MIKA
1 Yaa ali mazwi yano Mika* uwa ku Molesheti wapokelile ukufuma kuli Yeova umu manda yakwe Yotamu, Ahazi, na Hezekiya aene ya ku Yuda, nupya aali cilolwa icalandanga pali Samaliya na Yelusalemu:
2 “Uvwini mwe yantu mwensi!
Kutikishini kumwi ni viumbwa vyonsi ivyaya umu nsi,
Nupya lekini Yeova Umwene wa Papelapela amupeele umulandu,
Kuli kuti Yeova ukufuma umwi tempele lyakwe ilya muzilo.
3 Pano lolini! Yeova akufuma umu ncende yakwe;
Aliza nu kulyata pa ncende izitumpuke izya mu nsi.
4 Imyamba ilasunguluka
Wi pula pa moto,
Ni mikonko ilankanikana
Wa manzi yano iitila pasuluke.
5 Vii vyonsi vilacitika pa mulandu na ucipondoka wakwe Yakobo,
Na pa mulandu ni membu zya ya mu ng’anda yakwe Izlaeli.
A weni aakalenga Yakobo ukuyembuka?
Uzye asi Samaliya?
Nupya a weni uwalenga kuye incende zya kupepelapo zyakwe Yuda?
Uzye asi Yelusalemu?
6 Ndalenga Samaliya ukuya umusumba uononeke,
Incende ya kulimamo imyangazi;
Ndasumbila mawe yakwe umu mukonko,
Nupya ndaleka ashale mawe yatupu.
7 Ndonona ivinkolanya vyakwe vyonsi,
Ni vya upe vyonsi vino wapeezilwe nga malipilo ya mu uzelele vilociwa.
Ndonona ivilubi vyakwe vyonsi.
Pano wavikweti pa mulandu nu uule,
Nupya vilaya malipilo ku maule yauze.”
8 Ukwene ali mulandu uno ndaloosezya nu kuwata;
Ndapita ulwa pansi nupya tupu.
Ndalila wakwe ya nkusa,
Nu kuloosha wa mbuni.
9 Pano icilonda cakwe citanga cipole;
Cafumilila uku mpanga ya kutali iya Yuda.
Cikuko cafika nu ku mpongolo ya yantu yane uku Yelusalemu.
10 “Mutamanyisha umu Gati pali cino cikucitika;
Mutalinzile ukuloosha.
Mwe yantu ya mu Beti-afula mwakunkuluka umu lukungu.
11 Mwe yantu ya mu Shafili pitangini ale muli tupu nupya imuzewana.
Antu ya mu Zaanani yatafumile umu musumba.
Mu Beti-ezele amuno utukilanga lelo muluvwika sile ukuloosha.
12 Pano antu ya mu Maloti yaloleelanga icisuma,
Lelo iciipe icifuma kuli Yeova nu kwiza pa mpongolo ya mu Yelusalemu.
13 Mwe yantu ya mu Lakishi kulikini iceleta uku mfwalasi.
Luyembu lwa mwana umwanaci wakwe Zioni lwafumilile kuli mwemwe,
Pano mwampondokile wakwe vino Izlaeli wapondoka.
14 Fwandi ulapeela ivya upe kuli Molesheti-gati pa kumupakasha.
Amu ng’anda yakwe Akizibu yacenjezyanga aene ya mu Izlaeli.
15 Mwe yantu ya mu Malesha ndaleta uwa kumucimvya.
Lulumbi lwakwe Izlaeli luliza ukufika nu ku Adulamu.
16 Ipelini inyele nu kushala mapala pa mulandu na ana inu yano mwatemwa.
Pelini mapala nu kuya wakwe lyang’anda,
Pano yamupoka ana nu kuyasenda umu uzya.”
2 “Kalanda uku yantu aakapanga ukucita iviipe,
Aakapanga ukucita iviipe nga iyalaala!
Lino kwaca yakacita vino iyapanga,
Pano yakweti maka ya kucita vivyo.
2 Yakakumbwa ivyalo nu kuvipoka;
Nupya yakakumbwa mang’anda nu kuyapoka;
Yakabepa umuntu pakuti yamupoke ing’anda,
Ni ca upyanyi cakwe.
