Watchtower LAIBULALE UWA PA INTANETI
Watchtower
LAIBULALE UWA PA INTANETI
Cimambwe-Lungu
  • BAIBO
  • MPAPULO
  • KULONGANA
  • bi7 Galatiya 1:1-13:14
  • 2 Kolinto

Kutaaya vidyo pali vino mwasoolola

Awe icumi catala, vidyo wakaana ukuloleka

  • 2 Kolinto
  • Baibo wa Muzilo Mateo—Kusokolola
Baibo wa Muzilo Mateo—Kusokolola
2 Kolinto

KALATA WAKWE CIILI KU INA KOLINTO

1 Ne Paulo, ne mutumwa wakwe Klistu Yesu pa mulandu nu kulonda kwakwe Leza, indi pamwi na Timoti umwina witu, nalembela icilongano cakwe Leza ica mu Kolinto, ukwikako na amuzilo yonsi amu mpanga yonsi iya Akaya:

2 Si cikuuku cikulu nu mutende ivikafuma kuli Leza Tata witu nu ku Mwene Yesu Klistu viye namwe.

3 Lekini alumbanyiziwe Leza nupya Isi wa Mwene witu Yesu Klistu, Tata uwaya nu luse nupya Leza aakateekezya muli vyonsi, 4 aakatuteekezya umu macuzi itu yonsi pakuti naswe tungateekezya yauze umu macuzi yao yonsi wakwe vino Leza aakatuteekezya. 5 Pano viivi kwene vino tukacula sana pa mulandu wakwe Klistu, avino tukateekeziwa sana ukupitila muli Klistu. 6 Tukacula pakuti namwe muteekeziwe nu kupusuka, nupya tukateekeziwa pakuti namwe muteekeziwe, nupya cico cikamwazwa ukuzizimizya macuzi ali yamwi na yano naswe kwene tukaculako. 7 Nupya twamutaila sana, twamanya ukuti viivi kwene vino mukacula wakwe sweswe, avino mulateekeziwa wakwe sweswe.

8 Ina itu tukulonda kuti mumanye amacuzi yano twakweti lino twali mu citungu ca Asia. Ivintu vyatutalile sana icakuti tutaali nu kuzizimizya uku maka itu, nupya tutaamanyile ndi cakuti twali nu kupusuka nanti foo. 9 Nupya tuvwile kwati iyatupingula ukufwa. Cii cacitike pakuti tutaitaila, lelo twataila Leza aakatuutulula afwe. 10 Wene watupuswisye uku uzanzo uwo uwipisye uwa mfwa nupya alatupususya, twataila aliwe ukuti alatwalilila ukutupususya. 11 Namwe kwene mungatwazwa ukupitila umu kutupepelako mapepo ya kupaapata kuli Leza, pano ndi cakuti aingi yakutupepelako, nawe aluvwa nu kutwazwa, nupya cilalenga ukuti antu aingi yaataizya Leza.

12 Pano cino tukauvwilapo icilumba i cakuti, kampingu witu akatuyela unte ukuti twaya amuzilo nupya aacumi muno nsi, nupya sana sana kuli mwemwe, tusitungululwa na mano ya yantu, lelo tukatungululwa ni cikuuku icikulu cakwe Leza. 13 Pano tusikumulembela ivintu vino mungafilwa ukubelenga nu kuvwa, nupya nkutaila ukuti mulatwalilila ukuvwikisya ivintu vii, 14 wakwe vino yamwi muli mwemwe mwamanya mpiti ivintu vii, nupya yamwi mwamanya ukuti mukauvwila icilumba muli sweswe, avino naswe tuluvwa icilumba muli mwemwe pa wanda wa Mwene witu Yesu.

15 Fwandi pa mulandu nu utailo kwene uu, inkoleelo nalondanga ukwiza kuli mwemwe, pakuti mukasansamuke umuku wakwe ciili; 16 pano nalondanga ukwizamutandalila pa kuya uku Makedoniya na pa kuwela ukufuma ku Makedoniya, alino namwe mukansukilile panono pa kuya uku Yudeya. 17 Uzye lino nakweti ipange lilyo, nacinanga? Nanti uzye nkacita ivintu muli ukaitemwe, pakuti ndande ukuti “Ee,” nupya pa cisila inti “Awe”? 18 Mungataila Leza ukuti vino tukamunena ivya cumi, tusilanda ituti “ee” nupya pa cisila ituti “awe.” 19 Pano Yesu Klistu Umwana wakwe Leza, wino nene na Siluvano* na Timoti twamusimikilepo, asilanda ati “ee” alino pa cisila ati “awe,” lelo “ee” wakwe lyonsi akaya “ee.” 20 Pano nanti cakuti amalayo yakwe Leza yavula, iiza yaya “ee” ukupitila muli aliwe. Nupya muli aliwe amuno tukalandila ati “Ameni” kuli Leza, pakuti acindikilwe muli sweswe. 21 Lelo Leza aakalanda ukuti mwemwe naswe sweswe yakwe Klistu, nupya u watusoolola. 22 Nupya wika icimanyililo pali sweswe nu kutupeela umupasi umu myenzo itu uwaya uusininkizyo uwa vintu iviliza.

23 Leza ali kambone wane, pano icalenga ukuti ntiza uku Kolinto a pakuti mucingililwe. 24 Tusi yangalizi pa utailo winu, lelo sweswe yaomvi yauzo aakamulenga ukuya ni nsansa, pano utailo winu uukalenga ukuti muye akome.

2 Pano impingulapo ukuti ntaliza kuli mwemwe nupya umu ulanda. 2 Pano ndi cakuti namulenga ukuya nu ulanda, uzye aaweni aalansansamusya ukucila pali mweyano nalenzile ukuya nu ulanda? 3 Namulembiile vino nacisile, pakuti lino ndiza antu yano ndinzile ukulenga ukuya ni nsansa yatakandenge ukuya nu ulanda, pano insininkizya ukuti ivingalenga inje ni nsansa i vingalenga namwe mwensi ukuya ni nsansa. 4 Pano mu ucuzi uwingi nu mu kucululuka kwa mwenzo alino nu mu kuponya minsozi, amuno namulembiile pakuti mutaya nu ulanda, lelo mumanye ukuti namutemwa sana.

