STADI ATIKOL 41
ANE 5 Keriso, Eda Haheitalai
Tanobada ai Iesu ese Ena Dina Ginigabedia 40 Lalodiai E Kara Ḡaudia amo Diba Bavabi
“Dina hari-ahui lalodiai idia ese e itaia loulouva, bona ia ese Dirava ena basileia e herevalai henidiava.”—APOS. 1:3.
POINT BADANA
Tanobada ai Iesu ese ena dina ginigabedia 40 lalodiai e kara ḡaudia baita tohotoho daladia baita dibamu.
1-2. Iesu ena hahediba taudia rarua na Emausa e lao heniava lalonai dahaka e vara?
UNA NA Nisan 16, 33 C.E. Iesu ena hahediba taudia na e lalohisihisiva bona e gariva. Rarua na Ierusalem e rakatania bona Emausa ela, una hanua ena daudau Ierusalem amo na 11 kilomita (7 mi). Unu tatau na se moaleva badina idia ese e badinaiava tauna Iesu na e hamasea. Edia helaro Mesia ese baine kara ḡaudia ai na vada e ore. To idia ese se laloa ḡauna ta e vara.
2 Dala ai tau ta ida e hedavari bona ia ida e raka hebou. Hahediba taudia raruosi ese Iesu enai e vara ḡaudia na ia e hamaorolaiava. Bena una tau na idia ese basie laloboio diba ḡaudia e herevalai matama. Ia ese “Mose bona peroveta taudia” edia amo Mesia baine hisihisi bona baine mase badina e hahedinaraia. Idia na Emausa ai e kau neganai e laloparara, una tau na Iesu—Dirava ese e hatoreaisi lou tauna! Idia na e moale dikadika badina e diba Mesia na vada e mauri lou!—Luka 24:13-35.
3-4. Iesu ena hahediba taudia ediai be dahaka e vara, bona ina atikol ai dahaka baita dibamu? (Aposetolo Edia Kara 1:3)
3 Iesu na dina 40 tanobada ai e noho, gabeamo guba e lou lao, bona unu dina 40 lalodiai ia na ena hahediba taudia momo ediai e hedinarai. (Aposetolo Edia Kara 1:3 ba duahia.) Iesu ena hahediba taudia na e lalohisihisiva bona e gariva dainai e hagoadadia. Bena idia na e moale bona goada e abia, Basileia sivaraina namona bae harorolaia totona.a
4 Una nega ai Iesu ese e kara ḡaudia baita stadilaimu amo namo baita davarimu. Ina atikol ai baita itaiamu edena dala ai Iesu ese una nega e ḡaukaralaia ena hahediba (1) e hagoadadia, (2) e durudia Revareva Helaḡadia bae lalopararalai namonamo, bona (3) vaira nega ai bae kara madunadia e hadibadia. Unu amo Iesu ena haheitalai baita tohotohoa daladia baita dibamu.
HAIDA BA HAGOADADIA
5. Dahaka dainai Iesu ena hahediba taudia ese heduru bae abi na namo?
5 Dahaka dainai Iesu ena hahediba taudia ese heduru bae abi na namo? Badina idia haida na edia ruma, femli, bona bisnes e rakatanidia Iesu bae badinaia hanaihanai totona. (Mat. 19:27) Ma haida be Iesu ena hahediba taudia ai ela dainai se kara henidia namonamova. (Ioa. 9:22) Idia ese edia ura ḡaudia na e dadarai badina e abia daeva Iesu na gwauhamata Mesiana. (Mat. 16:16) To Iesu e hamasea neganai, idia na e lalohisihisi bona e lalomanoka badina e laloava bae vara ḡaudia na vada basie varamu.
