Bumwene ukete na kumitambela ya kulyala. Cakumwenako, ha Nzita ya Kaye ya mu Cibali, Bakaleho ba Yehova bambulwile mu kusimpa mu bilombo bya baka-Nazi. Kayunda umo uje wamwene Bakaleho ba Yehova baje bakele mu cilombo cimo ca baka-Nazi wendekele ngwendi: “Kusimpa kwa Bakaleho ba Yehova bakele muje mu cilombo, kwanjilingisile njikulahele ngwange likulahelo lyabo linemana ha Bisoneka, mukemwo nange njapwile mukaleho.”
it-2 291
Kuzaluka
Kuzaluka mu Kulwisa Yehova. Kapolofweto Mbalame wakele na butumbe bwa kusinga Baisalele mangana Mbalake mwene wa Bamowabi amwane bimbongo. Oloni Yehova wonowesele buje butumbe. Kapositolo Petulu wendekele ngwendi: ‘Cimulu wendekele ngwe munu na kubindika bilinga bya kuzaluka bya kapolofweto.’ Kapositolo Petulu mwendekele bya kuzaluka kwa Mbalame, wapangesele lijwi lya Cingiliki lya pa·ra·phro·niʹa, lije linasa kulumbununa “kunona mana na bwongo na kubyaka kumukulo.”—2 Pe 2:15, 16; Kul 22:26-31.
Bisimpi bya Seho
w04 8/1 27 ¶2
Bisimpi bya Kulitila bya mu Mukanda wa Kulava
22:20-22—Mwafwa bika Yehova walubalelele Mbalame? Yehova walekele kapolofweto Mbalame ngwendi keti asinge Baisalele. (Kul 22:12) Oloni kapolofweto Mbalame waile na banu batumine Mbalake mangana akasinge Baisalele. Mbalame washakele kuzibisa kubwaha mwene wa Bamowabi na kutambula cikandelela. (2 Pe 2:15, 16; Yun 11) Nameme Yehova wasindiiye Mbalame abezikise Baisalele, oloni Mbalame wawanene ngila yeka yakuzibisilamo mwene wa Bamowabi kubwaha. Wendekele ngwendi banakazi baje bakalemesa Mbale bakalinge bupangala na Baisalele. (Kul 31:15, 16) Ngeci, Yehova walubalelele Mbalame mwafwa ya mutupu wendi wa bimbongo.
APRIL 26–MAY 2
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 25-26
“Munu Umo Asa Kutengulula Byuma”
Teweni Bilinga bya Bukwizi
MUKA-KUTSIYA bisi akai ku bitoko kuje kuli bisi bashaka kukwata. Angula mwamubwa ndulo, ayaka ku kalobo na kumbilila mu mema. Omwo isi alehula ije ndulo, asampula kalobo na kutsiya isi yendi.
2 Mu ngila imo lika, banu banasa kutsa ku kalobo ka Satana. Cakumwenako, Baisalele batungile cilombo cabo mu Mambo ya Mowabi, kuyehi na Lifuti lya Cikulaheso. Co mwene wa Mowabi wakulahesele munalume wa lizina lya Mbalame ngwendi amwana bimbongo byabingi nga asinga Baisalele. Mbalame wawanene ngila ya kungumwinamo Baisalele mangana balinenele babenya cisingo. Mbalame wangwile ndulo yaibwa. Watumine bambanda ba Bamowabi mu cilombo ca Baisalele mangana bakalinge nabo bupangala.—Kul 22:1-7; 31:15, 16; Kuj 2:14.
Teweni Bilinga bya Bukwizi
Bika Baisalele babangi ngeci balingilile bupangala? Mwafwa batwamekele mashungu abo kulutwe na kwibala byuma byoshe bije byabalingililile Yehova. Baisalele bapandele kupwa ba kulongwa kuli Njambi. Yehova wabapatwile mu bundungo mu Ingito, wabanene byakulya mu mambo na kubendesa mwamubwa kweta na ku nginga ya Lifuti lya Cikulaheso. (Hev 3:12) Oloni bakebo bongumukile na kulinga bupangala. Mukemwo kapositolo Paulu wasonekele ngwendi: “Kutwapandele kulinga bupangala, ngwe mubalingile bamo babo, co mu litangwa limo lika banu ba kupwa 23,000 batsile.”—1 Ko 10:8.
Bisimpi bya Seho
it-1 359 ¶1-2
Binginga
Cisholoka ngwe kuli byuma bibali bije byakwasele Baisalele balipangele mwamubwa libu. Ca kulibanga, bakele na kuta ñela. Ca mu cibali, bakele na kutala ha bukama bwa muyati. Ñela yabakwasele bazibuke mutambela kuwunapande kukala muyati na muyati. Bazibukile muyati uje wapandele kukela ku kunto, ku mbwela, mwija-tangwa, muya-tangwa, ku cikulo nambe ku malundu. Yehova ikeye wakele na kutwamenena ije ñela. Co oku kwakwasele Baisalele keti balizibile cipululu nambe kulilwisa. (Vis 16:33) Co lalo kwalingisile Yehova atwamenene mwamubwa byuma mangana bupolofweto bwa Yakomba buli ku Kushangumuka 49:1-33 bulishulisilile.
