Ḡau Namona ta Basine Varamu Lalohadaina Ba Dadaraia Diba
EMU mauri ai o davarimu metau dikadia be ede o lalodia tomamu? Expert taudia momo na hari e gwaumu, una henanadai haerena ese be hahedinaraiamu, oi be mai emu helaro (optimist) eiava asi emu helaro (pessimist). Ita haida na metau badadia momo ta davarimu, a haida be metau badadia haida mo e davarimu. To, dahaka dainai haida ese ediai hekwakwanai be e hahanaidiamu bena e goada loumu, to ma haida be e lalomanokamu bena asie uramu ḡau ta bae karaia, herevana una na hekwakwanai maraḡina?
Heḡereḡere, mani a laloa, oi na ḡaukara o tahumu. Ola o haintaviu bena se abimu dae. Gabeai una kara be ede bo laloa tomamu? Reana bo badumu dainai bo gwaumu, ‘Lau heḡereḡeregu tauna na ta ese ḡaukara ta basine henigumu. Ḡaukara ta basina davariamu.’ Eiava dika hereana be una kara dainai, emu mauri ai be varamu ḡaudia na basio lalodia namonamomu bona ini bo lalodia tomamu, ‘Lau na asi anigu, asi egu ḡaukara.’ Lalohadai unu bamodia ese helaro lasi lalohadaina e havaraiamu.
Helaro Lasi Lalohadaina Ba Dadaraia
Una lalohadai be ede ba dadaraia diba toma? Unu lalohadai kereredia ba dibadia na dala ginigunana. Dala iharuana be baita dadaraidia. Ḡau e varamu badidia ma haida ba lalo. Heḡereḡere, ḡaukara se henimu badina be, ta se uramu ḡaukara baine henimu, a? Eiava ḡaukara biaguna ese e tahuamu tauna na, ia e uramu baine hekara ḡaukarana ikarana mai dibana tauna, ani?
Unu badi maorodia ese o lalohadailaimu lalohadai kereredia na be hahedinaraidiamu. Nega tamona mo, ta ese e dadaraimu anina be, oi na asi animu, a? Eiava emu mauri lalonai e varamu ḡau namodia haida—heḡereḡere, lauma dalanai o tahumu ḡaudia, emu hetura karana emu ruma bese ida bona ma haida ida—ba lalo, ani? Namona na vaira neganai bae vara ḡau dikadia ilalodia karana ba dadaraia. To namona na ba diba, oi momokani mai dibamu ḡaukara ta basio davariamu, a? Ḡau ma momo ba kara diba lalohadai kereredia ba dadarai totona.
Lalohadai Namodia, O Uramu Ba Haḡuḡuru Ḡaudia Ilalohadailaina Karana
Vanega laḡanidia lalodiai, hetahu ḡaukaradia e karamu taudia ese helaro anina idauna ta e davaria. E gwa, helaro anina na o uramu ba kara ḡaudia ihaḡuḡuruna karana. Gabe atikol-na ese be hahedinaraiamu, helaro ese ḡau ma momo baine havara diba, to ina baita herevalaiamu helaro anina, na dala momo ai baine duruda diba. Ita ta ta ese ta laromu ḡaudia ilalodia karana ese lalohadai namodia be havaramu, o ta uramu baita haḡuḡuru ḡaudia ilalodia karana ese ita na be durudamu.
Bema ta uramu, vaira negai baita kara ḡaudia baita haḡuḡuru, namona na baita kara ḡaudia bona baita haḡuḡuru negadia sediual ta baita badinaia. Bema o dibamu oi na sediual ta do so karaia, namona na o uramu ba kara ḡauna na ba laloa namonamo. Ḡau ginigunana na, oi o uramu ḡau ta ba karaia bona ba haḡuḡurua, a? Mauri ai vaevae ta karamu ḡaudia ai baita bisimu dainai, nega na lasi eda mauri ai ta uramu baita kara mai anina bada ḡaudia na basita lalo namonamomu. Ina baita badinaia diba hahekau herevana—mai anina bada ḡaudia idibadia karana—na Baibul ese danu e hahedinaraia ḡoevaḡoeva: “Ḡau namodia toadia ba diba.”—Filipi 1:10.