6. Iesu e toreisi lou murinai dahaka e kara?
6 Ta dibamu Iesu ese ena hahediba taudia e itadia e lalohisihisiva na dia lauma dalanai e manoka dainai, to edia lalokau tauna e mase dainai. Una dainai ia e toreisi lou neganai maoromaoro turana e hagoadadia. Heḡereḡere, Maria Magdala na gara gabuna ai e taiva lalonai, Iesu e hedinarai. (Ioa. 20:11, 16) Danu Emausa e laova hahedibadia raruosi ediai e hedinarai, ina atikol matamanai tame herevalaia bamona. Bona aposetolo Petro enai e hedinarai. (Luka 24:34) Iesu ena haheitalaia amo dahaka ta dibamu? Mani e hedinarai negana ginigunana ai e vara ḡauna a laloa.
7. Ioane 20:11-16 heḡereḡerena, Nisan 16 daba ai Iesu ese Maria e itaia dahaka e kara, bona Iesu be dahaka e kara? (Laulau danu ba itaia.)
7 Ioane 20:11-16 ba duahidia. Nisan 16 daba ai, hahine haida na Iesu e guria gabuna ela. (Luka 24:1, 10) Idia ta na Maria, hane Magdala. Maria na Iesu e guria gabuna ai e kau neganai, Iesu tauanina na lasihia. Una dainai ia na ela Ioane bona Petro e hadibadia, bena ia na idia ida ma e gava ela gara gabuna. Unu tatau na gara gabuna ai e kau neganai, e hamomokania Iesu tauanina na lasihia dainai e lou ruma. To, Maria na se lou ruma. Ia na e noho bona e taiva. A se diba Iesu na ia e itaiava. Ia na Iesu dainai e taiva dainai, Iesu na e ura tauhalo baine henia. Bena ia na Maria vairanai e hedinarai bona ia ese ḡaukara ta e henia, una ese Maria na e hagoadaia. E hamaoroa bainela tadikaka ediai mai anina bada herevana ta baine hadibadia. Herevana binai: Iesu na mase amo e toreisi lou.—Ioa. 20:17, 18.
Iesu ba tohotohoa totona tadikaka bona taihu edia mauri ai e varamu ḡaudia ba lalo bada bona idia ihagoadaia daladia ba tahu (Paragraf 7 ba itaia)
8. Edena dala ai Iesu baita tohotohoa?
8 Edena dala ai Iesu baita tohotohoa? Iesu baita tohotohoa dalana ta na eda tadikaka taihu edia hekwakwanai baita lalopararalai bona baita hagoadadia, unu amo idia na dounu Iehova bae hesiai henia. Mani taihu ta ladana Jocelyn ena sivarai aita laloa, vara bouna ta na accident dikana ta ai e mase. Ia na e gwa: “Lau na hua momo lalodiai na lalohisihisi bada.” To, tadikaka ta adavana ida ese e boiria edia ruma ela, bona ena hemami e gwauraia neganai idia na e kamonai namonamo, bona e hamaoroa Iehova ese ia na e laloa badamu. Jocelyn na e gwa: “Na hemami lau na vaitani lai bona hurehure bada davarana ai na maloava. To, Iehova ese idia e ḡaukaralaidia lau e durugu. Idia ese e durugu Iehova baina hesiai henia lou.” Ita danu haida baita hagoadadia dibamu bema edia hemami e gwauraimu neganai, baita kamonai namonamo, unu amo idia na dounu Iehova be hesiai heniamu.—Roma 12:15.
HAIDA BA DURUDIA BAIBUL BAE LALOPARARALAIA
9. Iesu ena hahediba e daradara badina be dahaka, bona Iesu ese ede e durudia toma?
9 Iesu ena hahediba ese Dirava ena Hereva na e abia dae bona e hekwarahi bae badinaia. (Ioa. 17:6) To, Iesu na kara dika tauna ta bamona hisihisi auna ai e mase karana na e daradaralaia. Iesu na e laloparara idia e daradara badina na dia kudoudia dika dainai, to asie laloparara dainai. (Luka 9:44, 45; Ioa. 20:9) Una dainai ia ese e durudia Dirava ena Hereva bae lalopararalaia totona. Mani Emausa dalana ai Iesu ese ena hahediba rarua ediai e hedinarai neganai, unu e kara toma dalana aita herevalaia.
