Nhihiyerere ukhala ootteeliya hataa muuluvalaka

1-2. Manannani Yehova nowoonelaawe mayaamunna owuuluvala ookhuluvelyaa? (Isaalimu 92:12-14; Nwehe ciicammo Ilatarato yo wakaapani.)

MIPHANTTE cikhwaawe co ntuniyani, atthu akhwaawe unawaacivela wuuluvala, masi mapuro makhwaawe, atthwaayo anaapanka khula itthu inkhitiryaaya wiira ahuuluvale. Wootakihera, yoonaka Ipwii mmuruwaya, anaamananiha urocola. Hataa yapankaka commo, khanhiyeyera wuuluvala.

² Manannani apaapeehu owiirimu anoonelaaya aswalyaaya owuuluvala? (Miru. 16:31) Ayo anwoona ukhala owaarya. (Nsome Isaalimu 92:12-14.a) Kontha isiyani aneeraaya commo? Miri cowiimiha mihokorokho comaana ni cinci cinkhala miri cokhalayi. Wootakihera, miri cineehaniya cerejeira co u Japão, cihaana myaakha cookhalaka 1.000. Uhookhalaru commo, cinawiimiha mihokorokho comaana. Khampa nnyo mirinnyo, Yehova ciicammo phinaaweheraawe aswalyaawe okhuluvelyaa. Yehova naavaha ifayita cinene makhalelo aswalyaawe owuuluvala. Ayo ahonvarela nteko myaakha cinci, hataa yaananaka masakha.

3. Nvahe ntakihero no mananna Yehova aavarenlyaawe nteko mayaamunna owuuluvala wiira eerannyeehe itthu yaapheelaawe.

³ Yehova khanhiya univaha ifayita hataa nuuluvalaka.b Khweeliini, Yehova haavarela nteko aswalyaawe owuuluvala wiira avare miteko cofayita cinene ni cootikhiniha. Wootakihera, Sara aari owuuluvala ukati Yehova amwiirenlyaawe wiira anhala unyara mwaana ni nlattu wo uyo mwaanooyo, yanhala ukhumelela maloko menci, mpaka uyariya Mesiya. (Upha. 17:15-19) Moocesi ciicammo aari owuuluvala ukati aarumiyaawe ni Yehova wiira awoopole asarayeli Wiicipitu. (Nkw. 7:6, 7) Ni apostolu Joau aari nlopwana owuuluvala cinene ukati Yehova wanrumilyaawe wantikha iliivuru co mbiibiliyani 5.

4. Khampa cinhimyaawe Miruku 15:15, isiyani inlamuliyeehu upanka wiira naakavihere mayaamunna owuuluvala waanana masakha? (Nwehe ciicammo ilatarato.)

⁴ Ukati ninooluvaleehu, ikwaha cinci ninaaweryaaciya ni iyo inaanirikihela makhalelweehu. Anuunu amoca owuuluvala aheera: “Unaarika uvilela masakha anomphwanya ntthu owuuluvala. Masi, ukhala ntthu ootteeliya,c unankavihera ntthu owuuluvala uvilela ayo masakhaayo.” (Nsome Miruku 15:15.d) Nhina ula mwahoola, ninaahala woona citthu anlamuliyaaya upanka atthu owuuluvala wiira akhale ootteeliya. Ciicammo, ninaahala woona mananna atthu akhwaawe anhalaaya waakavihera mayamunna ni mayanuunu owuuluvala munlokoni waya. Vano, nttwee noone kontha isiyani unrikaaya uhihiyerera ukhala ootteeliya nooluvalaka.

KONTHA ISIYANI UNAARIKA UHIHIYERERA UKHALA OOTTEELIYA NOOLUVALAKA?

