Pu Gard U Pirte Moral, Prezerv U Leker
“Plis ki tu kitsoz ki to bizin veye, prezerv to leker, parski se ladan mem ki ena bann surs lavi.”—PROVERBES 4:23.
1-3. (a) Kuma eski dimunn suvan montre ki zot pa konn apresye zot pirte moral? Donn enn legzanp. (b) Kifer li inportan ki nu egzaminn valer nu pirte moral?
PETET tablo-la paret demode ek li pa ale avek dekor lakaz-la. Detutfason, li paret ki so propriyeter nepli bizin li, ek li fini par vann li pu Rs 800 dan enn lavant. Me enn dizenn lane plitar, nuvo proprieter sa tablo-la, al dekuver ki li vo preske 29 milyon roupies. Wi, an realite, sa pa ti enn tablo ordiner; enn gran artis ki ti’nn penn sa! Pans enn ti ku ki sa ansyin proprieter-la ti resanti, li ki ti’nn suzestim sa trezor-la!
2 Suvan mem zafer arive avek la pirte moral. Tro buku dimunn suzestim zot pirte moral. Sertin panse ki se enn kitsoz demode, ki pa ale avek stil lavi modern. Alor, zot aksepte perdi zot pirte moral pu nanyin ditu. Ena ki esanz sa kont detrwa ti moman plezir sexyel ek ena lezot ki pre pu sakrifye zot pirte moral dan lespwar pu gayn inpe grander devan lizye zot bann kamarad uswa devan enn dimunn sex opoze.—Proverbes 13:20.
3 Buku pran konsyans ki zot pirte moral ti ena valer. Me, malerezman li tro tar! Suvan, zot bizin pey lepo-kase. Dayer la Bib dir ki bann konsekans limoralite kapav kuma enn pwazon, “amer kuma l’absinthe.” (Proverbes 5:3, 4) Dan sa lemond imoral kot nu pe viv zordi-la, kuma eski nu kapav apresye nu pirte moral ek prezerv li? Nu pu egzaminn trwa letap inportan.
Prezerv U Leker
4. Ki ete enn leker sinbolik, ek kifer nu bizin prezerv li?
4 Prezerv nu leker, sa-mem kitsoz pli inportan ki nu bizin fer pu gard nu pirte moral. La Bib dir: “Plis ki tu kitsoz ki to bizin veye, prezerv to leker, parski se ladan mem ki ena bann surs lavi.” (Proverbes 4:23) Ki “leker” Proverbes pe dir nu prezerve? Se pa nu leker fizik me nu leker sinbolik, setadir dimunn ki nu ete andan numem. Sa inplik usi nu panse, nu santiman, ek nu motivasyon. Se pu sa ki la Bib dir: “To bizin kontan Jéhovah to Bondye avek tu to leker, tu to nam ek tu to lafors.” (Deutéronome 6:5) Jésus ti montre ki sa-mem pli gran komannman. (Marc 12:29, 30) Wi, nu leker ena gran valer, li vremem vo lapenn ki nu prezerv li.
5. Dan ki sans nu leker kapav ena gran valer, ek an mem tan vinn enn danze pu nu?
5 Selman, la Bib dir usi ki “leker pli tret ki ninport ki lezot kitsoz ek li byin move.” (Jérémie 17:9) Kuma eski nu leker kapav tret ek vinn enn danze pu nu? Anu pran legzanp enn loto. Se enn kitsoz ki rann nu buku servis, ek li kapav mem sov lavi dimunn si ena enn irzans. Me si sofer-la pa konn gard byin so loto lor larut ek si li pa turn so volan kuma bizin, sa mem loto-la kapav fasilman met lavi sofer uswa lavi lezot dimunn an danze. Li parey pu u leker. Si u pa prezerv li, u pu les sak dezir u lekor dominn u, ek u pu fini par rekolte bann move konsekans. Parol Bondye dir: “Selwi ki met so konfyans dan so prop leker, li bet, me selwi ki mars dan la sagesse, li, li pu sape.” (Proverbes 28:26) Wi, u kapav mars dan la sages ek evit bann problem grav si u les Parol Bondye gid u, parey kuma u pu konsilte enn map avan u kumans fer enn traze.—Psaume 119:105.
