IHANTISI
Citthu cofayita cikiitthucihilyaawe Mwiitthucihi Muulupale muukumini waka motheene
SIKOLOONI, atthu ankhala ilapo imoca waana ikhotto, nkontoroole ankhala atoropa niikapwitthi caya, upahiya ipenewu ni citthu cikhwaawe. Nnyo caari citthu caananeehu miiva nkhayi naamwaaraka ukati waavareehu nteko weepiyoneeru ni weemisiyonaariyu. Hataa naananaka nnyo citthunnyo, hiiva khanaahiile uyo ntekooyo. Yehova honikavihera ni honicaaliha muukumini wihu motheene. Mwiitthucihiihu Muulupale honiitthuciha citthu cinci cofayita.—Jó 36:22; Isai. 30:20.
NTAKIHERO NAASITHUMWANAKA
Wuumaleloni mwaakha wo 1950, asithumwanaka yaahothama u Itália wiira yakhale u Canada, isittatti yoo Kindersley, iporovinsiya yoo Saskatchewan. Nuuwakatyaaya, ayo yaaheetthuca ikhweeli ni yaahokhala itthu yofayita muukumini waya. Kinawuupuwela ukati kaaryaaka mmirawo, mi kanviriha nihuku nteru kinari wuulalyeerani nkhayi naamucyaaka. Hataa kinaahimyaka mperwani wiira kikhanlee piyoneeru ookavihera kinarina myaakha 8!
Naamucyaaka mwaakha wo 1966
Asithumwanaka yaari oohuva, masi, hataa ukhalaka commo, ayo yaaneekurumica unvarela nteko Yehova ni ntakihero naya nihokikavihera cinene. Mwaakha wo 1963, ayo yaahotumiha citthu cinci caarinaaya wiira noone ikonkereesu yuulupale yaapankiye u Pasadena, Califórnia, u Estados Unidos. Nuuwakatyaaya, mwaakha wo 1972, naahothama isittatti yaakhaleehu wiira nithamele isittatti yoo Trail, iporovinsiya yoo Columbia Britanica, yaaphwanyannyaa u Canada. Iyo isittattiiyo yaattalivanne niisittatti yaakhaleehu woophiyaaka ikilometuru 1.000. Itthu yaapheelaaya waari waakavihera atthu yooluma iluuka italiano ule ncokoole. Apaapa yaavara nteko wookwecakweca ni ulokihaca imerekaatu. Ikwaha cinci, yankhottha uvahaceriya uvara miteko cuulupale wiira yaakhele nsurukhu mwinci, kontha yaapheela paahi uwacera venci miteko co mminepani.
Mi kinaasukhuru cinene ntakihero naasithumwanaka ni naasinyenyaaka araru. Ayo yahokitthenkaca uvara nteko wa Yehova ni ahokiitthuciha itthu yomaana ihinhiyereraaka upanka muukumini waka motheene: kahooleliheraka Umwene wa Nluku muukumini waka, Yehova khanhala uhiyerera ukiwacera.—Mat. 6:33.
UPACERA UVARA NTEKO WO WIIVAHERERA UKATI WOTHEENE
Mwaakha wo 1980, phaathelaaka anuunu aneehaniya Debbie, yeekurumica cinene uvara nteko wa Yehova. Hi nampheela wiivaherera uvara nteko ukati wotheene. Vano, uvira waya myeeri miraru ninaathelanne, anuunu Debbie yahopacera uvara nteko weepiyoneera. Uvira waya mwaakha mmoca, hiiva nahothamela nloko nankaani naapheela ukaviheriya ni kahopacera uvara nteko weepiyoneeru wonwo.