Eda mauri lalonai mai anina bada ḡaudia baita dibadiamu neganai, basita hekwarahimu eda mauri ai mai anina bada ḡaudia, Dirava idibana karana, eda ruma bese maurina, o eda moni ḡaukara ai, ta uramu baita kara ḡaudia baita abi hidi dibamu. To namona na, matamanai ta uramu baita kara ḡaudia momo basita lalo, bona namona na ta uramu baita kara ḡaudia ta ta na baita haḡuḡurudia diba ḡaudia. Bema ta uramu baita karaia ḡauna ihaḡuḡuruna na auka, una ese laloda be hamanokaia dibamu, bena basita uramu ikarana. Una dainai, nega daudau lalonai ta uramu baita kara ḡaudia ikaradia negana na baita haria, unu amo nega kwadoḡina lalonai baita ḡau haida baita haḡuḡurudia diba.
“Bema ta na e uramu ḡau ta baine karaia, ia na dala be tahumu baine haḡuḡurua totona.” Una aonega herevana na momokani. Bema ta uramu baita kara ḡaudia na baita dibadiamu, laloda baita hadai ta uramu baita kara ḡaudia baita haḡuḡurudiamu. Una baita karaia dalana na, ta uramu baita kara ḡaudia edia namo bona baita haḡuḡuru ḡaudia amo bae vara ḡau namodia baita lalodia. Momokani, hekwakwanai na be varamu, to namona na baita lalo unu hekwakwanai na baita hanaidia diba.
To, namona na baita kara ḡaudia ihaḡuḡurudia totona, baita badina diba daladia baita lalodia danu. Toretore tauna C. R. Snyder, helaro ena namo e stadilaia namonamo tauna, na e gwa, namona na ta uramu baita karaia ḡauna ihaḡuḡuruna daladia haida baita lalo. Unu amo, bema dala ta basine ḡaukara, dala iharuana, ihatoina eiava ma haida baita ḡaukaralai diba.
Snyder na ma e gwa, namona na ta uramu baita karaia ḡauna ta gabunai ḡau ma ta baita karaia dalana baita dibaia. Bema ta uramu baita karaia ḡauna ta na basita haḡuḡurua diba, baita lalohekwarahilaia momomu karana ese basine durudamu. To bema ia gabunai baita haḡuḡurua diba ḡauna ta baita karaiamu, una ese be durudamu ḡau ma ta baita laloa totona.
Ḡau ma ta ihaḡuḡuruna karana ena haheitalai na Baibul ai baita davariamu. King David na e ura badava ena Dirava, Iehova, ena dubu helaḡa baine haginia. To Dirava ese David e hamaoroa, natuna Solomon ese una hahenamo baine abia. To, David na se lalohisihisi, to ia ese e ura baine karaia ḡauna na e haidaua. Ia na e hekwarahi moni bona kohu e habou, natuna ese una maduna baine haḡuḡurua totona.—1 Hanua Pavapavadia 8:17-19; 1 Sisiḡa 29:3-7.
Ena be eda helaro ihagoadana totona, ḡau namodia ilarona lalohadaina baita abiamu bona helaro lasi lalohadaina baita dadaraiamu, baita haḡuḡuru ḡaudia ilalohadailaina karana baita abiamu, to helaro ta herevalaiamu neganai ḡau ta na dounu kerere. Edena dalai? Ina tanobadai eda helaro e haoreamu ḡaudia na ita ese basita biagu dibamu. Taunimanima e hahekwarahidiamu hekwakwanaidia—ogoḡami, tuari, hahemaoro gageva, gorere bona mase—o lalodiamu neganai, edena dalai emu helaro ba hagoadaia diba?
[Picture]
Bema o uramu ḡaukarana na se henimu, o laloamu ḡaukara ma ta basio karaia dibamu, a?
[Picture]
King David ese e ura baine kara ḡaudia na se kara neganai, ia na ḡau ma haida e kara