3 Fwandi Yeova walanda wati:
‘Nkupanga ukuleta intazi pa lupwa luu ino mutalapusuka.
Mulata ukupita cilumba cilumba pano ilaya insita ya ntazi.
4 Pa wanda uuwa antu yalalanda ipinda pali mwemwe,
Nupya yalamulilila sana ulanda.
Yalalanda yati: “Itupokwa ivintu vitu vyonsi!
Watapoka iciputulwa ca ncende itu nu kupeela yauze!
Watapeela antu aataya ni cisinka ivyalo vitu.”
5 Kutalaya ali wensi uwa kupima impanga ukuomvya intambo ya kupimilako.
Nu kuyankanya uku yantu yakwe Yeova.
6 “Tiini ukusimika!” yene yakasimika,
“Yatalinzile ukusimika pa vintu vii;
Tutalazewana!”
7 Mwe ya mu ng’anda yakwe Yakobo muuvwa antu yakulanda yakuti:
“Uzye umupasi wakwe Yeova wata ukuteekela?
Uzye aliwe wacita vii?”
Uzye mazwi yane yasileta mapaalo pa yantu aakacita ivisuma?
8 Lelo antu yane yakantuka wa mulwani.
Mukazuula iciyembelo pamwi ni cakuzwala
Ku yantu aakupita wa yantu aakufuma uku nkondo.
9 Mukazinga anaci aya umu yantu yane ukufuma umu mang’anda yao asuma;
Mwapoka ana yao ivintu ivisuma vino nayapeela nu kuvisunga manda pe.
10 Katukini mwapita, pano yii asi ncende ya kupuuzilamo.
Pa mulandu nu kukowela, kuli uwononesi uwipishe.
11 Ndi cakuti umuntu akalonda ivya sile sile nu ufi nu kubepa ati:
“Nimamunena pali waini ni vyakulya ivikakola,”
Ale akulanda pakuti auvwishe sile antu yakwe ningo!
12 Mwe yantu yakwe Yakobo ndamukolonganika mwensi;
Ndakolonganika ashalako yakwe Izlaeli.
Ndamulemenkanya wa mfwele izili umu citata,
Wa mfwele izili umu mulemvwe;
Mu ncende zizyo mulaya icongo ca yantu.’
13 Aakayula inzila alayakoleelela;
Nayo yalamukonka nu kufumila pa mpongolo.
Mwene wao alayatungulula,
Na Yeova alayakoleelela.”
3 Nalanzile inti: “Uvwini mwe ntunguluzi zyakwe Yakobo
Na mwe ntunguluzi zya mu ng’anda yakwe Izlaeli.
Uzye mutalinzile ukumanya umulinganya?
2 Lelo mwapata ivisuma nupya mwatemwa iviipe;
Mukafuwa antu yane inkanda nu kunyunsola umunyefu ku mafupa yao.
3 Mukalya ni minyefu ya yantu yane
Nu kuyafumyako inkanda,
Mukatamola mafupa yao nu kuyavungola,
Wa minyefu na mafupa ivyativyelekelwa umu mpoto.
4 Pa nsita iiya yalalenga uwazwilizyo kuli Yeova,
Lelo atalayasuka.
Alafisa icinso cakwe kuli aliyo,
Pa mulandu ni viipe vino yakacita.
5 Yeova walanda pali ya kasesema aakaponzya antu yane,
Aakalanda ukuti kuye ‘Umutende!’ kuli wino wayapeela ivyakulya
Lelo aakalanda iyati kutaya umutende kuli wino atayapeezile ivyakulya, wati:
6 ‘Kulaya imfinzi; mutalalola icilolwa;
Kuli mwemwe kulaya sile imfinzi; mutalasapoola.
Ilanzi lilawila ya kasesema,
Nupya uwanda onsi ulaya sile imfinzi kuli alilyo.
7 Aakalola ivilolwa yalazewana,
Nupya vino aakasapoola yakalonda vitalacitika.
