MWAHA WOOSOMIYA 35
‘Nhihiyerere ulipihana’
“Nhihiyerere ukurumicana ni ulipihana, toko cimpankaneenyu.”—1 ATESAL. 5:11.
NCIPO 90 ‘Encorajemo-nos Uns aos Outros’
NINHALA WIITTHUCANI?a
1. Toko cinthoonyeraaya 1 Atesalonika 5:11, ntekoni wofayita otheene cihu ninlamuliyeehu uvara?
NYUUVA nhopaca urwaa wankutthaanoni woopacera waapankiye nsalauni yo Umwene yaatekiye phiyaaru? Nyuuva atthunaka khannoliyala nno nihukunno. Wanrimani winyu, mwahonsukhuru venci Yehova! Ni atthunaka khamwaakhitinri wiipa ratta ncipo noopacera nlattu wo wuutteelani nrima cinene. Khweeliini, nteko wotheene unvariya wiira itekiye Isalau yo Umwene unanttitthimiha Yehova. Masi uhaavo nteko nkhwaawe unvariya untepa unttitthimiha. Uyo ntekooyo uhaana ifayita cinene unvikana Isalau co Umwene. Uyo ukhanle nteko unvariya wiira akaviheriye atthu anvarela nteko Isalau co Umwene wiira answalele Yehova, ni phi nteko apostolu Paulu wuulumiliyaawe nhina iveerusu inlipihera ula mwahoola, 1 Atesalonika 5:11.—Nsome.b
2. Ninhala wiitthucani nhina ula mwahoola?
2 Apostolu Paulu aari nlopwana aacuwela waalipiha mayamunnaawe. Uyo aanaawoonela uthunku ni aanawuupuwela inanna caahalaawe wiicoona unari wiira uyova phaamwiirannyeela masakha yaawiirannyeela mayamunnaawe. Nhina ula mwahoola, ninaahala woona manannani apostolu Paulu caakavihenryaawe mayamunnaawe (1) uvilela masakha yaakhumelela, (2) ukhalakhala ninnema naakhunanaya ni (3) ulipihaca umwaamini waya Yehova. Ninaahala wiitthuca mananna ninlamuliyeehu untakiha apostolu Paulu wiira hiiva ciicammo naalipihe mayamunneehu ilelo.—1 Akor. 11:1.
MANANNANI APOSTOLU PAULU CAAKAVIHENRYAAWE MAYAMUNNAAWE UVILELA MASAKHA?
3. Manannani apostolu Paulu caavarenlyaawe nteko ratta ukatyaawe wiira eelihere ni hihiye uvara nteko wa Yehova?
3 Apostolu Paulu aanawaafenta cinene mayamunnaawe. Uyo yahonkhumelela masakha menci. Phimaana, aanaakhitiri wuupuwela inanna caahalaawe wiicoona unari wiira uyova phankhumelela masakha yaakhumelela mayamunnaawe. Nkwaha mmoca, apostolu Paulu wahonthwaa nsurukhu. Phimaana, ahaana atothaka nteko wiira akhitiri wiilihera uyova ni atthu yaavaranaawe nteko. (Mite. 20:34) Apostolu Paulu aanaacuwela waapanka aheema. Waaphiilyaawe u Korintu, Paulu ahancera uvara nteko nkhayi ni Akila ni Pirisila yaavara nteko wo waapanka aheema toko uyova. Unookhalaru commo, “khula isaapatu,” apostolu Paulu anrwaa waalalyeera ayuuta ni akereeku. Ni ukati Silas ni Timotiyu waamootonlyaaya, Paulu “aheevaherera ukati wotheene ulalya nuulumo na Nluku.” (Mite. 18:2-5) Apostolu Paulu khaahiile uhoolelihera muukumini wawe itthu yootepa ukhalana ifayita, unswalela Yehova. Nlattu wo wiikurumica cinene uvara nteko wa Nluku ni uvara nteko wonvaha ipooso, apostolu Paulu ahokhitiri waalipiha ratta mayamunnaawe. Uyo ahowuupusera wiira khayaalamuliya uhiyerera miteko caya ni masukhuli o muukumini yawiirihaka uliyala “citthu cootepa ukhalana ifayita”—citthui cotheene caapankaaya wiira answalele Yehova.—Afili. 1:10.