Nga ñela yamwesele ngwayo muyati wa cingandi unapande kukakala ku mwela wa cingandi, co batalele oni ha bukama bwa muyati mangana bamone ngwabo banapande kubana mwela wa kupwa hali. Mbimbiliya ngwayo: “Co mukaswana mu lifuti na kulipangelalyo hakati ka miyati yeni na bikota byeni ha kuta ñela, mukana mutambela wakama kuli baje babangi, na mutambela waundondo kuli baje babandondo.” (Kul 33:54) Ñela yabakwasele lika kuzibuka kubapandele kutunga. Oloni bapandele kuzibuka ngwabo banapande kubana mutambela wa kupwa hali. Cakumwenako, mubanangukile ngwabo mutambela wa Yunda wapwile wakama manene, babatwileko mutambela umo na kuwana muyati wa Simyoni.—Yos 19:9.
MARCH 1-7
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 7-8
“Bika Bitulilolongesa ku Cilombo ca Baisalele”
it-1 497 ¶3
Cikungulukilo
Mu Isalele, kwakele banalume baje bakele na kwimanenako mbunga yoshe. (Ezl 10:14) Ngeci, ‘bantwama ba miyati ya Baisalele’ banenele milambu omwo bamanesele kutunga mbalaka mwakuliwanena. (Kul 7:1-11) Co lalo, mu bisimbu bya Nehemiya, tupilistu, balebi na ‘bantwama ba banu’ bakebo bemaneneneko banu mu cikumiiyo cibalikumiiye. (Neh 9:38–10:27) Baisalele mubakele mu mambo, kwakele “bantwama bakwangunuka mu mbunga ba lutsimo lwalubwa.” Hakati kabo, kwakele bakupwa 250 baje balikwatasanene na Kola na Ndatane na Abilame na Oni mu kushongangeya banu mangana balwise Mosesa na Alone. (Kul 16:1-3) Yehova walekele Mosesa, angule banalume bakupwa 70 hakati ka bakulunu ba banu ba Isalele, mangana bamukwase kutwamenena banu ba Njambi, mwafwa cipangi camwamenene. (Kul 11:16, 17, 24, 25) Ku mukanda wa Valevi 4:15, banendekako bya “bakulunu ba mbunga.” Cisholoka ngwe bakebo bene bapwile bakulunu, bantwama, maako na bamyata.—Kul 1:4, 16; Yos 23:2; 24:1.
it-2 796 ¶1
Lubena
Mu cilombo ca Baisalele, muyati wa Lubena wakele ku mbwela ya mbalaka, co walyatele na muyati wa Simyoni na wa Ngande. Ha simbu ya kujaluka, muyati wa Yunda, wa Isakale na wa Zembuloni bakebo balibangele kukatuka. Co muyati wa Lubena, wa Simyoni na wa Ngande bakebo bateleko. (Kul 2:10-16; 10:14-20) Omu bene mubalikabelele, mukemwo lalo mubakele na kulikabela mubakele na kwana milambu ha litangwa libakundikile mbalaka mwakuliwanena.—Kul 7:1, 2, 10-47.
w04 8/1 25 ¶1
Bisimpi bya Kulitila bya mu Mukanda wa Kulava
8:25, 26. Nga Kalebi nakolo, bakele na kumwecelesa kupanga bipangi byendi mangana bipangi byende mwamubwa, oloni anga wasele kukwasako bakwabo. Nameme kukwesi myaka ibanaka yanapande kwecela munu kwambulula bya Bumwene, oloni kuli bimo bitulilongesa ku Balebi. Nga Muka-Kilistu kasa kulinga mwamubwa bipangi bimo mwafwa ya kukulubala, co asa kulingako bipangi bije biasa kupanga mwamubwa.
Bisimpi bya Seho
it-1 835
Bantwatwa
Bantwatwa ba mu Isalele bakebo bakele na kwimanenako Baisalele boshe, mwafwa bakebo bapwile mitwe ya binaanga. Yehova wendekele ngwendi muyati wa Isalele wapwile ntwatwa yendi mwafwa ya cikumiiyo calingile na Abilahama. (Kut 4:22) Yehova mwobwele bantwatwa boshe ba Baisalele washikile ngwendi “ntwatwa wa munalume wa Baisalele na aba ba tusitu bakulibanga kusemuka” babakundike kuli ikeye. (Kut 13:2) Ngeci, bantwatwa boshe babakundikile kuli Njambi.