10. Edena dala ai Iesu ese ena hahediba taudia e durudia unu amo idia na e laloparara Iesu na Mesia? (Luka 24:18-27)
10 Luka 24:18-27 ba duahidia. Una sivarai ese e hahedinaraiamu Iesu na dia maoromaoro unu tatau e hamaorodia ia be daika. To, henanadai haida do e henidia. Dahaka dainai? Reana ia na e ura idia ese lalodia bona kudoudia ai miadia ḡaudia do bae herevalai. Bona idia na unu e kara toma. Idia ese e hamaoroa idia na e laloava Iesu ese Israel taudia na Roma taudia edia daḡedaḡe karana amo be hamauridiamu. Edia lalohekwarahi ḡaudia e herevalai murinai, Iesu ese Dirava ena Hereva e ḡaukaralaia unu amo e durudia e vara ḡaudia bae lalopararalai.b Adorahi ai, Iesu na ena hahediba taudia ediai peroveta herevadia anidia e herevalai. (Luka 24:33-48) Ina sivarai amo dahaka ta dibamu?
11-12. (a) Iesu ese Baibul ena hereva momokani e hahedibalaia dalana amo dahaka ta dibamu? (Laulau danu ba itaia.) (b) Nortey e stadi henia tauna ese ia be ede e durua toma?
11 Edena dala ai Iesu baita tohotohoa? Ita ese ta ta stadi heniamu neganai, henanadai namodia amo ena lalohadai baita tahua. (Her. 20:5) Bena ena mauri ai e varamu hekwakwanaidia ihaheaukalaidia siridia baine davari daladia baita hadibaia. To, basita hamaoroa dahaka baine kara. Namona na baita durua Dirava ena Hereva baine lalopararalaia bona ena mauri ai Baibul ena hahekau herevadia ibadinana daladia baine lalo. Mani Ghana ai, tadikaka ta ladana Nortey ena ekspiriens aita laloa.
12 Nortey na laḡanina 16 ai, Baibul e stadilaia matama. To se daudau, ia na ena ruma bese ese e daḡedaḡe henia. Dahaka ese e durua dainai e gini goada? Ia e stadi henia tauna ese Mataio karoa 10 amo e hadibaia Kristen korikoridia na daḡedaḡe bae davari. Nortey na e gwa: “Una dainai daḡedaḡe karana e matama neganai, lau ese na abia dae hereva momokani na davaria.” Danu ia e stadi henia tauna ese e durua Mataio 10:16 baine lalopararalaia namonamo, unu amo ia na ruma ai mai aonegana bona manauna ida ena abidadama baine herevalaia. Nortey na e bapatiso murinai e ura baine painia, to tamana be e ura ia na iunivesiti bainela. Nortey e stadi heniava tadikakana ese ia na se hamaoroa dahaka baine kara, to henanadai haida amo e durua Baibul ena hahekau herevadia baine lalodia, unu amo abi hidi maorona baine karaia. Bena dahaka e vara? Nortey na lalona e hadaia painia ḡaukarana e hamatamaia. Una dainai tamana ese e hamaoroa ruma baine rakatania. Nortey ese e vara ḡaudia be ede e lalodia toma? Ini e gwau toma: “Na dibamu lau na abi hidi maorona na karaia.” Ita danu haida baita durudiamu Baibul be lalopararalaia neganai, idia na lo Kristen taudia ai be laomu.—Efe. 3:16-19.