5 Lyene ndi cakuti umwi walenga kuti kuye ulanda, ala asi nene walenga ukuya nu ulanda lelo ala walenga mwensi ukuya nu ulanda, lelo nsikulonda ukulanda ivingi api lyasi lii. 6 Ukukalipila kuno antu aingi yaakalipile umuntu wiyo kwalinga; 7 lyene mulinzile ukumwelela nu kumuteekezya pakuti ulanda utamutoovola. 8 Fwandi nkumukomelezya ukuti mwamulanga ukutemwa. 9 Pano ukwene uli mulandu uno namulembiile pakuti indole ndi cakuti mwaya ni cuvwila muli vyonsi. 10 Ndi cakuti mwelela umwi pali cimwi ala nani kwene namwelela. Nupya nga neleela umwi pa ciipe nkacita vivyo pakuti navwe mwemwe, nupya nkacitila vivyo muli Klistu, 11 pakuti tutacimviwa na Satana pano twamanya mapange yakwe.

12 Lyene lino nafisile umu Tuloa pakuti nsimikile ilyasi lisuma pali Klistu nupya lino umulyango wayulike kuli nene umu Mwene, 13 nasakamile sana pano ntazanyile Tito umwinane. Fwandi nayapakisye nu kuya uku Makedoniya.

14 Lelo tukataizya Leza, aakatutungulula wa yasilika atiyacimvya umu ulwi pamwi na Klistu, nupya ukumanya Leza kwaya wa vinunkile ivikasalangana konsi ukupitila umu mulimo witu! 15 Pano kuli Leza, twaya wa vinunkile vyakwe Klistu kuli yayo aakupusuka na kuli yayo aakononwa; 16 kuli yayo aakononwa twaya wa vinunkile vya mfwa ivikatungulula uku mfwa, kuli yayo akupusuka twaya wa vinunkile vya umi ivikatungulula uku umi. Nupya a weni uwalinga ukuomba umulimo uu? 17 A sweswe twalinga, pano tusikazya izwi lyakwe Leza wakwe vino antu aingi yakacita, lelo tukasimikila umu cumi pa nkoleelo yakwe Leza, wa yantu yano watuma nupya tukaombela pamwi na Klistu.

3 Uzye tumatandika ukuilondolola nupya? Nanti uzye tukulondekwa ukumulembela kalata wa kutulondolola nanti mwemwe ukutulembela, wakwe vino antu yamwi yakacita? 2 Mwemwe muli kalata witu uwalembwa umu myenzo itu, nupya wamanyikwa, na antu yonsi yakamubelenga. 3 Pano camanyikwa ukuti mwemwe kwene muli kalata wakwe Klistu uwalembwa naswe swe yaomvi, aatalembwa kuli inki lelo walembwa nu mupasi wakwe Leza wa umi, aatalembwa pa mawe lelo walembwa umu myenzo.

4 Twasininkizya ukuti twalinga ukuya aomvi yakwe Leza ukupitila muli Klistu. 5 Tutange tulande ukuti twalinga sweineco, lelo Leza aliwe akalenga kuti tulinge, 6 aakalenga tulinge ukuya aomvi ya upangano upya, asi yaomvi yi sunde ililembwe, lelo aomvi ya mupasi; pano isunde ililembwe likatungulula uku mfwa, lelo umupasi ukatungulula uku umi.

7 Lyene ndi cakuti Masunde aakaleta imfwa nupya aalemvilwe umu makalata pa mawe iizile nu lulumbi ulwalenzile ana yakwe Izlaeli yafilwa ukulola icinso cakwe Mose pa mulandu nu lulumbi ulwali pa cinso, ululumbi ulwali nu kusila, 8 uzye lyene ivintu vino umupasi wa muzilo ukacita vitange vikwate ululumbi ulukalamba ukucilapo? 9 Ndi cakuti Masunde aakapingwila antu ukufwa yakwata ululumbi, ale umulimo uukatungulula antu uku ulungami wene wakwata ululumbi ulukalamba ukucilapo. 10 Pano icintu icali nu lulumbi mpiti ciza capokwa ululumbi pa mulandu nu lulumbi ulwayako ndakai. 11 Pano ndi cakuti icali nu kononwa cizile umu lulumbi, ale icilasyala cene cilaya nu lulumbi ulukalamba ukucilapo.

12 Pa mulandu wakuti twakwata upaalilo wa musango uwo, tukulanda ukwaula intete, 13 nupya tusicita wakwe vino Mose wacisile lino wavimvile icisalu pa manso pakuti ana yakwe Izlaeli yatalola icali nu kononwa. 14 Lelo yatiilwike. Kufika na ndakai kwene, amelenganyo yao yacili yavimbwa ni cisalu, yatanga yiluke upangano wa mpiti pano icisalu cico cikafumiziwapo sile ukupitila muli Klistu. 15 Nupya na ndakai kwene imyenzo yao yavimbwa ni cisalu, yasiiluka ivyalembwa vyakwe Mose. 16 Lelo ndi cakuti umwi wawela kuli Yeova, icisalu cikafumiziwapo. 17 Yeova u Mupasi nupya ukuli umupasi wakwe Yeova, kukaaya untungwa. 18 Nupya swensi tutakwata icisalu pa manso, tukayengesa ululumbi lwakwe Yeova wakwe miila, twasenulwa ukuya umu cata icili cimwi ica lulumbi ulukalamba, fwandi twaya wakwe viivi kwene vino Yeova umwineco, kuli kuti Umupasi,* akalonda tuye.

4 Fwandi vino twapeezilwe umulimo uu pa mulandu nu luse lwakwe Leza, tusitoovoka. 2 Lelo tusicita ivya nsonyi nanti ivintu vya nkama, tutaya nu ucenjezi nupya tusilunda nanti ukufumyamo vimwi umwi zwi lyakwe Leza; lelo lino tukulanda icumi alino tukalanga antu yonsi ukuti twaya na kampingu musuma kuli Leza. 3 Ndi cakuti ilyasi lisuma lino tukasimikila likuvimbwa, ale likuvimbwa uku yantu aakononwa, 4 aatataila yano leza wa wikazi wa ndakai* wapafuzya amelenganyo yao, pakuti yatalola uluswepo lwa lulumbi ulwi lyasi lisuma pali Klistu, uwaya ali cata cakwe Leza. 5 Pano tusisimikila pali sweineco, lelo tukasimikila pali Yesu Klistu ukuti u Mwene nupya swemo sweswe yaomvi inu pa mulandu wakwe Yesu. 6 Pano Leza u walanzile ukuti: “Lekini uluswepo luwale umu mfinzi,” nupya wakozya uluswepo umu myenzo itu pakuti iyayengesa ululumbi lwa kumanya Leza ukupitila mu cinso cakwe Klistu.