5. Isiyani inwiiriha mayaamuna akhwaawe owuuluvala ukhala ooriipiya nrima?

⁵ Isiyani inhala uwiirihani ukhala ooriipiya nrima? Atthunaka nyuuva nnawiicoona ukhala ooriipiya nrima nlattu woohikhitiri upanka citthu caakhitiriinyu upanka khalayi. Atthunaka nyuuva nnawuupuwela ukati waariinyu mmirawo ni nnarina ukumi womaana. (Ekles. 7:10) Anuunu amoca aneehaniya Ruby aneera: “Ikwaha cikhwaawe, unaakirikela uwara ikuwo caka. Upanka itthu yoohirika, toko uwusa inyaa caka wiira kiware imeeya, unaakirikela cinene. Matataaka anaakikelaka nantiirya ni iyo itthwiiyo inaakirikihela hataa uvara miteko cankaani.” Ni amunna Harold yaakavihera u Peteli, aneera: “Ikwaha cikhwaawe, kinaakhala oorusiya nlattu woohikhitiri upanka citthu caakicivela khalayi. Mi kahaana ikuru cinene ni waanaakicivela unttikha beisebol. Ukati wanttikhaaka, atthu enci yaanaakiirela: “unvaheke boolooyo Harold, kontha uyo naahala utthema.” Masi, nnava, kinooceela unvonya mphira.”

6. a) Itafaawutini cikhwaawe cinwiiriha mayaamunna owuuluvala ukhala ooriipiya nrima? b) Isiyani inlamuliyaaya upanka mayaamunna owuuluvala wiira alakele wakhala wiira ahaana uhiya awula mena weettiha ikaaro? (Nwehe mwaha uneera “Kihaana uhiya weettiha ikaaro?”)

⁶ Nyuuva pooti ukhala ooriipiya nrima nlattu woohikhitiri upanka citthu caakhitiriinyu upanka veekha. Atthunaka nyuuva nnaapheela ukaviheriya nhina wo citthu cikhwaawe. Vano, nnaapheela wiira ntthu awe owuukavihereni awula nnaapheela ukhala naasaaneenyu. Atthunaka nyuuva khannokhitiri weettiha ikaaro awula weetta veekha, kontha nyuuva khanrina ikuru awula khannokhitiri woona. Iyo ittwiiyo, pooti uwiirihani uriipiya nrima. Masi, hataa ukhalaka wiira nyuuva khannokhitiri upanka nnyo citthunyo, muupuwele wiira nyuuva nhaana ifayita uhoolo wa Yehova ni wo mayaamuneenyu, ni pooti wankupaliihu wiira Yehova naacuwela makhalelweehu. Makhalelo Yehova anvahaawe ifayita cinene akhanlee makhalalweehu oominepani. Yehova naacuwela mananna cinaafenteehu mayaamuneehu ni mayaanunweehu. Iyo itthwiiyo phinniiriha ukhala ofayita wamiithoni wawe.—1 Sam. 16:7.

7. Isiyani inhala waakavihera ale ari ooriipiya nrima ni ahimpheela ukhwa ihinaaya umalamala ila ituniyeela?

⁷ Atthunaka nyuuva nnaariipiya nrima moopuwelaka wiira nnaahala ukhwa woohiwoona Armacetoo. Wakhalaka wiira nyuuva nnawiicoona ayo manannaayo, isiyani inhala wuukaviherani? Mmananihe wuupuwela mananna Yehova khanlyaawe oopisa nrima wiira amalamalihe ila ituniya yoohilokeela. (Isai. 30:18) Isiyani immwiiriha Yehova ukhala oopisa nrima? Upisa wawe nrima unaawiiriha atthu enci ukhalana iparakha yoncuwela ni yonswalela. (2 Pet. 3:9) Vano, ukati nnokhaleenyu ooriipiya nrima, muupuwele wiira atthu enci pooti uncuwela Yehova ni woopwa ihinaaya ukwanyulaciya ila ituniyeela. Ni aatthu akhwaawe pooti ukhala amuciinyu.

8. Marikarikoni anaananaaya mayaamunna owuuluvala?

⁸ Hataa nikhalaka amirawo awula owuuluvala, ukati ninwerennyeehu awula ninooneehu uwerya, pooti wanoolumeehu awula upanka itthu yahaalamuliyeehu upanka. (Ekles. 7:7; Tiya. 3:2) Wootakihera, nlopwana mmoca okhuluvelyaa, Jó, ukati waavirihilyaawe masakha, uyo ahooluma moolumo yaathoonyenre ukhala nlolo. (Jó 6:1-3) Nlattu woowerennya, atthu owuuluvala pooti wuuluma awula upanka itthu yahaawehereraaya upanka. Hataa nuuluvalaka awula niwerennyaka, khaninweherera wiira citthu cootheene nipankeliye naakhwiihu. Noonelelaka wiira nihomuulumela nkhwiihu itthu yoohiloka, nihaana urwaa, woohipica, unlepela nsammaha.—Mat. 5:23, 24.

