IBIBLIYOTEKA YO MWINTERNETINI yo Watchtower
IBIBLIYOTEKA YO MWINTERNETINI
yo Watchtower
Imakhuwa Imeetto
  • IBIIBLYA
  • ILIVURU
  • MIKUTTHAANO
  • w21 Junho pp. 26-30
  • Yehova hokihoolela nhina wo citthu cotheene cilakenlyaaka upanka

Khiivo ividiyu yo ula mphanttyoola.

Nswammaha, ihaavo ivonnyaale ukati wowoonihera ividiyu.

  • Yehova hokihoolela nhina wo citthu cotheene cilakenlyaaka upanka
  • Ukhalenla Ilalyeeraka Umwene wa Yehova (Yoosomiya)—2021
  • Isuputiitulu
  • NTEKO WOOLALYEERA U LÍBANO
  • NAHOLAKELA UTHAMELA ILAPO IKHWAAWE
  • YAHONIKHUMELELA IHASARA YUULUPALE
  • CITTHU CUULUPALE CILAKENLYAAKA
  • ITTHU IKHWAAWE YUULUPALE YAALAKENLYAAKA
  • ITTHU YAHAAWEHEREREEHU
  • UTHAMELA NIPURO NIKIINA
  • AKITTHARUWALE HATAA VAKAANI
Ukhalenla Ilalyeeraka Umwene wa Yehova (Yoosomiya)—2021
w21 Junho pp. 26-30

IHANTISI

Yehova hokihoolela nhina wo citthu cotheene cilakenlyaaka upanka

ITTONKIYE NI DYAH YAZBEK

Dyah Yazbek, ukati waaryaawe mmirawo

WAARI uwicisu wo nihuku naaviha ncuwa cinene, mwaakha wo 1984. Ule ukatyuule, mi kaakhala inupa yooreera ipaayiru yaatthu oopuha u Caracas, ilapo yo Venezuela. Nne nuhukunne, ukati waarwaaka untekoni, mi kahoopuwela cinene mwaha waasomilyaaka nrevistani Ukhalenla yaakumiheriye mphiyaaruni. Uyo mwahooyo wahooluma manannani aattamananiihu cinniweheraaya. Ukati waawehaka inupa coopaayiru yaakhalaaka, mi kaheekoha co: ‘Aattamanannyaaka ankiwehera cani? Ankoona paasi ukhala nlopwana onsurukhu novara nteko upanku? Awula ankoona ukhala nlopwana nonswalela Nluku, novara nteko upanku wiira aalihere amucyaawe?’ Waakhula waka ayo makohwaayo, kahoona wiira kahaana kipankaka marukunuso muukumini waka.

Mi kiyariye nihuku 19, mweeri wo Maio, mwaakha wo 1940 wasittatti ineehaniya Amioûn, u Líbano. Nuuwakatyaaya, nahothamela isittatti yo Trípoli. Mi kuunuwenle watthokoni yoofentaniya ni yootteeliya yanswalela Yehova. Niri asaana athanu; alopwana eeli ni athiyana araru, ni thi mi itthyaako. Apaapa ni amaama khayaahoolelihera cinene utotha nsurukhu. Watthokoni, itthu yaahoolelihereehu waari usoma Ibiiblya, urwaa umikutthaanoni ni ulalya ihapari comaana.

Wanlokoni wihu yahaavo mayamunna enci yaari makristau oothanliya. Munna mmoca oothanliya eehaniya Michel Aboud. Uyo phaahoolela mphantte wonkutthaano weehaneehu “usoma wolivuru”. Amunna Michel yeetthucale ikhweeli u Nova Iorque, ni phaapacenre urwaa ulalyeera u Líbano, ukhuma mwaakha wo 1920. Wahoolo, wanlokoni wihu nahowaakhela asirokorihu eeli, Anne ni Gwen Beavor, yaasomile icikola yo Gileade. Mpaka ilelo, kinawuupuwela mananna amunna Michel caawaceraaya ratta ni caakaviheraaya niiraati ayo asirokorihwaayo. Nahaapatthanana venci ayo asirokorihwaayo. Uvira waya myaakha cinci, mi kahokhitiri uwoonanana arokorihu Anne u Estados Unidos. Ni wahoolo, ciicammo kahowoonanana arokorihu Gwen yaavaraka nteko u Peteli yo Londres, naawannyaya, Wilfred Gooch.