6, 7. (a) Ki ete la sainteté, ek kifer li inportan ki bann serviter Jéhovah zot sin? (b) Kuma eski nu kone ki bann imin inparfe kapav montre zot sin, parey kuma Jéhovah?
6 Nu leker pa pu turn otomatikman ver la pirte moral, nu pu bizin turn li dan sa direksyon-la. Nu kapav fer sa kan nu reflesi lor vre valer pirte moral. Pirte moral ena enn rapor direk avek la sainteté, setadir seki prop, pir ek separe avek pese. La sainteté, li enn kalite ki ena buku valer, ek li fer parti dan natir Jéhovah. Akoz sa, buku verse la Bib asosye sa kalite-la avek Jéhovah. Par egzanp, la Bib dir: “Zis Jéhovah ki vreman sin.” (Exode 28:36) Me nu ki bann imin inparfe, eski nu kapav manifeste sa kalite siprem-la?
7 Dan so Parol, Jéhovah dir nu: “Zot bizin sin, parski mwa mo sin.” (1 Pierre 1:16) Wi, Jéhovah Li sin ek nu kapav imit Li; nu kapav res prop devan so lizye ek gard nu pirte moral. Donk kan nu evit bann aksyon ki kapav sali nu, nu pe rod enn privilez extraordiner: nu pe rod reflet enn kalite siprem ki nu Bondye Très-Haut posede! (Éphésiens 5:1) Fode pa nu panse ki sa inposib pu nu. Jéhovah, Li enn Bondye saz ek Li rezonab avek nu; zame, Li demann nu fer plis ki seki nu kapav. (Psaume 103:13, 14; Jacques 3:17) Li vre ki nu bizin fer zefor pu gard nu pirte lor plan spirityel ek moral. Me, lapot Paul ti dir usi ki nu “dwa Christ sinserite ek pirte moral.” (2 Corinthiens 11:3) Eski nu pena enn devwar anver Christ ek so Papa pu gard nu pirte lor plan moral? Apre tu, zot inn manifeste anver nu enn lamur ki zame nu pu kapav rann zot. (Jean 3:16; 15:13) Pu nu exprim nu rekonesans anver zot, li donk normal ki nu amenn enn lavi prop lor plan moral. Si pu nu, gard nu pirte moral, li enn fason pu exprim nu rekonesans, nu pu estim sa buku, ek lerla nu pu prezerv nu leker.
8. (a) Kuma eski nu kapav nuri nu leker sinbolik? (b) Ki nu konversasyon revele lor nu?
8 Enn lot fason ki nu prezerv nu leker, se par fason ki nu nuri nu. Nu bizin nuri nu lespri ek nu leker regilyerman avek nuritir spirityel, ek gard nu latansyon fixe lor la bonn nuvel lor Rwayom Bondye. (Colossiens 3:2) Mem nu konversasyon bizin montre sa. Si lezot konn nu kuma bann dimunn ki koz lor bann size imoral, nu pe montre seki ena dan nu leker. (Luc 6:45) Vomye plito ki lezot konn nu kuma bann dimunn ki koz lor bann kitsoz spirityel ek edifyan. (Éphésiens 5:3) Me pu prezerv nu leker, ena sertin danze grav ki nu bizin evite. Anu egzaminn de ladan.
Sove, Al Lwin Avek Fornikasyon
9-11. (a) Kifer bann ki pa pran kont konsey ki ena dan 1 Corinthiens 6:18 ena pli gran risk pu inplike dan enn kondwit imoral ki grav? Donn enn legzanp. (b) Si nu sove, nu al lwin avek fornikasyon, ki nu pu evite? (c) Ki legzanp remarkab Job inn lese pu nu?