4. Manannani apostolu Paulu ni Timotiyu caakavihenryaaya mayamunnaaya uvilela ulupatthiya?
4 Uvira waya ukati vakaani ninatthenkaciye nloko no Tesalonika, mayamunna yaakhala uyo ncokooyo yahancera ulupatthiya cinene. Nkwaha mmoca, ikhurupu yaalupatthi yahancera untotha Paulu ni Silas. Masi ukhala wiira khayaakhitinri waavara, ayo yahaavara “mayamunna akhwaawe ni yahaarwaana waakhulupale” yakhuwelaka ni yiiraka: “Ala alompwanaala khampheela wiiwelela malamulo a César.” (Mite. 17:6, 7) Ayo mayamunnaayo yeetthucale ikhweeli ca Nluku mphiyaaruni. Vano munnokhitiri wuupuwela mananna ciicoonalyaaya woonalyaaya wiira yahorukunuweliya naatthu otheene o wasittatti yaakhalaaya? Nlattu wo iyo itthwiiyo, ayo atthunaka yanhala ulolovaca ni uhiya wiikurumica unswalela Yehova. Masi Paulu khaapheela wiira iyo itthwiiyo yiirannye. Waanookhalaru wiira apostolu Paulu ni Silas yahotthawa uyo ncokooyo, ayo khayaahiya uwuupuwela mayamunna o nno nloko nophiyarunno. Apostolu Paulu ahowiirela mayamunna o Tesalonika co: “Ninawuuveleeliherani Timotiyu, munneehu, wiira alipihe waamini winyu ni oomaaliheni, ni wiira hikhale hataa ntthu mmoca iriyariinyu nohala ulolovaca nlattu wo ala masakhaala.” (1 Atesal. 3:2, 3) Pooti ukhalaka wiira Timotiyu aholupatthiya wasittatti waakhalaawe, u Listra, ni ahoona mananna apostolu Paulu caalipihilyaawe mayamunna yaakhala iyo isittattiiyo. Woona mananna Yehova caakavihenryaawe ayo mayamunnaayo, wahonkavihera Timotiyu ukhitiri waalipiha mayamunnaawe ni mayanuunwaawe ni waakhuluveliha wiira yaanaahala ukhala saana.—Mite. 14:8, 19-22; Mabere. 12:2.
5. Manannani munna Bryant caakaviheriyaawe ni humu o wanlokoni?
5 Isiyani-tho apostolu Paulu yaapankilyaawe wiira aalipihe mayamunnaawe? Ukati apostolu Paulu ni Barnabe waaturuwenlyaaya wootola maloko o Listra, Ikoniyu ni Antiyokiya, “ayo yahaathanla mahumu khula nloko naavinryaaya.” (Mite. 14:21-23) Khweeliini, ayo mahumwaayo yahaakavihera cinene mayamunna o wanlokoni khampa cimpankaaya mahumu o mahukwaala. Moone itthu yuulumilyaawe munna mmoca neehaniya Bryant. Uyo enre co: “Ukati waarinaaka myaakha 15, apaapa yahothama uwaani ni amaama yahokumihiya wanlokoni. Uyo ukatyuuyo, mi kaheecoona ukhala veekha ni wahokiriipa nrima cinene.” Isiyani yankavihenre munna Bryant uvilela itthu yaamwiirannyenle? Uyo enre co: “Humu mmoca o wanlokoni neehaniya Tony aanaakoopana mwaha umikutthaanoni ni mapuro makhwaawe yoonanaceehu. Uyo humuuyo ahokihimyeera itthu yaawiirannyenle mayamunna enci yaaphwanyale masakha, masi yahaahiile ukhala waatteelaka nrima. Iveerusu yo mbiiblyani imoca yaakisomenlyaawe yaari Isaalimu 27:10. Ni ikwaha cinci, ahokuupusera ihantisi ya mwene Ezekiya, ahaahiile unswalela Yehova hataa ukhalaka wiira athumwaane khayanvaha ntakihero nomaana.” Uyo humuuyo ankavihenre cani munneehu Bryant? Uyo hohimya eeraka: “Nlattu woolipihiya ni amunna Tony, mi kihokhitiri wancera uvara nteko wo wiivahereriya ukati wotheene.” Mahumu, mwaweheehe mayamununna inwiirannyeela itthu khampa yaamwiirannyenle munna Bryant ampheela ulipihiya ‘ninuulumo nomaana.’—Miru. 12:25.
