CIPANDE 12
Vya Kucita Pakuti Mwazanzya Leza
Uzye mungacita uli pakuti muye cuza wakwe Leza?
Uzye vino Satana watwisike ukateeka wakwe Leza, camukuma uli?
I vicitwa ci ivikasosya Yeova?
Mungacita uli pakuti mwazanzya Leza?
1, 2. Lumbulini antu yamwi yano Yeova walolanga ukuti yaali yacuza yakwe.
UZYE mwemo u muntu wa musango ci wino mungasoolola ukuti aye cuza winu? Nanti ciye uli, mungatemwa umuntu uwatemwa vino mwemo mwatemwa nupya uwacindika vino mwemo mwacindika. Nakapya, mungatemwa sana umuntu uwakuti waya ni miyele isuma wakwe ucisinka, ni cikuuku.
2 Apa myaka yonsi ino antu yaaya pano nsi, kwayako antu yamwi yano Leza wasoolwile ukuya yacuza yano watemilwe sana. Umuntu umwi wino tungalandapo a Abulaamu wino Yeova wamanga akuti wali acuzakwe. (Ezaya 41:8; Yakobo 2:23) Leza wamanga Davidi ati “muntu wino mwenzo wane watemwa,” pa mulandu wakuti Davidi wacitanga ivintu ivyakuzanzya Yeova. (Milimo 13:22) Nakupya, Yeova walolanga kasema Danieli ukuti wali ‘umutemwikwe cuze.’—Danieli 9:23.
3. U mulandu ci uno Yeova akasoolwela antu yamwi ukuya yacuza yakwe?
3 I cani calenzile ukuti Yeova aalola Abulaamu, Davidi, na Danieli ukuya ivyuza vyakwe? Uwanda umwi waneenyile Abulaamu ati: “Ndakupolelela na ana yako pamulandu wakunjela.” (Utandiko 22:18) Fwandi kuli kuti Yeova akapalamila kuli yaayo aakayela vino akayanena. Wanenyile aina Izlaeli ati: “Mwayela amazwi yane, pakuti nje Leza winu nga namwe mulaya antu yane.” (Yelemiya 7:23) Namwe kwene nga mukuyela Yeova, mulaya cuza wakwe!
YEOVA AKAPEELA AMAKA KULI YACUZA YAKWE
4, 5. U mu nzila ci muno Yeova akaomvezya amaka yakwe ku kwavwa aomvi yakwe?
4 Mutale-mwelenganye pa vintu ivisuma vino mulakwata ndi mwaya cuza wakwe Leza. Baibo ikati Yeova akalondesya ‘ukupeela amaka kuli yayo yano imyenzo yao i ya cumi kuli aliwe.’ (2 Milandu 16:9) Uzye u mu nzila ci muno Yeova angamupeelela maka? Inzila yonga yaaya pa Masamu 32:8 pano tukawelenga amazwi yakwe aakuti: “Namakusambilizyanga nu kukulanga inzila mwakupita. Namakuwakanga nu kukupanda mano.”
5 I cumicumi amazwi yaa, yakatukomelezya sana! Yeova alamulanga ivya kupita umu nsi ii, nu kumucingilila ndi mwalondela vino wamunena. Yeova akaalonda ukumwavwa pakuti mwazizimizya intazi na mezyo yano mungaponelwa nayo. (Masamu 55:22) Fwandi, ndi cakuti mumaombelanga Yeova nu mwenzo winu onsi, mulasininkizya wakwe vino Davidi wasininkizye lino walanzile ati: “Lyonsi nkumanya ukuti Yawe [Yeova] ali panondi, ali pipi ukwi kasa lilunji lyane, fwandi kusi icingantenkanya.” (Masamu 16:8; 63:8) I cumi kwene Yeova angamwavwa ukucita ivingamuzanzya. Nomba, wakwe vino mwamanya, kwaya umulwani wakwe Leza aasilonda mwacita vivyo.
