KALATA WA KUTANDIKILAKO WAKWE PETULO
1 Ne Petulo umutumwa wakwe Yesu Klistu, nalembela aikazi ya pa nsita inono asalanganila umu mpanga zya Ponto, Galatiya, Kapadokiya, Asia, nu mu Bitiniya, aasoololwa 2 ukulingana na vino Leza Tata witu wamanyiile limwi, aasangululwa nu mupasi wa muzilo, pa mulandu wa kuya ni cuvwila alino nu kusanswa nu wazi wakwe Yesu Klistu:
Si cikuuku cikulu nu mutende vivule kuli mwemwe.
3 Alumbanyiziwe Leza nupya Isi wa Mwene witu Yesu Klistu, pano walenzile ukuti tuvyalwe umuku wakwe ciili pa mulandu nu luse lwakwe ulukalamba, pakuti tuye nu upaalilo umu kutuutuluka kwakwe Yesu Klistu ukufuma uku yafwe, 4 pakuti tupyane icitanga ciole nupya icitakowela nupya icitanga cisile. Casungilwa mwemwe umwi yulu, 5 mwemuno mukacingililwa pa mulandu na maka yakwe Leza ukupitila umu utailo pa mulandu ni pusukilo ililasokololwa umu nsita ya kusyalikizya. 6 Acino muyelile sana ni nsansa, nanti cakuti pa nsita yii, cili ningo kuti muye nu ulanda pa nsita inono pa mulandu na mezyo apusanepusane, 7 pakuti utailo winu uweziwa, uwacindama sana ukucila goldi iikaononeka nanti cakuti yengululwa umu moto, uce ulenge mupokelele ululumbi, ucindami, nu mucinzi pa kusokololwa kwakwe Yesu Klistu. 8 Nanti cakuti mutamulolapo, mwamutemwa. Nanti cakuti musimulola ndakai, mwamutaila nupya mwaya sana ni nsansa nu lulumbi ulutanga lulondololwe, 9 nupya mulaya ni insansa lino mulapusuka pa mulandu nu utailo winu.
10 Pa mulandu ni pusukilo lii, ya kasesema aasesime pa cikuuku cikulu ukulozya kuli mwemwe, yezizye na maka ukuuzilizya nu kulondelezya ningo. 11 Yatwalilile ukulondelezya ivyali nu kucitika alino ni nsita ino umupasi wa muzilo uwali muli aliyo wali nu kuyalangilila pali Klistu, pano umupasi wa muzilo wayalenzile ukumanyila limwi pali vino Klistu wali nu kucula alino na pa lulumbi luno wali nu kukwata pa cisila. 12 Casokolwilwe kuli aliyo ukuti yataiombelanga aineco lelo yaombelanga mwemwe, ukulingana na vino aasimikile ilyasi lisuma kuli mwemwe ukuomvya umupasi wa muzilo uwatumilwe ukufuma ukwi yulu yamunenyile. Ya malaika yakalondesya ukumanya ivintu kwene vii.
13 Fwandi iteyanyini ukuomba imilimo; mutwalilile ukuya na mano; mwaloleela icikuuku cikulu icilapeelwa kuli mwemwe lino Yesu Klistu alasokololwa. 14 Vino mwemwe yana ya cuvwila, tiini ukutungululwa nu lunkumbwa luno mwakweti mpiti lino mutaamanyile Leza, 15 wakwe vino uwamwamile waya u wa muzilo, avino namwe kwene muye amuzilo muli vyonsi vino mukucita, 16 pano calembwa ukuti: “Mulinzile ukuya amuzilo, pano nene wa muzilo.”
17 Nupya ndi cakuti mukulenga ivintu kuli Tata aakapingula ukwaula akapaatulula ukulingana ni vicitwa vya muntu, mwaya na katiina kuli aliwe lino mucili umu wikazi winu uwa pa nsita inono. 18 Pano mwamanya ukuti mutaakulwilwe uku umi uwa sile sile uno ivikolwe vinu vyamusilile ukuomvya ivintu ivikaola, kuli kuti siuva nanti goldi. 19 Lelo mwakululwa ukuomvya uwazi wa mutengo, uwakolana nu wazi wa mwana wa mfwele aatakowela nupya umusanguluke, kuli kuti uwazi wakwe Klistu. 20 Wamanyikilwe limwi lino insi itali iyeko, lelo wasokolwilwe uku nsita ya ku mpela pa mulandu winu. 21 Pa mulandu na aliwe, caleenga ukuti mutaile Leza, uwamutuutulwile ukufuma uku yafwe nu kumupeela ululumbi, pakuti muye nu utailo nu kupaalila muli Leza.
