ILYASI LISUMA ILYALEMVILWE NA YOANI
1 Pa kutandika kwali Izwi, nupya Izwi wali pamwi na Leza, nupya Izwi wali a leza. 2 Wene pa kutandika wali pamwi na Leza. 3 Ivintu vyonsi vyaumvilwe ukupitila muli aliwe, nupya kutaali cimwi icaumvilwe ukwaula aliwe.
Umi wizile iuyako 4 pa mulandu na aliwe, nupya umi wali u luswepo uku yantu. 5 Nupya uluswepo lukawala umu mfinzi, lelo imfinzi itaalucimvya.
6 Lyene Leza watumile umuntu umwi; izina lyakwe wali a Yoani. 7 Umuntu wii wizile aya inte, pakuti asimikile pa luswepo kuti antu amisango yonsi yataile kupitila muli aliwe. 8 Wene ataali u luswepo, lelo wizile mu kusimikila antu pa luswepo.
9 Uluswepo lwa cumi ulukakozezya antu ya misango yonsi lwali umupiipi nu kwiza pano nsi. 10 Wene* wali muno nsi, nupya insi yaumvilwe kupitila muli aliwe, lelo antu aapano nsi yatamumanyile. 11 Wizile uku mpanga ya ku mwao lelo antu yatamupokelile. 12 Lelo yonsi amupokelile, wayapeezile insambu zya kuya ana yakwe Leza, pano yatailanga umwi zina lyakwe. 13 Nupya yatiizile iyaya ana yakwe Leza pa mulandu nu lupwa luno yavyalilwemo nanti pa mulandu nu kulonda kwa yavyazi yao, lelo Leza u wayasoolwile ukuya ana yakwe.
14 Fwandi Izwi wizile aya umuntu nu kwikala pamwi naswe nupya twaweni ululumbi lwakwe, ululumbi luno umwana uwavyalwa sile wenga akakwata ukufuma kuli isi; nupya lyonsi walandanga icumi, na Leza wamutemilwe sana. 15 (Yoani walanzile pali aliwe ati: “Umuntu wii a wino nalanzilepo ukuti, ‘Aakwiza icisila cane ancizile, pano akuno wali lino ntali mvyalwe.’”) 16 Swensi twapokeliile icikuuku cikulu kufuma kuli aliwe, pano wakwatisya icikuuku. 17 Masunde yapeezilwe kupitila muli Mose, lelo icikuuku cikulu ni cumi vizile iviyako ukupitila muli Yesu Klistu. 18 Kutaya umuntu uwatala walolapo Leza; suka sile leza uwavyalwa wenga wino waya apiipi na Isi* u wamulondolwile.
19 Ayuda yatumile ya simapepo na Aina Levi kufuma ku Yelusalemu pakuti yakuuzye Yoani yati: “Uzye wewe weni?” 20 Nawe papo kwene wayaswike ati: “Asi nene Klistu.” 21 Nayo yamuzizye iyati: “Nga fwandi wewe weni? Uzye wewe Eliya? Nawe wayaswike ati: “Awe.” “Uzye wewe Kasesema?” Nupya kwene wayaswike ati: “Awe!” 22 Lyene yamuzizye iyati: “Nga wewe weni? Tunene pakuti naswe tukanene yano iyatutuma. Uzye wemo ukati wewe weni?” 23 Nawe waswike ati: “Nene izwi lyakwe umwi ilikupunda umu lwanga likuti, ‘Olololini inzila yakwe Yeova,’ wakwe vino kasesema Ezaya walanzile.” 24 Afaliseo aliyo yatumile antu yayo. 25 Nayo yamuzizye iyati: “U mulandu ci lyene uno ukabatizizya ndi cakuti usi Klistu nanti Eliya nanti Kasesema?” 26 Yoani wayaswike ati: “Nemo nkabatizya umu manzi. Umwi wino mutamanyile ali pakasi kinu, 27 wino akwiza pa cisila cane, wene ntakweti insambu zya kusapula intambo uku ndyatu zyakwe.” 28 Ivintu vii vyacitikiile umu Betaniya ku mbalama ya Yodani kuno Yoani wabatizizyanga.
29 Lyene uwanda uwalondelilepo Yoani waweni Yesu akwiza kuli aliwe nupya walanzile ati: “Lolini Umwana wa Mfwele wakwe Leza aakafumya imembu izya yantu aaya pano nsi! 30 Umuntu wii a wino nalanzilepo inti: ‘Aakwiza icisila cane ancizile, pano akuno wali lino ntali mvyalwe.’ 31 Nani kwene ntaamumanyile, lelo umulandu uno niziile umu kubatizya umu manzi, a pakuti amanyikwe ku ina Izlaeli.” 32 Nupya Yoani walanzile ati: “Naweni umupasi ukwiza wa nkunda ukufuma umwi yulu nupya wikazile pali aliwe. 33 Nani kwene ntaamumanyile, lelo uwantumile ukubatizya umu manzi wanenyile ati: ‘Wino walola umupasi wiza nu kwikala pali aliwe, a wino akabatizya nu mupasi wa muzilo.’ 34 Nupya naweni nu kusininkizya ukuti umuntu wii a Mwana Leza.”
35 Nupya kwene uwanda uwalondelilepo, Yoani wimilile na asambi yakwe yaili, 36 nupya lino waweni Yesu akupita, walanzile ati: “Lolini Umwana wa Mfwele wakwe Leza!” 37 Lino asambi yakwe Yoani yaili yuvwile vivyo, yalondiile Yesu. 38 Lyene Yesu wapiliwike, nupya lino wayaweni yakumulondela wayuzizye ati: “I cani cino mukulonda?” Nayo yamuzizye iyati: “Labi (icikapiliula ukuti “Kasambilizya”), uzye aekwi kuno ukwikala?” 39 Nawe wayaswike ati: “Izini mulole.” Nayo yaile iyalola kuno wikalanga, nupya ikazile nawe uwanda uuwa; yali insita yakwe 16:00.* 40 Andeleya mwina Simoni, wali a wenga pa yasambi kwene yayo yaili auvwile vino Yoani walanzile nu kulondela Yesu. 41 Inkoleelo Andeleya wazanyile umwinakwe Simoni nu kumunena ati: “Ituzana Mesiya” (icikapiliula ukuti “Klistu”), 42 nupya wamutwazile kuli Yesu. Lino Yesu wamulolekisye, walanzile ati: “Wewe Simoni mwana Yoani; yamakwamanga yakuti Kefasi” (icikapiliula ukuti “Petulo”).
43 Uwanda uwalondelilepo, Yesu walondanga ukuya ku Galili. Lyene wazanyile Filipi nu kumunena ati: “Ndondele.” 44 Filipi wafumile ku Betisaida mu musumba uno Andeleya na Petulo yafumilemo. 45 Lino Filipi wazanyile Natanaeli, wamunenyile ati: “Ituzana Yesu mwana Jozefu uwa ku Nazaleti. Masunde yakwe Mose ni vyalembwa vyakwe ya kasesema vyalanzile pali aliwe.” 46 Lelo Natanaeli wamuzizye ati: “Uzye umu Nazaleti mungafuma icintu cimwi cisuma?” Filipi nawe wamwaswike ati: “Iza ulole.” 47 Lino Yesu waweni Natanaeli akwiza kuli aliwe, walanzile ati: “Lolini umwina Izlaeli wa cumi wino atakwata ucenjezi.” 48 Natanaeli nawe uzizye Yesu ati: “Nga wamanya uli?” Nawe wamwaswike ati: “Lino Filipi atatala wakwama, inakulola umwisika lya musamvu.” 49 Natanaeli walanzile ati: “Labi, wewe Mwana Leza nupya wewe Mwene wa ina Izlaeli.” 50 Yesu wamuzizye ati: “Uzye wazumila sile pa mulandu wakuti nakunena ukuti inakulola umwisika lya musamvu? Ulalola ivintu ivikalamba ukucila na pali vii.” 51 Lyene Yesu walanzile ati: “Cumi nkumunena ukuti, mulalola iyulu lyayulika na ya malaika yakwe Leza ala yakwiza pa Mwana wa muntu nu kuswilila ukwi yulu.”
2 Lyene lino papisile amanda yaili, kwali umutebeto wa winga uku Kana umu musumba wa Galili, nupya na nyina wakwe Yesu akuno wali. 2 Yesu na asambi yakwe nayo kwene yayamile uku mutebeto wa winga.
3 Lino waini wali apiipi nu kusila, nyina wakwe Yesu wamunenyile ati: “Yatakweti waini.” 4 Lelo Yesu wamunenyile ati: “Lyene sweswe tucite uli?* Insita yane itatala yafika.” 5 Nyina wanenyile apeelanga antu ivyakulya ati: “Mucite vyonsi vino amamunena.” 6 Lyene kwali insembo 6 izya manzi izyapangiilwe na mawe, izyaomviwanga uku kuisangulula ukulingana ni ntambi zya Yayuda, cila nsembo iingizyanga ya lita 44 ukufika kuli 66. 7 Yesu wayanenyile ati: “Zuzyini manzi umu nsembo.” Nayo yazuzizye ukufika na papela. 8 Lyene wayanenyile ati: “Tapulinimo mutwalile umukalamba wa mutebeto.” Nayo yamutwalile. 9 Lino umukalamba wa mutebeto wamwilemo manzi asangwike waini nanti cakuti atamanyile kuno waini wiyo wafumile (lelo aomvi atafile manzi yene yamanyile), wamile siwinga 10 nu kumunena ati: “Muntu wensi akatandikilapo ukuleta waini umusuma, lyene antu nga yakoleka, akaleta waini asi ningo. Wemo watusunga waini umusuma ukufika na ndakai.” 11 Yesu wacisile icizungusyo cii ca kutandikilako umu Kana mu musumba wa Galili, nupya walenzile ululumbi lwakwe lumanyikwe, na asambi yakwe yamutaile.
12 Pa cisila cakwe cii, Yesu na nyina na ina yakwe alino na asambi yakwe yaile uku Kapenaumu, lelo yatiikazileko amanda aingi.
13 Lyene Ucilo wa Yayuda wali apiipi, nupya Yesu waile uku Yelusalemu. 14 Lino wingile umwi tempele, wazanyile antu aakazyanga ing’ombe, imfwele ni nkunda alino na aakauzyanga impiya ala yatenzi umu vilimba. 15 Lyene lino wapanzile swepu, wazinzile imfwele ni ng’ombe umwi tempele kumwi na yonsi azikazyanga, nupya witiile impiya zyakwe yano yakauzyanga nu kupenoola matebulo yao. 16 Nupya wanenyile aakazyanga inkunda ati: “Fumyini ivintu vii muno! Tiini ukucitila uculuzi umu ng’anda yakwe Tata!” 17 Asambi yakwe iwisye ukuti calembwa ukuti: “Ndaya umucincile sana apa ng’anda yako.”
18 Fwandi Ayuda yamuzizye iyati: “I cizungusyo ci cino umatucitila, icimalenga tusininkizye ukuti watukwata insambu zya kucita ivintu vii?” 19 Yesu wayaswike ati: “Wisyini itempele lii, nupya umu manda yatatu ndalikuula.” 20 Lyene Ayuda yalanzile iyati: “Itempele lii lyakuuzilwe umu myaka 46, uzye wemo ulalikuula umu manda yatatu?” 21 Lelo itempele lino walandangapo, u mwili wakwe. 22 Lino watutuulwilwe ukufuma uku yafwe, asambi yakwe yiwisye ukuti vii avino walandangapo, nupya yataile vino Malembo yalanzile na vino Yesu walanzile.
23 Lino wali umu Yelusalemu pa kuzevya Ucilo, antu aingi yamutaile lino yaweni ivizungusyo vino wacitanga. 24 Lelo Yesu atayataile sana pano wayamanyile yonsi 25 nupya atalondanga ukuti umuntu ali wensi amunene vino antu yelenganyanga, pano wamanyile ivyali mu myenzo ya yantu.
3 Kwali Umufaliseo umwi uwi zina lyakuti Nikodemasi, uwali i ntunguluzi ya Yayuda. 2 Umuntu wii waile kuli Yesu usiku nu kumunena ati: “Labi, twamanya ukuti wewe kasambilizya uwafuma kuli Leza, pano kusi umuntu aangacita ivizungusyo vii vino ukacita, suka sile ndi cakuti Leza ali nawe.” 3 Yesu nawe wamwaswike ati: “I cumi nkukunena ukuti, umuntu nga atavilwe imiku iili, atanga alole Uwene wakwe Leza.” 4 Nikodemasi nawe wamuzizye ati: “Uzye cingacitika uli uku muntu uwikolo ukuvyalwa? Uzye angaya akingile umunda yakwe nyina umuku wakwe ciili pakuti avyalwe? 5 Yesu wamwaswike ati: “I cumi nkukunena ukuti umuntu atanga aingile umu Wene wakwe Leza ndi cakuti ataviilwe uku manzi nu ku mupasi. 6 Aakavyalwa nu mwili wa untunze aapano nsi, lelo aakavyalwa uku mupasi aakwi yulu. 7 Utazunguka pa mulandu na vino nakunena ukuti: Mufwile ukuvyalwa imiku iili. 8 Umuza ukapungila kuno ukulonda nupya wemo ukauvwa kuno ukupunga, lelo usimanya kuno ukufuma na kuno ukuya. Vikwene avino caya nu ku muntu uwavyalwa uku mupasi.”
9 Nikodemasi nawe wamuzizye ati: “Ngi vintu vii vingacitika uli vivyo?” 10 Yesu nawe wamuzizye ati: “Uzye we kasambilizya wa ina Izlaeli utamanya ivintu vii? 11 I cumi nkukunena ukuti tukalanda vino twamanya, nupya tukanena antu vino twalola, lelo mwemo musizumila vino tukasimikila. 12 Nga namunena ivintu vya pano nsi musizumila, nga lyene mungazumila uli ndi cakuti namunena ivintu vya kwi yulu? 13 Nupya kutatala kwaya umuntu uwaya ukwi yulu, kwaya sile wenga uwafumile ukwi yulu, Umwana wa muntu. 14 Nupya wakwe vino Mose wakatwisye inzoka mu lwanga, avino nu Mwana wa muntu yalamukatusya, 15 pakuti wensi uwataila muli aliwe akaye nu umi wa pe.
16 “Pano Leza watemilwe sana antu amu nsi icakuti wapeezile Umwanakwe uwavyalwa wenga, pakuti wensi uwataila muli aliwe atakononwe lelo akaye nu umi wa pe. 17 Leza atatumile Umwanakwe umu nsi pakuti aize apingule antu amu nsi, lelo wamutumile pakuti antu amu nsi yakapusukile muli aliwe. 18 Wensi uwataila muli aliwe atalapingulwa. Nupya wensi aatataile muli aliwe ala watapingulwa mpiti, pano ala atataile umwi zina lya Mwana wakwe Leza uwavyalwa sile wenga. 19 Umulandu uno antu yalapingwilwa aewu: uluswepo lwiza pano nsi, lelo antu yatemwa imfinzi ukucila uluswepo, pano imilimo yao iipe. 20 Pano wensi aakacita ivintu iviipe wapata uluswepo, nupya asilonda ukwiza umu luswepo pakuti imilimo yakwe itamanyikwa. 21 Lelo wensi aakacita ivisuma akaiza umu luswepo, pakuti antu yamanye ukuti vino akacita vikauvwana na vino Leza akalonda.”
22 Pa cisila cakwe vii Yesu na asambi yakwe yaile umu mizi ya mu Yudeya nupya wikazile nayo pa nsita imwi ala akubatizya. 23 Lelo Yoani nawe wabatizyanga umu Enoni apiipi nu ku Salimu pano kwali amanzi aingi, nupya antu yayangako ala yakubatiziwa; 24 pano ala Yoani yatatala yamuyalila umu cifungo.
25 Lyene asambi yakwe Yoani yatandike ukupaazyanya nu Muyuda umwi pi lyasi lya kusangululwa. 26 Fwandi yaile kuli Yoani nu kumunena iyati: “Labi, umuntu wiya wino wali nawe uku mbalama ya luzi lwa Yodani nupya wino walanzilepo, akubatizya, nupya antu yonsi yakuya kuli aliwe.” 27 Yoani nawe waswike ati: “Umuntu atanga acite icintu cimwi ndi cakuti Leza atamupeezile amaka ya kucicita. 28 Mwemwe ya kambone pa mazwi yano nalanzile aakuti, ‘Asi nene Klistu, lelo natumilwe pakuti nkoleelele umuntu wiyo.’ 29 Umwineco wakwe nawinga, a siwinga. Lelo lino cuza wakwe siwinga wimilila nu kuvwa izwi lyakwe siwinga, akaya sana ni nsansa. Acino nani kwene indi sana ni nsansa. 30 Umuntu wiyo alinzile aalunduluka, lelo nemo mfwile nawelela pansi.”
31 Uwafuma ukwi yulu waluta antu yonsi. Lelo umuntu wa pano nsi wene u wa pano nsi nupya akalanda ivintu vya pano nsi. Uwafuma ukwi yulu waluta antu yonsi. 32 Wene akalanda ivintu vino walola nu kuvwa, lelo kusi umuntu aakazumila vino akalanda. 33 Wensi uwataila vino akalanda wasininkizya ukuti Leza u wa cumi. 34 Pano wino Leza watuma akalanda mazwi yakwe Leza, nupya Leza akamupeela sana umupasi. 35 Isi watemwa Umwana nupya wamupeela amaka pa vintu vyonsi. 36 Wensi aakataila Umwana alaya nu umi wa pe; aasiuvwila Umwana atalaya nu umi, lelo ukali wakwe Leza ulatwalilila ukuya pali aliwe.