Nihuku naathelanneehu, mwaakha wo 1980
Nuuwakatyaaya, hi waahopacera uhinicivela nteko waavareehu ni noopuwela ukhuma nno nlokonno. Masi, nihinaaya ukhuma, naahorwaa umuulumana mootoli oosirikwiitu. Anooniheraka nifento ni unamaana, uyo aahonirela co: “Thi nyu mwaatthi nnolamuliya wiiweheeha. Nyuuva mwaatthi nnoweheeha paahi citthu coohiloka cinkhumelela. Masi, mwatothaka citthu cimphwanyiha utteeliya ni ntekweenyu, nnaahala uphwanya.” Iyo ikanweeyo yahonikavihera, kontha yaari ikano hiiva naapheeleehu. (Isaa. 141:5) Woohipica, hi naahorukunusa moopuwelelweehu ni nahoonenela citthu cinci comaana caaphwanyeehu ni ntekweehu. Mayamunna enci wanlokoni yampheela cinene unvarela nteko Yehova, waahela nhina asaana ni mayanuunu yaarina asiwannyaya yahaakhanle makristau. Iyo yaari itthu yomaana para hiiva. Hi niheetthuca uweheeha citthu comaana ni ukhuluvela wiira Yehova naahala unikavihera waanana masakha oorika. (Mik. 7:7) Hi naahoturuwela ukhala ootteeliya ni ntekweehu ni citthunnyo cahorukunuwa.
Mayamunna yaanisomiha icikola yoopacera yo mapiyoneeru yaahokavihera ilapo cikhwaawe. Ayo yaahononihera ilatarato, yaahonihimerya iparakha caaphwanyaaya ni masakha yaananaaya ukati waavaraaya uyo ntekooyo. Iyo yahoniiriha hiiva ciicammo upheela ukavihera khampa mamisiyonaariyu. Vano, hi naholakela wiiphimela uyo mpikooyo.
Ninari Usalauni yo Umwene u Columbia Britanica, mwaakha wo 1983
Wiira nittehe uvara nteko weemisiyonaariyu, mwaakha wo 1984 hi naahothamela iporovinsiya yoo Quebec, nipuro nuulumiya francês. Iyo iporovinsiyeeyo, yaaphwanyannyaa upwaha 4.000 ikilometuru cene nu Colúmbia Britânica. Masi, wiira nikhale u Quebec, hiiva nahaana wiilamaleliha makhalelo ni iluuka inuulumiya nwo. Itthu ikhwaawe naananeehu ukhalaka wiira khanaarina nsurukhu mwinci. Naahoviriha ukati mwinci nihilyaaka itthu ikhwaawe uhikhanle patata paahi namalima mmoca aanihiyeraawe unttottaca mmattani wawe amalihaka unhepha. Amwaaraka Debbie anaaratta waapyaaca ni yaanaapya icoolya coociva coovirikhana, masi yanvarelaka nteko patata yooyo paahi! Hataa naananaka ayo masakhaayo, hiiva naahopanka yotheene naakhitiriihu wiira nivilele wanitteelaka nrima. Ni itthu yofayita ukhalaka wiira naanoona mananna Yehova caaniwaceraawe.—Isaa. 64:10.
Nihuku nimoca, hiiva naaholikareliya. Masi nwo ulikareliya nwo waari ulattuliya wiira navare nteko upeteli yoo Canada. Hi nahokhala ootteeliya, masi, ukati yooyo, naahokhala nuupuwelaka, kontha naahantikha ipetisau wiira nirwee Icikola yoo Gileade. Masi, hataa ukhalaka commo, hi naahotthuna nno nlattulonno. Uphiya wihu upeteli, nahaakoha amunna Kenneth Little, humu nhoolela ipeteli: “Vano wakhalaka wiira ninaalattuliya wiira nirwee Ucikola yoo Gileade?” Ayo yaahaakhula co: “Nhikhale niiwasiwaasi. Hi ninaahala ucuwela itthu yoohala upanka yiirannyaaka vale.”
Ni iyo phiitthu yiirannyeele uvira waya isumana imoca. Miiva nkhayi naamwaaraka naaholattuliya u Gileade ni nahaana nalakelaka itthu yoohala upanka. Amunna Kenneth yaheera co: “Mpanke nnohaleenyu ulakela, masi, ikwaha cikhwaawe, nyuuva nnaahala wuupuwela wiira phataari kinathanlile ila. Masi khiivo invirikana, kontha Yehova naahala ucaaliha khula itthu inhaleenyu ulakela.” Vano hi naahotthuna ni nahorwaa u Gileade ni, uvira waya myaakha, nihoona wiira moolumo yuulumilyaaya amunna Kenneth yaari okhweeli. Ikwaha cinci hi ninawaavaha iyo ikanweeyo atthu akhwaawe ciicammo apheela uthanla nteko woohala uvara.