22 Lyene vino mwaisangulula pa mulandu wa kuvwila icumi nupya mwatemwa aina ukwaula usomvi, fwandi twalililini ukutemwana sana nu mwenzo onsi. 23 Pano mutavyalwa umuku wakwe ciili uku lumbezu ulukaola lelo mwavyalilwa uku lumbezu* ulusiola ukupitila umwi zwi lyakwe Leza wa umi nupya uwayako lyonsi. 24 Pano “antu yonsi yaya wi sote, nu lulumbi lwao lwaya wa maluwa ya mu mpanga; isote likauma, ni iluwa likapona. 25 lelo izwi lyakwe Yeova likaikalilila manda pe.” Nupya “izwi” lilyo ali lyasi lisuma ilyasimikilwe kuli mwemwe.
2 Tiini ukucita iviipe vyonsi nu ucenjezi nu usomvi nu muvimbila alino ni miponto ya misango yonsi. 2 Wa tunya utwacivyalwa, mwalondesya umukaka usanguluke uwaya umwi zwi lyakwe Leza, pakuti umulenge ukukula nu kupusuka, 3 pano mwailolela ukuti Umwene waya ni cikuuku.
4 Lino mukuya kuli aliwe, kuli kuti iwe lya umi lino antu yakanyile, lelo ilya mutengo ilyasoolwilwe na Leza, 5 mweyano mwaya wa mawe ya umi mukukuulwa ukuya ing’anda yakwe Leza nu kuya ya simapepo ya muzilo, pakuti mwapeela malambo ya muzilo azumiliziwa kuli Leza ukupitila muli Yesu Klistu. 6 Pano Malembo yakati: “Lolini! Nkwika umu Zioni iwe lino nasoolola, iwe ilicindame ilya mu mufula pa koona nupya wensi uwataila iwe lilyo atalazewana.
7 Fwandi waya u mucindame kuli mwemwe pa mulandu wakuti mwataila, lelo uku yantu aatataila, calembwa ukuti: “Nanti icakuti ya kakuula yakanyile iwe kwene lilyo, lizile iliya iwe licindame ilya pa koona”* 8 nupya “iwe lya kupumikako nupya ilya kulenga antu ukuluvyanya.” Yakapumikako pa mulandu wakuti yasyauvwila izwi lyakwe Leza. Vikwene i vilacitikila antu yayo. 9 Lelo mwemo mwemwe “mutundu uwasoololwa, ya simapepo aku wene, uluko lwa muzilo, antu aiyele, pakuti musimikile pa ucindami”* wakwe wino wamwamile ukufuma umu mfinzi nu kuya umu luswepo lwakwe ulusuma. 10 Pano pa nsita imwi mutaali antu yakwe Leza, lelo ndakai mwemwe antu yakwe; pa nsita imwi mutelezilwe, lelo ndakai mwelelwa.
11 Mwe yatemwikwa, nkumukonkomezya wa enyi nupya aikazi ya pa nsita inono ukuti mutaluke uku lunkumbwa lwa mwili ulukamulwisya. 12 Muye ni miyele isuma umu yantu ya mu nko, pakuti nga yamupeela umulandu wa kucita iviipe, yangalola imilimo inu isuma, nupya cico cingalenga yacindike Leza pa wanda wakwe uwa kuceeceta.
13 Pa mulandu wa Mwene, mwatontela yonsi aapeelwa maka, asi mulandu u mwene pano wakwata icifulo ca papela 14 nanti ya kateeka pano u wayatuma uku kufulula ya kacita ya viipe nu kutaizya aakacita ivisuma. 15 Pano Leza akalonda ukuti ukupitila umu kucita ivisuma mulesye malyasi asile sile yano antu awelewele yakalanda. 16 Muye antungwa, lelo mutaomvya untungwa winu wa kabepekezyo ka kucitilamo iviipe, lelo muye wa yazya yakwe Leza. 17 Mwacindika antu amisango yonsi, mwatemwa aina yonsi, mwatiina Leza, nupya mwacindika umwene.