7 Lelo tuli ni cuma cii umu nyungu, pakuti cimanyikwe ukuti amaka acila maka ya yantu yakafuma kuli Leza, asi kuli sweswe. 8 Tukatitikiziwa mu misango yonsi, lelo tusifyenenkeziwa icakuti tufilwa nu kusunkaana; tukapeziwa amano, lelo tukazana inzila ya kufumilamo; 9 tukacuziwa, lelo tusilekeleziwa; tukatamwa pansi, lelo tusifwa. 10 Lyonsi tukazizimizya macuzi aakatwala uku mfwa wakwe yano Yesu wacuzileko, pakuti ivyacitikiile Yesu vingalolekela umu mili itu. 11 Pano sweyano tuli nu umi lyonsi twaya umu uzanzo wa kufwa pa mulandu wakwe Yesu, pakuti ivyacitikiile Yesu vingalolekela umu mili itu iikafwa. 12 Fwandi twaya umu uzanzo wa mfwa, lelo umi u winu.

13 Calembwa ukuti: “Nali nu utailo, acino nalandiile.” Naswe kwene twaya nu utailo uli umwi, acino tukalandila, 14 pano twamanya ukuti uwatuutulwile Yesu alatutuutulula naswe kwene pakuti tukaye pamwi na Yesu nupya alatutwala pamwi namwe pa nkoleelo yakwe Yesu. 15 Pano ivintu vii vyonsi vyacitiike pa mulandu winu, pakuti lino antu aingi yakutaizya, icikuuku cikulu cikulileko, na cico cikalenga Leza ukucindikwa.

16 Fwandi tusitoovoka, lelo nanti umwili witu ukononeka, umukasi mwene tukazipilako sile cila wanda. 17 Pano nanti cakuti ucuzi u wa pa kasita sile akanono nupya wangupala, ukalenga kuti tuye nu lulumbi ulukalamba nupya ululumbi lulo u lwa manda pe; 18 swemo tusyaika amano uku vintu ivikaloleka, lelo tukaika mano uku vintu ivisyaloleka. Pano ivintu ivikaloleka i vya pa nsita sile inono, lelo ivisyaloleka i vya manda pe.

5 Pano twamanya ukuti ing’anda itu iya pano nsi, iyaya wi tenti, ilononwa, nupya tulakwata ing’anda iyakuulwa na Leza, iitakuulwa na antu, nupya ilaya iya manda pe umwi yulu. 2 Pano umu ng’anda yii tukateta, tukalondesya sana ukwizaikala umu ng’anda iya kwi yulu, 3 pakuti lino tulikalamo tutakaye tupu. 4 Nupya swemuno twaya umu ng’anda yii iyaya wi tenti tukateta, nu kutitikiziwa, pano tusilonda ukufumamo, lelo tukalonda ukwikala umu ng’anda yuze, pakuti icikafwa cingapyanikiziwapo nu umi. 5 Uwatupekanyizizya vii a Leza, uwatupeezile umupasi ukuya usininkizyo wa vintu iviliza.

6 Lyonsi twaya asipe nu kumanya ukuti lino tuli umu ng’anda itu iya mu mwili tusiya pamwi nu Mwene, 7 pano tukaikala ukulingana nu utailo asi kulingana na vino tukalola. 8 Lelo twasipa nupya tukalonda ukuya ikala pamwi nu Mwene ukucila ukwikala nu mwili uu. 9 Fwandi asi mulandu twaya pamwi nawe nanti tutaya pamwi nawe, tukalondesya ukumuzanzya. 10 Pano swensi tulalolekela pa nkoleelo ya cilimba ca upinguzi cakwe Klistu, pakuti cila muntu akapingulwe ukulingana ni vintu vino wacisile lino wali umu mwili, usi mulandu vyali i visuma nanti iviipe.

11 Pa mulandu wakuti twamanya vino ukutiina Umwene kukapiliula, tukakomelezya antu, lelo twamanyikwa ningo kuli Leza. Nomba nkutaila ukuti twamanyikwa ningo na kuli ya kampingu inu. 12 Tusikuyuvwila nupya pali mwemwe lelo tukumupeela apa kuyuvwila muli sweswe, pakuti mungasuka antu aakayuvwa pali vino yakaloleka ukunzi ukucila ukuyuvwa pali vino yaya umu mwenzo. 13 Pano ndi cakuti sweswe yavulungane, a pa mulandu wakwe Leza; lelo ndi cakuti tuli na mano, a pa mulandu winu. 14 Ukutemwa kwakwe Klistu u kukatucincizya, pano twamanya ukuti muntu wenga wafwilile antu yonsi; fwandi yonsi yafwile. 15 Nupya wafwilile yonsi pakuti ali nu umi yataaikalila aineco, lelo yaikalila uwayafwilile nupya uwatuutulwilwe.

16 Fwandi ukufuma ndakai tusilola umuntu ali wensi wakwe vino antu yakalola. Nanti cakuti mpiti twamanyile Klistu ukulingana nu untunze, ndakai asi vino twamumanya. 17 Ndi cakuti umwi waya muli Klistu, ala umuntu wiyo i ciumbwa icipya; ivintu vya mpiti vyasila; lyene kwiza ivintu ivipya. 18 Lelo ivintu vyonsi vyafuma kuli Leza, uwalenga kuti tuye ya cuza yakwe ukupitila muli Klistu, nupya watupeezile umulimo wa kuwezezya antu kuli aliwe, 19 kuli kuti ukupitila muli Klistu, Leza akalenga antu amu nsi ukupanga umutende nawe, asiika mano kuli vino yakaluvyanya, nupya naswe watupeela umulimo wa kuwezya antu kuli aliwe.

20 Sweswe nkombe izikaimililako Klistu, caya kwati Leza akapaapata antu ukupitila muli sweswe. Vino tukaimililako Klistu, tukapaapata antu ukuti: “Welini kuli Leza.” 21 Klistu atatazile acite uluyembu nupya Leza wamupeezile ukuya ilambo pa mulandu wa membu zitu, pakuti ukupitila muli aliwe tungaya alungami kuli Leza.