SATANA WATWISIKE UKATEEKA WAKWE LEZA
6. I vyani vino Satana walanzile pa yantunze?
6 Umu Cipande 11, umwibuku kwene lii twasambilile vino Satana Ciwa watwisike ukateeka wakwe Leza. Satana watiile, Leza u waufi, nu kuti Yeova ataaya ningo pano ataalesile ukuti Adamu na Eva yaaipingwila aeneco ivisuma ni viipe. Kufuma pano Adamu na Eva yaifiizye, alino nu mu nsi imuzula ana yao aatamalilika, Satana watwisike ni miyele ya antunze kwene. Watiile, “Antu yasyaombela Leza pa mulandu nu kumutemwa, awe. Nemo ngi munzumilizya, ningapoka antu yonsi yasye Leza yatandike nu kuombela nene.” Ndi twelenganya pali vino vyacitikiile Yobo, tungazumila ukuti vikwene ali vino Satana welenginye. Uzye Yobo wali a weni, nupya caali uli pakuti nawe Satana amutwisike?
7, 8. (a) A muli vyani muno Yobo waiyeliile apa yantu yonsi aaliko pa nsita yiya? (b) U mu nzila ci muno Satana watwisiike imiombele yakwe Yobo?
7 Iipapita imyaka apipi na 3,600 kufuma pano Yobo waliko pano nsi. Yobo wali umonsi umusuma sana, pano Yeova uzizye ati: “Uzye kwene muno nsi mungaya umuntu wino yangalingana nawe umu kucita ivyaololoke? Wene wankwatila umucinzi ni coopo, nupya wene akafuntuka ku kucita akantu akali konsi akaipe.” (Yobo 1:8) Yobo wacitanga ivyakuzanzya Leza.
8 Satana watwisike imiombele yakwe Yobo. Ciwa wanenyile Yeova ati: “Uzye asi wewe kwene ukamucingilila pamwi ni vyuma vyakwe vyonsi? Ukapolelela icili consi cino akacita. Icalenga ni viteekwa vyakwe visanduluke mu mpanga yonsi. Lelo ndi cakuti wapokolola na vyonsi vino akweti, umalola wakutuka ale ukuvwa nu kuvwa!”—Yobo 1:10, 11.
9. Uzye Yeova wacisile uli lino Satana watwisike imiombele yakwe Yobo, nupya u mulandu ci uno Leza wacitiile vivyo?
9 Cintu cii cikupiliula ukuti Satana walozizye umu kuti Yobo waombelanga Leza pa mulandu sile na vino Leza wamupeelanga. Nakupya, Satana watiile ndi cakuti Yobo weziwa, angapondokela Leza. Uzye Yeova wacisile uli pali vino Satana walanzile? Umulandu wali pali Yobo, fwandi Yeova walesile Satana ukuleta uwezyo pali Yobo. Pano ukucita vivyo u kwali nu kulangizya ndi cakuti Yobo watemilwe Leza umu cumi nanti foo.
VINO YOBO WEZIWE
10. A mezyo ci aaponiile Yobo, nupya wacisile uli?
10 Pataalengiile nu kulengela, avino Satana waleesile amezyo nyanya pali Yobo. Cakutandikilako, apupu yizile iiya iviteekwa vyakwe Yobo vyonsi pyu, iyakoma na aomvi yakwe. Cintu cii calenzile ukuti Yobo atandike ukucula sana. Kwizile ikucitika intazi nayuze iipisye lino yamwana Yobo yonsi kwene 10 yumozilwe uku icipunga iciipisye icizile ciwisya ing’anda ino yaalimo. Lelo umu uzanzo onsi uwo, ‘Yobo atatazile aifye nanti ukupeela Yeova umulandu.’—Yobo 1:22.
11. (a) Uufi ci wakwe ciili uno Satana walanzile pali Yobo, nupya Yeova wacisile uli? (b) Uzye Yobo wacisile uli pa ndwala iipisye iyamuponiile?