NTEKO WEEMISIYONAARIYU
(Moono wonthiyana) Ulysses Glass
(Moono wonlopwana) Jack Redford
Naahokhala ootteeliya cinene ukhala nhina anamasoma 24 iturma 83 yoo Gileade. Iyo icikoleeyo yaapankiye u Brooklyn, Nova York, yaapacenre mweeri wa abril mwaakha wo 1987. Mayamunna Ulysses Glass ni Jack Redford phaanisomiha. Nnyo myeeri 5 nnyo noonne waakuva uvira. Vano, hi naamalihile nihuku 6 mweeri wo setembro mwaakha wo 1987. Hi naahothanleliya wiira navare nteko u Haiti, nkhayi naamunna John ni Marie Goode.
U Haiti, mwaakha wo 1988
U Haiti yaahiile uwa mamisiyonaariyu mwaakha wo 1962, ukati mamisiyonaariyu oomalela waakhumilyaaya iyo ilapweeyo. Uvira waya isumana tthaaru ninaamalihileene usoma, miiva nkhayi naamwaaraka Debbie naahopacera ukavihera u Haiti. Nloko nihu yahaavo anamalalyeera 35 ni waari ncoko wo waattamela mmamyaakoni ni woottalivana nuusittatti. Hi naari amirawo oohicuwelaca ni naakhala veekha inupa yo mamisiyonaariyu. Uyo ncokooyo yaari atthu oohuva ni encyaayo khayaacuwela usoma. Ninaaryeene u Haiti, hi nahaanana masakha, toko ikhotto inaaniya naatthu ankhala ilapo imocaaru, waakhaninya ikuvernu ni manifestação.
Hataa navirihaka masakha otheene ayo, hi nahowiitthucera cinene mayamunna ni mayanuunu o Haiti. Atthu enci yaarina makhalelo oorika, masi yaananfenta Yehova ni nteko woolalyeera. Kinawuupuwela arokorihu amoca yahaacuwela usoma, masi yahohela mmuru iveerusu 150 co mbiibiliyani. Makhalelo oorika o ile ilapweele yahoniiriha upheela uhihiyerera uvara nteko woolalyeera ihapari co Umwene khampa itthu yaahala umalamala masakha yaananaaya apoovu o ile ilapweele. Hi waahonitteela nrima cinene ucuwela wihu wiira atthu akhwaawe naapacenreehu waasomiha Ibiibiliya yaahokhala mapiyoneeru owiicaaverya, owiivaherera ni mahumu.
U Haiti, mi khaahoncuwela mmirawo mmoca eehaniya Trevor, aari misiyonaariyu ottiini ineehaniya mormonismo. Ikwaha cikhwaawe hi naanoopaka myaha co mbiibiliyani. Wootteeliha nrima, uvira waya myaakha, mi kahaakhela iwarakhaawe, yeera: “Mi kinaahala upattisiya phanka Saahiti a Yehova unkutthaano muulupale woosirikwiitu unwooyo! Kimpheela uturuwela Haiti ni uwa ukavihera khampa piyoneeru owiivaherera nenno nipuro kaaryaaka misiyonaariyu o ittiini mormon.” Ni iyo phiitthu yaapankilyaawe myaakha cinci nkhayi naamwaarawe.
EUROPA NI NUUWAKATYAAYA U AFRICA
Navaraka nteko u Eslovenia, mwaakha wo 1994
Naahorwaninya uvara nteko ilapo cikhwaawe co Europa wahakhottinhiyaaya nteko woolalyeera. Vano, hi nahorwaaninya wiira nakavihere nwo. Mwaakha wo 1992, naahorwaa mpaka Liubliana, u Eslovenia, isittatti yo waattamela ilapo yuunuwenlyaaya asithumwanaka ahinaaya uthamela u Italia. U Yugoslavia wokhalayi nanlelo yaananinya ikhotto. Ipeteli yo Austria, u Viena, u Croacia, u Zagreb, u Servia, ni u Belgrado phaari ipeteli caahoolela nteko woolalyeeriya uyo ncokooyo. Masi vano, khula ilapo yaahaana Ipetelyaaya.