Iesu ba tohotohoa totona ma haida ba durudia Baibul bae lalopararalaia (Paragraf 11 ba itaia)e
TADIKAKA BAITA DURUDIA “HARIHARI ḠAUDIA” AI BAELA
13. Iesu be dahaka e kara unu amo Tamana ena ḡaukara na dounu baine heau? (Efeso 4:8)
13 Iesu na tanobada ai e nohova neganai Tamana ese e henia ḡaukarana e karaia namonamo. (Ioa. 17:4) Ia na se laloa ia sibona ese Tamana ena ḡaukara baine karaia. Iesu na laḡani toi mai kahana tanobada ai e harorova lalonai, ma haida danu e hadibadia. Ia na do se dae guba neganai, ena hahediba taudia na maduna e henidia. Unu maduna na Iehova ena mamoe bae reḡudia, bona haroro bona hahediba ḡaukaradia bae gunalai. Idia haida laḡanidia na reana 20 lalodiai. Aposetolo Paulo ese e herevalaia heḡereḡerena, Iesu ese unu tatau na “harihari ḡaudia bamona e heni.” (Efe. 4:8, NWT) Iesu ese ena dina ginigabedia 40 be ede e ḡaukaralaidia toma unu abidadama tatau baine durudia “harihari ḡaudia” ai baela totona?
14. Iesu ena dina ginigabedia 40 lalodiai, ena hahediba be ede e durudia toma lauma dalana ai bae goada totona? (Laulau danu ba itaia.)
14 Iesu na ena hahediba idurudia totona, e sisiba henidia to ia na mai lalokauna ida unu e kara toma. Heḡereḡere, ia na e laloparara iena hahediba haida na asie abia daeva ia na e mase bona e toreisi lou, una dainai e sisiba henidia. (Luka 24:25-27; Ioa. 20:27) Ia ese e hamaorodia namona na Iehova ena taunimanima ireḡudia karana bae laloa bada, to dia bisnes. (Ioa. 21:15) Bona Iehova ihesiai henina karana ai e karava ḡaukaradia na ma haida edia ida basie haheḡereḡere. (Ioa. 21:20-22) Dia una mo to edia lalohadai kereredia Basileia ai danu e hamaoromaoro, bona e durudia sivarai namona iharorolaina ḡaukarana bae laloa bada. (Apos. 1:6-8) Elda taudia be Iesu ena amo dahaka e dibamu?
Iesu ba tohotohoa totona tadikaka ba durudia maduna ma haida bae hua totona (Paragraf 14 ba itaia)
15-16. (a) Ededia dala ai elda taudia ese Iesu bae tohotohoa? (b) Edena dala ai Patrick na sisiba e abi karana amo namo e davari?
15 Ededia dala ai elda taudia ese Iesu bae tohotohoa? Namona na idia ese tadikaka maraḡidia bona badadia bae hadibadia bona bae durudia kongrigeisin lalonai maduna bae hua totona.c Elda taudia na e lalopararamu e hadibadiamu taudia danu dia ḡoḡoevadadae. Una dainai namona na idia ese unu tadikaka matamatadia na mai lalokaudia ida bae sisiba henidia, unu amo ḡau ikaradia daladia bae diba, bae manau, bae abidadama bona mai edia ura ida haida bae durudia.—1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Pet. 5:5.
16 Mani sisiba iabina karana amo namo e davari tadikakana ta ladana Patrick aita herevalaia. Guna ia ese tadikaka taihu na e hereva auka henidiava bona se kara namo henidiava. Elda ta ese iena manoka ḡauna na e lalopararalaia dainai, mai lalokauna ida e sisiba henia. Patrick na e gwa: “Na moalemu ia na unu e kara toma. Lau ese na ura heniva hahenamodia na tadikaka ma haida ese e abiva neganai, na lalomanokava. To una elda ena sisiba ese e durugu, namona na mai manaugu ida tadikaka taihu baina hesiai henidia, to dia kongrigeisin lalonai maduna eiava hahenamo ta baina abia dainai.” Patrick na unu e kara toma bona gabeai ia na laḡanina 23 ai elda tauna ai ela.—Her. 27:9.