6. Isiyani apostolu Paulu yaattonkacilyaawe wiira aalipihe mayamunnaawe ni mayanuunwaawe?
6 Apostolu Paulu ahowuupusera mayamunnaawe wiira “nihutte nuulupale no masaahiti,” awula aswali a Nluku okhalayi enci yahokaviheriya ni Yehova uvilela masakha yaakhumelenle. (Mabere. 12:1) Ni apostolu Paulu ancuwela wiira ihantisi caya ayo atthwaayo canhala waakavihera mayamunna ulipa nrima ni uhihiya uwehesesa itthu yootepa ukhalana ifayita: “isittatti ya Nluku nkumi.” (Mabere. 12:22) Iyo phi itthu ineerannya mahukwaala. Ihantisi cinthoonyera mananna Yehova caakavihenryaawe aswalyaawe okhalayi, toko Gideau, Baraki, Davidi, Samuweli ni akhwaawe cinaanilipiha cinene. (Mabere. 11:32-35) Ni ihantisi cinthoonyera waamini urinaaya mayamunna o mahuku olelo ciicammo cinaanilipiha. Nipuro ninhooleliya miteko cihu co ntuninyani motheene ninawaakhela iwarakha cinci co mayamunna ni mayanuunu anhimya mananna waamini waya cilipihiyaaya nlattu woosoma ihantisi caaswali a Yehova o mahuku ankhaleehu.
APOSTOLU PAULU AHAATHOONYERA MAYAMUNNAAWE MANANNA OOKHALAKHALA NINNEMA
7. Ikano apostolu Paulu yaavahilyaawe mayamunna nhina Arooma 14:19-21 inwiitthucihani isiyani?
7 Hiiva ninaalipiha mayamunneehu noolumaka ni napankaka citthu cinwaana nnema wanlokoni. Hiiva khaninlamuliya uhiyerera moopuwelweehu oovirikana yaniirihaka uhiiwanana naakhunanihu. Ciicammo, naahipankeliyeke itthu irineehu isariya yoopankeliya, khaninlamuliya ukhanyerera wiira iyo itthwiiyo nipankeliye noonaka wiira khanivo nttharelelo no mbiiblyani nivonyanihiye. Muupuwele ila itthwiila: Ukati wa apostolu Paulu, wanlokoni no Roma yahaavo makristau oovirikana, ni akhwaawe yaanaweettela nlamulo na Moceesi ahinakhala makristau. Masi vano nlamulo na Moceesi nahohiya weetteliya. Phimaana, nlamulo naakhottiha uliya iyoolya cikhwaawe ciicammo nahaana nihiyaka weetteliya. (Mark. 7:19) Nlattu wo iyo itthwiiyo, makristau akhwaawe yeettela nlamulo na Moceesi khalayi khayoona ukhala itthu yoonanara ulya icoolya cotheene. Masi makristau akhwaawe kahi phoopuwelaaya commo. Phimaana, mayamunna o wanlokoni yahokhala ookawanihiya nlattu wo uyo mwahooyo. Masi moolumo a apostolu Paulu yahaathoonyera ayo mayamunnaayo wiira yahaana yiikurumicaka ukhalakhala ninnema. Uyo enre co: “Phataari uhikhuura inama, uhiwurya iviinyu ni uhipanka hataa itthu yaahala uhonona waamini wa munneenyu.” (Nsome Arooma 14:19-21.c) Wuuluma wawe commo, apostolu Paulu ahaakavihera ayo mayamunnaayo woona wiira ayo ananrokottolyaayo yaanawaapanka pusya mayamunna otheene o wanlokoni. Apostolu Paulu ciicammo ahaamini uhiya citthu cikhwaawe cancivela wiira haakakathule mayamunnaawe. (1 Akor. 9:19-22) Inanna imocaaru, hiiva ninawaalipiha mayamunneehu ni ninaakavihera ukhala nnema wanlokoni naahinyakulihaneke nlattu wo citthu khula ntthu cinlamuliyaawe ulakela veekha cawe.
