Nzambi ena yi majina magwi?
Mvudu yi Bible
Nzambi ena gaga yi jina di moshi. Mu giebreo eni gudisoniga pila yi יהוה kega mu gimbala eni gudialumuna mbi “Yehowa”.a Mu mbuga yi profete Yezaya, Nzambi a gahoshidi mbi: “Ami yena Yehowa. Adio diena jina diami.” (Yezaya 42:8) Mu ma maniskri ma Bible ma tunda, jina di diena mbala gidesu gi 7 000. A gadihangila ngolu guhida matitre mega ma Nzambi, mbi lo majina ma hadu’ega.b
Yehowa wena yi majina mega?
Bible mu dieni guhangila kega matitre mendji mengi yi matendula momu. Ndonga yi mambu ayi yi nalaba, yinahoshila ndambu yi matitre ma Nzambi yi matendula momu; kega pila kosu titre di nalesa yigalulu yi Yehowa.
Mudu-pandji |
Maverse amo ma ba u dendula |
Tendula |
---|---|---|
Allah |
(Ada verse dimoshi lō di nahoshila Allah) |
Ngogu “Allah” yigaduga mu gi’arabe; lō diena jina di Nzambi gashi diena titre adio di nadendula mbi “Nzambi.” Mambalula ma Bible mu gi’arabe kega mu jindaga jega meni guhangila titre “Allah” mu gihani gi “Nzambi.” |
Mweni ngolu ji kima |
Kuyantika 17:1 |
Wena yi ngolu jingi guhida yima yikima. Gogu ayi yi giebreo ʼEl Shad·daiʹ, gisongidila “Nzambi Mweni ngolu jikima,” yena mbala yi nsambwadi mu Bible. |
Alfa kega Omega |
Kusonga 1:8; 21:6; 22:13 |
“Mudu u tegu kega mudu u suga,” mbi lo “luyandjigu kega suga,” gu nadendula mbi Yehowa buna wena Nzambi Mweni ngolu jikima. Lō gugakedi ada yi Nzambi mumoshi Mweni ngolu jikima gu twala yendji kega lō a gakala gudima diendji. (Yezaya 43:10) Alfa giena gisoni gi tegu kega Omega giena gisoni gi suga gi alfabe u gigreki. |
Mbuda u yilumbu |
Daniele 7:9, 13, 22 |
Lō ena yi luyandjigu; meni gujinga dangu dikima gutwala mbi a hangi yima yikima to yigagwa yi kima.—Nkunga 90:2. |
Ngangi |
Yezaya 40:28 |
Ye u gahangidi yima yikima. |
Dada |
Matayo 6:9 |
Ye mudu u gaduhwedi lujingu. |
Nzambi |
Kuyantika 1:1 |
Gima gio gi’a le gusambila; mudu u ngolu. Ngogu yi giebreo ʼElo·himʹ yena mu talu yi gimvuga to mu pluriel, yi nalesa uneni kega lugumu lu Yehowa. |
Nzambi wu anzambi |
Kulonga 10:17 |
Nzambi u guhida wulu, ayo uhida “anzambi a gugonda funu” awo eni gusambila hadu.—Yezaya 2:8. |
Longi mu neni |
Yezaya 30:20, 21 |
Meni guduhwa malongi yi ludwadisu mumwila yi mapimbu medu.—Yezaya 48:17, 18. |
Mudu mu neni ayo u gahangidi yima |
Nkunga 149:2 |
Yendji u gahangidi yima yikima.—Kusonga 4:11. |
Nzambi u gieshi |
1 Timoteo 1:11 |
Ma gukalanga dangu dikima mu ngemba kega mu gieshi.—Nkunga 104:31. |
Mudu ayo weni gwifa gisambu |
Nkunga 65:2 |
Ye mudu u gwifanga yisambu yikima ayo yeni guhanga hadu yi lugwigilu. |
Ami yena mudu ayo wu yena |
Kubasika 3:14, Bible en kituba |
Meni guguma kosu gima gio giena funu mumwila mu gulungisa luganu lwendji. A galumuna kega mangogu ama mbi “M’iyaguma kosu pila yo y’izola” mbi lo “M’iyaguma kosu gima gio g’isola mu guguma.” (The Emphasised Bible, mbalula yi J. B. Rotherham [mu kingeleshi] kega Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa). Matendula ama mu ma nadusadisa mu guhana tendula yi jina di Yehowa, adio diena mu verse adi di laba.—Kubasika 3:15. |
Zwa |
Kubasika 34:14, Bible en Kituba |
Lō eni guzola mbi du sambidi anzambi ega. A galumuna kega ngogu ayi mbi “lō eni gugumbula ambanda” kega “u geshiyagana mbi, meni gulomba mbela hadu a gandamani gaga gwena ye.”— Bible Ndaga yi Nzambi; Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa. |
Todjila u gugonda suga |