Ukhala u Eslovenia maanaaya wiira wiitthuca iluuka yophiyaaru ni makhalelo ophiyaaru. Atthu o nwo yeeraka co: “Jezik je težek”, maanaaya wiira: “iluukeeyo urika.” Hi naahokhala ootikhinihiya woona wihu mananna mayamunna yaatthunaaya woohipica khula marukunuso yaakhumelela mumphwinkoni ni nihoona mananna Yehova aacaalihilyaawe. Khweeliini, unawoonannya mananna Yehova norehereryaawe citthunnyo ninifento ni ukati womaana. Myaakha civinreehu nikhalaka u Eslovenia cahonikurumica weettela citthu cofayita ceetthucileehu ni naheetthuca-tho citthu cofayita cikiina.
Masi, uhoolonwo, yaanaaniweherera marukunuso makiina. Mwaakha wo 2000 naahorwaninnya u Costa de Marfim, ilapo imphwanyannya u Africa Ocidental. Vano, mweeri wo novembro mwaakha wo 2002, nlattu wokhotto yaaninnya ayaayoru ile ilapweele, hi nahaana natthawelaka u Serra Leoa. Nwo, ikhotto yaatthu olapo yeele, yaavinre myaakha 11 yaaniyaka, yaanawiira umala. Yaari itthu yoorika ukhuma woohicuwannyaaca u Costa de Marfim. Masi citthu niitthucileehu caahonikavihera ukhala atthu oomaala.
U Serra Leoa, atthu enci yampheela wiitthuca ikhweeli. Mayamunna nwo akhanlee onifento ni yaahaana yavilelaka myaakha cinci. Phimaana, hi naaweheeha paahi makhalelo o maana yooniheraaya. Hataa ukhalaka wiira mayamunnaayo yaari atthu oohuva, ayo yampheelaka waameela akhunanaya citthu caarinaaya. Arokorihu amoca yahaavaha ikuwo amwaaraka Debbie. Amwaaraka Debbie yaahomananiha ukhotta waakhelela, masi ayo yahaakhanyereriha, yeeraka: “Ukati wokhotto, mayamunna olapo cikhwaawe yaahonikavihera. Vano, nna coo, hiiva nihaana upanka ciicammo.” Mi nkhayi naamwaaraka naaholakela waatakiha ayo mayamunnaayo.
Nuuwakatyaaya, hi nahokhitiri uturuwela u Costa do Marfim, masi citthunnyo nwo khacaari saana. Vano, mweeri wo novembro mwaakha wo 2004, hi naahotthawa-tho. Hi naahowela ntteke mpaka nipuro naakhalaaya anatoropa oo frança, ni khula ntthu aacisile maala o kiilu 10 , ni nahaana narupaka vathi nenno nipuronno. Usaawaya, hi naahowela ntteke nikhwaawe naarwaa u Suiça. Hi naaphiile upeteli uhiyu cinene. Masi Mahumu anhoolela ipeteli ni anamasomiha Icikola Intthenkaciya Anamalalyeera ni naasaaraya yahonaakhelela ni nifento. Ayo yaahonikapatta ni yaahonivaha iyoolya. Hi wahonitteela nrima cinene.
Yaalipihaka anamatthawa ikhotto u Costa do Marfim, mwaakha wo 2005
Hi nihokavihera ukati mwinci u Gana ni naahoturuwela-tho u Costa do Marfim, uwukhuwaca waya inyakunnyakwiiyo. Unamaana wo mayamunna uhonikavihera waanana ayo masakha oocukulihaayo ni marukunuso o muntekoni wihu. Miiva nkhayi naamwaaraka Debbie nihokupali wiira nifento no mayamunna nikhanlee nifento ninoonaanyaa mumphwinkoni wa Yehova. Nuuwakatyaaya, naahonenela wiira ukati womasakha nivinreehu waari ukati womaana wiira nitthenkaciye.
NCOKO UNEEHANIYA ORIENTE MÉDIO
U Medio Oriente, mwaakha wo 2007
Mwaakha wo 2006 hi naahakhela iwarakha yaakhuma mapuro cinhooleliyaaya miteko co Masaahiti a Yehova yiiraka wiira naahala uvara nteko nkhwaawe. Ula nkwahoola naarwaaniye ncoko uneehaniya Oriente Medio. Nwo, naarwaa uphwanya makhalelo makhwaawe ni masakha makhwaawe ni nahaana niilamalelihaka iluuka ni makhalelo ophiyaaru o uyo ncokooyo. Hi nancuwela wiira nanhala wiitthuca citthu cinci uyo ncokooyo hataa yakhalaka imwaanomwaano yaanasiyasa ni yaahooleli ottiini. .