8. Isiyani apostolu Paulu yaapankilyaawe ukati waakhumelenlyaawe nanrokottole aahala umaliha nnema wanlokoni?
8 Apostolu Paulu hovaha ntakihero nomaana nhina uhimaliha nnema akhumelelaka nanrokottole nlattu wo myaha cuulupale. Wootakihera, ukati wo maapostolu yahaavo mayamunna mmalokoni yaakhanyerera wiira makristau otheene yahaari ayuuta yahaana yuulihiyaka. Ayo atthunaka yeera commo kontha khayaapheela wuulumiya pusya ni ayuuta. (Akalas. 6:12) Apostolu Paulu khaaminnyeela iyo itthwiiyo mena vakaani. Masi uhiya ukhanyerera wiira citthu cipankiye nimananna caapheelaawe, uyo aheeyeviha ni aholepela ukaviheriya ni maapostolu ni nimahumu o Yerusalemu wiira ilakeliye itthu yoohala weetteliya. (Mite. 15:1, 2) Mananna apostolu Paulu caawacenryaawe uyo mwahooyo wahaakavihera makristau uhihiya ukhala waatteelaka nrima ni ukhalakhala ninnema wanlokoni.—Mite. 15:30, 31.
9. Manannani ninlamuliyeehu untakiha apostolu Paulu?
9 Akhumelelaka nanrokottole, nihaana niikurumicaka utotha ukhalakhala naakhunanihu ninnema ni utthara malakihero Yehova annivahaawe mumphwinkoni wawe. Ahaavo malakihero annikavihera uwacera myaha cinci amphwanyannya mmalivuruni cihu ni anvahiyeehu ni mphwinko woothotokanihiya wa Yehova. Neekurumicaka weettela ayo malakiherwaayo, uhikumihera malamulweehu ni nahiyaka ukhanyerera wiira citthu cotheene cipankiye khampa cimpheeleehu, ninaahala ukavihera wiira wanlokoni nikhale nnema.
10. Isiyani apostolu Paulu yaapankilyaawe wiira akavihere ukhala nnema wanlokoni?
10 Apostolu Paulu aanaatotha ukhalakhala ninnema naakhunanawe eekurumicaka uweheeha makhalelo omaana o mayamunnaawe ni mayanuunwaawe, kahi uweheeha citthu caavonyaaya. Wootakihera, wiimaleloni iwarakha yaawantikhenlyaawe arooma, apostolu Paulu horomola macina o mayamunna enci ni mapuro menci ahooluma itthu anttottopelaka khula ntthu aamuulumalyaawe. Hiiva ciicammo pooti untakiha apostolu Paulu neekurumicaka waattottopela mayamunneehu ni mayanuunwiihu nlattu wo makhalelwaaya omaana. Napankaka iyo itthwiiyo, ninaahala waakavihera mayamunneehu o wanlokoni ukhalana upatthani woolipa naakhunanaya ni ufentana.
