Manararaotra ‘ny fahantrana sy ny tsy fahalalan’ny olona’ ve izy ireny?
“NY Vavolombelon’i Jehovah, hoy ny mpanoratra meksikana iray atao hoe Jorge Garcia, dia manararaotra ny fahantrana, ny fanaovana tsirambina sy ny tsy fahalalan’ny ankamaroan’ny vahoakantsika mba hitaomana tsikelikely ny fieritreretana.” — Excelsior, 9 martsa 1983.
Tsy mahalana, any Amerika latina, no anaovana fiampangana ny Vavolombelon’i Jehovah toy izany. Araka ny hevitry ny manan-tsaina sy ny mpanao politika ary ny mpitondra fivavahana sasany, dia ‘tsy misy mihitsy olona manan-daza na dia kely aza tonga Vavolombelon’i Jehovah’. ‘Eo amin’ireo mahantra sy tsy mahay no ahitan’ny Vavolombelon’i Jehovah ny mpanaraka azy.’ Raha marina fa maro amin’izy ireny no olona tso-piaina, moa ve izany milaza fa ny Vavolombelona dia ‘manararaotra ny fahatrana, ny fanaovana tsirambina na ny tsy fahalalan’ny olona’? Diso ve ny fampianaran’izy ireo satria olona manetry tena sy mahantra maro no liana amin’izany?
Mba hamaliana ireo fanontaniana ireo, dia aoka hojerentsika aloha hoe karazan’olona manao ahoana no nihevitra ny kristianisma tamin’ny taonjato I amin’ny fanisan-taona iraisana.
Nahoana moa ny kristianisma no nahasintona olona tso-piaina?
Ireo izay manakiana ny Vavolombelon’i Jehovah amin’izao andro izao, raha ny marina dia mandray ny tenin’ireo fahavalon’ny kristianisma tamin’ny taonjato I, indrindra fa ireo manan-tsaina grika tany amin’ny tanànan’i Korinto fahizay. Araka ny nohazavain’ny apostoly Paoly, dia ‘nitady fahendrena ny Grika’. (1 Korintiana 1, 22, MN.) Marina fa nahaliana azy ireny ny ady hevitra ara-pilozofia nisafotofoto, fa tsy ny fahendrena araka ny Baiboly. Koa satria ilay apostoly “tsy tonga tamin’ny teny sy fahendrena marevaka”, fa nanambara tamin’izy ireny fotsiny an’i “Kristy, indrindra fa Izy voahombo tamin’ny hazo fijaliana”, dia be dia be no naneso ny kristianisma ka nihevitra izany ho “fahadalana”. — 1 Korintiana 1:23; 2:1, 2.
Moa ve i Paoly ‘nanararaotra ny tsy fahalalan’ny olona’ rehefa niteny tamin’ny olona nanetry tena sy tso-piaina tahaka ny nataony tamin’ny Korintiana hafa? Tsy izany velively. Izao no nambarany tamin’ireo kristiana tao amin’io tanàna io: “Fa hevero ny fiantsoana anareo, ry rahalahy, fa tsy firy no olon-kendry araka ny nofo; (...) fa ny adala amin’izao tontolo izao no nofidin’Andriamanitra hampahamenatra ny hendry, (...) mba tsy hisy nofo hahazo mirehareha eo anatrehan’Andriamanitra.” — 1 Korintiana 1:26-29.
Raha vao teo am-boalohany ny kristianisma dia nahasintona indrindra ireo olona nanetry tena sy tso-piaina. Ireo apostolin’i Jesosy 12, izay nahaforona ny fanorenan’ny Fiangonany dia tsy nofidina teo amin’ireo mpanora-dalàna sy Fariseo nahita fianarana (Efesiana 2:20). Anisan’ny sarambabembahoaka kosa izy ireny, ka nivelona tamin’ny fanaratoana ny efatra taminy (Matio 4:18-22; 10:2, 3). Teo imason’ireo filoha ara-pivavahana, dia “tsy mba mpahay lalàna na nampianarina” izy ireny, tsy nahazo fianarana afa-tsy ambany fa tsy mba nankany amin’ny sekoly ambony (Asa. 4:13). Ireo mpanora-dalàna sy Fariseo ‘nahay’ dia tsy nihevitra ny maha-lehibe ny Mesia nandrasana aoka izany, naneso ireo mpianany sy ny fampianarany, ka nilaza fa ‘tsy nisy olo-nalaza niaraka tamin’i Jesosy mihitsy’.