4 Lino Yesu wamanyile ukuti Afaliseo iyuvwa ukuti akupanga asambi aingi nu kuyabatizya ukucila Yoani— 2 nanti cakuti Yesu atabatizyanga lelo asambi yakwe aabatizyanga— 3 wafumile ku Yudeya nu kuswilila uku Galili. 4 Lelo walinzile ukupita umu Samaliya. 5 Fwandi wafisile umu musumba wa Sika uwayelile umu Samaliya, umupiipi ni mpanga ino Yakobo wapeezile Jozefu umwanakwe. 6 Nupya kuuku kwene u kwali icisima cakwe Yakobo. Lyene Yesu watonsile pa lwendo, fwandi wikazile pa cisima* kwene. Cali umupiipi ni nsita yakwe 12:00.*
7 Mwanaci umwina Samaliya waile mu kutapa manzi. Yesu wamunenyile ati: “Nkulengako manzi ya kumwa.” 8 (Pano ala asambi yakwe iyaya umu kukala ivyakulya umu musumba.) 9 Lyene umwanaci umwina Samaliya wamuzizye ati: “U mulandu ci uno we Muyuda ukulengela manzi kuli nene ne mwanaci umwina Samaliya?” (Pano Ayuda yatuvwananga na ina Samaliya.) 10 Yesu nawe wamwaswike ati: “Ndi cakuti umanya upe uno Leza akapeela alino na akukunena ukuti, ‘Nkulenga manzi ya kumwa,’ nga watumulenga, nawe nga watakupeela manzi ya umi.” 11 Mwanaci wanenyile Yesu ati: “Musambazi, utakweti ni cakutapilamo manzi nupya icisima i cizike. Aekwi lyene kuno umafumya manzi ya umi? 12 Uzye ucizile Yakobo cikolwe citu, uwatupeezile icisima cii nupya uwamwanga manzi mu cisima kwene cii pamwi na ana yakwe aonsi ni viteekwa vyakwe?” 13 Yesu nawe wamwaswike ati: “Wensi aakamwa manzi yaa aluvwa ulusala nupya kwene. 14 Lelo wensi uwamwa manzi yano ndamupeela ataluvwapo ulusala, nupya manzi yano ndamupeela yalaya wa kafukoka muli aliwe akakapeela umi wa pe.” 15 Mwanaci nawe wanenyile Yesu ati: “Musambazi, mpeele manzi yayo pakuti ntauvwa ulusala, nupya ntaiza kuno umu kutapa manzi.”
16 Yesu wamunenyile ati: “Pitanga ukaame uwako, mwize kuno.” 17 Umwanaci walanzile ati: “Ntakwata uwane.” Yesu nawe wamunenyile ati: “Walungika pa kulanda ukuti, ‘Ntakwata uwane.’ 18 Pano watwazilwepo uku yonsi 5 nupya umonsi wino uli nawe ndakai, asi uwako. Fwandi watulanda ivya cumi.” 19 Umwanaci nawe wamunenyile ati: “Musambazi lyene namanya ukuti wewe kasesema. 20 Ivikolwe vitu vyapepelanga umu mwamba uu, lelo mwemo mukalanda ukuti mu Yelusalemu ali muno antu yafwile kupepela.” 21 Yesu wanenyile umwanaci ati: “Ntaile, insita iliza lino mutalapepela Tata umu mwamba uu nanti umu Yelusalemu. 22 Mwemo mukapepa cino mutamanya, lelo swemo tukapepa cino twamanya, pano ipusukilo lyatandikile uku Yayuda. 23 Lelo insita iliza nupya ali ikwene, lino ya kapepa ya cumi yalapepela Tata mu mupasi nu mu cumi, pano antu ya musango uwo ayano Tata akalonda ukuti yamupepa. 24 Leza u Mupasi, nupya aakumupepa yafwile kumupepela umu mupasi nu mu cumi.” 25 Umwanaci wanenyile Yesu ati: “Naamanya ukuti Mesiya aliza, wino akaamwa ukuti Klistu. Lino aliza alatulondolwela vyonsi.” 26 Yesu wamunenyile ati: “Anene kwene, nemuno nkulanda naawe.”
27 Lilyo kwene sile asambi yakwe yafisile, nupya yazungwike pano walandanga nu mwanaci. Lelo kutaali uwamuzizye ati: “I cani cino ukulonda?” nanti ukumuzya ati: “U mulandu ci uno ukulandila nu mwanaci?” 28 Lyene umwanaci wasiile insembo ya manzi nu kuya umu musumba nupya waile anena antu ati: 29 “Twapiteni mukalole umuntu uwataanena vyonsi vino naacita. Uzye limwi angaya ali Klistu?” 30 Nayo yafumile umu musumba nu kuya kuli Yesu.
31 Pa nsita iiya asambi yakwe yamupaapatanga yakuti: “Labi, si lyanga.” 32 Lelo wayanenyile ati: “Inkwata ivyakulya vino mutamanyile.” 33 Lyene asambi yatandike ukuuzyanya iyati: “Uzye kuli uwatamuletelako ivyakulya?” 34 Yesu wayanenyile ati: “Icakulya cane u kucita ukulonda kwakwe wino wantumile nu kumalilila umulimo wakwe. 35 Uzye musikulanda ukuti kwasyala imyezi 4 ale insita ya kuzombola yafika? Nkumunena ukuti: Lolini ivyalo, ivyakulya ivica nupya vikulolelwa ukuzombolwa. Ndakai, 36 kazombola akupeelwa malipilo nupya akukolonganika ivizao vya ku umi wa pe pakuti kata wa mbezu na kazombola yangasansamukila capamwi. 37 Mazwi yaa acumi, aakati: Umwi a kata wa mbezu muze nawe a kazombola. 38 Namutumile ku kuzombola vino mutaombiile. Yauze yaomvile nupya imuzanilamo ivisuma muli vino yaomvile.”
39 Aina Samaliya aingi aafumile umu musumba yataile Yesu pa mulandu na mazwi yano umwanaci wasimiike aakuti: “Wataanena vyonsi vino naacita.” 40 Fwandi lino aina Samaliya yaile kuli Yesu, yamulenzile ukuti aikale nayo, nawe wikazile nayo amanda yaili. 41 Nupya aingi yataile pa mulandu na vino walanzile, 42 nupya yanenyile umwanaci iyati: “Tutataile pa mulandu na mazwi yako; lelo ituyuvwila sweineco, nupya itumanya ukuti umu cumi umuntu wii a kapususya wa yantu ya mu nsi.”
43 Pa cisila ca manda yaili, Yesu wafumileko nu kuya uku Galili. 44 Yesu wailandiile umwineco ukuti kasesema asicindikwa ukumwao. 45 Lino wafisile umu Galili, antu amu Galili yamupokelile, pa mulandu wakuti yaweni vyonsi vino wacisile pa kuzevya ukwali umu Yelusalemu, pano nayo kwene akuno yaali.
46 Nupya kwene waswilile uku Kana umu Galili kuno wasangwile manzi ukuya waini. Lyene kwali umuomvi wa kwi sano uwa ku Kapenaumu, wino umwanakwe umonsi wali umulwale. 47 Lino umuntu wii uvwile ukuti Yesu watafuma umu Yudeya nu kuya ku Galili, waile kuli aliwe nu kuyamulenga ukuti aye akapozye umwanakwe umonsi, pano wali umupiipi nu kufwa. 48 Lelo Yesu wamunenyile ati: “Mwemo musitaila suka ndi cakuti mwalola ivizungusyo ni vipezya mano.” 49 Muomvi wa kwi sano wamunenyile ati: “Mwene twapita lino umwanane atatala wafwa.” 50 Yesu nawe wamunenyile ati: “Pitanga; umwanako watapola.” Umuntu wiya wataile mazwi yano Yesu wamunenyile, nupya wapisile. 51 Lelo lino acili umu nzila, aomvi yakwe yamukomenkinye nu kumunena ukuti umwanakwe watapola. 52 Nawe wayuzizye insita ino wapoliilepo. Nayo yamwaswike iyati: “Wapozile mutondo ni nsita yakwe 13:00.”* 53 Lyene isi wilwike ukuti pa nsita kwene iiya ali pano Yesu wamunenyile ati: “Umwanako watapola.” Fwandi wene na amu ng’anda yakwe yonsi yataile. 54 Cii cali i cizungusyo cakwe ciili cino Yesu wacisile lino wafumile uku Yudeya nu kuya uku Galili.
5 Lyene lino ukuzevya kwa Yayuda kwafisile, Yesu waile uku Yelusalemu. 2 Lyene umu Yelusalemu apa Mpongolo ya Mfwele, paali icifula cino yaamanga umu Ciebele ukuti Betizata, nupya mu mbali mwali incende 5 izya kwikalapo antu. 3 Pa ncende kwene zii pazanwanga antu aingi aali alwale, impafu, alemale alino ni vite. 4*—— 5 Nupya paali nu muntu uwali umulwale pa myaka 38. 6 Lino Yesu waweni umuntu wiyo aizi nu kumanya ukuti walwile pa nsita itali, wamuzizye ati: “Uzye ukulonda ukupola?” 7 Umulwale waswike Yesu ati: “Musambazi, ntakwata uwakuntwala umu manzi nga yavundoka, lino nkulonda ukwingila umu manzi, yauze yakankolelela.” 8 Yesu wamunenyile ati: “Katuka senda icitala cako uwapita.” 9 Papo kwene sile umuntu wiyo wapozile nupya wasenzile icitala cakwe atandika nu kupita.
Wali uwanda wi Sabata. 10 Fwandi Ayuda yatandike ukunena umuntu uwapoziwe iyati: “Ilelo u wanda wi Sabata, nupya utalinzile nu kusenda icitala.” 11 Lelo wayanenyile ati: “Umuntu kwene uwali wampozya u wali wanena wati, “Senda icitala cako uwapita.’” 12 Nayo yamuzizye iyati: “A weni uwali wakunena wati, ‘Senda icitala cako uwapita’?” 13 Lelo umonsi uwapoziwe atamanyile uwamupozizye, pano Yesu alanga watafuma umwi umba ilyalipo.
14 Pa cisila cakwe cii, Yesu wazanyile umuntu wiyo umwi tempele nupya wamunenyile ati: “Walola, watupola. Utaca uyembuke nupya, pakuti icintu cimwi icipisye sana citaca cikucitikile.” 15 Umuntu wiya wapisile nu kuyanena Ayuda ukuti Yesu u wamupozizye. 16 Ali mulandu kwene uno Ayuda yacuzizyanga Yesu pano wacitanga ivintu vii pa wanda wi Sabata. 17 Lelo Yesu wayaswike ati: “Tata watwalilila ukuomba ukufika na ndakai, nani kwene natwalilila ukuomba.” 18 Ali mulandu uno Ayuda yatandike ukulondesya ukumukoma pano yene yelenganyanga ukuti watamanga Isabata nu kuti walondanga antu yaelenganya ukuti walingana na Leza pano wamanga Leza ukuti a Isi.
19 Lyene Yesu wayanenyile ati: “I cumi nkumunena ukuti, Umwana atanga aitandikile ukucita icintu cimwi, suka sile nga walola cino Isi akucita. Pano vyonsi vino Isi akacita avino nu Mwana kwene akacita. 20 Pano Isi watemwa sana Umwana nupya akamulanga vyonsi vino akacita, nupya alamulanga imilimo ikalamba ukucila pali yii, pakuti mukazunguke. 21 Pano wakwe viivi kwene vino Isi akatuutulula afwe, avino nu Mwana akatuutulula ali wensi wino akulonda. 22 Pano Isi asipingula umuntu ali wensi, lelo wapeela umulimo onsi uwa kupingula uku Mwana, 23 pakuti yonsi yangacindika Umwana wakwe vino yakacindika Isi. Wensi aasicindika Umwana asicindika na Isi kwene uwamutumile. 24 Cumi nkumunena ukuti, wensi aakauvwa amazwi yane nu kutaila uwantumile waya nu umi wa pe, nupya asipingulwa lelo wafuma uku mfwa nu kuya uku umi.
25 “I cumi nkumunena ukuti, insita ikwiza nupya ali ikwene, lino afwe yaluvwa izwi lya Mwana wakwe Leza, nupya yano yuvwa yalaya nu umi. 26 Wakwe vino Isi wakwata amaka ya kupeela umi, ali vino wapeela nu Mwana amaka ya kupeela umi. 27 Nupya wamupeela maka ya kupingula, pano u Mwana wa muntu. 28 Mutazunguka pali cii, pano insita ikwiza lino yonsi aya umu malindi yaliusiwa nupya yaluvwa izwi lyakwe 29 nu kufumamo, aacitanga ivisuma yalatuutulukila uku umi, na acitanga iviipe yalatuutulukila uku upinguzi. 30 Ntanga njitandikile ukucita icili consi. Nkapingula vino nuvwa, nupya upinguzi wane ulungame, pano nsicita ukulonda kwane, suka ukulonda kwakwe wino wantumile.
31 “Ndi cakuti nkuicitila unte nemwineco, unte wane utanga uye uwa cumi. 32 Kuli muze aakancitila unte, nupya namanya ukuti unte uwo u wa cumi. 33 Mwatumile antu kuli Yoani, nawe wasimike unte wa cumi. 34 Lelo nsizumila unte ukufuma uku muntu, nomba nkalanda ivintu vii pakuti muye nu umi. 35 Umuntu wiyo wali wakwe lampi wino akaaka nu kupeela uluswepo, nupya pa nsita inono mwaitemiilwe ukusansamukila umu luswepo lwakwe. 36 Lelo nkweti usininkizyo ucizile wakwe Yoani, pano imilimo ino Tata wampeela, ino nkuomba, iikalanga ukuti Tata wantumile. 37 Nupya Tata uwantumile u wapeezile usininkizyo pali nene. Mutaatala muvwapo izwi lyakwe nanti ukulola vino akaloleka, 38 nupya izwi lyakwe litaya muli mwemwe, pano mutataila wino watumile.
39 “Mukalondelezya umu Malembo pano mukaelenganya ukuti aalalenga muye nu umi wa pe; nupya Malembo kwene yaa aakapeela unte pali nene. 40 Nomba musilonda ukwiza kuli nene pakuti muye nu umi. 41 Nsilonda antu yandumbanya, 42 lelo namanya ningo ukuti mutatemwa Leza. 43 Nizila umwi zina lyakwe Tata, lelo musimpokelela. Ndi cakuti umuntu muze waiziile umwineco, mungamupokelela. 44 Uzye mungantaila uli lino mukupeelana umucinzi mweineco nupya mutakulonda umucinzi uukafuma kuli Leza wa cumi wenga sile? 45 Mutaelenganya ukuti nene ndanena Tata ukuti muli nu mulandu; lelo Mose wino mwataila aliwe akamupeela umulandu ukupitila muli vino walemvile. 46 Nupya nga mwataile Mose, nga mwantaila nani kwene, pano walemvile pali nene. 47 Nomba ndi cakuti mutataila vino walemvile, uzye mungataila uli vino nkalanda?”
6 Pa cisila cakwe vii, Yesu waile ku mbalama yuze yakwe Yemba wa Galili aakaamwa nu kuti Tibelyasi. 2 Nupya antu aingi yaatwalilile ukumulondela, pano yalolanga ivizungusyo vino wacitanga lino wapozyanga alwale. 3 Fwandi Yesu waile pa mwamba nupya wikazile paapa kwene na asambi yakwe. 4 Lyene uwanda wa kuzevya Ucilo uwa Yayuda wali mupiipi. 5 Lino Yesu waweni antu aingi yakuya kuli aliwe, uzizye Filipi ati: “Uzye aekwi kuno tumakala imikate iyakuti antu yonsi yaa yalye?” 6 Lelo wamuzizye vivyo pakuti amwezye, pano wamanyile vino wali nu kucita. 7 Filipi waswike ati: “Madinali 200 yatanga yakale imikate iyakuti ikumane antu yaa, nanti sile ukuyankanya kanono kanono.” 8 Lyene wenga pa yasambi yakwe, uwi zina lyakuti Andeleya, umwina wakwe Simoni Petulo, wanenyile Yesu ati: 9 “Pali kalumendo akakweti imikate 5 nu tuswi twili. Nomba uzye vikwene vingakumana antu yonsi yaa?”
10 Lyene Yesu wanenyile asambi yakwe ati: “Nenini antu ikale pansi.” Vino paali amasote aingi, antu ikazile pa masote, yaali umupiipi na 5,000. 11 Yesu watozile umukate, nupya lino wataizye kuli Leza wapeezile yonsi aikazile; wacisile icili cimwi kwene nu ku tuswi, nupya yaliile iikuta. 12 Lino yaliile iikuta, Yesu wanenyile asambi yakwe ati: “Kolonganikini ivyati visyala pakuti kutaya nanti acimwi icakuti cononeke.” 13 Fwandi yakolonganike ivyasiile ukufuma ku mikate 5 ino antu yaliile, nupya yazuuzizye imise 12.
14 Lino antu yaweni icizungusyo cino Yesu wacisile, yatandike ukulanda iyati: “I cumi wikwene ali Kasesema uwali nu kwiza pano nsi.” 15 Lyene lino Yesu wamanyile ukuti antu yakulonda kumulema pakuti yamwike pa wene, wafumilepo nupya kwene aya ku mwamba kuno waile aikala wenga.
16 Lino cafisile amanguzi, asambi yakwe yaile kuli yemba, 17 nupya yakwezile uwato, iyalamba yemba nu kuya uku Kapenaumu. Pa nsita yii ale ikufita nupya Yesu ala atatala wawela. 18 Nupya pali yemba pakatwike amaimbi pano icimuza icikalamba capunganga. 19 Lelo lino yapisile amakilomita 5 nanti 6, yaweni Yesu akupita pali yemba ala akupalamila uku wato, nupya yuvwile intete. 20 Nomba Yesu wayanenyile ati: “Anene; mutuvwa intete!” 21 Lyene yamusenzile umu wato, nupya zuwa zuwa yafisile pa cituntu pano yayanga.