11. Yakhumelelaka ananrokottole, isiyani inlamuliyeehu upanka wiira nikhalakhale ninnema?
11 Hataa mayamunna ookhomaala mminepani ukati nkhwaawe anaakhalanaka nanrokottole naakhunanaya. Iyo phi itthu yaamwiirannyenle apostolu Paulu ni mpatthannyaawe eehaniya Barnabe. Ayo alopwana eelyaayo yahonyakulihana nlattu wa Markus. Barnabe aapheela uncisa Markus ukati waahalaaya urwaa uvira yootolaka maloko, masi apostolu Paulu khaapheela. Ayo “yahonyakulihana cinene,” yahomwalanaca ni khula ntthu ahorwaa nipuronaweru. (Mite. 15:37-39) Masi nuuwakatyaaya, apostolu Paulu, Barnabe ni Markus yahommaliha nanrokottole aarinaaya kontha yoona ukhala itthu yofayita ukhalakhala wanlokoni ninnema ni yiiwananaka naakhunanaya. Wahoolo, apostolu Paulu ahomuuluma saana Barnabe ni Markus nhina iwarakha cantikhilyaawe. (1 Akor. 9:6; Akol. 4:10) Hiiva ciicammo nihaana naamalihaka ananrokottole ankhalaneehu ni mayamunneehu o wanlokoni ni nihaana niikurumicaka woona makhalelo omaana arinaaya. Napankaka commo, ninaahala ukavihera wiira nikhalakhale ninnema ni niiwananaka.—Efesu 4:3.
APOSTOLU PAULU AHOLIPIHA WAAMINI WO MAYAMUNNAAWE
12. Marikarikoni anaananaaya mayamunneehu ilelo?
12 Hiiva ninaalipiha mayamunneehu naakaviheraka utepa ulipihaca umwaamini waya Yehova. Mayamunna akhwaawe anaatarawaciya naasimucyaaya, naatthu anaavaranaaya nteko awula anaasomanaaya. Akhwaawe, ankhala yaweryaaciyaka. Ahaavo mayamunna unaarika unlevelela ntthu aatthekenle ni akhwaawe apacenre unswalela Yehova khalayi ni cihovira myaakha cinci yawehereraka umalamalihiya ila ituninyeela. Citthu cotheenennyo, pooti unirikarikiha umwaamini Yehova. Masi nnyo citthunnyo ciicammo cahowiirannyeela makristau okhalayi. Isiyani apostolu Paulu yaapankilyaawe wiira alipihe waamini waya ayo mayamunnaayo?
Ninhala untakiha cani apostolu Paulu wiira naalipihe mayamunneehu? (Nwehe iparaagarafu 13)d
13. Manannani apostolu Paulu caakavihenryaawe mayamunna yaatarawaciya nlattu wo waamini waya?
13 Apostolu Paulu ahovarela nteko Ibiiblya wiira alipihe waamini wo mayamunnaawe. Wootakihera, ayuuta yaakhanle makristau atthunaka waanaarika waakhula makoho aasimucaaya yaakupali wiira ittiini ya ayuuta phaari yuulupale uvikana ittiini yeekristau. Masi iwarakha apostolu Paulu yaawantikhenlyaawe makristau maberewu yahaalipiha cinene ayo mayamunnaayo. (Mabere. 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Ayo pooti waavarelaaya nteko citthu apostolu Paulu cantikhilyaawe nhina iyo iwarakheeyo wiira awaakhule atthu yaawuuluma pusya. Mahukwaala, hiiva ciicammo pooti upanka iyo itthwiiyo. Ahaavo mayamunneehu antarawaciya nlattu wo waamini waya. Masi hiiva pooti waakavihera ayo mayamunnaayo ucuwela utaphulela citthu cinaaminnyaaya wiira awaakhule ale anwuuluma pusya. Ni wakhala wiira haavo mmirawo wanlokoni wihu notarawaciya ucikolani nlattu wookupali wiira Nluku haavo ni phinumpile, hiiva pooti unkavihera uyo mmirawooyo uphwanya myaha comaana nhina ibroxura A Vida — Teve um Criador? ni A Origem da Vida — Cinco Perguntas Que Merecem Resposta.