MARCH 8-14
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 9-10
“Yehova ali na Kutwamenena Bati Banu Bendi Ano Matangwa?”
it-1 398 ¶3
Cilombo
Yehova wabwahesele mwamubwa bibunga bya Baisalele mangana bende mwamubwa kutunda ha mutambela umo kuya ha mutambela ukwabo. Ku mukanda wa Kulava 33, Mosesa wendekele ngwendi Baisalele batulilile ha mitambela ya kweta ku 40. Baisalele kubakele na kukatuka nga lishelwa lyemanene ha mbalaka mwamukuliwanena, oloni nga lishelwa likatuka, nabo bakele na kukatuka. Mbimbiliya ngwayo: “Omwo Shukulu Kalunga abashika, co batumbamene mu cilombo, co omwo Shukulu Kalunga abashika lalo, co bajalukilemo.” (Kul 9:15-23) Bafulile mapembo abali a siliba aje abakele na kupangesa mu kuleka Baisalele ngwabo banapande kujalukoni. (Kul 10:2, 5, 6) Kutengulula-tengulula ku cilumo ca lupembo kwakwasele Baisalele bazibuke ngwabo banapande kujaluka. Olu lupembo lwohyele lwa kulibanga “ha litangwa lya [bu 20] ku ngonde ya mu cibali mu mwaka wa mu cibali” mu 1512 B.C.E. Mubakele na kujaluka, mbalaka yakele kulutwe, co muyati wa Yunda, wa Isakale na wa Zembuloni wakabele munima. Co ba ku bikota bya Ngeleshone na Melali bambatele byuma byakutungisa mbalaka. Co muyati wa Lubena, wa Simyoni na wa Ngande yakabele munima. Co ba ku cikota ca Kohate bambatele bikwata bya mu mutamba wa kujela, bakatukile na kuya. Kutundaho, muyati wa Efalime, wa Manase, na wa Mbenjemani wabakabele. Co munima yabo kwakele muyati wa Ndani, wa Ashele na wa Nafetali. Ngeci kulutwe na kunima kwakele miyati ije yakele na banu babangi co lalo ba nzili.—Kul 10:11-28.
Muli na Kulimwena Mwali na Kututwamenenenamo Yehova Ndi?
Twasa kumwesa bati ngwetu twamona kutwamenena kwa Njambi kupwa kwa seho? Kapositolo Paulu wendekele ngwendi tunapande kwononoka baje bali na kututwamenena na kulyaka kwisi yabo. (Hev 13:17) Oloni kulinga ngoco keti kwakwasi. Bika twendekela ngoco? Lingeni ngwe munapu umo wa Baisalele mu simbu ya Mosesa. Co omwo munende simbu yailaha, lishelwa lije linakala na kumitwamenena limana. Kumuzibuka ngweni likalaho simbu yakupwa hali, indi litangwa limo, indi calumingo cimo, indi bingonde byabingi, yanini. Ha kulibanga mushangumuka kutundisako bitenga bya seho, co mulihula ngweni, ‘Njitundise bitenga byoshe ndi?’ Co mu kwita kwa matangwa, mutonda-tonda byuma byeni, oloni kumubiwana, co mushangumuka kutundisa byuma byeni byoshe bimunatulikile mwamubwa. Oloni mucimanesa lika kutundisa bitenga byeni, na lishelwa likatuka, co mushangumuka lalo kutulika bitenga byeni mwamubwa na kulibwahesela bya kukatuka. Kulinga ngoco keti kwakwasi indi bati? Nameme ngoco, Baisalele bakele na kujaluka lishelwa licikatuka lika.—Kul 9:17-22.
Tukalingi bati mutukatambula mashiko amaha? Kuma tukawononoka tuciwatambula lika ndi? Indi tucikatwalelelelaho kulinga byuma mutwakele na kubilingila laja? Kuma tuli na kwendelela na mashiko amaha a kufwa ngwe mwakutwamenenena bilongesa bya Mbimbiliya, mwakwambulwila ku banu baje bendeka ndaka yeka na kulinga kulemesa kwa naanga simbu yoshe? Batico aje amwesa bitunapande kulinga mangana tulikwatasane na Komiti ya Kulizibasana na Baka-bipatela na aje amwesa bitunapande kulinga mangana tumwese ngwetu tunaka mbunge bakwetu nga tuli ku biwano? Kutundaho, tumwesa lalo ngwetu twamona kutwamenena kwa Njambi ngwetu kwapwa kwa seho nga tutaba kutunangula. Nga tushaka kulinga byuma bimo bya seho mu kuyoya kutwapandelele kukulahela mana etu, oloni tunapande kukulahela Yehova na munga yendi. Mwanike, akashatukila ku bisemi bendi nga kuli bukalu. Mu ngila imo lika, netu tunapande kushatukila ku munga ya Yehova nga tuliwana na bukalu.