6 Vino tukaombela pamwi na Leza, namwe kwene tukumukomelezya ukuti mutalekelezya icikuuku cikulu cino mwapokelela kuli Leza. 2 Pano walanda ukuti: “Umu nsita ino mwalondanga imutemwe, namuvwile, nupya pa wanda wa kupusuka namwavwile.” Lyene insita yii i yakuti Leza atutemwe. Nupya uwanda uu u wa kupusuka.

3 Tusicita icili consi icingalenga yauze ukusoka, pakuti umulimo witu utazanikwa nu mulandu; 4 lelo muli vyonsi tukalanga ukuti sweswe yaomvi yakwe Leza, lino tukuzizimizya, lino tuli na macuzi, lino tukulondekwa uwazwilizyo, lino ivintu vyatutalila, 5 lino yakutuuma, lino twanyepwa umu vifungo, lino tukupita umu vimvulunganya, lino tukuombesya, lino tukufilwa ukulaala utulo usiku, lino tutakweti ivyakulya; 6 mu kusanguluka, mu kumanya, mu kuteeka umwenzo, mu cikuuku, mu mupasi wa muzilo, mu kutemwa ukusi kwa usomvi, 7 umu kulanda icumi, mu maka yakwe Leza; umu kulema ivyanzo vya ulungami ukwi kasa li lunji nu kwi kasa lya kwi mani, 8 umu ucindami nu mu kusuulwa, umu malyasi aipe nu mu malyasi asuma. Tukalolwa ukuti sweswe yacenjezi lino sweswe ya cisinka, 9 tukalolwa wa yantu aatamanyikwa lino twamanyikwa, tukalolwa wa yantu aakufwa lino tuli nu umi, tukalolwa ukuti tukufululwa* lino tusikupeelwa uku yantu kuti yatukome, 10 tukalolwa wa yantu ali nu ulanda lelo tukasansamuka lyonsi, tukalolwa wa yapiina lelo tukalenga aingi ukuya akankala, tukalolwa kwati tutakwata icili consi lelo twakwata ivintu vyonsi.

11 Twamunena vii vyonsi mwe ina Kolinto, nupya ituyula sana imyenzo itu. 12 Swemo twamutemwa sana, lelo mwemo mwatutemwa panono. 13 Fwandi nkulanda kuli mwemwe, wakwe vino ningalanda uku yana yane, namwe kwene mwayula sana imyenzo inu.

14 Mutaaya* ukwi yoko ilili limwi na aatataila. Pano uzye ulungami na umpulamasunde vinguvwana uli? Nanti uzye uluswepo ni mfinzi vinguvwana uli? 15 Nupya uzye Klistu anguvwana uli na Beliali?* Nanti uzye uwataila anguvwana uli na atataila? 16 Nupya uzye itempele lyakwe Leza linguvwana uli ni vilubi? Pano swemo sweswe itempele lyakwe Leza wa umi; wakwe vino Leza walanzile ati: “Indikala pali aliyo nu kupitaana muli aliyo, nupya indaya Leza wao, nayo yalaya antu yane.” 17 “‘Acino fumini muli aliyo nupya ipaatulini,’ avino Yeova walanda, ‘nupya tiini ukulema uku cintu icikowele’”; “‘nani ndamupokelela.’” 18 “‘Nupya ndaya tata winu, namwe mulaya ana yane alumendo na akazyana,’ avino Yeova wa Maka Yonsi walanda.”

7 Fwandi mwe yatemwikwa, vino Leza watulaya ivintu vii, lekini tuisangulule kuli vyonsi ivikakowezya umwili nu mupasi, nu kuya amuzilo lino tukutiina Leza.

2 Tupokelelini umu myenzo inu. Tutacitila ali wensi iciipe, tutoonona ali wensi, nupya tutacenjezya ali wensi. 3 Ntakulanda vii pakuti imupeele umulandu. Pano imunena ukuti mwaya umu myenzo itu pakuti mufwe pamwi naswe nu kuya nu umi pamwi naswe. 4 Nkalanda ukwaula intete kuli mwemwe. Nkauvwa icilumba sana pa mulandu winu. Nateekeziwa sana; nupya nkaya sana ni nsansa umu ntazi zitu zyonsi.

5 Lino twafisile umu Makedoniya twafizilwe ukupuuza, twaculanga umu nzila izipusanepusane, alwani itu yatucuzyanga sana nupya twali ni ntete. 6 Lelo Leza aakateekezya aali nu ulanda, watuteekizye pa mulandu nu kuyapo kwakwe Tito; 7 nupya asi pa mulandu wa kuyapo kwakwe sile lelo na pali vino mwamuteekizye, lino watunenyile pali vino mukanduuka, pa ulanda winu alino na pali vino mukansakamala; fwandi nizile inja sana ni nsansa.

8 Pano nanti cakuti kalata wino namulembiile wamulenzile ukuya nu ulanda, nsilanguluka. Nanti cakuti pa kutandika nalangulwike (pano vino namulembiile vyamulenzile ukuya nu ulanda nanti cakuti cali sile a pa kasita kanono), 9 ndakai naya ni nsansa, asi pa mulandu wakuti mwali nu ulanda lelo a pa mulandu wakuti ulanda uno mwali nao wamulenzile ukulapila. Pano mwali nu ulanda uno Leza akalonda, icakuti kusi iciipe icamucitikile pa mulandu wakwe sweswe. 10 Pano ulanda uno Leza aakalonda ukalenga umuntu ukulapila nu kumutungulula uku kupusuka, nupya usimulenga ukulanguluka; lelo ulanda wa muno nsi ukaleta imfwa. 11 Cikuloleka apaswe ukuti mwali nu ulanda uno Leza aakalonda, nupya mwaombiisye ukucita icisuma. Mwazifizye amazina inu, muvwile uyi pa viipe vino mwacisile, mwatiinyile Leza, mwalondanga ukulapila, mwaombelanga Leza nu mwenzo winu onsi, nupya mwatiile ukucita iviipe! Mwalolike muli vyonsi ukuti mwali aakaele. 12 Nanti cakuti namulembiile, ntalembiile wino wacisile iciipe nanti wino yaacitiile iciipe, lelo namulembiile pakuti ciloleke kuli Leza ukuti mukalondesya ukuuvwa kuli sweswe. 13 Uli mulandu kwene uno twateekeziwe.

