Sapit 6
Kifer Nu Vinn Vye ek Kifer Nu Mor?
1. Ki kitsoz bann syantis pa finn kapav explike konsernan lavi enn dimunn?
BANN syantis pa kone kifer bann dimunn vinn vye ek kifer zot mor. Li paret ki bann selil dan nu lekor ti bizin kontiyne sanze ek ranplase, ek lerla nu ti pu viv pu tuletan. Liv Hyojun Soshikigaku (baze lor letid bann selil) dir: “Pa arive konpran kifer kan bann selil enn dimunn vinn vye, dimunn la usi vinn vye ek lerla li mor. Buku syantis panse ki lavi ena enn limit “natirel.” Eski u panse ki zot ena rezon?
2. Ki sertin finn fer parski lavi tro kurt?
2 Tuletan dimunn finn ena dezir pu viv pli lontan, ek ena mem finn rod pa mor zame. Depi katriyem syek A.N.L., bann saz Sinwa ti interese ar bann medsinn ki swadizan ti pu anpes zot mor. Plitar, sertin lerwa Sinwa finn bwar bann posyon ki zot ti krwar pu donn zot lavi, ek zot finn mor parski ti ena merkir ladan! Partu lor later, bann dimunn krwar ki lamor li pa lafin legzistans enn dimunn. Bann Budis, bann Indu, bann Mizilman ek lezot ankor, zot tu ena gran-gran lespwar dan enn lavi apre lamor. Parmi bann Swadizan Kretyin, buku swete al viv dan enn paradi dan lesyel apre lamor.
3. (a) Kifer eski bann dimunn kontan viv pu tuletan? (b) Ki bann kestyon lor lamor pu bizin reponn?
3 Pwiski bann dimunn krwar ki ena boner apre lamor, sa montre ki zot kontan viv pu tuletan. Konsernan lide leternite ki Bondye finn met dan nu, Labib dir: “Mem leternite, li finn met dan zot leker.” (Eklezyast 3:11) Kan Li ti kre bann premye dimunn, Li ti donn zot posibilite pu viv pu tuletan lor later. (Zenez 2:16, 17) Me alor, kifer eski dimunn mor? Kuma eski lamor finn rant dan lemond? Konesans ki Bondye donn nu, pu ekler nu lor sa bann kestyon la.—Psom 119:105.
ENN KONPLO PU FER DITOR
4. Kuma eski Zezi finn devwal kriminel ki responsab lamor bann dimunn?
4 Enn kriminel sey kasyet bann prev so krim. Sa mem seki kriminel ki finn provok lamor plizir milyar dimunn la finn fer. Li finn konn aranz bann kitsoz enn fason ki bann dimunn pa kone kifer zot mor. Zezi Kris ti devwal kriminel la kan Li ti dir bann ki ti pe rod tuy Li: “Zot sorti ar zot papa Dyab, ek zot anvi realiz bann dezir zot papa. Li ti enn kriminel kan li ti kumanse, ek li pa finn tini dan laverite, parski pena laverite dan li.”—Zan 8:31, 40, 44.
5. (a) Kot sa kikenn ki finn vinn Satan Dyab la sorti? (b) Ki vedir bann mo “Satan” ek “Dyab”?
5 Wi, Dyab li enn “kriminel” ki ena buku mesanste. Labib montre nu ki li enn kikenn reel, li pa lemal ki egziste dan leker enn dimunn. (Matye 4:1-11) Malgre ki Bondye ti kre li kuma enn anz drwat, “li pa finn tini dan laverite.” Pa pu nanyin ki li apel Satan Dyab! (Revelasyon 12:9) Li apel “Satan,” uswa “lennmi,” parski li finn reziste kont Zeova ek li finn kont Li. Kriminel la apel usi “Dyab,” ki vedir “enn kikenn ki met enn fos akizasyon lor so kamarad,” parski li finn dir bann move kitsoz lor Bondye ek li finn donn enn fos linpresyon lor Li.
6. Kifer eski Satan finn rebel kont Bondye?
6 Ki finn pus Satan pu rebel kont Bondye? Dezir pu gayn plis. Avek sa dezir la, li finn rod gayn ladorasyon ki bann dimunn ti pe donn Zeova. Dyab pa finn rezet dezir pu gayn ladorasyon ki zis nu Kreater ena drwa gayne. (Konpar ar Ezekyel 28:12-19.) Me, okontrer anz ki finn vinn Satan la, finn nuri dezir pu gayn plis ziska ki sa dezir la finn forme, ek lerla finn donn nesans pese.—Zak 1:14, 15.