22 Uwanda uwalondelilepo iumba ilyali ku mbalama yuze yakwe yemba lyaweni ukuti kwali sile kawato akanono, nu kuti Yesu ataakwezile uwato pamwi na asambi yakwe, lelo asambi yakwe yapisile yonga. 23 Mawato aafumile uku Tibelyasi, yafisile mupiipi ni ncende pano antu yaliliile imikate lino Umwene wapefile ipepo lya kutaizya. 24 Lino antu yaweni ukuti Yesu na asambi yakwe yasipo, yakwezile mawato yao nu kuya uku Kapenaumu mu kulonda Yesu.
25 Lino yamuzanyile ku mbalama yuze yakwe yemba, yamuzizye iyati: “Labi, a lilaci lino wizile kuno?” 26 Yesu nawe wayaswike ati: “Cino mukundondela asi pa mulandu ni vizungusyo vino mwaweni, lelo a pa mulandu ni mikate ino mwaliile imwikuta. 27 Mutaombela ivyakulya ivikaononeka, lelo mwaombela ivyakulya ivikapeela umi wa pe uno Umwana wa muntu alamupeela; pano Isi, Leza umwineco u wamuzumilizya ukucita vivyo.”*
28 Lyene yamuzizye iyati: “I vyani vino tulinzile ukucita pakuti twacita vino Leza akalonda?” 29 Yesu nawe wayaswike ati: “Leza akalonda ukuti mutaile wino watumile.” 30 Lyene nayo yamuzizye yati: “I cizungusyo ci cino umacita pakuti tulole nu kukutaila? I cani cino umacita? 31 Ivikolwe vitu vyalyanga mana umu lwanga, wakwe vino calembwa ukuti: ‘Wayapeezile ivyakulya ukufuma ukwi yulu.’” 32 Lyene Yesu wayanenyile ati: “I cumi nkumunena ukuti Mose ataamupeezile ivyakulya ukufuma ukwi yulu, lelo Tata aliwe akamupeela ivyakulya vya cumi ukufuma ukwi yulu. 33 Pano ivyakulya vino Leza akapeela, vikafuma ukwi yulu nupya vikalenga antu ya pano nsi ukuya nu umi.” 34 Nayo yamunenyile iyati: “Mwene, fwandi lyonsi uwatupeela ivyakulya kwene vii.”
35 Yesu wayanenyile ati: “Nene cakulya ca umi. Wensi uwiza kuli nene atalatala auvwe inzala, nupya wensi uwantaila atalatala auvwe ulusala. 36 Lelo wakwe vino imunena, mwandola nomba mutataila. 37 Yonsi yano Tata akampeela yakaiza kuli nene nupya wensi uwiza kuli nene ntalatala muzinge; 38 Pano niza kufuma ukwi yulu ku kucita kulonda kwakwe wino wantumile, ntiza ku kucita kulonda kwane. 39 Uwantumile akalonda ukuti ntaponzya nanti aumwi pali yano wampeela, lelo akalonda ukuti nkayatuutulule pa wanda wa kusyalikizya. 40 Pano ukulonda kwakwe Tata u kwakuti wensi uwamanya Umwana nu kumutaila alinzile ukuya nu umi wa pe nupya ndamutuutulula pa wanda wa kusyalikizya.”
41 Lyene Ayuda yaatandike ukung’winta pali vino walanzile ati: “Nene cakulya icafuma ukwi yulu.” 42 Nupya yatandike ukuzyanya iyati: “Uzye wii asi Yesu mwana Jozefu wino twamanya kumwi na nyina? Nga lyene u mulandu ci uno akulandila ati, ‘Nafuma ukwi yulu’?” 43 Yesu nawe wayanenyile ati: “Tiini ukung’winta.” 44 Kusi umuntu angiza kuli nene suka sile ndi cakuti Tata aliwe wamuleta, nupya ndamutuutulula pa wanda wa kusyalikizya. 45 Ya Kasesema yalemvile iyati: ‘Antu yonsi yalasambiliziwa na Yeova.’ Wensi uuvwa kuli Tata nu kusambilila kuli aliwe akaiza kuli nene. 46 Kusi umuntu uwalolapo Tata, suka sile uwafuma kuli Leza u wamulola. 47 I cumi nkumunena ukuti, wensi uwataila ala ali nu umi wa pe.
48 “Nene cakulya ca umi. 49 Ivikolwe vinu vyalyanga mana mu lwanga lelo vyafwile. 50 Lelo wensi uwalya icakulya icikafuma ukwi yulu atalafwa. 51 Nene cakulya ca umi icafuma ukwi yulu. Nupya wensi uwalya icakulya cii alikala amanda pe; nupya umwili wane ali cakulya cino ndapeela pa kupususya antu ya mu nsi.”
52 Lyene Ayuda yatandike ukupaazyanya aineco iyati: “Nga fwandi umuntu wii angatupeela uli umwili wakwe kuti tulye?” 53 Yesu nawe wayanenyile ati: “I cumi nkumunena ukuti, nga mutaliile umwili wa Mwana wa muntu nu kumwa uwazi wakwe, ale mutakweti umi. 54 Nupya wensi uwalya umwili wane nu kumwa uwazi wane, ala ali nu umi wa pe, nupya ndamutuutulula pa wanda wa kusyalikizya; 55 pano umwili wane i cakulya ca cumi nu wazi wane i vyakumwa vya cumi. 56 Wensi aakalya umwili wane nu kumwa uwazi wane wikala muli nene nani nikala muli aliwe. 57 Wakwe viivi kwene vino Tata uwa umi wantumile nupya nani naya nu umi pa mulandu wakwe Tata, ali vino na wensi aakulya umwili wane alaya nu umi pa mulandu wane. 58 Cii ali cakulya icafuma ukwi yulu. Citaya wa cakulya cino ivikolwe vinu vyaliile nu kufwa pa cisila. Wensi uwalya icakulya cii alikala manda pe.” 59 Walanzile ivintu vii lino wasambilizyanga mwi sunagogi* uku Kapenaumu.
60 Lino asambi yakwe aingi yuvwile vivyo, yalanzile iyati: “Mazwi yaa yatala; uzye a weni angayuvwa?” 61 Lelo lino Yesu wamanyile ukuti asambi yakwe yakung’winta pa mulandu na mazwi yayo, wayuzizye ati: “Uzye mazwi yaa yamusosya? 62 Nga fwandi cilaya uli lino mulalola Umwana wa muntu akuswilila ukwi yulu kuno wafumile? 63 Umupasi ali uno ukapeela umi; lelo umwili usicita icili consi. Amazwi yano imunena yakuvwana nu mupasi wa muzilo nupya yakapeela umi. 64 Lelo kuli yamwi muli mwemwe aatataila.” Pano ukufuma pa kutandika Yesu wamanyile antu aatataile alino na aali nu kumufutuka. 65 Nupya walanzile ati: “Ali mulandu uno nkumunenela ukuti kusi angiza kuli nene, suka sile ndi cakuti wazumiliziwa na Tata.”
66 Pa mulandu na mazwi yano Yesu walanzile, asambi yakwe aingi yaswilile ku vintu vino yasile, nupya yatatwalilile ukumulondela. 67 Fwandi Yesu uzizye atumwa yakwe 12 ati: “Uzye namwe kwene mukulonda ukupita?” 68 Simoni Petulo wamwaswike ati: “Mwene nga a kuli weni kuno tumaya? Wewe uli na mazwi ya umi wa pe. 69 Twataila nu kumanya ukuti wewe wa Muzilo nupya watumwa na Leza.” 70 Yesu nawe wayaswike ati: “Uzye ntamusoolwile 12? Lelo wenga pali mwemwe ali wakwe ciwa.”* 71 Walandanga pali Yuda mwana Simoni Iskalyoti, pano wikwene u wali nu kumufutuka nanti cakuti wali pa yatumwa 12.
7 Pa cisila cakwe vii, Yesu watwalilile ukuomba umulimo wakwe umu Galili, pano atalondanga ukuya ku Yudeya pa mulandu wakuti Ayuda yalondanga kumukoma. 2 Lelo Kuzevya Kwa Nsakwe ukwa Yayuda kwali umupiipi. 3 Fwandi aina yakwe yamunenyile iyati: “Fuma kuno nu kuya uku Yudeya pakuti asambi yako nayo yakalole imilimo ino ukuomba. 4 Pano umuntu aakulonda ukuti amanyikwe, asicita icili consi umu nkama. Vino wemo ukucita ivintu vii, pitanga pakuti antu yonsi yakalole.” 5 Aina yakwe yataamutaile. 6 Yesu wayanenyile ati: “Insita yane itatala yafika, lelo mwemo lyonsi mukakwata insita isuma. 7 Antu ya muno nsi yatakwata umulandu wa kumupatila, lelo nemo yampata pano nkayanena ukuti vino yakacita i viipe. 8 Mwemo yangini umu kuzevya; nemo ntakuyako likwene, pano insita yane itatala yafika.” 9 Lino wayanenyile mazwi yayo, wasiile umu Galili.
10 Nomba lino aina yakwe yaile ku kuzevya, na Yesu kwene wapisile, lelo wapisile ukwaula ukuti ali wensi amanye. 11 Fwandi Ayuda yatandike ukumulonda pa mutebeto ala yakuzya yakuti: “Uzye alikwi umuntu wiya?” 12 Antu aingi yatotozananga pali aliwe. Yamwi yalandanga iyati: “U muntu musuma.” Yauze nayo yatangi: “Awe asi umusuma. Akaponzya antu.” 13 Lelo kutaali uwalandanga pali aliwe pa yantu pano yatiinanga Ayuda.
14 Lino manda ya kuzevya yafisile pakasi, Yesu waile umwi tempele nu kutandika ukusambilizya. 15 Nupya Ayuda yazungwike iyati: “Uzye umuntu wii wamanya uli Malembo* vino atasambilila uku masukulu?”* 16 Yesu nawe wayaswike ati: “Vino nkasambilizya asi vyane, lelo i vyakwe wino wantumile. 17 Umuntu nga akulonda ukucita vino Leza akalonda, alamanya ndi cakuti vino nkasambilizya vikafuma kuli Leza nanti nga nkailandila sile nemwineco. 18 Wensi akalanda ivya pa lwakwe, akalonda ukucindikwa; lelo wensi aakalonda ukucindika uwamutumile, wene u wa cumi nupya mutaya ufi muli aliwe. 19 Uzye Mose atamupeezile Masunde? Nomba kutaya nanti aumwi pali mwemwe akayalondela. U mulandu ci uno mukulondela ukunkoma?” 20 Iumba lyamwaswike iliti: “Uli ni ciwa. A weni akulonda uku kukoma?” 21 Yesu nawe wayaswike ati: “Nacisile sile icintu conga, nupya mwensi mucili mukazunguka. 22 Mose wamupeezile isunde lya kuzembululwa, litafumile kuli Mose lelo lyafumile ku vikolwe vinu, nupya mukazembulula umuntu pa wanda wi sabata. 23 Ndi cakuti mukazembulula umuntu pa wanda wi sabata pakuti mutatama Masunde yakwe Mose, u mulandu ci uno nemo mwansokela sana pa mulandu wakuti napozizye umuntu pa wanda wi sabata? 24 Tiini ukupingula kulingana na vino muntu akaloleka ukunzi, lelo mwapingula nu ulungami.”
25 Lyene antu yamwi amu Yelusalemu yatandike ukulanda iyati: “Uzye asi ali muntu wino yakulonda ukukoma wii? 26 Nomba lolini! akulanda uku yantu apaswe nupya pasi na cino yakumunena. Uzye ale intunguluzi izisininkizya ukuti ali Klistu? 27 Lelo swemo twamanya kuno umuntu wii wafuma; nomba lino Klistu aliza, kusi alamanya kuno alafuma.” 28 Lyene lino Yesu wasambilizyanga mwi tempele walanzile ni izwi ilikulu ati: “Mwemo mwamanya, nupya mumanyile na kuno nafuma. Ntaituma nemwineco, lelo kwaya umwi uwantumile wino mutamanya. 29 Nemo namumanya pano nafuma kuli aliwe, nupya u wantuma.” 30 Lyene yatandike ukulonda ukumulema, lelo kutaali uwamulemile, pano ala insita yakwe itatala yafika. 31 Nomba antu aingi yamutaile, nupya yalandanga iyati: “Uzye lino Klistu aliza, alacita ivizungusyo ivicizile pali vino umuntu wii akucita?”
32 Afaliseo yuvwile amaumba yakutotozana pa vintu vino Yesu wacitanga, nupya ya simapepo akalamba na Afaliseo yatumile alinzi ku kumulema. 33 Lyene Yesu walanzile ati: “Ncili namwe pa nsita inono lino ntatala naswilila kuli wino wantumile. 34 Mulandonda, lelo mutalanzana, nupya kuno ndaya mutanga mwize.” 35 Lyene Ayuda yatandike ukulanzyanya iyati: “Aekwi kuno umuntu wii akulonda ukuya, kuno tutanga tumuzane? Uzye ale akulonda ukuya uku Yayuda aasalanganila mu Yagiliki nu kuyatandika ukusambilizya Agiliki? 36 Uzye walozya mwi pa kulanda ukuti, ‘Mulandonda, lelo mutalanzana, nupya kuno ndaya mutanga mwize’?”
37 Pa wanda wa kusyalikizya ukuzevya umutebeto ukalamba, Yesu walanzile ni izwi likulu ati: “Ndi cakuti umwi ali nu lusala, aize amwe amanzi kuli nene. 38 Wensi uwantaila, wakwe vino malembo yakalanda, ‘Muli aliwe mulafuma inguzi zya manzi ya umi.’” 39 Lelo walandanga pa mupasi uno antu aamutaile yaali nu kupokelela; pano ala yatatala yapokelela umupasi pa mulandu wakuti ala Yesu atatala wacindikwa. 40 Yamwi aali mwi umba auvwile amazwi yayo, yatandike ukulanda iyati: “I cumi umuntu wii ali Kasesema.” 41 Yauze yatangi: “Ali Klistu.” Lelo yamwi nayo yatangi: “Uzye Klistu angafuma umu Galili? 42 Uzye malembo yatalanda ukuti Klistu alafuma mu luko lwakwe Devedi nu mu Betelemu umuzi uno Devedi wikalangamo?” 43 Fwandi iumba lyapaatukine. 44 Lelo yamwi yalondanga ukumulema, nomba kutaali uwamulemile.
45 Lyene alinzi yaswilile kuli ya simapepo akalamba na Afaliseo, nayo yayuzizye iyati: “U mulandu ci uno mutamuletiile?” 46 Alinzi nayo yaswike iyati: “Kutatala kwaya umuntu akalanda wa muntu wiya.” 47 Lyene Afaliseo yuzizye alinzi iyati: “Si namwe kwene wamuponzya? 48 Uzye ale kuli intunguluzi nanti Afaliseo aatiyamutaila? 49 Nomba iumba lii ilitamanya Masunde lyatiipwa.” 50 Lyene Nikodemasi wenga pa Afaliseo, uwailepo kuli Yesu pa nsita imwi wayuzizye ati: 51 “Uzye amasunde itu yazumilizya ukupingula umuntu ukwaula ukuvwa kuli aliwe nu kumanya umulandu uno wacita?” 52 Nayo yamwaswike iyati: “Uzye ale nawe kwene wafuma ku Galili? Pano nanti ungalondelezya utuuli utalazana ukuti kasesema afwile ukufuma mu Galili.”*
8 12 Lyene Yesu wayanenyile nupya kwene ati: “Nene luswepo lwa pano nsi. Wensi akundondela atalapita umu mfinzi, lelo alaya nu luswepo lwa umi.” 13 Afaliseo nayo yamunenyile iyati: “Ukaicitila unte wemwineco, fwandi unte wako usi wa cumi.” 14 Yesu nawe wayanenyile ati: “Nanti cakuti nkaicitila unte nemwineco, unte wane u wa cumi, pano namanya kuno nafuma na kuno nkuya. Lelo mwemo mutamanya kuno nafuma na kuno nkuya. 15 Mwemo mukapingula ukulingana na vino mukalola ukunzi; nemo nsipingula umuntu nanti aumwi. 16 Nupya nemo nanti ningapingula, upinguzi wane uwa cumi, pano ntaya nenga, lelo Tata uwantumile waya nani. 17 Nupya umu Masunde inu calembwa ukuti: ‘Unte wa yantu yaili u wa cumi.’ 18 Nkaicitila unte nemwineco, nupya na Tata uwantumile nawe kwene akancitila unte.” 19 Lyene yamuzizye iyati: “Uzye Tata wako alikwi?” Yesu nawe wayaswike ati: “Nemo mutamanya nupya mutamanya na Tata kwene. Imuumanya nga mwamanya na Tata kwene.” 20 Walandiile amazwi yaa apayelile utumbokosi twa mpiya, ala akusambilizya umwi tempele. Lelo kutaali uwamulemile, pano ala insita yakwe itatala yafika.
