CILONGESA 25
Bakulunu Lilongeseniko Bimo ku Mwanja wa Gidioni
“Simbu kuinjitabesa nga njitwalelelaho kwendeka bya Gidioni.”—HEBE 11:32.
MWASO 124 Tupweni ba Kulongwa Simbu Yoshe
BILI MUNO MU CILONGESAa
1. Kwesekesa na 1 Pita 5:2, bipangi muka bibali nabyo bakulunu?
YEHOVA nana bakulunu cipangi ca kunyunga bimanga bendi. Bakulunu bamona cipangi cabo ca kutwamenena na kunyunga bandolome na bandokazi babo kupwa ca seho. Aba banalume banalyana, co bakapanga na nzili kupwa “tunyungi ngeci babanyunge.” (Njele 23:4; tandeni 1 Pita 5:2.) Twabezika manene kukala na banalume ba cifweci mu bikungulukilo byetu.
2. Bukalu muka bubasa kuliwana nabwo bakulunu bamo?
2 Bakulunu bakaliwana na bukalu bwa kuliseza-seza mubakapanga bipangi byabo. Bakulunu bakapanga na nzili mangana bipangi mu cikungulukilo byase kwenda. Tony uje wapwa mukulunu mu America walilongesele ngwendi wapandele kupwa wa kulikehesa mwafwa wakele na kutambula bipangi byabingi. Wendekele ngwendi: “Muwashangumukile mushongo wa COVID-19, njashangumukile kuzezama manene kunoneka biwano na kubwahesa cipangi ca kwambulula. Nameme ngwabo njapangele na nzili, oloni anga kwacikele bipangi byabingi bya kulinga. Mwafwa ya kuzezama manene, kunjakele na kuwana simbu ya kutanda Mbimbiliya, kulinga cilongesa ca munu endilika na kulombela.” Mukulunu umo wa ku Kosovo waliwanene na bukalu bweka. Mukwakatukile nzita mu lifuti lyabo, kwamukaluwilile kwononoka mashiko a mu munga yetu. Wendekele ngwendi: “Kwanjikaluwilile kupwa wa kusimpa baka-munango mubanjanene cipangi ca kukwasa bandolome na bandokazi baje bakele mu mwela uje watewesele manene. Njazibile manene lyoba, co byuma bibendekele baka-munango byamonekele ngwe kubyasa kupanga.” Ndolome Tim uje wapwa kamishinali mu Asia kwamukaluwilile kulinga byuma byakele na kulinga ha litangwa na litangwa. Ou ndolome ngwendi: “Simbu imo njakele na kuliziba manene kujuka mu mubila na mu bisinganyeka, co kwanjikaluwilile kukwasa bandolome na bandokazi.” Bika byasa kukwasa bakulunu baje bali na kuliwana na bukalu bwa kulifwa?
3. Bukwasi muka bubasa kuwana bakulunu ku mwanja wa Lyaako Gidioni?
3 Bakulunu basa kulilongesako bimo ku mwanja wa Lyaako Gidioni. (Hebe 6:12; 11:32) Watwamenenene banu ba Njambi na kubanyungilila. (Maako 2:16; 1 Mizi 17:6) Ngwe mwa Gidioni, bakulunu nabo banabana cipangi ca kunyunga banu ba Njambi ha simbu ino yaikalu manene. (Bili 20:28; 2 Timo 3:1) Bakulunu basa kulilongesa ku kulikehesa na kwononoka kwa Gidioni. Kwamukaluwilile kupwa wa kusimpa omwo wakele na kulinga bipangi byendi. Nameme twapwa bakulunu mu cikungulukilo nambe embwe, twasa kumwesa kukandelela ku bipangi bibali na kulinga. Tunapande kukundwiya cipangi cibali na kulinga aba bakulunu mwafwa bali na kunyunga mwamubwa cikungulukilo.—Hebe 13:17.
NGA KULI NA KUMIKALUWILA KUTWALELELAHO KUPWA BA KULIKEHESA
4. Gidioni wamwesele bati ngwendi wapwile wa kulikehesa?
4 Gidioni wapwile munalume wa kulikehesa.b Kangelo ka Yehova mwamulekele ngwendi ikeye apatula Baisalele ku maswalale ba nzili ba Bamindyani, ou munalume wa kulongwa wakumbulwile ngwendi: ‘Cikota cange cikeco ca kuzeya manene ku muyati wa Manase, co yange wamundondo mu naanga yange.’ (Maako 6:15) Walizibile ngwendi kasa kulinga cipangi cibamwanene, oloni Yehova wazibukile ngwendi asa. Yehova wamukwasele kupanga mwamubwa cipangi camwanene.