18 Lekini aomvi yatontela asambazi yao nu kuyacindika sana, yatacita sile vivyo uku yantu asuma nupya aaya ningo lelo yacita vivyo na kuli yano yatala. 19 Pano cili ningo ndi cakuti umwi akuzizimizya ucuzi nu kufyengwa pa mulandu wa kulonda ukuya na kampingu musanguluke kuli Leza. 20 Uzye uusuma ci ungayapo ndi cakuti mukuzizimizya lino yamuma pa mulandu wa kucita uluyembu? Lelo ndi cakuti mukuzizimizya macuzi pa mulandu wa kucita icisuma, ala cili sile ningo kuli Leza.
21 Nupya mwamiilwe kuti mucule uku lufyengo, pano nanti sile a Klistu wacuzile pa mulandu winu, pakuti mwamukolanya nu kulondela umu ntampulo zyakwe. 22 Wene atatazile acite uluyembu, nupya atatazile alande ivya ucenjezi. 23 Lino yamutukanga, wene atayatukanga. Lino waculanga, atatiinyanga antu, lelo waipeezile kuli Leza aakapingula umu ulungami. 24 Wene wasenzile imembu zitu umu mwili wakwe pa cimuti, pakuti tufwe uku membu nu kuya nu umi uku ulungami. Nupya “ivilonda vyakwe i vyalenzile kuti tupole.” 25 Pano mwali wa mfwele iziponge lelo ndakai mwawela kuli kacema nupya umwangalizi winu.
3 Umu musango uli umwi kwene, mwe yaci mwatontela ya winu, pakuti nga kuli yamwi aakukana ukuvwa izwi lyakwe Leza, yangasenuka ukwaula izwi pa mulandu ni miyele isuma iya yaci yao, 2 pano yalalola imiyele inu isuma nu mucinzi uno mwayakwatila. 3 Ukuiyemvya kwinu kutaya ukwa kunzi, kuli ukuti ukuluka inyele nu kuzwala vyakwe goldi nanti vyakuzwala ivya mutengo 4 Lelo ukuiyemvya kwinu kulinzile ukuya ukwa mukasi mu mwenzo. Fwandi muye ateekele nupya afuuke, pano ali vintu vicindame sana kuli Leza; nupya kuko ali kuyemba ukusiononeka. 5 Pano vikwene avino anaci aliko mpiti nupya aataile Leza yaiyemvyanga, nupya yatontelanga ya iya, 6 wakwe vino Sala uvwilanga Abulahamu nu kumwama ukuti umwene. Namwe kwene mungaya wa yana yakwe nga mwatwalilila ukucita icisuma nu kukanaya ni ntete.
7 Mwe ya iya, umu musango uli umwi kwene twalililini ukwikala na aci inu ukulingana nu kumanya.* Vino anaci, mwayacindika wa viya ivitonte, pano nayo kwene impyanyi pamwi namwe izya umi uno mwapeelwa pa mulandu ni cikuuku cakwe Leza icikulu, pakuti mapepo inu yataapelela.
8 Ica kusyalikizya, mwensi muye na melenganyo ali yamwi, mwalangulukilana, mwatemwana wa ina, muye sana nu luse, nupya muye aicefye. 9 Mutawezezya uyi pa uyi nanti intusi pa ntusi. Lelo mwapaala aakamucitila iviipe, pano mwamilwe ukuti mwacita vikwene, pakuti mukapokelele mapaalo.
10 Pano “wensi uwatemwa umi nupya akalonda ukuipakizya insansa, alinzile ukucingilila lulimi lwakwe ku viipe nu mulomo wakwe ku kulanda ivya ucenjezi. 11 Lekini wene ate ukucita iviipe nupya acita ivisuma; lekini wene aezya ukwikala umu mutende na auze nu kuulondelela. 12 Pano amanso yakwe Yeova* yaya pa yalungami, na matwi yakwe yakauvwa kuli vino yakupaapata, lelo Yeova wapata aakacita iviipe.”
13 A weni angamucita iciipe ndi cakuti mwemwe yacincile ukucita ivisuma? 14 Lelo nanti cakuti mwacula pa mulandu nu ulungami, ala muli ni nsansa. Nupya mutatiina ivintu vino yakatiina,* nanti ukusakamala. 15 Lelo mwacindika Klistu Umwene umu myenzo inu, lyonsi mwaya aipekanye ukwasuka wensi uwamuzya pa upaalilo winu, nomba mwacita vivyo nu ufuuke alino nu mucinzi sana.
