LINO IVINTU IVIPISYE VIKUCITIKA MUNO NSI

3 | Mwatwalilila Ukuya Ivyuza na Antu Yauze

UMULANDU UNO CACINDAMILA

Lino masakamika yakuvulilako sile umu nsi umwaya iviipe, cikalenga ucuza uno antu aingi yakwata na antu yauze ukononeka.

Antu yakaipaatula uku yauze
Atwalane yakata ukuya ni cikuuku uku muze
Avyazi yakata ukusumba amano uku yana yao

Vino Mulinzile Ukumanya

Ucuza usuma wacindama sana pano ukalenga imuya nu umi usuma, kuli kuti ku mwili nu mu melenganyo, sana sana lino kwacitika iviipe.
Masakamika akaiza pa mulandu ni viipe ivikacitika muno nsi, yangaleta intazi izyaula ukwenekela mu lupwa.
Ndi cakuti ana yakuvwa nanti ukulola iviipe ivikucitika muno nsi vino yakalanda pa manyuzi, cingalenga yauvwa sana intete kwaula na kuti mumanye.

Vino Mungacita

Baibo ikati: “Cuza, umukundwe insita ili yonsi. Uwina nao uwacani fwandi ndi cakuti asi wakuculila pamwi?”—Mapinda 17:17.

Ya cuza yangatwazwa nu kutupanda mano asuma. Nupya ya cuza aya nu kutemwa yangatwazwa ukuzizimizya lino twaya ni ntazi.

VINO MUNGAZIZIMIZYA Kupanda—Mano Ukungamwazwa

Lino kwacitika iviipe, mwacingilila ucuza winu ukupitila umu kucita ivintu vii

MWAKOMYA ICUPO CINU

Mwakomya Icupo Cinu

Baibo ikati: “Ukuya yaili cazipa kuluta ukuya wenga . . . Pano ndi wenga wapona pansi, umuze angamukatusya.” (Kasambilizya 4:9, 10) Atwalane yalinzile ukuombela pamwi kwati avino cikaya kuli kapisya wa ndeke na kaazwa wakwe, asi ukulalwisyanya.

Nga mwaya ni ntazi mulinzile ukulalanzyanya ningo. Ukuteeka umwenzo kukaavwa sana.
Mwaezya ukulalanzyanya cila mulungu nanti umuku onga pa ntazi zino mungakwata. Mwaiusya ukuombela pa ntanzi asi kupeelana imilandu.
Mwakwata insita ya kucitila pamwi ivintu vino mukaipakizya.
Mwaiusya utusita tusuma tuno mwayanga pamwi na yawinu, limwi ukutamba vikope vya pa winga nanti ukwiusya utusita tuuze tuno mwaipakizyanga.

Ya Devedi yalanzile ukuti: “Asi lyonsi lino atwalane yakazumilizyanya muli vyonsi, lelo cii cisipiliula ukuti yatanga yaombele pamwi. Atwalane yangalanzyanya pali vimwi nu kuombela pamwi pakuti vino yakulonda kucita vitunguluke.”

MWAKOMYA UCUZA NA ANTU YAUZE

Mwakomya Ucuza na Antu Yauze

Ukulunda pa kupokelela ukwazwa ukufuma kuli ya cuza inu, mwaelenganya vino namwe mungazwilizyako yauze. Nga mukukomelezya yauze namwe kwene ala mukukomeleziwa.
Cila wanda mwaezya ukulamuka ya cuza inu.
Mwauzya ya cuza inu vino yazizimizye intazi ino yakweti ikolineko na ino mukweti.

Ya Nikolasi yalanzile ukuti: “Ndi cakuti mwakwata intazi iipisye, ya cuza yangamwavwa ningo. Yangamwavwa ukumanya ivyakucita, nanti icakuti limwi cingaya ukumwiusya sile ivintu vino mwamanya mpiti. Ya cuza inu yamwikako sana amano nupya yamanya ukuti namwe kwene mukayasakamala.”

MWAIKA AMANO UKU YANA

Mwaika Amano Uku Yana

Baibo ikati: Mwaya ‘aakauvwa zuwa, ateekele pa kulanda.’ (Yakobo 1:19) Ukuya kwene, ana inu limwi yangafilwa ukumineena ivikuyatiinya nu kuyasakamika, lelo nga mwayateekelela nu kuyakutiika, cingalenga yamunene ivikuyasakamika.

Mwalonda utusita utungangukila ana inu ukulanda vino yakuyuvwa. Ana yamwi cikayangupalila ukusimika ilyasi lino yali muli motoka nanti lino mukutandala sile nayo, ukucila nga umwikala mu kwizya nayo.
Mwasininkizya ukuti ana inu yasikuvwa malyasi apa milabasa angalenga yauvwa intete.
Mwaleka ana inu yamanya vino mukacita pakuti ulupwa luye ulucingililwe.
Mwapekanyizizya calimwi vino mungacita nga kwacitika ivyaula ukwenekela, nu kulanzyanya na ana pi lyasi lilyo.

Ya Betani yalanzile ukuti: “Mwalanda na ana inu, nu kuyalenga yalanda vino yakuyuvwa. Limwi yangaafisa ivikulenga yauvwa intete, kusakamikwa, ni vikuyasosya. Mwaleka yamanya ukuti namwe kwene mwakwetipo intazi zizyo, na vino mwacisile pakuti mucimvye.”