5. Byuma muka byasa kwonowesa mukulunu kupwa wa kulikehesa?
5 Bakulunu bakalingi mwoshe mubasela kupwa ba kulikehesa mu byuma byoshe bibalinga. (Mika 6:8; Bili 20:18, 19) Kubesi kulishasha ha byuma bibasa kulinga nambe ha byuma bibanalingi. Co lalo kubesi kuliziba ngwabo kubapwile ba seho nga banasebuka. Oloni simbu imo, kuli byuma bimo byasa kwonowesa mukulunu kutwalelelaho kupwa wa kulikehesa. Cakumwenako, asa kutambula bipangi bya kuliseza-seza na kwonowa kubipanga byoshe. Kwasa kumukaluwila kulikehesa nga bamupaya ha byuma bije kalingile mwamubwa na kumushangala ha byuma byanalingi mwamubwa. Bakulunu basa kulilongesa bika kuli Gidioni nga baliwana na byuma bya cifweci?
Mukulunu ali na kutembwinina mwanja wa Gidioni, co ali na kunanguka hayalenga nzili yendi omwo ali na kulomba bukwasi bwa mwakwambulwila kupangesa katambo (Taleni paragirafu 6)
6. Bika bibasa kulilongesa bakulunu ku kulikehesa kwa Gidioni? (Taleni na cikupulo.)
6 Lombeni bukwasi. Munu wa kulikehesa azibuka ngwendi kuli byuma bimo bije kasa kulinga. Gidioni wamwesele ngwendi wapwile wa kulikehesa omwo walombele bukwasi ku bakwabo. (Maako 6:27, 35; 7:24) Bakulunu ba kulikehesa nabo bakalombo bukwasi ku bakwabo. Tony itunabanga kusimutwiya byendi ngwendi: “Mwafwa ya ngila ibanjilelelelemo, njakele na kutambula bipangi byabingi bije kunjasele kupanga. Njalyangwilile kusimutwiya bya kulikehesa ha cilongesa ca naanga, co njalombele mwebwange endeke biyongola byendi. Njayongwele lalo vidio ili ha jw.org ya mutwe wa Mulute Babañwi, Mubasepe, mi Mubafe Maata, Sina Mwaezeza Jesu.” Tony washangumukile kulomba bukwasi ku bakwabo. Bika byatundilemo? Ou ndolome ngwendi: “Hanoni bipangi bili na kwenda mwamubwa mu cikungulukilo, co lalo njili na kuwana simbu yaingi ya kukanyamesa busamba bwange na Yehova.”
7. Bakulunu basa kutembwinina bati Gidioni nga babapaya? (Jemusi 3:13)
7 Keti mulubale nga bamipaya. Bakulunu kwasa kubapwila kwakukalu kulikehesa nga babapaya. Mwanja wa Gidioni wasa kubakwasa lalo kupwa ba kulikehesa. Wazibukile ngwendi kapwile wa kulumbunuka. Ngeci, wakumbulwile mwamubwa Baefalime mubakele na kumupaya. (Maako 8:1-3) Gidioni kakumbulwile mu kulubala. Wamwesele ngwendi wapwile wa kulikehesa omwo wabatolililile mwamubwa mubakele na kwendeka, co lalo wendekele nabo mwamubwa. Kulinga ngoco kwatepulwile ku butenu bwabo. Bakulunu ba kulikehesa bakatembwinina Gidioni ha kutolilila mwamubwa bakwabo na kukumbulula mwamubwa nga bali na kubapaya. (Tandeni Jemusi 3:13.) Mubakalingi ngoco, mu cikungulukilo mukakala kwoloka.