21 Nupya kwene wayanenyile ati: “Nkufumapo, nupya mulandonda, lelo mwemo mulafwila umu luyembu lwinu. Kuno nkuya mutanga mwizeko.” 22 Lyene Ayuda yatandike ukulanda iyati: “U mulandu ci uno akulandila ukuti, ‘Kuno nkuya mutanga mwizeko’? Uzye ale akulonda ukuikoma?” 23 Yesu watwalilile ukuyanena ati: “Mwemo mwafuma muno nsi; lelo nemo nafuma ukwi yulu. Mwemo mwemwe ya muno nsi; nemo insi wa muno nsi. 24 Acino nkumunenela ukuti: Mulafwila umu luyembu lwinu. Pano nga mutataile ukuti anene kwene, mulafwila umu luyembu lwinu.” 25 Lyene yamuzizye iyati: “Uzye wewe weni?” Yesu nawe wayaswike ati: “Nkusumba ni nsita ukulanda namwe. 26 Ninkwata ivingi vya kulanda pali mwemwe, ni milandu iingi iyakupingula. Nupya uwantumile u wa cumi, ni vintu vino nuvwile kuli aliwe avino nkulanda umu nsi.” 27 Yatilwike ukuti wayanenanga pali Isi. 28 Lyene Yesu wayanenyile ati: “Lino mulakoweka Umwana wa muntu pa cimuti alino mulamanya ukuti anene kwene nu kuti nsiicitila ivintu nemwineco; lelo nkalanda ivintu vino Tata wansambilizye. 29 Nupya uwantumile waya nani; atansya nenga, pano lyonsi nkacita ivyakumuzanzya.” 30 Lino walanzile ivintu vii, aingi yamutaile.
31 Lyene Yesu watwalilile ukunena Ayuda aamutaile ati: “Nga mukuvwila mazwi yane, ale mwemwe yasambi yane umu cumi, 32 nupya mulamanya icumi, ni cumi cilamulenga ukuya antungwa.” 33 Nayo yamunenyile iyati: “Sweswe yana yakwe Abulahamu, nupya tutaatala twaya azya uku muntu ali wensi. Nga fwandi i cani cino ukulandila ukuti, ‘Mulaya antungwa’?” 34 Yesu nawe wayaswike ati: “I cumi nkumunena ukuti, wensi aakacita uluyembu u muzya wa luyembu. 35 Nupya umuzya asyaikalilila umu ng’anda; umwana wene akaikalilila. 36 Acino ndi cakuti Umwana wamulenga ukuya antungwa, mulaya antungwa umu cumi. 37 Manyile ukuti mwemwe yana yakwe Abulahamu. Lelo mukulonda ukunkoma, pano musiuvwila amazwi yane. 38 Nkalanda ivintu vino naweni lino nali na Tata, lelo mwemo mukacita ivintu vino muvwa kuli tata winu.” 39 Nayo yamunenyile iyati: “Abulahamu aali tata witu.” Yesu nawe wayanenyile ati: “Imuya ya mwana Abulahamu, nga mukaomba imilimo yakwe Abulahamu. 40 Nomba lyene mukulonda ukunkoma, nemuno nkumunena icumi cino nuvwile kuli Leza. Abulahamu nga atacisile ivya musango uwo. 41 Mukuomba imilimo yakwe tata winu.” Nayo yamunenyile iyati: “Tutavyalilwe umu uzelele;* twakwata Tata wenga sile, Leza.”
42 Yesu wayanenyile ati: “Ndi cakuti Leza aya ali Tata winu, nga mwantemwa, pano nafuma kuli Leza nupya indi pano. Ntaizila nemwineco, lelo aliwe wantuma. 43 Musikulonda ukuzumila vino nkusambilizya, nupya ali mulandu uno musikuvwila uku mazwi yane. 44 Mwafuma kuli tata winu Ciwa, nupya mwatemwa ukucita vino tata winu akalonda. Wene wali inkomi ukufuma sile pa kutandika, nupya ataatwalilile umu cumi, pano icumi citaya muli aliwe. Lino akulanda ivya ufi, akalanda ukulingana na vino waya, pano wene u wa ufi nupya ali isi wa ufi. 45 Lelo pa mulandu wakuti nemo nkalanda icumi, mutantaila. 46 A weni pali mwemwe aangansinila ukuti nene muyembu? Ndi cakuti nkalanda icumi, u mulandu ci uno mutantailila? 47 Muntu wakwe Leza, akauvwa amazwi yakwe Leza. Nomba mwemo musiuvwa pano musi yakwe Leza.”
48 Lyene Ayuda yamuzizye iyati: “Uzye lelo tukubepa vino tukuti, ‘Wewe mwina Samaliya nupya uli ni ciwa’?” 49 Yesu nawe waswike ati: “Insi ni ciwa, lelo nkacindika Tata, nomba mwemo mukunsaalula. 50 Lelo nsikuilondela umucinzi; Leza aakulonda ukuti ncindikwe nupya ali kapingula. 51 I cumi nkumunena ukuti, wensi aakalondela amazwi yane, atalafwa.” 52 Ayuda nayo yamunenyile iyati: “Lyene twamanya kuti uli ni ciwa. Abulahamu wafwa, na ya kasesema kwene yafwa, lelo wemo ukuti ‘Aakalondela amazwi yane, atalafwa.’ 53 Uzye ale wewe ucizile tata Abulahamu uwafwa? Ya kasesema nayo kwene yafwa. Uzye wemo ukuilola ukuti wewe weni?” 54 Yesu waswike ati: “Nga nkuicindamika, ale ucindami wane pasi vino uli. Tata aliwe akancindamika, wino mweineco mukuti ali Leza winu. 55 Lelo mutamumanya, nomba nemo namumanya. Nupya ndi cakuti nati ntamumanya ale nene wa ufi wakwe mwemwe. Lelo namumanya nupya nkalondela amazwi yakwe. 56 Abulahamu tata winu walondesyanga ukulola uwanda wane, nupya wauweni nu kuya ni nsansa.” 57 Lyene Ayuda yamuzizye iyati: “Uzye wemuno utatala wafisya ni myaka 50 ungalanda uli ukuti walola Abulahamu?” 58 Yesu nawe wayaswike ati: “I cumi nkumunena ukuti, lino Abulahamu atatala wayako ala nemo akuno naya.” 59 Lyene yatozile amawe kuti yamutame, lelo Yesu wafisime nupya wafumile umwi tempele.
9 Lino Yesu wapitanga, waweni umuntu uwaviilwe impafu. 2 Asambi yakwe yamuzizye iyati: “Labi, uzye pakuti umuntu wii avyalwe impafu, ale aliwe uwayembwike nanti avyazi yakwe?” 3 Yesu nawe waswike ati: “Asi aliwe wayembwike nanti avyazi yakwe, lelo cali vivyo pakuti milimo yakwe Leza imanyikwe ukupitila muli aliwe. 4 Tulinzile ukuomba imilimo yakwe wino wantumile lino ucili umusanya, pano usiku ukwiza lino kusi umuntu aangaomba. 5 Lino ncili umu nsi, nene luswepo lwa mu nsi.” 6 Lino Yesu wavwanzile amazwi yayo, waswizile amati pansi alino ayasakanya ni ivu nupya wapasile impafu mu manso 7 nupya wamunenyile ati: “Pitanga ukafulale mu cifula ca Siloamu” (icikapiliula ukuti “Manzi Aatumwa”). Nawe waile afulala nupya wawezile ala akulola.
8 Lyene ainamupalamano na alolanga ukuti umuntu wii wali akalengalenga yatandike ukulanda iyati: “Uzye wii asi umuntu uwikalanga ala akulenga?” 9 Yamwi yalandanga iyati: “Aewi kwene.” Yauze nayo yatangi: “Awe, watakolana sile nawe.” Lelo umuntu wii walandanga ati: “Anene kwene.” 10 Nayo yamuzizye iyati: “Nga fwandi cali uli pakuti utandike ukulola?” 11 Nawe waswike ati: “Umuntu wino yakati Yesu waswizile amati ayasakanya ni ivu alino ampaka umu manso nu kunena ati, ‘Pitanga uku Siloamu ukafulale.’ Avino naile imfulala intandika nu kulola.” 12 Lino yuvwile vivyo, yamuzizye iyati: “Nga alikwi umuntu kwene wiyo?” Nawe waswike ati: “Ntamanyile.”
13 Lyene yatwazile umuntu uwali impafu ku Yafaliseo. 14 Nomba uwanda uno Yesu wakanzile ivu nu kupozya impafu wali uwanda wi Sabata. 15 Fwandi pa nsita yii Afaliseo nayo kwene yatandike ukuzya umuntu wii vino cali pakuti atandike ukulola. Nawe wayanenyile ati: “Wampasile ivu mu manso, nupya naile imfulala intandika nu kulola.” 16 Lyene Afaliseo yamwi yatandike ukulanda iyati: “Umuntu wii atafuma kuli Leza, pano wene asisunga Isabata.” Yauze nayo yatangi: “Uzye umuntu umuyembu angacita uli ivizungusyo vya musango uu?” Fwandi yaapusine. 17 Nupya kwene yuzizye umuntu uwali impafu iyati: “Uzye wemo ukutuuli pa muntu wii, vino aliwe wakupozizye?” Nawe waswike ati: “A kasesema.”
18 Lelo Ayuda yataazumile ukuti umuntu wii wali impafu nupya watandike ukulola, suka lino yamile avyazi yakwe. 19 Nupya yayuzizye iyati: “Uzye ale wii ali mwaninu wino mukati waviilwe impafu? Nga lyene watandika uli ukulola?” 20 Avyazi yakwe yaswike iyati: “Twamanya ukuti wii umwanitu nupya waviilwe impafu. 21 Lelo tutamanyile icaticilenga atandike ukulola; nu watamupozya nawe kwene tutamumanyile. Muzyini. U wikolo. Alinzile ukuilandila umwineco.” 22 Avyazi yakwe yalanzile vivyo pa mulandu wa kutiina Ayuda, pano Ayuda yazumilizyanyizye ukuti, wensi uwazumila ukuti Yesu a Klistu, alinzile ukuzingwa umwi sunagogi. 23 Ali mulandu uno avyazi yakwe yalandiile ukuti: “U wikolo. Muzyini.”
24 Lyene yamile umuntu uwali impafu umuku wakwe ciili nu kumunena iyati: “Uwalumbanya Leza, pano twamanya ukuti umuntu wii umuyembu.” 25 Nawe waswike ati: “Aye umuyembu nanti foo, nemo ntamanyile. Cino manyile sile icakuti, nali impafu, nomba nkulola.” 26 Lyene yamuzizye iyati: “I vyani vino wakucitiile? Nupya wacisile uli pakuti utandike ukulola?” 27 Nawe wayaswike ati: “Imunena mpiti, nomba mutakulonda ukuvwa. U mulandu ci uno mukunguzizya nupya? Uzye ale namwe kwene mukulonda ukuya asambi yakwe?” 28 Lino yuvwile vivyo, yamutumfizye iyati: “Wemo wewe musambi wa muntu kwene wiyo, lelo swemo sweswe yasambi yakwe Mose. 29 Twamanya ukuti Leza walandiile muli Mose, nomba umuntu wii wene tutaamanya na kuno wafuma.” 30 Lyene umuntu uwali impafu wayanenyile ati: “Cii cene campezya amano icakuti mutamanya kuno wafuma, lino aliwe wampozizye manso. 31 Twamanya ukuti Leza asikutika ku yayembu, lelo wensi aakamutiina nu kucita ukulonda kwakwe, akamuvwa. 32 Ukufuma sile na mpiti citaatala cuvwika ukuti umwi wapozya umuntu uwaviilwe impafu. 33 Ndi cakuti umuntu wii ataafuma kuli Leza, pasi vino angacita.” 34 Nayo yamwaswike iyati: “Uzye wewe ukutusambilizya wemuno wavyalilwe umu luyembu?” Lyene yamusumbiile ukunzi!
35 Yesu uvwile ukuti iyamusumbila ukunzi, nupya lino wamuzanyile wamunenyile ati: “Uzye ukutaila Umwana wa muntu?” 36 Umuntu uwali impafu waswike ati: “Mwene, uzye ale a weni, pakuti imutaile?” 37 Yesu wamunenyile ati: “Watumulola, nupya ali wikwene aakulanda naawe.” 38 Nawe watiile: “Mwene, nakutaila.” Nupya wamufukamile. 39 Lyene Yesu walanzile ati: “Niiza pano nsi pakuti ivintu vino nkucita vilenge impafu ukulola na akulola yaye impafu.” 40 Afaliseo aali nawe yuvwile amazwi yayo, nupya yamuzizye iyati: “Uzye ale naswe kwene sweswe mpafu?” 41 Yesu wayanenyile ati: “Ndi cakuti imuya impafu, nga mutaya nu luyembu. Lelo vino mwati, ‘Tukalola,’ mucili nu luyembu.”
10 “I cumi nkumunena ukuti, wensi aasipita pa mulyango pa kwingila mu citata ca mfwele, lelo akakwelela pauze, wene u mupuupu nupya i cipondo. 2 Lelo aakaingilila pa mulyango wene ali kacema wa mfwele. 3 Kayula wa mulyango akamuyulila, ni mfwele zikauvwa izwi lyakwe. Akaama imfwele zyakwe umu mazina nu kuzitungulula. 4 Lino wafumya imfwele zyakwe zyonsi, akazikolelela, nazyo zikamulondela pano zyamanya izwi lyakwe. 5 Zisilondela umuntu wino zitamanyile, lelo zikautuka, pano zitamanya amazwi ya yantu yauze.” 6 Yesu wayanenyile icilangililo cii, lelo yatamanyile muno walozyanga.
7 Lyene Yesu wayanenyile ati: “I cumi nkumunena ukuti, nene mulyango wa mfwele. 8 Yonsi aakaizila umwi zina lyane, aapuupu nupya ivipondo; nupya imfwele zisiuvwa kuli aliyo. 9 Nene mulyango; na wensi akaiza kuli nene pakuti aingile umu citata, alapusuka, nupya alaingila nu kufuma alino nu kuzana umulemvwe. 10 Umupuupu akaiza sile umu kwiya, ukukoma alino nu konona. Nemo niiza pakuti imfwele ziye nu umi wa pe. 11 Nene kacema musuma; kacema musuma akapeela umi wakwe pa mulandu wa mfwele. 12 Umuntu uwalembwa incito, aasi kacema nupya aasi mwineco, wene nga walola umumbulu, akautuka nu kusya imfwele zyonga, nupya umumbulu ukakoma imfwele zimwi nu kusalanganya izyasyala 13 pano wene walembwa sile incito nupya asisakamala imfwele. 14 Nene kacema musuma. Namanya imfwele zyane nazyo zyamanya, 15 wakwe vino Tata wamanya nupya nani namumanya; nupya nkupeela umi wane pa mulandu wa mfwele.
16 “Nupya nkweti imfwele na zyuze izisi zya mu citata cii; nazyo kwene ndazileta nupya ziluvwa izwi lyane, nupya zilaya iumba lyonga na kacema wenga. 17 Ali mulandu uno Tata wantemelwa pano nkupeela umi wane, pakuti nkaupokelele nupya. 18 Kusi umuntu aangaupoka kuli nene, lelo nkuupeela nemwineco. Nakwata insambu zya kuupeela nu kuukwata nupya. Tata aliwe wampeela isunde lii.”
19 Nupya kwene Ayuda yapusiine pa mulandu na mazwi yayo. 20 Antu aingi yalandanga iyati: “Ali ni ciwa nupya watavulungana. U mulandu ci uno mukuvwila kuli aliwe?” 21 Yauze nayo yatangi: “Umuntu ali ni ciwa atanga alande amazwi yayo. Uzye iciwa cingapozya impafu?”
22 Pa nsita iiya kwali Ukuzevya Kwa Kupeela itempele kuli Leza mu Yelusalemu. Yali insita ya mpepo, 23 nupya Yesu wapitanga umwi tempele umu ‘Lukungu Lwakwe Solomoni.’ 24 Lyene Ayuda yamuzingulwike nu kutandika ukumuzya iyati: “A lilaci fwandi lino ulatunena icumi pali wewe? Ndi cakuti wewe Klistu, tunene apaswe.” 25 Yesu nawe wayaswike ati: “Namunena mpiti, lelo musizumila. Imilimo ino nkacitila umwi zina lyakwe Tata, iikancitila unte. 26 Lelo musizumila, pano asi mwemwe mfwele zyane. 27 Imfwele zyane zikauvwa izwi lyane, nupya nazimanya nazyo zikandondela. 28 Nkazipeela umi wa pe nupya zitalononwa, kusi na ali wensi alazisompola mu minwe yane. 29 Imfwele zino Tata wampeela zyacila ivintu vyonsi, nupya kusi angazisompola umu minwe yakwe Tata. 30 Nemo na Tata twaya wenga.”*
31 Nupya kwene Ayuda yatoozile mawe pakuti yamutame. 32 Yesu wayanenyile ati: “Namulanga imilimo iingi ukufuma kuli Tata. U mulimo ci pali iiyo uno mukuntamila na mawe?” 33 Ayuda yamwaswike iyati: “Cino tukukutamila na mawe asi pa mulimo usuma, lelo a pa mulandu wakuti ukuponta; pano ukulanda ukuti wewe leza lino wewe muntu sile.” 34 Yesu wayuzizye ati: “Uzye mu Masunde inu, Leza asilanda ukuti ‘Mwemwe ya leza’? 35 Ndi cakuti antu yano Leza wakalipile ukuomvya izwi lyakwe ayano wamile ukuti ya leza nupya kusi angaalula Malembo, 36 uzye munganena ne muno Tata wasoolola nupya nemuno watuma pano nsi muti ‘Ukuponta,’ pa mulandu sile wakuti nalanda nati, ‘Nene Mwana wakwe Leza’? 37 Ndi cakuti nsikucita imilimo yakwe Tata, mutantaila. 38 Lelo ndi cakuti nkucita imilimo yakwe Tata, mutaile imilimo yakwe nanti cakuti mutantaila, pakuti mumanye nu kutwalilila ukuzumila ukuti Tata waya muli nene nani naya muli Tata.” 39 Fwandi yezizye ukumulema nupya kwene, lelo wafumilepo.