Yonsi kwene yalavimba pa tunwa,
Pano Leza atalayasuka.’”
8 Lelo nemo umupasi wakwe Yeova walenga inje na maka,
Nupya walenga inje nu mulinganya nu kuya umusipe,
Pakuti neene Yakobo pali ucipondoka wakwe na Izlaeli pa luyembu lwakwe.
9 Uvwini kuno mwe ntunguluzi zya mu ng’anda yakwe Yakobo
Na mwe ntunguluzi zya mu ng’anda yakwe Izlaeli,
Mwemuno mwapata umulinganya nupya mwemuno mukanyonganyika vyonsi ivyololoke,
10 Mwemuno mukakuula Zioni ukupitila umu kukoma antu, nu kukuula Yelusalemu ukupitila umu kucita iviipe.
11 Intunguluzi zyakwe zikaoziwa pa kupingula,
Ya simapepo yakwe yakalipilwa pa kupeela utunguluzi,
Nupya ya kasesema yakasapoola pakuti yakwate impiya.
Lelo yakalanda ukuti yasintilila pali Yeova, ala yakuti:
“Uzye Yeova asi naswe?
Kusi intazi iingatuponela.”
12 Fwandi pa mulandu namwe,
Zioni alalimwa wa calo,
Na Yelusalemu alononwa,
Nupya umwamba apaya itempele ulaya wa ncende izya kupepelapo izya mu mpanga.
4 Mu manda ya ku mpela,
Umwamba apaya ing’anda yakwe Yeova
Ulatalimpisha ukucila imyamba yonsi,
Nupya ulatumpulwa ukucila utumyamba,
Na antu yonsi akuno yalaya.
2 Nupya antu amu nko izingi yaliza nu kulanda yati:
“Twapiteni uku mwamba wakwe Yeova,
Uku ng’anda yakwe Leza wakwe Yakobo.
Amaya akatusambilizye vino akalonda,
Naswe tumapitanga umu nzila zyakwe.”
Pano uku Zioni u kulafuma masunde,
Na mazwi yakwe Yeova yalafuma umu Yelusalemu.
3 Alapingula antu aingi
Nu kuputula imilandu ya nko zya maka izya kutali.
Yalasula ya panga yao ukuya ya pulao
Na masumo yao ukuya ivya kutungwilako imiti.
Kusi uluko ululakatusizya uluko luze ulupanga,
Nupya yatalatala yasambililepo inkondo.
4 Cila muntu alikala umwisika lya mwangazi wakwe nu mwisika lya musamvu wakwe,
Kusi alayalenga ukuya ni ntete,
Pano avino Yeova wa maumba watalanda.
5 Antu yonsi yalaalondela ya leza yao,
Lelo swemo tulaalondela Yeova Leza witu amanda pe.
6 Yeova walanda wati: “Mu wanda uuwa
Ndakolonganika aasintanga,
Nupya ndakolonganika aasalangana
Kumwi na yano nacuzyanga.
7 Ndapususha aasintanga ashalapo,
Nu kulenga aasalanganila ukutali ukuya uluko lwa maka;
Nupya Yeova alaya u mwene wao pa Mwamba wa Zioni,
Kufuma likwene na manda pe.
8 Lelo wemo we Lupungu ulukacingilila imfwele,
Mulundu wa yantu ya mu Zioni,
Maka aakuteeka yano wakweti yalawela kuli wewe,
Uwene wa yantu ya mu Yelusalemu.
9 Nomba u mulandu ci uno mukupundila?
Uzye mutakwata umwene,
Nanti uzye impandamano inu yalowa,
Icakuti mukuvwa ukali wa mwanaci aakupaapa?
10 Mwe yantu ya mu Zioni, culini nu kuwaikwa
Wa mwanaci aakupaapa,
Pano mulafuma umu musumba nu kuyaikala umu mpanga.
Mulafika nu ku Babiloni,
Nupya kuuku kwene akuno mulapusukila;
Kuuku kwene akuno Yeova alamukala nu kumuwezya ukufuma uku yalwani inu.