9 Jéhovah ti inspir Paul pu li ekrir bann konsey ki’nn ed buku pu prezerv zot leker ek gard zot pirte moral. Paul ti dir: “Sove, al lwin avek fornikasyon.” (1 Corinthiens 6:18) Note ki Paul pa ti sinpleman dir, “Evit fornikasyon.” Bann Kretyin bizin fer plis ki sa. Zot bizin sove, al lwin avek sa bann aksyon imoral-la, parey kuma zot ti pu sove ek al lwin avek enn danze. Si nu pa pran kont sa konsey-la, ena pli gran risk ki nu inplike dan enn kondwit imoral ki grav ek lerla, nu perdi faver Bondye.
10 Nu pran enn legzanp: Enn mama inn beyn so ti garson ek inn abiy li pu enn lokazyon inportan. Ti garson-la demann so mama si li kapav al zwe deor avan ki zot sorti. Mama-la aksepte, me li dir so garson: “Tansyon to al pre avek sa delo labu ki ena deor-la. Si to gayn labu lor twa, to pu kone ar mwa!” Me, detrwa minit apre, li truv so garson pe debute dan but lipye, dan bor sa delo labu-la. Se vre ki pankor gayn okenn tas labu lor li, me, selman li pa’nn ekut so mama. Vremem li’nn al pre avek sa delo-la, ek la, li pe rod la gratel. (Proverbes 22:15) Buku zenn ek adilt bizin fer atansyon ki zot pa fer mem erer. Kuma zot kapav fer sa?
11 Dan nu lepok kot buku inn les zot tonb dan “bann dezir sexyel ki fer onte,” enn nuvo form biznes inn devlope pu atir bann dimunn ver bann relasyon sexyel ki interdi. (Romains 1:26, 27) Sa biznes-la, pornografi, inn rant partu dan bann magazinn, liv, video ek lor Internet. Bann ki les sa kalite zimaz-la rant dan zot lespri, sertennman pa pe sove, al lwin avek fornikasyon. Okontrer, zot pe zwe avek sa, ek zot inn ariv dan bor “delo labu.” Zot inn rezet lavertisman ki la Bib done. Olye zot prezerv zot leker, zot pe anpwazonn li avek bann zimaz ki res grave dan zot lespri pandan lontan. (Proverbes 6:27) Plito, anu tir leson avek Job ki ti enn zom fidel. Li ti fer enn lalyans—enn kontra—avek so lizye, pu li pa get seki ti pu kapav tant li pu fer lemal. (Job 31:1) Sa, se vremem enn legzanp ki nu bizin swiv!
12. Kuma eski bann kup Kretyin kapav “sove, al lwin avek fornikasyon” pandan peryod frekantasyon?
12 Kan de dimunn pe frekante pu zot marye, li inportan pu “sove, al lwin avek fornikasyon.” Normalman, peryod frekantasyon se enn peryod zwaye kot enn kup pe anvisaz lavenir avek konfyans. Me sertin zenn kup gat sa peryod-la kan zot zwe avek limoralite. Kan zot azir kumsa, sa anpes zot poz enn bon baz pu konn enn maryaz ere—enn maryaz ki baze lor enn lamur ki pa egois, lor maitrîse de soi, ek lor lobeisans anver Jéhovah. Enn kup ti adopte enn kondwit imoral pandan ki zot ti pe frekante. Apre ki zot inn marye, madam-la ti admet ki so konsyans ti turmant li ek ki sa ti mem gat zur so maryaz. Li avwe: “Plizir fwa, mo’nn demann Jéhovah pardon. Me mem si sa fer 7 an depi ki sa inn arive, mo konsyans ankor tuzur fatig mwa.” Li byin inportan ki bann ki komet sa kalite pese-la, rod led avek bann ansyin. (Jacques 5:14, 15) Parkont, buku kup Kretyin azir avek sages ek evit sa bann danze-la kan zot pe frekante. (Proverbes 22:3) Zot pa al tro lwin dan zot temwaynaz lafeksyon. Normalman, zot ena enn chaperon avek zot ek zot fer atansyon pu evit retruv zot tusel dan bann landrwa izole.