8. Bakulunu banapande kulinga bika nga babashangazala? Aneni cakumwenako.
8 Aneni bumpau bwoshe kuli Yehova. Banu mubashangazalele Gidioni ha kuhyana Bamindyani, wanene Yehova bumpau. (Maako 8:22, 23) Bakulunu basa kutembwinina bati Gidioni? Banapande kwana bumpau kuli Yehova ha byuma bibanalingi. (1 Kori 4:6, 7) Cakumwenako, nga mukulunu bamushangazala ha kwendeka mwamubwa ñanda napande kwendeka ngwendi Lijwi lya Njambi na byuma byanalilongesa mu munga ya Yehova bikebyo binamukwasa kulinga mwamubwa. Bakulunu banapande kumona indi ngila ibalongeselamo yana bumpau kuli Yehova indi kuli bakebo babenya. Tusimutwiyeniko ha mukulunu wa lizina lya Timothy. Mubamwangwile kupwa mukulunu, Timothy wazemene manene kwendeka biñanda bya Mbimbiliya. Wendekele ngwendi: “Kunjakele na kuzimbula mwamubwa biñanda, co lalo njakele na kupangesa byakumwenako byabilaha bije byapwile byabikalu kubizibisisa. Kulinga ngoco kwakele na kulingisa banu banjishangazale. Oloni oku kwalingisile banu bashangazale manene yange kutubakana kwana Yehova bumpau nambe Lijwi lyendi.” Mu kwita kwa simbu, Timothy wanangukile ngwendi wapandele kutengululako ngila yakele na kulongeselamo mangana banu keti bane ikeye bumpau. (Visi 27:21) Bika byatundilemo? Ndolome Timothy ngwendi: “Ano matangwa bandolome na bandokazi babangi bakanjileke ñanda yange muinabakwasela kuhyana bukalu bumo nambe ceseko cimo nambe muinabakwasela kushwenya kuli Yehova. Mubakendeka ngoco, njikalizibi manene kubwaha ku mbunge, kutubakana munjakele na kulizibila kunima mubakele na kunjana bumpau.”
NGA MULIZIBA NGWENI KUMWASA KUTWALELELAHO KWONONOKA NAMBE KUPWA BA KUSIMPA
Gidioni wononokele Yehova, co watepulwile ku nambala ya maswalale bendi omwo wangwile lika banalume 300 baje bamwesele ngwabo bapwile ba kunanguka (Taleni paragirafu 9)
9. Bika byesi kulingisile Gidioni ajeneke kwononoka na kupwa wa kusimpa? (Taleni cikupulo cili ha liputa lyakulibanga.)
9 Gidioni mubamwangwile kupwa lyaako, wapandele kutwalelelaho kwononoka na kupwa wa kusimpa. Bamwanene cipangi cacikalu ca kupujula mutula wa baishe haje habakele na kulemesela Mbale. (Maako 6:25, 26) Mu kwita kwa simbu mwakungulwile maswalale, Yehova wamulekele lubali ngwendi atepulule ku totala yabo.(Maako 7:2-7) Kutundaho, Yehova wamulekele ngwendi akalwise mbunga ya maswalale ba bitozi babo hakati ka butsiki.—Maako 7:9-11.
10. Byuma muka byasa kwonowesa mukulunu kutwalelelaho kwononoka?
10 Bakulunu banapande “kulibwahesela kwononoka.” (Jems 3:17) Mukulunu uje wapwa wa kwononoka akalingi mwoshe mwasela kwononoka Bisoneka na kwononoka byuma biinabwahesa munga. Co lalo akakela bakwabo mwanja waubwa. Oloni simbu imo kunasa kumukaluwila kwononoka. Cakumwenako, hamo akatambula mashiko amangi, co lalo asa kutenguluka bwasi-bwasi. Ngeci, kunasa kumukaluwila kuwakabangeya. Simbu imo nasa kuuwasana indi mashiko anatambula apanga. Nambe hamo basa kumwana cipangi cacikalu cije casa kumulingisa bamukute. Bakulunu basa kutembwinina bati kwononoka kwa Gidioni nga baliwana na byuma bya cifweci?
11. Bika byasa kukwasa bakulunu kutwalelelaho kwononoka?
11 Tolilileni ku mashiko amutambula na kuwakabangeya. Yehova walekele Gidioni mwakusiwila mutula wa ishe, kwapandele kutungila Yehova mutula wauha na kasitu wa kulambula. Gidioni kombwanesele byamulekele Yehova. Walingile byoshe byamulekele. Ano matangwa, bakulunu bakatambula mashiko mu munga ya Yehova kwitila mu mikanda, mitambi na byuma bikwabo bije bikatunyungilila na kutukwasa tutwaleleleho kukanyamesa busamba bwetu na Yehova. Twazema aba bakulunu mwafwa bakakabangeya mashiko abakatambula mu munga ya Yehova. Kulinga ngoco kukakwasa cikungulukilo coshe cilikwatasane.—Myaso 119:112.