NTEKO WOOLALYEERA U LÍBANO

Ukati waaryaaka mmirawo, khayaarivo Masaahiti a Yehova enci u Líbano. Masi naaneekurumica ulalyeera cinene. Khula ukati naanaalalyeera akhunanihu, hataa ahooleli ottiini akhwaawe uhaacivelaka. Cihaavo citthu caanikhumelenle wuulalyeerani nanlelo cinoopuwelaaka.

Nihuku nimoca, mi ni anuunu Sana nanlalyeera mpereetiyuni. Nilalyeeraka, paatere mmoca ahowa mpaka andare yaariihu. Atthunaka haavo ntthu anhimyenre wiira nanlalyeera. Uyo paateryooyo ahancera waarumpulaca anuunu, ahorusiya cinene ni ahaakakha anuunu wasikattani, mpaka ayo yahomorela vathi ni yahorakala. Uyo ukatyuuyo, haavo ntthu aalikarenle mapoliisiya. Uwa waya mapoliisiya, yahonlepela ntthu wiira aawacere anuunu ni yahonrwaana upoliisiya ule pateryoole. Uphiya waya nwo, mapoliisiya yahoona wiira uyo paateryooyo ahaana kaputthi. Vano poolisiya mmoca ahonkoha co: “Nyu apaatere khweeliini mwaapani? Nnohoolela ikereeca awula nnaahoolela mapantu?”

Ni kinawuupuwela nihuku nimoca naarweeleehu ulalyeera uttayi. Nloko nihu nahomwaalukari karera wiira nirwee nalalyeere uyo ncoko woottayuuyo. Vano, paatere mmoca ahocuwela wiira naanaalalyeera ule ncokoole. Uyo ahaalattula atthwaawe ni ahowa unoomola, mpaka yahonivonyakaca ni maluku. Apaapa yahorakala ni kinawuupuwela uwoona apaapa uwiitho wotheene anacenre iphome. Ayo yahoturuwela nkhayi ni amaama nipuru neemesiye kareera, ni mayamunna otheene ciicammo yahoturuwela. Vano yahokhumelela itthu ihinliyalaaka mpaka ilelo. Ukati amaama waavutacaaya iphome apaapa, yaheera co: “Yehova, sontte waalevelele ayo atthwaayo. Ayo khancuwela itthu impankaaya.”

Ni ikwaha ikiina, hi nahorwaa isittatti yaayariyeehu uwootala amuciihu. Waaphiileehu wapuwani waataata, nahomphwanya nhooleli ookereeca mmoca, aari bispo. Uyo ancuwela wiira apaapa ni amaama yaari Masaahiti a Yehova. Waahookhalaru wiira mi kaarina myaakha 6 paahi, uyo ahokiweha cinene ni ahokikoha: “We nanlelo khunapattisiya, kontha isiyani?” Wowaakhula, mi kenre co: “Nanlelo kimwanhima. Wiira kipattisiye, kihaana kiitthucaka Ibiiblya ni ukhalana waamini woolipa.” Uyo bispuuyo khayancivenle itthu yaamwaakhunlyaaka. Ni ahowiirela ataata wiira kahonthweela inaasi.

Wootteeliha nrima, citthu cootakhala toko nnyo khacaanikhumelela ikwaha cinci wuulalyeerani. Atthu o Líbano akhanle atthu ooreera nrima ni oowaakhelela aletto. Ikwaha cinci, narwaaka wuulalyeerani nanwoopana myaha co mbiiblyani saana atthwaayo ni naanaasomiha Ibiiblya atthu enci.

NAHOLAKELA UTHAMELA ILAPO IKHWAAWE

Nanlelo kisomaka icikola, munna mmoca o Venezuela ahowa weettakaca u Líbano. Uyo aawaaka woona mikutthaano wanlokoni nihu ni wahoolo ahaacuwela anuununnyaaka, Wafa. Nuukatyaaya, ayo yahothelanaca ni yahorwaa ukhala u Venezuela. Anuunu Wafa naanaanukheliya cinene ni hiivano, phimaana yanantikhelaka iwarakha, ayo yaanaalepelaka apaapa uthamela u Venezuela wamoca ni hiiva otheene. Wahoolo, anuunu yahokhitiri unithameliha u Venezuela!