Ninhala untakiha cani apostolu Paulu wiira naalipihe mayamunneehu? (Nwehe iparaagarafu 14)e
14. Hataa apostolu Paulu akhalanaka nteko mwinci woolalya ni wo wiitthuciha, isiyani yahaahiyaawe upanka?
14 Apostolu Paulu ahaalipiha mayamunnaawe aathoonyiheraka nhina ‘citthu comaana caapankaawe’ wiira aanawaafenta. (Mabere. 10:24) Paulu ahaakavihera mayamunnaawe kahi nhina citthu coolumaawe paahi, masi ciicammo nhina citthu caapankaawe. Wootakihera, ukati mayamunna o Judeia waathweelyaaya iyoolya, apostolu Paulu ahaakavihera aakawelaka icoolya ni citthu cikhwaawe caapheelaaya. (Mite. 11:27-30) Hataa ukhalaka wiira apostolu Paulu aakhala ninteko mwinci woolalya ni wo wiitthuciha moolumo a Nluku, khula ukati uyo aanaatotha mananna o waakavihera mayamunnaawe yaathwennya. (Akalas. 2:10) Inanna apostolu Paulu caawaceraawe ni caafentaawe ayo mayamunnaayo yahaakavihera woona wiira Yehova khaahala uhiya waawacera. Inanna imocaaru, hiiva navarelaka nteko ukatiihu, ikuru cihu ni ucuwelaca wihu wiira naakavihere mayamunna caakhumelenle ihasara, ninaalipihaca waamini waya. Napankaka commo, ninawaakavihera mayamunneehu ukhuluvela wiira Yehova khanhala uhiya waawacera.
Ninhala untakiha cani apostolu Paulu wiira naalipihe mayamunneehu? (Nwehe iparaagarafu 15-16)f
15-16. Isiyani inlamuliyeehu upanka wiira naakavihere mayamunneehu ahilipile mminepani?
15 Apostolu Paulu khaahiile waalipiha mayamunnaawe yahaarina waamini woolipa. Apostolu Paulu aanaawoonela uthunku ayo mayamunnaayo ni aanaawuulumana ninifento. (Mabere. 6:9; 10:39) Wootakihera, nhina iwarakha yaawantikhenlyaawe maberewu, mapuro menci yaavahaawe ikano mayamunna, uyo kheehiya uttuli. Ayo manannaayo, Paulu anthoonyera wiira uyova ciicammo ahaana eettelaka itthu yaahimyaawe. (Mabere. 2:1, 3) Khampa apostolu Paulu, hiiva khaninoocya waakavihera mayamunna ahirina waamini woolipa. Uhiya commo, ninawiikurumica waalipiha ayo mayamunnaayo naathoonyeraka wiira khweeliini ninawaawacera. Napankaka commo, ninaathoonyera wiira ninawaafenta ayo mayamunnaayo. Ni nihiliyale wiira wuuluma woohicaca ni nifento pooti waalipiha venci ayo mayamunnaayo niinanna yahaaweherereehu.
16 Apostolu Paulu ahaakhuluveliha mayamunna wiira Yehova nawoona citthu comaana cotheene cimpankeehu. (Mabere. 10:32-34) Hiiva ninlamuliya untakiha apostolu Paulu ni waalipiha mayamunneehu ahilipile mminepani. Hiiva pooti waakoha ayo mayamunnaayo mananna ciitthucilyaaya ikhweeli co mbiiblyani, awula pooti waalepela wiira anittonkacere itthu yaawiirannyenle yaathoonyihenre wiira Yehova ahaakavihera. Vano, pooti waahimyeera wiira Yehova khaliyanle nifento ninthoonyihenryaaya khalayi ni uyo khanhala uhiya waawacera. (Mabere. 6:10; 13:5, 6) Uwoopana nnyo myahannyo pooti waalipiha mayamunneehu wiira ahihiye unswalela Yehova.