Aoka hotadidiantsika izay nitranga rehefa nandefa mpanao raharaha ireo filoha ara-pivavahana mba “hisambotra” an’i Jesosy. Nody tsy nitondra azy ireo lehilahy ireo. Inona no antony? Milaza mazava toy izao ny fitantaran’ny Baiboly: “Ny mpiandry raharaha namaly hoe: Tsy mbola nisy olona niteny tahaka izany.” Nampitolagaga azy ireo ny fampianaran’i Kristy. Nanao ahoana kosa ny fandraisan’ireo filoha ara-pivavahana nahita fianarana izany? “Ary ny Fariseo namaly azy hoe: Hianareo koa va voafitaka? Moa misy mpanapaka na Fariseo mba nino Azy?” (Jaona 7:32, 44-48). Araka izany, ny fieboeboana dia nisakana azy ireny tsy hanaiky an’i Jesosy. Milaza anefa ny Baiboly fa “maro tamin’ny mpanapaka aza no nino Azy; nefa noho ny Fariseo dia tsy nanaiky ireo, fandrao havoaka hiala amin’ny synagoga. Fa tia ny voninahitra avy amin’ny olona izy ireo, fa tsy ny voninahitra avy amin’Andriamanitra”. — Jaona 12:42, 43.
Tsapanao ve izany! Niaiky anaty ireo lehilahy ireo fa nitana ny fahamarinana i Jesosy, kanefa tsy nety ho tonga mpianany izy noho ny tahotra ny olona. Nihevitra ireo filoha ireo fa tsy nety tanteraka ny nanao sorona ny toerany ara-tsosialy, ara-politika sy ara-pivavahana mba hanarahana an’i Kristy. Tsy mahagaga mihitsy àry ity fanambaran’i Jesosy ity: “Lazaiko aminareo marina tokoa fa sarotra ny hidiran’ny manan-karena amin’ny fanjakan’ny lanitra.” (Matio 19:23). Tamin’ny ankapobeny, dia nirehareha loatra ireny olona ireny ka tsy afaka nanaraka fivavahana iray nitaky taminy ny ‘hitondrany ny hazo fijaliany ka hanarahany an’i Jesosy’ tamim-panetren-tena (Matio 16:24). Izao no nolazain’i Jesosy indray andro tao amin’ny vavaka: “Midera Anao Aho, Raiko ô, Tompon’ny lanitra sy ny tany, fa efa nafeninao tamin’ny hendry sy ny manan-tsaina izany ka nasehonao tamin’ny zaza madinika.” (Lioka 10:21). Nifanohitra tamin’ireo nanan-tsaina tamin’ny androny, ireo izay azo nampitahaina tamin’ny zaza madinika dia niseho ho nandray ny fahamarinana. — Jereo Matio 18:3.
Tsy mizaha tavan’olona Andriamanitra
Izao no nosoratan’i Jakoba mpianatra: “Tsy efa nofidin’Andriamanitra va ny malahelo amin’izao fiainana izao ho mpanan-karena amin’ny finoana sy ho mpandova ny fanjakana nolazainy homena izay tia Azy?” (Jakoba 2:5). Tokony hotsoahina avy amin’izany ve fa ireo olona manankarena na nahita fianarana dia tsy afaka manompo an’Andriamanitra? Tsy izany velively! Izao no nasain’i Petera nomarihina rehefa avy nandray ny fanahy masina i Kornelio, ilay jentilisa niova voalohany hanaraka ny kristianisma: “Hitako marina tokoa izao fa tsy mizaha tavan’olona Andriamanitra; fa amin’ny firenena rehetra izay olona matahotra Azy ka manao ny marina no ankasitrahany.” (Asan’ny apostoly 10:34, 35). Tonga tao an-tsain’i Petera angamba ireto teny nolazain’i Jehovah tamin’i Samoela, taonjato maro tany aloha ireto: “Fa tsy mba toy ny fijerin’ny olona no fijerin’i Jehovah; fa ny olona mijery ny miseho eo ivelany, fa Jehovah kosa mijery ny fo.” — 1 Samoela 16:7.
Ambaran’ny Baiboly koa fa “maro be (...) ny mpisorona nanaiky ny finoana”. (Asa. 6:7.) Nahitana mpianatra hatrany amin’ny “ankohonan’i Kaisara” nanan-daza. (Filipiana 4:22.) Ary na dia tso-piaina aza ny ankamaroan’ny kristiana, dia nahitana mpanan-karena vitsivitsy teo anivony. — 1 Timoty 6:17.
Amin’izao androntsika izao
Tsy tokony ho gaga àry isika ankehitriny raha mahatsapa fa ny fahamarinana dia miely eo amin’ny olona tsotra indrindra. Tsy ny kaonty any amin’ny banky na ny fahaizan’ny olona iray no jeren’i Jehovah, fa mbola ny fony ihany (Ohabolana 21:2). Aoka tsy hohadinointsika koa ireto tenin’i Jesosy ireto: “Tsy misy olona mahay manatona Ahy, raha tsy taomin’ny Ray Izay naniraka Ahy.” (Jaona 6:44). Tsy tokony hampoizina ve ny tsy hanintonan’ny Ray ho aminy afa-tsy olona manetry tena sy vonona ny hanaiky hampianarina?