Lelo ukulunda pa kuteekeziwa, twali sana ni insansa pali Tito, pano mwensi kwene mwamukomelizye. 14 Pano ndi cakuti namulumbilizye kuli aliwe, nsiuvwa insonyi pali vino nalanzile; lelo wakwe vino vyonsi vino twamunenyile vyali vya cumi avino na mazwi yano twamulumbilizye kuli Tito yasininkiziwa ukuti acumi. 15 Nupya wamutemwa sana pano aakaiusya vino mwensi mwaya ni cuvwila na vino mwamupokelile nu mucinzi sana. 16 Naya sana ni nsansa pano namutaila muli vyonsi.

8 Lyene ina itu tukulonda mumanye pa cikuuku cikulu cino Leza wapeezile amu vilongano vya mu Makedoniya. 2 Lino yeziwanga ala yakucula yaali sana ni nsansa, nupya nanti cakuti yaali aapiina yaali sana na ukapekape. 3 Pano yapeezile ukulingana na vino yakweti nu kucizyapo pali vino yakweti, nupya nene kambone, 4 nupya aineco yaitemilwe nu kutupaapata sana pakuti yangapeela ivya upe vya kwazwilizya antu ya muzilo. 5 Nupya yapeezile ukucila na pali vino twenekelanga, inkoleelo yaipeezile aineco uku Mwene nu kutwazwa ukulingana nu kulonda kwakwe Leza. 6 Acino twakomelizye Tito ukuti aize amalilile umulimo uno watandike kuli mwemwe uwa kupoka ivya upe vino mwaitemiilwe ukupeela. 7 Lelo wakwe vino mukatwalilila ukuombesya muli vyonsi, umu utailo, mu kulanda ningo, mu kumanya Leza, umu kucincila na muli vino twamutemwa, avino mutwalilile nu kuya sana na ukapekape.

8 Nsikulanda vii pakuti mupatikizye, lelo nkulonda kuti mumanye vino yauze yacincila, nupya nkulonda ukumanya ndi cakuti ukutemwa kwinu ukwa cumi. 9 Pano mwamanya icikuuku cikulu ica Mwene witu Yesu Klistu, ukuti nanti cakuti wali umukankala, wizile aya umupiina pa mulandu winu, pakuti muye aakankala ukupitila umu upiina wakwe.

10 Nemo nkwelenganya ukuti: Ukuomba umulimo uu uwa kwazwilizya kungalenga ivintu vimuzipile, pano ipapita umwaka ukufuma pano mwatandikile umulimo uu uwa kusangula nupya mwalolike ukuti mwalondesyanga ukuuomba. 11 Acino malilini umulimo uno mwatandike, lyene vino mukapeela ukulingana na maka inu vilalanga ukuti mwaipeelesya ukupeela. 12 Pano nga umwi akulonda ukupeela, upe wakwe ulapokelelwa ndi cakuti wapeela ukulingana na vino akweti, asi kupeela vino atakweti. 13 Pano nsikulonda kuti cangukile yauze, lelo mwemo cimutalile; 14 ndakai mukweti ivingi fwandi mungayazwilizya, nga mwacita vivyo nayo lino yalakwata ivingi yalamwazwilizya lino mulalondekwa uwazwilizyo pakuti kukaye umulinganya. 15 Wakwe vino calembwa ukuti: “Umuntu uwakweti ivingi ataakweti ivingi sana, nu wakweti tunono ataakweti utunono sana.”

16 Nkataizya Leza pali vino Tito waya umucincile ukumwazwa wakwe vino naswe tukacita, 17 pano uvwile vino twamukomelizye, nupya vino waya umucincile i calenzile ukuti aize kuli mwemwe umu kuitemelwa. 18 Lelo tukumutuma pamwi nu mwina wino yakataizya umu vilongano vyonsi pa mulandu na vino akaomba ukulozya ukwi lyasi lisuma. 19 Asi cico conga, lelo ivilongano vyamusonsile ukuti apita naswe lino tukuomba umulimo wa kutwala ivya upe pakuti Umwene aacindikwa, nu kulangilila ukuti twaipeelesya ukwazwa yauze. 20 Fwandi tusikulonda kuti umuntu ali wensi atuzane nu mulandu lino tukuomba umulimo uu uwa kupeela ivya upe. 21 Pano ‘twaya aacisinka muli vyonsi, asi sile kuli Yeova lelo nu ku yantu.’

22 Nupya tukutuma umwina witu pamwi nayo, wino twezya pa miku iingi nu kuzana ukuti akaombesya mu vintu ivingi, lelo akaombesya sana pa mulandu wakuti wamutaila. 23 Ndi cakuti mukutwisika Tito, wene u munji nupya nkaomba nawe pakuti ivintu vimuzipile; nanti ndi cakuti mukutwisika aina, yene aatumwa ya vilongano nupya ali lulumbi lwakwe Klistu. 24 Acino yalangini ukuti mwayatemwa, nupya mulange ni vilongano umulandu uwalenzile tuye ni cilumba pali mwemwe.

9 Lyene ukulozya uku kuombela amuzilo, citakulondekwa ukuti imulembele, 2 pano namanya ukuipeelesya kwinu kuno nkayuvwilapo uku ina Makedoniya, ukuti ipapita umwaka ukufuma pano aina Akaya yaipekanyizizye ukwazwa, nupya ukucincila kwinu kwakomelezya aingi pali aliyo. 3 Lelo nkutuma aina pakuti ukuyuvwa kwitu pali ukapekape winu kutaya u kwa sile sile, nu kuti muipekanye ningo wakwe vino namunenyile ukuti avino mulinzile ukucita. 4 Pano ndi cakuti niza na ina Makedoniya nu kuzana ukuti mutaipekanya, mwemo pamwi naswe tulazewana pa mulandu na vino twamutaila. 5 Acino nelenganyizizye ukukomelezya aina ukwiza kuli mwemwe lino kucili insita, pakuti mupekanyizizye calimwi ivya upe vino mwalavile ukupeela, pakuti lino tuliza, ivya upe vivyo vice viye i vipekanyiziwe, nupya cii cilalanga ukuti tutaamupatikizye sile ukupeela lelo mwaitemiilwe mweineco.

6 Lelo mwaiusya ukuti, aakakomela utunono alazombola utunono, na wensi aakakomela ivingi alazombola ivingi. 7 Lekini wensi apeele ukulingana na vino watapingula umu mwenzo wakwe, asi kupeela nu ulanda nanti umu kupatikiziwa, pano Leza watemwa umuntu aakapeela ni nsansa.