Bisimpi bya Seho
it-1 199 ¶3
Kulikungulula
Seho ya Kulikungulula. Cilika ca Paseka citukwasa tumone ngwetu biwano byapwa bya seho. Mashiko amwesele ngwawo nga munu najele, co kesi mu bungenzi, oloni alikela kunyunga ciwano ca Paseka, bapandele kumutsiya. (Kul 9:9-14) Mwene Hezekiya mwalekele banu boshe ba mu Yunda na miyati ikwabo ya Baisalele ngwendi bakungulukile mu Yelusalema na kulinga cilika ca Paseka, wendekele ngwendi: “Eni banu ba Isalele . . . ilukeni kuli Shukulu Kalunga. . . Keti mukaluwise bimbunge byeni ngwe mubalingile bakukulwila beni, oloni ononokeni Shukulu Kalunga, ijeni ku njubo yendi mu Yelusalema, ije yanajelesa Shukulu Kalunga Njambi yeni ku myaka yoshe, co mulemeseni ngeci bukalu bwendi bumitunde. . . Shukulu Kalunga Njambi yeni wakala na ngozi na mema ku mbunge, nga mwiluka kuli ikeye, co akamitambula.” (2 Mi 30:6-9) Baje balingilile shakelo kujeneka kuya ku ciwano bamwesele ngwabo banabyana Njambi. Nameme Baka-Kilistu kubesi kulinga bilika bibakele na kulinga Baisalele, oloni kapositolo Paulu wabalekele ngwendi: “Tuliyongoleni umo na mukwabo na kulikwasa umo na umo na kumwesa cizemo na kulinga mwamubwa. Keti tulikele kulikungulula hamo lika, ngwe futisi ya bamo. Oloni tulikoleseni umo na mukwabo na kuhyana, omwo litangwa lya Mwene lili muyehi.”—Hev 10:24, 25.
MARCH 15-21
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 11-12
“Mwafwa Bika Kutwapandele Kupwa Baka-kuyayabala?”
w01 6/15 17 ¶20
Pangeseni Bimuli na Kulilongesa
20 Baka-Kilistu babangi kubesi kulinga bupangala. Oloni tunapande kunyanyama mangana keti tuwile mu mweto wa kuyayabala na kulingisa Yehova ecele kutubezikisa. Kapositolo Paulu wendekele ngwendi: ‘Kutwapandele kweseka Mwene ngwe mubalingile Baisalele bamo, co batsile ku manyoka. Nambe kutwapandele kuyayabala ngwe mubalingile bamo babo, co babanyongesele kuli kangelo Muka-kunyongesa.’ (1 Ko 10:9, 10) Baisalele mubakele na kuyayabala ngwabo banenukwa kulya maana, batengulukilile Mosesa na Alone hamo lika na Njambi. (Kul 16:41; 21:5) Kuma Yehova walubalelele lika baje balingile bukwizi indi na baje bayayabalele? Mbimbiliya ngwayo banu babangi baje bayayabalele batsile ku manyoka. (Kul 21:6) Baisalele mubayayabalele lwa kulibanga, kwatsile banu ba kutubakana 14,700. (Kul 16:49) Ngeci, kutwapandelele kupwa baka-kuyayabala mangana Yehova keti atulubalele.
w06 7/15 15 ¶7
‘Lingeni Byuma kwa Kujeneka Kuyayabala’
7 Baisalele bashangumukile kukala na biyongola byabibi. Ha kulibanga mubabapatwile mu Ingito nomu mubajabukile Kalunga-ndonga wa Kubenga, bembilile Yehova mwaso wa kumushangazala. (Kut 15:1-21) Byuma byabibi bibaliwanene nabyo Baisalele mubakele mu mambo na kuzibila lyoba Bakanana byabalingisile bashangumuke kuyayabala na kujeneka kujauka na byuma byabalingilile Njambi. Baisalele bapandele kukandelela kuli Yehova mwafwa ya kubapatula mu Ingito. Oloni bakebo bayayabalele mwafwa basinganyekele ngwabo nabomina byuma byabibwa. Ngeci, omwo Baisalele bayayabalele bamwesele ngwabo kubakele na mbunge ya kukandelela. Mukemwo Yehova wabalekele ngwendi: “Bisimbu bingai aba banu baka-bubi bakalinyenyeta kuli yange?”—Kul 14:27; 21:5.
it-2 719 ¶4
Bimata
Kuyayabala. Kuyayabala kwapwa kwakubi. Baisalele mubatundile lika mu Ingito, bashangumukile kuyayabalela Yehova na kwendeka ngwabo Mosesa na Alone kubakele na kubatwamenena mwamubwa. (Kut 16:2, 7) Omwo Baisalele bayayabalele manene, Mosesa wazeyele, ngeci walombele ngwendi Yehova amutsiye. (Kul 11:13-15) Banu baje bashaka kuyayabala basa kulikobelesa mu bukalu. Baisalele mubayayabalelele Mosesa, Yehova wamwene ngwendi bakele na kuyayabalela Ikeye bene, co bakele na kulwisa ciyulo cendi. (Kul 14:26-30) Baisalele babangi batsile mwafwa ya kuyayabala.
Bisimpi bya Seho
it-2 309
Maana
Maana afwile bati? Maana apwile a kutoka. Asholokele ngwe bimbuto byabindondo, co lalo afwile ngwe lemba. Butobalesi bwawo bwalifwile ngwe bwa makende “a kulinga ha buki” nambe ngwe makende “a kukumbasana na mazi a olive.” Maana bakele na kuwatseka na mamanya nambe kuwatwa mu cini, amo bakele na kuwateleka, amoco bakele na kuwalinga mikasha na kuwoca.—Kut 16:23, 31; Kul 11:7, 8.