16 Muye na kampingu musuma, pakuti nga yamwi yalanda iviipe pali mwemwe, yaye ni nsonyi pa mulandu ni miyele inu isuma iya wina Klistu. 17 Cazipa ukucula pa mulandu wa kucita icisuma, ndi cakuti avino Leza akulonda, ukucila ukucula pa mulandu wa kucita iciipe. 18 Pano Klistu wafwile umuku onga sile pa mulandu wa membu, umulungami wafwilile antu ataali alungami, pakuti amutungulule kuli Leza. Wali nu mwili wa untunze lino wakomilwe lelo wizile aya u mupasi lino watuutulwilwe. 19 Nupya waile asimikila uku mipasi iyali umu cifungo, 20 ino pa kutandika itaali ni cuvwila lino Leza wateesile umwenzo umu manda yakwe Nowa, lino ciwato cakuulwanga, muno antu anono sile, kuli kuti 8, yapusukile uku manzi.
21 Ivyacitiike umu manda yaya vyakolana nu lubatizyo ulukumupususya ndakai (asi ukufulala sile pakuti ivikwi vifume uku mwili, lelo u kulenga kampingu musuma kuli Leza), ukupitila umu kutuutululwa kwakwe Yesu Klistu. 22 Wikala ukwi kasa li lunji lyakwe Leza, pano waile ukwi yulu, nupya ya malaika na ya kateeka na aapeelwa amaka yakamuvwila.
4 Vino Klistu wacuzile lino wali umuntunze, namwe kwene muipekanye ukuya ni myelenganyizizye ino wakweti; pano umuntu uwacula uku untunze, ala wata ukucita imembu, 2 pakuti insita iyasyalako lino ali nu umi ataacita vino antu yakalonda, lelo acita vino Leza akalonda. 3 Pano insita iyapita aino mwalinzile ukucita vino antu ya mu nsi yakalonda, lino mwali ni vicitwa vya winyi,* insuna iyacila umu cipimo, ucakolwa, kuwowota, ukumwesya, nu kupepa ivilubi. 4 Yakazunguka pali vino mutatwalilila ukuya pamwi nayo umu miyele iiyo iipe, acino yakalandila iviipe pali mwemwe. 5 Lelo antu yaa yalalondolola kuli wino akapingula aumi na afwe. 6 Nupya ukwene uli mulandu uno ilyasi lisuma lyasimikilwe nu ku yafwe kwene, pakuti nanti cakuti yapingulwa umu untunze ukulingana na vino antu yakalola, yangaatungululwa nu mupasi ukulingana na vino Leza akalola ivintu.
7 Lelo impela ya vintu vyonsi yatipalama. Fwandi, muye na mano nupya muye aiteyanye umu kupepa. 8 Ni cikalamba pali vyonsi i cakuti, mwatemwana sana, pano ukutemwa kukavimba pa membu izingi. 9 Mwapokelelana ukwaula ukuilizyanya. 10 Ukulingana ni ca upe cino cila muntu wapokelela, mwaciomvya ku kuombela yauze wa yaomvi asuma yano Leza walanga icikuuku cikulu mu nzila izipusanepusane. 11 Ndi cakuti umwi akulanda, lekini acita vivyo wa muntu aakulanda mazwi aafuma kuli Leza; ndi cakuti umwi akuombela auze, lekini acita vivyo wa muntu uwataila maka yano Leza akapeela, pakuti Leza angacindikwa muli vyonsi ukupitila muli Yesu Klistu. Ululumbi na maka i vyakwe amanda pe. Ameni.
12 Mwe yatemwikwa, mutazunguka pa mezyo akumucitikila, kwati limwi ivikumucitikila ivyenyi kuli mwemwe. 13 Lelo twalililini ukusansamuka pa kuculila pamwi na Klistu, pakuti muye ni nsansa nupya muce muye sana ni nsansa lino ululumbi lwakwe lulaloleka. 14 Ndi cakuti mukutukwa pa mulandu ni zina lyakwe Klistu ala mwaya ni nsansa, pano ala maka yakwe Leza alulumbi yaya pali mwemwe.