11 Satana ataateliile papakwene. Afwile welenginye ati nanti cakuti Yobo wazizimiizye lino ivikwatwa vyaponzile, na aomvi yakwe iyafwa, na ana kwene yafwa, limwi wali nu kupondokela Leza ndi cakuti aliwe kwene walwala. Yeova walesile ukuti Satana alenge Yobo ukulwala indwala imwi iipisye. Lelo ni ndwala kwene iiyo itaalenzile Yobo ukuta ukutaila Leza. Lelo wene walanzile na maka ati: “Mpaka sile ni mfwa yane, ntalatala inte ukuvwanga ukuti nene muntu umwi uwakaele.”—Yobo 27:5.
Yobo wapokeliile icilambu pa mulandu ni cuvwila
12. Uzye Yobo wacisile uli pa viipe vino Ciwa walanzile pali aliwe?
12 Yobo ataamanyile ukuti Satana aliwe walenzile ukuti acule viivi. Ukukanamanya ningo umulandu uno Ciwa wakatwisye, kwalenzile ukuti Yobo atandike ukwelenganya ukuti limwi Leza aliwe walenzile ukuti Yobo acule. (Yobo 6:4; 16:11-14) Lelo Yobo watwaliliile ukuya uwakaele kuli Yeova. Fwandi utailo wakwe Yobo wasiniile ukuti vino Satana wavwanzile ukuti Yobo waombelanga sile Leza pa mulandu na vino wapokelelanga, uufi sile!
13. I vyani ivyacitikiile Yobo pa mulandu nu kuya uwa cumi kuli Leza?
13 Vino Yobo watwalilile ukuya uwa cumi vyalenzile ukuti Yeova akwate apakusinila ufi wakwe Satana. Fwandi Yobo wali a cuza wakwe Yeova, nawe Leza wamulambwile pa miombele yakwe isuma.—Yobo 42:12-17.
NAMWE KWENE ILYASI LII LYAMUKUMA
14, 15. U mulandu ci uno tungalandila ukuti vino Satana watwisike Yobo vikalanga ukuti watwisika antu yonsi?
14 Lino Satana wakatwisye umulandu uwakuti umuntu asiya uwa kaele kuli Leza pa mulandu nu kutemwa, atalandanga pali Yobo casila. Namwe kwene ilyasi lilyo lyamukuma. Twasininkizya vivyo pano pa Mapinda 27:11 paaya mazwi yakwe Yeova aakuti: “Mwanane, uye na mano, pakuti uzanzye umwenzo wane, pakuti ningakwata insambu zya kwasuka wensi wino anganzewanya.” Amazwi yaa yano yizile yalemba ala papita imyaka ingi sana kufuma pano Yobo wafwilile, yakalanga ukuti na pa nsita kwene yiya, Satana wapontelanga Yeova nu kuzewanya aomvi yakwe Leza. Ndi tukucita ivintu ivikazanzya Yeova, ala tukwazwilizya ukulangizya ukuti Satana u waufi, nupya ala tukuzanzya Leza. Vwilini mungatuuli apa cintu cii? Uzye citanga cizipe ukuti namwe mwaazwilizyako ukulangizya ukuti Ciwa u waufi, nanti angala ukucita vivyo kukalondekwa imuta ukucita ivintu vimwi vino mwatemilwe?
15 Mulolekesye papo pano Satana wavwanzile ati: “Umuntu ali nu kupeela vyonsi vino wakwata pakuti aikale nu umi.” (Yobo 2:4) Izwi lilyo ilyakuti “umuntu” likalangilila ukuti Satana ataalandanga sile pali Yobo, lelo walandanga pa yantu yonsi. Cisinka cico cacindama sana. Cintu cii cikulangilila ukuti namwe kwene Satana watwisika imiombele inu. Ciwa akalonda ukuti mutauvwila Leza, nu kuti mwata ukuya acuvwila ndi kwacitika iviipe. Uzye u mu nzila ci muno Satana akacitila vivyo?