MANANNA OOHIHIYERERA UKHALA OOTHEELIYA

9. Kontha isiyani nyuuva nnolamuliyeenyu utthuna ukaviheriya naatthu akhwaawe? (Moone ciicammo ilatarato.)

⁹ Nlepele ukaviheriya naakhwiinyu. (Akalas. 6:2) Atthunaka nyuuva unawuurikelani upanka iyo itthwiiyo. Nrokorihu mmoca neehaniya Gretl, neera: “Ikwaha cikhwaawe, unaakirika ulepela ukaviheriya, kontha kinoopuwela wiira kinaahala waavaha nteko mayamunnaaka ni waahovira ukati mwinci wiira kirukunuse mananna koopuwelaaka ni wiiyeviha ni upheela ukaviheriya.” Muupuwele wiira atthwaayo anaahala ukhala ootteeliya mwatthunakavale wiira ayo yuukavihereni. (Mite. 20:35) Woohaanyihacera, nyuuva nnaahala ukhala ootteeliya mwawoonaka atthu akhwaawe anoofentani yookaviherakani.

10. Kontha isiyani nyuuva nnolamuliyeenyu uhiliyala usukhuru? (Nwehe ciicammo ilatarato.)

¹⁰ Mwaasukhuru atthu anookaviherani. (Akol. 3:15; 1 Atesal. 5:18) Hiiva nakaviheriyaka, unaanitteela nrima. Masi, ikwaha cikhwaawe, pooti uliyalaka waasukhurweela atthu annikavihera. Natteeliyaka ni nasukhurweelaka, ninaawiiriha ale annikavihera wiicoona ukhalana ifayita. Anuunu Leah, anaawacera mayaamunna owuuluvala u Peteli, aneera: “Anuunu amoca owuuluvala anaawaceraaka khanhiyerera ukisukhurweela. Ayo anawantikha iwarakha yooniheraka usukhuru waya. Ayo khanantikha moolumo menci, masi ankhala moolumo ootteeliya nrima. Mi kinaakhala ootteeliya nrima kaakhelaka iyo iwarakheeyo. Ciicammo, kinaakhala ootteeliya nlattu woocuwela wiira ayo anaasukhurweela waakavihera waka.”

11. Manannani nyuuva nnohaleeenyu waakavihera atthu akhwaawe? (Nwehe ciicammo ilatarato.)

¹¹ Mwiikurumice waakavihera akhwiinyu. Mweekurumicaka waakavihera akhunaninyu, khamunhala utepa ukhalela iwasiwaasi itafaawuti cinookhumelelani. Ahaavo moolumo waafirika aniiriyaka co: “Atthu owuuluvala ari khampa ibibliyoteka yoocara iliivuru. Masi, atthu yaahikumiheke ukati wiira asome, kanhala uphwanyera ifayita.” Phimaana, mwaahimerye amirawo citthu cofayita mwiitthucileenyu muukumini winyu. Mwaakohe ni mwaaviriyane. Mweetthucihe kontha isiyani iryaaya itthu yofayita weettela ikettelo ca Yehova. Mwaalipihaka ni mwaakurumicaka amirawo, nnaahala ukhala ootteeliya.—Isaa. 71:18.

12. Khampa cinhimyaawe Isaiya 46:4, isiyani Yehova yaakhuluvelihilyaawe mayaamunna owuuluvala? (Nwehe ciicammo ilatarato.)

¹² Munlompe Yehova wiira oovaheni ikuru. Hataa ukhalaka wiira ikwaha cikhwaawe nnawoocyaaka mwiirutthuni winyu ni mmoopuweleloni winyu, Yehova khanhala uwoocyaani. (Isai. 40:28) Manannani Yehova cinvarelaawe nteko ikuru cawe? Inanna imoca ukhanle waalipiha aswalyaawe ookhuluvelya owuuluvala. (Isai. 40:29-31) Khweeliini, Uyo naalakela wuukaviherani. (Nsome Isaiya 46:4.e) Ni Yehova nawiirannyeeha itthu inkhuluvelihaawe. (Jos. 23:14; Isai. 55:10, 11) Mwanlompaka Yehova ni moonaka mananna uyo cinaakhulaawe mavekelweenyu, khamunhala uhiyerera ukhala ootteeliya.