MARCH 22-28
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 13-14
“Likulahelo Lyasa Kutukwasa Bati Tupwe ba Kusimpa?”
w06 10/1 16-17 ¶5-6
Likulahelo na Kuzibila Njambi Lyoba Bitukwasa Tusimpe
5 Yoshwa na Kalembi bakele na lishungu lyakama lya kukakobela mu Lifuti lya Cikulaheso. Mukemwo bendekele ngwabo: ‘Tukabafungulula omwo Yehova ali hamo netu, wahi abamena, ngeci bene kesi muzibe lyoba embwe.’ (Kul 14:9) Kuma Yoshwa na Kalembi bakele na kutobalesa lika biñanda ndi? Embwe. Baisalele boshe balimwenenene omwo Yehova wamwesele ngwendi binjambi ba Baingito kubesi na nzili, omwo walingile bikomokeso 10. Co lalo balimwenenene omwo Yehova wanyongeselelemo maswalale ba Falo ha Kalunga-ndonga wa Kubenga. (Mya 136:15) Ngeci, baje tunenga 10 kubapandele kuziba lyoba. Mukemwo Yehova wendekele ngwendi: “Bisimbu bingai bakabyana kunjikulahela nameme bamwene bikomokeso byoshe bije binjalingile hakati kabo?”—Kul 14:11.
6 Yehova wendekele ngwendi Baisalele bazibile lyoba mwafwa kubakele na likulahelo. Obu bukaleho bumwesa ngwabwo likulahelo litukwasa tusimpe. Mukemwo kapositolo Yowano wasonekelele cikungulukilo ca Baka-Kilistu ngwendi: ‘Likulahelo likelyo litukwasa tuhyane bya kaye.’ (1 Yo 5:4) Ano matangwa, kukala na likulahelo lya kufwa ngwe lya Yoshwa na Kalembi kunakwasa Bakaleho ba Yehova bakutubakana 6 milyoni bambulule muzimbu waubwa wa Bumwene mu kaye koshe. Bali na kwambulula mu kusimpa ipwe banike, bakulunu, biyanga nameme bakangule. Kukwesi citozi nonowesa aba baka-kwambulula ba kusimpa.—Lom 8:31.
Bisimpi bya Seho
it-1 740
Lifuti lya Cikulaheso
Lifuti lya Cikulaheso lyapwile lyalibwa. Mosesa mwatumine tunenga ngwendi bakanenge lifuti lya cikulaheso, belukile na mikuyu, mapomingilanete na likasha-kasha limo lya bushuka bwa mikolobozi ya binyu, co lyamenene manene ngeci balyambatele banu babali ha muweti. Nameme bazibile lyoba mwafwa ya kujeneka kukala na likulahelo, oloni bendekele ngwabo: “Tunakawana ngeci linapu lifuti lya bufuko na bwilo.”—Kul 13:23, 27.
MARCH 29–APRIL 4
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 15-16
“Keti Mulyalese na Kulikulahela Yeni Babenya”
Kuma Yehova Amizibuka Ndi?
12 Baisalele mubakele na kuya mu Lifuti lya Cikulaheso, Kola washangumukile kuyayabala mwafwa wamwene ngwe byuma kubyakele na kwenda mwamubwa. Co bantwama 250 nabo balikwatasanene nendi. Kola na baje banalume balikwatasanene nendi hamo basinganyekele ngwabo bibakele na kulinga byakele na kuzibisa Yehova kubwaha. Balekele Mosesa ngwabo: “Yeni bantwama muli na kulyalesa manene! Mbunga yoshe eyi yapwa ya kujela, co Shukulu Kalunga ali netu boshe.” (Kul 16:1-3) Bibendekele byamwesele ngwabo bapwile bakulyalesa, co balikulahelele manene bakebo babenya. Mosesa wabakumbulwile ngwendi: “Shukulu Kalunga akatumwesa baje banapu bendi.” (Kul 16:5) Litangwa lyateleko, Kola na baje balikwatasanene nendi boshe batsile.—Kul 16:31-35.
Kuma Yehova Amizibuka Ndi?
11 Mosesa na Kola balisezele mwafwa Kola kasingimikile byuma byabwahesele Yehova. Byuma bibalingile bitukwasa tuzibuke mwakalizibila Yehova nga tulinga byuma bimo. Kola wapwile Kalebi wa ku cikota ca Kohate, ngeci wapangele bipangi byabingi. Walimwenenene bikomokeso bya Yehova. Cakumwenako, walimwenenene omwo Yehova wobwolelemo banu bendi ha Kalunga-ndonga wa Kubenga. Co lalo, wakundwiiye kulemesa kwa busunga. Cakumwenako, nendi watsiile Baisalele baje bamungile kamponya wa ngolinde ku Munkinda wa Sinai. Kutundaho, wakele na kukwasa mu kujalwisa cikasha ca cikumiiyo. (Kut 32:26-29; Kul 3:30, 31) Kola wapwile wa kulongwa kuli Yehova ha myaka yaingi, co na Baisalele babangi bamukulahelele.