8 Nupya Leza angalenga icikuuku cakwe icikulu consi ukuya pali mwemwe, pakuti lyonsi mwakwata ivikalondekwa, ukwikako sile nu kukwata ivingi ivikalondekwa pa kuomba umulimo onsi usuma. 9 (Wakwe vino calembwa ukuti: “Akapeela ivingi; akapeela apiina. Ulungami wakwe ukatwalilila manda pe.” 10 Lyene aakapeela kata wa mbezu imbezu izingi ni vyakulya, alamupeela imbezu izingi izya kukomela nupya alalenga ukuti muzombole sana ulungami.) 11 Muli vyonsi mukapaalwa pakuti mwaya na ukapekape umu nzila zyonsi, nupya ukupitila muli sweswe, ukapekape winu ukalenga antu yataizya Leza; 12 pano umulimo uu uwa kuombela antu aingi, usi wakwazwa sile amuzilo, lelo ukalenga nu kuti antu aingi yataizya Leza. 13 Ukupitila umu usininkizyo uno umulimo uu ukapeela, yakalumbanya Leza pa mulandu na vino mukauvwila ilyasi lisuma pali Klistu lino mwasimikiile apaswe, na pa mulandu wakuti mwaya na ukapekape kuli aliyo nu ku yantu yonsi. 14 Nupya lino yakumupepelako amapepo ya kupaapata, yakalanga ukuti yamutemwa pa mulandu ni cikuuku cikulu cakwe Leza icaya pali mwemwe.

15 Lekini twataizya Leza pa upe uu uno watupeela uutanga ulondololwe.

10 Ne Paulo nkumupaapata nu ufuuke nupya umu cikuuku cakwe Klistu, nanti cakuti nkaloleka nene mutonte lino indi namwe, lelo nkaya umusipe lino insi namwe. 2 Nkutaila kuti lino ndiza, ndazana ukuti yano yakaelenganya ukuti tukacita vino imili itu ikalonda ale yasenuka, pakuti ntaca njakalipile sana. 3 Pano nanti cakuti twaya wa yantu yonsi, tusiilwa ulwi wakwe vino twaya umu mwili. 4 Pano ivyanzo vino tukaomvya umu ulwi, vitapangwa na antu, lelo i vya maka ivikafuma kuli Leza ivikawisya ivintu ivikome ivyaya wa maliinga. 5 Pano tukuwisya amelenganyo yonsi acilumba apusiine nu kumanya Leza, nupya tukulenga amelenganyo itu ukuteekwa uzya pakuti yauvwila Klistu; 6 nupya ituipekanya ukucafulula yonsi aataya ni cuvwila, lino mwensi mulalanga ukuti muli ni cuvwila.

7 Mukalola ivintu wakwe vino vyaya ukunzi. Ndi cakuti umwi akuilola ukuti u muntu wakwe Klistu, atale aelenganye pali cii: Wakwe vino wene waya u wakwe Klistu, avino naswe kwene twaya. 8 Pano nanti cakuti ningayuvwa sana pa maka yano Umwene watupeela aakumukuula asi ukumuwisya foo, kusi aangandenga ukuya ni nsonyi. 9 Pano ntakulonda ciloleke kwati nezyanga ukumutiinya umu makalata yano namulembiile. 10 Pano yakati: “Amakalata yakwe aamaka, lelo nga wiza akaloleka uwa sile sile nupya imilandile yakwe isiuvwika ningo.” 11 Lekini umuntu wiyo amanye ukuti vino tukalanda umu makalata ali vino tulacita na lino tuliza. 12 Tusilonda ukuya wa yantu aaya ni cilumba nanti ukuyakolanya. Yene yakaipingula ukulingana na vino aineco yakalola ukuti ali visuma nupya cico cikalangilila ukuti yataaya na mano.

13 Tusiyuvwa acilumba ukucila umu mipaka ino twapeelwa, lelo tukayuvwila icilumba umu mipaka ino Leza watupeela, ukufika sile na kuli mwemwe. 14 Tutaacizile umu mipaka itu lino twizile kuli mwemwe, pano sweswe twali ankoleelo ukwiza kuli mwemwe ni lyasi lisuma pali Klistu. 15 Tusi ni cilumba ukucila umu mipaka itu nanti umu mulimo wa muntu muze, lelo tukutaila ukuti lino utailo winu ukukomelako, umulimo uno twaomba ulatwalilila ukukulilako umu ncende itu. Nupya tulatwalilila ukuombesya, 16 pakuti tuce tukasimikile ilyasi lisuma nu mu mpanga zyuze, pakuti tutaca tuye ni cilumba pa mulimo uno waombwa umu cifulo ca muntu muze. 17 “Lelo aakuilumba, ailumbila muli Yeova.” 18 Pano Yeova atatemwa umuntu aakaicindamika umwineco, lelo watemwa wino aliwe akacindamika.

11 Nanti cakuti nkuloleka kwati nene muwelewele, ningatemwa nga mwantekanyizizye. Lelo mukuntekanyizizya! 2 Indi nu uzuwa wakwe Leza pali mwemwe, pano namulavile ukuti mulatwalwa kuli iya wenga pakuti ningamupeela kuli Klistu wakwe nacisungu umusanguluke. 3 Nkutiina ukuti wakwe vino inzoka yabefile Eva ukuomvya umucenjelo, namwe kwene melenganyo inu yangononwa nu kuta ukuya acumi nupya asanguluke wakwe vino Klistu akalonda. 4 Pano ndi cakuti umwi wiza nu kumusimikila pali Yesu muze wino tutamusimikile, nanti ndi cakuti mwapokelela umupasi uze ukucila pali uno mwapokelile, nanti nga muvwa ilyasi lisuma ukucila pali lino mwasimikiilwe, mukazumila zuwa. 5 Pano nemo nkailola ukuti antu yano mukalola kwati ali yatumwa ya mpomvu yatancila ukucindama. 6 Lelo nanti cakuti ntacenjela umu milandile, Leza wene namumanya; nupya twamulangilila ningo vivyo muli vyonsi.