“NHIHIYE UKURUMICANA”
17. Citthuni ninlamuliyeehu upanka wiira naalipihe mayamunneehu?
17 Ntthu novara nteko wootekateka nawiitthuceeha uvara uyo ntekooyo saana waviraka ukati. Inanna imocaaru, hiiva ninaavira niitthucaka mananna o waalipiha mayamunneehu. Ninhala waakavihera mayamunneehu uvilela masakha anaakhumelela naahimyeeraka ihantisi caatthu okhalayi yaavilenle masakha menci. Ninhala waakavihera mayamunneehu ukhalakhala ninnema, nawuulumaka ratta akhunanihu, neekurumicaka ukhala niiwananaka cakhumelelaka citthu caahala umaliha nnema nirineehu wanlokoni ni neekurumicaka waamaliha ananrokottole nimayamunneehu. Ni hiiva ninaakavihera mayamunneehu ahilipile mminepani naathoonyiheraka citthu coonilipiha cineetthuceehu mbiiblyani ni naakaviheraka ukhalana waamini woolipa.
18. Isiyani inlamuliyeenyu uhihiya upanka?
18 Mayamunneehu anvara nteko wootekateka mapuro answaliihu anaakhala ootteeliya cinene nlattu wo nteko unvaraaya. Hiiva ciicammo ninaakhala ootteeliya venci nlattu woolipiha nloko nihu. Isalau co Umwene mayamunneehu cintekaaya khacinhala ukhala mpaka. Masi neekurumicaka waalipiha mayamunneehu, ninaahala uphwanya ifayita coohimala. Phimaana, “nihihiye ulipihana ni ukurumicana.”—1 Atesal. 5:11.
NCIPO 100 Vamos Ser Hospitaleiros!
a Makhalelo o ntuninyani anaarika cinene ni mayamunneehu anawaakhumelela masakha menci. Masi hi pooti waakavihera ayo mayamunnaayo natothaka mananna owaalipiha. Wiira nikhitiri waalipiha mayamunneehu, nhina ula mwahoola ninaahala woona ntakihero na apostolu Paulu.
b 1 Atesalonika 5:11 Phimaana, nhihiyerere ukurumicana ni ulipihana, toko cimpankaneenyu.
c Arooma 14:19 Coo, nihihiye upankelana citthu cimmwaana nnema ni citthu cinaalipiha akhunanihu. 20 Nhiye ukwanyulaca nteko wa Nluku nlattu woyoolya paahi. Khweeliini, icoolya cotheene cikhanle comaana wiira ciliye, masi khunreera ntthu ulya itthu inhala uhonona waamini wa nkhunanawe. 21 Phataari uhikhuura inama, uhiwurya iviinyu ni uhipanka hataa itthu yaahala uhonona waamini wa munneenyu.
d ILATARATO: Alopwana anaavarela nteko ilivuru wiira anhimyeere mwanaya nlattuni uhinlamuliyaawe utthapelela isukuhuulu yo Natal.
e ILATARATO: Munna mmoca naamwaarawe anawiivaherera urwaa ncoko nkhwaawe wiira yaakavihere mayamunna yaakhumelenle ihasara.
f ILATARATO: Humu mmoca naamootola munna lolovacile mminepani wiira anlipihe. Uyo nanthoonyera uyo munnooyo ifootu yaakhumalyaaya ukati waasomaaya nkhayi icikola yo mapiyoneeru. Nnyo ifootunnyo cinaamwiiriha uyo munnooyo wuupuwela inanna caatteeliyaawe nrima uyo ukatyuuyo ni unawancera unnukhela utteeliya nrima waakhalanaawe ukati weekurumicaawe unswalela Yehova. Nuuwakatyaaya, uyo naalakela uhokoleela unswalela Yehova nkhayi ni mayamunna o wanlokoni.