Kusonga 15:3 |
Luyalu lwendji lō lwena yi luyandjigu to suga. |
Fumu |
Nkunga 135:5 |
Mweni yima to fumu; mu giebreo ʼA·dhohnʹ kega ʼAdho·nimʹ. |
Fumu u magesa |
Yezaya 1:9, Bible di Roi Jacques; Baroma 9:29, Bible di Roi Jacques |
Mudu weni gudwadisa yimvuga yi neni y’awandjo. A le gwalumuna kega titre “Fumu u magesa” mbi “Yehowa u magesa” kega “Fumu u magesa [ma gu wulu].”—Baroma 9:29, Mbalula ya Nsi-Ntoto ya Mpa; Bible de Louis Second. |
Mudu u guhida wulu |
Nkunga 47:2 |
Ena a wulu di yima yikima. |
Mudu u guhida santu |
Bingana 9:10 |
Ena gibeni u guhida santu (ukedji u mabanza kega gugonda Mvindu) Guhida yigagwa yikima. |
Mudu ayo weni guwumba to mbembu u wuma |
Yezaya 64:8 |
Ena yi giyega awulu di kosu mudu kega a wulu di yiganda yikima, gaga pila mudu ayo weni guwumba a gukalanga yi giyega a wulu di wuma.—Baroma 9:20, 21. |
Mudu ayo u gadusumba |
Yezaya 41:14 |
U gadugadula to u gadusumba mu gihiga gi disumu yi lufwa, mu mbuga yi gimenga gi Yezu Kristu.—Yoane 3:16. |
Mani |
Nkunga 18:2, 46 |
Gihani gi pimbu gi gudjinina kega gishina gi lugulugu. |
Ngulushi |
Yezaya 45:21 |
Meni gudugiulusa mu yigonza kega mu lufwa. |
Ngungudi |
Nkunga 23:1 |
Ma gudaninanga asadi endji. |
Fumu u guhida uneni |
Kuyantika 15:2 |
Ena fumu u yima yikima; mu giebreo ʼAdho·naiʹ. |
Mudu ayo uhida yima yikima |
Daniele 7:18, 27 |
Fumu u guhida wulu. |
Majina ma yihani mu masonugu ma giebreo (Ancien Testament)
Majina ma yihani yega a mo meni guhoshila Bible, mu meni gukala yi jina di Nzambi mu gadji; gashi lō mena majina amo ma du le guhangila mu gihani gi jina di Nzambi.
Jina di gihani |
Maverse amo ma nahoshila gihani gieni |
Tendula |
---|---|---|
Yehowa-jire |
Kuyantika 22:13, 14 |
“Yehowa m’ahana.” |
Yehowa-nisi |
Kubasika 17:15 |
“Yehowa ena mudondu awo wu ba ndesa gidimbu,” to “drapo diami.” (Bible en Kituba) Yehowa ena Nzambi ayo u gudaninanga kega ayo u gusadisanga asadi endji.—Kubasika 17:13-16. |
Yehowa-shalom |
Bazuzi 6:23, 24 |
“Yehowa ena Ngemba.” |
Yehowa-shama |
Ezekiele 48:35, noti gu mashina ma gasa, mu Bible (American Standard Version) |
“Yehowa ena goguna.” |
Mumwilegi du fe gwishiya kega guhangila jina di Nzambi?
Jina Yehowa diena funu yingi mumwila yi Nzambi, mumwila u gadisonigisa mbala jingi mu Bible.—Malaki 1:11.
Yezu mwana u Nzambi ma gahoshilanga mbala jingi funu yi guhangila jina di Nzambi. Mumbandu, ma gasambidi Yehowa mbi: “Jina diayi di kadi di santu.”—Matayo 6:9; Yoane 17:6.
Gulonguga mu gwishiya kega guhangila jina di Nzambi, giena gima gi tegu gi du fe guhanga mumwila mu guguma ndugu u Nzambi. (Nkunga 9:10; Malashi 3:16) Gindugu agi mu gieni gudusadisa mu gusenda mapimbu mu lushilu alu lu Nzambi: “Mumwila ye ma gunzolanga, m’igamugulusa. M’igamudanina mumwila ye wishi jina diami.”—Nkunga 91:14.
Bible di nahosa mbi: “Gwena yi owu a gulendjiganga anzambi, gukadi gu wulu to awulu di manu, pila ‘anzambi’ ena engi kega ‘afumu’ ena engi.” (1 Bakorinto 8:5, 6) Hohana Bible mu dieni gulesa pimbu-pimbu jina di Nzambi mumoshi u giediga, Yehowa.—Nkunga 83:18.
a Hadu’a mayela ega a ebreo eni guzola gwaluna jina di Nzambi mbi “Yawe”.
b Eni gusoniga jina di Nzambi mu kufi mbi, “Yah,” kega diena mbala gidesu gi 50 mu Bible. Kega meni gudihangila mu ngogu “Halleluyah,” to “Aleluya,” gisongidila “Gumisenu Yah.”—Kusonga 19:1; American Standard Version; King James Version (Bible di Roi Jacques).