13. Kifer enn kikenn bizin pa frekant enn dimunn dan lemond pu marye?
13 Bann Kretyin ki frekant bann dimunn dan lemond pu marye, suvan konn bann gro problem. Par egzanp, kuma eski u kapav asosye u avek enn dimunn ki pa kontan Jéhovah? Li byin inportan ki bann Kretyin marye selman avek bann ki kontan Jéhovah ek ki respekte so bann prinsip lor pirte moral. Parol Bondye donn nu sa konsey-la: “Pa form enn latasman ki pa ale, avek bann non krwayan. Parski ki rapor ena ant lobeisans ek dezobeisans? Uswa ki rapor ena ant lalimyer ek nwarte?”—2 Corinthiens 6:14.
14, 15. (a) Ki erer sertin fer dan fason ki zot konpran mo “fornikasyon”? (b) Ki bann kalite aksyon “fornikasyon” anglobe, ek kuma eski bann Kretyin kapav “sove, al lwin avek fornikasyon”?
14 Li byin inportan usi ki nu ena enn bon konesans. Nu pa kapav vremem sove, al lwin avek fornikasyon, si nu pa kone vremem ki ete fornikasyon. Zordi dan lemond, sertin finn adopte enn fos lide lor seki “fornikasyon” vedir. Zot panse ki mem si zot pa marye, zot kapav satisfer zot dezir sexyel, osi lontan ki zot pa gayn bann relasyon sexyel. Mem sertin lorganizasyon la sante ki pe rod diminye kantite zennfi ki tonb ansint, ankuraz bann zenn pu angaz zot dan lezot pratik sexyel ki pa pu fer bann tifi tonb ansint. Sa li vremem enn move konsey. Evit tonb ansint san marye, pa mem zafer ki gard pirte moral, ek “fornikasyon” pa vedir enn sel kitsoz.
15 Mo Grec por·neiʹa ki tradir par “fornikasyon,” vedir plizir kitsoz. Li fer referans ar relasyon sexyel ant de dimunn ki pa marye, ek li anglob usi bann move fason ki servi bann organn sexyel. Por·neiʹa inplik sex oral, sex anal, ek mastirb enn lot dimunn, setadir kares so bann organn sexyel—bann aksyon ki normalman asosye avek bann prostitye. Bann ki panse ki sa bann kalite aksyon-la pa “fornikasyon,” pe anbet zotmem ek zot inn les zot tonb dan pyez Satan. (2 Timothée 2:26) Pu gard nu pirte moral, li pa sifi ki nu zis evit tu bann aksyon ki fornikasyon anglobe. An verite, pu “sove, al lwin avek fornikasyon,” nu bizin evit tu form inpirte sexyel ek tu kondwit deregle ki kapav fer nu komet por·neiʹa. (Éphésiens 4:19) Dan sa fason-la, nu pu gard nu pirte moral.
Evit Flirte—Li enn Danze
16. Dan ki sityasyon apropriye, de dimunn kapav ena enn konportman romantik ek ki legzanp Biblik montre sa?
16 Si nu anvi gard nu pirte moral, ena enn lot danze ki nu bizin fer atansyon; se flirte. Sertin kapav persiste ki flirte, li enn distraksyon inosan ki pa danzere. Li normal ki ena enn ler ek enn plas apropriye pu bann konportman romantik. A enn sertenn moman, Isaac ek Rébecca ti “pe amize” ansam. Pu bann obzervater, li ti kler ki sa de-la ti plis ki frer ek ser. (Genèse 26:7-9) An realite, zot ti mari ek fam ek zot bann temwaynaz lafeksyon ti apropriye. Par kont flirte, li enn lot zafer.
17. Ki ete flirte, ek ki solisyon kapav ena pu sa problem-la?
17 Nu kapav definir flirte kumsa: montre enn lintere romantik anver enn dimunn san ena lintansyon pu marye avek li. Nu, bann imin, nu konplike. Donk ena sirman enn kantite fason pu flirte. De dimunn kapav mem flirte san ki zot rann zot kont ki zot pe flirte. (Proverbes 30:18, 19) Alor, li inposib pu etabli bann lalwa presi ki kuver tu bann sityasyon ki kapav arive. Plito seki bizin, se enn kitsoz ki siperyer ki bann lalwa. Sakenn bizin egzaminn limem onetman ek swiv depre bann prinsip la Bib.