Nithamenle u Venezuela mwaakha wo 1953 ni naakhala u Caracas, wakhiviru niipalaasiyu ya presindente. Ukhala wiira kaari mmirawo cinene, mi kaanaakhala ootikhinihiya kamoonaka presidente aviraka napakheriye ni motoristaawe nkaaroni wawe yonsurukhu mwinci. Masi apaapa ni amaama waahaarika cinene wiilemaleliha iyo ilapweeyo, iluukeeyo, makhalelo aatthwaayo ni iyoolyeeyo. Ni ukati wancenryaaya ulemalela, yahokhumelela itthu yuulupale yaaniriipihale nrima cinene.

Ukhuma moono wonthiyana urwaaka moono wonlopwana: Apaapa. Amaama. Mi, mwaakha wo 1953, amucyaaka waathamenlyaaya u Venezuela

YAHONIKHUMELELA IHASARA YUULUPALE

Apaapa yahanca uwerennya. Hi nahokhala ootikhinihiya, kontha apaapa yaari ntthu okuru ni khayaaweryaaciya. Mi akinoopuwela uwoona apaapa yawerennyaka. Masi yahooniya wiira ireeta yaarinaaya yaari cancro; ihaavo itthu yaawiipale mmirimani ni yahaana yooperariyaka. Masi uvira waya isumana imoca, ayo yahokhwa.

Nahokhala ooriipiya nrima venci cinene. Mi kaarina myaakha 13 paasi. Nahosanka cinene. Waari khampa ukumiihu waheemelela vaavale. Wahovira ukati mwinci amaama nanlelo waarikaka uvilela ukhweliya waya naawannyaya. Masi nahoona wiira naalamuliya ulipa nrima ni Yehova ahonikavihera uvilela ule ukati woorikoole. Ukati waarinaaka myaakha 16, kahomaliha usoma icikola u Caracas. Mi kampheela venci ukavihera waalihera amucyaaka.

Anuunu Sara naawannyaya yahokikavihera venci wuunuwa mminepani

Uyo ukatyuuyo, anuunu Sana yahotheliya ni munna Rubén Araujo, aasomile icikola yo Gileade ni aaturuwenle u Venezuela. Anuunu naawannyaya yaholakela uthamela u Nova Iorque. Amucyaaka yaholakela wiira mi kahaana kirwaaka usoma wuunivenrsidade u Nova Iorque. Phimaana kahorwaa ukhala u Nova Iorque wamoca ni nuunu naawannyaya. Ayo yahokikavihera venci wuunuwa mminepani. Ciicammo, hiiva naari wanlokoni noolumiya iluuka espanhol u Brooklyn, ni yahaavo mayamunna enci oocuwelaca. Mayamunna eeli yaacuwenlyaaka yaari Milton Henschel ni Frederick Franz; ooyeeli yaavara nteko u Peteli yo Brooklyn.

Kipattisiyaka, mwaakha wo 1957

Kihalaka vakaani umaliha mwaakha woopacera wuuniversidade u Nova Iorque, kahancera wiikoha isiyani khweeliini yaapheelaaka upanka muukumini waka. Mmarevistani Ukhalenla, mi kahosoma myaha cinnikurumica wiihelela mipika coominepani ni kahancera wuupuwela iyo cinene. Kaawehaka mapiyoneeru ni mayamunna o wanlokoni yaavara nteko u Peteli, kaanoona wiira ayo yaari atthu ootteeliya ni kaapheela ukhala toko ayo. Masi kaari kihinaaya upattisiya. Phimaana, kahoona wiira kaalamuliya uvaherera ukumyaaka wa Yehova. Ni iyo phi itthu yaalakenlyaaka upanka. Nihuku 30, mweeri wo Março, mwaakha wo 1957, mi kahopanka itthu yuulupale cinene muukumini waka: kahopattisiya.