Bisimpi bya Seho
w98 9/1 20 ¶1-2
Twamekeni Byuma bya Seho
Munu uje wapokwele lishiko lya Sabata wakele na mulonga wakama kuli Yehova. Mbimbiliya ngwayo: “Shukulu Kalunga wendekele kuli Mosesa ngwendi, ‘Munu owo napande kutsa.’” (Kul 15:35) Mwafwa bika Yehova wamwene kupokola lishiko lya Sabata kupwa mulonga wakama?
Banu bakele na matangwa 6 abapandele kulinga bipangi byabo byoshe bya kufwa ngwe kucaba bikuni, kutonda byakulya na bya kuzala, hamolika na kubwahesa binjibo byabo. Ha litangwa lya bu 7 bapandele kulinga lika bipangi bya ku sipilitu. Kucaba bikuni kukwabihile, oloni cuma cabihile capwile kupangesa simbu ya kulemesa Yehova mu kucaba bikuni. Nameme kutwesi mwisi ya Lishiko lya Mosesa, oloni ei ñanda imwesa ngwayo tunapande kwaka byuma bya ku sipilitu mu mutamba wa kulibanga.—Fil 1:10.
APRIL 5-11
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 17-19
“Yange Njinapu Buswana Bweni”
Twamona Yehova Kupwa Buswana Bwetu Ndi?
9 Balebi kubakele na libu mu Lifuti lya Cikulaheso. Bapangesele simbu yabo yoshe mu kulemesa Yehova. Ngeci, bapandele kukulahela ngwabo Yehova ikeye abanyunga mwafwa wabalekele ngwendi: ‘Yange buswana bweni.’ (Kul 18:20) Nameme kutwesi na kupangela ku tembele ngwe mwa tupilistu na Balebi, oloni twasa kubatembwinina nga tukulahela ngwetu Yehova atwana bitutonda. Omwo tushwenya kumamaneselelo a matangwa a kukotoka, tunapande kukulahela manene ngwetu Yehova atukwasa.—Kuj 13:17.
Yehova Ikeye Buswana Bwange
4 Yehova wapwile bati buswana bwa Balebi? Yehova wapwile buswana bwa Balebi omwo wabanene cipangi ca kulitila kutubakana kubana libu ngwe mwalingile ku Baisalele bakwabo. Kupwa tupilistu ba Yehova bukebwo bwapwile buswana bwabo. (Yos 18:7) Ku mukanda wa Kulava 18:20, Yehova wakulahesele ngwendi na cimo cahi cibakajeneka Balebi. (Kul 18:19, 21, 24) Balebi bakele na kubana ca mu likumi kupwa fweto yabo mwafwa ya bipangi bibakele na kulinga. Bakele na kubana ca mu likumi ku byakulya bibakele na kuteja Baisalele na ku bimuna babo. Co Balebi nabo bakele na kwana ca mu likumi ku byuma bibanatambula mangana bakwase tupilistu. Banene byuma byabibwa manene. (Kul 18:25-29) Co lalo milambu yoshe ya kujela ibalambwile Baisalele kuli Njambi, bayanene tupilistu. Ngeci, tupilistu bakulahelele bene ngwabo Yehova abana byuma bibatonda.
Bisimpi bya Seho
g02 6/8 14 ¶2
Mwongwa Wapwile wa Seho
Mwongwa wemaneneneko lalo cuma cije cikalako simbu yailaha. Mukemwo mu Mbimbiliya, cikumiiyo cakama bakele na kucendeka ngwabo “cikumiiyo ca mwongwa.” Baje bakele na kulikumiiya, bakele na kulya hamo byakulya na kwakaho mwongwa kumwesa ngwabo cikumiiyo cibanalikumiiya cakanyama. (Kul 18:19) Mu Lishiko lya Mosesa, kwakele lishiko lije lyamwesele ngwalyo bapandele kwaka mwongwa ha mulambu uje ubakele na kwana ku mutula kumwesa ngwabo kuwabolele.
APRIL 12-18
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 20-21
“Kaleni na Mbunge Yaibotsi Nameme Banamilubalesa”
Kaleni na Mbunge Yaibotsi Mangana Muzibise Yehova Kubwaha
19 Nga tukala na mbunge yaibotsi, co kutusebuka. Tusimutwiyeni hali Mosesa. Wakele na mbunge yaibotsi ha myaka yaingi, co wazibisile Yehova kubwaha. Oloni ku mamaneselelo a myaka 40 ibakele Baisalele mu mambo, Mosesa wonowele kukala na mbunge yaibotsi. Ha simbu ije, Mosesa wakele mu busiwa bwa kutsa kwa ndokazi yendi. Hamo uje ndokazi yendi ikeye wamwobwele mu Ingito. Uje ndokazi yendi bamutsindile mu Kandeshe. Kutundaho lalo Baisalele batatokesele Mosesa ngwabo kakele na kubanyunga mwamubwa. Baisalele “balinyenyetele kuli Mosesa” mwafwa ya kujeneka mema. Yehova wanene Mosesa nzili ya kulinga bikomokeso. Co lalo Mosesa watwamenenene Baisalele mwamubwa, oloni batwaleleleleho kulinyenyeta. Kubayayabalele lika ha mema, oloni bayayabalele na hali Mosesa ngwabo ikeye nanene bukalu bwa kujeneka mema.—Kul 20:1-5, 9-11.