16. (a) Iinzila ci zino Satana akaomvya pa kutalusya antu kufuma kuli Leza? (b) Uzye Ciwa, angaomvya uli inzila zii pakuti amutalusye kuli Leza?
16 Twasambilile umu Cipande 10 ukuti Satana akaomvya inzila izingi pakuti atalusye antu kufuma kuli Leza. Lelo Baibo ikati wene akalulumba “wakwe cisama wino akulunga umwi uwakuti alye.” (1 Petulo 5:8) Fwandi ndi mwalola ukuti auzo, yalupwa inu, nanti antu yauze yakumulesya ukusambilila nu kukonka vino mukusambilila muli Baibo, ala Satana akuombesya.a (Yoane 15:19, 20) Nacuze i cakuti Satana wiyo “akaezya kuomvya usomvi kuti aloleke wa mungeli wa luswepo.” (2 Kolinto 11:14) Ciwa angaomvya inzila imwi ifisame pakuti amuponzye mute nu kucita ivintu ivikazanzya Leza. Nupya, angaomvya ni nzila nayuze iyakuti imwalola kwati mwemo pasi vino mukaomba, na Leza kwene kwati mutanga mumuzanzye. (Mapinda 24:10) Satana nanti angaomba ngati a “cisama wino akulunga” nanti ngati “mungeli wa luswepo,” cino wene akaalonda caya sile conga: Akati ndi mwaponelwa na mezyo, nanti matunko, mulata ukuombela Leza. Mungacita uli pakuti mumusinile ukuti wene u waufi, nu kutwalilila ukuya acumi kuli Leza wako vino Yobo wali?
MWAUVWILA MASUNDE YAKWE YEOVA
17. U mulandu ci ukalamba uno tukauvwila masunde yakwe Yeova?
17 Nga mukucita ivintu ivikazanzya Leza, mulasinila Satana ukuti u waufi. Uzye cii cikupiliula ukuti mufwile ukucita vyani? Baibo ikaasuka ukuti: “Uwatemwa Yawe (“Yeova,” NW) umwene Leza wako nu mwenzo wako onsi, nu umi wako onsi, na maka yako yonsi.” (Malango 6:5) Lino mukuya-mukutemelwako Leza, alino cilamwavwa ukulondesya ukucita vino akalonda. Mutumwa Yoane walemvile ati: “Swemo tukalanga kutemwa kuno twatemwa Leza pa kuyela masunde yakwe. Na masunde yakwe angupale.”—1 Yoane 5:3.
18, 19. (a) Uzye a masunde ci yamwi-yamwi yano Yeova watupeela? (Mulole pa kambokosi akali apifwa 122.) (b) Uzye twamanya uli ukuti Leza asitunena ukuti twacita ivintu vino tutanga-tukwanisye?
18 Uzye a masunde ci yano Yeova watupeela? Yamwi yakalanda pa vicitwa vino tufwile ukusenkako. Mulole masunde yamwi umu kambokosi akali apifwa 122 akakweti umutwe wakuti “Mwasenka Uku Vintu Vino Yeova Wapata.” Kambokosi kako kakulangilila ivicitwa vino Baibo yalesya. Limwi pa kutandika, ivicitwa vimwi pali vivyo ivitantikwe vingaloleka kwati vitaipa foo. Lelo ndi mwelenganya sana pa malembelo aatantikwe penepo, alino mumalola ukuti fwandi Yeova waya na mano pa kupeela masunde yaayo. Ukusenuka nu kuta ivicitwa vimwi cingaya icintu citale sana. Lelo, ukucita ivintu ivikazanzya Leza kukaleta uluzango sana. (Ezaya 48:17, 18) Nupya, mutanga mufilwe ukucita vivyo. Nga twamanya uli?