11 Lyene inko izingi zilakolongana kuti zimulwishe;
Zilalanda ziti, ‘Kayakoweziwe,
Nupya katulole kuno cii cikucitikila Zioni.’
12 Lelo yatamanya vino Yeova akaelenganya,
Nupya yatamanya ukulonda kwakwe;
Pano alayakolonganika wa myanzi ya ngaano izipya pa lwano.
13 Mwe yantu ya mu Zioni katukini nu kupuula;
Pano ndalenga impembe zinu ziye icela,
Ni nkamba zinu ziye koopa,
Nupya mulavungola antu aingi.
Mulatola ivintu vino yaposile umu ucenjezi nu kuvipeela kuli Yeova,
Nupya ivyuma vyao mulavipeela uku Mwene wa cumi uwa nsi yonsi.”
5 “Lyene ukuicembola wemwineco,
Wa mwanaci uwatazanzwa;
Alwani iyatuzinguluka pakuti yatulwishe.
Yakuma kapingula wa mu Izlaeli pi tama ukuomvya intuwa.
2 Nupya naawe we Betelemu Efulata,
Uwacepesha sana mu yantu masauzandi amu Yuda,
Muli wewe u mulafuma kateeka uwa mu Izlaeli,
Uwayako kufuma mpiti sana.
3 Fwandi Leza atalayatazyela
Kufika lino aafwile ukupaapa alapaapa.
Na Ina yakwe ashala yalaswilila uku yantu ya mu Izlaeli.
4 Alakatuka nu kucema uku maka yakwe Yeova,
Mwi zina ilikalamba lyakwe Yeova Leza wakwe.
Nupya antu yalacingililwa,
Pano alaya umukalamba ukufika nu ku mpela ya nsi.
5 Nupya alaleta umutende.
Ndi cakuti Aina Asilya yazanza impanga itu nu kulyatola impungu zitu izikome,
Tulayakatusizya ya kacema 7, ya cilolo 8 aonsi.
6 Yalacema impanga ya Ina Asilya ukuomvya ulupanga,
Yalafika nu ku mipaka ya mpanga yakwe Nimulodi.
Nupya alatupususha nu ku mwina Asilya,
Lino alazanza impanga itu nu kulyatola incende itu.
7 Ashalapo yakwe Yakobo yalaya umu yantu aingi
Wa lumi ukufuma kuli Yeova,
Wa mvula iikatoonyezya pa vimelwa
Ivisitaila
Nanti ukuloleela antu.
8 Ashalapo yakwe Yakobo yalaya umu yantu ya mu nko,
Mu yantu aingi
Wakwe cisama mu nyama zya mu mpanga
Nupya wakwe cisama umwi umba lya mfwele,
Aakapita umu nyama ni mfwele, nu kuzitolokela nu kuzisandola;
Nupya kusi nu wa kuzipususha.
9 Makasa inu yalakatuka pa yalwani inu,
Nupya alwani inu yonsi yalononwa.”
10 Yeova walanda wati: “Mu wanda uuwa,
Ndakoma imfwalasi zinu nu konona maceleta inu.
11 Ndonona imisumba iya mu mpanga inu
Nu konona incende zinu zyonsi izicingililwe na malinga.
12 Ndalesha ivya ulozi vino mukacita,
Nupya kusi ali wensi aakacita ivya maleele alashala muli mwemwe.
13 Ndonona ivilubi vinu ni vipilala ivyaya muli mwemwe,
Nupya mutalaafukamila ivintu vino mwapanga.
14 Ndafumya incesi zino mukapepa muli mwemwe
Nu kulovya imisumba inu.
15 Ndaleta icilanduzi ala indi nu ukali ni cipyu
Pa nko izisinguvwila.”
6 Kutikini vino Yeova akulanda.
Katukini nu kulondolola umulandu winu pa nkoleelo ya myamba,
Nupya si utumyamba tuvwe mazwi inu.
2 Uvwini mwe myamba, vino Yeova akulondolola umulandu wakwe,
Mwe mifula ikome iya nsi,
Pano Yeova akulondolozyanya na antu yakwe;
Uvwini vino akulanda uku Ina Izlaeli:
3 “Mwe yantu yane, i cani cino nacita kuli mwemwe?