40 Nupya kwene waile uku mbalama ya Yodani kuno Yoani wabatizyanga pa kutandika, nupya wikazile kuuku kwene. 41 Antu aingi yaile kuli aliwe nupya yalandanga iyati: “Yoani ataacisilepo icizungusyo nanti acimwi, lelo vyonsi vino walanzile pa muntu wii vyali vya cumi.” 42 Nupya antu aingi aali kuuku yataile Yesu.
11 Lyene umonsi uwi zina lyakuti Lazalo wali umulwale, wikalanga uku Betaniya; umu muzi kwene uu, u mwikalanga Maliya na Malita ya kaci yakwe. 2 Maliya kwene wii u witulwilile Umwene mafuta nu kupukuta ingazo zyakwe ukuomvya inyele zyakwe; nupya wali a kaci wakwe Lazalo uwali umulwale. 3 Lyene ya kaci yakwe yatumile amazwi kuli Yesu iyati: “Mwene, cuzako wino watemwa sana watalwala.” 4 Lelo lino Yesu uvwile vivyo walanzile ati: “Ulwale uu usi wa kukoma umuntu, lelo a pakuti ululumbi luye kuli Leza, na pakuti Umwana wakwe Leza acindikwe.”
5 Yesu watemilwe Malita, Maliya na Lazalo. 6 Lelo lino uvwile ukuti Lazalo u mulwale, ataileko lilyo kwene, wikazile kuno wali amanda na yauze yaili. 7 Lyene pa cisila wanenyile asambi yakwe ati: “Lekini tuswilile uku Yudeya.” 8 Asambi yakwe yamunenyile iyati: “Labi, patalengile pano Ayuda yalondanga uku kutama na mawe, uzye nupya kwene akuno ukulonda uswilile?” 9 Yesu nawe wayuzizye ati: “Uzye umusanya utakwata maawazi 12? Ndi cakuti umwi akupita umusanya asipumika uku cili consi, pano ala akulola uluswepo lwa muno nsi. 10 Lelo ndi cakuti umuntu akupita usiku, akapumika, pano ala asi umu luswepo.”
11 Lino wamazile ukulanda ivintu vii, walanzile ati: “Cuza witu Lazalo watakasula, lelo nimayako nkamuzyule.” 12 Lyene asambi yakwe yamunenyile iyati: “Mwene, ndi cakuti watalala, amaya ningo.” 13 Lelo Yesu walandanga pa mfwa yakwe Lazalo. Nomba yene yalolanga kwati akulanda pa kukasula kwa cumi. 14 Lyene Yesu wayanenyile ukwaula ukuyapita umu mbali ati: “Lazalo watafwa, 15 nupya nintemwa ukuti ntaliko, pano vino nimaya nkacite vimakomya utailo winu. Twapiteni kuli aliwe.” 16 Lyene Tomasi wino yamanga yakuti Mpundu, wanenyile asambi yauze ati: “Twapiteni naswe kwene pakuti tukafwile pamwi nawe.”
17 Lino Yesu wafisile, wazanyile ukuti Lazalo watamala amanda 4 umwi lindi. 18 Umusumba wa Betaniya wali umupiipi na Yelusalemu, apaali makilomita umupiipi na yatatu. 19 Nupya Ayuda aingi yaile kuli Malita na Maliya uku kuyateekezya pa mfwa yakwe kalume wao. 20 Lino Malita uvwile ukuti Yesu akwiza, waile uku kumukomenkanya; lelo Maliya wene wasile atenzi apa ng’anda. 21 Lyene Malita wanenyile Yesu ati: “Mwene, ndi cakuti uya kuno, kalume wane nga ataafwile. 22 Nomba nalikwene imanya ukuti consi cino umalenga kuli Leza, amakupeela.” 23 Yesu nawe wamunenyile ati: “Kalume wako amaya nu umi.” 24 Malita wamunenyile ati: “Nimanya ukuti alaya nu umi pa kutuutuluka kwa pa wanda wa kusyalikizya.” 25 Yesu nawe wamunenyile ati: “Nene kutuutuluka nu umi. Wensi uwantaila nanti wafwa, alaya nu umi; 26 na wensi ali nu umi nga wantaila atalatala afwe. Uzye wazumila cii?” 27 Nawe waswike ati: “Ee Mwene, nazumila ukuti wewe Klistu, Umwana wakwe Leza uwali nu kwiza umu nsi.” 28 Lino Malita walanzile vivyo, wafumilepo nu kuyaama Maliya kaci muze, amutotoza ati: “Kasambilizya ali kuno nupya akukwama.” 29 Lino uvwile vivyo, wakatwike zuwa zuwa nu kuya kuli Yesu.
30 Pa nsita iiya ala Yesu atali aingile umu muzi, lelo wali pa ncende kwene pano Malita wamuzanyile. 31 Lino Ayuda aatekezyanga Maliya umu ng’anda yaweni kuno wakatuka zuwa zuwa nu kufuma apanzi, yamulondiile, pano yelenganyanga ukuti akuya ukwi lindi umu kuloosya. 32 Lino Maliya wafisile pano Yesu wali, wamufukamile nu kumunena ati: “Mwene, ndi cakuti uya kuno, kalume wane nga ataafwile.” 33 Lino Yesu waweni Maliya akulila alino na Ayuda aali nawe yakulila, uvwile sana ulanda. 34 Lyene wayuzizye ati: “Aekwi kuno mwamwika?” Nayo yaswike iyati: “Mwene, tuye ukalole.” 35 Lyene Yesu waponyizye aminsozi. 36 Lino Ayuda yaweni vivyo yalanzile iyati: “Si lolini vino wamutemilwe!” 37 Lelo yamwi yalanzile iyati: “Uzye umuntu wii uwapozizye impafu nga atacingilile wii kuti atafwa?”
38 Lyene pa cisila ca kuvwa sana ulanda, Yesu waile ukwi lindi. Nupya ilindi lii lyali i ninga ino yacilikepo iciliwe pa mulyango. 39 Yesu walanzile ati: “Sisyinipo iciliwe.” Malita uwali akaci wakwe wino wafwile, wamunenyile ati: “Mwene, ndakai afwile akununka pano ipapita amanda 4.” 40 Yesu wamuzizye ati: “Uzye ntakunenyile ukuti nga wataila umalola ululumbi lwakwe Leza?” 41 Fwandi yasisizyepo iciliwe. Lyene Yesu walingamile umwi yulu alino alanda ati: “Tata, nakutaizya ukuti wanguvwa. 42 Cumi namanya ukuti lyonsi ukanguvwa; lelo navwanga vii pa mulandu na antu aaimi pano, pakuti yataile ukuti wewe wantuma.” 43 Lino Yesu walanzile amazwi yayo, wapunzile ni izwi likalamba ati: “Lazalo, fuma!” 44 Lyene umuntu uwali umufwe wafumile ala watapombwa ni nsalu uku makulu nu ku makasa na pa manso. Yesu wayanenyile ati: “Musapulini pakuti apita.”
45 Fwandi Ayuda aingi aaile kuli Maliya nu kulola vino Yesu wacisile, yamutaile, 46 lelo yamwi yaile uku Yafaliseo nu kuyayanena vino Yesu wacisile. 47 Lyene ya simapepo akalamba na Afaliseo yateesile icilye ca Sanihedilini nu kulanda iyati: “Uzye tumacita uli vino umuntu wii akucita ivizungusyo ivingi? 48 Ndi cakuti twamuleka vikwene antu yonsi yalamutaila, nupya aina Loma yaliza yatupoke icifulo* citu na antu itu.” 49 Lelo wenga pali aliyo wino yamanga ukuti Kayafa, uwali a simapepo mukalamba umwaka uwa, wayanenyile ati: “Mutamanyile nanti acimwi, 50 nupya mutakwelenganya ukuti vintu vilamuzipila ndi cakuti umuntu wenga wafwila antu ukucila uluko lonsi ukononwa.” 51 Ataitandikile ukulanda amazwi yaa umwineco, lelo pa mulandu wakuti wali a simapepo mukalamba umwaka uwa, wasesime ukuti Yesu wali nu kufwila uluko lwa Yayuda, 52 nupya ataali nu kufwila sile Ayuda yatupu, lelo wali nu kukolonganika ana yakwe Leza asalangine. 53 Fwandi ukutandika pa wanda kwene uuwa, yapangine ukukoma Yesu.
54 Acino Yesu atatazile apite umu Yayuda apaswe, lelo waile umu ncende iyali apiipi nu lwanga iyali umu musumba uno yamanga ukuti Efulemu, nupya wikazile kuuku kwene na asambi yakwe. 55 Lyene ukuzevya kwa Ucilo ukwa Yayuda kwali umupiipi, nupya antu aingi yafumile umu mizi nu kuya uku Yelusalemu lino Ucilo utatala wafika pakuti yakaisangulule ukulingana nu lutambi. 56 Yalondanga Yesu, nupya lino iimilile umwi tempele yuzyanyanga iyati: “Mwemo mukutuuli? Uzye ale umuntu wiya ataliza umu kuzevya?” 57 Lelo ya simapepo akalamba na Afaliseo yapeezile isunde lyakuti ndi cakuti ali wensi wamanya kuno Yesu ali, alinzile ukulanda, pakuti yakamuleme.
12 Lino kwasiile manda 6 ukuti kuye Ucilo, Yesu wafisile ku Betaniya ukwali Lazalo wino watuutulwile. 2 Lyene yamupekanyizizye icakulya kuuku kwene, nupya Malita wayatwalilanga ivyakulya, lelo Lazalo wali pali yano yalyanga na Yesu. 3 Lyene Maliya watozile afu wakwe lita ya mafuta anunkile, yano yamanga ukuti nadi wa cumi cumi, aamutengo ukome nupya witiile mafuta yayo apa ngazo zyakwe Yesu nu kuzipukuta ni nyele zyakwe. Ing’anda yonsi yanunkiile na mafuta kwene yayo. 4 Lelo Yuda Iskalyoti wenga pa yasambi yakwe Yesu, uwali umupiipi nu kumufutuka walanzile ati: 5 “U mulandu ci uno mafuta yaa anunkile yataakaziwe pa madinali 300 nu kupeela impiya zizyo uku yapiina?” 6 Atalanzile vivyo pa mulandu wakuti wasakamalanga apiina, lelo a pa mulandu wakuti wali umupuupu, nupya u wasunganga kambokosi ka mpiya nu kwiya impiya zino iikangamo. 7 Lyene Yesu walanzile ati: “Mulekini acite vii ku kupekanya vino ndaziikwa. 8 Pano apiina mwaya nayo lyonsi, lelo nemo mutalaya nani lyonsi.”
9 Lino iumba ilikalamba ilya Yayuda lyamanyile ukuti Yesu wali kuuku kwene, lyaileko, lelo litaile umu kulola sile Yesu, lyalondanga ukulola na Lazalo kwene wino watuutulwile. 10 Lyene ya simapepo akalamba yuvwanyile ukuti yakome na Lazalo kwene, 11 pano u walenzile ukuti Ayuda aingi yayako nu kutaila Yesu.
12 Uwanda uwalondelilepo, antu aingi aile uku kuzevya yuvwile ukuti Yesu akwiza uku Yelusalemu. 13 Lyene yatoozile imisambo ya tuncindu nu kuya umu kumukomenkanya, nupya yatandike ukupunda iyati: “Tukupepa ukuti mupususye! Umupaalwe a wiyo akwizila umwi zina lyakwe Yeova, Umwene wa aina Izlaeli!” 14 Lino Yesu wazanyile mwana punda, wakwezilepo, wakwe vino calembwa ukuti: 15 “Utuvwa intete, we mwana umwanaci wa ku Zioni. Lola! Umwene wako akwiza, akwezile pali mwana punda.” 16 Pa kutandika, asambi yakwe yatuvwikisye ivintu vii, lelo lino Yesu wacindamikwe, alino yiwisye ukuti vino antu yacisile i vyalemvilwe pali aliwe.
17 Lyene antu aali na Yesu lino wamile Lazalo ukufuma umwi lindi nu kumutuutulula, yatwalilile ukusimika pali vino vyacitiike. 18 Ukwene uli mulandu uno antu yailile mu kumukomaanya, pano yuvwile ukuti wacisile icizungusyo cii. 19 Fwandi Afaliseo yatandike ukulanzyanya iyati: “Tukuicuzya sile. Lolini! Antu yonsi yakumulondela.”
20 Kwali Agiliki yamwi aizile mu kupepa pa kuzevya kwa Ucilo. 21 Antu yaa yaile kuli Filipi uwafumile uku Betisaida ku mpanga ya Galili, nupya yamunenyile iyati: “Tukulonda tuloleko Yesu.” 22 Filipi waile anena Andeleya. Lyene Andeleya na Filipi yaile iyanena Yesu.
23 Lelo Yesu wayanenyile ati: “Insita yatifika iyakuti Umwana wa muntu acindamikwe. 24 Cumi nkumunena ukuti, ndi cakuti ulupece lwa ngano lutaponiile umu musili nu kufwa, lukatwalilila ukuya longa sile; lelo ndi lwafwa, lukaiza uluseeka ivizao ivingi. 25 Wensi uwatemwa umi wakwe alaonona, lelo wensi uwapata umi wakwe umu nsi yii, alaya nu umi wa pe. 26 Ndi cakuti umwi akulonda ukumbombela alinzile ukundondela, nupya kunondi ali kuno nawe kwene alaya. Ndi cakuti umwi akumbombela, Tata alamucindamika. 27 Lyene indi nu ulanda sana, nupya i vyani vino nimalanda? Tata, mpususye kuli cino casya cincitikile. Lelo cikwene acino niziile pano nsi. 28 Tata, cindika izina lyako.” Lyene izwi lyuvwisile ukufuma umwi yulu iliti: “Indicindika, nupya kwene ndalicindika.”
29 Antu aimilile paapa yuvwile izwi lilyo nupya yatandike ukulanda ukuti inkuwa i yapangalakansya. Yauze nayo yalanzile iyati: “Malaika u walanda kuli aliwe.” 30 Yesu walanzile ati: “Izwi lii lyuvwika pa mulandu winu, asi pa mulandu wane. 31 Ndakai insi yii ikupingulwa nupya kateeka wa nsi yii alasumbilwa ukunzi. 32 Nupya ndi cakuti yankatusya pano nsi, ndatintila antu amisango yonsi kuli nene.” 33 Walanzile vii ukulangilila umusango uno wali nu kufwilamo. 34 Lyene antu yamunenyile iyati: “Tuvwa umu masunde ukuti Klistu alatwalilila ukuyako amanda pe. Uzye ungalanda uli ukuti Umwana wa muntu yalamukatusya? Uzye Umwana wa muntu kwene wiyo a weni?” 35 Yesu nawe wayanenyile ati: “Luswepo lulatwalilila ukuya namwe pa nsita inono. Mwapita lino mucili nu luswepo pakuti imfinzi itamucimvya; pano wensi aakapita umu mfinzi asimanya kuno akuya. 36 Lino mucili nu luswepo, tailini uluswepo pakuti mungaya ana ya luswepo.”
Lino Yesu walanzile ivintu vii wafumilepo aya afisama. 37 Nanti cakuti yaweni ivizungusyo ivingi vino wacisile, yatamutaile, 38 pakuti mazwi yano kasesema Ezaya walanzile yafikiliziwe aakuti: “Yeova, uzye a weni uwataile vino twalanzile? Nupya a kuli weni kuno Yeova wasokolwile maka* yakwe? 39 Umulandu uno yatatailile pano Ezaya walanzile nupya kwene ukuti: 40 “Leza wapafuzya manso yao nu kukomya imyenzo yao, pakuti yataalola nu kwiluka nupya yatalapila pakuti ayapozye.” 41 Ezaya walanzile ivintu vii pali Klistu pano waweni ululumbi lwakwe. 42 Nanti ciye vivyo, antu aingi kumwi ni ntunguluzi yamutaile, nomba yatalondanga cimanyikwe uku yantu pa mulandu wa Yafaliseo pakuti yatazingwa umwi sunagogi; 43 pano yatemilwe kutasiwa na antu ukucila ukutasiwa na Leza.
44 Yesu wavwanzile ni izwi likalamba ati: “Wensi uwantaila asitaila sile nene lelo akataila nu wantumile kwene; 45 nupya wensi uwandola ala walola nu wantumile kwene. 46 Niiza wa luswepo umu nsi pakuti wensi uwantaila atatwalilila ukuya umu mfinzi. 47 Lelo ndi cakuti umwi uuvwa vino nkalanda nu kukanavilondela, nsimupingula, pano ntiiza umu kupingula amu nsi lelo niiza umu kuyapususya. 48 Wensi uwansuula nu kukanauvwila vino nkalanda, wakwata uwakumupingula. Mazwi yano nkalanda aalapingula umuntu wiyo pa wanda wa kusyalikizya. 49 Pano nsilanda ivyane, lelo Tata uwantumile u wampeela isunde pali vino ndinzile ukulanda nu kusambilizya. 50 Nupya namanya ukuti isunde lyakwe likalenga umuntu ukuya nu umi wa pe. Fwandi vyonsi vino nkalanda, nkalanda wakwe vino Tata wanena.”