Kaleni na Mbunge Yaibotsi Mangana Muzibise Yehova Kubwaha
20 Mosesa walubalele, co wonowele kulikongomeka. Yehova walekele Mosesa ngwendi endeke ku limanya, oloni ikeye watenukilile Baisalele na kubaleka ngwendi abalingila cikomokeso. Mosesa wapupile ha limanya lubali, co mema amangi angongomokele. Mosesa wasebukile mwafwa ya kulyalesa na kulubala manene. (Mya 106:32, 33) Mosesa kakobelele mu Lifuti lyabakulaesele Njambi mwafwa wonowele kupwa wamubotsi ha simbu ije.—Kul 20:12.
21 Mwanja wa Mosesa unatulongesa byabingi. Ca kulibanga, simbu yoshe tunapande kulifwita kupwa bababotsi. Nga tulikela kulinga ngoco, tunasa kushangumuka kulyalesa na kulinga byuma bije kubyapandele. Ca mu cibali, bishoti byasa kutuzeyesa, ngeci tunapande kulifwita kupwa bababotsi nga tuli na bishoti.
w09 9/1 19 ¶5
Lyako Muka-kwakula mu Busunga
Ca kulibanga, Njambi kalekele Mosesa ngwendi endeke ku banu na kubendeka ngwendi baka-kutengulukila. Ca mu cibali, Mosesa na Alone kubanene Njambi bumpau. Mukemwo Njambi wendekele ngwendi: ‘Kumwanjisingimikile.’ (Kul 20:12) Mosesa mwendekele ngwendi “tumituhwisile mema” wamwesele ngwendi ikeye na Alone bakebo bakele na nzili ya kutuhula aje mema, keti Njambi. Ca mu citatu, kashitiko kanene Yehova kuli baje bamutengulukilile lwa kulibanga kakeko kashitiko ka kulifwa kanene Mosesa na Alone. (Kul 14:22, 23) Ca mu ciwana, Mosesa na Alone bakebo bapwile bantwama ba Baisalele. Anukeni ngweni munu mubamwanena bipangi byabingi, mukemwo lalo mwakalitabela kuli Njambi.—Luk 12:48.
Bisimpi bya Seho
w14 6/15 26 ¶12
Mukamono Tupenga twa Bakweni Ngwe Mwakatumwena Yehova Ndi?
12 Ha bisimbu byoshe byasebukile Alone, Yehova wapandele kumwana kashitiko, oloni kalingile ngoco mwafwa kamwene ngwendi Alone wapwile munu wamubi nameme ha bisimbu bimo wasebukile. Cisholoka ngwe Alone walingile byuma byabibi mwafwa ya byuma byaliwanene nabyo nambe mwafwa ya kumungumuna ku bakwabo. Oloni Alone walitabelele bubi bwendi, co watabele kumunangula kuli Yehova. (Kut 32:26; Kul 12:11; 20:23-27) Alone wazemene Yehova, co watengulukile, ngeci Yehova wamukonekelele. Mukemwo nameme kwetile myaka yaingi, Alone na bana bendi anga bacibanukile ngwabo bapwile banu ba kulongwa kuli Yehova.—Mya 115:10-12; 135:19, 20.
APRIL 19-25
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 22-24
“Yehova Watengulwile Cisingo Kupwa Bibezikiso”
bt 53 ¶5
Kwambulula “Biñanda Byabibwa bya Yesu”
5 Ano matangwa, banu ba Njambi bali na kubayandesa ngwe mubakele na kulinga kusañulu, oloni cipangi ca kwambulula kucemanene. Banu ba Njambi anga bacili na kubayandesa manene. Bamo bali na kubaka mu tumenga, bakwabo bali na kubatwala ku mitambela yeka, oloni ebi bili na kulingisa lika muzimbu wa Bumwene ukete na kumitambela ya kulyala. Cakumwenako, ha Nzita ya Kaye ya mu Cibali, Bakaleho ba Yehova bambulwile mu kusimpa mu bilombo bya baka-Nazi. Kayunda umo uje wamwene Bakaleho ba Yehova baje bakele mu cilombo cimo ca baka-Nazi wendekele ngwendi: “Kusimpa kwa Bakaleho ba Yehova bakele muje mu cilombo, kwanjilingisile njikulahele ngwange likulahelo lyabo linemana ha Bisoneka, mukemwo nange njapwile mukaleho.”
it-2 291
Kuzaluka
Kuzaluka mu Kulwisa Yehova. Kapolofweto Mbalame wakele na butumbe bwa kusinga Baisalele mangana Mbalake mwene wa Bamowabi amwane bimbongo. Oloni Yehova wonowesele buje butumbe. Kapositolo Petulu wendekele ngwendi: ‘Cimulu wendekele ngwe munu na kubindika bilinga bya kuzaluka bya kapolofweto.’ Kapositolo Petulu mwendekele bya kuzaluka kwa Mbalame, wapangesele lijwi lya Cingiliki lya pa·ra·phro·niʹa, lije linasa kulumbununa “kunona mana na bwongo na kubyaka kumukulo.”—2 Pe 2:15, 16; Kul 22:26-31.