I vyani vino nacita ivyalenga ukuti mutonte?
Nsinilini.
4 Pano namufumizye umu mpanga ya Ijipti,
Namukulwile ukufuma umu uzya;
Namutumiile Mose, Aloni, na Milyamu.
5 Mwe yantu yane iushini vino Umwene Balaki uwa Ina Moabu walondanga ukucita,
Na vino Balamu mwana Beoli wamwaswike,
Kuli kuti ivintu ivyacitike umu ncende iya Shitimu ukufika uku Giligali
Pakuti mumanye imilimo yakwe Yeova ilungame.”
6 I cani cino ningasenda pa kuya pa nkoleelo yakwe Yeova?
I cani cino ningafukama naco pa nkoleelo yakwe Leza wa papela?
Uzye ningaya pa nkoleelo yakwe na malambo ya koca aapuma?
Uzye ningaya nu twana twa ng’ombe utwa mwaka onga?
7 Uzye Yeova angazangila muli ya suuku masauzandi,
Nu mu mafuta aingi sana?
Uzye ningapeela umwanane umulumendo iyeli pali ucipondoka wane,
Umwanane uwa kuivyalila pa luyembu lwane?
8 We muntu we, wakunena icisuma.
Uzye i vyani vino Yeova akalonda kuli wewe?
Akalonda sile ukuti waya nu mulinganya nu kutemwa icisinka,*
Nu kupita umu ufuuke na Leza wako!
9 Izwi lyakwe Yeova likupunda uku musumba;
Aaya na mano yaloopa izina lyako.
Ikini amano uku ntuwa na kuli wino wasonta intuwa iiyo.
10 Uzye umu ng’anda ya mwipe mucili ivyuma vino wakwatiile umu ucenjezi
Ni ca kupimilako ica ufi ica winyi?
11 Uzye ningaya umusanguluke nga nkweti ivya kupimilako ivya ufi,
Ni cola umuli amawe ya ucenjezi aakupimilako?
12 Pano aakankala aakaikalamo yaaya sana nu unkalwe,
Na antu aakaikalamo yakalanda ivya ufi;
Indimi izyaya umu tunwa twao i zya ufi.
13 “Fwandi ndamucisa ukupitila umu kumuma,
Ndalenga mushale ukwaula icili consi pa mulandu ni membu zinu.
14 Mulalya lelo mutalikuta;
Mulatwalilila ukuya ni nzala.
Vino mulafumyamo mutalakwanisha ukuvisenda,
Nupya vino mulakwanisha ukusenda, ndalenga vyononwe uku lupanga.
15 Mulakomela imbezu, lelo mutalazombola.
Mulalyatola maolivi, lelo mutalaomvya mafuta;
Nupya mulapanga waini umupya, lelo mutalamwa.
16 Pano mukakonka masunde yakwe Omuli nu kucita vyonsi vino amu ng’anda yakwe Ahabu yakacita,
Nupya mukauvwila vino yakamupanda mano.
Ali mulandu uno ndalengela ukuti antu yamuseka
Nupya aakaikalamo yalaya ica kuzunguka;
Na antu yalaamutumfya.”
7 Kalanda kuli nene! Indi wa muntu uwakuti
Pa cisila ca kukolonganika ivizao vya cisanya
Nu kutolelezya ukukayako pa cisila ca kuzombola imyangazi,
Akazana kusi umukungo wa myangazi aakuti alye,
Na masamvu aakutandikilako aakuti alye.
2 Aacisinka yalowa umu nsi;
Umu yantu mutaaya aakacita ivilungame.
Yonsi kwene yakafisamila auze pakuti yayakome.
Cila muntu akateya umwinakwe ni sumbo.
3 Iminwe yao yamanyikisha ukucita iviipe;
Cilolo akalonda yamupeele vino akulonda,
Kapingula akalonda ukulambulwa,
Mucindame akaleka antu yamanye vino akulonda
Nupya yakaombela pamwi.
4 Umuntu wao umusuma sana waya wa myunga,
Nu muntu wao umulungame sana wipa ukucila fensi ya myunga.