17. Iesu ese edena dala ai e hahedinaraia ena hahediba na e abidadama henidia?
17 Iesu ese ena hahediba na maduna e henidia bae haroro bona bae hahediba. (Mat. 28:20.) Reana iena hahediba na e mamiava idia na dia heḡereḡere unu maduna bae hua. To, Iesu na e diba idia na heḡereḡere dainai e hamaorodia, eto: “Tamada ese e siaigu heḡereḡerena ai, lau ese danu umui [na siaimuimu].”—Ioa. 20:21.
18. Ededia dala ai elda taudia ese Iesu bae tohotohoa?
18 Ededia dala ai elda taudia ese Iesu bae tohotohoa? Laḡani momo elda ḡaukarana e kara tadikakadia ese kongrigeisin madunadia na e harimu. (Fili. 2:19-22). Heḡereḡere Kingdom Hall ihaḡoevana bona ihanamona ḡaukaradia ai matamata taudia na ḡaukara e henidiamu. Elda ese ḡaukara bae henidia murinai, bae hadibadia ede bae karadia toma. Bona bae abidadama unu ḡaukara na be karadia namonamomu. Elda matamatana ta ladana Matthew na e moale badina laḡani momo elda ḡaukaradia e kara tadikakadia ese ia na kongrigeisin ḡaukaradia momo e hadibaia bona e abidadama ia ese na be karadia ḡuḡurumu. Ia na e gwa: “Egu ḡaukara asina kara namonamova negadiai idia ese e duruguva baina hanamoa.”d
19. Laloda baita hadai dahaka baita kara?
19 Iesu ese ena dina ginigabedia 40 e ḡaukaralai haida e hagoadadia, e durudia Baibul bae lalopararalaia bona ḡaukara ikaradia daladia e hadibadia. Namona na laloda baita hadai iena haheitalai baita badina namonamo. (1 Pet. 2:21) Ia ese na be durudamu. Badina e gwauhamata: “Lau na dabadaba iboudiai umui ida ta nohomu ela bona tanobada dokona.”—Mat. 28:20.
ANE 5 Keriso, Eda Haheitalai!
a Evanelia bukadia bona Baibul bukadia ma haida ese e hahedinaraia Iesu na e toreisi lou murinai nega taina momo ena hahediba taudia ediai e hedinarai. Heḡereḡere: Maria Magdala (Ioa. 20:11-18); hahine ma haida (Mat. 28:8-10; Luka 24:8-11); hahediba taudia rarua (Luka 24:13-15); Petro (Luka 24:34); aposetolo taudia, Toma lasihiana ai (Ioa. 20:19-24); aposetolo taudia bona Toma (Ioa. 20:26); hahediba seven (Ioa. 21:1, 2); hahediba taudia 500 mai kahana (Mat. 28:16; 1 Kor. 15:6); ia tadikakana Iakobo (1 Kor. 15:7); aposetolo taudia iboudiai (Apos. 1:4); bona Betania badinai aposetolo iboudiai ediai e hedinarai. (Luka 24:50-52) Readia Iesu ese ena hahediba taudia na nega ma haida ai danu e vadivadidia, to Baibul ese iboudiai na se herevalai.—Ioa. 21:25.
b Mesia e perovetalaia herevadia ba diba totona, jw.org ai ina atikol ba duahia “Do Messianic Prophecies Prove That Jesus Was the Messiah?”
c Nega haida, elda eregabedia laḡanidia 25-30 na seket inarina taudia ai bae abidia hidi diba. To, namona na tadikaka unu bamodia na elda ḡaukarana ai ekspiriens bae abi guna na namo.
d Bema o uramu diba ma haida bavabi edena dala ai tadikaka matamatadia ba durudia maduna ma haida bae hua totona, Gima Kohorona August 2018 rau 11-12, par. 15-17, bona April 15, 2015, rau 3-13 ba duahidia.
e LAULAU: Baibul ena hereva e lalopararalaia murinai, Baibul stiuden ta na ena Krismas heraheradia e negediamu.