Mwaakha wo 2012, hi nahorwaa woona ikonkereesu yuulupale yaapankiye u Tel-Aviv, u Isarayeli. Uyo phaari nkutthaano muulupale wapoovu a Yehova ule ncokoole ukhuma nenne no Pentekositi mwaakha 33. Uyo waari ukati womaana!
Myaakha cotheene civirihileehu nikaviheraka nwo, naahothotola ilapo yaakhottihiyaaya ntekweehu woolalyeera. Hi naahocisa ilivuru cihu, naaholalyeera ni nahoona mithukumano cooyevaca. Miphantte cotheene nawoona anatoropa niikapwitthi caya. Masi, ukhala wiira nanwehaweha saana ni neetta ni mayamunna makhwaawe o nwo, hi naaneecoona ukhala ookhikiceryaa.
UTURUWELA U AFRICA
Kitthenkacaka mwaha u República Democrática do Congo, mwaakha wo 2014
Mwaakha wo 2013, naaholattuliya wiira navare nteko wootepa urika cinene. Hi naahorwaaniya wiira nakavihere ipeteli yo Kinshasa, u Congo, ilapo yooreera cinene, masi yaacuwelaciya ukhala yoohuviya cinene ni yokhotto. Wuupaceroni, hi noopuwela wiira “Nihoncuwela Africa. Vano, khunhala unirikela.” Masi, hi nanlelo nahaana niitthucaka citthu cinci, venci-venci ukhalaka wiira ukati woopanka ikwaha nahaana naviraka iparapaara coohilokihaciya ni coohiponti. Ni hi nihoona nwo citthu cinci comaana. Moone itthu yiirannyeele: mayamunna nwo yaahovilela waatteelaka nrima, hataa waathwaaka nsurukhu, ayo waanaacivela ulalyeera ni wiikurumica woona mikutthaano co wanlokoni ni mithukumano cuulupale. Hi nihoona mwaaneneehu wiira nteko woolalyeera wantepa wuunuwa nakaviheriyaka ni nacaalihiyaka ni Yehova. Myaakha cotheene nikavihenreehu u Congo cihoneettela saana ni nihokhalana amuciihu.
Kinari wuulalyeerani u Africa do Sul, mwaakha wo 2023
Wuumaleloni mwaakha wo 2017, naahorwaaniya wiira nakavihere u Afraca do Sul—ipeteli ikavihenreehu cinene. Hataa nteko waavareehu nanaaca upaceriha. Vano, hi nahaana wiitthuca citthu cinci. Masi citthu niitthucileehu khalayi caahonikavihera. Uphiya wihu uno, waahonicivela venci cinene waacuwela mayamunna yaavilenle myaakha cinci yanvarelaka nteko Yehova. Ikhanlee itthu yomaana woona mananna amuci Oopeteli yavaraka nteko nkhayi hataa ukhalaka wiira ankhuma mapuro oovirikana ni arina makhalelo oovirikana. Aswali a Yehova anawiikurumica cinene uwara makhalelo ophiyaaru ni weettela ikano co mbiibiliyani. Ni Yehova naacaaliha wiikurumica waya ni nnema.
Myaakha cotheene civinre, miiva nkhayi naamwaaraka Debbie nahaakhela miteko cinci coovirikana, nahaana niitthucaka iluuka coovirikana ni makhalelo oovirikana. Yaari itthu yoorika, masi nihoona nifento nookhuluvelyaa na Yehova nlattu wo mphwinkwaawe ni ciicammo mayamunneehu. (Isaa. 144:2) Ninaakupali wiira wiivaherera uvara nteko ukati wotheene uhonikavihera ukhala aswali omaana a Yehova.
Mi kinaasukhuru cinene citthu cotheene asithumwanaka cikiitthucihilyaaya, ukaviheriya naamwaaraka Debbie ni ntakihero nomaana no mayamunnaaka ntuniyani motheene. Nuupuwelaka citthu cinhala wiirannyaa uhoolo, niholakela uhihiyerera wiitthucihiya ni Mwiitthucihiihu Muulupale.