Aoka tsy hanatsoaka hevitra avy amin’izany anefa isika fa hoe tsy tonga Vavolombelon’i Jehovah mihitsy ny olona nahita fianarana sy ny “manan-tsaina”. Rehefa avy namelabelatra taminy ny fahamarinana tamin’ny teny tsotra nefa mahery i Paoly, dia niaiky toy izao i Agripa mpanjaka: “Tsy ho ela dia hitaona ahy ho tonga kristiana ianao.” (Asa. 26:27, 28, MN ). Toy izany koa, olona nahita fianarana maro no nanaraka ny fahamarinana noho ny fanazavana hentitra sy mifandrindra nomen’ny Vavolombelon’i Jehovah momba ny Baiboly. Tsy voatery ho tsy nahita fianarana akory ny olona manetry tena. Nisy firesahana an’i Mosesy ho ny “nalemy fanahy [nanetry tena, MN ] mihoatra noho ny olona rehetra atỳ ambonin’ny tany”. (Nomery 12:3.) “Nampianarina ny fahendrena rehetra nananan’ny Egyptiana” anefa izy. — Asa. 7:22.
Tsara koa ny manamarika fa rehefa miaraka amin’ny Vavolombelon’i Jehovah ireo olona tsy nahita fianarana firy dia matetika no manomboka mampitombo ny fahalalany. Manandrana mampitombo fahazarana tsara mianatra sy mamaky teny izy mba hahafahana mandray ireo fampianarana fototra ao amin’ny Baiboly sy mandinika, arakaraka ny fivoahany, ireo boky atontan’ny Vavolombelona tsy tapaka. Raha maniry amim-pahatsorana hianatra ny Baiboly ny olona iray tsy mahay mamaky teny, dia matetika no azony atao ny mandray fampiofanana maimaimpoana amin’ny alalan’ny kongregasiona akaiky indrindra.
Ny Fikambanana Watchtower aza dia manonta bokikely mitondra ny lohateny hoe Comment apprendre à lire et à écrire. Io bokikely io dia nahatonga ho afaka hampianatra mamaky teny, olona an’alina maro tany Azia, tany Afrika, ary tany Amerika afovoany sy tany Amerika Atsimo. Ohatra, tao amin’ny tany iray any Amerika Atsimo fotsiny, dia tsy latsaka ny 51 249 ny olona nianatra namaky teny sy nanoratra noho io bokikely io tao anatin’ireo 26 taona lasa. Tao amin’ny vohitra latino-amerikana iray, ny “inspecteur” tao amin’ny minisiteran’ny fanabeazana dia nihaona tamin’ny solontenan’ny fandaminana maromaro niaraka, anisan’izany ny an’ny Vavolombelon’i Jehovah. Rehefa avy niresaka ny amin’ilay bokikely hoe Comment apprendre à lire ilay Vavolombelona dia nanasa ilay antokon’olona hanatrika ny anankiray tamin’ireo fivorian’ny kongregasiona.
Tonga ilay antokon’olona tao amin’ny Fianarana ny fanompoana teokratika, fivoriana natao hampiofanana mpampianatra lehilahy sy vehivavy amin’ny fomba mandaitra. Toy inona moa no fahagagan’izy ireo nahita teo amin’ny lampihazo, lehilahy iray fantany ho tsy nahay namaky teny, nanao famelabelarana momba ny Baiboly! Ny anankiray tamin’ireo mpitsidika, talen-tsekoly iray, dia nanambara toy izao: “Sarotra inoana ny ahaizan’io lehilahy io miteny espaniola [fa tsy amin’ny fitenim-paritanin-drazany], ary ambonin’izany, eo anoloan’ny mpihaino maro, nefa tsy nahay namaky teny foana no nahalalanay azy. Ary dia izany anefa no nataony!”
Noho izany, dia tsy manambaka ny olona tso-piaina velively ny kristiana marina, fa manampy azy ireny hihatsara kosa, amin’ny famelana azy hahazo fahalalana ny fahamarinana. Manohy manao ny asa fampianarana nandidian’i Jesosy hotontosaina tamin’izao teny izao ireny kristiana ireny ankehitriny: “Koa mandehana hianareo, dia ataovy mpianatra ny firenena rehetra, (...) mampianatra azy hitandrina izay rehetra nandidiako anareo.” (Matio 28:19, 20). Tamin’izany, isan-taona, dia olona an’aliny maro avy amin’ny sosona ara-tsosialy rehetra no tonga manatevin-daharana ny Vavolombelon’i Jehovah.