CITTHU CUULUPALE CILAKENLYAAKA

Vano waapattisiyaaka, kahancera wuupuwela itthu ikiina yaalamuliyaaka-tho upanka—ukhala piyoneeru. Kahancera upheela cinene wancera uvara nteko weepiyoneeru, masi kaanawoona wiira waanaahala urika. Kaahala ukhitiri cani uvara nteko weepiyoneeru kisomakoono wuuniversidade? Kahoveleeliha iwarakha u Venezuela ikwaha cinci, kimananihaka waahimyera amaama ni asuulupalyaaka wiira kaholakela uhiya usoma wuuniversidade, uturuwela u Venezuela ni wancera uvara nteko weepiyoneeru.

Mwaakha wo 1957, mi kahoturuwela u Caracas. Masi kahoona wiira amucyaaka yanhuvahuvaca. Ntthu nkiina o wapuwani ahaana ciicammo avaraka nteko wiira akavihere. Vano kaahala ukavihera cani? Kaholattuliya urwaa uvara nteko upanku, masi mi kaapheela ukhala piyoneeru. Ni iyo phi itthu yaakiirihile uturuwela u Venezuela. Mi kaholakela upanka citthu coopiili. Kahokhala myaakha cinci kinari piyoneeru ni kivarakoono nteko upanku. Uyo waari ukati waakhalanaaka nteko mwinci ni waakhanlyaaka ootteeliya venci muukumini waka.

Itthu ikiina yaakitteelihale nrima cinene waari uncuwela Sylvia, o Alemanha aafenta Yehova cinene. Uyo aathamenle u Venezuela nkhayi naathumwaane ni anumwaane. Hi nahothelanaca, ni nuukatyaaya nahaayara asaana eeli; mwanlopwana mmoca, Michel (Mike) ni mwanthiyana mmoca, Samira. Ciicammo nahoona wiira amaama yaanaapheela ukaviheriya, phimaana ayo yahothamela wapuwani wihu. Ukhala wiira kahaana kaawaceraka amucyaaka, kaheemesera nteko weepiyoneeru, masi akaahiile wiikurumica uvara nteko woolalyeera khampa piyoneeru. Khula ukati waakhumaaka ifeeriya, mi ni Sylvia nanvara nteko weepiyoneeru ookavihera.

ITTHU IKHWAAWE YUULUPALE YAALAKENLYAAKA

Ukati waakhumelenlyaaya itthu ittonkilyaaka wiipaceroni, asaanaaka nanlelo yansoma icikola. Makhalelweehu ule ukatyuule yaari oopuhiya. Ni atthu yaavaranaaka nteko upanku yaanaakihisima venci. Hataa ukhalaka commo, kaapheela wiira atthu akicuwele ukhala ntthu nonswalela Yehova. Mi akaahiile wuupuwela ile itthwiile. Phimaana, mi naamwaaraka nahonkoma wiira noone nsurukhu waarineehu. Nahoona wiira kinahiile uvara nteko upanku, kanhala uvahiya nsurukhu mwinci. Vano nahoopuwela wiira ukhala wiira khanivo nipuro naalokihiyeehu nsurukhu, hiiva nanhala ukhalana nsurukhu wootosera hataa kihiyaka nteko waavaraaka.

Mi wahokirika uhiya uvara nteko upanku, masi amwaaraka ni amaama yahokikavihera cinene. Waahalaaka upanka iyo, mi kanhala uturuwela ukhala piyoneeru! Yaari itthu yootteeliha nrima! Nanweherera wiira makhalelweehu uhoolo yanhala ukhala omaana, masi woohipica, nahaakhela ihapari yahaaweherereehu.

ITTHU YAHAAWEHEREREEHU

Dyah ni Sylvia ni mwanaya Gabriel, anannyare phiyaaru.

Unnyara mwanihu oneeraru, Gabriel, yaari itthu yomaana yaanikhumelenle ukati wahaaweherereehu

Nihuku nimoca, meetiku ahonihimyera wiira amwaaraka Sylvia yaari ni irukulu. Ooyeeli khanaaweherera iyo itthwiiyo! Nahokhala ootteeliya venci. Waanookhalaru commo, mi kahanca wuupuwela itthu yaalakenlyaaka upanka—ukhala piyoneeru. Mi kaaneekoha khampa kanhala ukhitiri ukhala piyoneeru. Masi naheelamaleliha iyo ni nanweherera ukati waahaleehu umwaakhela mwanihu. Vano niireke kaanaahala ukhala piyoneeru khampa caalakenlyaaka?

