Watchtower LAIBRALI YA HA INTANETI
Watchtower
LAIBRALI YA HA INTANETI
Mbunda
  • MBIMBILIYA
  • MABULU
  • BIWANO
  • g21 Na. 2 pp. 7-9
  • Makina Asa Kunena Bukalu Muka ku Bana Beni?

Haunanyateka kuhesi vidio.

Cabihya, kuli bukalu bunonowesa ei vidio kushokoloka.

  • Makina Asa Kunena Bukalu Muka ku Bana Beni?
  • Toneni!—2021
  • Tumitwe twa Biñanda
  • BIMUNAPANDE KUZIBUKA
  • BIMWASA KULINGA
Toneni!—2021
g21 Na. 2 pp. 7-9
Banike ba myaka ya kuliseza-seza bali na kulizima buli kupangesa makina kutubakana kupangesa bidoli nambe kuya na kweha.

Makina Asa Kunena Bukalu Muka Ku Bana Beni?

Bakulunu kunasa kubakaluwila kupangesa makina, oloni banike kunasa kubapwila kwakwasi kupangesa makina mwafwa banezilila kuwapangesa.

Oloni bamo banananguka ngwabo banike baje bakakala manene ha intaneti . . .

  • kubasa kukala kwa kujeneka likina.

  • bakabendeka mwamubi ha intaneti nambe hamo bakebo bakendeka bakwabo mwamubi.

  • bakakenge bikupulo bya bukwizi ipwe mu kuzibuka nambe mu kujeneka kuzibuka.

BIMUNAPANDE KUZIBUKA

Mwanike wa mukwenje nakwata foni yakama, co ali na kushoka cikolo na lyoba omwo baina bali na kwita.

KWONOWA KUKALA KWA KUJENEKA LIKINA

Byuma bimo bya ha intaneti bya kufwa ngwe bweho bikalingisa banu bamo bonowe kukala kwa kujeneka makina. Mukemwo mubanabibwahesela. Libulu lya Reclaiming Conversation ngwalyo: “Byuma bili ha mafoni banabibwahesela kuzezamesa banu ha mafoni simbu yoshe.” Baka-kutsimanesa mingoso bakawana bimbongo byabingi nga simbu yoshe banu bakenga mingoso ibali na kutsimanesa.

BYAKUSINGANYEKESESA: Kuma bana beni kubasa kukala kwa kujeneka makina ndi? Mwasa kubakwasa bati mangana bapangese mwamubwa simbu yabo?—EFESO 5:15, 16.

KULYENDEKA MWAMUBI HA INTANETI

Bamo mubakakala ha intaneti bakakala na likamba, co bakendeka bakwabo mwamubi.

Bamo bakakala na likamba ha intaneti mu kushaka kutsimana. Bakwabo kubesi kuliziba bwino mubakananguka ngwabo babusamba babo banakele na cilika nambe byuma byeka oloni te kubabalanyeleko. Co bakalizibi ngwabo banabalingi mwamubi.

BYAKUSINGANYEKESESA: Kuma bana beni bakala na likamba ku bakwabo ha intaneti ndi? (Efeso 4:31) Bakalingi bati nga bakwabo kubabalanyele ku byuma bimo?

BIKUPULO BYA BUKWIZI

Bikupulo bya bukwizi byalisala manene ha intaneti. Nameme bisemi banasa kupata byuma bimo ha makina a bana babo, oloni simbu imo bikasholoka, co bana babo banasa kubimona.

Kulitumina bikupulo bya mushelengwa nambe mizimbu ya bukwizi wapwa mulonga ku baka-fulumende mu mafuti amangi. Kwesekesa na mashiko a lifuti, baje balinga ngoco banasa kubana mulonga wa kutuma bikupulo bya bukwizi bya banike kwesekesa na myaka yabo.

BYAKUSINGANYEKESESA: Mwasa kukwasa bati muneni mangana keti akenge nambe kutuma bikupulo bya bukwizi?—EFESO 5:3, 4.

BIMWASA KULINGA

LONGESENI BANA BENI

Nameme banike banasa kuzibuka mwakupangesela makina, oloni bacitondeka kubatwamenena. Libuli lya Indistractable limwesa ngwalyo kwana mwanike foni yakama nambe likina limo oku kanda azibuke mwakulipangesela mwamubwa, kunapu ngwe kumwecelela ngweni ajombokele mu ndonga ya kuloba okuni kazibuka kutana.

CINANGULO CA MU MBIMBILIYA: “Longesa mwanike ngila ije mwanapande kwendela, co omwo nakolo kakatundumo.”—VISIMO 22:6.

Fundikeni hamunapande kupangela, nambe kusoneka bimunayongola kulinga.

  • Kusimutwiya na muneni mwakukela na futisi yaibwa ha intaneti

  • Kukwasa muneni mangana keti alizibe ngwendi bakwabo banamuyengula nga kubamulanyele ku cilika nambe ku byuma bimo

  • Kupata byuma bije kubyapandele ha foni ya muneni

  • Kumona byuma bili mu foni ya muneni ha bisimbu bimo

  • Kwakela muneni simbu yanapande kupangesa likina ha litangwa

  • Kubindika muneni kupangesa foni kwa likalyendi butsiki nambe ha simbu ya kulala

  • Kubindika bana beni kupangesa mafoni ha simbu ya kulya

BIBANAPANDE KULIYONGOLA BISEMI

  • Kuma tukapangesa likina limo mangana lipwe ngwe ndezi kuli munetu ndi?

  • Kuma muneni atondeka kukala na likina liya ha intaneti ndi? Nga mukemwo, co mwafwa bika?

  • Kuma twasa kulandela munetu likina lije lyasa kuya ha intaneti ndi?

  • Muneni namwesa bati ngwendi asa kupangesa mwamubwa foni nambe makina eka?

  • Kuma munetu akalitabela nga nabiisa ndi?

  • Tumwana mashiko muka?

  • Twasa kukwasa bati munetu mangana keti abiisile simbu yaingi ha makina?

    CINANGULO CA MU MBIMBILIYA: ‘Bakulunu banalilongesa kwilula na kwangununa mukati ka byuma byabibwa nebi byabibi.’—VAHEVELU 5:14.

Laureta na David.

“Bana beni batondela bika kukala na foni? Bakapangesa bati foni yeni? Bakaipangesa simbu ya kupwa hali? Bakai ha mitamba muka ya intaneti? Bweho muka bwa ha makina bubakehe? Moneni indi bana beni basa kupangesa mwamubwa foni simbu kanda mubalandele yabo.”​—LAURETA NA MUNALUME WENDI DAVID

    Mabulu a Mbunda (1987-2025)
    Tundaho
    Kobela
    • Mbunda
    • Anako bakweni
    • Biushaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mashiko a Mwakuipangesela
    • Mwakupangesela Mizimbu Yobe
    • Mwakunonekela Mizimbu Yobe
    • JW.ORG
    • Kobela
    Anako Bakweni