Bisimpi bya Seho
w04 8/1 27 ¶2
Bisimpi bya Kulitila bya mu Mukanda wa Kulava
22:20-22—Mwafwa bika Yehova walubalelele Mbalame? Yehova walekele kapolofweto Mbalame ngwendi keti asinge Baisalele. (Kul 22:12) Oloni kapolofweto Mbalame waile na banu batumine Mbalake mangana akasinge Baisalele. Mbalame washakele kuzibisa kubwaha mwene wa Bamowabi na kutambula cikandelela. (2 Pe 2:15, 16; Yun 11) Nameme Yehova wasindiiye Mbalame abezikise Baisalele, oloni Mbalame wawanene ngila yeka yakuzibisilamo mwene wa Bamowabi kubwaha. Wendekele ngwendi banakazi baje bakalemesa Mbale bakalinge bupangala na Baisalele. (Kul 31:15, 16) Ngeci, Yehova walubalelele Mbalame mwafwa ya mutupu wendi wa bimbongo.
APRIL 26–MAY 2
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KULAVA 25-26
“Munu Umo Asa Kutengulula Byuma”
Teweni Bilinga bya Bukwizi
MUKA-KUTSIYA bisi akai ku bitoko kuje kuli bisi bashaka kukwata. Angula mwamubwa ndulo, ayaka ku kalobo na kumbilila mu mema. Omwo isi alehula ije ndulo, asampula kalobo na kutsiya isi yendi.
2 Mu ngila imo lika, banu banasa kutsa ku kalobo ka Satana. Cakumwenako, Baisalele batungile cilombo cabo mu Mambo ya Mowabi, kuyehi na Lifuti lya Cikulaheso. Co mwene wa Mowabi wakulahesele munalume wa lizina lya Mbalame ngwendi amwana bimbongo byabingi nga asinga Baisalele. Mbalame wawanene ngila ya kungumwinamo Baisalele mangana balinenele babenya cisingo. Mbalame wangwile ndulo yaibwa. Watumine bambanda ba Bamowabi mu cilombo ca Baisalele mangana bakalinge nabo bupangala.—Kul 22:1-7; 31:15, 16; Kuj 2:14.
Teweni Bilinga bya Bukwizi
Bika Baisalele babangi ngeci balingilile bupangala? Mwafwa batwamekele mashungu abo kulutwe na kwibala byuma byoshe bije byabalingililile Yehova. Baisalele bapandele kupwa ba kulongwa kuli Njambi. Yehova wabapatwile mu bundungo mu Ingito, wabanene byakulya mu mambo na kubendesa mwamubwa kweta na ku nginga ya Lifuti lya Cikulaheso. (Hev 3:12) Oloni bakebo bongumukile na kulinga bupangala. Mukemwo kapositolo Paulu wasonekele ngwendi: “Kutwapandele kulinga bupangala, ngwe mubalingile bamo babo, co mu litangwa limo lika banu ba kupwa 23,000 batsile.”—1 Ko 10:8.
Bisimpi bya Seho
it-1 359 ¶1-2
Binginga
Cisholoka ngwe kuli byuma bibali bije byakwasele Baisalele balipangele mwamubwa libu. Ca kulibanga, bakele na kuta ñela. Ca mu cibali, bakele na kutala ha bukama bwa muyati. Ñela yabakwasele bazibuke mutambela kuwunapande kukala muyati na muyati. Bazibukile muyati uje wapandele kukela ku kunto, ku mbwela, mwija-tangwa, muya-tangwa, ku cikulo nambe ku malundu. Yehova ikeye wakele na kutwamenena ije ñela. Co oku kwakwasele Baisalele keti balizibile cipululu nambe kulilwisa. (Vis 16:33) Co lalo kwalingisile Yehova atwamenene mwamubwa byuma mangana bupolofweto bwa Yakomba buli ku Kushangumuka 49:1-33 bulishulisilile.
Nga ñela yamwesele ngwayo muyati wa cingandi unapande kukakala ku mwela wa cingandi, co batalele oni ha bukama bwa muyati mangana bamone ngwabo banapande kubana mwela wa kupwa hali. Mbimbiliya ngwayo: “Co mukaswana mu lifuti na kulipangelalyo hakati ka miyati yeni na bikota byeni ha kuta ñela, mukana mutambela wakama kuli baje babangi, na mutambela waundondo kuli baje babandondo.” (Kul 33:54) Ñela yabakwasele lika kuzibuka kubapandele kutunga. Oloni bapandele kuzibuka ngwabo banapande kubana mutambela wa kupwa hali. Cakumwenako, mubanangukile ngwabo mutambela wa Yunda wapwile wakama manene, babatwileko mutambela umo na kuwana muyati wa Simyoni.—Yos 19:9.