7. (a) Pu ki rezon dimunn mor? (b) Ki ete pese?
7 Nu finn dekuver kriminel ki responsab lamor bann dimunn. Me pu ki rezon vremem bann dimunn mor? Labib dir: “Pese, sa mem pikir ki donn lamor.” (1 Korintyin 15:56) Ek ki ete pese? Pu konpran sa mo la, anu get so sinifikasyon dan bann lang ki premye fwa ti ekrir Labib. Verb Ebre ek Grek ki tradir “fer pese” vedir “rate,” parey kuma nu rat enn kitsoz ki nu pe vize, uswa nu rat enn lobzektif. Ki kitsoz nu tu nu rate? Nu rat lobzektif pu donn Bondye enn lobeisans parfe. Me, kuma eski pese finn rant dan lemond?
KUMA KONPLO LA FINN REYSI
8. Kuma eski Satan sey gayn ladorasyon bann dimunn?
8 Satan finn mont enn konplo avek buku swin; li ti panse ki sa ti pu amenn li diriz lor tu bann dimunn ek gayn zot ladorasyon. Li finn deside pu amenn premye zom ek premye fam, Adan ek Ev, pu fer pese kont Bondye. Zeova ti donn nu bann premye paran enn konesans ki ti pu amenn zot ver lavi pu tuletan. Zot ti kone ki zot Kreater ti bon parski Li finn met zot dan enn zoli zardin, zardin Edenn. Adan finn sirtu resanti bonte so Papa ki dan lesyel, kan Bondye ti donn li enn zoli madam pu ed li. (Zenez 1:26, 29; 2:7-9, 18-23) Tank ki zot ti pu obeir Bondye, zot ti pu kontiyn viv.
9. Ki komannman eski Bondye ti donn de premye dimunn, ek kifer sa ti enn komannman ki pa ti lur pu obeir?
9 Bondye ti donn Adan enn komannman: “To kapav manz frwi tu bann pye komye to anvi. Me an seki konsern sa pye konesans bon ek move la, to bizin pa manz [so frwi], parski zur ki to pu manz [so frwi], sa zur la mem to pu mor.” (Zenez 2:16, 17) Antan ki Kreater, Bondye Zeova ti ena drwa pu etabli bann lalwa moral; Li ti ena drwa deside ki bon ek ki move pu so bann kreatir.Komannman ki li finn donn zot, pa ti lur pu obeir parski Adan ek Ev ti lib pu manz ninport ki frwi bann lezot pye dan zardin. Si zot ti obeir lalwa Zeova, zot ti pu kapav montre ki zot apresye so reyn lazistis olye ki zot les zot lorgey fer zot etabli zot prop lalwa.
10. (a) Kuma eski Satan finn atir bann dimunn pu gayn zot dan so kote? (b) Ki bann sarz Satan finn met lor Zeova? (c) Ki u panse lor latak Satan kont Bondye?
10 Dyab finn fer plan pu fer sa de premye dimunn la kit Bondye. Satan finn koz manti pu atir zot dan so kote. Satan finn servi enn serpan parey kuma enn dimunn ki koze san buz so lalev fer krwar ki enn maryonet pe koze. Li finn demann Ev: “Eski vremem Bondye finn dir zot ki zot bizin pa manz [frwi] okenn pye ki dan zardin?” Letan Ev finn dir li ki komannman Bondye finn donn zot, Satan finn dir li: “[Non], zot pa pu mor, zot.” Lerla li finn kumans met bann sarz lor Zeova, li dir: “Bondye kone ki zur zot pu manz sa, zot lizye vremem pu uver, ek vremem zot pu vinn parey kuma Bondye, zot pu konn seki bon ek seki move.” (Zenez 3:1-5) Wi, Dyab finn pretann ki Bondye pe priv zot enn bon kitsoz. Sa ti vremem enn gran akizasyon lor Zeova, nu Papa ki dan lesyel, sa Kikenn ki koz vre ek ki kontan nu la!
11. Kuma eski Adan ek Ev finn vinn bann konplis Satan?
11 Ev finn reget pye la, ek asterla so frwi ti pe paret byin atiran. Alor, li finn kas frwi la, ek li finn manze. Apre sa, san ezite so mari usi finn partisip ar li dan sa pese la. (Zenez 3:6) Malgre ki Ev ki finn les li anbete, li ek Adan, tulede finn partisip avek Satan dan so plan pu diriz lor bann dimunn. Avredir, zot finn vinn so bann konplis.—Romin 6:16; 1 Timote 2:14.