13 Yesu wamanyile ukuti insita yakwe yafisile iyakuti afume umu nsi yii nu kuya kuli Isi ala nu wanda wa kuzevya Ucilo utatala wafika. Ali mulandu kwene uno watemiilwe asambi yakwe ukufika nu ku mpela. 2 Lyene lino yalyanga icakulya ca manguzi, Ciwa alanga wataika mpiti mapange umu mwenzo wakwe Yuda Iskalyoti mwana Simoni pakuti afutuke Yesu. 3 Fwandi vino Yesu wamanyile ukuti Isi wamupeezile amaka pa vintu vyonsi nu kuti wafumile kuli Leza nupya wayanga kuli Leza, 4 wakatwike pa cakulya nu kuzula icakuzwala cakwe ica kunzi. Nupya watozile itaulo nu kulinyepa umu musana. 5 Lyene wisile manzi muli beseni nu kutandika ukufula ingazo zya yasambi yakwe nupya wazipukwite ni taulo lino wanyefile umu musana. 6 Lyene wafisile pali Simoni Petulo, nawe wamuzizye ati: “Mwene, uzye ukulonda umfule ingazo?” 7 Yesu nawe wamwaswike ati: “Vino nkucita utanga uviiluke, lelo umailuka pa cisila.” 8 Petulo wamunenyile ati: “Nemo utakutala umfule ingazo.” Yesu wamwaswike ati: “Ndi cakuti ntakufuzile ale utalinzile ukuya pamwi nani.” 9 Simoni Petulo nawe wamunenyile ati: “Mwene, utamfula sile ingazo zitupu lelo umfule na makasa nu ku mutwe.” 10 Lyene Yesu wamunenyile ati: “Wensi uwatafulala uku mwili akalondekwa ukufulala sile uku ngazo, pano ala umuswepe. Mwemo mwemwe yaswepe, lelo asi mwensi.” 11 Wamanyile umuntu uwali nu kumufutuka. Acino walandiile ati: “Asi mwensi mwemuno mwemwe yaswepe.”
12 Lino wamazile ukuyafula nu kuzwala icakuzwala ca kunzi, wikazile nupya kwene, lyene wayuzizye ati: “Uzye lyene mwiluka vino nacita kuli mwemwe? 13 Mukangama mukuti ‘Kasambilizya’ nu kuti ‘Umwene,’ nupya mukalungika pano avino naya. 14 Fwandi ndi cakuti nene, ne Mwene nupya Kasambilizya iimfula ingazo zinu, namwe kwene mulinzile mwafulana ingazo. 15 Pano namulanga ivya kucita, vikwene vino nacita kuli mwemwe, avino namwe mulinzile mwacita. 16 Cumi nkumunena ukuti umuomvi ataacila umusambazi wakwe, nu watumwa nawe kwene ataacila uwamutuma. 17 Ndi cakuti mwamanya ivintu vii, mulaya ni nsansa nga mukuvicita. 18 Ntakulanda pali mwemwe mwensi; namanya antu yano nasoolola. Lelo cii icicitika pakuti ilembo lingafikiliziwa ilikati: ‘Uwalyanga pamwi nani wamfutuka.’ 19 Namunena vii lino citali cicitike, pakuti lino cilacitika mukataile ukuti a nene kwene. 20 I cumi nkumunena ukuti, wensi uwapokelela wino natuma ala nani kwene wampokelela, na wensi uwampokelela ala wapokelela nu wantumile.”
21 Lino Yesu wamala ukulanda mazwi yayo, uvwile sana ulanda, nupya walanzile ati: “I cumi nkumunena ukuti umwi pali mwemwe amamfutuka.” 22 Lyene asambi yakwe yatandike ukulolekesyanya, pano yatamanyile wino Yesu walandangapo. 23 Umusambi wenga wino Yesu watemilwe, watenzi umupiipi* na Yesu. 24 Fwandi Simoni Petulo walolekisye umusambi wiyo nu kumunena ati: “Tunene wino akulandapo.” 25 Lyene umusambi wiyo, wasamilile pa cisao cakwe Yesu alino amuzya ati: “Mwene, uzye ale aweni”? 26 Yesu nawe waswike ati: “A wiyo wino namapeela umukate uno namateela umu mbale.” Lyene pa cisila ca kuteela umukate umu mbale, wautozile nu kupeela Yuda, mwana Simoni Iskalyoti. 27 Lino Yuda watozile umukate, alino Satana wingile muli aliwe. Lyene Yesu wamunenyile ati: “Cino ukulonda ukucita, cita zuwa.” 28 Lelo kutaali nanti aumwi pali yonsi aalyanga uwamanyile cino wamuneniile vivyo. 29 Yamwi yelenganyanga ukuti, vino Yuda u wasunganga kambokosi ka mpiya, limwi Yesu wamunenanga ati, “Kakale ivikulondekwa pa kuzevya,” nanti ukuti alinzile ukupeela apiina impiya zimwi. 30 Lino Yuda watozile umukate, wafumile panzi lilyo kwene sile. Nupya wali usiku.
31 Lino Yuda wapisile, Yesu walanzile ati: “Lyene Umwana wa muntu wacindamikwa, na Leza wacindamikilwa muli aliwe. 32 Leza umwineco alamucindamika, nupya wasya amucindamike. 33 Mwe yana, namaya namwe pa nsita inono. Mulandonda; lelo wakwe viivi kwene vino nanenyile Ayuda, ali vino namwe kwene nkumunena ukuti, ‘Kuno nkuya mutanga mwizeko.’ 34 Nkumupeela isunde lipya ilyakuti mwatemwana; wakwe vino namutemwa, avino namwe kwene mwatemwana. 35 Nga mukutemwana, alino yonsi yalamanya ukuti mwemwe yasambi yane.”
36 Simoni Petulo uzizye Yesu ati: “Mwene, aekwi kuno ukuya?” Yesu nawe wamwaswike ati: “Kuno nkuya utanga undondele ndakai, lelo ulandondela lyuze.” 37 Petulo nawe wamuzizye ati: “Mwene, u mulandu ci uno ntanga nkulondele ndakai? Namapeela umi wane pa mulandu wako.” 38 Yesu wamuzizye ati: “Uzye umapeela umi wako pa mulandu wane? I cumi nkukunena ukuti lino mukolwe atatala walamula, umankana imiku itatu.”
14 “Mutasakamala. Tailini Leza; muntaile nani kwene. 2 Mu ng’anda yakwe Tata mwaya apa kwikala apingi. Nga citaali vivyo nga namunenyile. Nkuya umu kumupekanyizizya apa kwikala. 3 Nupya nga naya namupekanyizizya apa kwikala, ndawela nu kwizamusenda pakuti kuno ndaya akuno namwe muce muye. 4 Nupya kuno nkuya, mumanyile inzila.”
5 Tomasi wamuzizye ati: “Mwene, tutamanyile kuno ukuya. Uzye tungamanya uli inzila?”
6 Yesu wamwaswike ati: “Nene inzila ni cumi nu umi. Kusi akaya kuli Tata ukwaula kupitila muli nene. 7 Ndi cakuti mwamanyile nene, nga mwamanya na Tata kwene; kufuma ndakai mumamumanya nupya mwamulola mpiti.”
8 Filipi wamunenyile ati: “Mwene, tulange Tata wako, pano alino tumafuuta.”
9 Yesu wamuzizye ati: “Naya namwe pa nsita itali, Filipi, uzye nalikwene utacili umanye? Wensi uwandola ala walola na Tata kwene. Nga lyene ungalanda uli uti, ‘Tulange Tata wako’? 10 Uzye utataile ukuti naya muli Tata, na Tata nawe waya muli nene? Ivintu vino nkamunena asi vyane, lelo Tata uwaya muli nene akuomba imilimo yakwe. 11 Mutaile ukuti naya muli Tata, Tata nawe waya muli nene; nga asi vivyo mutaile pa mulandu ni milimo ino nkaomba. 12 I cumi nkumunena ukuti wensi uwantaila alaomba imilimo ino nkaomba; nupya alaomba nu kucila pa milimo yii, pano nkuya kuli Tata. 13 Nupya consi cino mwalengela umwi zina lyane, ndacicita, pakuti Tata acindikilwe umu Mwana. 14 Nga mwalenga icili consi umwi zina lyane, ndacicita.
15 “Ndi cakuti mwantemwa, mulaalondela masunde yane. 16 Nupya ndalenga kuli Tata, nawe alamupeela kaazwa* na muze aalaya namwe manda pe, 17 umupasi wa cumi uno antu amu nsi yatanga yapokelele, pano yasiulola nupya yataumanya. Mwemo mwaumanya, pano waya namwe nupya uli muli mwemwe. 18 Ntalamusya wa yana ya nsiwa. Ndawela kuli mwemwe. 19 Kwasyala sile panono antu amu nsi yatalandola, lelo mwemo mulandola pano naya nu umi, namwe mulaya nu umi. 20 Mu wanda uuwa, mulamanya ukuti naya muli Tata na Tata waya muli nene, nupya mwaya muli nene nani naya muli mwemwe. 21 Wensi uwazumila masunde yane nu kuyalondela ala wantemwa. Nupya wensi uwantemwa na Tata alamutemwa, nupya nani ndamutemwa nu kuisokolola kuli aliwe.”
22 Lyene Yuda, nomba asi Yuda Iskalyoti, uzizye Yesu ati: “Mwene, i cani caticilenga ukuti uwalonda ukuisokolola kuli sweswe nu kukanaisokolola uku yantu ya mu nsi?”
23 Yesu nawe wamunenyile ati: “Uwantemwa alalondela mazwi yane, na Tata alamutemwa, nupya tulaya kuli aliwe nu kwikala pamwi nawe. 24 Wensi aatantemwa asilondela mazwi yane. Mazwi yano mukuvwa kuli nene asi yane lelo yafuma kuli Tata uwantuma.
25 “Namunena ivintu vii lino ncili namwe. 26 Lelo kaazwa, umupasi wa muzilo uno Tata alatuma umwi zina lyane, alamusambilizya nu kumwiusya vyonsi vino namunenyile. 27 Namusila umutende. Nupya ndatwalilila ukumupeela umutende. Nsikumupeela mutende wakwe vino amu nsi yakaupeela. Mutasakamala nanti ukuvwa intete. 28 Imuvwa vino imunena ukuti, ‘Nkupita nupya ndawela kuli mwemwe.’ Nga mwantemwa, nga mwasansamuka pa kuvwa ukuti nkuya kuli Tata, pano Tata u mukalamba pali nene. 29 Fwandi namunenela limwi lino citatala cacitika, pakuti lino cilacitika muce mutaile. 30 Ntakulanda namwe ivingi, pano kateeka wa nsi yii akwiza nupya atakweti maka pali nene. 31 Lelo pakuti amu nsi yamanye ukuti natemwa Tata, nkucita viivi kwene vino Tata wanena. Katukini twapita tufumeko kuno.
15 “Nene mwangazi wa cumi, Tata nawe u mulimi. 2 Akasisya umusambo onsi muli nene usiseeka ivizao, nupya akazifya umusambo uli onsi uukaseeka pakuti waseeka ivizao ivingi. 3 Mwaswefiwa mpiti pa mulandu na mazwi yano namunenyile. 4 Ikalini muli nene, nani ndikala muli mwemwe. Wakwe vino umusambo utanga useeke ivizao nga usi uku mwangazi, avino namwe kwene mutanga museeke nga musi muli nene. 5 Nene mwangazi; namwe mwemwe misambo. Wensi uwikala muli nene nani nikala muli aliwe, wene akaseeka ivizao ivingi; pano ukwaula nene pasi icili consi cino mungacita. 6 Wensi atiikazile muli nene akasumbwa ukunzi wakwe vino umusambo ukasumbwa nu kuuma. Nupya antu yakakolonganika imisambo iiyo nu kuyaisumbila umu moto, nayo ikapya. 7 Ndi cakuti mwikala muli nene, na mazwi yane iikala muli mwemwe, mulalenga icili consi cino mukulonda nupya cilapeelwa kuli mwemwe. 8 Tata akacindikwa nga mukuseeka ivizao ivingi nu kulanga ukuti mwemwe yasambi yane. 9 Wakwe vino Tata wantemwa, avino nani namutemwa; ikalini umu kutemwa kwane. 10 Ndi cakuti mukuvwila masunde yane, mulikala umu kutemwa kwane, wakwe vino nani nkauvwila masunde yakwe Tata nu kwikala umu kutemwa kwakwe.
11 “Namunena ivintu vii pakuti muye sana ni nsansa zino nakwata. 12 Isunde lyane i lyakuti, mwatemwana wakwe vino namutemwa. 13 Kutaya uwakwata ukutemwa ukwacila pali kuu, ukwakuti umuntu apeele umi wakwe pa mulandu wakwe ya cuza yakwe. 14 Mwemwe ya cuza yane nga mukucita vino nkumunena. 15 Lyene ntakulamwama ukuti aomvi, pano umuomvi asimanya vino umusambazi wakwe akucita. Lelo nakulamwama ukuti ya cuza pano namunena vyonsi vino nuvwile kuli Tata. 16 Asi mwemwe mwansoolola, lelo nene namusoolola kuti mwaseeka ivizao nu kuti vizao vinu vitwalilile ukuyako, pakuti consi cino mwalenga kuli Tata ukupitila umwi zina lyane, amupeele.
17 “Nkumunena ivintu vii pakuti mwatemwana. 18 Ndi cakuti amu nsi yamupata, manyini ukuti yatandikilepo ukupata nene lino yatatala yamupata. 19 Nga mwali amu nsi, amu nsi nga yamutemwa pano nga mwali antu yao. Lelo pa mulandu wakuti musi ya mu nsi, nomba namusoolola ukufuma umu nsi, ali mulandu uno amu nsi yamupatila. 20 Iusyini amazwi yano namunenyile aakuti: Umuomvi ataacila umusambazi wakwe. Ndi cakuti yancuzizye, namwe kwene yalamucuzya; ndi cakuti yuvwile mazwi yane, yaluvwa na mazwi inu kwene. 21 Lelo yalamucitila ivintu vii vyonsi pa mulandu wi zina lyane, pano yatamanya uwantumile. 22 Ndi cakuti ntiiza nu kulanda nayo, nga yataya nu luyembu. Nomba yatakwata umwa kubepekezya pa luyembu lwao. 23 Wensi uwampata ala wapata na Tata kwene. 24 Ndi cakuti ntacita pali aliyo imilimo ino kusi nanti aumwi uwatala wacita, nga yataya nu luyembu; lelo yandola nupya yampata kumwi na Tata kwene. 25 Lelo cii cacitiike pakuti amazwi aalembwa umu Masunde yao yafikiliziwe akuti: ‘Yampasile apaula umulandu.’ 26 Lino kaazwa aliza wino ndatuma ukufuma kuli Tata, kuli kuti umupasi wa cumi, uukafuma kuli Tata, aliza acite unte pali nene; 27 nupya namwe kwene mulancitila unte, pano mwaya nani ukufuma pa kutandika.
16 “Namunena ivintu vii pakuti mutakaponzye utailo. 2 Antu yalamuzinga umu masunagogi.* Nupya insita ikwiza lino wensi uwamukoma alelenganya ukuti akuombela Leza. 3 Lelo yalacita ivintu vii pa mulandu wakuti yataamanya Tata nupya nani kwene yataamanya. 4 Namunena ivintu vii pakuti lino vilatandika ukucitika mukiusye ukuti namunenyile.
“Ntaamunenyile ivintu vii pa kutandika, pano nali namwe. 5 Nomba lyene nkuya kuli wino wantumile; lelo pasi nanti aumwi pali mwemwe aakunguzya ati, ‘Aekwi kuno ukuya?’ 6 Lelo pa mulandu wakuti namunena ivintu vii, muli nu ulanda sana. 7 Lelo nkumunena icumi ukuti, nkupita pakuti ivintu vikamuzipile. Pano nga ntapisile kaazwa ataliza kuli mwemwe; lelo nga napita ndamutuma kuli mwemwe. 8 Nupya lino aliza alalanga ningo antu ya mu nsi vino uluyembu lwaya, vino ulungami waya na vino upinguzi waya. 9 Ica kutandikilako alayalanga ningo vino uluyembu lwaya, pano yatantaila; 10 lyene alayalanga ningo vino ulungami waya, pano nkuya kuli Tata nupya mulata ukundola; 11 nupya alayalanga ningo vino upinguzi waya, pano kateeka wa nsi yii watapingulwa.
12 “Ncili nkweti ivingi ivyakumunena, lelo mutanga muvyuvwikisye ndakai. 13 Lelo lino wene* aliza, kuli kuti umupasi wa cumi, alamutungulula mu cumi consi, pano atalavwanga sile umwineco, lelo alavwanga vino aluvwa, nupya alamumanyisya ivili nu kucitika. 14 Wene alancindamika, pano vino aluvwa kuli nene avino alamumanyisya. 15 Ivintu vyonsi vino Tata wakwata i vyane. Ali mulandu uno namunenela ukuti vino kaazwa aluvwa kuli nene avino alamumanyisya. 16 Kwasyala sile panono ale mwata ukundola, lelo patalalengela ale mwandola nupya kwene.”
17 Lino asambi yakwe yuvwile vivyo, yamwi yatandike ukuzyanya iyati: “Uzye walozya mwi pa kulanda ukuti, ‘Kwasyala sile panono ale mwata ukundola, lelo patalalengela ale mwandola nupya kwene’ nu kuti, ‘pano nkuya kuli Tata’?” 18 Lyene yatwalilile ukuzyanya iyati: “U mulandu ci uno akulandila ukuti, ‘kwasyala sile panono’? Tutamanyile vino akulandapo.” 19 Yesu wamanyile ukuti yalondanga ukumuzya, acino wayuzizye ati: “Uzye mukuzyanya pa mulandu wakuti inalanda nati: ‘Kwasyala sile panono ale mwata ukundola, lelo patalalengela ale mwandola nupya kwene?’ 20 Cumi nkumunena ukuti mulalila nu kuloosya, lelo amu nsi yene yalasansamuka; mulaya nu ulanda lelo ulanda winu ulasanguka insansa. 21 Lino umwanaci ali pa kupaapa, akaya nu ulanda pano insita yakwe ala yafika, lelo lino wakwata umwana, asiiusya ucuzi uno wakweti, pano akasansamuka pa kumanya ukuti umuntu watavyalwa umu nsi. 22 Namwe kwene ndakai muli nu ulanda; lelo ndamulola nupya kwene, nupya mulaya ni nsansa, kusi na alamupoka insansa zizyo. 23 Mu wanda uuwa, mutalanguzya iuzyo ilili lyonsi. Cumi nkumunena ukuti nga mwalenga icili consi kuli Tata, alamupeela umwi zina lyane. 24 Ukufika na ndakai mutaatala mwalenga icili consi ukupitila umwi zina lyane. Lengini nupya mulapokelela pakuti mungaya sana ni nsansa.