13. Khampa cinhimyaaya 2 Akorintu 4:16-18, isiyani inlamuliyeehu wuupuwela? (Nwehe ciicammo ilatarato.)

¹³ Nhiliyale wiira, wahoolo, nnaahala uhokoleela ukhala amirawo. Nacuwelaka wiira masakha anaananeehu anaahala uvira, khunrika uvilela. Ibiibiliya inaanikhuluveliha wiira uhoolo atthu khanhala wuuluvala ni khanhala uwerennya-tho. (Jó 33:25; Isai. 33:24) Vano, nyuuva pooti ukhala ootteeliya, kontha nnaacuwela wiira wahoolo, nnaahala ukhala saana ni nnaahala ukhalana ikuru. (Nsome 2 Akorintu 4:16-18.) Masi manannani atthu akhwaawe cinhalaaya wuukaviherani?

MANANNANI ATTHU AKHWAAWE CINHALAAYA UKAVIHERA?

14. Kontha isiyani iryaaya itthu yofayita waathotola awula waaalikarela mayaamunna owuuluvala?

¹⁴ Nrwee uwootola awula mwaalikarele khula nihuku mayaamunna ni mayaanuunu owuuluvala. (Mabere. 13:16) Atthu owuuluvala pooti ukhala ooriipiya nrima cinene yavirihaka ukati mwinci anari veekha. Munna mmoca neehaniya Camille neera: “Mi kinkhalaka mpaani ikhumelo uwicisu mpaka uhiyu. Vano, kinkhala niiwasiwaasi. Ikwaha cikhwaawe kinawiicoonaka khampa kharamu owuuluvala tthukeliye. Ikwaha cikhwaawe, kinaakhalaka oorusiya.” Naathotolaka atthu owuuluvala, anawiicoona ukhalana ifayita ni ufentiya. Atthunaka, otheene cihu ninawuupuwela ukati naapheelehu unlikarela awula unthotola munna owuuluvala owanlokoni wihu, masi khanaakhitinri. Otheene cihu ninkhala ni miteko. Phimaana, unaanirika ukhalana ukati. Vano, isiyani inhala unikavihera “upanka citthu cofayita”, uhela nhina waathotola atthu owuuluvala? (Afili. 1:10) Nyuuva pooti upanka iporokaraama wiira nwuupuwele mayaamunna owuuluvala owanlokoni winyu, nwantikhelaka imensagem ni mwaalattulaka wapuwani winyu. Nyuuva pooti utthenkaca ukati wiira mwathotole mayaamunna owuuluvala ni uthanla nihuku nnohaleenyu uhiliyala urwaa waathotola.

15. Isiyani amirawo ni mayaamunna owuuluvala inlamuliyaaya uvara nkhayi?

¹⁵ Wakhala wiira nyuuva mwammirawo, nyuuva pooti wiikoha co: Ntekoni kinhalaaka waakavihera mayaamunna owuuluvala ni myahani kinhalaaka uwoopana? Masi nhikhale niiwasiwaasi! Mmananihe ukhalana upatthani womaana wiira mwaapatthanane ayo mayaamunaayo. (Miru. 17:17) Nwoopane mwaha mayaamunna owuuluvala owanlokoni winyu cihinapacera mikutthaano awula camalaka. Atthunaka nyuuva pooti waalepela wuusomelani iveerusu yo mbiibiliyani inaacivela awula wuuhimyeerani citthu caacivela upanka khalayi anari mmirawo. Nyuuva ciicammo pooti waalattula ayo mayaamunnaayo wiira nwoonane nkhayi iporokaraama yo JW Broadcasting^®. Nyuuva ciicammo nnaahala ukhitiri waakavihera mayaamunna ni mananna oovirikana. Wootakihera, nyuuva ciicammo pooti wanaakavihereenyu ubaxari irevista conaanaano. Anuunu amoca owuuluvala aneehaniya Carol, aneera: “Mwiivaherere wiira mpanke citthu cinoocivelani nkhayi ni mayaamunna owuuluvala. Ni hataa kuuluvalaka, nanlelo unaakicivela uvarela nteko saana ukumyaaka. Unaakicivela uthumathuma, ulya saana ni woona citthu Yehova umpilyaawe.” Mwanrokorihu mmoca neehaniya Maira, neera: “Nhina asipatthannyaaya, haavo mpatthannyaaka rina myaakha 90, ni miiva kirina myaakha 33. Miiva ni ayo apatthannyaakaayo nihovirikana myaakha 57. Masi ikwaha cikhwaawe, kinaaliyalaka wiira miiva kikhanle mmirawo, kontha ninaathyaa ni ninawoona ifiilime nkhayi. Nakhalaka nimarikariko ninaamaalihana ni ninaalipihana.”