12. Bakulunu basa kupangesa bati mukanda wa Bahebelu 13:17 nga munga inabaleke kutengulula mubakalingila byuma bimo?
12 Libwaheseleni kutengulula mumukalingila byuma bimo. Anukeni ngweni Yehova walekele Gidioni kutepulula ku maswalale bendi, co bwingi bwabo belukile ku binjibo byabo. (Maako 7:8) Hamo wasinganyekele ngwendi: ‘Kuma njinapande bene kutepulula ku nambala ya maswalale ndi? Kuma kulinga ngoco kukwasa bene ndi?’ Nameme ngoco, Gidioni wononokele byamulekele Yehova. Ano matangwa bakulunu bakatembwinina Gidioni nga munga yatengululako byuma bimo. (Tandeni Bahebelu 13:17.) Cakumwenako, mu 2014, Cibunga ca Kutwamenena catengulwile muyendela milambu ya kupangesa ku kutunga Binjibo bya Bumwene na Myela ya Biwano Byakama. (2 Kori 8:12-14) Bikungulukilo byecelele kufweta loni ya kubitungila Binjibo bya Bumwene. Kunima, munga yakele na kwana bikungulukilo loni ya kutungisa Njibo ya Bumwene nambe Mwela wa Biwano Byakama, co bikungulukilo byakele na kwilwisa obyo bimbongo. Oloni ano matangwa, munga ikapangesa milambu ikafumu mu bikungulukilo byoshe mu kaye koshe mu cipangi ca kutunga Binjibo bya Bumwene na myela ya kulingila biwano byakama. Co nameme nga cikungulukilo kucesi na bimbongo bya kupwamo, anga bacasa kucitungila Njibo ya Bumwene. José mwazibile ngwendi munga yatengulula mucendela cipangi ca kutunga Binjibo bya Bumwene, wauwasanene. Co wasinganyekele ngwendi: ‘Naimo Njibo ya Bumwene bene itutunga yahi, omwo keti mukemwo mubakalingila byuma kuno ku mutambela kutwakala.’ Bika byakwasele José akundwiye kulinga byuma biyangwile munga? Wendekele ngwendi: “Majwi ali ku mukanda wa Visimo 3:5, 6 anjanukisile ngwawo njinapande kukulahela Yehova. Njalimwena byuma byabibwa binatundumo. Njalimwena ngwange tuli na kutunga Binjibo bya Bumwene byabingi, co lalo tuli na kulambula mu bingila bya kuliseza-seza mangana tubaboshe tupwise hamo.”
Nameme nga cipangi cetu banacishoko, twasa kuwana ngila ya mwakwambulwilamo mu kusimpa (Taleni paragirafu 13)
13. (a) Bika byakulahelele Gidioni? (b) Bakulunu basa kutembwinina bati Gidioni? (Taleni na cikupulo.)
13 Pweni ba kusimpa na kulikehesa. Gidioni wononokele Yehova nameme wazibile lyoba, co lalo cipangi cibamwanene casele kwaka buyoye bwendi mu bushonde. (Maako 9:17) Yehova mwamutakamesele, Gidioni wakulahelele mu kushula ngwendi Njambi amukwasa omwo anyungilila banu bendi. Bakulunu baje bali na kuyoya mu mitambela mubanashoko cipangi cetu bakatembwinina Gidioni. Bakatwamenena biwano na cipangi ca kwambulula nameme banasa kubakuta, kubapakesa, kubatundisa bipangi nambe kubalwisa.c Ha simbu ya kayando kakama, bakulunu banapande kukasimpa na kukabangeya mashiko abakatambula nameme kulinga ngoco kunasa kwaka buyoye bwabo mu bushonde. Cakumwenako, hamo bakatambula mashiko aje akamwesa mutunapande kwambulwila muzimbu wa kusompa, nomu mutukobokela, mwakatulwisa Ngonge wa Mangonge.—Ezeki 38:18; Kujo 16:21.
NGA MULIZIBA NGWENI KUMWASA KUTWALELELAHO KUKOLESA
14. Bika byesi kulingisile Gidioni onowe kutwalelelaho kukolesa?
14 Gidioni wapandele kupanga na nzili ha kupwa lyaako. Omwo Bamindyani batewele mubakele na kulwa nzita butsiki, Gidioni wabakabele kutunda mu Cinema ca Njezelele kweta na ku Ndonga ya Jodani. Cisholoka ngwe miti yaingi yazengelekele Ndonga ya Jodani. (Maako 7:22). Ikeye na banalume 300 bakele nabo bajabukile Ndonga ya Jodani na kutwalelelaho kukaba bitozi babo nameme bajukile. Kukapwa muje, bawanene Bamindyani, co babahyanene.—Maako 8:4-12.