25 “Nkalanda ivintu vii kuli mwemwe ukuomvya ivilangililo. Insita ikwiza lino ntalaomvyapo ivilangililo pa kulanda kuli mwemwe, lelo ndamunena pali Tata ukwaula ukupita umu mbali. 26 Mu wanda uuwa, mulalenga kuli Tata ukupitila umwi zina lyane; lelo ntakulozya umukuti ndamulengela kuli Tata. 27 Pano Tata wamutemwa pa mulandu wakuti mwantemwa nupya mwazumila ukuti natumwa na Leza. 28 Natumwa na Tata nupya niiza umu nsi. Lyene nkufuma umu nsi nu kuya kuli Tata.”
29 Asambi yakwe yamunenyile iyati: “Lyene watandika ukulanda ukwaula ukupita umu mbali nupya utakulandila umu vilangililo. 30 Lyene twamanya ukuti wamanya ivintu vyonsi, nupya usilondekwa ali wensi uwa kukuuzya. Cikwene i calenga tuzumile ukuti wafuma kuli Leza.” 31 Yesu wayuzizye ati: “Uzye lyene mwazumila? 32 Lolini! Insita ikwiza, nupya ali ikwene, lino mwensi kwene mulasalanganila uku mang’anda inu, nupya mulansya nenga. Lelo insi nenga pano Tata ali nani. 33 Namunena ivintu vii pakuti muye nu mutende ukupitila muli nene. Mu nsi yii mulaakwata intazi, lelo sipini! Nemo incimvya insi.”
17 Lino Yesu wamazile ukulanda ivintu vii, walingamiile umwi yulu nu kulanda ati: “Tata, insita yafika. Cindamika umwanako pakuti nawe akucindamike, 2 wakwe vino wamupeela amaka pa yantu yonsi, pakuti angapeela umi wa pe kuli yonsi yano wamupeela. 3 Pakuti yakaye nu umi wa pe yafwile ukumanya wewe, we Leza wa cumi wenga sile, nupya yalinzile ukumanya na Yesu Klistu wino watumile. 4 Inkucindamika pano nsi, pano imala mulimo uno wampeela. 5 Fwandi lyene Tata, leka inje pamwi naawe nu kucindamikwa wakwe vino nacindamikwe lino nali pamwi nawe ala insi itali iyeko.
6 “Indenga izina lyako ukumanyikwa ku yantu yano wampeezile umu nsi. Yaali antu yako nupya wayapeezile kuli nene, nayo iyuvwila amazwi yako. 7 Lyene iyamanya ukuti vyonsi vino wampeezile vyafuma kuli wewe; 8 pano injanena amazwi yano wanenyile, nayo iyuvwila amazwi yayo nu kumanya ukuti umu cumi nafumile kuli wewe nupya iyazumila ukuti wewe wantumile. 9 Nkuyapepelako; nsikupepela antu ya mu nsi, lelo nkupepela antu yano wampeela, pano antu yako; 10 ivintu vyane vyonsi i vyako, ni vyako i vyane, nupya incindamikwa muli aliyo.
11 “Ndakai ntaacili umu nsi, lelo yene yali umu nsi, nupya nkwiza kuli wewe. We Tata wa Muzilo, yasakamale pa mulandu ni izina lyako lino wampeela, pakuti nayo kwene yaye wenga* wakwe vino swemo twaya wenga. 12 Lino nali nayo, nayasakamalanga pa mulandu ni zina lyako lino wampeela; nupya nayacingililanga, kutaali nanti awenga uononike, suka sile wenga aalononwa pakuti ilembo lifikiliziwe. 13 Lyene nkwiza kuli wewe, nupya nkulanda ivintu vii lino ncili umu nsi pakuti yaye sana ni nsansa zino nakwata. 14 Injanena mazwi yako, lelo antu ya mu nsi iyayapata pa mulandu wakuti yene asi ya mu nsi, wakwe vino nani insi wa mu nsi.
15 “Nsikulenga ukuti uyafumye umu nsi, lelo nkulenga ukuti uyacingilile ku mwipe. 16 Asi ya mu nsi, wakwe vino nani insi wa mu nsi. 17 Leka icumi ciyasangulule;* amazwi yako ali cumi. 18 Wakwe vino wantumile umu nsi, avino nayo kwene nayatuma mu nsi. 19 Nupya nimailenga ukuya uwa muzilo pa mulandu wao, pakuti nayo kwene icumi ciyalenge ukuya amuzilo.
20 “Nsikupepela sile yakwene atupu, lelo nkupepela na yayo alantaila nga yuvwa mazwi yao, 21 pakuti nayo kwene yaye wenga, wakwe vino wemo Tata waya muli nene nani naya muli wewe, avino nayo kwene yaye muli sweswe, pakuti antu ya mu nsi yazumile ukuti wantumile. 22 Injacindamika wakwe vino wancindamika, pakuti nayo kwene yaye wenga, wakwe vino naswe twaya wenga. 23 Naya muli aliyo, naawe waya muli nene, pakuti yaye sile wenga,* na pakuti amu nsi yamanye ukuti wantumile nupya yamanye nu kuti vino wantemwa, avino watemwa na antu yano wampeela. 24 Tata, nkulonda kuti antu yano wampeela yakaye nani kuno ndaya, pakuti yakalole vino wancindamika, pa mulandu wakuti wantemilwe ukufuma lino insi itali iyeko. 25 Tata, we mulungami, icumi antu ya mu nsi yatakumanya, lelo nemo nakumanya nupya antu yaa yano wampeela yaamanya ukuti wewe wantumile. 26 Imanyisya antu yaa izina lyako nupya ndatwalilila ukulimanyisya, pakuti nayo yaatemwa antu yauze wakwe vino wantemwa na pakuti inje muli aliyo.”
18 Pa cisila ca kulanda ivintu vii, Yesu wapisile na asambi yakwe uku mbalama yuze iya mukonko wa Kiduloni ukwali icalo, nupya wene na asambi yakwe iingile umu calo. 2 Na Yuda uwali nu kumufutuka, nawe kwene wamanyile incende iiyo pano Yesu wayangako ilingi na asambi yakwe. 3 Fwandi Yuda watungulwile iumba lya yasilika na alinzi ya pi tempele yakwe ya simapepo akalamba na aya Faliseo ala iyasenda inkozyo na ya lampi ni vyanzo. 4 Lyene vino Yesu wamanyile ivyali nu kumucitikila, waile pa nkoleelo yao nu kuyuzya ati: “A weni wino mukulonda?” 5 Nayo yamwaswike iyati: “A Yesu uwa ku Nazaleti.” Nawe wayanenyile ati: “Anene kwene.” Yuda uwali nu kumufutuka nawe kwene waimi pamwi nayo.
6 Lelo lino Yesu wayanenyile ukuti, “Anene kwene,” yawelile icisila nu kupona pansi. 7 Yesu wayuzizye nupya kwene ati: “A weni wino mukulonda?” Nayo yamwaswike iyati: “A Yesu uwa ku Nazaleti.” 8 Yesu wayanenyile ati: “Imunena ukuti anene. Fwandi nga mukulonda nene, lekini yaa yapita.” 9 Cii cacitike pakuti amazwi yano walanzile yafikiliziwe aakuti: “Pa yantu yano wampeezile, ntaaponzyapo nanti a wenga.”
10 Lyene Simoni Petulo uwakweti ulupanga, walusomwile nu kukoma umuomvi wakwe simapepo mukalamba, amuputula ikutwi lya kwi lunji. Izina lya muomvi wiyo wali a Makasi. 11 Lelo Yesu wanenyile Petulo ati: “Swilizya ulupanga lwako muno lukaikala. Uzye ntafwile ukumwa muli kapu wino Tata wampeela?”
12 Lyene asilika nu mukalamba wa yasilika kumwi na alinzi ya pi tempele yano Ayuda yatumile, yalemile Yesu nu kumunyepa. 13 Yatandikilepo ukumutwala kuli Anasi, pano wali a sivyala wakwe Kayafa, uwali simapepo mukalamba umwaka uuwa. 14 Nupya Kayafa kwene u wanenyile Ayuda ukuti ivintu vyali nu kuyazipila ndi cakuti umuntu wenga wafwila antu yonsi.
15 Lyene Simoni Petulo pamwi nu musambi muze yalondelanga Yesu. Umusambi wiyo wamanyikwe kuli simapepo mukalamba, nupya wingile pamwi na Yesu umu musolo wakwe simapepo mukalamba, 16 Lelo Petulo wimilile sile pa mulyango. Lyene umusambi muze uwamanyikwe kuli simapepo mukalamba waile alanda nu muntu uwaombelanga pa mulyango alino Petulo aingila. 17 Lyene umukazyana uwaombelanga pa mulyango uzizye Petulo ati: “Uzye naawe kwene asi wewe musambi wa muntu wii?” Nawe waswike ati: “Awe.” 18 Lyene aomvi na alinzi ya pi tempele imilile ala iyazinguluka umoto wa malasya uno yapemvile, pano yotanga pa mulandu wakuti kwazusile. Petulo nawe kwene waimi pamwi nayo ala akota.
19 Fwandi simapepo mukalamba uzizye Yesu pa yasambi yakwe na pali vino wasambilizyanga. 20 Yesu wamwaswike ati: “Nalandanga uku yantu ya mu nsi apaswe. Nupya lyonsi nasambilizyanga umwi sunagogi* nu mwi tempele muno Ayuda yonsi izanga, nupya kusi cino nalandiile umu nkama. 21 I cani cino ukunguzizya? Uzya yayo auvwile vino nayanenyile. Yakwene amanyile vino nalanzile.” 22 Pa cisila ca kulanda amazwi yayo, wenga pa yalinzi ya pi tempele uwimilile umupiipi, umile Yesu ulupi pa manso nu kumuzya ati: “Uzye vii ali vino ungaasuka simapepo mukalamba?” 23 Yesu wamwaswike ati: “Ndi cakuti indanda iviipe, nsinile; lelo ndi cakuti vino indanda ivya cumi, u mulandu ci uno wangumila?” 24 Lyene Anasi watumile Yesu kuli Kayafa simapepo mukalamba ala acili umunyepwe.
25 Simoni Petulo wimilile ala akota umoto. Lyene yamuzizye iyati: “Uzye naawe kwene asi wewe musambi wakwe?” Nawe wakanyile ati: “Asi nene.” 26 Lyene umuomvi wenga pa yaomvi yakwe simapepo mukalamba, uwali a lupwa wa muntu wino Petulo waputwile ikutwi, wamuzizye ati: “Uzye asi wewe inalola umu calo ala uli nawe?” 27 Nupya kwene Petulo wakanyile, nupya lilyo kwene mukolwe walamwile.
28 Lyene yafumizye Yesu kuli Kayafa nu kumutwala ukwi sano lyakwe kateeka. Yali insita ya katondo sana. Lelo yene yatingiile umwi sano, pakuti yatakowela, pano yalondanga ukulyako Ucilo. 29 Fwandi Pilato wafumile panzi nu kuyuzya ati: “U mulandu ci uno mukupeela umuntu wii?” 30 Nayo yamwaswike iyati: “Ndi cakuti umuntu wii ataya kacita wa viipe,* nga tutamuleesile kuli wewe.” 31 Lyene Pilato wayanenyile ati: “Musendini mwemwe kwene mukamupingule ukulingana ni sunde linu.” Ayuda nayo yamwaswike iyati: “Isunde litatuzumilizya ukukoma umuntu ali wensi.” 32 Cali vivyo pakuti amazwi yano Yesu walanzile yafikiliziwe aalangililanga imfwa ino wali nu kufwilamo.
33 Lyene Pilato wingile umwi sano nupya kwene nu kwama Yesu alino amuzya ati: “Uzye wewe Mwene wa Yayuda?” 34 Yesu wamuzizye ati: “Uzye ale wewe kwene uzya iuzyo lii, nanti uzye ale kuli yamwi atiyakunena pali nene?” 35 Pilato nawe wamwaswike ati: “Uzye nene Muyuda? Antu amu luko lwako na ya simapepo akalamba aatiyakuleta kuli nene. I cani cino watucita?” 36 Yesu nawe waswike ati: “Uwene wane usi wa pano nsi. Ndi cakuti Uwene wane iuya uwa pano nsi, aomvi yane ngi iyalwa pakuti ntapeelwa uku Yayuda. Lelo Uwene wane usi wa pano nsi.” 37 Lyene Pilato wamuzizye ati: “Uzye wewe mwene?” Yesu nawe waswike ati: “Watuvwanga wemwineco ukuti nene Mwene. Pano cikwene acino navyalilwe, nupya acino niziile pano nsi pakuti nsimike unte pa cumi. Wensi ali uku lusansa lwa cumi akauvwa izwi lyane.” 38 Pilato wamuzizye ati: “Uzye icumi ali cani?”
Lino uzizye vivyo, wafumile nu kuya uku Yayuda nupya kwene alino ayanena ati: “Ntamuzanyile nu mulandu. 39 Nupya ukulingana nu lutambi lwinu, mfwile ukumusapwila umuntu wenga pa wanda wa Ucilo. Uzye mukulonda imusapwile Umwene wa Yayuda?” 40 Yapunzile iyati: “Awe umuntu wii wene foo, tukulonda Balaba!” Lelo Balaba wali cipondo.
19 Lyene Pilato wasenzile Yesu nu kumuma ivikoti. 2 Nupya asilika yapanzile cisote ca myunga nu kumuzwika uku mutwe, yamuzwisile ni cakuzwala iciyenzu, 3 nupya yayanga kuli aliwe ala yakuti: “Mwapola, we Mwene wa Yayuda!” Yamumanga na mapi pa manso. 4 Nupya kwene Pilato wafumile panzi nu kuyanena ati: “Lolini! Namufumya panzi kuli mwemwe pakuti mumanye ukuti ntamuzanyile nu mulandu.” 5 Lyene Yesu wafumile panzi ala azwite icisote ca myunga ni cakuzwala iciyenzu. Nupya Pilato wayanenyile ati: “Lolini umuntu wii! 6 Lelo lino ya simapepo akalamba na alinzi ya pi tempele yamuweni, yapunzile iyati: “Apoopelwe pa cimuti! Apoopelwe pa cimuti!” Pilato nawe wayanenyile ati: “Mwemwe kwene musendini mukamukome,* pano nemo ntamuzanyile nu mulandu uli onsi.” 7 Ayuda yamwaswike iyati: “Twakwata isunde, nupya ukulingana ni sunde alinzile ukufwa, pano akulanda ukuti a mwana Leza.
8 Lino Pilato uvwile vino yalandanga, alino uvwile sana intete, 9 nupya kwene wingile umwi sano nu kuzya Yesu ati: “Uzye aekwi kuno wafuma?” Lelo Yesu atamwaswike. 10 Lyene Pilato wamuzizye ati: “Uzye utakungasuka? Utamanyile ukuti nkweti maka ya kukusapula na maka ya kukukoma?” 11 Yesu nawe wamwaswike ati: “Ndi cakuti utapeelwa maka kufuma kuli Leza ngu utakweti maka pali nene. Ali mulandu kwene uno uwatandeta kuli wewe ali nu luyembu lukalamba.”
12 Lino Pilato uvwile vivyo, watandike ukulonda inzila yakusapwilamo Yesu, lelo Ayuda yapunzile iyati: “Ndi cakuti wasapula umuntu wii, ale usi cuza wakwe Kaisale. Wensi akalanda ukuti nene mwene ala akulwisya Kaisale.” 13 Lyene lino Pilato uvwile mazwi yayo, wafumizye Yesu panzi, nupya wikazile pa cilimba ca upinguzi apa ncende ino yamanga yakuti Musolo wa Mawe, lelo umu Ciebele yakati Gabata. 14 Lyene wali uwanda wa Kupekanya Ucilo; cali umupiipi ni nsita yakwe 12:00.* Nupya wanenyile Ayuda ati: “Lolini umwene winu!” 15 Lelo yapunzile iyati: “Mukome! Mukome! Apoopelwe pa cimuti! Pilato wayuzizye ati: “Uzye inkome umwene winu?” Ya simapepo akalamba yaswike iyati: “Tutakwata umwene suka sile Kaisale.” 16 Lyene wayapeezile Yesu ukuti yamupoopele pa cimuti.
Nayo yamusenzile. 17 Lyene wasenzile icimuti cakwe ica kucuziwilwapo* nu kuya uku ncende ino yamanga ukuti Ipanga* nupya ino mu Ciebele yamanga yakuti Gologota. 18 Kuuku kwene akuno yaile iyamupoopela pa cimuti, pakasi ka yonsi yaili, wenga ukwi lunji nu muze kuli cimani. 19 Pilato walemvile pa cipampa nu kuciika papela ya cimuti ca kucuziwilwapo.* Paali amazwi yakuti: “Yesu wa ku Nazaleti Umwene wa Yayuda.” 20 Ayuda aingi yabelenzile ivyali pa cipampa cii, pano incende kuno yapoopiile Yesu pa cimuti yali umupiipi nu musumba, nupya amazwi yalemvilwe umu Ciebele, umu Cilatini nu mu Cigiliki. 21 Lelo ya simapepo akalamba aa Yayuda yanenyile Pilato iyati: “Utalemba ukuti, ‘Umwene wa Yayuda,’ lelo lemba vino umwineco walanzile ati, ‘Nene Mwene wa Yayuda.’” 22 Pilato waswike ati: “Vino indemba, a vivyo kwene.”