12. Ki konsekans finn ena kan bann dimunn finn rebel kont Bondye?
12 Adan ek Ev finn bizin pey konsekans zot bann aksyon. Zot pa finn vinn parey kuma Bondye, setadir gayn enn konesans spesyal. Okontrer, zot finn gayn onte, ek zot finn al kasyet. Zeova finn rann Adan li mem responsab ek Li finn donn li sa kondanasyon la: “Avek laswer lor to figir, to pu bizin manz dipin ziska ki to return dan later, parski dan later mem ki to sorti. Parski to lapusyer, dan lapusyer mem to pu returne.” (Zenez 3:19) “Sa zur” ki nu bann premye paran finn manz frwi pye konesans bon ek move la, “sa zur” la mem, zot finn fini kondane ek zot finn mor devan lizye Bondye. Apre sa, Bondye finn tir zot dan Paradi ek lerla zot finn kumans al ver lamor.
KUMA TU DIMUNN FINN GAYN PESE EK LAMOR
13. Kuma eski bann dimunn finn erit pese?
13 Li paret ki Satan finn reysi dan so plan pu fer bann dimunn ador li. Me, li pa kapav gard so bann adorater vivan. Kan pese finn kumans fer so lefe lor Adan ek Ev, zot ti nepli kapav donn nesans bann desandan parfe. Parey kuma enn lekritir ki finn grave dan enn ros, pese finn byin grave dan sistem erediter nu bann premye paran. Donk, zot ti pu kapav donn nesans zis bann zanfan inparfe. Parski tu bann zanfan Adan ek Ev fer pese, zot bann desandan usi fer pese ek zot mor.—Psom 51:5; Romin 5:12.
14. (a) Ar ki nu kapav konpar bann ki pa rod aksepte ki zot fer pese? (b) Kuma eski bann Izraelit finn kone ki zot ti dan pese?
14 Me zordi, buku pa krwar ki zot fer pese. Dan sertin parti lemond, buku inyor krwayans ki nu fer pese. Me sa li pa enn prev ki pena pese. Enn garson avek enn figir sal kapav dir ki so figir prop, me apre ki li pu get li dan enn laglas, lerla li pu kone ki vremem so figir sal. Lontan, bann Izraelit ti kuma sa garson la kan zot ti gayn Lalwa Bondye par So profet Moiz. Lalwa finn fer zot truv klerman ki pese egziste. Lapot Pol finn explike, “Avredir, mo pa ti pu arive kone ki ete pese si pa ti ena Lalwa.” (Romin 7:7-12) Parey kuma sa garson ki get li dan laglas la, kan bann Izraelit finn get zot mem atraver Lalwa, zot finn kapav truve ki zot ti sal devan lizye Zeova.
15. Ki nu dekuver kan nu get nu atraver Parol Bondye ki kuma dir enn laglas?
15 Kan nu get dan Parol Bondye, ki kuma enn laglas, ek nu pran kont so bann lalwa, nu kapav truve ki nu inparfe. (Zak 1:23-25) Par egzanp, get seki Zezi Kris ti dir so bann disip lor lamur pu Bondye ek lamur pu zot prosin; u pu truv sa dan Matye 22:37-40. Ki kantite fwa bann dimunn pa reysi dan sa bann domenn la! Ena zot konsyans pa dir zot nanyin kan zot pa reysi montre lamur pu Bondye uswa pu zot prosin.—Lik 10:29-37.
FER ATANSYON AR BANN TAKTIK SATAN!
16. Ki nu kapav fer pu ki Satan pa gayn nu par so bann taktik, ek kifer sa li difisil?
16 Satan rod amenn nu fer pese volonterman. (1 Zan 3:8) Eski ena enn mwayin pu pa les li gayn nu par so bann taktik? Wi, pu sa nu bizin lager kont nu bann tandans fer pese volonterman. Sa li pa fasil parski nu finn ne avek tandans pu fer pese ek tandans la byin for. (Efezyin 2:3) Lapot Pol ti bizin vremem lite kont sa. Kifer? Parski ti ena pese dan li. Si nu anvi Bondye aksepte nu, nu’si, nu bizin lager kont bann tandans fer pese ki ena dan nu.—Romin 7:14-24; 2 Korintyin 5:10.