15. Bika byasa kwonowesa mukulunu kutwalelelaho kukolesa?
15 Simbu imo, mukulunu nasa kuliziba kujuka ku mubila na mu bisinganyeka mwafwa ya kunyunga cikungulukilo na naanga yendi. Nga ebi byuma bilingiwa, bakulunu basa kutembwinina bati Gidioni?
Bakulunu bakakwasa bandolome na bandokazi babo baje bali mu bukalu (Taleni paragirafu 16-17)
16-17. Bika byakwasele Gidioni akolese, co bakulunu basa kulilongesa bika ku mwanja wendi? (Isaya 40:28-31) (Taleni na cikupulo.)
16 Kulaheleni ngweni Yehova amyana nzili. Gidioni wakulahelele ngwendi Yehova amwana nzili, co wamwaneneyo. (Maako 6:14, 34) Simbu imo, Gidioni na banu bendi bashekele bimyene babali ba Bamindyani baje balondele ha tumelo nameme bakebo kubalondele ha tumelo. (Maako 8:12, 21) Yehova wakwasele Baisalele, co bawanene bitozi babo na kubahyana. Bakulunu basa kukulahela Yehova mwafwa “kesi kujuka nambe kuzeya.” Abana nzili ha simbu ibaitonda.—Tandeni Isaya 40:28-31.
17 Tusimutwiyeniko ha cakumwenako ca ndolome Matthew uje ali mu Komiti ya Baka-kulizibasana na Cipatela. Bika bikamukwasa akolese? Ou ndolome ngwendi: “Njalimwena busunga bwa majwi ali ku mukanda wa Filipi 4:13. Kakangi munjikalizibi manene kujuka, njikalombela kuli Yehova kutundilila kwisi ya mbunge. Kumulomba ngwange anjane nzili ya ku mubila na mu bisinganyeka mangana njitwaleleleho kukwasa bandolome na bandokazi bange. Ha bisimbu bya cifweci, njalimwena mwakanjikwaselamo Yehova mangana njitwaleleleho kukolesa.” Ngwe mwa Gidioni, bakulunu nabo bakapanga na nzili mangana banyunge banu ba Yehova nameme kulinga ngoco kukwapwile kwakwasi. Oloni banapande kupwa bakulikehesa na kunanguka hayalenga nzili yabo mwafwa kubasa kulinga byoshe bibashaka kulinga. Banapande kukulahela ngwabo Yehova abatolilila omwo bamulomba bukwasi, co abana nzili mangana bakolese.—Myaso 116:1; Filp 2:13.
18. Bakulunu basa kutembwinina bati mwanja wa Gidioni?
18 Kuli byuma byabingi bibasa kulilongesa bakulunu kuli Gidioni. Bakulunu banapande kupwa ba kulikehesa na kunanguka hayalenga nzili yabo omwo batambula bipangi, nomwo babapaya nambe kubashangala. Banapande kwononoka mashiko, maneneni omwo mamaneselelo a kano kaye ali na kushwena manene muyehi. Co lalo banapande kukulahela ngwabo Yehova abakwasa nameme byuma bikaluwe bati. Tuli na kukandelela manene kuli aba tunyungi baje bali na kupanga na nzili, co tushaka ‘kutwalelelaho kubakwata na maboko abali.’—Filp 2:29.
MWASO 120 Pweni Bababotsi Ngwe Kilistu
a Yehova wangwile Gidioni mangana atwamenene banu bendi na kubanyungilila ha simbu ibyakaluwile manene byuma mu Isalele. Gidioni walingile eci cipangi mu kulongwa ha myaka 40. Nameme ngoco, waliwanene na bukalu bwa kuliseza-seza. Tumona omwo mwanja wendi wasa kukwaselamo bakulunu nga baliwana na bukalu.
b Nga tubakulikehesa, kutulimono kupwa bakama kutubakana bakwetu, co lalo tunanguka ngwetu kuli byuma bimo bije kutwasa kulinga. Kutundaho, tusingimika bakwetu na kubamona kupwa ba seho kututubakana.—Filp 2:3.
c Taleni ñanda ya “Twaleleleniho Kupangela Yehova Nga Banashoko Bipangi Byetu” ije ili mu Kaposhi ka Kukengela ka July 2019, lipu. 10-11, para. 10-13.