7 Nanti uzye ale nacisile uluyembu pali vino naicefizye pakuti mucindamikwe, lino namusimikile ni nsansa ilyasi lisuma pali Leza ukwaula ukulipilwa? 8 Naposile uwazwilizyo uku vilongano vyuze pakuti mbombele mwemwe, nupya cali kwati niya uku vilongano vivyo. 9 Lelo lino nali namwe nupya lino nalondekwanga uwavwilizyo, ntaali icisendo uku muntu ali wensi, pano aina afumile uku Makedoniya yandetile uwavwilizyo uno nalondekwanga. Nupya umu nzila ili yonsi ntatazile inje icisendo kuli mwemwe nupya ndatwalilila ukucita vikwene. 10 Nkulanda icumi muli Klistu ukuti, ntalata ukuvwila icilumba umu yantu aku Akaya. 11 U mulandu ci? Uzye a pa mulandu wakuti ntamutemwa? Leza wamanya ukuti namutemwa.

12 Lelo ndatwalilila ukucita vikwene, pakuti impezye yayo aakailola ukuti yalingana naswe mu vintu vino yakayuvwilapo. 13 Pano antu yayo aatumwa ya ufi, aomvi ya ucenjezi, yakaizifilizya kwati aatumwa yakwe Klistu. 14 Nupya nsizunguka, pano na Satana kwene akaizifilizya pakuti aloleke kwati a malaika wa luswepo. 15 Fwandi cisi ca kuzunguka ndi cakuti aomvi yakwe nayo kwene yakuizifilizya pakuti yaloleke kwati aaomvi ya ulungami. Lelo impelelekezyo yao ilalingana ni milimo yao.

16 Nupya kwene nkulanda ukuti: Kusi aalinzile ukwelenganya ukuti nene muwelewele. Lelo ndi cakuti avino mukwelenganya, mpokelelini wa muntu umuwelewele, pakuti nani kwene ninguvwako icilumba panono. 17 Lyene vino nkulanda asi vino Umwene angalanda, lelo avino umuntu umuwelewele angalanda aakayuvwa pa mulandu nu kuitaila. 18 Pa mulandu wakuti antu aingi yakayuvwa acilumba ukulingana ni vintu vya mu nsi, nani kwene namayuvwanga. 19 Pa mulandu wakuti “mwakwatisya mano,” acino mwatemelwa ukuvwana na awelewele. 20 Nupya mwemo mukauvwana na wensi aakamuteeka uzya, na wensi aakamupoka nu kumuliila vino wamupoka, na wensi aakaicindamika pali mwemwe, alino na wensi aakamupama pa manso.

21 Nkulanda vii pa mulandu wakuti twasuulwa, pano cikaloleka kwati tutakwata maka.

Lelo ndi cakuti yauze yasipa, lyene ale nkulanda wa muwelewele, nomba nani kwene nasipa. 22 Uzye ale Aebele? Nani kwene nene Muebele. Uzye ale a ina Izlaeli? Nani kwene nene mwina Izlaeli. Uzye ale ana yakwe Abulahamu? Nani kwene nene mwana Abulahamu. 23 Uzye aaomvi yakwe Klistu? Nkwasuka wakwe cipena, nemo nacila napo: Naombesya ukuyacila, nanyepwa umu vifungo imiku iingi, ntanga mpende imiku ino numwa, nupya imiku iingi nali umupiipi nu kufwa. 24 Pa miku 5 numilwe ivikoti 39 uku Yayuda, 25 imiku itatu numilwe ni mikota, umuku onga natamilwe na mawe, imiku itatu nali umu uzanzo wa pa manzi, nupya nikazile pali yemba umusanya nu usiku; 26 ilingi nayanga pa lwendo, mu mazanzo ya pa nguzi, umu mazanzo ya vipondo, umu mazanzo ukufuma uku yantu yane, umu mazanzo ukufuma uku yantu ya mu nko, umu mazanzo ya mu musumba, umu mazanzo ya mu lwanga, umu mazanzo ya pali yemba, umu mazanzo ukufuma uku ina ya ufi, 27 naombesyanga nu kutonta sana, ilingi ntalalanga usiku, ntalyanga nu kumwa manzi, ilingi ntakwatanga ivyakulya, naculanga ni mpepo nupya nali umusizye.

28 Ukulunda pali vivyo, cila wanda kwaya ivikancuzya: nkasakamala pa mulandu ni vilongano vyonsi. 29 Lino umwi u mutonte, nani kwene nkaya umutonte. Lino umwi yamusosya, nani kwene nkasoka sana.

30 Ndi cakuti nduvwa icilumba, nduvwila icilumba pa vintu ivikalanga utonte wane. 31 Leza nupya Isi wa Mwene Yesu, wino alinzile ukulumbanyiziwa amanda pe, amanyile ukuti nsikubepa. 32 Lino nali umu Damasika, kateeka uwasonsilwe nu Mwene Aleta, walindanga umusumba wa ina Damasika pakuti yandeme, 33 lelo yanjisile muli basiketi nu kumfumizya api windo uku ciumba ca musumba, nupya avino napuswike.

12 Ndinzile ukuyuvwa. Nanti cakuti mutaya usuma umwi, nimatwalilila ukulanda pa vilolwa vino naweni ni vintu vino Umwene wansokolwelile. 2 Namanya umusambi umwi wakwe Klistu, ipapita imyaka 14 ukufuma pano wasendiilwe ukwi yulu lyakwe citatu; ntamanya ndi cakuti wasenzilwe nu mwili nanti ukwaula umwili, Leza sile u wamanya. 3 Ee namanya umuntu wiyo, lelo ntamanya ndi cakuti wali nu mwili nanti foo; Leza sile u wamanya 4 umuntu wiyo uwasenzilwe umu paladaise nu kuvwa mazwi atanga yavwangwe, nupya yano muntu atazumiliziwa ukuvwanga. 5 Nimayuvwilanga pa muntu wiyo, lelo nsikuyuvwanga nemwineco, suka sile pa utonte wane. 6 Pano nanti cakuti nkulonda ukuyuvwa, ntalaya umuwelewele, pano ningalanda icumi. Lelo nsilonda ukucita vivyo pakuti kutaya nanti aumwi uwa kumpeela umucinzi ukucila pali vino akalola nanti ukuvwa kuli nene, 7 pa mulandu sile wakuti napokelile ivilolwa vivyo.

Pakuti ntaya sana ni cilumba, natosilwe umunga umu mwili, malaika wakwe Satana watwalilila ukumpama, pakuti ntayuvwa sana. 8 Pa miku itatu napaapasile Umwene ukuti amfumizye umunga uu mu mwili. 9 Lelo wanenyile ati: “Icikuuku cane icikulu cakulinga, pano amaka yane yakalolekela umu utonte.” Fwandi lyene nimayuvwilanga pa utonte wane pakuti amaka yakwe Klistu yatwalilile ukuya pali nene wi tenti. 10 Acino nkasansamukila umu utonte, umu kusaalulwa, umu kuulizya, umu kucuziwa nu mu ntazi pa mulandu wakwe Klistu. Pano lino nene mutonte alino nkaya na maka.