17. Ki kitsoz ki fer ki nu lager kont nu bann tandans pu fer pese vinn ankor pli difisil?
17 Nu lager kont pese pa fasil ditu, parski Satan pe tuletan rod bann lokazyon pu tant nu pu ki nu dezobeir bann lalwa Bondye. (1 Pyer 5:8) Pol ti pe gayn traka pu so bann frer Kretyin, kan li ti dir: “Mo per ki par enn sertenn fason, parey kuma serpan finn atir Ev par so riz, zot lespri [usi] gate ek li al lwin ar sinserite ek propte ki Kris merite.” (2 Korintyin 11:3) Satan servi bann mem taktik zordi. Li fer nu gayn bann dut lor bonte Zeova ek lor profi ki nu gayne kan nu obeir bann komannman Bondye. Dyab sey profit nu bann tandans fer pese, ek li fer nu vinn bann dimunn ki ena lorgey, ki gurman, ki ena laenn ek ki ena bann move panse lor lezot.
18. Kuma eski Satan servi lemond pu ankuraz pese?
18 Lemond ki dan puvwar Dyab, li enn parmi bann mwayin ki li servi pu gayn nu. (1 Zan 5:19) Si nu pa fer atansyon, bann move dimunn malonet ki antur nu dan lemond kapav met presyon lor nu pu fer nu swiv enn move simin ki kont bann lalwa Bondye. (1 Pyer 4:3-5) Buku inyor bann lalwa Bondye ek zot mem refiz ekut zot konsyans kan li repros zot. Lerla mem, zot konsyans vinn dir kuma enn ros. (Romin 2:14, 15; 1 Timote 4:1, 2) Dusma-dusma ena finn kumans swiv enn simin ki purtan lontan mem zot konsyans inparfe pa ti pu permet zot swiv.—Romin 1:24-32; Efezyin 4:17-19.
19. Kifer eski viv enn lavi prop pa ase?
19 Viv enn lavi ki prop dan sa lemond la li enn defi pu releve. Me, pu fer nu Kreater plezir, nu bizin fer plis ki sa. Nu bizin usi ena lafwa an Bondye ek santi nu responsab anver Li. (Ebre 11:6) Disip Zak finn ekrir, “Si enn kikenn konn fer seki bon ek purtan li pa fer li, sa li enn pese pu li.” (Zak 4:17) Wi, si volonterman nu inyor Bondye ek so bann komannman, sa li deza enn pese.
20. Kuma eski Satan kapav anpes u pu fer seki bon, me ki kapav ed u pu reziste kont sa bann presyon la?
20 Satan pu met lopozisyon devan u pu fer u aret gayn konesans Bondye par u letid Labib. Me nu espere ki u pa pu les bann presyon anpes u fer seki bon. (Zan 16:2) Malgre ki pandan minister Zezi, buku dirizan ti ena lafwa an li, zot pa finn rod montre zot lafwa parski zot ti per pangar zot kominote rezet zot. (Zan 12:42, 43) Satan pena pitye ditu pu tu bann ki pu rod gayn konesans Bondye ek li pu fer zot per pu zot pa kontinye. Me, u bizin tuletan rapel ek apresye bann travay extraordiner ki Zeova finn fer. U kapav mem ed bann ki kont laverite pu zot apresye sa, zot usi.
21. Kuma eski nu kapav gayn viktwar lor lemond ek lor nu bann tandans fer pese?
21 Tank ki nu inparfe, nu pu fer pese. (1 Zan 1:8) Me selman, nu gayn led pu kapav lite dan sa lager la. Wi, nu kapav gayn viktwar dan sa lager la kont Satan Dyab, sa kikenn move la. (Romin 5:21) Alafin so minister lor later, Zezi ti ankuraz so bann disip par sa bann parol la: “Dan lemond zot pu konn bann sufrans, me pran kuraz! Mo finn gayn viktwar lor lemond.” (Zan 16:33) Avek led Bondye, mem bann dimunn inparfe kapav gayn viktwar lor lemond. Satan pena puvwar lor bann ki kont li ek ki ‘sumet zot ar Bondye.’ (Zak 4:7; 1 Zan 5:18) Kuma nu pu al gete asterla, Bondye finn truv enn mwayin pu tir nu dan lesklavaz pese ek lamor.
TESTE U KONESANS
Kisannla Satan Dyab?
Kifer eski bann dimunn vinn vye ek kifer zot mor?
Ki ete pese?
Kuma eski Satan amenn bann dimunn pu fer pese volonterman kont Bondye?
[Zimaz paz 54]