Wonkomileehu ni woopenleehu mwaha iyo itthwiiyo, naholakela uhihiya itthu yaalakenleehu. Mwanihu Gabriel yariye mweeri wo Abril, mwaakha wo 1985. Vano mi kahohiya uvara nteko upanku ni kahoturuwela uvara nteko weepiyoneeru ukhuma mweeri wo Julho wo 1985. Wahoolo, kaholattuliya urwaa uvara nteko nhina ikhurupu yo Mahumu Anhooleli Ipeteli. Masi ipeteli yo Venezuela khayaari u Caracas. Phimaana ikwaha piili awula tthaaru khula isumana kahaana keettaka ikiloometuru 80 wiira kirwee u Peteli.

UTHAMELA NIPURO NIKIINA

Ipeteli yo Venezuela yaakhala wasittatti yo La Victoria. Phimaana, wiira nikhale wakhiviru niipeteli, hi nahothamela nwo. Iyo itthwiiyo yahorukunusa venci makhalelweehu. Kinawaasukhuru cinene amucyaaka nlattu wo mananna caakikavihenryaaya. Anuunu Baha yaheevaherera wiira yanhala uhala yaawaceraka amaama. Mike ahothela, masi Samira ni Gabriel nanlelo yaakhala ni hiiva. Phimaana uthamela wihu u La Victoria, yahaahiya uttuli asipatthannyaaya otheene. Ciicammo, amwaaraka Sylvia yaholemalela ukhala isittatti yuulupale, masi yahaana yiilemalelihaka ukhala wasittatti yankaani. Ni otheene cihu nahaana niilemalelihaka ukhala inupa yankaani. Khweeliini, uthama u Caracas wiira nirwee nakhale u La Victoria wahorukunusa cinene makhalelweehu.

Wahoolo, makhalelweehu yahorukunuwa tootho. Gabriel ahothela ni Samira ahoonuwa waakhitiryaawe ukhala veekha. Vano, mi naamwaaraka Sylvia naholattuliya urwaa ukhala u Peteli mwaakha wo 2007, ni phinkhaleehu mpaka ilelo. Mike, mwanihu omuulupale nnva humu o wanlokoni ni novara nteko weepiyoneeru wamoca naamwaarawe, Monica. Gabriel ciicammo nnva humu ni nokhala u Itália naamwaarawe Ambara. Samira novara nteko weepiyoneeru ni ciicammo naakavihera u Peteli naryeene uwaani.

Ukhuma moono wonthiyana urwaaka moono wonlopwana: Mi naamwaaraka, Sylvia, u Peteli yo Venezuela. Mwanihu o muulupale, Mike ni Mônica. Mwanihu, Samira. Mwanihu Gabriel, naamwaarawe, Ambara

AKITTHARUWALE HATAA VAKAANI

Muukumini waka, mi kiholakela upanka citthu cinci. Masi akittharuwale hataa vakaani. Unari wiira kahoturuwela uttuli, citthu caalakenlyaaka upanka phi citthu caahalaaka ulakela upanka toothoni. Kinaasukhuru venci iparakha ni miteko cotheene caakhenlyaaka. Myaakha cotheene civinre, kihoona wiira ikhanle itthu yofayita ukhalana upatthani woolipa ni Yehova. Ni napheelaka ulakela upanka itthu, yuunuwe awula iyeve, Yehova naahala univaha ineema “invikana moopuwelelo otheene.” (Afili. 4:6, 7) Mi naamwaaraka Sylvia unaanicivela venci nteko unvareehu u Peteli. Ni ninaakupali wiira Yehova honicaaliha ni honihoolela nhina wo citthu cotheene cilakenleehu upanka.

    Makhuwa-Meetto (2014-2025)
    Ukhuma
    Ukela
    • Imakhuwa Imeetto
    • Unveleelihera Ntthu
    • Cimpheelaa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mananna Oovarela Nteko
    • Isiyaasa Yosiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ukela
    Unveleelihera Ntthu