18. Ki pus sertin pu flirte, ek kifer flirte fer ditor?
18 Si nu onet avek numem, laplipar parmi nu pu rekonet ki nu santi nu flate kan enn dimunn sex opoze interese avek nu. Sa li natirel. Me eski nu flirte zis pu sa rezon-la—pu nu santi nu flate uswa pu fer enn lot dimunn santi li flate? Si wi, eski nu’nn kalkil lapenn ki nu kapav fer enn dimunn? Par egzanp, Proverbes 13:12 dir: “Kan [nu] lespwar pe tarde pu realize, sa rann [nu] leker malad.” Si nu pe flirte avek enn dimunn, petet nu pa kone ki kantite lefe sa kapav ena lor li. Li kapav atann ki sa debus lor bann frekantasyon ek mem lor enn maryaz. Me desepsyon ki li pu gayne, kapav fer li buku dimal. (Proverbes 18:14) Enn dimunn ki zwe expreseman avek santiman enn lot dimunn, li pena leker.
19. Kuma flirte kapav met bann maryaz Kretyin an danze?
19 Li inportan sirtu ki nu fer atansyon pu pa flirte avek bann dimunn marye. Li pa byin kan nu montre enn lintere romantik pu enn dimunn marye ni kan enn dimunn marye montre sa kalite lintere-la pu enn lot dimunn apart so konzwin. Malerezman, sertin Kretyin finn les zot tronpe; zot panse ki zot kapav nuri bann santiman romantik pu enn dimunn sex opoze apart zot konzwin. Sertin pretann ki sa dimunn-la zis enn “kamarad” ek zot rakont li tu zot bann zafer personel. Zot mem konfye li bann ti sekre ki zot pa mem partaz avek zot konzwin. Konsekans: bann santiman romantik devlope opwin ki sa de dimunn-la nepli kapav san pas zot kamarad, ek sa kapav afekte uswa mem detrir enn maryaz. Bann Kretyin marye bizin rapel konsey saz ki Jésus ti done kan li ti dir ki ladilter kumans dan leker. (Matthieu 5:28) Donk, anu prezerv nu leker ek evit bann sityasyon ki kapav amenn bann konsekans dramatik.
20. Kuma eski nu bizin konsider nu pirte moral?
20 Li vre ki li pa fasil pu gard nu pirte moral dan sa lemond imoral kot nu pe viv zordi-la. Me rapel ki li buku pli fasil pu gard u pirte moral, ki pu regayn li kan li’nn perdi. Byinsir, Jéhovah kapav “pardonn avek tu so leker” ek Li kapav pirifye bann ki vremem repenti pu zot pese. (Isaïe 55:7) Selman, Jéhovah pa pu protez zot kont konsekans zot kondwit imoral. Petet zot pu bizin kontiyn pey sa bann konsekans-la pandan plizir lane, mem pandan tu zot lavi. (2 Samuel 12:9-12) Fer tu seki u kapav pu prezerv u leker pu ki u kapav gard u pirte moral. Konsider u pirte devan Jéhovah kuma enn trezor ki ena buku valer, ek fer sir ki zame u perdi li!
Kuma U Pu Reponn?
• Kifer pirte moral inportan?
• Kuma nu kapav prezerv nu leker?
• Sove, al lwin avek fornikasyon, ki sa inplike?
• Kifer nu bizin evit flirte?
[Zimaz lor paz 11]
Enn loto kapav vinn enn danze si pa diriz li kuma bizin
[Zimaz lor paz 12]
Ki kapav arive si nu pa pran kont bann lavertisman?
[Zimaz lor paz 13]
Kan de dimunn gard enn kondwit pir pandan zot frekantasyon, sa rann zot ere ek sa onor Bondye