Uwanda wa yalinzi yako nu wanda wako uwa upinguzi viliza.
Lyene yalasakamikwa.
5 Mutalinzile ukutaila auzo
Nanti ya cuza inu aapalamishe.
Uwacenjela kuli vino ukulanda kuli wino akalaala pa cisao cako.
6 Pano umwana umulumendo wasuula isi,
Mwana umukazyana akakatukila nyina,
Nu mukazyana uwatwalwa akakatukila nyinavyala;
Alwani ya muntu aamu ng’anda yakwe kwene.
7 Lelo nemo, ndaloleela ukulola vino Yeova alacita.
Ndaloleela pali Leza kapususha wane.
Leza wane alanguvwa.
8 Utasansamuka pali nene we mulwani wane.
Nanti cakuti napona, ndakatuka;
Nupya nanti cakuti naya umu mfinzi, Yeova alaya ali luswepo lwane.
9 Ndazizimizya ukali wakwe Yeova
Pano namuyembukila
Ukufika lino alamvwangila nu kuleka ukuti mpingulwe umu mulinganya.
Alantwala umu luswepo;
Ndalola ulungami wakwe.
10 Umulwani wane nawe kwene alalolako, nupya uwanenanga ati:
“Uzye Yeova Leza wako ali kwi?”
Alaya ni nsonyi.
Ndalola kuno iviipe vikumucitikila.
Lyene alalyatolwa wakwe vino matipa ya mu museo yakalyatolwa.
11 Ulaya u wanda wa kukuula iviumba vyako ivya mawe;
Pa wanda uuwa mupaka ulalundwako.
12 Pa wanda uuwa yaliza kuli wewe
Ukufuma uku Asilya ukufika umu misumba ya mu Ijipti,
Ukufuma uku Ijipti ukufika uku Luzi;*
Ukufuma kuli yemba ukufika kuli yemba nu kufuma uku mwamba ukufika uku mwamba.
13 Impanga ilashala umwaula icili consi,
Pa mulandu na vino antu aakaikalamo yacita.
14 Cema imfwele zyako, kuli kuti ica upyanyi cako ukuomvya intuwa,
Izikalanga zyonga umu mutengo umwaya imiti iikaseeka ivizao.
Kazyaliila umu Bashani nu mu Gilyadi wakwe vino cali uku manda ya mpiti.
15 “Ndamulanga ivizungusho,
Wakwe vino cali umu manda yano mwafumile umu mpanga iya Ijipti.
16 Antu ya mu nko yalalola nu kuya ni nsonyi nanti cakuti yakwata maka.
Yalalema pa kanwa;
Yalaya ya cipuuli.
17 Yalamyanta ulukungu wa nzoka;
Wa nyama zya ku mulundu izikasela yaliza ale yakuzakaza ukufuma muno yakafisama.
Yaliza kuli Yeova Leza witu ala yali ni ntete.
Nupya yalakoopa.”
18 A Leza ci uwaya wakwe wewe,
Aakaelela imembu nu kuluvyanya kwa yantu yakwe ashalako?
Usitwalilila ukusoka manda pe,
Watemwa ukulanga ukutemwa kwa cumi.
19 Ulatuvwila uluse nupya kwene; ulacimvya ukuluvyanya kwitu.
Ulasumbila imembu zitu zyonsi pansi yakwe yemba.
20 Ulalanga ukuti wewe wa cumi kuli Yakobo,
Ulalanga ukutemwa kwa cumi kuli Abulahamu,
Wakwe vino walafile uku vikolwe vitu ukufuma uku manda ya mpiti.
Iinzila iipi iya kulembelamo izina lyakuti Mikaeli (ilikapiliula ukuti “A Weni Uwaya Wakwe Leza?”) nanti Mikaya (ilikapiliula ukuti “A Weni Uwaya Wakwe Yeova?”)
Nanti “ukuya ni cikuuku nu kuya uwa cumi umu kutemwa.” Mu Ciebele: “kutemwa ukutemwa kwa cumi.”
Kuli kuti Uluzi lwa Yufuleti.