16. Kontha isiyani iryaaya itthu yofayita ni yomaana waaveleela mayaamunna owuuluvala usipitaali?

¹⁶ Nyuuva pooti waaveleela usipiritaali. Uhiya paasi waaveleela mayaamunna owuuluvala usipiritaali, nyuuva pooti ukhala nkhayi naayo ukati unrwaaya uwaceriya, wiira moone wakhala wiira anaawaceriya ni mananna omaana. (Isai. 1:17) Nyuuva pooti waakavihera mayaamunna owuuluvala uviriyana inhimyeriyaaya ni meetiku ni wantikha. Anuunu amoca owuuluvala aneehaniya Ruth aneera: “Ikwaha cikhwaawe, karwaaka usipitaali veekha, mameetiku khankiwacera saana. Ni ikwaha cikhwaawe, ankiirelaka co: ‘Khannowerennyeetthu, nnaatepa wuupuwela.’ Masi wakhalaka wiira haavo ntthu kivelenle, mameetiku anaakiwacera saana. Phimaana, kinawaasukhuru mayaamunna ni mayaanuunu ankiveleelaka.”

17. Ntekoni woolalyeera nnolamuliyeenyu uvara nkhayi mayaamunna owuuluvala?

¹⁷ Mwaakhumane wuulalyeerani. Mayaamunna akhwaawe owuuluvala, khaarina ikuru wiira alalyeere mmawaani. Nyuuva nnoonela cani waalattula amunna awula anuunu owuuluvala wiira mwalalyeere nkhayi niikariinyu? Nyuuva pooti uwaavyera ikhatera wiira yunkomele ukati nnohaleenyu ukhala nlalyeeraka. Awula nyuuva pooti waalattula ukati nnohaleenyu urwaa usomiha Ibiibiliya, atthunaka ukati nnonsomiheenyu ntthu Ibiibiliya nnari uwannyu. Mahumu pooti ulakela uthanla upanka iporokaraama yoorwaa uthukumana uwannyawe munna owuuluvala, wiira apanke nkutthaano wo wuulalyeerani. Iyo itthwiiyo pooti waakavihera mayaamunna owuuluvala ukhala ootaphuwa ni uhaarikela upanka mphantte uyo nkutthaanooyo. Khula itthu inhaleehu ulakela waapankela mayaamunna owuuluvala, inaahala untteeliha nrima Yehova.—Miru. 3:27; Aroo. 12:10.

18. Nikohoni ninhaleehu waakhula mwaha unttharanaca?

¹⁸ Nihoopuseriya wiira Yehova nawaavaha ifayita mayaamunna owuuluvala ni atthu otheene owanlokoni. Wuuluvala ikhanle itthu yoorika. Masi, nikaviheriyaka ni Yehova, hiiva pooti uhihiya ukhala atthu ootteeliya. (Isaa. 37:25) Ikhanle itthu yootteeliha nrima ucuwela wiira wahoolo ninaahala ukhala saana. Vano, ale anaawacera mayaamunna owuuluvala awula amucyaaya akhwaawe anweryaaciya, manannani anhalaaya uhihiya ukhala ootteeliya? Nhina mwaha unttharana nuula ninaahala waakhula nna nikohonna.