23 Lyene lino asilika yapoopiile Yesu pa cimuti, yatozile ivyakuzwala vyakwe nu kwankanya apali 4, cila musilika watozilepo conga, nupya yatozile ni cakuzwala cakwe ica mukasi. Lelo icakuzwala ca mukasi citakweti umusumo, cali icilemenkane ukufuma papela suka apansi. 24 Lyene yatandike ukulanzyanya iyati: “Tutacilepula, lelo lekini tupendole pakuti tumanye wino amacisenda.” Cii cacitiike pakuti ilembo lifikiliziwe ilikati: “Yankiine ivyakuzwala vyane nupya yapendozile pa cakuzwala cane.” Fwandi vikwene avino asilika yacisile.
25 Mupiipi ni cimuti ca kucuziwilwapo* cino yapoopiilepo Yesu, paimi nyina wakwe Yesu na kaci muze, alino na Maliya umuci wakwe Klopa na Maliya uwa ku Magadala. 26 Lino Yesu waweni nyina nu musambi wino watemilwe yaimi umupiipi, wanenyile nyina ati: “Lola umwanako!” 27 Nupya wanenyile umusambi wakwe ati: “Lola mayo wako!” Kufuma pa nsita kwene iiya, umusambi wiya wasenzile nyina wakwe Yesu uku ng’anda ukwakwe.
28 Pa cisila cakwe vii, lino Yesu wamanyile ukuti vyonsi ivisila, pakuti afikilizye ilembo, walanzile ati: “Nuvwa ulusala.” 29 Paali ni nsembo iyazuzilemo waini umukantuke. Fwandi yatozile pamba iyatimpika muli waini umukantuke nu kwika uku kamuti kano yakaama ukuti isopu* nupya yamwikiile pamba wiyo uku kanwa. 30 Lino Yesu wafyomfileko waini mukantuke, walanzile ati: “Casila!” Nupya winime nu kufwa.
31 Vino wali uwanda wa Kupekanya, Ayuda yalenzile kuli Pilato ukuti yavunole makulu yakwe yano yapoopiilwe pa vimiti nu kusenda imili yao pakuti itatwalilila ukuya pa vimiti pa wanda wi Sabata, (pano uwanda uuwa uwi Sabata wali uukalamba). 32 Fwandi asilika yaile iyavunola makulu ya yonsi yaili aali pa vimiti umupiipi na Yesu. 33 Nomba lino yafisile pali Yesu yazanyile ukuti watafwa mpiti, fwandi wene yatamuvunyile makulu. 34 Lelo umusilika wenga watosile Yesu ni sumo umu mbazo, nupya lilyo kwene uwazi na manzi vyafumile. 35 Nupya uwaweni wasimike ivintu vii, nu unte wakwe u wa cumi nupya wamanya ukuti vino wasimike ivya cumi pakuti namwe kwene mutaile. 36 Ivintu vii vyacitiike pakuti ilembo lifikiliziwe ilikati: “Kusi ifupa lyakwe nanti lyonga ililavunwa.” 37 Nupya ilembo lyuze likati: “Yalalolekesya umuntu wino yatosile.”
38 Lyene pa cisila ca vintu vii, Jozefu uwa ku Alimatiya, uwali u musambi wakwe Yesu nomba aatalondanga ukumanyikwa pa mulandu wa kutiina Ayuda, walenzile Pilato ukuti amupeele umwili wakwe Yesu, nawe wamupeezile. Avino waile ausenda. 39 Nikodemasi uwaile kuli Yesu usiku pa muku wa kutandikilako, nawe kwene waileko ala asenzile ivinunkile ivyali ivisaakanye na mule, vyafinyile makilogalamu mupiipi na 30. 40 Lyene yatozile umwili wakwe Yesu nu kuupomba umu nsalu izisuma kumwi ni vinunkile ukulingana nu lutambi luno Ayuda yalondelanga pa kuziika. 41 Kuno yapoopiile Yesu kwali icalo, nupya umu calo cico mwali ilindi ilipya muno yatatazile iikemo icitumbi. 42 Pa mulandu wakuti wali u wanda wa Kupekanya ukuzevya kwa Yayuda nupya ni lindi lyali umupiipi, isile Yesu mumu kwene.
20 Pa wanda wa kutandikilako umu mulungu,* Maliya uwa ku Magadala waile ukwi lindi katondotondo, ala pacili apafiite, nupya wazanyile iwe ilyali pa mulyango wi lindi ala iyalikunkulusya. 2 Lyene waile kuli Simoni Petulo nu ku musambi muze wino Yesu watemilwe, ala akusimula, nupya waile ayanena ati: “Iyafumya Umwene umwi lindi, nupya tutamanyile kuno iyamutwala.”
3 Lyene Petulo nu musambi muze yatandike ukuya ukwi lindi. 4 Yonsi yoili yatandike ukusimula, nomba umusambi muze wasimwile asya Petulo, nupya u watandikilepo ukufika ukwi lindi. 5 Lino winime nu kusungamila umwi lindi, waweni insalu zitupu, lelo atingiilemo. 6 Lyene Simoni Petulo nawe wafisile, wingile umwi lindi, nupya waweni insalu zitupu. 7 Insalu iyali uku mutwe itaali pamwi ni nsalu zyuze zino yamupomvile uku mwili, lelo yene yali yonga ala yatikonzaana. 8 Lyene umusambi muze uwatandikilepo ukufika, nawe kwene wingile umwi lindi, nupya vino waweni vyalenzile azumile vino yuvwile. 9 Pano ala yatatala yuvwikisya ilembo ilyakuti alinzile ukutuutuluka ukufuma uku yafwe. 10 Fwandi asambi yaswilile uku mang’anda yao.
11 Lelo Maliya watwalilile ukwimilila apanzi apiipi ni lindi ala akulila. Lino walilanga winime nu kusungamila umwi lindi, 12 nupya waweni ya malaika aazwite ivitiswe ala yali apaali umwili wakwe Yesu, wenga wali uku mitwe, muze nawe wali uku ntambalilo. 13 Nupya yamuzizye iyati: “I cani cino ukulila?” Nawe wayaswike ati: “Iyansendela Umwene, nupya ntamanyile kuno iyamutwala.” 14 Pa cisila ca kulanda ivintu vii, wapiliwike nu kulola Yesu ala aimi papa kwene, nomba atamanyile ukuti aliwe. 15 Yesu wamuzizye ati: “I cani cino ukulila? A weni wino ukulonda?” Vino welenganyanga ukuti u mulimi, wamwaswike ati: “Ndi cakuti wewe watumusenda, nene kuno watumutwala, namaya nkamusende.” 16 Yesu wamwamile ati: “Maliya!” Lino wapiliwike, nawe wamwamile umu Ciebele ati: “Laboni!” (icikapiliula ukuti “Kasambilizya!”) 17 Yesu wamunenyile ati: “Leka ukundemelela, pano ntatala naya kuli Tata. Lelo yanga uku ina yane ukayanene uti, ‘Nkuya kuli Tata nupya Tata winu, na kuli Leza wane nupya Leza winu.’” 18 Maliya uwa ku Magadala waile uku yasambi nu kuyanena ati: “Indola Umwene!” Nupya wayanenyile vino Yesu wamunenyile.
19 Lino ilanzi lyali apiipi nu kuwa pa wanda uuwa, uwa kutandikilako umu mulungu, Yesu waile aimilila pa nkoleelo yao ala ivisaasa ivifunge pa mulandu wakuti yatiinanga Ayuda, alino ayanena ati: “Mutende uye namwe.” 20 Pa cisila ca kulanda vii, wayalanzile makasa yakwe nu mu mbazo. Lyene asambi yasansamwike pa kulola Umwene. 21 Nupya kwene Yesu wayanenyile ati: “Mutende uye namwe. Wakwe vino Tata wantumile, avino nani kwene nkumutuma.” 22 Pa cisila ca kulanda vii, wayapuutiile umupu nu kuyanena ati: “Pokelelini umupasi wa muzilo. 23 Ndi cakuti mwelela imembu izya muntu umwi, ala zyelelwa; ndi cakuti mutelezile imembu zya muntu umwi ala zitelezilwe.”
24 Lelo Tomasi, wenga pa yasambi 12, wino yamanga yakuti Mpundu atalipo lino Yesu waile uku yasambi. 25 Fwandi asambi yauze yamunenyile iyati: “Itulola Umwene!” Lelo wayaswike ati: “Ndi cakuti ntaweni iviyazi vya nsunga umu minwe yakwe nu kulema muno yamupoopiile insunga alino nu kulema umu mbazo zyakwe, ntakuzumila.”
26 Lyene lino papisile amanda 8, nupya kwene asambi yali umu ng’anda, na Tomasi apano wali. Yesu waile kuli aliyo nanti cakuti yafunzile ivisaasa, nupya wimilile apa nkoleelo yao nu kuyanena ati: “Mutende uye namwe.” 27 Nupya wanenyile Tomasi ati: “Ika umunwe wako paa, nupya lola makasa yane, ndeme umu mbazo, nupya leka ukutwisika lelo utaile.” 28 Tomasi nawe walanzile ati: “Mwene wane nupya Leza wane!” 29 Yesu wamuzizye ati: “Uzye wataila pa mulandu wakuti wandola? Ansansa aantu aakataila na lino yataweni.”
30 Icumi kwene Yesu wacisile ivizungusyo na vyuze ivingi uku yasambi, ivitalembwa umwi buku lii. 31 Lelo ivintu vii vyalemvilwe pakuti mutaile ukuti Yesu ali Klistu, Umwana wakwe Leza, nupya nga mwataila muli aliwe mulaya nu umi.
21 Pa cisila cakwe vii, Yesu walolekile uku yasambi yakwe nupya kwene pali Yemba wa Tibelyasi. Ukuloleka kwakwe kwali wakwe vii: 2 Paali Simoni Petulo, Tomasi (wino yamanga yakuti Mpundu), Natanaeli uwa ku Kana umu mpanga ya Galili, ya mwana Zebedi, na asambi yakwe yauze yaili. 3 Simoni Petulo wayanenyile ati: “Namaya uku kuvuwa inswi.” Nayo yamunenyile iyati: “Tumapita swensi.” Fwandi yaile iyakwela uwato, lelo usiku uuwa yatuumile inswi nanti aimwi.
4 Lyene lino kwatandike ukuca, Yesu wimilile umu mbali yakwe yemba, nomba asambi yakwe yatamanyile ukuti aliwe. 5 Lyene Yesu wayuzizye ati: “Mwe yana, uzye mukweti ivyakulya?”* Nayo yaswike iyati: “Awe!” 6 Yesu wayanenyile ati: “Sumbilini umukwau ukwi lunji lya wato nupya mumauma inswi zimwi.” Nayo yasumbiile, lelo yafizilwe ukufumya umukwau umu manzi pano mwali inswi zingi. 7 Lyene umusambi wino Yesu watemilwe wanenyile Petulo ati: “U Mwene!” Lino Petulo uvwile ukuti u Mwene, wazwite icakuzwala cakwe, pano wali tupu,* nupya waisumbiile muli yemba. 8 Lelo asambi yauze izile umu wato unono ala yakutinta umukwau uwazuzilemo inswi, pano yaali umupiipi ni cituntu, paali sile mamita umupiipi na 90.
9 Lino yafisile pa cituntu, yaweni umoto wa malasya ala pali ni nswi nu mukate. 10 Yesu wayanenyile ati: “Letini kuno inswi zimwi zino mwafuma mwalema.” 11 Fwandi Simoni Petulo wakwezile uwato nu kutintila umukwau uku cituntu umwali inswi 153 izikalamba. Nanti cakuti umu mukwau mwali inswi izingi, utaalepwike. 12 Yesu wayanenyile ati: “Izini mulye.” Lelo kutaali umusambi nanti a wenga uwasifile ukumuuzya ati: “Wewe weni?” Pano yamanyile ukuti u Mwene. 13 Yesu watozile umukate nu kuyapeela, nupya wayapeezile ni nswi kwene. 14 Uu wali u muku wakwe citatu uno Yesu walolike uku yasambi yakwe ukufuma pano watuutulukile uku yafwe.
15 Lino yamazile ukulya, Yesu uzizye Simoni Petulo ati: “Simoni mwana Yoani, uzye wantemwa ukucila ivintu vii?” Nawe wamwaswike ati: “Ee Mwene, wamanya ukuti nakutemwa.” Yesu nawe wamunenyile ati: “Liisya utwana twa mfwele utwane .” 16 Nupya kwene wamuzizye umuku wakwe ciili ati: “Simoni mwana Yoani, uzye wantemwa?” Nawe wamwaswike ati: “Ee Mwene, wamanya ukuti nakutemwa.” Yesu nawe wamunenyile ati: “Cema utwana twa mfwele utwane.” 17 Wamuzizye umuku wakwe citatu ati: “Simoni mwana Yoani, uzye wantemwa?” Petulo uvwile ulanda pa mulandu wakuti wamuzizye umuku wakwe citatu ati: “Uzye wantemwa?” Fwandi wamwaswike ati: “Mwene wamanya ivintu vyonsi; wamanya ukuti nakutemwa.” Yesu nawe wamunenyile ati: “Liisya utwana twa mfwele utwane.” 18 Icumi nkukunena ukuti, lino wali umwance, waizwalilanga wemwineco nu kuya kuno ukulonda. Lelo lino ulakota, ulaakonzolola makasa nupya umuntu muze aliwe alaakuzwika nu kukusenda kuno usikulonda.” 19 Yesu walanzile vii ukulangilila imfwa ino Petulo wali nu kufwa pa kucindika Leza. Pa cisila ca kulanda ivintu vii, wamunenyile ati: “Twalilila ukundondela.”
20 Lino Petulo wapiliwike waweni umusambi wino Yesu watemilwe ala watalondela, wikwene u wasintilizye pa cisao cakwe Yesu lino yalyanga icakulya ca manguzi nupya ali wino uzizye Yesu ati: “Mwene, uzye a weni aamakufutuka?” 21 Lyene lino Petulo wamuweni, uzizye Yesu ati: “Mwene, nga wii wene cilaya uli?” 22 Yesu wamunenyile ati: “Ndi cakuti nkulonda umuntu wii akikalilile ukufika lino ndawela, u mulandu ci uno cingakusakamikila? Wemo twalilila sile ukundondela.” 23 Fwandi ilyasi lii lyasalangine uku ina ukuti umusambi wii atalafwa. Lelo Yesu ataalanzile ukuti umusambi wii ataali nu kufwa, nomba walanzile ati: “Ndi cakuti nkulonda umuntu wii akikalilile ukufika lino ndawela, u mulandu ci uno cingakusakamikila?”
24 Wikwene ali musambi uwasimika ivintu vii nupya u walemvile ivintu vii, nupya twamanya ukuti unte wakwe u wa cumi.
25 Nupya kwaya ivintu na vyuze ivingi vino Yesu wacisile vino nkulola ukuti nga vyalemvilwe vyonsi, pano nsi patanga paye incende ya kwikapo mabuku yayo.
Kulozya kuli Izwi.
Nanti “uwikala pa cisao cakwe Isi.” Cii cikulozya ku cifulo ciiyeele.
Mu Cigiliki: “Iawala ilyalenga 10.”
Imvwango iyaomviwa paa ikulangilila ukukana.
Nanti “cifula; kafukoka.”
Mu Cigiliki: “Iawala ilyalenga 6.”
Mu Cigiliki: “Iawala ilyalenga 7.”
Lolini Mat 17:21.
Nanti “wika icimanyililo pali aliwe.”
I cikuulwa muno Ayuda yapepelanga nu kubelengela Malembo.
Mu Cigiliki izwi lii likalozya ku muntu akaononela umuze izina.
Mu Cigiliki: “Ivyalembwa.”
Kuli kuti masukulu yakwe ya labi.
Ivyalembwa vya mpiti ivisintililwepo sana vitakwata amazwi ukufuma pa 7:53 ukufika pa 8:11.
Mu Cigiliki: “Por·nei′a.” Lolini Ulondolozi wa Mazwi.
Nanti “ukuombela pamwi.”
Kuli kuti itempele.
Mu Cigiliki: “Ikasa lyakwe.”
Mu Cigiliki: “Watenzi pa cisao cakwe Yesu.”
Nanti “kateekezya.”
I vikuulwa muno Ayuda yapepelanga nu kubelengela Malembo.
Izwi lyakuti “wene” ilili umu vikomo 13 na 14 likulozya ukwi izwi lyakuti “kaazwa” ilili umu cikomo 7. Yesu waomvizye izwi lyakuti “kaazwa” ukulondolola umupasi wa muzilo kwati umuntu (lelo a maka, asi muntu foo.)
Nanti “ukuombela pamwi.”
Nanti “Kuyapaatula; Ukuyalenga ukuya amuzilo.”
Nanti “yaombela pamwi.”
I cikuulwa muno Ayuda yapepelanga nu kubelengela Malembo.
Nanti “cipondo.”
Nanti “kumupopela pa cimuti.”
Mu Cigiliki: “Iawala ilyalenga 6.”
Lolini Ulondolozi wa Mazwi.
Nanti “Cipanga.”
Lolini Ulondolozi wa Mazwi.
Lolini Ulondolozi wa Mazwi.
Lolini Ulondolozi wa Mazwi.
Mu Cigiliki: “‘Uwanda wa kutandikilako umu mulungu,’ uno uku Yayuda watandikanga pa Mulungu.”
Nanti “inswi.”
Nanti “wali sile na kakuzwala ka mukasi.”