11 Naya wa muwelewele. Mwampatikizye sile ukuya vivyo, pano mutalanzile ivisuma pali vino nacita. Pano yano mwalolanga kwati ali yatumwa ya mpomvu yatancizile ukucindama, nanti i cakuti nene wa sile sile. 12 Nupya ivimanyililo vya kuya umutumwa vyacisilwe muli mwemwe ukupitila umu kuzizimizya sana, nu kupitila umu vimanyililo ni vizungusyo alino ni milimo ya maka. 13 Umulandu uno mutacindikilwa wa vilongano vyonsi u wakuti ntaali icisendo kuli mwemwe. Munjeleleko pa kuluvyanya kuu.

14 Uu ali muku wakwe citatu uno injipekanya ukwiza kuli mwemwe, nupya ntaliza inje icisendo. Pano nsikulonda ivyuma vinu, lelo nkulonda mwemwe; pano ana yasienekelwa ukusungila avyazi yao ivyuma, lelo avyazi aakasungila ana yao ivyuma. 15 Pano nemo ndatemwa ukupeela vyonsi vino nakwata nu kuipeela nemwineco pa mulandu winu. Ndi cakuti namutemwa sana, uzye mwemo mulinzile ukuntemwa panono? 16 Lelo nanti cakuti ntizile inja icisendo kuli mwemwe, mukati “namutevile” nupya namulemile “umu citeyo.” 17 Uzye namuliilile icili consi ukupitila umu yantu yano natumanga kuli mwemwe? 18 Nakomelizye Tito, nupya namutumile pamwi nu mwina. Uzye Tito wamuliilile icili consi? Uzye tutelenganyanga ivili vimwi? Uzye tutaomvile umulimo uli umwi?

19 Uzye mukwelenganya ukuti lyonsi twaipokololanga kuli mwemwe? A kuli Leza akuno tukavwangila muli Klistu. Lelo mwe yatemwikwa, vyonsi vino tukacita i vya kumukomya. 20 Pano nkutiina ukuti lino ndiza, limwi ndazana mukucita vino nsikulonda nupya limwi mutalatemwa vino ndacita, lelo limwi kungaca kuye ukupaazyanya, uzuwa, icipyu icikulu, malekano, mazwi ya miponto, ulwambo, kuitutumula alino ni cimvulunganya. 21 Limwi lino ndiza nupya, Leza wane alalenga kuti nuvwe insonyi pa nkoleelo inu, nupya ndalilila aingi pali yano yacisile uluyembu, lelo aatalapiile uku kukowela kwao, nu ku uzelele* alino nu ku vicitwa vya winyi* vino yacisile.

13 Uu ali muku wakwe citatu ukwiza kuli mwemwe. “Pakuti kuye ukusininkizya umulandu uli onsi, kufwile ukuya ya kambone yaili nanti yatatu.” 2 Nanti cakuti ndakai insi namwe, cili kwati indi namwe umuku wakwe ciili, nupya nkucelwila calimwi yayo aacisile uluyembu ku cisila na yonsi kwene, nkuti lino ndiza kuko nupya ntalayatapo sile, 3 lino ndacita vivyo, cilalenga musininkizye ukuti Klistu akalandila muli nene. Nupya Klistu aataya umutonte kuli mwemwe lelo wakwatisya maka. 4 Pano mu cumi, wapoopiilwe pa cimuti pa mulandu wa utonte, lelo waya nu umi pa mulandu na maka yakwe Leza. Mu cumi naswe kwene twatonta pamwi nawe, lelo tulaya nu umi pamwi nawe pano maka yakwe Leza yaya pali mwemwe.

5 Mwayezya pakuti mumanye ndi cakuti mwaya nu utailo; mwaikako mano pakuti mumanye vino mwaya. Nanti uzye mutamanya ukuti Yesu Klistu akaombela pamwi namwe? Suka sile ndi cakuti mutatemwikwa. 6 Nkutaila ukuti mulamanya ukuti twatemwikwa.

7 Lyene tukupepa kuli Leza ukuti mutaacita iviipe, asi pa mulandu wakuti tukalonda ukutemwikwa, lelo a pakuti mwacita ivisuma, nanti cakuti tutanga tutemwikwe. 8 Pano tusicita icili consi icingalesya icumi, suka sile icingatungilila icumi. 9 Tukasansamuka lyonsi lino twatonta, lelo ala mwemo muli na maka. Nupya tukapepa ukuti mwasenuka umukulondekwa. 10 Ukwene uli mulandu uno namulembela ivintu vii lino insi namwe, pakuti lino ndaya namwe, ntakaomvye amaka yano Umwene wampeela uku kumukalipila lelo nkayaomvye uku kumukomya asi ku kumutoovola.

11 Lyene inane, twalililini ukusansamuka, ukusenuka, ukuteekeziwa, ukuya na melenganyo ali yamwi, nu kwikala umu mutende; na Leza uwaya nu kutemwa nu mutende alaya namwe. 12 Mulamukane nu kutonsolana kwa wina. 13 Amuzilo yonsi yamulamuka.

14 Icikuuku cikulu ica Mwene Yesu Klistu nu kutemwa kwakwe Leza alino na mapaalo ya mupasi wa muzilo viye namwe mwensi.

Akaamwa nu kuti Sailasi.

Nanti limwi, “mupasi wakwe Yeova.”

Lolini Ulondolozi wa Mazwi.

Nanti “ukusundwa.”

Nanti “ukuilundanya.”

Izwi ilyafuma uku Ciebele ilikapiliula ukuti “uwa sile sile.” Likalozya kuli Satana.

Mu Cigiliki: “Por·nei′a.” Lolini Ulondolozi wa Mazwi.

Nanti “ukupama umu kucita ivya nsonyi.” Mu Cigiliki, a·sel′gei·a. Lolini Ulondolozi wa Mazwi.

    Impapulo Zya Cimambwe-Lungu (2009-2025)
    Fumini
    Ingilini
    • Cimambwe-Lungu
    • Tumiliniko Yamwi
    • Vino mukulonda ukucita
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Masunde pa Miomvezye
    • Kusunga Inkaama
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ingilini
    Tumiliniko Yamwi