15 Lelo, kusi ali wensi muli mwemwe aalinzile ukucula pa mulandu wakuti wene inkomi nanti umupuupu nanti kacita wa viipe nanti aakayika umu malyasi ya yantu yauze. 16 Nomba ndi cakuti umwi akucula pa mulandu wa kuya umwina Klistu, atafwile ukuvwa insonyi, lelo alinzile ukutwalilila ukucindika Leza lino akulanga imiyele ya wina Klistu. 17 Pano insita iyasontwa iya upinguzi ilatandikila umu ng’anda yakwe Leza. Nomba ndi cakuti upinguzi watandikila pali sweswe, uzye cilaya uli ku yantu aataya ni cuvwila ukwi lyasi ilisuma lyakwe Leza? 18 “Nupya ndi cakuti umulungami wacula pa kupusuka, uzye cilaya uli ku muntu asi kapepa na kacita wa viipe?” 19 Acino fwandi lekini aakucula pa mulandu nu kulonda kwakwe Leza yatwalilile ukuipeela aineco kuli Kaumba wa cumi lino yakucita ivisuma.
5 Fwandi ne eluda muzo, nemuno naweniko ukucula kwakwe Klistu nupya ndapokelelako ululumbi ululasokololwa, nkukonkomezya ya eluda muli mwemwe ukuti: 2 Mwacema imfwele zyakwe Leza zino mukasakamala, mwazisunga ningo, mutaapatikiziwa, lelo mwaitemelwa wa yaomvi yakwe Leza; mutacita vivyo pa mulandu nu ulonsi wa nsonyi, lelo a pa mulandu wakuti mwaipeelesya ukuomba; 3 mutatitikizya antu yakwe Leza, lelo mwaleka imfwele zyamukolanya. 4 Nupya lino kacema mukalamba alasokololwa, mulapokelela icilambu ca lulumbi icitanga cononeke.
5 Umu nzila ili yonga kwene, mwe yalumendo mwatontela ya eluda. Lelo mwensi kwene mwaicefya ku yauzo, pano Leza wapata acilumba lelo akalanga icikuuku cikulu kuli yano yaicefya.
6 Fwandi mwaicefya kuli Leza uwa maka, pakuti akamucindamike pa nsita ilinge, 7 lino mukusumbila amasakamika inu pali aliwe, pano wene akamusakamala. 8 Twalililini ukuya na mano, cenjelini! Umulwani winu Ciwa, akalungaana wakwe cisama aakung’anza, aakulonda uwakuti alye. 9 Lelo mukaanyini, muye akome mu utailo, pano mwamanya ukuti intazi zino mukaculako azino na ina inu umu nsi yonsi yakaculako. 10 Lelo pa cisila cakuti mwacula panono, Leza aakapeela icikuuku cikulu mu nzila izipusanepusane, uwamwamile ku lulumbi lwakwe ulwa manda pe muli Klistu, alamalilila ukumusambilizya. Alakomya utailo winu, alamupeela maka, nupya alamutungilila. 11 Amaka yaya muli aliwe amanda pe. Ameni.
12 Ukupitila muli Siluvano,* wino nkalola ukuti umwina uwa cumi, nalembela mwemwe amazwi aanono pakuti imukomelezye nu kupeela uunte ukuti cii i cikuuku cikulu cakwe Leza ica cumi. Twalililini ukukomeleka umu cikuuku kwene cico. 13 Nkazi* wa mu Babiloni, uwasoololwa wakwe mwemwe, wamulamuka, na Mako kwene umwanane wamulamuka. 14 Lamukanini nu kutonsolana kwa kulanga ukuti mwatemwana.
Si mwensi mwemuno mukaombela pamwi na Klistu muye nu mutende.
Kuli kuti ulumbezu ulukaseeka ivizao.
Mu Cigiliki: “Iwe ilya pa koona papela.”
Mu Cigiliki: “Usuma,” kuli kuti, miyele yakwe isuma ni milimo.
Nanti “kuyalangulukila; kuyuvwikisya.”
Nanti “icinso cakwe Yeova.”
Nanti limwi, “mutatiina ivintiinya vyao.”
Nanti “ukupama umu kucita ivya nsonyi.” Mu Cigiliki, a·sel′gei·a. Lolini Ulondolozi wa Mazwi.
Akaamwa nu kuti Sailasi.
Angalozya nu ku cilongano.