19 Yeova asitunena ukuti tucite ivintu vino wamanya ukuti tutanga-tukwanisye. (Malango 30:11-14) Wene wamanya vino tungaomba ningo na vino tutanga tuombe, ukucila na vino sweeneco twamanya. (Masamu 103:14) Nakapya, Yeova angatupeela amaka pakuti twamuvwila. Mutumwa Paulo walemvile ati: “Leza wene uwakutailwa. Wene atalazumilizya kuti mweziwe kuluta pali vino mungaposya. Pa nsita ino mukweziwa, wene alamulanga inzila yakuleukila matunko pa kumupeela maka akuti muposye.” (1 Kolinto 10:13) Pa kumwazwa ukuzizimizya, Yeova angamupeela amaka sana kucila yano antunze yakwata. (2 Kolinto 4:7) Lino Paulo wazizimizye amezyo aingi wakwe cimwi, walanzile ati: “Klistu wampeela maka akulungatana ni miyele ili yonsi.”—Filipi 4:13.
VYA KUCITA PAKUTI TUYE NI MIYELE IIKAZANZYA LEZA
20. I miyele ci ino Leza watemwa ino mufwile ukukwata, nupya u mulandu ci uno imiyele iiyo yacindamila?
20 Asi kuti ndi mwasenka uku vintu vino Yeova wapata ala casila vivyo kwene imumuzanzya. Mufwile nu kutemwa vino watemwa. (Loma 12:9) Uzye musiuvwa ningo ukukwata ivyuza ivyatemwa ivintu vino namwe mwatemwa, nu kucindika vino mwacindika? Na Yeova kwene akaalonda antu aatemwa vino watemwa. Fwandi, namwe mwatemwa ivintu ivikazanzya Yeova. Vimwi-vimwi vino Leza watemwa ivikalondekwa pakuti umuntu aye cuza wakwe vyalembwa pa Masamu 15:1-5. Yacuza yakwe Yeova yaaya ni miyele ino Baibo yalumbula wakwe ukutemwa, uluzango, mutende, kuteeka umwenzo, uluse, cikuuku, kuya a cumi, kuicefya, nu kuikaanya.’—Galatiya 5:22, 23.
21. I cani icilamwavwa ukuya ni miyele iikazanzya Leza?
21 Kuwelenga nu kusambilila Baibo lyonsi kulamwavwa ukuya ni miyele iikazanzya Leza. Ndi mwasambilila nu kumanya vino Leza akaalonda, cilamwavwa ukucita ivintu kulingana na vino Leza akaelenganya. (Ezaya 30:20, 21) Ndi mumatemwanga sana Yeova, alino cimamwavwanga ukulondesya ukucita ivintu ivikazanzya Leza.
22. Uzye cilaya uli ndi mukucita ivintu ivikazanzya Leza?
22 Cikalondeka ukulemasya pakuti mwacita ivintu ivikazanzya Yeova. Baibo ikati ukusenuka kwaya ngati u kusya umi wampiti nu kwingila umu umi upya. (Kolose 3:9, 10) Nomba Kalemba wa masamu walemvile pa masunde yakwe Yeova ati: “Umu kuyalondela ali muno ndapokelela ni cilambu icikalamba.” (Masamu 19:11) Namwe kwene mulalola ukuti ukucita ivintu vikazanzya Leza kukaleta icilambu cikulu. Ukucita vivyo kulamwazwa ukusinila Satana ukuti u waufi, nupya mulazanzya Yeova!
a Cico cisikupiliula ukuti wensi aakumukaanya ala a Satana watamutuma. Lelo Satana wene a leza wa nsi yii, nupya insi yonsi yaaya pisika lya utesi wakwe. (2 Kolinto 4:4; 1 Yoane 5:19) Fwandi aantu aakacita ivikazanzya Leza aanono sana, nupya aingi yalaamukaanya ukucita vivyo.